Ευρώπη

Ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε σήμερα ότι η χώρα του είναι έτοιμη για απευθείας διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία, υπό οποιαδήποτε μορφή, από τη στιγμή που θα τεθεί σε ισχύ η κατάπαυση του πυρός.

«Μετά την εκεχειρία, είμαστε έτοιμοι να καθίσουμε (σ.σ. στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων) υπό οποιοδήποτε σχήμα ώστε να μην υπάρχουν αδιέξοδα», είπε ο Ζελένσκι σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε.

Η ουκρανική αντιπροσωπεία που θα συναντηθεί αύριο στο Λονδίνο με τις αντιπροσωπείες των δυτικών χωρών, θα έχει εντολή να συζητήσει πλήρη ή μερική εκεχειρία.

«Δεν θα είναι δυνατόν να συμφωνηθούν τα πάντα πολύ γρήγορα», προειδοποίησε, σημειώνοντας ότι υπάρχουν πολλά περίπλοκα θέματα, όπως το εδαφικό, οι εγγυήσεις ασφαλείας και η ένταξη της Ουκρανίας στο ΝΑΤΟ. Σημείωσε ότι η Ουκρανία δεν θα αναγνωρίσει ντε γιούρε τη ρωσική κατοχή της Κριμαίας γιατί κάτι τέτοιο θα ήταν αντισυνταγματικό.

Αναφορικά με τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια, που είναι υπό την κατοχή της Ρωσίας, ο Ουκρανός πρόεδρος είπε ότι δεν υπάρχει κάποια επίσημη αμερικανική πρόταση για το μελλοντικό καθεστώς του.

Στις αυριανές συνομιλίες του Λονδίνου θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι των ΗΠΑ, της Βρετανίας, της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ουκρανίας. Η εκπρόσωπος του Στέιτ Ντιπάρτμεντ Τάμι Μπρους είπε απόψε ότι ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών δεν θα ταξιδέψει στο Λονδίνο, αλλά η Ουάσιγκτον θα εκπροσωπηθεί από τον ειδικό απεσταλμένο Κιθ Κέλογκ.

Ο Ζελένσκι είπε επίσης ότι θα ήταν χαρά του να συναντηθεί με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ αργότερα αυτήν την εβδομάδα, όταν θα βρεθούν και οι δύο στην Ιταλία για την κηδεία του πάπα Φραγκίσκου.

Κινέζοι εργάζονται στην παραγωγή δρόνων στη Ρωσία

Ο Ουκρανός πρόεδρος υποστήριξε επίσης ότι Κινέζοι πολίτες εργάζονται σε ένα εργοστάσιο παραγωγής μη επανδρωμένων αεροσκαφών στη Ρωσία, σε άλλη μια επίθεση του Κιέβου με στόχο το Πεκίνο.

Την περασμένη εβδομάδα ο Ζελένσκι είχε πει ότι η Κίνα δίνει όπλα και πυρομαχικά στη Ρωσία, κατηγορώντας ανοιχτά, για πρώτη φορά, τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου ότι παρέχει άμεση στρατιωτική βοήθεια στη Μόσχα. Η Κίνα αρνείται τις κατηγορίες αυτές.

Η Ουάσιγκτον πρότεινε να αναγνωριστεί η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και να «παγώσει» η γραμμή του μετώπου 

Οι Ηνωμένες Πολιτείες προτείνουν να αναγνωριστεί η προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία και να «παγώσουν» οι γραμμές του μετώπου με την Ουκρανία, στο πλαίσιο μιας ειρηνευτικής συμφωνίας, ανέφερε σήμερα η εφημερίδα Washington Post, επικαλούμενη πολλά πρόσωπα που εμπλέκονται στις διαβουλεύσεις.

Οι αμερικανικές προτάσεις παρουσιάστηκαν στους Ουκρανούς την περασμένη εβδομάδα στο Παρίσι, σύμφωνα με την ίδια πηγή.

Η πρόταση της Ουάσιγκτον περιλαμβάνει επίσης την άρση των κυρώσεων σε βάρος της Ρωσίας, στο πλαίσιο μιας μελλοντικής συμφωνίας.

Ο πρόεδρος Πούτιν προτείνει το «πάγωμα» της γραμμής του μετώπου και δεν θα διεκδικήσει εδάφη που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Κιέβου, στις τέσσερις κατεχόμενες επαρχίες της Ουκρανίας

Ο πρόεδρος της Ρωσίας Βλαντίμιρ Πούτιν πρότεινε να σταματήσει την εισβολή του στην Ουκρανία κατά μήκος των γραμμών του μετώπου όπως έχουν διαμορφωθεί σήμερα, στο πλαίσιο των προσπαθειών για την επίτευξη μιας ειρηνευτικής συμφωνίας με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ, γράφει η εφημερίδα Financial Times, επικαλούμενη πρόσωπα που έχουν γνώση του θέματος.

