Σύμφωνα με δηλώσεις του Δανού υπουργού Οικονομικών Λαρς Λόκε Ράσμουσεν στους Financial Times, οι «γεωπολιτικές περιστάσεις» δεν δικαιολογούν την παράκαμψη των μεταρρυθμίσεων στη διακυβέρνηση, προκειμένου να διευκολυνθεί η ένταξη νέων χωρών.
Αν και η Δανία υποστηρίζει την ένταξη στην ΕΕ της Ουκρανίας, της Μολδαβίας, της Γεωργίας και των δυτικών Βαλκανίων, η ΕΕ κινδυνεύει «να εισαγάγει αστάθεια», αν χαλαρώσει τα κριτήριά της για τη δημοκρατία και τη διαφθορά για να επιταχύνει την ένταξή τους, τόνισε στη συνέντευξή του ο κ. Ράσμουσεν.
Για να ενταχθεί στην ΕΕ, μια χώρα πρέπει να ευθυγραμμίσει τη νομοθεσία της με πολλές προδιαγραφές της ΕΕ, που κυμαίνονται από το κλίμα μέχρι την εργασία. Η διαδικασία αυτή συνήθως απαιτεί πολλά χρόνια.
Όταν ερωτήθηκε σχετικά με την ενδεχόμενη ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, ο Ράσμουσεν είπε ότι η ΕΕ δεν θα πρέπει «να χαμηλώσει τον πήχυ», αλλά αντίθετα να βοηθήσει την Ουκρανία με επενδύσεις και αρωγή, σύμφωνα με τους FT.
Μολονότι η Ουκρανία ανταποκρίνεται σε 2 από τις 7 προϋποθέσεις για την έναρξη της ενταξιακής διαδικασίας, αξιωματούχος της ΕΕ, που γνωρίζει τις συστάσεις της Ένωσης προς τη χώρα, δήλωσε πως χρειάζονται μερικές σημαντικές μεταρρυθμίσεις του δικαστικού συστήματος.
Το 2019, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε αλλαγές στο σύστημα ένταξης νέων χωρών στην ΕΕ ώστε να δοθεί μεγαλύτερος λόγος στα υφιστάμενα μέλη, αφού κράτη, μεταξύ των οποίων η Γαλλία και η Δανία, έφεραν αντίρρηση στην επέκταση της ΕΕ προς έξι χώρες των Βαλκανίων.
Ο Ράσμουσεν είπε στους FT πως η Δανία άλλαξε τη θέση της και είναι ανοικτή στην εσωτερική μεταρρύθμιση της ΕΕ, περιλαμβανομένης της λήψης περισσότερων αποφάσεων με πλειοψηφία.
Η ανταρσία της εταιρείας μισθοφόρων Βάγκνερ κατέλαβε εξαπίνης την ομοσπονδιακή υπηρεσία πληροφοριών της Γερμανίας, τη BND, δήλωσε χθες Τετάρτη το βράδυ ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς.
Έκανε το σχόλιο αυτό σε εκπομπή του δημόσιου γερμανικού τηλεοπτικού δικτύου ARD, τονίζοντας πως «ααφαλώς [η BND] δεν γνώριζε κάτι εκ των προτέρων», πάντως «υπέβαλε συνεχώς αναφορές για όσα παρατηρούνταν» στην κυβέρνησή του.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Washington Post, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών είχαν πληροφορίες από τα μέσα του Ιουνίου πως ο επικεφαλής της Βάγκνερ, ο επιχειρηματίας Γεβγκένι Πριγκόζιν, σχεδίαζε ένοπλη ανταρσία εναντίον της ρωσικής στρατιωτικής ηγεσίας.
Κατά τις πληροφορίες της, ο Λευκός Οίκος, το Πεντάγωνο και το Στέιτ Ντιπάρτμεντ είχαν ενημερωθεί για τα σχέδια του Πριγκόζιν, όμως η ακριβής φύση τους, το χρονοδιάγραμμα και ο τρόπος εκτέλεσής τους δεν είχαν αποσαφηνιστεί.
Σύμφωνα με άλλο δημοσίευμα, της εφημερίδας New York Times, οι υπηρεσίες πληροφοριών των ΗΠΑ είχαν ενημερώσει την πολιτική και στρατιωτική ηγεσία την περασμένη Τετάρτη πως ο Πριγκόζιν ετοιμαζόταν να κινηθεί εναντίον των επικεφαλής του υπουργείου Άμυνας στη Μόσχα.
Το Κρεμλίνο υποβάθμισε το δημοσίευμα των Τάιμς, χαρακτηρίζοντάς το «σπέκουλα».
Σύμφωνα με τις δηλώσεις του κ. Σολτς στο ARD, σε περίπτωση που οι αμερικανικές υπηρεσίες κατασκοπείας πράγματι γνώριζαν πως η Βάγκνερ του Πριγκόζιν ετοιμαζόταν να προχωρήσει σε ανταρσία και δεν μοιράστηκαν το στοιχείο αυτό με το Βερολίνο, θα πρέπει να επανεξεταστεί η ανταλλαγή πληροφοριών στο πλαίσιο του NATO.
«Αυτό είναι κάτι που θα χρειαστεί να κουβεντιάσουμε», έκρινε, όπως και το «ποια είναι η κατάσταση τώρα» και «τις υποθέσεις που γίνονται».
Στο πλαίσιο της συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, κατατέθηκε τροπολογία που αφορά την ανάγκη να τηρηθεί το διεθνές δίκαιο από την Τουρκία και να αναγνωριστεί η Κυπριακή Δημοκρατία ως πλήρες μέλος της διεθνούς κοινότητας.
Ο εισηγητής της τροπολογίας, ευρωβουλευτής Γεάδης Γεάδη, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του, επανέλαβε την έκκλησή του προς την Τουρκία να αποσύρει τα στρατεύματά της από την Κύπρο και να τερματίσει την παράνομη κατοχή του νησιού, που διαρκεί από την τουρκική εισβολή του 1974.
Η τροπολογία ψηφίστηκε από 358 ευρωβουλευτές, 31 τήρησαν αποχή ενώ 270 την καταψήφισαν, από σύνολο 659 παρόντων μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Η τροπολογία αναφέρει ότι η άμυνα της Ευρώπης δεν αφορά μόνο τις εξελίξεις στην Ουκρανία, αλλά και τα εδάφη της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία, παρά τις παραβιάσεις που αντιμετωπίζει, συνεχίζει να αποτελεί πλήρες μέλος της ΕΕ.
Η εισήγηση καλεί τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ και της ΕΕ να αναγνωρίσουν τη σημασία της ενότητας απέναντι σε χώρες που παραβιάζουν το διεθνές δίκαιο, τονίζοντας πως η Τουρκία, ως μέλος του ΝΑΤΟ και υποψήφια χώρα προς ένταξη στην ΕΕ, δεν μπορεί να παραβιάζει την κυριαρχία μιας άλλης χώρας-μέλους της Ένωσης.
Ο κύριος Γεάδη επεσήμανε ότι το θέμα δεν αφορά μόνο γεωπολιτικές ή ιδεολογικές διαφορές, αλλά αποτελεί μια καθαρή περίπτωση διεθνούς παραβίασης των θεμελιωδών αξιών της ΕΕ και του διεθνούς δικαίου, που επιβάλλει την ενότητα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου απέναντι σε καταστάσεις που υπονομεύουν την ειρηνική συνύπαρξη των κρατών.
