Η κις λορέν γεννήθηκε στη Λορραίνη, αλλά κατέκτησε όλον τον κόσμο, τόσο με την αυθεντική της μορφή όσο στις διάφορες παραλλαγές της.
«O βασιλιάς μπορεί να περιμένει, η κις όχι», λέει μια παλιά παροιμία της Λορραίνης. Γύρω στα τέλη του 16ου αιώνα εμφανίζεται η παλαιότερη γραπτή αναφορά στην εμβληματική σπεσιαλιτέ της εν λόγω περιοχής της βορειοανατολικής Γαλλίας, που άλλαξε και ξαναάλλαξε χέρια μεταξύ των Γερμανών και των Γάλλων πολλές φορές μέσα στα χρόνια, για να καταλήξει εν τέλει στους τελευταίους.
Η λέξη quiche προέρχεται από το kuchen, που σημαίνει «κέικ, τούρτα» στα γερμανικά, και αντικατοπτρίζει το ‘πινγκ πονγκ’ που διαμόρφωσε την ιδιαίτερη κουλτούρα της περιοχής, η οποία πλέκει στο πολιτισμικό υφαντό της στοιχεία και των δύο χωρών. Η κις λορέν (quiche lorraine) αρχικά ήταν μια ανοιχτή πίτα με υλικά από τις τοπικές φάρμες, που φτιαχνόταν συνήθως τις μέρες που έψηναν ψωμί. Είχε ως βάση τριφτή ζύμη ψωμιού και ως γέμιση το μείγμα migaine, δηλαδή αυγά χτυπημένα με κρέμα (crème fraîche) – τον 19ο αιώνα στη συνταγή προστέθηκε και μπέικον ή λαρδί.
Η επώνυμη σπεσιαλιτέ βρήκε τον δρόμο για το Παρίσι την εποχή του γαλλοπρωσικού πολέμου. Όταν το 1870 οι Πρώσοι κατέλαβαν την Αλσατία και τη Λορραίνη, πολλοί κάτοικοι των δύο περιοχών μετανάστευσαν στη γαλλική πρωτεύουσα. Την τάρτα της ιδιαίτερης πατρίδας τους άρχισε να τη βρίσκει κανείς σε καφέ και μπρασερί. Από εκεί ήταν ζήτημα χρόνου να ταξιδέψει στον υπόλοιπο κόσμο. Σε εστιατόρια, σπίτια, ακόμη και σε… ταινίες. O Άλφρεντ Χίτσκοκ, που αγαπούσε ιδιαίτερα τις κις λορέν, έβαλε στο «Κυνήγι του κλέφτη» τον Κάρι Γκραντ να απολαμβάνει μία στο μπαλκόνι του, με φόντο τις ελβετικές Άλπεις, μην παραλείποντας να παινέψει την οικονόμο του που την ετοίμασε, για την αέρινη ζύμη της. Το 1955 που βγήκε στις αίθουσες το φιλμ η γαλλική τάρτα είχε ήδη πολλούς φίλους σε διάφορα σημεία του πλανήτη.
Μια συνταγή από την παλιά Αθήνα
Ζαμπόν, αυγά και τριμμένα ελληνικά τυριά (γραβιέρα, κασέρι κλπ) σε μια κις λορέν με βουτυρένια αρώματα, που θα τη χαρείτε και σε ένα τραπέζι με την οικογένεια ή τους φίλους, αλλά και μόνη της, με σαλάτα.
Υλικά
Για 12 μερίδες
Για τη ζύμη
1/2 κιλό αλεύρι για όλες τις χρήσεις
1/2 φλιτζ. τσαγιού βούτυρο αγελάδας, σε κύβους και λίγο για τη φόρμα
1/2 φλιτζ. τσαγιού ελαιόλαδο
1/2 φλιτζ. τσαγιού φρέσκο γάλα και λίγο ακόμα, αν χρειαστεί
1/2 κουτ. γλυκού μπέικιν πάουντερ
Για τη γέμιση
1 λίτρο φρέσκο γάλα
3 κουτ. σούπας αλεύρι
1 κουτ. σούπας βούτυρο, σε θερμοκρασία δωματίου
350 γρ. τριμμένα τυριά, όπως γραβιέρα, κασέρι, κεφαλογραβιέρα κ.ά.
200 γρ. ζαμπόν, ψιλοκομμένο
3 αυγά, χτυπημένα
πιπέρι
3 φέτες μπέικον, ψιλοκομμένες, προαιρετικά
Εκτέλεση
Η ζύμη
Σε ένα μεγάλο μπολ ζυμώνουμε όλα τα υλικά μαζί, μέχρι να γίνει μια ζύμη λεία και ομοιογενής, χωρίς να τη δουλέψουμε υπερβολικά, για να μη διαχωριστεί το βούτυρο.
Αν βγει πολύ σφιχτή, προσθέτουμε ελάχιστο γάλα.
Τη σκεπάζουμε με πετσέτα και τη βάζουμε για 1 ώρα στο ψυγείο.
Βγάζουμε τη ζύμη, τη μεταφέρουμε σε αλευρωμένο πάγκο και την ανοίγουμε με τον πλάστη σε φύλλο 36 εκ.
Το απλώνουμε μέσα σε μια βουτυρωμένη φόρμα για τάρτα με διάμετρο 30 εκ. και με ένα πιρούνι το τρυπάμε σε διάφορα σημεία.
Ψήνουμε τη βάση σκέτη, στους 180°C για περίπου 15 λεπτά, και την αφήνουμε να κρυώσει.
Η γέμιση
Σε ένα μπολ αναμειγνύουμε τα υλικά της γέμισης, προσέχοντας να διαλυθεί εντελώς το αλεύρι και να μη μείνουν σβόλοι.
Απλώνουμε τη γέμιση στην ψημένη βάση της τάρτας και ψήνουμε στους 170°C για περίπου 30 λεπτά, μέχρι να σταθεροποιηθεί (δοκιμάζουμε με ένα μαχαίρι).
Στο τέλος τη βάζουμε σε καυτό γκριλ, στους 200°C, να γκρατιναριστεί για λίγα λεπτά, προσέχοντας να μην καεί.
Αν θέλουμε, σοτάρουμε το μπέικον και το απλώνουμε από πάνω.
Αν και ο κόσμος της βυζαντινής τέχνης παραμένει μακρινός για τους Δυτικούς, η παράδοση της έχει βαθιές και πνευματικές αξίες.
Όλα άρχισαν το 330, όταν ο Αυτοκράτορας Κωνσταντίνος μετέφερε την πρωτεύουσα της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας από τη Ρώμη στο Βυζάντιο, πόλη μεταξύ της Μεσογείου και της Μαύρης Θάλασσας, στο σημείο όπου συναντώνται η Ευρώπη με την Ασία, μετονομάζοντάς τη σε Κωνσταντινούπολη.
Για περισσότερο από μία χιλιετία – από τον 4ο αιώνα περίπου μέχρι το 1453 – η θρησκευτική τέχνη άκμασε στη Βυζαντινή Αυτοκρατορία αφήνοντας πίσω θαυμαστές αγιογραφίες, ψηφιδωτά και σπουδαία αρχιτεκτονικά έργα.
Γνωστή είναι και η περίοδος της εικονομαχίας, που δίχασε τους πιστούς σε υπέρμαχους και πολέμιους των άγιων εικόνων, με αποτέλεσμα την απώλεια όχι μόνο πλήθους αριστουργημάτων αλλά και πολλών ανθρώπινων ζωών.
Την εικονομαχία ξεκίνησε ο Αυτοκράτορας Λέων Γ’ ο Ίσαυρος, το 726, όταν απομάκρυνε την εικόνα του Χριστού από την Χαλκή Πύλη του παλατιού στην Κωνσταντινούπολη. Η πράξη αυτή ήταν η πρώτη από μία μακρά σειρά βίαιων καταστροφών που επέφεραν οι εικονοκλάστες από το 726 έως το 787, και μετά πάλι από το 814 έως το 842, εξαφανίζοντας σχεδόν τον κόσμο της βυζαντινής τέχνης.
Το κύριο επιχείρημα των εικονομάχων ήταν ότι η λατρεία των εικόνων αντιστρατευόταν τη Δεύτερη Εντολή (»Δεν θα κατασκευάσεις για σένα είδωλα και κανενός είδους ομοίωμα που να αντιπροσωπεύει οτιδήποτε βρίσκεται ψηλά στον ουρανό ή εδώ κάτω στη γη ή μέσα στα νερά, κάτω απ’ τη γη – Έξοδος 20:4) – καταστρέφοντας τις εικόνες, λοιπόν, έσωζαν τους χριστιανούς από την ειδωλολατρία.
Από το μέρος τους, οι εικονολάτρες αρνούνταν αυτήν την κατηγορία. Στην περί εικόνων απολογία του, ο Ιωάννης ο Δαμασκηνός (περ. 675-749) δήλωνε ότι αν και παλαιότερα ο αόρατος, άυλος και απερίγραπτος Θεός δεν απεικονιζόταν, ωστόσο με την ενσάρκωσή Του μεταξύ των ανθρώπων η σχέση μεταξύ ορατού και αόρατου άλλαξε, και ο Θεός έδωσε στους ανθρώπους τη δυνατότητα να Τον συλλάβουν με τις αισθήσεις τους και να περιγράψουν αυτό που οι αισθήσεις τους συνέλαβαν. Μεταξύ άλλων, επεσήμανε τη διαφορά μεταξύ λατρείας της ύλης καθεαυτής και της λατρείας του Θεού μέσω της ύλης και χαρακτήρισε τις εικόνες βιβλία των αγραμμάτων.
Ο θεολόγος Κωνσταντίνος Σκουτέρης (1939-2009) γράφει στο «Ποτέ σαν θεοί» («Never as Gods: Icons and their Veneration», 1984): «Οι εικόνες ήταν πάντα αντιληπτές ως ένα ορατό Ευαγγέλιο, ως μία μαρτυρία των σπουδαίων πραγμάτων που έδωσε στον άνθρωπο ο Θεός, ενσαρκωμένος Λόγος.
Ουσία και στυλ
Οι βυζαντινοί αγιογράφοι ζούσαν με προσευχή, νηστεία και αυτοσυγκέντρωση. Υπέτασσαν το προσωπικό τους ύφος στα σχηματοποιημένα πρότυπα της βυζαντινής τέχνης όπως αυτά είχαν εξελιχθεί μέσα από αιώνες παραδόσεων. Επίσης, απέφευγαν να υπογράφουν τα έργα τους. Για να αναγνωρίσουν τις εικόνες, οι ερευνητές εξετάζουν τα υλικά που έχουν χρησιμοποιηθεί.
Αν και στους αμύητους η συγκεκριμένη τεχνοτροπία ίσως μοιάζει απλοϊκή, ιδίως σε σχέση με τις εξεζητημένες αναγεννησιακές φιγούρες και συνθέσεις, ας έχουμε υπ’ όψιν ότι ακολουθούν επί τούτου ένα ιδιάζον στυλιζάρισμα, το οποίο εξυπηρετεί τους σκοπούς του:
«Η [βυζαντινή] τέχνη δεν έχει αφηγηματική ούτε διδακτική λειτουργία, αλλά είναι απρόσωπη, τελετουργική και συμβολική: είναι ένα από τα στοιχεία του θρησκευτικού τελετουργικού. Η τοποθέτηση των εικόνων στις εκκλησίες ακολουθούσε συγκεκριμένους κανόνες και κώδικες, όπως και η λειτουργία», γράφει ο δεύτερος τόμος τού The Mitchell Beazley Library of Art (The History of Painting and Sculpture Great Traditions).
Οι μορφές μεταφέρουν την αίσθηση της θεϊκής φύσης, όχι της ανθρώπινης. Σύμφωνα με το The Oxford Companion to Art, «το Βυζάντιο περιφρονούσε τον γήινο άνθρωπο, το άτομο, δίνοντας έμφαση στο υπεράνθρωπο, το θεϊκό, το ιδανικό. Το στυλιζάρισμα των εικόνων καταστρέφει το ανθρώπινο στοιχείο και προσδίδει στις μορφές την υπερκόσμια ποιότητα των συμβόλων».
Όταν απαγορεύτηκε η απεικόνιση των προσώπων, κατά τη διάρκεια της εικονομαχίας, οι καλλιτέχνες στράφηκαν στον φυσικό κόσμο και άρχισαν να εμπνέονται από διακοσμητικά στοιχεία όπως κλήματα και φυλλώματα. Τα ψηφιδωτά και οι νωπογραφίες κυριάρχησαν στον διάκοσμο των εκκλησιών, όπου συμπληρώνονταν από πέτρινα κιονόκρανα, γείσα, ξυλόγλυπτα και ανάγλυφα στοιχεία, και σμαλτωμένες εσοχές (σμάλτα champlevé).
Εκείνη την εποχή, οι μοναχοί έθεταν τα πρότυπα διακοσμητικά θέματα κάθε μέρους της εκκλησίας, όπως παραδείγματος χάριν την Πλατυτέρα στο εσωτερικό άνω μέρος της κεντρικής κόγχης του Ιερού του ναού, και τον Χριστό Παντοκράτορα τριγυρισμένο από αρχαγγέλους, αγγέλους, προφήτες και αποστόλους στον τρούλο.
Χριστός Παντοκράτωρ
Κάθε ορθόδοξη εκκλησία έχει έναν Χριστό Παντοκράτορα ή μία παραλλαγή του – είναι η πιο διαδεδομένη εικόνα της μορφής Του. Αν και θεωρείται ότι η προσωνυμία ‘Παντοκράτωρ’ προέρχεται από τον εβραϊκό όρο El Shaddai, που επί λέξει σημαίνει ‘Παντοδύναμος’ ή ‘Κύριος των πάντων’, ο μεταφραστής της Βίβλου Τζεφ Α. Μπέννερ επισημαίνει ότι «οι τεράστιες διαφορές μεταξύ της εβραϊκής γλώσσας και των υπολοίπων καθιστούν αδύνατη την ακριβή μετάφραση του [El Shaddai]» (από το βιβλίο His Name Is One: An Ancient Hebrew Perspective on the Names of God, του Jeff A. Benner).
Ο παλαιότερος σωζόμενος Παντοκράτωρ βρίσκεται στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης, στο Σινά, στην Αίγυπτο, και χρονολογείται από τον 6ο αιώνα. Η απομακρυσμένη θέση της Μονής έσωσε την εικόνα από τις καταστροφικές συνέπειες της εικονομαχίας.