Ο Πούτιν είπε στον Στιβ Γουίτκοφ, τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, στη συνάντηση που είχαν νωρίτερα αυτόν τον μήνα στην Αγία Πετρούπολη, ότι η Ρωσία θα μπορούσε να παραιτηθεί από τις διεκδικήσεις της σε εκείνες τις περιοχές των τεσσάρων εν μέρει κατεχόμενων ουκρανικών επαρχιών που παραμένουν υπό τον έλεγχο του Κιέβου, πρόσθεσε η εφημερίδα που επικαλείται τρεις πηγές.

Ο Γουίτκοφ πρόκειται να ταξιδέψει στη Ρωσία για συνομιλίες με τον Πούτιν αργότερα αυτήν την εβδομάδα, ανακοίνωσε νωρίτερα σήμερα η εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ. «Ελπίζουμε ότι κινούμαστε προς τη σωστή κατεύθυνση» στο θέμα της Ουκρανίας, είπε η εκπρόσωπος, σημειώνοντας ότι ο πρόεδρος Τραμπ έχει εκφράσει τη δυσαρέσκειά του, τόσο απέναντι στην Ουκρανία όσο και στη Ρωσία, επειδή δεν προχωρά η προσπάθειά του να τερματίσει τον πόλεμο.

Εκατόν τριάντα πέντε καρδινάλιοι, με μέση ηλικία τα 70 χρόνια, θα συγκροτήσουν το Κονκλάβιο που θα εκλέξει τον διάδοχο του πάπα Φραγκίσκου, ωστόσο αυτήν τη φορά οι εκπρόσωποι της Ευρώπης και ιδίως της Ιταλίας είναι λιγότεροι από το παρελθόν, αν και εξακολουθούν να διατηρούν την πλειοψηφία.

Οι περισσότεροι από τους 135 «εκλέκτορες» διορίστηκαν καρδινάλιοι από τον αποθανόντα ποντίφικα.

Καθώς το ανώτατο όριο ηλικίας για τη συμμετοχή στο Κολλέγιο των Καρδιναλίων είναι τα 80 χρόνια, 117 καρδινάλιοι δεν μπορούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία της ψηφοφορίας για την εκλογή του νέου ποντίφικα, που θα διεξαχθεί στις αρχές Μαΐου.

Μεταξύ των εκλεκτόρων, εκείνοι που εκπροσωπούν τη Γηραιά Ήπειρο είναι συνολικά 53 (το 39%). Το 2013, στο Κονκλάβιο που εξέλεξε τον Φραγκίσκο, οι Ευρωπαίοι καρδινάλιοι ήταν 60 σε σύνολο 115 (52%).

Μετά τους Ευρωπαίους, οι μεγαλύτερες ομάδες είναι εκείνες των Ασιατών (23) και των Κεντροαμερικανών (21). Ακολουθούν οι Αφρικανοί (18), οι Βορειοαμερικανοί (16) και εκείνοι που προέρχονται από την Ωκεανία (4), σύμφωνα με στοιχεία της Αγίας Έδρας.

Η Ιταλία είναι η χώρα με τους περισσότερους καρδινάλιους, συνολικά 17. Το 2013 είχε εκπροσωπηθεί με 28 εκλέκτορες. Οι ΗΠΑ με 10 καρδινάλιους και η Βραζιλία με 7 συμπληρώνουν το «βάθρο» των χωρών με τη μεγαλύτερη εκπροσώπηση. Γαλλία και Ισπανία έχουν από 5 καρδινάλιους η καθεμία.

Η γενέτειρα του Φραγκίσκου, η Αργεντινή, εκπροσωπείται από τέσσερις καρδινάλιους, όπως επίσης και ο Καναδάς, η Ινδία, η Πολωνία και η Πορτογαλία.

Η Ακτή Ελεφαντοστού, με δύο εκλέκτορες, είναι η μοναδική αφρικανική χώρα που εκπροσωπείται με περισσότερους από έναν καρδινάλιο.

Στη λίστα των 70 ωρών θα πρέπει να προστεθεί και η Ιερουσαλήμ, που θα εκπροσωπηθεί από τον Λατίνο πατριάρχη Πιερμπατίστα Πιτσαμπάλα, ο οποίος είχε γενέθλια χθες και έκλεισε τα 60 του χρόνια.