Στο μήνυμά του, υπογραμμίστηκε πως η ενότητα της ΕΕ και η εναντίωση στην τουρκική κατοχή είναι κρίσιμη για την ενδυνάμωση της διεθνούς τάξης δικαίου και την προστασία των ευρωπαϊκών αξιών και συνόρων.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο καλείται να λάβει θέση για το μέλλον της Κύπρου και να στείλει σαφές μήνυμα στην Τουρκία για την ανάγκη άμεσης τήρησης των διεθνών συμφωνιών και αποχώρησης από τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου.
Το πρώτο διπλωματικό ταξίδι του Κινέζου πρωθυπουργού Λι Τσιανγκ στο εξωτερικό τον οδήγησε στην Ευρώπη την περασμένη εβδομάδα, όπου αναζήτησε τρόπους αποκλιμάκωσης της εμπορικής αντιπαράθεσης του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας (ΚΚΚ) με τις φιλελεύθερες δημοκρατίες.
Ωστόσο, η εξαήμερη επίσκεψη του κ. Λι στις κορυφαίες οικονομίες της ΕΕ, τη Γερμανία και τη Γαλλία, συνέπεσε με τη δημοσιοποίηση της προτεινόμενης νέας στρατηγικής οικονομικής ασφάλειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την αντιμετώπιση των κινδύνων οικονομικής ασφάλειας και, στο πλαίσιο αυτό, τη διασφάλιση ότι οι κρίσιμες τεχνολογίες δεν θα περιέλθουν στα χέρια των αντιπάλων.
Το έγγραφο της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Οικονομικής Ασφάλειας, που δημοσιεύθηκε στις 20 Ιουνίου, αποσκοπεί στο να πείσει τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ να συμφωνήσουν στην αυστηροποίηση των ελέγχων στις εξαγωγές και τις εκροές τεχνολογίας που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για στρατιωτικούς σκοπούς από αντιπάλους όπως το ΚΚΚ.
Διπλωμάτες της ΕΕ λένε ότι μπορεί να χρειαστούν μήνες συζητήσεων προτού η στρατηγική γίνει συγκεκριμένη πολιτική. Παρόλα αυτά, αποτελεί ένα ουσιαστικό πρώτο βήμα για να αποτραπεί η υπονόμευση της ασφάλειας της ΕΕ από οικονομικές επιδιώξεις.
Παρόλο που το έγγραφο δεν κατονομάζει κάποια συγκεκριμένη χώρα, Ευρωπαίοι διπλωμάτες δήλωσαν στους New York Times ότι η στρατηγική στοχεύει «ξεκάθαρα» στην Κίνα.
Ο κ. Λι ανέλαβε την πρωθυπουργία του Κρατικού Συμβουλίου του ΚΚΚ στην Κίνα τον Μάρτιο του τρέχοντος έτους. Στις 20 Ιουνίου, επισκέφθηκε τη Γερμανία για τις συνομιλίες του έβδομου γύρου των σινογερμανικών κυβερνητικών διαβουλεύσεων, πριν μεταβεί στη Γαλλία για την πρώτη του επίσημη επίσκεψη και για να παραστεί στο Νέο Παγκόσμιο Σύμφωνο Χρηματοδότησης του Γάλλου Προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, στις 22-23 Ιουνίου.
Τα κινεζικά κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι η επιλογή της Ευρώπης από τον Λι για το πρώτο του υπερπόντιο ταξίδι δείχνει ότι η Κίνα αποδίδει μεγάλη σημασία στην ανάπτυξη των σχέσεων με την Ευρώπη και θεωρεί την ενίσχυση των σινοευρωπαϊκών σχέσεων «προτεραιότητα για τη διπλωματία του ΚΚΚ».
Αλλά η ΕΕ δεν δείχνει σημάδια ότι συμμερίζεται τον ίδιο ενθουσιασμό για τη συνεργασία της με το ΚΚΚ.
Ο Λι Γιουανχούα, πρώην καθηγητής στο Capital Normal University του Πεκίνου, δήλωσε στην Epoch Times στις 21 Ιουνίου ότι το έγγραφο της στρατηγικής οικονομικής ασφάλειας της ΕΕ αποτελεί απάντηση στα τρία χρόνια δρακόντειων πολιτικών μηδενικού COVID του ΚΚΚ, οι οποίες απειλούν την ασφάλεια της παγκόσμιας βιομηχανικής αλυσίδας εφοδιασμού.
«Η ΕΕ αναγνωρίζει την αδυναμία μιας αλυσίδας εφοδιασμού [που εξαρτάται από την Κίνα] για την Ευρώπη», δήλωσε ο Λι Γιουανχούα.
Εκτός από τα ζητήματα της αλυσίδας εφοδιασμού, οι νέες πολιτικές της ΕΕ αποσκοπούν στο να αποτρέψουν τα αυταρχικά κράτη από το να κλέψουν ευαίσθητες τεχνολογίες, συμπεριλαμβανομένων της τεχνητής νοημοσύνης και των μικροτσίπ, για να τις χρησιμοποιήσουν στον στρατιωτικό τομέα, απειλώντας έτσι ολόκληρη την ανθρωπότητα, σύμφωνα με τον Λι Γιουανχούα.
Η άποψη της ΕΕ για την οικονομική ασφάλεια
Η επιφυλακτικότητα της ΕΕ όσον αφορά την εμπορική εξάρτηση από το ΚΚΚ ήταν εμφανής για αρκετό καιρό πριν από την πρόταση της Ευρωπαϊκής Στρατηγικής Οικονομικής Ασφάλειας, δήλωσε στην Epoch Times στις 21 Ιουνίου ο Τσεν Γουεϊτζιάν, αρχισυντάκτης του Beijing Spring, μηνιαίου περιοδικού που αναφέρεται στο κίνημα της δημοκρατίας στην Κίνα.
Στη 14σέλιδη στρατηγική, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξέφρασε την ανησυχία της για τον ανεπαρκή συντονισμό μεταξύ των κρατών-μελών και τους αδύναμους εμπορικούς κανόνες, που θα μπορούσαν να δώσουν στους αντιπάλους τη δυνατότητα να βάλουν μια οικονομική «θηλιά» στις οικονομίες ή τους κατασκευαστές της ΕΕ. Το πρόβλημα αυτό χρήζει άμεσης αντιμετώπισης, δήλωσε η Επιτροπή.
Σημαίες της Ευρωπαϊκής Ένωσης κυματίζουν έξω από την έδρα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στις Βρυξέλλες. Βέλγιο, 5 Ιουνίου 2020. (Yves Herman/Reuters)
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θεωρεί ότι η εξαγωγή και η κοινή χρήση αναδυόμενων τεχνολογιών, όπως η τεχνητή νοημοσύνη και οι κβαντικοί υπολογιστές, αποτελούν δυνητικό κίνδυνο για την ασφάλεια, καθώς θα μπορούσαν να επιτρέψουν σε ορισμένες εχθρικές χώρες να χρησιμοποιήσουν αυτές τις τεχνολογίες για στρατιωτικούς σκοπούς.
Η στρατηγική διασφαλίζει ότι η αλυσίδα εφοδιασμού για ευαίσθητα στην ασφάλεια προϊόντα είναι κλειστή για εχθρικά έθνη, με σκοπό να σταματήσει τη διαρροή ευρωπαϊκών ιδιόκτητων τεχνολογιών στους τομείς της τεχνητής νοημοσύνης, της κατασκευής τσιπ και της βιοτεχνολογίας.