Ο Χριστός Παντοκράτορας, στο μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά της Αιγύπτου, 6ος αιώνας. Εγκαυστική (χρώμα θερμού κεριού) σε πάνελ, 84 x 45 εκ. (Public Domain)
Η ιερή εικόνα είναι ζωγραφισμένη με εγκαυστική, δηλαδή με ζεστό κερί. Αυτή η τεχνική απαιτεί γρήγορο χειρισμό των χρωμάτων (πριν κρυώσει το κερί), επιτρέπει όμως στους καλλιτέχνες να μεταφέρουν μεγάλη ζωντάνια και ρεαλιστική πιστότητα στα έργα τους (βλ. πορτραίτα Φαγιούμ). Ωστόσο, στο συγκεκριμένο έργο, το πρόσωπο του Ιησού παρουσιάζει έντονη, αφύσικη ασυμμετρία. Πρόκειται για επιλογή του καλλιτέχνη, που έχει στόχο να αποδώσει τη διττή φύση του Χριστού: τη θεϊκή και την ανθρώπινη. Το αριστερό Του μάτι κοιτάζει τον θεατή, το δεξί στρέφεται προς τον ουρανό. Ένα χρυσό φωτοστέφανο, πάνω στο οποίο αχνοφαίνονται ένας κόκκινος σταυρός και αστέρια, περιβάλλει το κεφάλι Του.
Το δεξί Του χέρι είναι υψωμένο στη χειρονομία της ευλογίας, με τα δάκτυλα να σχηματίζουν τα γράμματα Ι, Χ και C από το ΙΗϹΟΥϹ ΧΡΙϹΤΟϹ. Το IC σημαίνει τον Ιησού και τα ΙΧ τον Χριστό: “IC XC”. Με το αριστερό χέρι κρατά ένα Ευαγγέλιο, στολισμένο με λίθους.
Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, στην εσοχή πίσω από τον Χριστό υπάρχουν τα γράμματα Α και Ω (το πρώτο και το τελευταίο γράμμα του ελληνικού αλφαβήτου), που σημαίνουν ότι ο Χριστός είναι η αρχή και το τέλος των πάντων.
Το στυλιζάρισμα, η σύνθεση και τα μοτίβα είναι κοινά σε όλους τους Παντοκράτορες, είτε αυτοί βρίσκονται σε κάποιο σπίτι είτε σε εκκλησία. Ένα παράταιρο στοιχείο θα διατάρρασσε το συνολικό νόημα και τη λειτουργία της εικόνας.
Αγιογραφίες
Η περίοδος 867 -1204 ήταν εποχή αναγέννησης για τις λατρευτικές εικόνες στην αυτοκρατορία. Οι Βυζαντινοί καλλιτέχνες επισκεύασαν και ανακαίνισαν τις εκκλησίες και τα κτήρια που είχαν υποστεί φθορές κατά τη διάρκεια της εικονομαχίας, δημιουργώντας σπουδαία νέα ιερά έργα τέχνης, λατρευτικά αντικείμενα και ναούς.
Η Δυτική Ευρώπη θαύμαζε την τέχνη των Βυζαντινών και τη χρυσή Βασιλεύουσα. Ακόμα και οι εχθροί της αυτοκρατορίας υιοθετούσαν στοιχεία της, όπως ο Ρογήρος Β’ της Σικελίας (1095 – 1154), ο οποίος κάλεσε Βυζαντινούς τεχνίτες για να δημιουργήσουν τα ψηφιδωτά του Καθεδρικού της Κεφαλού.
Ψηφιδωτό του 12ου αιώνα με τον Χριστό Παντοκράτορα στην αψίδα του καθεδρικού ναού της Κεφαλού, στη Σικελία. Αυτή η εκδοχή του Χριστού Παντοκράτορα, φέροντα ανοιχτό βιβλίο, είναι συχνά γνωστή ως Χριστός ο Δάσκαλος. Η διδασκαλία της Βίβλου σε αυτή την περίπτωση είναι το Ιωάννης 8:2. (BerfoldWerner/CC BY-SA 4.0)
Από τις πιο φημισμένες εικόνες του Παντοκράτορα είναι η «Δέησις», στην εκκλησία της Αγίας Σοφίας στην Κωνσταντινούπολη, με τον Χριστό πλαισιωμένο από τη Θεοτόκο και τον Άγιο Ιωάννη τον Βαπτιστή, οι οποίοι Τον παρακαλούν να σώσει τους ανθρώπους.
Το ψηφιδωτό «Δέησις» του 13ου αιώνα, στην Αγία Σοφία, στην Κωνσταντινούπολη, με τον Χριστό Παντοκράτορα πλαισιωμένο από την Παναγία και τον Ιωάννη τον Βαπτιστή, οι οποίοι Τον ικετεύουν να σώσει την ανθρωπότητα. (Myrabella/CC BY-SA 3.0)
Στα τέλη της δεκαετίας του 1930, το Βυζαντινό Ινστιτούτο της Αμερικής αποκατέστησε τα ψηφιδωτά που αποκαλύφθηκαν κάτω από στρώσεις γύψου ύστερα από έναν αιώνα περίπου. Σύμφωνα με την ιστοσελίδα του Αμερικανού αγιογράφου Μπομπ Άτκινσον, ο γύψος είχε καταστρέψει ανεπανόρθωτα ορισμένα τμήματα των ψηφιδωτών.
Το ψηφιδωτό «Δέησις» δημιουργήθηκε μεταξύ 1261 και 1300, για να αντικαταστήσει ένα πολύ παλαιότερο έργο που καταστράφηκε. Οι μορφές απεικονίστηκαν με φυσικότητα, ενώ ως πηγή φωτός χρησιμοποιήθηκε το παράθυρο του ναού που βρισκόταν στα αριστερά του έργου. «Χαρακτηριστικό αυτής της “Δεήσεως” είναι ο τρόπος με τον οποίο το φως διατρέχει την επιφάνεια του έργου και βυθίζεται σε διαφανείς γυάλινους κύβους, φωτίζοντάς το χρωματικά και φορτίζοντάς το με μία απόκοσμη ενέργεια», έγραφε το 1939 ο συντηρητής έργων τέχνης Τζορτζ Χολτ, του Κολλεγίου Μπέννιγκτον του Βερμόντ.
Ο Χριστός Παντοκράτορας, από το ψηφιδωτό «Δέησις» της Αγίας Σοφίας, στην Κωνσταντινούπολη (λεπτομέρεια). (Edal/CC BY-SA 3.0)
Το Βυζαντινό Ινστιτούτο της Αμερικής αναπαρήγαγε ζωγραφικά ένα πιστό αντίγραφο του ψηφιδωτού, σε φυσικό μέγεθος, το οποίο βρίσκεται τώρα στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης.
Η εικόνα της Δέησης παρουσιάστηκε αργότερα στο διάζωμα της Δέησης του τέμπλου, του κλιμακωτού τοίχου με εικόνες μεταξύ του κυρίως ναού και του ιερού στις ορθόδοξες εκκλησίες.
Με την πάροδο των ετών, τα ψηφιδωτά και η εγκαυστική ζωγραφική αντικαταστάθηκαν από φθηνότερες τοιχογραφίες στις εκκλησίες.
Η τοιχογραφία του Χριστού Παντοκράτορα στον τρούλο της Μονής Οσίου Λουκά στο Δίστομο, στην κεντρική Ελλάδα, αντικατέστησε ένα παλαιότερο ψηφιδωτό. Σύμφωνα με το «Sir Banister Fletcher’s A History of Architecture», η Μονή Οσίου Λουκά «μεταφέρει την καλύτερη εντύπωση που υπάρχει σήμερα οπουδήποτε για τον χαρακτήρα του εσωτερικού μιας εκκλησίας κατά τους πρώτους αιώνες μετά το τέλος της εικονομαχίας».
Ο Όσιος Λουκάς στο Δίστομο είναι ένα από τα καλύτερα δείγματα πρώιμης βυζαντινής τέχνης, μετά την Εικονομαχία, με τον Χριστό Παντοκράτορα να κοιτάζει τους πιστούς από τον κεντρικό τρούλο. Bayazed/Shutterstock
Περίπου 13 αιώνες μετά τον Παντοκράτορα του Σινά, η νωπογραφία του 19ου αιώνα στον τρούλο της εκκλησίας του Παναγίου Τάφου στην Ιερουσαλήμ απηχεί εκείνη την εικόνα. Ο Χριστός, με κόκκινο χιτώνα και μπλε μανδύα, κρατά τα Ευαγγέλια στο ένα χέρι και με το άλλο ευλογεί. Ένα χρωματιστό φωτοστέφανο περιβάλλει το χρυσό φωτοστέφανό Του και τρία ελληνικά γράμματα στο σταυρό σημαίνουν «Αυτός που είναι». Στο Orthodox Arts Journal, ο πατήρ Στήβεν Μπίγκαμ εξηγεί ότι αυτά τα λόγια ειπώθηκαν στον Μωυσή στο όρος Σινά, όταν εκείνος ρώτησε σε ποιον μιλούσε. Οι αρχικές εβραϊκές λέξεις έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά ως «Γιαχβέ».
Εκτός από τις μεγάλες εκκλησιαστικές εικόνες, οι τεχνίτες έφτιαχναν και μικρότερα έργα για προσωπική λατρεία, από απλά πέτρινα γλυπτά μέχρι περίτεχνα κοσμήματα και περίπλοκα τρίπτυχα.
Σπουδαίο δείγμα γλυπτού από στεατίτη αποτελεί ένας μικρός πέτρινος Παντοκράτορας του 14ου αιώνα, που βρίσκεται τώρα στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης. Επιγραφές σκαλισμένες σε δύο ορθογώνια δεξιά και αριστερά σημειώνουν ότι αυτός ο Παντοκράτορας είναι ο Χριστός Αντιφωνητής που σφραγίστηκε στα νομίσματα της αυτοκράτειρας Ζωής της Πορφυρογέννητης (περ. 978-1050).
Εικόνα με τον Χριστό Παντοκράτορα, πιθανώς κατασκευασμένη στην Ελλάδα γύρω στα 1350. Πράσινος στεατίτης, 6,35 x 6,35 x 2 εκ. Rogers Fund, 1979, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη. (Public Domain)
Ένα μενταγιόν από χρυσό σμάλτο cloisonné, διπλής όψεως, των αρχών του 12ου αιώνα, με την Παναγία στη μία πλευρά και τον Χριστό Παντοκράτορα στην άλλη, αποδεικνύει τις δεξιότητες των τεχνιτών της Κωνσταντινούπολης. Το Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης το αποκαλεί «ένα από τα πιο όμορφα και τεχνικά άρτια προσωπικά λατρευτικά αντικείμενα που έχουν διασωθεί από το Βυζάντιο».
Κρεμαστή εικόνα διπλής όψεως με την Παναγία και τον Χριστό Παντοκράτορα, Κωνσταντινούπολη, περ. 1100. Χρυσός, σμάλτο cloisonné, 3,5 x 2,2 x 0,1 εκ. Δωρεά της Lila Acheson Wallace, 1994, Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη. (Public Domain)
Τα στοιχεία του Χριστού Παντοκράτορα που είδαμε στις προηγούμενες εικόνες είναι όλα παρόντα και εδώ, επιδέξια τοποθετημένα σε χρυσό σμάλτο cloisonné. Τα γράμματα «OB» και «TΔ», πάνω και κάτω από τον Χριστό αντίστοιχα, υποδηλώνουν την επωνυμία «OBTΔ» (Βασιλιάς της Δόξας).
Το «Τρίπτυχο Αρμπαβίλ» παρουσιάζει τη Δέηση με αγίους. Πρόκειται για υψηλό ανάγλυφο σε ελεφαντόδοντο, που συνδυάζει την εικόνα της Δεήσεως με μορφές αγίων και Αποστόλων. Χρονικά τοποθετείται μεταξύ 940 και 960. Η Δέηση δείχνει τον Χριστό ενθρονισμένο (μια εκδοχή του Χριστού Παντοκράτορα) στο κέντρο, πλαισιωμένο από τον Άγιο Ιωάννη τον Πρόδρομο και την Παναγία, οι οποίοι προσεύχονται για την ανθρωπότητα, όπως ακριβώς και στο ψηφιδωτό της Δεήσεως της Αγίας Σοφίας. Δεξιά και αριστερά από το κεφάλι του Χριστού διακρίνονται δύο άγγελοι. Δίπλα σε κάθε μορφή, σε αυτές των πέντε αποστόλων που στέκονται κάτω από τη Δέηση καθώς και σε αυτές των αγίων που κοσμούν τα δύο φύλλα, είναι χαραγμένη η ονομασία της. Το έργο βρίσκεται στο Μουσείο του Λούβρου στο Παρίσι.
«Τρίπτυχο Αρμπαβίλ», μεταξύ 940 και 960. Υψηλό ανάγλυφο σε ελεφαντόδοντο, 24 x 28 x 1,3 εκ. Μουσείο του Λούβρου, Παρίσι. (Public Domain)
Ελάχιστα βυζαντινά έργα παραστατικής τέχνης επέζησαν από την περίοδο της Εικονομαχίας, αλλά η θεϊκή και αιώνια γλώσσα των εικόνων διατηρεί τη δύναμή της σε ολόκληρο τον χριστιανικό κόσμο.
Σύμφωνα με το «The Mitchell Beazley Library of Art: Vol. II. The History of Painting and Sculpture Great Traditions»:
«Αν και η κεντρική πηγή του βυζαντινού ύφους έσβησε με την τουρκική κατάκτηση της Κωνσταντινούπολης το 1453, η τέχνη συνεχίστηκε στη Ρωσία και τα Βαλκάνια [νοτιοανατολική Ευρώπη], ενώ στην Ιταλία το βυζαντινό στοιχείο (αναμεμειγμένο με το γοτθικό) επέζησε στη νέα τέχνη που ίδρυσαν ο Ντούτσιο και ο Τζόττο».
Οι βυζαντινοί θησαυροί θαυμάζονται και εκτιμώνται σε όλον τον κόσμο, ανάβοντας ακόμα θεϊκές φλόγες σε ευσεβείς και πιστές καρδιές.
Για τους λάτρεις του τσαγιού, τα κινέζικα τσάγια καταλαμβάνουν την πρώτη θέση. Η τέχνη της κατανάλωσης τσαγιού ασκείται στην Κίνα εδώ και χιλιάδες χρόνια και οι μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την επεξεργασία του τσαγιού έχουν κληρονομηθεί από πολύ παλιά.
Η μακροχρόνια αυτή παράδοση αποτελεί ακόμα μέρος της καθημερινής ζωής των ανθρώπων στην Κίνα.