Η μέση ηλικία των εκλεκτόρων είναι 70 χρόνια και 4 μήνες. Ο μεγαλύτερος σε ηλικία είναι ο Κάρλος Οσόρο Σιέρα, ο αρχιεπίσκοπος της Μαδρίτης, που θα κλείσει τα 80 του στις 16 Μαΐου. Ο νεότερος είναι ο αρχιεπίσκοπος της Μελβούρνης, Μίκολα Μπίτσοκ, 45 ετών, 2 μηνών και 69 ημερών, ο οποίος ανακηρύχθηκε καρδινάλιος από τον Φραγκίσκο μόλις τον περασμένο Δεκέμβριο.

Συνολικά, από τους 135 εκλέκτορες, οι 108 διορίστηκαν καρδινάλιοι από τον Φραγκίσκο: 40 στην Ευρώπη, 20 στην Ασία, 19 στην Κεντρική και Νότια Αμερική, 15 στην Αφρική, 10 στη Βόρεια Αμερική και 4 στην Ωκεανία. Ο Βενέδικτος ΙΣτ΄ διόρισε 22 και ο Ιωάννης-Παύλος Β΄ τους υπόλοιπους πέντε.

Η Ρωσία εκδηλώνει προθυμία να συζητήσει με την Ουκρανία το ενδεχόμενο συμφωνίας για προσωρινή κατάπαυση του πυρός, σύμφωνα με δήλωση του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν.

«Πάντα αντιμετωπίζαμε θετικά κάθε ειρηνευτική πρωτοβουλία», ανέφερε ο Ρώσος πρόεδρος σε δηλώσεις του στη ρωσική κρατική τηλεόραση στις 21 Απριλίου, οι οποίες αναρτήθηκαν αργότερα στην επίσημη ιστοσελίδα του Κρεμλίνου.

Οι δηλώσεις του Πούτιν ήρθαν λίγες μόλις ώρες μετά τη λήξη εκεχειρίας 30 ωρών, την οποία είχε ανακοινώσει η Μόσχα για τη διάρκεια του ορθόδοξου Πάσχα. Παρότι το Κίεβο κατηγόρησε τη Ρωσία πως παραβίασε την εκεχειρία που η ίδια κήρυξε, η Μόσχα εμμένει ότι οι ρωσικές δυνάμεις ακολούθησαν κατά γράμμα τη συμφωνία, η οποία ίσχυσε από τις 6 το απόγευμα της 19ης Απριλίου έως τα μεσάνυχτα της 20ης (ώρα Μόσχας). Μάλιστα, η ρωσική πλευρά ανεβάζει τους τόνους, ισχυριζόμενη πως ουκρανικές δυνάμεις επιτέθηκαν σε ρωσικές θέσεις, στρατιωτικού και πολιτικού χαρακτήρα, κατά τη διάρκεια της εκεχειρίας.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι ισχυρισμοί των δύο πλευρών για το τι συνέβη στο πεδίο της μάχης το τελευταίο διάστημα δεν κατέστη δυνατόν να διασταυρωθούν από ανεξάρτητες πηγές, ενώ ο πόλεμος εισέρχεται πλέον στον τρίτο του χρόνο.

Παρά τις εκατέρωθεν κατηγορίες για παραβιάσεις, ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ανέφερε πως «τη μέρα του Πάσχα δεν σήμανε κανένας συναγερμός αεροπορικής επιδρομής στην Ουκρανία και σε ορισμένα σημεία του μετώπου επικρατούσε ησυχία». Ο ίδιος υποστήριξε πως αυτό αποτελεί ένδειξη ότι «μια κατάπαυση του πυρός είναι εφικτή… όταν η Ρωσία επιλέγει να μειώσει την ένταση», ενώ επανέλαβε πρόταση για διαρκέστερη εκεχειρία με σαφείς απαγορεύσεις πληγμάτων σε πολιτικές εγκαταστάσεις και από τις δύο πλευρές. «Περιμένουμε μία ξεκάθαρη απάντηση από τη Μόσχα. Είμαστε έτοιμοι για κάθε συζήτηση που θα εξασφαλίσει κάτι τέτοιο», σημείωσε χαρακτηριστικά.