Η ΕΕ θα πρέπει επίσης να αποκλείσει τις πιθανές αντίπαλες χώρες και τις εταιρείες τους από κρίσιμες υποδομές, όπως λιμάνια και αγωγούς, και να απαγορεύσει στις εταιρείες της ΕΕ να εξάγουν στρατιωτικές εφαρμογές υψηλής τεχνολογίας σε πιθανούς αντιπάλους, αναφέρεται.
«Σε ορισμένες περιπτώσεις, η διαρροή τεχνολογίας ενέχει τον κίνδυνο να ενισχύσει τις στρατιωτικές/κατασκοπευτικές ικανότητες εκείνων που θα μπορούσαν να τις χρησιμοποιήσουν για να υπονομεύσουν την ειρήνη και την ασφάλεια, ιδίως για τεχνολογίες διπλής χρήσης, όπως η κβαντική τεχνολογία, οι προηγμένοι ημιαγωγοί ή η τεχνητή νοημοσύνη», αναφέρεται.
Η Επιτροπή πρότεινε έναν κατάλογο τεχνολογιών διπλής χρήσης για την αξιολόγηση κινδύνου, τον οποίο το Συμβούλιο Εμπορίου και Τεχνολογίας της ΕΕ θα μπορούσε να εγκρίνει έως τον Σεπτέμβριο του τρέχοντος έτους. Ο κατάλογος θα εξετάζει για κάθε κράτος «τον κίνδυνο συγχώνευσης πολιτικών και στρατιωτικών τεχνολογιών και τον κίνδυνο κατάχρησης [της τεχνολογίας] τους για παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Η διπλωματία του ΚΚΚ στην Ευρώπη
Ο Λι Τσιανγκ δήλωσε κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του στη Γερμανία ότι το ΚΚΚ είναι πρόθυμο να «στείλει ένα θετικό και ισχυρό μήνυμα για τη διατήρηση της σταθερότητας των διεθνών βιομηχανικών και εφοδιαστικών αλυσίδων και για τη διατήρηση της παγκόσμιας ειρήνης και ευημερίας», σύμφωνα με το Υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας.
Τέτοια λόγια φαίνεται να εμπεριέχουν και κάποια ημι-απειλητικά υπονοούμενα, υπενθυμίζοντας στην Ευρώπη και τον κόσμο ότι η Κίνα εξακολουθεί να διαδραματίζει ζωτικό ρόλο στη διεθνή αλυσίδα εφοδιασμού.
Αλλά στην πραγματικότητα, αυτό που αντιμετωπίζει η Κίνα είναι το αντίθετο, δήλωσε ο Λι Γιουανχούα, καθώς «η οικονομία της Κίνας βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης και χρειάζεται απεγνωσμένα ξένες κεφαλαιακές ενέσεις και υπερπόντιες παραγγελίες, [βρίσκεται] υπό τεράστια οικονομική πίεση. Υπό αυτές τις συνθήκες, το ΚΚΚ θέλει να διασώσει την καταρρέουσα οικονομία του ενισχύοντας την εμπορική συνεργασία με την Ευρώπη», αφού έχασε την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών.
Ο πρωθυπουργός της Βαυαρίας και ηγέτης του κόμματος της Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης (CSU) Markus Soeder και ο πρωθυπουργός της Κίνας Li Qiang επιθεωρούν μια τιμητική φρουρά Βαυαρών ορεινών τυφεκιοφόρων στο Residenz, το πρώην βασιλικό παλάτι των μοναρχών της Βαυαρίας Wittelsbach. Μόναχο, νότια Γερμανία, 20 Ιουνίου 2022. (Christof Stache/AFP via Getty Images)
Ο Λι Γιουανχούα δήλωσε ότι μια άλλη συγκεκαλυμμένη αποστολή του πρωθυπουργού της Κίνας – εκτός από τη διακριτική προειδοποίηση προς την ΕΕ ότι η απόσυρση των εμπορικών συναλλαγών με την Κίνα θα ήταν κακή για την παγκόσμια ειρήνη – ήταν «η άσκηση πίεσης στην Ευρώπη στη διπλωματική αρένα, ώστε να έρθει πιο κοντά στο ΚΚΚ αντισταθμίζοντας [την απομάκρυνση] των Ηνωμένων Πολιτειών».
Το ΚΚΚ γνώριζε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι υποχρεωμένες να του επιβάλουν κυρώσεις, καθώς «ανεξάρτητα από το ποιο κόμμα βρίσκεται στην εξουσία στις Ηνωμένες Πολιτείες, η κοινή γνώμη και η παγκόσμια στρατηγική τους απαιτούν να περιορίσει και να εξισορροπήσει την επέκταση του ΚΚΚ – αυτού του δεσποτικού καθεστώτος που βλάπτει τους ανθρώπους».
Έτσι, το ΚΚΚ μπορεί να εναποθέσει τις ελπίδες του μόνο στην ευθυγράμμιση με τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, προκειμένου να αντισταθεί στις αμερικανικές κυρώσεις, δήλωσε ο Λι Γιουάνχουα.
Εν τω μεταξύ, ο Τσεν Γουεϊτζάν πιστεύει ότι η σταθερά διαμορφούμενη στάση της ΕΕ για την ελαχιστοποίηση των κινδύνων που σχετίζονται με το ΚΚΚ δεν θα αλλάξει εύκολα, ιδίως με μια επίσκεψη «ενός Κινέζου κομμουνιστή ηγέτη ή με κάποια ρητορική επιφανειακά χαμηλών τόνων».
Επιπλέον, η πολιτική που έχει επιλέξει ο Κινέζος ηγέτης Σι Τζινπίνγκ ακολουθά μια σκληρή διπλωματική στρατηγική πολεμικού χαρακτήρα, συνεχή εχθρότητα προς τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους δυτικούς θεσμούς, καθώς και υποχωρητικές και κατασταλτικές τακτικές έναντι των ξένων επιχειρήσεων, γεγονός που έχει οδηγήσει μεγάλο αριθμό ξένων εταιρειών να εγκαταλείψουν την Κίνα.
Κάτω από αυτό το εσωτερικό και εξωτερικό πολιτικό περιβάλλον, η επίσκεψη του κ. Λι Τσιανγκ στην Ευρώπη «είναι απίθανο να επιτύχει απτά αποτελέσματα», δήλωσε ο Τσεν.
Ο Λευκορώσος πρόεδρος Αλεξάντρ Λουκασένκο αποκτά από το Σάββατο ενισχυμένο ρόλο και προβολή, με την επιτυχημένη μεσολάβησή του για τον τερματισμό της ανταρσίας της παραστρατιωτικής οργάνωσης Βάγκνερ κατά της ρωσικής πολιτικής και στρατιωτικής ηγεσίας.
Αφότου επιβεβαίωσε χθες Τρίτη την άφιξη του Γεβγκένι Πριγκόζιν στη Λευκορωσία, ο Λουκασένκο αφηγήθηκε πώς έπεισε τον αρχηγό της Βάγκνερ να σταματήσει την προέλαση των μισθοφόρων του στο ρωσικό έδαφος και να τους δώσει εντολή να επιστρέψουν στους στρατώνες τους, την ώρα που μαχητές του βρίσκονταν σε απόσταση περίπου 200 χλμ από τη Μόσχα. Ήταν μια τηλεφωνική συνομιλία, φορτισμένη, γεμάτη βρισιές.
Στο πλαίσιο συμφωνίας με τη μεσολάβηση του Λουκασένκο, παλιού φίλου του Πριγκόζιν, ο τελευταίος τερμάτισε την «πορεία για δικαιοσύνη» χιλιάδων ανδρών του προς την Μόσχα με αντάλλαγμα ασφαλή μεταφορά στη Λευκορωσία.