Η ταξινόμηση των κινεζικών ποικιλιών τσαγιού βασίζεται στη μέθοδο της αρχικής επεξεργασίας κατά τη συγκομιδή και τα είδη τσαγιού καθορίζονται από την επακόλουθη επεξεργασία. Εάν δεν είστε σίγουροι ποιο τσάι να προτιμήσετε, οι παρακάτω πληροφορίες σχετικά με τις μεθόδους επεξεργασίας και τους τύπους κινέζικου τσαγιού ίσως σας βοηθήσουν.
Η ταξινόμηση των κινεζικών ποικιλιών τσαγιού βασίζεται στη μέθοδο της πρωτογενούς επεξεργασίας κατά τη συγκομιδή και οι τύποι τσαγιού καθορίζονται με μεταγενέστερη επεξεργασία. (Pixabay)
Μέθοδοι επεξεργασίας τσαγιού
Χωρίς ζύμωση
Τσάι που δεν έχει υποστεί ζύμωση σημαίνει ότι τα φύλλα μαζεύονται, αποξηραίνονται και συσκευάζονται άμεσα, ώστε να διατηρήσουν μέρος της αρχικής τους γεύσης. Τα φύλλα μπορούν στη συνέχεια να μαγειρευτούν στον ατμό, να ισοπεδωθούν ή ακόμα και να τυλιχτούν για να εξαχθούν τόσο το άρωμα όσο και η γεύση του τσαγιού.
Μεημιζύμωση
Η διαδικασία της ημιζύμωσης είναι παρόμοια με αυτήν της ζύμωσης, με τη διαφορά ότι ο χρόνος οξείδωσης μειώνεται, ώστε να πάρει το τσάι μία ξεχωριστή γεύση. Τα φύλλα αυτού του τσαγιού έχουν συνήθως απαλό πράσινο χρώμα με κόκκινες άκρες και ένα λεπτό, μοναδικό άρωμα.
Με πλήρη ζύμωση
Για να αναπτυχθεί περαιτέρω το άρωμα του τσαγιού, τα φύλλα διατηρούνται σε θερμότητα και υγρασία για αρκετές ώρες, με αποτέλεσμα να μαυρίζουν καθώς διασπώνται οι χημικές ουσίες στα φύλλα. Τα ζεστά και υγρά φύλλα στη συνέχεια αποξηραίνονται, ταξινομούνται και συσκευάζονται. Η παρατεταμένη ζύμωση απελευθερώνει επίσης περισσότερη καφεΐνη. Το πράσινο τσάι που δεν έχει υποστεί ζύμωση περιέχει το ένα τρίτο της καφεΐνης του μαύρου τσαγιού.
Με μεταζύμωση
Όπως υποδηλώνει το όνομα, αυτό το είδος τσαγιού αποθηκεύεται συμπιεσμένο για πολλά χρόνια σε δροσερά, στεγνά κελάρια πριν δοθεί για κατανάλωση. Μόλις συλλεχθούν τα φρέσκα φύλλα, υποβάλλονται σε επεξεργασία με στερέωση, κύλιση και δεματοποίηση, διαδικασία που τους προσδίδει μια πιο περίπλοκη γεύση πριν από την αποθήκευση.
Τύποι κινέζικου τσαγιού
Πράσινο τσάι
Το παλαιότερο και πιο γνωστό κινέζικο τσάι είναι το πράσινο. Δεν υπόκειται σε ζύμωση, αλλά συλλέγονται τα φύλλα του και ξηραίνονται. Τα παραδοσιακά πράσινα τσάγια έχουν ανοιχτό χρώμα και έντονη γεύση και παράγονται κυρίως στις επαρχίες Τζιανγκσί, Τζετζιάνγκ και Ανχουί. Το πράσινο τσάι έχει πολλές ευεργετικές ιδιότητες.
Κίτρινο τσάι
Το κίτρινο τσάι είναι ένα μη ζυμωμένο τσάι που λαμβάνεται με φυσική ξήρανση. Έχει χαρακτηριστική μυρωδιά και γεύση παρόμοια με το λευκό και το πράσινο τσάι. Το πιο διάσημο κίτρινο τσάι παράγεται στην επαρχία Χουνάν και ονομάζεται Τζουνσάν Γιντζέν (Junshan Yinzhen).
Λευκό τσάι
Το λευκό τσάι είναι ένα μοναδικό προϊόν της Κίνας λόγω της απαλής και λεπτής γεύσης του. Είναι ένα μη ζυμωμένο τσάι, με ιδιότητες παρόμοιες με αυτές του πράσινου και του κίτρινο τσαγιού. Το λευκό τσάι παράγεται κυρίως στο Φουτζιάν και οι πιο δημοφιλείς μάρκες είναι οι Silver Needle, White Peony και White Eyebrow.
Το πράσινο τσάι είναι το παλαιότερο και πιο φημισμένο κινέζικο τσάι. (Grafvision via Dreamstime)
Τσάι Oolong
Το τσάι Oolong ή μπλε τσάι είναι ένα ημιζυμωμένο τσάι με μοναδικά χαρακτηριστικά. Το επίπεδο οξείδωσης αυτού του τσαγιού είναι μεταξύ πράσινου και μαύρου και καθορίζεται από τη διαδικασία ξήρανσης. Το λαμπερό κιτρινωπό χρώμα του συνοδεύεται από φρέσκο άρωμα και μακρά αρωματική επίγευση. Χρησιμοποιείται ευρέως για απώλεια βάρους. Το τσάι Oolong παράγεται κυρίως στο Φουτζιάν και το Γκουανγκντόνγκ της Κίνας, καθώς και στην Ταϊβάν.
Μαύρο τσάι
Το μαύρο τσάι έχει υποστεί πλήρη ζύμωση και έχει πλούσια αρωματική γεύση και βαθύ κοκκινωπό χρώμα. Είναι το δεύτερο πιο δημοφιλές κινέζικο τσάι μετά το πράσινο τσάι. Μια αγαπημένη μάρκα μαύρου τσαγιού είναι το Keemun, το οποίο παράγεται κυρίως στις επαρχίες Τσίμεν, Γίντε και Γιουνάν.
Τσάι Pu-erh
Αυτή η παραδοσιακή ποικιλία τσαγιού λαμβάνεται με μεταζύμωση μαύρου, πράσινου ή oolong τσαγιού. Πρόκειται για ένα σκούρο τσάι με απαλή και χαρακτηριστική, γήινη γεύση. Το τσάι Pu-erh (που-ερ) προέρχεται από την επαρχία Γιουνάν, όπου παράγεται ακόμα και σήμερα. Υπάρχουν δύο τύποι: το ακατέργαστο ή πράσινο Pu-erh και το ώριμο Shu Pu-erh.
Η οροφή χαρακτηρίζεται συχνά ως “πέμπτος τοίχος” στον σημερινό κόσμο της εσωτερικής διακόσμησης, αλλά η εικονογραφία της οροφής δεν είναι κάτι καινούργιο. Αν και το ψευδαισθητικό στυλ των εικόνων οροφής, γνωστό στα ιταλικά ως “di sotto in sù”, που σημαίνει “από κάτω προς τα πάνω”, εμφανίζεται στη Βενετία του 16ου αιώνα, η οροφογραφία έχει τις ρίζες της στις τοιχογραφίες της αρχαίας Ρώμης. Οι ιστορικές οροφογραφίες παρουσιάζουν συχνά έναν ουρανό trompe l’oeil που μοιάζει να επεκτείνεται σε δυσθεώρητα ύψη, καθώς και μυθολογικές ή βιβλικές μορφές. Σωζόμενα δείγματα βρίσκονται σε εκκλησίες και παλάτια της Ιταλίας, αλλά και στην υπόλοιπη Ευρώπη.
Τρεις από τους σημαντικότερους ιστορικούς καλλιτέχνες της Ιταλίας είναι φημισμένοι όχι μόνο για το ζωγραφικό τους έργο, αλλά και για τα εντυπωσιακά φρέσκο τους. Φρέσκο ή νωπογραφία ονομάζεται μια ιδιαίτερη τεχνική ζωγραφικής σε τοίχο, στην οποία το χρώμα απλώνεται σε υγρό σοβά. Οι νωπογραφίες οροφής των αναγεννησιακών καλλιτεχνών Αντρέα Μαντένια και Κορρέτζο βρίσκονται ακόμη στη βόρεια Ιταλία, σε ένα παλάτι και έναν καθεδρικό ναό αντίστοιχα. Ο Τζοβάννι Μπαττίστα Τιέπολο, ένας καλλιτέχνης του ροκοκό που δούλεψε στο πνεύμα των μεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης και του Μπαρόκ, δημιούργησε τοιχογραφίες τόσο στην Ιταλία όσο και στην Ισπανία. Ζωγράφισε, επίσης, τη μεγαλύτερη οροφογραφία του κόσμου σε ένα γερμανικό παλάτι.
Mantegna: Η Ζωγραφισμένη Αίθουσα
Η βορειοανατολική αίθουσα (Ζωγραφισμένη Αίθουσα) του παλατιού του Δούκα της Μάντοβα. (Mor65_Mauro Piccardi/Shutterstock)
Ο Αντρέα Μαντένια [Andrea Mantegna, 1431-1506] γεννήθηκε κοντά στην Πάδοβα, μια πόλη πλούσια σε αρχαιότητες που του ενέπνευσε ένα δια βίου ενδιαφέρον για την κλασική τέχνη, καθορίζοντας το έργο του. Η σύζυγός του ανήκε στην οικογένεια των Μπελλίνι, μια εξέχουσα καλλιτεχνική οικογένεια της Βενετίας. Το έργο του Μαντένια χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερες συνθέσεις, που διακρίνονται για το γλυπτικό στυλ ζωγραφικής και τη μεγάλη προσοχή στις αναλογίες και την προοπτική.
Κατά τη διάρκεια της ζωής του, είχε μεγάλη εκτίμηση σε και επηρέασε άλλους διακεκριμένους καλλιτέχνες, όπως τον κουνιάδο του Τζοβάννι Μπελλίνι και τον Γερμανό Άλμπρεχτ Ντύρερ. Το 1460, ο Μαντένια διορίστηκε καλλιτέχνης της αυλής των ηγεμόνων της Μάντοβα, των Γκονζάγκα, όπου παρέμεινε για τρεις γενιές.
Η οροφογραφία του Μαντένια στη Ζωγραφισμένη Αίθουσα του παλατιού του Δούκα της Μάντοβα. (D-VISIONS/Shutterstock)
Η καλύτερη νωπογραφία του δημιουργήθηκε σε μια αίθουσα του παλατιού του Δούκα της Μάντοβα, μεταξύ 1465 και 1474. Η αίθουσα που βρίσκεται στο βορειοανατολικό τμήμα του κτιρίου ονομάζεται “Camera Picta” (“Ζωγραφισμένη Αίθουσα”), ενώ ήταν γνωστή και ως “Camera degli Sposi” (“Νυφικός Θάλαμος”). Ο Μαρκήσιος το χρησιμοποιούσε ως αίθουσα για να δέχεται κυβερνητικά στελέχη και ως επίσημο μέρος για συναντήσεις με μέλη της οικογένειας. Εικονογραφίες που εξυμνούν τους Γκονζάγκα και την αυλή τους καλύπτουν τους τοίχους με πληθωρικά τοπία που διαψεύδουν τα αρχιτεκτονικά όρια του δωματίου.
Λεπτομέρεια της οροφογραφίας του Μαντένια στη Ζωγραφισμένη Αίθουσα του παλατιού του Δούκα της Μάντοβα. (FrDr/CC BY-SA 4.0)
Το πιο γνωστό στοιχείο της αίθουσας είναι η καινοτόμος εικονογραφία της οροφής. Στον υποβλητικό ‘οφθαλμό’ απεικονίζεται ένας γαλανός ουρανός με λίγα σύννεφα. Γύρω από ένα κιγκλίδωμα είναι συγκεντρωμένα παιχνιδιάρικα putti (ερωτιδείς ή αγγελάκια), που ο ζωγράφος απέδωσε με έντονη προοπτική για να δημιουργήσει την αίσθηση μεγάλου ύψους. Γυναικείες μορφές, ένα παγώνι και ένα φυτό σε γλάστρα περιλαμβάνονται επίσης στη γοητευτική εικόνα, η οποία πλαισιώνεται από γιρλάντες από φρούτα και φυλλώματα. Οι τεχνικοί και υφολογικοί πειραματισμοί του Μαντένια με την ψευδαισθητική κατασκευή του χώρου “έσπασαν τη γυάλινη οροφή” και ενέπνευσαν τους επόμενους καλλιτέχνες, ιδίως τον Κορρέτζο.
Correggio: Η ‘Κοίμηση της Θεοτόκου‘
Ένας από τους κορυφαίους ζωγράφους της εποχής του στην περιοχή της Εμίλια-Ρομάνια, ο Correggio ζωγράφισε την “Κοίμηση της Θεοτόκου” στην οροφή του ρωμανικού καθεδρικού ναού της Πάρμας. (Peter Heidelberg/Shutterstock)
Γεννημένος ως Αντόνιο Αλλέγκρι [Antonio Allegri, 1489-1534], αλλά περισσότερο γνωστός με το όνομα της γενέτειράς του Κορρέτζο, ο καλλιτέχνης έγινε γνωστός κυρίως για τη φωτεινότητα και το θεϊκό φως που λούζει τις εικόνες του. Ο Κορρέτζο ζωγράφισε τέμπλα, αριστοτεχνικές ψευδαισθητικές τοιχογραφίες, μυθολογικές σκηνές και μικρότερης κλίμακας λατρευτικά έργα. Θεωρείται ο μεγαλύτερος ζωγράφος της περιοχής της Εμίλια-Ρομάνια και ότι δημιούργησε τα σπουδαιότερα έργα του δουλεύοντας στην πόλη της Πάρμας.