Στις τελευταίες του δηλώσεις ο Πούτιν φάνηκε να απαντά έμμεσα στην πρόταση Ζελένσκι, χωρίς ωστόσο να τον κατονομάζει. «Πάντα αντιμετωπίζουμε θετικά μια κατάπαυση του πυρός. Αυτός ήταν και ο λόγος που προτείναμε την εκεχειρία του Πάσχα», υπογράμμισε ο Ρώσος ηγέτης, αναγνωρίζοντας πως η πρόταση για αποφυγή πλήγματος σε πολιτικές υποδομές απαιτεί «ουσιαστική μελέτη». Επέμεινε στην κατηγορία ότι οι ουκρανικές δυνάμεις χρησιμοποιούν συχνά τέτοιες εγκαταστάσεις «για στρατιωτικούς σκοπούς», αφήνοντας ανοιχτό το ενδεχόμενο διερεύνησης αυτών των περιστατικών «διμερώς, μέσα από διάλογο».

Λίγο αργότερα, εκπρόσωπος του Κρεμλίνου επιβεβαίωσε δημόσια το άνοιγμα του Πούτιν για συζήτηση πιθανών συμφωνιών εκεχειρίας με το Κίεβο, διευκρινίζοντας ότι οι δηλώσεις του Ρώσου προέδρου αφορούσαν ξεκάθαρα το ενδεχόμενο διαπραγμάτευσης με την ουκρανική πλευρά σχετικά με την ασφάλεια πολιτικών υποδομών.

Ρωσικοί ισχυρισμοί για κατάληψη μοναστηριού στο Κουρσκ

Σε άλλη εξέλιξη, η Μόσχα ανακοίνωσε την κατάληψη ενός στρατηγικής σημασίας μοναστηριού στην περιοχή του Κουρσκ, όπου -σύμφωνα με ρωσικές πηγές- είχαν οχυρωθεί για εβδομάδες ουκρανικές δυνάμεις. Όπως μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο TASS στις 22 Απριλίου, «οι δυνάμεις μας απελευθέρωσαν το μοναστήρι του Αγίου Νικολάου στο Μπελογκόρσκ».

Σύμφωνα με παράγοντα ασφαλείας που επικαλείται το πρακτορείο, το μοναστηριακό συγκρότημα είχε μετατραπεί «αποκλειστικά σε στρατιωτική εγκατάσταση» από τις ουκρανικές δυνάμεις. Από πλευράς Κιέβου, μέχρι στιγμής δεν υπάρχει επίσημη τοποθέτηση σχετικά με τον έλεγχο του μοναστηριού, ενώ οι σχετικοί ρωσικοί ισχυρισμοί δεν έχουν επιβεβαιωθεί από ανεξάρτητες πηγές. Υπενθυμίζεται ότι το περσινό καλοκαίρι, οι Ουκρανοί είχαν εισβάλει στην περιοχή Κουρσκ στη Ρωσία, καταλαμβάνοντας αρχικά μεγάλη έκταση, όμως στη συνέχεια αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν στις περισσότερες θέσεις, διατηρώντας μόνο κάποιες εστίες κοντά στα σύνορα. Κατά τον ρωσικό στρατό, περισσότερο από το 86% των εδαφών που πέρασαν προσωρινά στα ουκρανικά χέρια «έχουν πλέον απελευθερωθεί».

Σε ένα κρίσιμο ραντεβού υψηλού επιπέδου που πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη στο Παρίσι, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρουσίασαν στους Ευρωπαίους εταίρους τους ένα πακέτο προτάσεων με σκοπό να ανοίξει ο δρόμος για ειρήνευση ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία. Οι αμερικανικές ιδέες περιλάμβαναν όρους για παύση των εχθροπραξιών και σταδιακή άρση των κυρώσεων σε βάρος της Μόσχας, εφόσον εγκαθιδρυθεί ένα σταθερό καθεστώς κατάπαυσης του πυρός.

Σύμφωνα με το Ελιζέ, στο τραπέζι τέθηκαν όλα τα «κεφαλαιώδη σημεία» μιας ενδεχόμενης ανακωχής, όπως και οι απαραίτητες εγγυήσεις ασφαλείας. Ένα από τα βασικά σκέλη των αμερικανικών προτάσεων, όπως διαμήνυσε το γαλλικό προεδρικό γραφείο, αφορά στην ουσιαστική παγιοποίηση της σύγκρουσης στη σημερινή γραμμή επαφής.

«Η πραγματικότητα είναι ότι αυτήν τη στιγμή σημαντικά τμήματα εδάφους παραμένουν υπό ρωσική κατοχή. Αν το άμεσο ζητούμενο είναι η επίτευξη κατάπαυσης του πυρός, τότε θα πρέπει να στηριχθούμε στην παρούσα γραμμή επαφής», ανέφερε ανώνυμα ανώτατος αξιωματούχος του Ελιζέ στην Epoch Times, προσθέτοντας: «Οφείλουμε να ξεκινήσουμε από αυτό που υπάρχει σήμερα στο πεδίο».