Οι μισθοφόροι του – που έχουν διαδραματίσει κυρίαρχο ρόλο σε μεγάλο μέρος της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία – έλαβαν επίσης χάρη και τους δόθηκαν οι επιλογές να ακολουθήσουν τον Πριγκόζιν στη Λευκορωσία, να ενσωματωθούν στον ρωσικό τακτικό στρατό ή απλά να επιστρέψουν σπίτια τους.
Ο Λουκασένκο αφηγήθηκε σε Λευκορώσους αξιωματικούς και αξιωματούχους τον ρόλο του στις δραματικές στιγμές του Σαββάτου, χαρακτηρίζοντας τον Πριγκόζιν ως έναν «ηρωικό τύπο» που είχε ταραχθεί από τους θανάτους πολλών ανδρών του στην Ουκρανία.
«Πιέστηκε και επηρεάστηκε από εκείνους που ηγήθηκαν των ομάδων εφόδου (στην Ουκρανία) και αντίκρισαν αυτούς τους θανάτους», είπε ο Λουκασένκο, προσθέτοντας ότι ο Πριγκόζιν έφτασε στη νότια ρωσική πόλη Ροστόφ από την Ουκρανία, σε «ημίτρελη κατάσταση».
Με τους άνδρες του Πριγκόζιν να έχουν καταλάβει το Ροστόφ και άλλους να κατευθύνονται προς τη Μόσχα, ο Λουκασένκο ανέφερε ότι προσπαθούσε επί ώρες μέσω τηλεφώνου να λογικέψει τον αρχηγό της Βάγκνερ, ο οποίος ήταν έξαλλος με τη «διαφθορά και την ανικανότητα της στρατιωτικής ηγεσίας» και ήθελε να εκδικηθεί την επίθεση κατά των μισθοφόρων του.
Ο Λουκασένκο είπε ότι στα τηλεφωνήματά τους ακούστηκαν «δεκαπλάσιες βωμολοχίες» από ό,τι σε μια συνηθισμένη εποικοινωνία μεταξύ τους.
«”Αλλά θέλουμε δικαιοσύνη! Αυτοί θέλουν να μας καταπνίξουν! Θα πάμε στη Μόσχα!”, είπε ο Πριγκόζιν και λέω “στα μισά του δρόμου απλά θα σε συνθλίψουν σαν έντομο”», ήταν μέρος του διαλόγου που εκτυλίχθηκε στα τηλεφωνήματα, σύμφωνα με τον Λευκορώσο πρόεδρο.
Ο Λουκασένκο είπε επίσης ότι, νωρίτερα το Σάββατο, ο Πούτιν ζήτησε τη βοήθειά του, λέγοντας ότι ο Πριγκόζιν δεν απαντούσε σε καμία τηλεφωνική κλήση. Ο Λουκασένκο τόνισε ότι συμβούλεψε τον Πούτιν να μην «βιαστεί» για να συντρίψει τους στασιαστές και να μην δολοφονήσει τον Πριγκόζιν, κατά τη διάρκεια της ανταρσίας. «Είπα στον Πούτιν: μπορούμε να τον σκοτώσουμε, αυτό δεν είναι πρόβλημα. Είτε με την πρώτη προσπάθεια είτε με τη δεύτερη. Αλλά του είπα: μην το κάνεις», δήλωσε ο Λουκασένκο.
Ο Πριγκόζιν ανέφερε χθες ότι δεν σχεδίαζε να ανατρέψει την κυβέρνηση του Πούτιν, αλλά επιζητούσε την αποπομπή του υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σοϊγκού και του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Ενόπλων Δυνάμεων Βαλέρι Γκερασίμοφ.
«Κανείς δεν θα σου δώσει ούτε τον Σοϊγκού ούτε τον Γκερασίμοφ», ανέφερε ο Λουκασένκο ότι είπε στον Πριγκόζιν, πείθοντάς τον τελικά ότι η Μόσχα θα αμυνόταν και ότι η συνέχιση της ανταρσίας θα βύθιζε τη Ρωσία σε αναταραχή και πόνο.
Πλέον ο Πριγκόζιν βρίσκεται στην Λευκορωσία και ο Λουκασένκο είπε ότι η χώρα του θα επωφεληθεί από την «εμπειρία» των μαχητών της Βάγκνερ, προτείνοντάς τους να παραμείνουν σε εγκαταλελειμμένες στρατιωτικές βάσεις. Όπως ανέφερε, ο υπουργός Άμυνας της Λευκορωσίας Βίκτορ Κρένικοφ τού είχε πει ότι δεν θα τον πείραζε να έχει μια μονάδα σαν τη Βαγκνερ εντός του λευκορωσικού στρατού. Ο Λευκορώσος ηγέτης έδωσε εντολή στον Κρένικοφ να διαπραγματευτεί με τον Πριγκόζιν για αυτό το ζήτημα, αναφέρει το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Belta.
Στις 29 και 30 Ιουνίου θα συγκεντρωθούν οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τη Σύνοδο Κορυφής με βασικά θέματα την Ουκρανία, το μεταναστευτικό, την οικονομία και την Κίνα, όπως αναφέρει ο Σαρλ Μισέλ στην επιστολή πρόσκλησης προς τους 27.
«Ο πόλεμος της Ρωσίας στην Ουκρανία συνεχίζεται ανηλεώς. Η ακλόνητη ενότητά μας έρχεται σε αντίθεση με τη διχόνοια στη Ρωσία, που επιδεικνύεται από τα γεγονότα αυτού του Σαββατοκύριακου. Η καταστροφή του φράγματος Καχόβκα στις αρχές του μήνα είναι μια από τις μεγαλύτερες καταστροφές της εποχής μας που προκλήθηκαν από άνθρωπο. Εκτός από τις δραματικές συνέπειες που έχουμε ήδη δει, απειλεί επίσης τον μεγαλύτερο πυρηνικό σταθμό της Ευρώπης. Όλο και περισσότερο υπό αυτές τις συνθήκες, θα επιβεβαιώσουμε τη δέσμευσή μας να υποστηρίξουμε την Ουκρανία για όσο διάστημα χρειαστεί, μεταξύ άλλων μέσω βιώσιμης οικονομικής και στρατιωτικής βοήθειας. Θα πρέπει επίσης να συζητήσουμε πώς να εντατικοποιήσουμε περαιτέρω τη διεθνή υποστήριξη για τη φόρμουλα ειρήνης της Ουκρανίας», επισημαίνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.
Όσον αφορά στο μεταναστευτικό, ο κ. Μισέλ σημειώνει ότι «το πρόσφατο τραγικό ναυάγιο στη Μεσόγειο και οι πολλές χαμένες ζωές μάς υπενθυμίζουν έντονα την ανάγκη να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε ακατάπαυστα για την ευρωπαϊκή μεταναστευτική πρόκληση. Μετά την έκθεση της Προεδρίας του Συμβουλίου και της Επιτροπής, θα εξετάσουμε τη μεταναστευτική κατάσταση και την πρόοδο στην εφαρμογή των συμπερασμάτων μας του Φεβρουαρίου».
Όπως επισημαίνει ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, πριν από την έναρξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, θα προηγηθεί γεύμα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, με τον οποίο θα συζητηθούν θέματα για την παγκόσμια και ευρωπαϊκή ασφάλεια.
«Πέρυσι στις Βερσαλλίες, αποφασίσαμε να αναλάβουμε μεγαλύτερη ευθύνη για την ευρωπαϊκή μας ασφάλεια και άμυνα. Τώρα είναι η ώρα να αξιολογήσουμε τη θέση μας και να συζητήσουμε πώς να επιταχύνουμε τη δουλειά μας, ώστε να τηρήσουμε τις δεσμεύσεις μας», αναφέρει στην επιστολή πρόσκλησης.