Λεπτομέρεια από τη νωπογραφία του Κορρέτζο “Κοίμηση της Θεοτόκου” στον τρούλο του ρωμανικού καθεδρικού ναού της Πάρμας. (Renata Sedmakova/Shutterstock)
Στην Πάρμα δημιούργησε τρεις οροφογραφίες, από τις οποίες ξεχωρίζει η ‘Κοίμηση της Θεοτόκου’ στον οκταγωνικό τρούλο του ρωμανικού καθεδρικού ναού της πόλης, που ολοκληρώθηκε το 1530. Οι τέσσερεις προστάτες άγιοι της Πάρμας – ο Άγιος Βερνάρδος ντελ Ουμπέρτι, ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο Άγιος Ιωσήφ και ο Άγιος Ιλαρίων – είναι ζωγραφισμένοι σε ψεύτικα κελύφη στα τόξα στήριξης του τρούλου. Πάνω από αυτά, υπάρχει ένα ψεύτικο παραπέτο, παρόμοιο με αυτό του Μαντένια, μπροστά από το οποίο στέκονται οι δώδεκα Απόστολοι.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής – λεπτομέρεια από την τοιχογραφία του Κορρέτζο στους παραστάτες του τρούλου, στο εσωτερικό του καθεδρικού ναού της Πάρμας. (Public Domain)
Μεταξύ των μορφών που βρίσκονται πάνω από το παραπέτο διακρίνεται η Παναγία να ανέρχεται στον ουρανό. Προκειμένου να είναι ορατή στον κόσμο που έρχεται από τη σκάλα που οδηγεί από τον κυρίως ναό προς την Αγία Τράπεζα, η μορφή της Θεοτόκου τοποθετήθηκε στη δυτική πλευρά του τρούλου και όχι στο κέντρο του. Η Μαρία, με ροζ χιτώνα και μπλε μανδύα, βρίσκεται στη βάση μιας λαμπρής, φαινομενικά άπειρης σπείρας από αγγέλους, χερουβείμ και σύννεφα.
Λεπτομέρεια με την Παναγία και την Εύα, από τη νωπογραφία “Κοίμηση της Θεοτόκου” του Correggio, στον τρούλο του ρωμανικού καθεδρικού ναού της Πάρμας. (Renata Sedmakova/Shutterstock)
Αριστερά της Μαρίας βρίσκονται οι πατριάρχες με επικεφαλής τον Αδάμ. Διακρίνονται ο Δαυίδ με το κεφάλι του Γολιάθ, ο Αβραάμ μαζί με τον γιο του Ισαάκ και τον αμνό της θυσίας, καθώς και ο Ιακώβ. Δεξιά της βρίσκεται η Εύα, περιστοιχισμένη από διάφορες άλλες γυναικείες μορφές, η οποία κρατά ένα μήλο με πράσινο βλαστό, σύμβολο σωτηρίας σε αυτό το πλαίσιο.
Η ταυτότητα της κεντρικής φιγούρας του θόλου που φωτίζεται από ουράνιο φως αποτελεί ακόμα αντικείμενο ατέρμονων διχογνωμιών. Ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι είναι ο Χριστός, που κατεβαίνει για να συναντήσει την Παρθένο. Άλλοι θεωρούν ότι πρόκειται για άγγελο που συνοδεύει την άνοδο της Θεοτόκου, επειδή η μορφή δεν έχει χαρακτηριστικά που συνδέονται με τον Χριστό, όπως γένια ή στίγματα. Επιπλέον, η μορφή με την ασυνήθιστη στάση φοράει πράσινο και λευκό, χρώματα που δεν συνδέονται με αναπαραστάσεις του Χριστού.
Tiepolo: Η μεγαλύτερη τοιχογραφία του κόσμου
Με διαστάσεις που ξεπερνούν τα 190 x 30,5 μ., ο “Απόλλων και οι τέσσερεις ήπειροι” του Tiepolo, 1750-1753, στην Οικία Würzburg, στη Βαυαρία, είναι η μεγαλύτερη τοιχογραφία στον κόσμο. (Myriam Thyes/CC BY-SA 4.0)
Οι τοιχογραφίες του Κορρέτζο αποτέλεσαν σπουδαία πηγή έμπνευσης για τους συναδέλφους του στην Ιταλία και στο εξωτερικό, κατά τη διάρκεια της εποχής του μπαρόκ και του ροκοκό. Ο Τζοβάννι Μπαττίστα Τιέπολο [Giovanni Battista Tiepolo, 1696-1770] ανήκε σε επιφανή βενετσιάνικη οικογένεια. Θεωρείται ο μεγαλύτερος νωπογράφος της εποχής του, διευρύνοντας τα όρια του μέσου με τα τεχνικά του χαρίσματα και τις θεατρικές του συνθέσεις. Οι σύνθετες αφηγήσεις του περιλαμβάνουν μορφές με εξαιρετικά ενδύματα και είναι δοσμένες με θαυμαστή φαντασία. Ο Τιέπολο ήταν επίσης καινοτόμος σχεδιαστής, του οποίου τα χαρακτικά κυκλοφόρησαν ευρέως. Πολλοί από τους πίνακές του ήταν προπαρασκευαστικά έργα για τις τοιχογραφίες του ή αντίγραφα των τελειωμένων έργων.
Το μεγαλύτερο καλλιτεχνικό επίτευγμα του Τιέπολο βρίσκεται στη Γερμανία, συγκεκριμένα στη βαυαρική πόλη Βούρτσμπουργκ (Würzburg), όπου και η Οικία Βούρτσμπουργκ, ένα αρχιτεκτονικό αριστούργημα που κατασκευάστηκε για τον κυβερνώντα πρίγκιπα-επίσκοπο. Τη μεγαλοπρεπή σκάλα των τριών ορόφων της σκεπάζει ο “Απόλλωνας και οι τέσσερις ήπειροι”, έργο που φιλοτεχνήθηκε από τον Τιέπολο μεταξύ 1750 και 1753. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη οροφογραφία στον κόσμο.
Λεπτομέρεια από το έργο του Tiepolo “Ο Απόλλωνας και οι τέσσερις ήπειροι” στην Οικία Würzburg, στη Βαυαρία, όπου απεικονίζεται η προσωποποιημένη Ευρώπη να κάθεται σε έναν θρόνο, περιτριγυρισμένη από τις αλληγορικές μορφές των τεχνών – μεταξύ τους διακρίνονται ο Τιέπολο και ο αρχιτέκτονας του κτιρίου. (Igor Plotnikov/Shutterstock)
Το έργο συνδυάζει τον μύθο με τη σύγχρονη πολιτική. Με σχολαστικότητα ανάλογη με αυτήν που έδειχνε ο Κορρέτζο στη δική του σύνθεση, ο Τιέπολο σχεδίασε πλήθος οπτικές γωνίες, σύμφωνα με την πιθανή πορεία ενός επισκέπτη στη σκάλα. Στη σύνθεση δεσπόζει ένας τεράστιος ουρανός, όπου διακρίνονται οι Ολύμπιοι θεοί. Ο Απόλλων, ο θεός του ήλιου και των τεχνών, ετοιμάζεται για την καθημερινή του διαδρομή με το άρμα του, για να φέρει φως στον κόσμο – στο έργο, ο καλλιτέχνης παρομοιάζει τον Απόλλωνα με τον πρίγκιπα-επίσκοπο. Οι Ώρες, γυναικείες μορφές που απεικονίζονται με φτερά πεταλούδας, πηγαίνουν τα άλογα στον Απόλλωνα, ενώ ερωτιδείς σπρώχνουν το χρυσό άρμα μέσα από τα σύννεφα. Άλλοι θεοί παρόντες είναι ο Δίας, ο Άρης, ο Ερμής και η Αφροδίτη.
Λεπτομέρεια από το έργο του Tiepolo “Ο Απόλλωνας και οι τέσσερις ήπειροι” στην Οικία Würzburg, στη Βαυαρία, όπου απεικονίζεται η προσωποποιημένη Ασία να κάθεται πάνω σε έναν ελέφαντα, περιβαλλόμενη από στοιχεία που χαρακτηρίζουν την ήπειρο ως λίκνο του γραπτού λόγου, της επιστήμης και της μοναρχίας. (Myriam Thyes/CC BY-SA 4.0)
Λεπτομέρεια από το έργο του Tiepolo “Ο Απόλλωνας και οι τέσσερις ήπειροι” στην Οικία Würzburg, στη Βαυαρία, όπου απεικονίζεται η Αφρική προσωποποιημένη ως μια μαύρη γυναίκα με τουρμπάνι, καθισμένη πάνω σε μια καμήλα στο κέντρο μιας πολυσύχναστης αγοράς, μεταφέροντας έτσι την ιδέα της ηπείρου ως κέντρο του εμπορίου. (Myriam Thyes/CC BY-SA 4.0)
Το κεντρικό τμήμα της σύνθεσης πλαισιώνεται από βινιέτες γύρω από τα γείσα, που συμβολίζουν τις τέσσερεις ηπείρους του γνωστού κόσμου την εποχή του Τιέπολο: Αφρική, Αμερική, Ασία και Ευρώπη. Οι αντίστοιχες μορφές των τριών πρώτων είναι ντυμένες με ευφάνταστα φορέματα συνοδευόμενες από εξωτικά ζώα. Η ευρωπαϊκή σύνθεση είναι τοποθετημένη έτσι ώστε να αποτελεί την κορύφωση της εμπειρίας θέασης και παρουσιάζει την αυλή του Βούρτσμπουργκ. Υπάρχει ακόμη και ένα πορτρέτο του πρίγκιπα-επισκόπου, που το κρατούν οι προσωποποιήσεις της Φήμης και της Δόξας.
Λεπτομέρεια από το έργο του Tiepolo “Ο Απόλλωνας και οι τέσσερις ήπειροι” στην Οικία Würzburg, στη Βαυαρία, όπου απεικονίζεται η Αμερική προσωποποιημένη ως μια ιθαγενής Αμερικανίδα καθισμένη πάνω σε έναν αλιγάτορα, μεταφέροντας την ιδέα ενός αδάμαστου Νέου Κόσμου. (Public Domain)
Αυτές οι τρεις μνημειώδεις εικονογραφίες οροφής αντιπροσωπεύουν το αποκορύφωμα της λαμπρής τέχνης των τριών Ιταλών καλλιτεχνών. Ο Μαντένια, ο Κορρέτζο και ο Τιέπολο δημιούργησαν αριστουργήματα που μάγεψαν, κατέπληξαν και ενέπνευσαν τόσο τον απλό κόσμο όσο και τους συναδέλφους τους καλλιτέχνες. Οι οροφογραφίες είναι μια υπενθύμιση για να συνεχίσουμε να κοιτάμε ψηλά.
Μαριναρισμένη σε αρωματική άλμη, αλειμμένη με γλάσο μανταρίνι και με τη συνοδεία μιας πλούσιας γέμισης με βάση το πληγούρι, η γαλοπούλα αυτή κάνει τη διαφορά στο γιορτινό τραπέζι!
Υλικά
(για 8 μερίδες)
Για τη γαλοπούλα
1 γαλοπούλα 3½ κιλών
7 σκελίδες μαύρου σκόρδου, καθαρισμένες, ολόκληρες (μαύρο σκόρδο είναι αυτό που έχει υποστεί ζύμωση και έχει αποκτήσει μαύρο χρώμα, μπορούμε όμως να το αντικαταστήσουμε με λευκό)
1/2 κ. γλ. φρέσκια ή ξερή λεβάντα (ή δεντρολίβανο, με άλλο αποτέλεσμα)
Για τη σάλτσα
τα υγρά από το ψήσιμο της γαλοπούλας
1 κ. γλ. μουστάρδα πικάντικη
λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού
1 κ. γλ. βούτυρο
Για τη γέμιση
100 γρ. πληγούρι, ψιλό
5 φέτες μπέικον, ψιλοκομμένο
250 γρ. κάστανα βρασμένα, χοντροκομμένα
τα συκωτάκια της γαλοπούλας, ψιλοκομμένα
1 μέτριο καρότο, χοντροτριμμένο
1 ξερό κρεμμύδι, ψιλοκομμένο
1 μέτριο πράσο, σε λεπτές ροδέλες
1 κλωνάρι σέλερι, σε λεπτές φέτες
500 γρ. μοσχαρίσιος κιμάς, από σπάλα
50 ml λευκό, ξηρό κρασί
40 γρ. ξερά βερίκοκα, ψιλοκομμένα
80 γρ. ξερά σύκα, ψιλοκομμένα
40 γρ. μαύρες κορινθιακές σταφίδες
40 γρ. κουκουνάρια
1 κ. γλ. φασκόμηλο ή δεντρολίβανο, ξερό
3 κλαδάκια φρέσκο θυμάρι ή 2 κ.γ. ξερό
3 φύλλα δάφνης
1/2 ματσάκι μαϊντανός, ψιλοκομμένος
2 κ.σ. ελαιόλαδο
αλάτι, φρεσκοτριμμένο πιπέρι
Εκτέλεση
Μαρινάρισμα σε άλμη
Για να φτιάξουμε τη γαλοπούλα με γλάσο μανταρινιού, σάλτσα και γέμιση από πληγούρι ξεκινάμε με το μαρινάρισμα: την προηγούμενη ημέρα πλένουμε και σκουπίζουμε τη γαλοπούλα. Αφαιρούμε από την κοιλιά της το σακουλάκι με τα συκωτάκια (αν υπάρχει) και τα διατηρούμε στο ψυγείο, γιατί θα τα χρησιμοποιήσουμε στη γέμιση.
Σε μια λεκάνη βάζουμε το νερό, το αλάτι και τη ζάχαρη και ανακατεύουμε μέχρι να διαλυθούν. Προσθέτουμε τα υπόλοιπα υλικά της μαρινάδας-άλμης.
Βάζουμε τη γαλοπούλα σε μια μεγάλη σακούλα ψησίματος, την οποία γεμίζουμε με τη μαρινάδα-άλμη, και την κλείνουμε πολύ καλά με λαστιχάκι ή με ειδικό κλιπ.
Βάζουμε τη σακούλα σε μια βαθιά κατσαρόλα ή λεκάνη που να την χωρά (για να μη χυθεί η άλμη). Γεμίζουμε με κρύο νερό και κάμποσα παγάκια και τη βάζουμε στο ψυγείο. Μαρινάρουμε τη γαλοπούλα για 8 ώρες (ή για όλο το βράδυ).
«Ξεπάγωμα» γαλοπούλας
Βγάζουμε τη γαλοπούλα από τη σακούλα με τη μαρινάδα και τη σκουπίζουμε καλά με χαρτί κουζίνας.
Τη βάζουμε σε ένα ταψί και την αφήνουμε για τουλάχιστον 30 λεπτά σε θερμοκρασία δωματίου. Μέχρι να «ξεπαγώσει» η γαλοπούλα, ετοιμάζουμε τη γέμιση-συνοδευτικό και το γλάσο.
Γέμιση
Στην πραγματικότητα δεν τη βάζουμε μέσα στη γαλοπούλα, αλλά τη σερβίρουμε ως συνοδευτικό.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 200°C.
Σε μια κατσαρόλα σοτάρουμε στο λάδι, σε μέτρια προς δυνατή φωτιά, το μπέικον, τα κάστανα και το συκωτάκι της γαλοπούλας, για 2-3 λεπτά, μέχρι να ροδίσουν.