Η γραμμή αυτή ήρθε όμως αντιμέτωπη με την κατηγορηματική αντίδραση του Κιέβου. Ο επικεφαλής της ουκρανικής προεδρικής διοίκησης, Αντρίι Γερμάκ, ξεκαθάρισε μέσω δηλώσεών του στη «Le Monde» πως η Ουκρανία απορρίπτει κάθε ιδέα «αναγνώρισης της κατοχής εδαφών της από τη Μόσχα», τονίζοντας ότι πρόκειται για «απαραβίαστη κόκκινη γραμμή».

Από το γαλλικό προεδρικό μέγαρο επέμειναν ότι σκοπός της συνάντησης ήταν να δοθεί η δυνατότητα στο Κίεβο να κατανοήσει σε βάθος τις αμερικανικές θέσεις και να διαμορφώσει τη στάση του. «Το επόμενο βήμα εναπόκειται τώρα στην Ουκρανία, να παρουσιάσει τις δικές της απαιτήσεις και τη διαθεσιμότητά της για τη συνέχιση των συνομιλιών που ξεκίνησαν οι Αμερικανοί με τους Ρώσους», επισήμαινε ο ίδιος αξιωματούχος.

Σύμφωνα πάντα με το Ελιζέ, αξιωματούχοι από τη Γαλλία, τη Γερμανία και τη Βρετανία εξέφρασαν τη στήριξή τους στον «στόχο του Προέδρου Τραμπ για άμεσο τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία». «Συμφωνήσαμε στην ανάγκη για πλήρη κατάπαυση του πυρός το συντομότερο δυνατόν», συμπλήρωσε.

Η γαλλική προεδρία χαρακτήρισε τη συνάντηση «εξαιρετική ανταλλαγή απόψεων» που οδήγησε σε σύγκλιση στα μείζονα ζητήματα: «Στόχος, μια στέρεη ειρήνη προς όφελος της Ουκρανίας και κατ’ επέκταση όλης της Ευρώπης».

Νέα συνάντηση κορυφής προγραμματίζεται για την ερχόμενη εβδομάδα στο Λονδίνο.

Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, μιλώντας την Παρασκευή από το αεροδρόμιο Λε Μπουργέ του Παρισιού, εξήρε τη θετική συμβολή των Ευρωπαίων και έκανε λόγο για «εποικοδομητικό κλίμα» στη σύσκεψη, ζητώντας όμως μεγαλύτερη σαφήνεια στις επόμενες επαφές.

Παράλληλα, προειδοποίησε ότι η διοίκηση Τραμπ ενδέχεται να εγκαταλείψει την πρωτοβουλία, εάν δεν σημειωθεί ταχεία πρόοδος. «Πρέπει μέσα σε λίγες ημέρες να διαπιστώσουμε εάν υπάρχει πρόσφορο έδαφος για επίτευξη συμφωνίας σε σύντομο χρονικό διάστημα· διαφορετικά, θα στραφούμε αλλού, καθώς έχουμε και άλλες προτεραιότητες», δήλωσε χαρακτηριστικά.

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος, από την Ουάσιγκτον, διεμήνυσε ότι οι ΗΠΑ δεν θα διστάσουν να αποσυρθούν εάν δεν υπάρξει ουσιαστική διάθεση συνεργασίας από Μόσχα και Κίεβο. «Αν κάποια πλευρά το κάνει δύσκολο, απλώς θα πούμε: «Είστε ανόητοι, απαράδεκτοι. Και θα αποχωρήσουμε. Ελπίζουμε βέβαια να μην χρειαστεί», τόνισε.

Ο πόλεμος ανάμεσα στη Ρωσία και την Ουκρανία διανύει πια το τέταρτο έτος του και οι μάχες συνεχίζουν να μαίνονται.

Κατά την προεκλογική εκστρατεία του, ο Πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε δεσμευτεί να θέσει γρήγορα τέλος σ’ αυτή τη φονική σύρραξη με την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο τον Ιανουάριο. Ωστόσο, τρεις μήνες εντατικών επαφών, συναντήσεων και ταξιδιών για την προώθηση διαπραγματεύσεων μεταξύ Μόσχας και Κιέβου δεν έχουν ακόμα οδηγήσει σε χειροπιαστό αποτέλεσμα.

Πού βρίσκονται, λοιπόν, οι αμερικανικές προσπάθειες για τερματισμό ή έστω περιορισμό των συγκρούσεων; Ακολουθεί η εικόνα μέχρι στιγμής.