Επίσης, σχετικά με την οικονομία, αναμένεται να γίνει απολογισμός «της προόδου όσον αφορά την αύξηση της ανταγωνιστικότητάς μας, την ενίσχυση της οικονομικής μας βάσης και την ενίσχυση της οικονομικής μας ασφάλειας και ανθεκτικότητας, αναλογιζόμενοι τις περαιτέρω ενέργειες που ενδέχεται να χρειαστούν».
Στο ζήτημα της Κίνας, «θα παράσχουμε περαιτέρω καθοδήγηση μετά τη συζήτησή μας τον Οκτώβριο και τη συζήτηση που διεξήχθη από τους υπουργούς Εξωτερικών τον Μάιο. Αυτή θα είναι μια ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε εκ νέου την ευρεία και ενωμένη στάση μας» απέναντι στο Πεκίνο, αναφέρει ο Σαρλ Μισέλ.
Τέλος, στο τραπέζι θα βρεθούν η επικείμενη Σύνοδος Κορυφής ΕΕ-CELAC, οι σχέσεις της ΕΕ με τους εταίρους στη Νότια Γειτονία και οι εξελίξεις στα Δυτικά Βαλκάνια.
Οι Γάλλοι βουλευτές υιοθέτησαν την περασμένη νύχτα απόφαση για την ενίσχυση της υποστήριξης της Ουκρανίας, η οποία περιλαμβάνει έκκληση για την κατάσχεση παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, στην οποία αντιτίθεται η κυβέρνηση.
Στο ζήτημα αυτό, όπως και σε εκείνο της οικοδόμησης μιας Ευρώπης της άμυνας ή ακόμα της υποστήριξης της διαδικασίας ένταξης της Ουκρανίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, η γαλλική βουλή φάνηκε διχασμένη κατά τη διάρκεια των συζητήσεων, που ήταν κατά διαστήματα θυελλώδεις.
Η απόφαση έχει κυρίως συμβολικό χαρακτήρα, όμως οι βουλευτές εξέφρασαν την ελπίδα ότι θα επηρεάσει την κυβερνητική γραμμή.
Το κείμενο υιοθετήθηκε με 288 ψήφους υπέρ και 54 κατά, με τη στήριξη κυρίως των βουλευτών της προεδρικής πλειοψηφίας, των σοσιαλιστών, των οικολόγων και των δεξιών κομμάτων Οι Ρεπουμπλικανοί και Ορίζοντες, ενώ η Ανυπότακτη Γαλλία (LFI, ριζοσπαστική αριστερά) και οι κομμουνιστές βουλευτές καταψήφισαν. Ο συντηρητικός Εθνικός Συναγερμός (RN) απείχε.
Η απόφαση καλεί την ΕΕ, το ΝΑΤΟ και «τις άλλες συμμαχικές χώρες» να «συνεχίσουν και να ενισχύσουν την πολιτική, οικονομική και στρατιωτική στήριξη τους στην Ουκρανία».
Οι βουλευτές τροποποίησαν το κείμενο για να καλέσουν την ΕΕ «να οικοδομήσει μια ανεξάρτητη ευρωπαϊκή άμυνα».
Ιδιαίτερα προβλήθηκε το ζήτημα των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων, την ώρα που στην Ευρώπη πολλαπλασιάζονται οι εκκλήσεις υπέρ της κατάσχεσης.
Το τελικό κείμενο «καλεί την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα κράτη-μέλη της να προχωρήσουν χωρίς καθυστέρηση στην κατάσχεση παγωμένων και ακινητοποιημένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων […], για να χρηματοδοτήσουν τη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας στην αντίσταση και την ανοικοδόμηση της».
Οι τόκοι που προκύπτουν από τα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία χρησιμοποιούνται ήδη ως βοήθεια προς το Κίεβο.
Όμως, «η πλήρης κατάσχεση του κύριου μέρους αυτών των περιουσιακών στοιχείων θέτει κάποια νομικά ζητήματα», καθώς επίσης και «το ζήτημα του οικονομικού προηγούμενου που αυτό θα μπορούσε να αντιπροσωπεύσει για τους ξένους επενδυτές», δήλωσε στην αίθουσα της Βουλής ο υπουργός αρμόδιος για την Ευρώπη Μπενζαμέν Χαντάντ.
Άλλο ένα σημείο που προέκυψε κατά τις συζητήσεις ήταν το ζήτημα της εισαγωγής ρωσικού αερίου από τις χώρες της ΕΕ, στην οποία η απόφαση καλεί «να μπει τέλος», καθώς επίσης και αυτό της παρουσίας Γάλλων στρατιωτών στο ουκρανικό έδαφος σε περίπτωση ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το τροποποιημένο τελικό κείμενο «ενθαρρύνει τη γαλλική κυβέρνηση και τους Ευρωπαίους εταίρους της να μελετήσουν το ενδεχόμενο μιας ανάπτυξης ευρωπαϊκών δυνάμεων για τη διατήρηση της ειρήνης στην Ουκρανία».
Η εν λόγω απόφαση του γαλλικού κοινοβουλίου έχει μια «ισχυρή συμβολική διάσταση», δήλωσε σήμερα ο ειδικός απεσταλμένος του Γάλλου προέδρου στην Ουκρανία Πιερ Ελμπρόν.
«Επισημαίνει δύο ατού ή δύο χαρτιά που έχουμε στα χέρια μας ως Ευρωπαίοι. Κατά πρώτον, αυτό της βοήθειας. Είναι αποφασιστικής σημασίας για να επιτραπεί στην Ουκρανία να αντέξει και επίσης να αρχίσει η συζήτηση για μια βιώσιμη ειρήνη», δήλωσε στο ραδιοσταθμό Radio Classique.
«Το δεύτερο είναι προφανώς τα παγωμένα περιουσιακά στοιχεία της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας, που βρίσκονται υπό ευρωπαϊκή δικαιοδοσία […] υπάρχει τελικά μια ενθάρρυνση ή μια ενισχυμένη θέση που είναι αυτή της Ευρώπης στη συζήτηση που διεξάγεται ταυτόχρονα με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Μόσχα και στην οποία η Ευρώπη οφείλει να διαδραματίσει το ρόλο της, όπως προφανώς και η Ουκρανία», πρόσθεσε ο Ελμπρόν.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν υποσχέθηκε σε τηλεοπτικό διάγγελμα ότι οι ηγέτες της εξέγερσης της Βάγκνερ θα προσαχθούν στη δικαιοσύνη, στα πρώτα δημόσια σχόλια του Πούτιν από τότε που η ανταρσία της ομάδας μισθοφόρων έληξε με μια αβέβαιη εκεχειρία στις 24 Ιουνίου.
Τα σχόλια του Πούτιν στις 26 Ιουνίου ήταν τα πρώτα του μετά από μια έντονη ομιλία πριν από αρκετές ημέρες, ενώ η προφανής εξέγερση εξακολουθούσε να διαδραματίζεται και στην οποία ο Ρώσος ηγέτης χαρακτήρισε τις ενέργειες του αρχηγού της Βάγκνερ «μαχαιριά στην πλάτη» και δεσμεύτηκε να συντρίψει αυτό που χαρακτήρισε «εξέγερση».