Προσθέτουμε το καρότο, το κρεμμύδι, το πράσο και το σέλερι και σοτάρουμε για άλλα 2-3 λεπτά.
Ρίχνουμε τον κιμά και συνεχίζουμε το σοτάρισμα για άλλα 4-5 λεπτά, μέχρι να ροδίσει και να γίνει σπυρωτός.
Σβήνουμε με το κρασί, αφήνουμε 2 λεπτά να εξατμιστεί το αλκοόλ και ρίχνουμε τα ξερά φρούτα, τις σταφίδες, το κουκουνάρι, αλατοπίπερο και ανακατεύουμε.
Ρίχνουμε 1 φλιτζ. τσαγιού νερό, ανακατεύουμε, σκεπάζουμε με το καπάκι και μαγειρεύουμε για 10 λεπτά.
Προσθέτουμε το πλιγούρι και, αν έχουν εξατμιστεί τα περισσότερα υγρά, προσθέτουμε άλλο 1/2 φλιτζ. τσαγιού ζεστό νερό, το φασκόμηλο, το θυμάρι και τη δάφνη. Ανακατεύουμε και αδειάζουμε σε μικρό ταψάκι.
Ψήνουμε για 10-15 λεπτά ή μέχρι να γίνει το πληγούρι.
Ξεφουρνίζουμε, ρίχνουμε τον μαϊντανό και ανακατεύουμε. Σκεπάζουμε με αλουμινόχαρτο και το διατηρούμε ζεστό.
Γλάσο
Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά και τα αφήνουμε στην άκρη.
Ψήσιμο
Γεμίζουμε την κοιλιά της γαλοπούλας με το μαύρο σκόρδο, το καρότο, το κρεμμύδι, τη δάφνη και το θυμάρι. Ράβουμε το άνοιγμα της κοιλιάς με σπάγκο μαγειρικής ή το κλείνουμε με οδοντογλυφίδες.
Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 220°C.
Στο μεγάλο ταψί του φούρνου στρώνουμε τα υλικά για το ταψί (κρεμμύδι, καρότα, σέλερι, πράσο, δάφνη και θυμάρι).
Προσθέτουμε 1/2 φλιτζάνι νερό.
Αποθέτουμε στο κέντρο του ταψιού τη γαλοπούλα, με τη ράχη προς τα πάνω, και την αλείφουμε με το ελαιόλαδο.
Ψήνουμε για 30 λεπτά, χαμηλώνουμε τη θερμοκρασία στους 160°C, και συνεχίζουμε το ψήσιμο για 1 ώρα και 30 λεπτά.
Τέλος, ανεβάζουμε και πάλι τη θερμοκρασία στους 180°C, γυρίζουμε τη γαλοπούλα με το στήθος προς τα επάνω και ψήνουμε για άλλα 30 λεπτά.
Σε όλη τη διάρκεια του ψησίματος, σχεδόν κάθε 20-30 λεπτά, αλείφουμε τη γαλοπούλα με το ζουμί του ταψιού και με το γλάσο μανταρινιού. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο ζεστό νερό. Ελέγχουμε αν είναι έτοιμη, βυθίζοντας ένα θερμόμετρο ψητού στο στήθος της γαλοπούλας, χωρίς να «πιάσει» κόκαλο. Είναι έτοιμη όταν το θερμόμετρο δείξει 70°C. Εναλλακτικά, τρυπάμε με ένα λεπτό μαχαίρι: είναι έτοιμη αν τρέξει διαφανές υγρό και όχι ροζέ.
Σάλτσα μαύρου σκόρδου
Βγάζουμε το ταψί με τη γαλοπούλα από τον φούρνο και την αφήνουμε για 10 λεπτά να ξεκουραστεί. Με προσοχή, αφαιρούμε τον σπάγκο ή τις οδοντογλυφίδες από το άνοιγμα της κοιλιάς.
Βγάζουμε το σκόρδο, το καρότο και το κρεμμύδι και τα βάζουμε σε ένα κατσαρολάκι. Τα μυρωδικά και τις δάφνες τις πετάμε.
Προσθέτουμε στο κατσαρολάκι την κρέμα γάλακτος και 100 ml (1/2 φλιτζ. τσαγιού) από το ζουμί του ταψιού.
Ρίχνουμε αλάτι, πιπέρι και λίγες σταγόνες χυμό λεμονιού και βράζουμε σε δυνατή φωτιά για 2-3 λεπτά.
Αποσύρουμε και πολτοποιούμε τα υλικά με ραβδομπλέντερ (ή στο μούλτι), μέχρι να φτιάξουμε μια λεία σάλτσα. Την αφήνουμε στην άκρη, διατηρώντας τη ζεστή. Αν χρειαστεί, προσθέτουμε λίγο νερό.
Σάλτσα μουστάρδας
Αδειάζουμε τα στερεά υλικά του ταψιού (κρεμμύδι, καρότα, σέλερι, πράσο, δάφνη και θυμάρι) σε ψιλή σήτα ή σινουά (μεταλλικό κωνικό και ψιλό σουρωτήρι) και τα πιέζουμε καλά με ξύλινη κουτάλα, για να πάρουμε όσο υγρό μπορούμε. Το ρίχνουμε σε ένα κατσαρολάκι.
Ρίχνουμε 1 φλιτζάνι καυτό νερό στο ταψί, τρίβουμε με μια κουτάλα να διαλυθούν τα καμένα υπολείμματα στο υγρό και σουρώνουμε στο κατσαρολάκι.
Βράζουμε σε δυνατή φωτιά, μέχρι να δέσει. Αποσύρουμε και με ένα κουτάλι αφαιρούμε με προσοχή από την επιφάνεια της σάλτσας το ορατό λίπος.
Προσθέτουμε τη μουστάρδα, το βούτυρο και σταγόνες χυμού λεμονιού και χτυπάμε έντονα με το σύρμα, μέχρι να λιώσει το βούτυρο και να ετοιμάσουμε μια σάλτσα πυκνή, δεμένη και λεία.
Σερβίρισμα
Βάζουμε τη γαλοπούλα σε μεγάλη πιατέλα.
Βάζουμε σε ξεχωριστές σαλτσιέρες τη σάλτσα μαύρου σκόρδου και τη σάλτσα μουστάρδας.
Τη γέμιση τη σερβίρουμε σε ξεχωριστή πιατέλα.
Μπορούμε να συνοδεύσουμε τη γαλοπούλα με πράσινη σαλάτα.
Οι δίπλες είναι παραδοσιακό γλυκό της Καλαμάτας. Τις φτιάχνουν πάντα σε γιορτές, αρραβώνες, γάμους, βαφτίσια. Το 12ήμερο, όμως, έχουν την τιμητική τους!
Υλικά
(για 70 δίπλες)
Για τη ζύμη
10 αυγά
1 κιλό αλεύρι
χυμό από 1 λεμόνι
1 σφηνάκι λικέρ ή ούζο
1 κ.γ. ζάχαρη
1/2 κ.γ. αλάτι
Για το σιρόπι
1 κιλό νερό
1 κιλό ζάχαρη
1 κιλό μέλι
2 κ.σ. λάδι
250 γρ. καρύδια
1 κ.σ. κανέλα
Εκτέλεση
(2 ώρες)
1
Σπάμε τα αυγά σε ένα μπολ, τα χτυπάμε, ρίχνουμε το ποτό με το λεμόνι, μετά το αλάτι και τη ζάχαρη, ενώ χτυπάμε όλα αυτά. Κοσκινίζουμε το αλεύρι. Κρατάμε λίγο από αλεύρι στην άκρη. Κάνουμε μια λακουβίτσα και ρίχνουμε μέσα το μείγμα των αυγών. Ζυμώνουμε και αν χρειαστεί προσθέτουμε αλεύρι, μέχρι να έχουμε μια πολύ σφιχτή ζύμη. Το τυλίγουμε με μεμβράνη και το αφήνουμε για 1 ώρα.
2
Βάζουμε μπόλικο λάδι σε μια κατσαρόλα να κάψει. Κόβουμε τη ζύμη μας σε μεγάλες ροδέλες και μετά ξανά στη μέση.
3
Παίρνουμε μια ροδέλα. Την πατάμε λίγο με το χέρι. Βάζουμε τη μηχανή για τα ζυμαρικά στο 2 (χοντρό) και περνάμε το ζυμάρι από μέσα.
4
Μετά το περνάμε και μια δεύτερη φορά από το ίδιο σημείο.
5
Βάζουμε τη μηχανή μας στο 4 (μεσαίο) και περνάμε τη λωρίδα μας από εκεί πάλι 2 φορές.
6
Βάζουμε τη μηχανή στο 6 (λεπτό) και περνάμε τη λωρίδα μας για 2 ακόμα φορές από μέσα. Έχουμε πλέον μια πολύ μακριά και λεπτή λωρίδα ζύμης.
7
Έχουμε απλώσει πάνω στο τραπέζι μας ένα σεντόνι. Ακουμπάμε εκεί τη λωρίδα μας. Κάνουμε την ίδια διαδικασία και για τις υπόλοιπες λωρίδες. Φροντίζουμε να τις σκεπάσουμε με δροσερό σεντόνι και από πάνω για να μην ξεραθούν στο μεταξύ όσες κάνουμε. Κόβουμε τις λωρίδες μας σε κομμάτια ορθογώνια.
8
Παίρνουμε ένα κομμάτι ζύμης από αυτά που κόψαμε. Το ανοίγουμε λίγο με τα χέρια και το ρίχνουμε στο τηγάνι. Το γυρνάμε αμέσως και από την άλλη πλευρά. Μετά το τσιμπάμε από τη μια άκρη με ένα πιρούνι και το γυρνάμε γύρω γύρω για να πάρει το στρογγυλό σχήμα. Θέλει γρήγορες κινήσεις.
9
Για να τηγανιστούν, τις κρατάμε λίγο με το πιρούνι μας κάτω από το λάδι. Δεν θέλει πολύ, ίσα να πάρουν λίγο χρώμα. Μετά, τις αφήνουμε όρθιες σε ένα ταψάκι να φύγει λίγο λάδι.
10
Αφού φτιάξουμε τις δίπλες μας, κάνουμε το σιρόπι. Σε μεγαλούτσικη κατσαρόλα βράζουμε πρώτα τη ζάχαρη με το νερό για λίγο. Μετά προσθέτουμε το μέλι και το λάδι. Το λάδι το βάζουμε για να μη μαλακώνουν οι δίπλες.
11
Το σιρόπι θα αφρίσει. Πρέπει να το ξαφρίσουμε. Όταν είναι έτοιμο (έχει βράσει για λίγο δηλαδή), σβήνουμε το μάτι, αλλά αφήνουμε την κατσαρόλα πάνω.
12
Βάζουμε μέσα στο σιρόπι μία-μία τις δίπλες, τις γυρνάμε καλά και μετά τις βάζουμε στο ταψί.
13
Έχουμε ανακατέψει το καρύδι με την κανέλα. Σε κάθε στρώση από δίπλες ρίχνουμε καρυδάκι λοιπόν από πάνω και έτοιμες οι δίπλες μας.
Η Asia Week New York, η οποία προωθεί την ασιατική τέχνη στη Νέα Υόρκη, είναι μια συνεργασία κορυφαίων ειδικών στην ασιατική τέχνη, μεγάλων οίκων δημοπρασιών και παγκοσμίου φήμης μουσείων και ασιατικών πολιτιστικών ιδρυμάτων στη μητροπολιτική περιοχή της Νέας Υόρκης. Η Asia Week New York Association επικεντρώνει τις προσπάθειές της στην παρουσίαση μιας εβδομάδας γεμάτης εκδηλώσεις χωρίς διακοπή τον Μάρτιο κάθε έτους, προσελκύοντας συλλέκτες και επιμελητές από κάθε γωνιά των Ηνωμένων Πολιτειών και μια διεθνή πελατεία από όλον τον κόσμο. Η ετήσια εκδήλωση εκπληρώνει τον ευρύτερο στόχο της επιβεβαίωσης της σημασίας της ασιατικής τέχνης στην πολιτιστική σκηνή της πόλης και του έθνους.
Η πρώτη διοργάνωση έλαβε χώρα στις 14 Μαρτίου 2009, με τη συνεργασία 16 γκαλερί, που τότε ονομάστηκαν «Asian Art Dealers of the Upper East Side». Αυτή η μορφή του open house και οι εβδομαδιαίες εκθέσεις γκαλερί που ακολούθησαν έγιναν το πρότυπο για τις επόμενες διοργανώσεις της Asia Week New York (AWNY), οι οποίες συνεχίστηκαν αδιάλειπτα μέχρι το 2020.
Ενώ οι εκθέσεις και οι πωλήσεις διακόπηκαν προσωρινά λόγω της πανδημίας, η AWNY εκμεταλλεύτηκε την ευκαιρία για να αναπτύξει ισχυρές και πολύπλευρες διαδικτυακές δραστηριότητες που διεύρυναν εξαιρετικά τη γεωγραφική και ημερολογιακή της εμβέλεια. Το καλοκαίρι του 2020, η AWNY συγκέντρωσε και φιλοξένησε την πρώτη της διαδικτυακή έκθεση και εγκαινίασε μια συνεχή σειρά διαδικτυακών σεμιναρίων για μια σειρά θεμάτων ασιατικής τέχνης. Ένα εβδομαδιαίο ενημερωτικό δελτίο, το οποίο έχει πλέον σχεδόν 5.000 συνδρομητές, και ένα ενεργό πρόγραμμα μέσων κοινωνικής δικτύωσης στα αγγλικά και τα κινεζικά, επέτρεψαν στην Asia Week New York να επεκταθεί και να γίνει ένα διεθνές σημείο αναφοράς καθ’ όλο το έτος και πλατφόρμα για την ασιατική τέχνη στις ΗΠΑ.
Για το 2025, η Εβδομάδα Ασίας της Νέας Υόρκης έχει προγραμματιστεί για την περίοδο 13-21 Μαρτίου.
Τα έργα και οι συλλογές που παρουσιάζονται σε αυτό το άρθρο προέρχονται από την Εβδομάδα Ασίας του 2012.
Ogura yama Mine no momiji-ba Kokoro araba abi no Miyuki matanan
Αν τα φύλλα του σφενδάμνου Στην κορυφογραμμή του Ογκούρα Έχουν το χάρισμα της νόησης, Θα περιμένουν με λαχτάρα Ένα ακόμα προσκύνημα.