Σημαντικές επαφές στη Σαουδική Αραβία

Τον Φεβρουάριο, λίγο μετά την εκ νέου ανάληψη της προεδρίας από τον Τραμπ, ανώτατοι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας συναντήθηκαν στη Σαουδική Αραβία, με βασικό θέμα τον τερματισμό του πολέμου.

Έκτοτε, τόσο η Ουάσιγκτον όσο και η Μόσχα δηλώνουν ότι επιδιώκουν την ειρήνη, μετά τον βαρύ φόρο αίματος που έχει αφήσει πίσω της η σύγκρουση.

Στις 11 Απριλίου, ο ειδικός απεσταλμένος του Τραμπ, Στιβ Ουίτκοφ, επισκέφθηκε τη Αγία Πετρούπολη, όπου είχε μαραθώνια τετράωρη συνάντηση με τον Ρώσο Πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.

Το Κρεμλίνο, σε μετέπειτα ανακοίνωσή του, επιβεβαίωσε πως το βασικό αντικείμενο πίσω από τις κλειστές πόρτες ήταν η αναζήτηση λύσης για την Ουκρανία.

Ο Πούτιν έχει δηλώσει ότι είναι έτοιμος να συναινέσει σε συνολική κατάπαυση του πυρός – υπό την προϋπόθεση να ικανοποιηθούν μια σειρά ρωσικών απαιτήσεων.

Μεταξύ αυτών συγκαταλέγεται η αναγνώριση της ρωσικής κυριαρχίας σε τέσσερις ουκρανικές περιφέρειες που προσαρτήθηκαν μετά τη ρωσική εισβολή το 2022, καθώς και η πλήρης αποχώρηση των ουκρανικών στρατευμάτων από αυτές τις περιοχές. Παράλληλα η Ρωσία ζητά και δεσμεύσεις ότι η Ουκρανία δεν θα ενταχθεί ποτέ στο ΝΑΤΟ.

«Όροι που δεν γίνονται αποδεκτοί»

Το Κίεβο, ευρωπαϊκές πρωτεύουσες αλλά και ορισμένοι Αμερικανοί αξιωματούχοι χαρακτηρίζουν απαράδεκτες τις ρωσικές απαιτήσεις, σημειώνοντας πως ισοδυναμούν με ουσιαστική παράδοση της Ουκρανίας.

Ωστόσο, ο Αμερικανός διαμεσολαβητής Ουίτκοφ έχει τις τελευταίες εβδομάδες αφήσει ανοιχτό το ενδεχόμενο μελέτης των ρωσικών όρων.

Σε συνέντευξή του στον σχολιαστή Τάκερ Κάρλσον, ο Ουίτκοφ τόνισε πως οι τέσσερις αυτές περιοχές είναι ρωσόφωνες, προσθέτοντας: «Έχουν γίνει δημοψηφίσματα στις περιοχές αυτές και η συντριπτική πλειοψηφία θέλει να υπαχθεί στη ρωσική διοίκηση».

Η τοποθέτησή του προκάλεσε αναστάτωση στο Κίεβο. Ο πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, δήλωσε σε τηλεοπτική του παρέμβαση ότι «Τα σχόλια του κ. Ουίτκοφ μάς ανησυχούν πολύ. Πολεμάμε τον Πούτιν και δεν χρειαζόμαστε άλλους βοηθούς του». Επιπλέον, υπογράμμισε ότι ο Αμερικανός διαμεσολαβητής «δεν είναι στρατιωτικός ειδικός» και κατηγόρησε τον Ουίτκοφ ότι αναπαράγει ρωσικά αφηγήματα, έναντι των οποίων η Ουκρανία «θα παλέψει όπου κι αν εκφράζονται».

Αμερικανικές πρωτοβουλίες περιορισμένης κατάπαυσης του πυρός – Προσκόμματα

Στο τέλος Μαρτίου, οι ΗΠΑ επέστρεψαν στη Σαουδική Αραβία για ξεχωριστές συζητήσεις με Ρώσους και Ουκρανούς εκπροσώπους, με αντικείμενο μια περιορισμένη κατάπαυση του πυρός στη Μαύρη Θάλασσα.

Μετά τις συνομιλίες, ανακοινώθηκε ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία συναίνεσαν «στην εξασφάλιση ασφαλούς ναυσιπλοΐας, στον τερματισμό της χρήσης βίας και στη μη χρησιμοποίηση εμπορικών πλοίων για στρατιωτικούς σκοπούς στη Μαύρη Θάλασσα». Το Κρεμλίνο, πάντως, προέταξε νέα αιτήματα, όπως την επανασύνδεση της κρατικής αγροτικής τράπεζας της Ρωσίας στο παγκόσμιο σύστημα πληρωμών SWIFT, αλλά και την άρση των κυρώσεων σε ρωσικές αγροδιατροφικές βιομηχανίες.