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, ο αρχηγός του Βάγκνερ, διέταξε στις 24 Ιουνίου τα ταχέως προελαύνοντα στρατεύματά του να αποσυρθούν και να επιστρέψουν στη βάση τους στο πλαίσιο μιας αναφερόμενης συμφωνίας, σύμφωνα με την οποία οι ποινικές διώξεις εναντίον του θα αποσυρθούν, καθώς συμφώνησε να μεταβεί σε εξορία στη γειτονική Λευκορωσία.
Όμως στην ομιλία του στις 26 Ιουνίου, ο Πούτιν φάνηκε να στοχεύει τον αρχηγό της Βάγκνερ, ενώ κατήγγειλε τους ηγέτες της εξέγερσης και την «εγκληματική τους δραστηριότητα που αποσκοπεί στην αποδυνάμωση της χώρας», ενώ υποσχέθηκε να προσαγάγει «τους οργανωτές αυτής της εξέγερσης στη δικαιοσύνη».
Τα σχόλια του Πούτιν φαίνεται να έρχονται σε αντίθεση με προηγούμενες αναφορές ότι οι ποινικές κατηγορίες κατά του Πριγκόζιν θα αποσυρθούν.
Ο Ρώσος ηγέτης πρόσθεσε ότι «οποιεσδήποτε απόπειρες υποκίνησης αναταραχών είναι καταδικασμένες να αποτύχουν», ενώ υποστήριξε ότι η εξέγερση θα είχε ματαιωθεί πριν φτάσει στη Μόσχα, καθώς το Κρεμλίνο ήταν έτοιμο και είχε λάβει όλες τις «απαραίτητες αποφάσεις για την εξουδετέρωση της απειλής».
Ο Πούτιν δήλωσε ότι οι περισσότεροι από τους μαχητές της Βάγκνερ ήταν πατριώτες και ότι «με το να γυρίσουν πίσω, απέφυγαν περαιτέρω αιματοχυσία».
Πρόσθεσε ότι θα αφήσει τους μαχητές της Βάγκνερ να μετεγκατασταθούν στη Λευκορωσία αν το επιθυμούν, να υπογράψουν συμβόλαια με το υπουργείο Άμυνας ή απλώς να επιστρέψουν στις οικογένειές τους.
Πριν από την πολυαναμενόμενη ομιλία του Πούτιν, οι εικασίες στροβιλίζονταν γύρω από το αν η εκεχειρία Κρεμλίνου-Βάγκνερ θα κρατήσει, καθώς ο εξόριστος ηγέτης της μισθοφορικής ομάδας εξέδωσε δήλωση στην οποία επέμενε ότι δεν προσπαθούσε να εκδιώξει τον Πούτιν, ενώ δυτικοί αξιωματούχοι διερωτήθηκαν αν πρόκειται να παιχτεί ακόμη μια πράξη στο δραματικό έπος.
Ο Πριγκόζιν σπάει τη σιωπή του
Ο Πριγκόζιν έσπασε τη διήμερη σιωπή του στις 26 Ιουνίου, αφού οι μισθοφόροι μαχητές του στις 24 Ιουνίου κατέλαβαν τον έλεγχο του αρχηγείου του ρωσικού υπουργείου Άμυνας στη νότια πόλη Ροστόφ-ον-Ντον, πριν πραγματοποιήσουν αστραπιαία προέλαση προς τη Μόσχα.
Ο Πριγκόζιν δημοσίευσε ένα ηχητικό μήνυμα στο κανάλι του στο Telegram στις 26 Ιουνίου, λέγοντας ότι η ώθηση της Βάγκνερ προς τη Μόσχα δεν ήταν μια απόπειρα πραξικοπήματος, αλλά μια «πορεία» διαμαρτυρίας.
«Ο σκοπός της πορείας ήταν να αποτραπεί η καταστροφή της PMC Wagner και να προσαχθούν στη δικαιοσύνη όσοι, με τις αντιεπαγγελματικές τους ενέργειες, έκαναν τεράστιο αριθμό λαθών κατά τη διάρκεια της ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης», ανέφερε στο μήνυμα.
Η Ρωσία χαρακτήρισε τις ενέργειές της στην Ουκρανία «ειδική στρατιωτική επιχείρηση» για την «αποναζιστικοποίηση» και αποστρατιωτικοποίηση της γείτονος, την οποία κατηγορεί ότι επιδιώκει να γίνει ένα ΝΑΤΟϊκό προπύργιο στα σύνορα της Ρωσίας που απειλεί την ασφάλεια της Μόσχας.
Λίγες ημέρες νωρίτερα, ο Πριγκόζιν ξεκίνησε πόλεμο κατά του υπουργείου Άμυνας της Ρωσίας μετά από μια υποτιθέμενη επίθεση του ρωσικού στρατού στο στρατόπεδο των μισθοφόρων του, την οποία ο Πριγκόζιν ισχυρίστηκε ότι διέταξε ο ίδιος ο Ρώσος υπουργός Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν φαίνεται σε οθόνες καθώς απευθύνεται στο έθνος στη Μόσχα στις 24 Ιουνίου 2023. (Pavel Bednyakov, Sputnik, Kremlin Pool Photo via AP)
Το Κρεμλίνο προβάλλει ηρεμία
Σε μια απίστευτη ανατροπή αργότερα εκείνη την ημέρα, η προέλαση της Βάγκνερ προς τη Μόσχα ανακόπηκε απότομα με μια συμφωνία με τη μεσολάβηση της Λευκορωσίας και την υποτιθέμενη ευλογία του Πούτιν, ο οποίος εγγυήθηκε ότι τα στρατεύματα της Βάγκνερ θα έπαιρναν χάρη και ότι ο Πριγκόζιν θα μετακόμιζε στη γειτονική Λευκορωσία.
Ο επικεφαλής της Βάγκνερ στις 24 Ιουνίου δήλωσε ότι διέταξε τα στρατεύματά του να επιστρέψουν στις βάσεις τους στην Ουκρανία και να συνεχίσουν να πολεμούν εκεί για λογαριασμό της Ρωσίας, ενώ το Γραφείο του Προέδρου της Λευκορωσίας, το οποίο διαμεσολάβησε για τη συμφωνία, πρότεινε να αποσυρθούν οι ποινικές διώξεις κατά του Πριγκόζιν.
Μετά την ανακοίνωση της εκεχειρίας στις 24 Ιουνίου, ο Πριγκόζιν έφυγε από το Ροστόφ, με ορισμένους κατοίκους να αποχαιρετούν αυτόν και τους στασιαστές του ως ήρωες, ενώ ο ίδιος χαμογελούσε στις κάμερες.
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, ιδιοκτήτης της στρατιωτικής εταιρείας Wagner Group, χαιρετά τους υποστηρικτές του καθώς ετοιμάζεται να φύγει από το Ροστόφ-ον-Ντον, στη Ρωσία, στις 24 Ιουνίου 2023. (Alexander Ermochenko/Reuters)
Η Ρωσία στις 26 Ιουνίου προσπάθησε να προβάλλει ηρεμία, με τον Σοϊγκού να κάνει την πρώτη του δημόσια εμφάνιση από τότε που η εξέγερση της Βάγκνερ απαίτησε την απομάκρυνσή του.
Ωστόσο, σημαντική αβεβαιότητα παρέμενε γύρω από την τύχη της εκεχειρίας Βάγκνερ-Κρεμλίνου το πρωί της 26ης Ιουνίου, καθώς κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου εμφανίστηκαν αναφορές που επικαλούνταν ανώνυμες πηγές εντός της Γενικής Εισαγγελίας της Ρωσίας, σύμφωνα με τις οποίες οι ποινικές κατηγορίες κατά του Πριγκόζιν δεν είχαν πράγματι αποσυρθεί.