Η καλλιγραφία της ιαπωνικής τέχνης Scholten
Η διευθύντρια Κάθριν Μάρτιν εξηγεί το ρομαντικό θέμα της συλλογής καλλιγραφίας της Scholten Japanese Art με τίτλο Ιερές Σούτρες και Προφητικές Υποσχέσεις (Sacred Sutras and Profane Pledges).
«Παρόλο που μερικά από αυτά τα ποιήματα […] είναι εκατοντάδων ετών, ο σπαραγμός μέσα τους ξεπερνά τα όρια της εποχής τους» , πιστεύει η κα Μάρτιν.
Μετέφρασε ένα ποίημα του 11ου αιώνα από τον Minomoto no Kunizane, το οποίο μεταγράφηκε σε έναν κρεμαστό πάπυρο και διακοσμήθηκε με χρυσό και ασήμι τον 13ο αιώνα από τον Fujiwara no Tameie.
Σταμάτησες να με επισκέπτεσαι από εκείνη τη θυελλώδη μέρα Σαν τον ιστό της αράχνης, που είναι έτοιμος να σπάσει, Είναι η αγάπη σου εύθραυστη;
Τα κεραμικά της γκαλερί Zetterquist
Τα μάτια του συλλέκτη Έρικ Ζέττερκιστ [Eric Zetterquist] έλαμπαν πίσω από τα σκούρα γυαλιά του με τον χοντρό σκελετό, καθώς μιλούσε για τα «ζωντανά υαλώματα» των κεραμικών της δυναστείας Σονγκ (960-1276):
Τα κεραμικά Σονγκ είναι «ένα από τα μεγαλύτερα επιτεύγματα της ανθρώπινης ιστορίας της τέχνης» , δήλωσε ο κος Ζέττερκιστ για τα έργα τα εμπνευσμένα από τον Βουδισμό. «Αποτελούν απόσταγμα της φόρμας και της ψυχής των υαλωμάτων, στο υψηλότερο επίπεδο.»
Εξήγησε επίσης ότι η καθαρή λευκή πορσελάνη, για την οποία είναι φημίζεται η Κίνα, δημιουργήθηκε τον 14ο αιώνα, μετά από αιώνες προσπάθειας να δημιουργηθεί ένα λευκό μέσον που να μπορεί να ανταγωνιστεί την καθαρότητα του λευκού νεφρίτη.
Οι «Χοντρές Κυρίες»του Θάρρους και της Χαράς
Η συλλογή Θάρρος και Χαρά (Courage and Joy) περιλαμβάνει ένα σπάνιο ζευγάρι Χοντρών Κυριών. Η ιστορία λέει ότι μετά τον αυτοκράτορα της Δυναστείας Τανγκ Σουανζόνγκ [Xuanzong, 713-756], ο οποίος είχε για ευνοούμενή του μια παχουλή παλλακίδα, οι ‘γεμάτες’ φιγούρες έγιναν της μόδας στην Αυλή, εξηγεί ο Τζο-Χυν Γιανγκ.
Ο Γιανγκ μίλησε επίσης αναλυτικά για τη δημιουργία των κεραμικών της συλλογής Θάρρος και Χαρά – τον τρόπο με τον οποίο το γάνωμα στάζει, ραγίζει και συρρικνώνεται με διάφορους τρόπους.
«Όταν καταλαβαίνουμε το τεχνικό κομμάτι, όταν καταλαβαίνουμε τι χρειάζεται για την κατασκευή του, καταλαβαίνουμε καλύτερα αυτό που κοιτάμε – αυτό δημιουργεί το συνολικό άθροισμα του αισθητικού αποτελέσματος του έργου», δήλωσε ο Γιανγκ.
Βουδιστικά έργα των Dalton και Somare
Ο βουδισμός είναι ένα κοινό θέμα στις συλλογές ασιατικής τέχνης.
Ο Λεονάρντο Βιγκορέλι περιέγραψε ένα άγαλμα του Βούδα από τα τέλη του 9ου-αρχές του 10ου αιώνα, που κατασκευάστηκε κοντά στη γενέτειρα του Βούδα, στα σύνορα της Ινδίας και του Νεπάλ. Αποτελεί παράδειγμα της εικονογραφίας που είναι γνωστή ως «Βούδας και σύντροφοι», με δύο αγγέλους πάνω και δύο μποντισάτβες που κρατούν μπλε άνθη λωτού κάτω. Επεσήμανε μια πατίνα στα πόδια του Βούδα, [που είχε δημιουργηθεί] από το άγγιγμα των πιστών.
«Η βουδιστική εικονογραφία είναι τόσο όμορφη, ειρηνική και ελκυστική», δήλωσε ο κος Βιγκορέλι. «Κατά κάποιο τρόπο, είναι πιο αγνή από την αγγλική εικονογραφία.»
Ως παιδί, τη δεκαετία του 1950, ο Μπραντ Χάρρις, σχεδόν κάθε Χριστούγεννα, έπαιρνε κάλτσες, ένα καινούργιο τζιν και -αν ήταν τυχερός- ένα καινούργιο πουλόβερ για δώρο.
Ζούσε με τη μητέρα του, τη γιαγιά του, τη θεία του και τον μικρότερο αδελφό του. Τα οικονομικά τους ήταν δύσκολα, αλλά πάντα υπήρχε φαγητό στο τραπέζι, όπως και ένα πλούσιο δείπνο τα Χριστούγεννα.
«Ποτέ δεν αισθανθήκαμε στερημένοι, αλλά και δεν συγκρίναμε αυτά που είχαμε με το έχειν των άλλων», δήλωσε ο κος Χάρρις, 87 ετών τώρα, στους Epoch Times. «Ήταν πραγματικά μια υπέροχη εποχή. Πολύ λιγότερο επιπόλαιη. Νομίζω ότι αυτό μας έκανε μία καλύτερη γενιά.»
Για να συμβάλλει στα έξοδα, συνήθως έκανε περισσότερες από μία δουλειές ταυτόχρονα, μεταξύ των οποίων και το μοίρασμα εφημερίδων μέχρι να αποφοιτήσει από το Λύκειο. Ήταν μεγάλη η χαρά του όταν μια χρονιά έλαβε για τα Χριστούγεννα ένα ποδήλατο Hawthorne με ρεζερβουάρ και προβολέα.
«Ήταν ένα από τα βραβεία μου και το είχα για όλα τα χρόνια που πήγαινα στο Γυμνάσιο και το Λύκειο», είπε ο κος Χάρρις. «Πιθανότατα ‘ξέκανα’ δύο ή τρία ποδήλατα, μοιράζοντας εφημερίδες τότε.»
Η χριστουγεννιάτικη διακόσμηση του σπιτιού του ήταν κάπως φτωχή – δεν είχαν την οικονομική δυνατότητα να αγοράσουν δέντρο, οπότε συνήθως έκοβαν ένα δέντρο από την ιδιοκτησία ενός φίλου τους – ωστόσο ο Μπραντ και τα αδέλφια του ποτέ δεν αμελούσαν να αγοράσουν κάτι για τη μαμά. Μια χρονιά, το δώρο της ήταν ένα σετ ροζ διαφανών πιάτων σερβιρίσματος για οκτώ άτομα, που δεν κόστιζαν πάνω από 3 δολλάρια.
Αυτές τις μέρες, ο κος Χάρρις δεν προσπαθεί πλέον να βρίσκει ιδιαίτερα δώρα για κάθε μέλος της οικογένειας. Έχει 14 δισέγγονα. Φτιάχνει σπιτικές καραμέλες και δίνει χρήματα.
Δεν υπάρχουν πολλά πράγματα που θέλουν τα παιδιά και δεν τα έχουν ήδη, λέει.
«Διαπιστώσαμε πριν από πολύ καιρό ότι τα χαρτονομίσματα των 100 δολαρίων ταιριάζουν σε όλους και έχουν πάντα το σωστό μέγεθος και χρώμα», δήλωσε ο κος Χάρρις. «Ξοδεύω περισσότερα για τα Χριστούγεννα από όσα έβγαζε η μητέρα μου σε έναν χρόνο.»
Η εμμονή της δαπάνης
Το να κάνεις χριστουγεννιάτικα δώρα στις Ηνωμένες Πολιτείες ήταν πάντα μεγάλη υπόθεση, η οποία φαίνεται ότι γίνεται όλο και μεγαλύτερη. Τα διαθέσιμα στοιχεία για τα τελευταία 20 χρόνια δείχνουν ότι οι συνολικές δαπάνες έχουν σχεδόν διπλασιαστεί από το 2003, με άνοδο κάθε χρόνο – εκτός από τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης του 2008. Το National Retail Federation (NRF) προβλέπει ότι η ανάπτυξη θα είναι λίγο χαμηλότερη (3% έως 4%) το 2023 από ό,τι το 2022.
(The Epoch Times)
Οι συνολικές δαπάνες για τις γιορτές φέτος στην Αμερική αναμένεται να ανέλθουν σε τουλάχιστον 937 δισεκατομμύρια δολάρια, σύμφωνα με την NRF. Tο 1950, οι συνολικές δαπάνες για τις ΄γιορτές ήταν 40,2 δισεκατομμύρια δολάρια, αλλά αυτό είναι χωρίς να συνυπολογίζεται ο πληθωρισμός και η αύξηση του πληθυσμού.
Αυτή ήταν η εποχή πριν από τις πιστωτικές κάρτες, πριν από τις μονάδες αποθήκευσης, πριν από τη μαζική αύξηση του χρέους των νοικοκυριών στην Αμερική. Ήταν μία εποχή που ήταν εύκολο να αγοράσεις ένα χριστουγεννιάτικο δώρο, επειδή όλοι χρειάζονταν κάτι.
Οι Αμερικανοί πάντα ξόδευαν πολλά χρήματα κατά τη διάρκεια των Χριστουγέννων. Αυτό που έχει αλλάξει δραματικά είναι το πόσα ξοδεύουν τον υπόλοιπο χρόνο και πόσα δανείζονται για να διατηρήσουν αυτές τις δαπάνες.
Στριμωγμένο πλήθος στο πολυκατάστημα Macy’s, τη ‘Μαύρη Παρασκευή’ του 2003 στη Νέα Υόρκη. Οι ετήσιες εορταστικές δαπάνες διπλασιάστηκαν σε σχεδόν ένα τρισεκατομμύριο δολάρια τις δύο δεκαετίες που πέρασαν από τότε. (Stephen Chernin/Getty Images)
Τα ψώνια έχουν γίνει μία εμμονή που διαρκεί όλο το χρόνο, μετατρέποντας την προσφορά χριστουγεννιάτικων δώρων σε υποχρέωση και μερικές φορές ακόμη και σε βάρος. Μερικές φορές, τα δώρα που λαμβάνουμε και προσφέρουμε απλώς προστίθενται στον σωρό των αντικειμένων που ήδη κατέχουμε.
Η ανάμνηση της αξίας των πιο ουσιαστικών και αναγκαίων δώρων των προηγούμενων γενεών θα μπορούσε να μας βοηθήσει να μεταφέρουμε την προσοχή μας από το δώρο σαν αντικείμενο στην πράξη της προσφοράς και στην αξία των σχέσεων.
Όταν άλλαξαν όλα
Οι κατάλογοι της Sears, περιλαμβανομένου του ετήσιου βιβλίου επιθυμιών και των χριστουγεννιάτικων καταλόγων, απογειώθηκαν καθώς άρχισαν να εμφανίζονται οι πιστώσεις. Ακόμα και το «Sears Christmas Book του 1956» είχε περισσότερες από 450 σελίδες γεμάτες παιχνίδια, εργαλεία, ρούχα, οικιακά σκεύη και πολλά άλλα – όλα προωθούμενα ως τα τέλεια δώρα για τα αγαπημένα μας πρόσωπα.
Οι κατάλογοι πρότειναν νέες ιδέες για χριστουγεννιάτικα δώρα. Κάθε Αμερικανός μπορούσε να φανταστεί ένα νέο επίπεδο κατανάλωσης, με αντικείμενα που ποτέ πριν δεν θα σκεφτόταν να αγοράσει και τα οποία τώρα εμφανίζονταν σε δελεαστική ποικιλία.
Φυσικά, όλες αυτές οι δυνατότητες είχαν ελάχιστη σημασία χωρίς την ανάλογη αγοραστική δύναμη – και τα εισοδήματα τότε ήταν ακόμη περιορισμένα, όπως ακριβώς και σήμερα. Ωστόσο, οι καταναλωτικές συνήθειες των Αμερικανών έπαψαν ξαφνικά να περιορίζονται από το πορτοφόλι τους.
Ενώ η εμπορική πίστωση συνδεόταν παλαιότερα με την οικονομικά πιο, στα μεταπολεμικά χρόνια παρατηρήθηκε έκρηξη των καταναλωτικών δανείων και των πιστωτικών καρτών για την ταχέως αναπτυσσόμενη μεσαία τάξη.
Ένα αποκαλυπτικό στατιστικό στοιχείο είναι ο λόγος χρέους προς εισόδημα των νοικοκυριών, ο οποίος δείχνει πόσο από το μηνιαίο εισόδημα ενός νοικοκυριού πηγαίνει για την πληρωμή του χρέους. Όσο υψηλότερη είναι η αναλογία, τόσο περισσότερο μηνιαίο εισόδημα πηγαίνει για αποπληρωμές χρεών.
Το Ινστιτούτο Νέας Οικονομικής Σκέψης εξέτασε διεξοδικά το χρέος από το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η αναλογία χρέους προς εισόδημα νοικοκυριών ήταν 30%, έως το 2016, που η εν λόγω αναλογία έφτασε το 120%. Με άλλα λόγια, μέχρι το 2016, το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό χρεωνόταν όλο και περισσότερο κάθε μήνα.
(The Epoch Times)
«Η έκρηξη του χρέους των αμερικανικών νοικοκυριών τις τελευταίες δεκαετίες ήταν πρώτα και κύρια υπόθεση της μεσαίας τάξης. Τα εισοδήματα της μεσαίας τάξης αυξήθηκαν κατά 20% από το 1970, το χρέος της μεσαίας τάξης κατά 250%», αναφέρει η έκθεση του ινστιτούτου. Με άλλα λόγια, τώρα ξοδεύουμε πολύ περισσότερα από όσα βγάζουμε, κάτι που αποτελεί μια δραματική αλλαγή από τη δεκαετία του 1950.
Η Ρέιτσελ Κρουζ, οικονομική εμπειρογνώμονας στη Ramsey Solutions, εταιρεία που βοηθά τους ανθρώπους να ρυθμίζουν τα χρέη τους και να λαμβάνουν καλύτερες οικονομικές αποφάσεις, λέει ότι οι Αμερικανοί ξοδεύονται δημιουργώντας βασανιστικά χρέη.