Ο Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο, διαβεβαίωσε ότι οι αμερικανικές Αρχές θα αξιολογήσουν τα αιτήματα της Μόσχας – ωστόσο η τύχη αυτής της επεξεργασίας παραμένει ασαφής.

Αλληλοκατηγορίες για παραβίαση του μορατόριουμ

Ο Ζελένσκι από την πλευρά του κατηγόρησε τη Ρωσία ότι προσθέτει συνεχώς προϋποθέσεις για άρση κυρώσεων στο παζάρι για τη Μαύρη Θάλασσα. «Θέτουν προϋποθέσεις για τις κυρώσεις προς τους Αμερικανούς», ανέφερε, εκφράζοντας την ελπίδα οι Αμερικανοί διαπραγματευτές να επιδείξουν ανάλογη αντοχή με τους ίδιους τους Ουκρανούς.

Κατά τις τελευταίες συνομιλίες στη Σαουδική Αραβία, Μόσχα και Κίεβο συμφώνησαν σε μορατόριουμ επίθεσης σε ενεργειακές εγκαταστάσεις – όμως έκτοτε εκατέρωθεν κατηγορούνται για παραβίαση της συμφωνίας. Αξιωματούχος του ρωσικού ΥΠΕΞ δήλωσε ότι «οι ουκρανικές δυνάμεις έχουν εξαπολύσει 98 πλήγματα κατά ενεργειακών υποδομών μετά τη συμφωνία». Η πληροφορία αυτή ωστόσο δεν κατέστη δυνατό να επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα.

Η αμερικανική ενόχληση αυξάνεται

Ύστερα από τον τελευταίο γύρο επαφών, Αμερικανοί αξιωματούχοι –μεταξύ των οποίων και ο ίδιος ο Τραμπ– άρχισαν να εκφράζουν δημόσια την απογοήτευσή τους από την έλλειψη προόδου.

Συνέντευξη Τραμπ στο NBC News μετέφερε τον εκνευρισμό του προς τον Βλαντίμιρ Πούτιν αναφορικά με τη συνεχιζόμενη αιματοχυσία. Ο πρόεδρος των ΗΠΑ προειδοποίησε ότι, εφόσον δεν επιτευχθεί συμφωνία, «θα επιβάλει δεύτερο πακέτο δασμών σε όλο το ρωσικό πετρέλαιο».

Εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας των ΗΠΑ, Τζέιμς Χιούιτ, επιβεβαίωσε την «έντονη δυσαρέσκεια» της Ουάσινγκτον για τη στάση της Μόσχας στις διαπραγματεύσεις.

Στις 12 Απριλίου, ο Τραμπ παραδέχθηκε πως παρόλο που οι συνομιλίες συνεχίζονται, η υπομονή εξαντλείται: «Υπάρχει ένα σημείο όπου ή προχωράς ή σταματάς κάθε προσπάθεια».

«Υπάρχει πολιτική βούληση, αλλά τα σημεία διαφωνίας παραμένουν»

Παρά την απογοήτευση, ο Ουίτκοφ εμφανίστηκε αισιόδοξος, δηλώνοντας στο Fox News ότι «ένα λειτουργικό πλαίσιο συμφωνίας μπορεί να βρεθεί», κάνοντας λόγο για «ουσιαστική» συνάντηση με τον Πούτιν. Από την πλευρά του, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, παραδέχθηκε πως «ακόμα δεν υπάρχει σαφές περίγραμμα συμφωνίας, αλλά υπάρχει πολιτική βούληση».

Η ουκρανική κυβέρνηση παραμένει ανυποχώρητη. Το Κίεβο έχει διαμηνύσει πως αποκλείει κάθε συζήτηση για μείωση της αμυντικής του ισχύος ή αποδοχή των ρωσικών όρων. «Αυτό είναι θεμελιώδης θέση μας», δήλωσε ο Παύλο Παλίσα, αναπληρωτής προϊστάμενος του γραφείου Ζελένσκι. «Κανείς – και ειδικά η Ρωσία – δεν θα υπαγορεύσει στην Ουκρανία το μέγεθος των Ενόπλων Δυνάμεών της».

Συνεχείς διπλωματικές επαφές, αλλά χωρίς αποτέλεσμα

Παρά τις αργές εξελίξεις, η ρωσική πλευρά επιβεβαιώνει πως οι επαφές με τις ΗΠΑ συνεχίζονται – σε διπλωματικό και μυστικό επίπεδο, καθώς και με πρωτοβουλία του Κιρίλ Ντμιτρίεφ, ειδικού απεσταλμένου του Πούτιν, που επισκέφθηκε την Ουάσινγκτον νωρίτερα μέσα στον μήνα.