Ο Μιχαήλ Μισούστιν, ο διορισμένος πρωθυπουργός που ηγείται του υπουργικού συμβουλίου του Πούτιν, αναγνώρισε ανοιχτά στις 26 Ιουνίου ότι η Ρωσία αντιμετώπιζε «μια πρόκληση για τη σταθερότητά της» και απηύθυνε έκκληση για δημόσια πίστη.
«Ίντριγκες και κακώς μελετημένες αποφάσεις»
Ο Πριγκόζιν δήλωσε στις 26 Ιουνίου ότι «ως αποτέλεσμα ίντριγκας και κακώς μελετημένων αποφάσεων», η ρωσική ηγεσία αποφάσισε να διαλύσει την ομάδα Βάγκνερ και ότι η πορεία στη Μόσχα προοριζόταν ως πράξη διαμαρτυρίας και όχι ως πραξικόπημα.
«Θεωρήσαμε ότι ήταν αρκετό να διαδηλώσουμε αυτό που θέλαμε να κάνουμε», είπε, δίνοντας μια εξήγηση για το γιατί η προέλαση της Βάγκνερ προς τη Μόσχα σταμάτησε και τα στρατεύματά της διατάχθηκαν να επιστρέψουν στη βάση τους.
Σε μήνυμά του στις 24 Ιουνίου, ο Πριγκόζιν δήλωσε ότι αντιτίθεται στις κινήσεις του ρωσικού στρατιωτικού κατεστημένου να διαλύσει τη Βάγκνερ.
«Ήθελαν να διαλύσουν την Βάγκνερ. Ξεκινήσαμε μια πορεία δικαιοσύνης στις 23 Ιουνίου. Μέσα σε 24 ώρες, φτάσαμε σε απόσταση 200 χιλιομέτρων από τη Μόσχα. Σε αυτό το διάστημα, δεν χύσαμε ούτε μια σταγόνα αίματος των μαχητών μας», δήλωσε.
«Τώρα έφτασε η στιγμή που θα μπορούσε να χυθεί αίμα. Αντιλαμβανόμενοι την ευθύνη [για την πιθανότητα] να χυθεί ρωσικό αίμα από τη μία πλευρά, γυρίζουμε τις φάλαγγές μας και επιστρέφουμε στα στρατόπεδα πεδίου, όπως είχε προγραμματιστεί».
Μαχητές της μισθοφορικής ομάδας Βάγκνερ
Μαχητές της Βάγκνερ, μιας ρωσικής ιδιωτικής μισθοφορικής ομάδας, διακρίνονται πάνω σε ένα άρμα, ενώ αναπτύσσονται κοντά στο αρχηγείο της Νότιας Στρατιωτικής Περιφέρειας στην πόλη Ροστόφ-ον-Ντον, Ρωσία, στις 24 Ιουνίου 2023. (Stringer/Reuters)
Μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας με τη μεσολάβηση του Λευκορώσου, το Κρεμλίνο δήλωσε ότι θα αποσύρει τις κατηγορίες περί «ένοπλης ανταρσίας» εναντίον των μαχητών της Βάγκνερ.
«Πάντα σεβόμασταν τις ηρωικές πράξεις τους στο μέτωπο», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου Ντμίτρι Πεσκόφ σε δημοσιογράφους στη Μόσχα, προσθέτοντας ότι οι ρωσικές αρχές είναι ευγνώμονες στον πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο για τον ρόλο του στην αποκλιμάκωση της κρίσης.
Ο Πεσκόφ δήλωσε ότι στους μαχητές της Βάγκνερ που δεν συμμετείχαν στην εξέγερση θα προσφερθούν συμβόλαια με το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, το οποίο επιδιώκει να θέσει υπό τον έλεγχό του όλες τις αυτόνομες εθελοντικές δυνάμεις έως την 1η Ιουλίου, μια προσπάθεια που ο Πριγκόζιν προφανώς είδε ως απειλή για την ύπαρξη της Βάγκνερ.
Αλλά ενώ αναφέρθηκε ότι, ως μέρος της συμφωνίας, ο Πριγκόζιν δεν θα αντιμετώπιζε καμία κατηγορία, αρκετές αναφορές που δημοσιεύθηκαν από τα κρατικά πρακτορεία ειδήσεων RIA Novosti και Interfax -επικαλούμενα ανώνυμες πηγές εντός της ρωσικής κυβέρνησης- ανέφεραν ότι η έρευνα για την ανταρσία της Βάγκνερ παραμένει σε εξέλιξη.
Η ομιλία του Πούτιν στις 26 Ιουνίου φαίνεται να επιβεβαιώνει τις φήμες ότι ο Πριγκόζιν θα μπορούσε ακόμη να αντιμετωπίσει κατηγορίες. Η τρέχουσα θέση του ηγέτη της Βάγκνερ παραμένει ασαφής.
«Ανερχόμενη καταιγίδα»
Ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε στις 25 Ιουνίου στην εκπομπή “Meet the Press” του NBC ότι οι επικρίσεις του Πριγκόζιν για τη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας πλήττουν την εικόνα της Ρωσίας.
«Νομίζω ότι δεν ήταν μυστικό για πολλούς ανθρώπους επί πολλούς μήνες ότι αυτές οι εντάσεις αυξάνονταν, ετοιμάζονταν. Ο Πριγκόζιν έλεγε ήδη κάποια μάλλον ασυνήθιστα πράγματα για τη διεξαγωγή του πολέμου στην Ουκρανία από τη Ρωσία και τα έβαζε ευθέως με τη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας», δήλωσε ο Μπλίνκεν. «Έτσι, αυτή ήταν μια ανερχόμενη καταιγίδα».
“Νομίζω ότι είδαμε να εμφανίζονται περισσότερες ρωγμές στη ρωσική πρόσοψη. Είναι πολύ νωρίς για να πούμε πού ακριβώς πηγαίνουν και πότε φτάνουν εκεί. Αλλά σίγουρα έχουμε ένα σωρό νέα ερωτήματα που ο Πούτιν θα πρέπει να αντιμετωπίσει τις επόμενες εβδομάδες και μήνες.
«Πρόκειται για μια πρόκληση που έρχεται εκ των έσω για τον Πούτιν και εκεί έχει επικεντρωθεί».
Σε μια ξεχωριστή συνέντευξη στην εκπομπή “Face the Nation” του CBS, ο Μπλίνκεν χαρακτήρισε την υπόθεση Κρεμλίνο-Βάγκνερ μια «εξελισσόμενη ιστορία».
«Δεν έχουμε δει την τελευταία πράξη. Την παρακολουθούμε πολύ στενά και προσεκτικά».
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν δήλωσε στις 26 Ιουνίου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ δεν είχαν καμία ανάμειξη στη σύντομη ανταρσία της Βάγκνερ, προσθέτοντας ότι είναι «πολύ νωρίς για να εκτιμηθεί η επίδραση του πολέμου στην Ουκρανία.
«Αυτό ήταν μέρος μιας μάχης εντός του ρωσικού συστήματο», δήλωσε ο Μπάιντεν.
Ο υπουργός Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν κάνει δηλώσεις κατά τη διάρκεια εκδήλωσης προς τιμήν των ηρώων του 2023 για την εμπορία ανθρώπων στην έδρα του Υπουργείου Χάρι Σ. Τρούμαν στην Ουάσινγκτον στις 15 Ιουνίου 2023. (Chip Somodevilla/Getty Images)
Η Βάγκνερ στην Ουκρανία
Η ομάδα Βάγκνερ, επίσημα γνωστή ως PMC Wagner ή Wagner Private Military Company, είναι μια ρωσική παραστρατιωτική οργάνωση που πρωτοεμφανίστηκε το 2014, όταν υποστήριξε φιλορώσους αυτονομιστές στην ανατολική Ουκρανία.