«Το ίδιο το χρέος των πιστωτικών καρτών έχει ξεπεράσει το ένα τρισεκατομμύριο δολάρια, το υψηλότερο στην ιστορία», δήλωσε η κα Κρουζ στους Epoch Times.
Χριστουγεννιάτικες αγορές σε πολυκατάστημα της Νέας Υόρκης, στις 11 Δεκεμβρίου 2023. Όντας υπερπλήρεις αγαθών, η εύρεση δώρων με νόημα αποτελεί πλέον πρόκληση για τους καταναλωτές. (Michael M. Santiago/Getty Images)
Τα χρέη μας έχουν γίνει τόσο μεγάλα που θα μπορούσαν να θεωρηθούν ζήτημα δημόσιας υγείας. Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε το 2018 στο PNAS διαπίστωσε ότι «η υπερκατανάλωση και η υπερχρέωση […] οδηγούν σε κοινωνικό αποκλεισμό, αίσθημα μοναξιάς, ανθυγιεινό οικογενειακό περιβάλλον και αυτοκτονικές σκέψεις, ενώ μειώνει την κοινωνική υποστήριξη. Επίσης, ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα του χρέους είναι ότι συχνά δημιουργεί περισσότερα χρέη, οδηγώντας τον κόσμο τελικά σε ένδεια».
Η μελέτη διαπίστωσε ότι οι οικογένειες με χαμηλό εισόδημα που έλαβαν το τριπλάσιο του μηνιαίου εισοδήματός τους για την ελάφρυνση του χρέους και το χρησιμοποίησαν για να αποπληρώσουν τα χρέη τους αντί να κάνουν κι άλλες αγορές παρουσίασαν βελτίωση της γνωστικής λειτουργίας και μείωση του άγχους τους.
Πώς η υπερπληθώρα κλέβει τα Χριστούγεννα
Ένα από τα μεγάλα διδάγματα της ταινίας «Πώς το Γκριντς έκλεψε τα Χριστούγεννα», που αποδεικνύεται αληθινό τα τελευταία 20 χρόνια, είναι ότι δεν είναι η έλλειψη δώρων που καταστρέφει τα Χριστούγεννα. Στην πραγματικότητα, αυτό που εξαλείφει το πνεύμα των Χριστουγέννων είναι η πληθώρα των δώρων.
Η πίστωση άναψε τη φωτιά του σημερινού καταναλωτισμού μας, την οποία τροφοδοτούν τώρα τα φθηνά κινεζικά προϊόντα με άφθονο καύσιμο.
Ξαφνικά, όλοι μπορούν να έχουν τα πάντα φθηνά και όλα γίνονται ακόμη φθηνότερα, χάρη στους κακοπληρωμένους εργάτες και τα κακής ποιότητας υλικά. Αντικείμενα που κάποτε διαρκούσαν μια ζωή, τώρα είναι παρωχημένα, κατεστραμμένα ή εκτός μόδας μέσα σε λίγα χρόνια.
Η κα Κρουζ μοιράστηκε τους δικούς της αγώνες με την αγορά στη ραδιοφωνική της εκπομπή. Το νέο της βιβλίο, με τίτλο «Χαίρομαι γι’ αυτά που έχω», εμπνεύστηκε από μια αθώα αλλά αμήχανη συνάντηση με το μικρότερο παιδί της που αποκάλυψε τα δικά της προβλήματα με την κατανάλωση.
«Ο 4χρονος γιος μου είπε πριν από μερικούς μήνες: “Θα έρθει σήμερα η Amazon, μαμά;”», αναφέρει η κα Κρουζ.
Οι ντελιβεράδες της Amazon έχουν γίνει ο νέος Άγιος Βασίλης, μόνο που παραδίδουν όλον τον χρόνο, κάνοντας την προοπτική των δώρων πολύ λιγότερο ουσιαστική. (EQRoy/Shutterstock)
Ενώ η πίστωση και τα φτηνά αγαθά σίγουρα μάς δελεάζουν να αγοράζουμε περισσότερα, οι εταιρείες έμαθαν καλύτερα πώς να καταλαμβάνουν και τη δική μας βιολογία. Η Μεγάλη Τεχνολογία κάνει εκτεταμένη χρήση του νευρομάρκετινγκ για να καταλάβει πώς ακριβώς λειτουργεί ο εγκέφαλός μας και πώς να μας ωθεί στην κατανάλωση.
Κατανάλωση και ντοπαμίνη
Πολύ συχνά, ακόμη και τα Χριστούγεννα, οι άνθρωποι αγοράζουν για να αποφύγουν δυσάρεστα συναισθήματα, να νιώσουν στιγμιαία χαρά ή να δημιουργήσουν μια συγκεκριμένη εντύπωση στον κόσμο. Αυτά τα συναισθήματα, και τα ψώνια που τα προκαλούν, συνδέονται με ένα κύμα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.
Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που μας βοηθά να μαθαίνουμε και να θυμόμαστε πράγματα. Ο εγκέφαλος απελευθερώνει ντοπαμίνη για να μας υπενθυμίσει ότι κάτι μας δίνει ωραία αίσθηση και ότι μοιάζει με μια καλή δραστηριότητα που πρέπει να επαναλάβουμε.
Δυστυχώς, αυτός ο μηχανισμός μπορεί να λειτουργήσει εναντίον μας. Πολλές ανθυγιεινές δραστηριότητες που είναι πλέον διαδεδομένες στον κόσμο, από τα ναρκωτικά και το κάπνισμα μέχρι την κατανάλωση ζάχαρης και τα ψώνια, μπορούν να προκαλέσουν κύματα ντοπαμίνης και τα ευχάριστα συναισθήματα που τη συνοδεύουν.
Η ντοπαμίνη είναι ένας νευροδιαβιβαστής που παράγεται στον εγκέφαλο και έχει διάφορες λειτουργίες: δίνει κίνητρα μέσω της λειτουργίας της ανταμοιβής που προκαλεί ευεξία και εμπλέκεται επίσης στον κινητικό έλεγχο και στην απελευθέρωση διαφόρων ορμονών. (Shutterstock)
Κυνηγώντας αυτά τα συναισθήματα – και την αύξηση της ντοπαμίνης που τα προκαλούν – μπορεί να επαναπρογραμματίσει τον εγκέφαλο με την πάροδο του χρόνου και να οδηγήσει σε δυσαρέσκεια και άγχος. Μετά από ένα ζενίθ ντοπαμίνης, ακολουθεί το ναδίρ. Με άλλα λόγια, αισθανόμαστε χειρότερα από ό,τι πριν. Το αποτέλεσμα είναι ότι θέλουμε να επαναλάβουμε την έξαρση ντοπαμίνης και συνεκδοχικά ‘ευτυχίας’, έτσι επαναλαμβάνουμε την ανθυγιεινή συμπεριφορά. Αυτό μπορεί να προκαλέσει μακροπρόθεσμα προβλήματα στην ψυχική μας υγεία.
Τα ψώνια μπορεί μερικές φορές να οδηγήσουν σε ψυχαναγκαστική αγοραστική διαταραχή– μια εθιστική συμπεριφορά που μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε και επιδρά στην ντοπαμίνη όπως και τα ναρκωτικά.
Για να εξισορροπήσουμε το σύστημα ντοπαμίνης-ανταμοιβής, πρέπει να απέχουμε από συμπεριφορές που προκαλούν αύξηση της ντοπαμίνης για τέσσερεις εβδομάδες, δήλωσε ο Δρ Λέμπκε, καθηγητής ψυχιατρικής από το Πανεπιστήμιο Στάνφορντ, στους Epoch Times. σε παλαιότερη συνέντευξη.
Η κα Κρουζ πρόσθεσε ότι πρέπει να βάλουμε τα πράγματα στη σωστή προοπτική:
«Το να έχουμε πράγματα δεν είναι λάθος ή κακό, αλλά αν πιστεύουμε ότι αυτό είναι που θα μας κάνει ευτυχισμένους, θα απογοητευτούμε οικτρά. Δεν μας γεμίζει με τον τρόπο που νομίζουμε ότι μας γεμίζει», προειδοποιεί.
Επανεξέταση των Χριστουγέννων του καταναλωτή
Η κα Κρουζ επισημαίνει ότι οι αγοραστικές μας συνήθειες έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο και ότι πρέπει να θυμηθούμε ένα βασικό μάθημα από τις προηγούμενες γενιές: «Στη δεκαετία του ’50, αν δεν είχες τα χρήματα, δεν αγόραζες».
Αυτό θα έπρεπε να ισχύει τώρα όσο και τότε. Αλλά περίπου το ένα τέταρτο των Αμερικανών δεν έχουν ακόμη εξοφλήσει τα περσινά Χριστούγεννα, δήλωσε η κα Κρουζ. Ενώ η συσσώρευση χρέους για την πληρωμή των δώρων των εορτών ήταν καταδικαστέα πριν από τρεις γενιές, σήμερα είναι κάτι το συνηθισμένο.
Ωστόσο, είναι λάθος. Το να δίνουμε κάτι που δεν μπορούμε να αντέξουμε οικονομικά δεν είναι πραγματικά ένα δώρο – ειδικά αν όλοι μας δημιουργούμε μια προσδοκία για την ανταλλαγή δώρων, με αποτέλεσμα να βουλιάζουμε ακόμα περισσότερο στο χρέος. Ένα από τα μεγαλύτερα μαθήματα που μπορούμε να πάρουμε από τα παλιά Χριστούγεννα είναι ότι η σημερινή καταναλωτική μας κουλτούρα δεν λειτουργεί.
«Πραγματικά, έχει δημιουργηθεί μια κουλτούρα δουλείας – είμαστε αλυσοδεμένοι στις πιστωτικές μας κάρτες αντί να έχουμε αυτονομία στη ζωή μας», δήλωσε η κα Κρουζ.
Ευτυχώς, ανεξάρτητα από το πόσο άσχημα έχουν γίνει τα οικονομικά σας, ποτέ δεν είναι αργά για να αλλάξετε συνήθειες και να επανορθώσετε τα λάθη σας. Ενώ η πλήρης ξεχρέωση μπορεί να πάρει χρόνο, όταν περιορίζουμε τις δαπάνες μας, τα πράγματα θα αρχίσουν να αλλάζουν.
«Θα ξυπνήσετε αύριο και αν και δεν μπορείτε να αλλάξετε το έτος ή τη δεκαετία, μπορείτε να υιοθετήσετε μερικές από τις συνήθειες της παλιάς σχολής, που είχαν οι άνθρωποι τη δεκαετία του ’50 και παλαιότερα, και να τις εφαρμόσετε στη ζωή σας, ώστε να ξαναβρείτε τη γαλήνη σας σε έναν βαθμό», προτείνει η κα Κρουζ.
Η αξία των παλιομοδίτικων Χριστουγέννων
Αφού παρατήρησε κάποιες από τις δικές της παρορμητικές αγοραστικές συνήθειες, η κα Κρουζ ξεκίνησε αυτό που αποκαλεί μια σύγχρονη παραλλαγή της βιτρινοθεραπείας: άρχισε να βάζει όσα αντικείμενα θέλει στο ηλεκτρονικό της καλάθι, αφήνοντάς τα εκεί για ένα βράδυ ή μέχρι τα συναισθήματά της να καταλαγιάσουν. Την επόμενη μέρα συνήθως διαπιστώνει ότι δεν τα χρειάζεται ή δεν τα θέλει όσο νόμιζε όταν τα πρωτοείδε.
Η Τζέηντεν Κόουπλαντ (Jayden Copeland), η οποία έχει ένα ιστολόγιο με θέμα το παλαιού τύπου νοικοκυριό , είναι αποφασισμένη να κάνει τα Χριστούγεννα μια λιγότερο καταναλωτική γιορτή που θα επικεντρώνεται στον Χριστό, την οικογένεια, την υπηρεσία, την απλότητα και τα σπιτικά δώρα και στολίδια.
«Αυτό που είναι πραγματικά ξεχωριστό είναι ο χρόνος που περνάμε με την οικογένειά μας», είπε. «Δεν κάνουμε πολλά ψώνια. Ο σύζυγός μου είναι φειδωλός με τα έξοδα. Κάθε πράγμα που είναι να αγοράσουμε το εξετάζουμε με το σκεπτικό “Θα είναι σπατάλη χρημάτων;”».
Χριστούγεννα, 1950. Οι φωτογραφίες είναι ευγενική προσφορά του Monroe County Local History Room & Museum, Sparta, Wisconsin.
Η μητέρα της κας Κόουπλαντ τούς επισκέπτεται για μερικές ημέρες κάθε Δεκέμβριο και για δύο ημέρες φτιάχνουν σπιτικές λιχουδιές, όπως καραμέλες, διάφορα μπισκότα, κέικ και λιχουδιές για τους ταράνδους του Άγιου Βασίλη. Τα συσκευάζουν σε κουτιά και τα μοιράζουν.
Η προσφορά και η γενναιοδωρία είναι αξίες στις οποίες πολλές οικογένειες επικεντρώνονται κατά τη διάρκεια των εορτών, κατά παράδοση. Ευτυχώς, δεν έχουμε χάσει εντελώς το πνεύμα των Χριστουγέννων. Οι Ηνωμένες Πολιτείες διατηρούν υψηλή θέση στην κατάταξη του Παγκόσμιου Δείκτη Δωρεών, ο οποίος αναφέρει ότι περισσότεροι από 3 δισεκατομμύρια άνθρωποι βοήθησαν έναν ξένο το 2021.
Περισσότερο από το 60% των ανθρώπων παγκοσμίως βοήθησαν κάποιον που δεν γνώριζαν. Πρόκειται για το υψηλότερο ποσοστό από το 2009. Η έκθεση το απέδωσε στην αύξηση των αναγκών που δημιουργήθηκαν από την πανδημία, καθώς και στην ανάδειξη αξιών όπως η κοινότητα και η αλληλεγγύη.
Πολλοί ηλικιωμένοι Αμερικανοί, όπως η Τζούντυ Ρίγκερτ, 81 ετών, θυμούνται πώς ήταν παλιά τα Χριστούγεννα. Η γενναιοδωρία βρίσκεται στο επίκεντρο της πιο αγαπημένης γιορτινής ανάμνησης της κας Ρϊγκερτ. Ήταν 9 ετών όταν ανακάλυψε κάτω από το χριστουγεννιάτικο δέντρο ένα αστραφτερό, άσπρο και κόκκινο ποδήλατο Schwinn, αντί για τις συνηθισμένες κάλτσες και εσώρουχα.