Ο Ντμιτρίεφ, επικεφαλής του ρωσικού επενδυτικού ταμείου, μιλώντας στο CNN δήλωσε ότι «οι δύο πλευρές προσπαθούν να προσδιορίσουν εφικτούς τρόπους για μια μακροπρόθεσμη λύση στην Ουκρανία».

Δύσβατος ο δρόμος της συμφωνίας

Παρά την εντεινόμενη διπλωματική κινητικότητα, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ εμφανίσθηκε επιφυλακτικός: «Δεν είναι εύκολο να συμφωνήσουμε στα βασικά σημεία της επίλυσης», είπε στη ρωσική Τύπο.

Ο Ουκρανός πρόεδρος, από την Οδησσό κατά την κοινή συνέντευξη Τύπου με τον ηγέτη του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε, υπογράμμισε ξανά τις «κόκκινες γραμμές» του Κιέβου περί εθνικής κυριαρχίας και ακεραιότητας. «Μόνο ο ουκρανικός λαός μπορεί να αποφασίζει για τα εδάφη της χώρας», τόνισε, ενώ κατηγόρησε αμερικανικούς κύκλους ότι συζητούν «θέματα εκτός αρμοδιότητάς τους».

Στις 18 Απριλίου, ο Μάρκο Ρούμπιο, αντιπρόεδρος της αμερικανικής κυβέρνησης, έθεσε αυστηρό τελεσίγραφο: «Δεν θα συνεχίσουμε επ’ αόριστον αυτή την προσπάθεια. Μέσα σε λίγες ημέρες πρέπει να φανεί αν υπάρχει δυνατότητα συμφωνίας». Ο ίδιος ο Τραμπ επανέλαβε το μήνυμα: «Αν κάποια πλευρά δείξει αδιαλλαξία, δεν πρόκειται να συνεχίσουμε άσκοπα».

Συμφωνία ΗΠΑ–Ουκρανίας για τα ορυκτά στο προσκήνιο

Μέσα σε αυτό το κλίμα αβεβαιότητας, το Κίεβο ανακοίνωσε την υπογραφή μνημονίου με την Ουάσινγκτον για την εκμετάλλευση των ουκρανικών ορυκτών πόρων.

Η Υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριέντενκο, γνωστοποίησε με ανάρτησή της την επίτευξη συμφωνίας «ως πρώτο βήμα προς μια μακροπρόθεσμη σύμπραξη για την κοινή αξιοποίηση των ορυκτών πόρων της χώρας».

Ο Τραμπ δηλώνει πως μια τέτοια συμφωνία μπορεί να καλλιεργήσει το έδαφος για ειρήνη μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, δίνοντας στις ΗΠΑ ισχυρό οικονομικό ενδιαφέρον για το μέλλον της Ουκρανίας.

Σύμφωνα με τον Τζέιμς Χιούιτ, εκπρόσωπο του Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας, η συμφωνία θα εδραιώσει «μια διαρκή οικονομική σχέση που θα στηρίξει και την ασφάλεια της χώρας».

Οι δύο πλευρές βρέθηκαν κοντά σε οριστικοποίηση σχεδίου συμφωνίας ήδη από τον Φεβρουάριο, ωστόσο σημειώθηκαν καθυστερήσεις μετά από επεισοδιακή συνάντηση Τραμπ–Ζελένσκι στον Λευκό Οίκο.

Όπως είπε η Σβιριέντενκο, το μνημόνιο ανοίγει τον δρόμο για τη δημιουργία επενδυτικού ταμείου με στόχο την ανασυγκρότηση της Ουκρανίας.

Ο Τραμπ έχει πει ότι η τελική συμφωνία μπορεί να υπογραφεί την ερχόμενη εβδομάδα, αποσκοπώντας στην προνομιακή πρόσβαση των ΗΠΑ στα ουκρανικά ορυκτά. Ο Υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσεντ, δήλωσε πως «έχουμε φτάσει ουσιαστικά στα ίδια βασικά σημεία που είχαν συμφωνηθεί προηγουμένως».

Βάσει του μνημονίου –το οποίο έχει δημοσιοποιηθεί από το Κίεβο– Ουκρανία και ΗΠΑ ευελπιστούν να ολοκληρώσουν τις σχετικές διαπραγματεύσεις μέχρι τις 26 Απριλίου, αμέσως μετά την επίσκεψη του Ουκρανού πρωθυπουργού, Ντένις Σμίγκαλ, στην Ουάσινγκτον.