«Το ποδήλατο ήταν δώρο από έναν ξάδερφο, όπως έμαθα αργότερα. Ο μπαμπάς μου το έτριψε και το έβαψε και το έκανε σαν καινούργιο. Αγαπούσα πολύ αυτό το ποδήλατο», δήλωσε στους Epoch Times. «Και μετά το δώσαμε σε κάποιον άλλον. Οι γονείς μου δεν πετούσαν ποτέ τίποτα.»
Αυτή η φωτογραφία δείχνει μια οικογενειακή σκηνή δείπνου την παραμονή των Χριστουγέννων το 1955 στο σπίτι του John και της Mable Rudkin στο αγροτικό Cataract. Ήταν παράδοση από τότε που το ζευγάρι παντρεύτηκε (1919), να σερβίρεται σούπα στρειδιών ως πρώτο πιάτο του δείπνου. Η φωτογραφία είναι ευγενική προσφορά του Monroe County Local History Room & Museum, Sparta, Wisconsin.
Οι γονείς της μπόρεσαν να τα πάνε καλά κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης, δουλεύοντας σκληρά, κάτι που δίδαξαν και στα πέντε παιδιά τους.
Μια άλλη μικρή χριστουγεννιάτικη απόλαυση που θυμάται η κα Ρίγκερτ ήταν να παίρνει μια μικρή καφέ τσάντα με καλούδια στο κατηχητικό σχολείο γεμάτη με καραμέλες, ξηρούς καρπούς και ένα πορτοκάλι.
Δεν είναι σίγουρη αν τα παιδιά απολαμβάνουν πραγματικά έναν καλύτερο τρόπο ζωής εν μέσω του σημερινού υλισμού. Ίσως, σκέπτεται, αυτό να οφείλεται εν μέρει σε ένα σύστημα αξιών που δεν τονίζει αρκετά ότι η διαρκής χαρά μπορεί να προκύψει μέσα από τη σκληρή δουλειά και τις ευθύνες.
Εξοικονομήστε χρήματα και μοιραστείτε έναν σκοπό
Η κα Κόουπλαντ δήλωσε ότι ενώ η οικογένειά της έχει σίγουρα ως κίνητρο και την εξοικονόμηση χρημάτων, τα παλιομοδίτικα Χριστούγεννα τούς βοηθούν επίσης να μοιράζονται έναν σκοπό. Η δημιουργία χειροποίητων δώρων και διακοσμήσεων μπορεί επίσης να βοηθήσει στην οικοδόμηση αυτοπεποίθησης, τόσο τα παιδιά όσο και τους ενηλίκους.
«Μου αρέσει να φτιάχνω πράγματα. Είναι διασκεδαστικό, και η δουλειά, ο χρόνος και η προσπάθεια που αφιερώνουμε σε στην δημιουργία τους κάνουν τα πράγματα ξεχωριστά», δήλωσε η κα Κόουπλαντ.
Η Ρέιτσελ Κρουζ είναι οικονομική εμπειρογνώμονας, που βοηθά τους ανθρώπους να ρυθμίσουν τα χρέη τους και να λάβουν καλύτερες οικονομικές αποφάσεις. Η Τζέηντεν Κόουπλαντ έφτιαξε τα σπιτικά χριστουγεννιάτικα δώρα και τα στολίδια, συμπεριλαμβανομένων των γιρλαντών. Η φωτογραφία είναι ευγενική προσφορά της Ρέιτσελ Κρουζ και της Τζέηντεν Κόουπλαντ.
Μερικές από τις προτάσεις της για όχι καταναλωτικά Χριστούγεννα είναι οι εξής:
Φτιάξτε μια γιρλάντα από κλαριά χριστουγεννιάτικων δέντρων.
Δημιουργήστε σπιτικά στολίδια από ζύμη αλατιού.
Χρησιμοποιήστε αποξηραμένες φέτες πορτοκαλιού για τη διακόσμηση.
Δεχτείτε χειροποίητα διακοσμητικά ή φτιάξτε τα δικά σας.
Αναζητήστε στα καταστήματα μεταχειρισμένων ειδών στολίδια και άλλες διακοσμήσεις.
Ξαναχρησιμοποιήστε τα χαρτιά περιτυλίγματος.
Αφιερώστε τον χρόνο σας σε δραστηριότητες, όπως βόλτες για να δείτε τα χριστουγεννιάτικα φώτα στους δρόμους και τις πλατείες της πόλης, ψήσιμο σπιτικών παραδοσιακών γλυκών, παλιομοδίτικες λιτές χειροτεχνίες (γιρλάντες από ποπ κορν και βατόμουρα, γιρλάντες από φέτες πορτοκαλιού, σπιτικά στολίδια), το γράψιμο ή ακόμα και η δημιουργία καρτών για την οικογένεια και τους φίλους, η παρακολούθηση χριστουγεννιάτικων ταινιών μαζί με την οικογένεια, κ.ο.κ.
Ανταλλάξτε δώρα με την ευρύτερη οικογένεια.
Ετοιμάστε λοταρία με ονόματα και όρια δαπανών για τις ανταλλαγές δώρων, αντί να αγοράζετε όλοι για όλους.
Φτιάξτε και χαρίστε χριστουγεννιάτικα κουτιά μπισκότων και γλυκά αρτοσκευάσματα.
«Στη σύγχρονη κοινωνία μας, πιστεύουμε ότι τα παιδιά μας χρειάζονται ένα σωρό συσκευές και παιχνίδια για να είναι ευτυχισμένα», δήλωσε η κα Κόουπλαντ. «Τα παιδιά μου ευχαριστιούνται να φτιάχνουν τα στολίδια και λένε ότι κάθε μέρα θέλουν να δημιουργούν κάτι καινούργιο. Και το διασκεδάζουν πολύ!»
Για πολλούς ανθρώπους, στις μέρες μας, μια καλή εναλλακτική λύση είναι τα δώρα-δραστηριότητες. Μπορείτε να προσφέρετε τη βοήθειά σας για μία εργασία, εισιτήρια για μία θεατρική παράσταση ή για μία συναυλία, μία επίσκεψη σε μουσείο, να οργανώσετε μια εκδρομή. Αντί να συσσωρεύουμε χρέη, μπορούμε να καλλιεργήσουμε μια βαθύτερη σύνδεση με τους ανθρώπους που είναι πιο σημαντικοί για εμάς.
Τα εργαστήρια καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας του Δήμου Χαλανδρίου, που έχουν γίνει θεσμός από το 2017, συνεχίζονται και φέτος! Οι εγγραφές ξεκίνησαν και λίγες θέσεις έχουν μείνει.
Η δασκάλα Στέλλα Γεωργίου μοιράζεται με τους αναγνώστες των Epoch Times την εμπειρία της από την περσινή χρονιά, μεταφέροντας με τις λέξεις της λίγη από τη μαγεία που κρύβει ο κόσμος της κατασκευής ενός βιβλίου:
«Η χαρά της δημιουργίας είναι μοναδική και όταν βρίσκεσαι με ανθρώπους που αγαπούν το βιβλίο σαν ένα έργο τέχνης, η δημιουργία μετουσιώνεται και ανακαλύπτουμε το πνευματικό στην τέχνη.
Μπαίνοντας στον μαγικό κόσμο της δημιουργίας ενός βιβλίου με κλωστή και με βελόνα, ανάμεσα σε κάθε λογής εργαλεία, τρυπάνια, ψαλίδες, σφυριά, πριόνια, κομπάσα, γκιλοτίνες, τεζάκια, κόκαλα, πρεσάκια και πρέσες και γιαπωνέζικα μαχαίρια, υφάσματα, ειδικά χαρτιά όπως τα ιαπωνικά, δέρματα, κόλλες, κλωστές, χρώματα και υφές, οι μαθητές της περασμένης χρονιάς γνώρισαν, μέσα σε ένα φιλικό κλίμα συνεργασίας και καλλιτεχνικού διαλόγου, όχι μόνο τεχνικές της παραδοσιακής βιβλιοδεσίας, αλλά και τι είναι η Ιαπωνική, η Κοπτική, η Γοτθική, η Αγγλική, η bradel, η limp, η κονσερτίνα, Long stitch βιβλιοδεσίες, τη διαφορά ενός κολλητού από ένα ραφτό βιβλίο, τι είναι κατάστρωμα, τυπογραφικό, πέτσωμα, λούκι, ράχη, περιθώρια, κεφαλάρια, σφύρισμα, στρογγύλεμα, ψαροκόλλημα, στελεχάκια, ενδόφυλλα, μαρμαρόκολλες, ποια είναι η τεχνική του περαστού και ποια του απλού καλύμματος.
Οι μαθητές έμαθαν τι είναι να λύνεις και να δένεις ένα ολόκληρο βιβλίο, να το συντηρείς, να διακρίνουν το ποιοτικό, να επιλέγουν υλικά, να φτιάχνουν σημειωματάρια δοκιμάζοντας διάφορες τεχνικές όπως βιβλιοδεσία χωρίς κόλλα.
Ξεκινήσαμε ένα σημειωματάριο με κάλυμμα γαλλικού τύπου με ύφασμα και πειραματίστηκαν για τη διακόσμηση χρησιμοποιώντας την τέχνη της χαρακτικής, της ζωγραφικής και τις τεχνικές της χρυσοτυπίας και του mozaik, δουλεύοντας ο καθένας στο δικό του μονοπάτι αλλά ταυτόχρονα προς μια κοινή κατεύθυνση.
Στη συνέχεια, μάθαμε να φτιάχνουμε ένα κολλητό βιβλίο με διακόσμηση στο εξώφυλλο, κάναμε σημειωματάριο με την Ιαπωνική τεχνική σε δύο διαφορετικά μεγέθη, όπου κάθε μαθητής σχεδίασε το δικό του μοτίβο κεντήματος για την στερέωση των φύλλων του βιβλίου του. Φτιάξαμε ένα flip-book και ένα art book με την τεχνική κονσερτίνα και κλείσαμε τον κύκλο των μαθημάτων με κλασσική δερματόδετη βιβλιοδεσία, μαθαίνοντας τα εξογκώματα και πώς να επεξεργαζόμαστε το δέρμα πριν το χρησιμοποιήσουμε στα καπάκια του βιβλίου.
Διατηρώντας την τέλεια ισορροπία μεταξύ θεωρίας και δημιουργικότητας, οι μαθητές σε μια ζεστή και φιλόξενη ατμόσφαιρα μοιράστηκαν γνώσεις, αντάλλαξαν ιδέες και εμπειρίες, εμπνεύστηκαν και ανακάλυψαν τις δυνατότητές τους δημιουργώντας μοναδικά έργα υψηλής αισθητικής.
Kάθε βιβλίο είναι μια αφήγηση και ένας διάλογος μαζί, είναι μια αξία και μία ιερότητα, είναι η ιστορία μας, είναι ο πολιτισμός μας, η παράδοσή μας.
Αποστολή και υποχρέωση μας να σεβαστούμε και να να μεταδώσουμε τα μυστικά αυτής της Τέχνης.
Ο Δήμος Χαλανδρίου προστατεύει τον πολιτισμό, οι μαθητές του εργαστηρίου βιβλιοδεσίας τέχνης και η δασκάλα Γεωργίου Στέλλα τον ευχαριστούμε για την στήριξη του.»
Εργαστήρια 2024-2025
Για τους κοινωνικά- οικονομικά ασθενέστερους η συμμετοχή είναι ΔΩΡΕΑΝ.
Μηνιαία συνδρομή 10 ευρώ, και η εγγραφή 15 ευρώ.
Έχουν προτεραιότητα οι κάτοικοι και οι δημότες του Δήμου Χαλανδρίου.
Το λαγμάν (ή λαγκμάν) είναι μία κρεατόσουπα με ζυμαρικά και λαχανικά με προέλευση την κεντρική Ασία. Είναι ιδιαίτερα δημοφιλές στην Κιργιζία και το Καζακστάν (όπου θεωρείται εθνικό πιάτο των εθνοτικών μειονοτήτων των Ουιγούρων και των Ντουνγκάνων), ενώ είναι επίσης δημοφιλές στο Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν και το βορειοανατολικό Αφγανιστάν.
Υλικά
1 κιλό αρνί ή μοσχάρι χωρίς κόκαλο
500 γρ. μακαρόνια
2 καρότα
4 κρεμμυδάκια φρέσκα
2 μικρές πατάτες
1 κρεμμύδι ξερό μεγάλο
4 σκελίδες σκόρδου, ψιλοκομμένες
1 πιπεριά
3 ντομάτες ώριμες
τοματοχυμός
1 κ.σ. ατζίκα*
μαϊντανός, άνηθος
αλάτι, πιπέρι, πάπρικα
ελαιόλαδο
*Η ατζίκα είναι πολτός από πιπεριές και μυρωδικά που θα βρείτε σε λαϊκές αγορές και καταστήματα με ποντιακά προϊόντα.
Εκτέλεση
Πλένουμε το κρέας και το κόβουμε σε κυβάκια.
Ρίχνουμε το λάδι στην κατσαρόλα και ροδίζουμε το κρέας. Σκεπάζουμε με νερό και αφήνουμε να βράσει.
Σε άλλη κατσαρόλα βράζουμε τα μακαρόνια.
Κόβουμε τα καρότα, τις πατάτες, τις ντομάτες, το κρεμμύδι και την πιπεριά σε κυβάκια. Τα φρέσκα κρεμμυδάκια τα κόβουμε σε ροδέλες.
Βάζουμε λίγο λάδι σε ένα τηγάνι και ροδίζουμε τα κρεμμύδια. Όταν το κρέας κοντεύει να βράσει, ρίχνουμε στην κατσαρόλα όλα τα λαχανικά, αλάτι, πιπέρι, πάπρικα, ατζίκα και τοματοχυμό, ανακατεύουμε και αφήνουμε να βράσουν. Στο τέλος του μαγειρέματος προσθέτουμε και τα βρασμένα μακαρόνια και αφήνουμε να πάρουν όλα μαζί μια-δυο βράσεις. Πριν το σβήσουμε προσθέτουμε και τον άνηθο.
Μικρές συμβουλές
Στα λαχανικά μπορείτε να αυτοσχεδιάσετε, αλλά η πατάτα, το καρότο, το κρεμμύδι και το σκόρδο δεν θα πρέπει να λείπουν.
Το φαγητό πρέπει να γίνει αρκετά ζουμερό και σερβίρεται σε βαθιά πιάτα όπως η σούπα. Μπορείτε να γαρνίρετε με ψιλοκομμένο μαϊντανό.