Εν μέσω της πιο πρόσφατης «ειδικής στρατιωτικής επιχείρησης» της Ρωσίας στην Ουκρανία, οι δυνάμεις της Βάγκνερ παρείχαν στο Κρεμλίνο σημαντική υποστήριξη, κάνοντας μεγάλο μέρος των πιο σκληρών μαχών στην περιοχή του Ντονμπάς και λαμβάνοντας σημαντικές απώλειες στη μάχη για το Μπαχμούτ.
Ωστόσο, κατά τη διάρκεια της εμπλοκής της Βάγκνερ στην Ουκρανία, ο Πριγκόζιν είχε γίνει όλο και πιο επικριτικός απέναντι στη στρατιωτική ηγεσία της Ρωσίας.
Οι αποτυχίες στο πεδίο της μάχης στην Ουκρανία, συμπεριλαμβανομένων σημαντικών απωλειών της Βάγκνερ σε αιματηρές ανταλλαγές πυρών στη μάχη για το Μπαχμούτ, οδήγησαν τον Πριγκόζιν να απευθύνει μια σειρά από κατηγορίες κατά της στρατιωτικής ηγεσίας, μεταξύ των οποίων ότι δεν προμήθευαν τη Βάγκνερ με αρκετά πυρομαχικά.
Ρωσία Ουκρανία Βάγκνερ
Ο Γεβγκένι Πριγκόζιν, επικεφαλής της στρατιωτικής εταιρείας Wagner Group, κρατάει μια ρωσική εθνική σημαία μπροστά από τους στρατιώτες του στο Μπαχμούτ της Ουκρανίας, σε στιγμιότυπο από βίντεο που κυκλοφόρησε στις 20 Μαΐου 2023. (Prigozhin Press Service via AP)
Στις 23 Ιουνίου, στο κανάλι του στο Telegram, ο Πριγκόζιν κατηγόρησε τον Σοϊγκού ότι «κατέστρεψε» τους μαχητές του σε μια υποτιθέμενη αεροπορική επιδρομή του ρωσικού στρατού και κάλεσε σε ένοπλη ανταρσία.
Ο στρατός της Γερμανίας γερνά και συρρικνώνεται, προειδοποίησε η Γερμανίδα κοινοβουλευτική επίτροπος για τις Ένοπλες Δυνάμεις Έβα Χεγκλ, καθώς η χώρα συζητά μια προσπάθεια μαζικής αύξησης των αμυντικών δαπανών στον απόηχο των πρόσφατων εκλογών.
Σε μια ετήσια έκθεση που κυκλοφόρησε στις 11 Μαρτίου, η Χεγκλ έγραψε ότι παρά την κίνηση στρατολόγησης που πυροδότησε η εμφάνιση του πολέμου στην Ουκρανία, το προσωπικό του γερμανικού στρατού (Bundeswehr) αριθμούσε 181.200 άτομα το 2024 — από 181.540 το 2023.
«Ταυτόχρονα, ο Bundeswehr ‘γερνάει’», έγραψε η Χεγκλ. «Ενώ ο μέσος όρος ηλικίας ήταν 32,4 έτη στο τέλος του 2019, αυξήθηκε στα 34 έτη στο τέλος του 2024.
«Πρέπει να σταματήσουμε επειγόντως και να αντιστρέψουμε αυτή την τάση».
Σύμφωνα με τη Χεγκλ, η οποία ενεργεί ως συνήγορος του υπηρεσιακού προσωπικού και ασκεί κοινοβουλευτική εποπτεία, ο εξοπλισμός, τα όπλα και η υποδομή του γερμανικού στρατού είναι επίσης σε κακή κατάσταση.
«Ορισμένοι από τους στρατώνες και τα κτίσματα παραμένουν σε κακή κατάσταση», αναφέρει η έκθεση της Χεγκλ.
Παρά το ειδικό ταμείο 100 δισεκατομμυρίων ευρώ που διοχετεύθηκε στο Κοινοβούλιο από τον απερχόμενο Καγκελάριο Όλαφ Σολτς, μετά την εισβολή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία το 2022, ο γερμανικός στρατός εξακολουθεί να μην έχει ό,τι χρειάζεται για να πολεμήσει σε μια σύγχρονη σύγκρουση, σύμφωνα με την έκθεση.
Χρειάζεται να ανανεώσει τα μαχητικά οχήματα πεζικού, τα ναυτικά μαχητικά πλοία και την πυραυλική άμυνα, καθώς και να προσθέσει περισσότερα μαχητικά μη επανδρωμένα οχήματα, οπλικά συστήματα και πυρομαχικά, αναφέρει η έκθεση.
«Ο γερμανικός στρατός έχει ακόμη πολύ λίγα από όλα», είπε η Χεγκλ σε συνέντευξη Τύπου.
Σύμφωνα με την έκθεση, αν και το ειδικό ταμείο που δημιουργήθηκε είχε βοηθήσει στη βελτίωση της στρατολόγησης, στην ανάπτυξη υποδομών και στην επιτάχυνση της προμήθειας νέων όπλων, τα αποτελέσματα σε πολλές περιπτώσεις «δεν είναι ακόμη ορατά, αισθητά ή μετρήσιμα» και περίπου το 82 τοις εκατό των χρημάτων έχει πλέον εξαντληθεί.
«Για να ολοκληρωθούν ή να συνεχιστούν τα σημαντικά έργα που ξεκίνησαν μέσω του ειδικού ταμείου, είναι απαραίτητη η αύξηση του τακτικού αμυντικού προϋπολογισμού», αναφέρει η έκθεση.
Οι αποκαλύψεις της έκθεσης μπορεί να έκαναν ακόμη πιο δύσκολο τον στόχο της Γερμανίας να αυξήσει το στρατιωτικό προσωπικό σε περισσότερους από 200.000, στόχος που είχε μετατεθεί από το 2025 στο 2031 πριν από δύο χρόνια.
Η αυξημένη χρηματοδότηση επέτρεψε στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης, να επιτύχει τον στόχο των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 2% του Ακαθάριστου Εγχώριου Προϊόντος (ΑΕΠ) το 2024 για πρώτη φορά από τις αρχές της δεκαετίας του 1990, αλλά η διατήρηση και η αύξηση αυτών των δαπανών θα απαιτήσει άλλη νομοθεσία.
Η συντηρητική Χριστιανοδημοκρατική Ένωση του προσδοκώμενου Καγκελαρίου Φρίντριχ Μερτς και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για να σχηματίσουν συνασπισμό μετά τις εκλογές του Φεβρουαρίου. Τα κόμματα επιδιώκουν να αναθεωρήσουν τους κανόνες δανεισμού της χώρας, για να χρηματοδοτήσουν μια αύξηση 500 δισεκατομμυρίων ευρώ στον κρατικό δανεισμό για την άμυνα και τις υποδομές.
Συμφώνησαν να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από το αυστηρό συνταγματικό όριο δανεισμού της Γερμανίας, γνωστό ως ‘φρένο χρέους’.
Το φρένο χρέους περιορίζει το διαρθρωτικό καθαρό δανεισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο 0,35% του ΑΕΠ, προσαρμοσμένο για τον οικονομικό κύκλο.
Αντιμετωπίζουν όμως αντίσταση στο Κοινοβούλιο, όπου η αλλαγή στο σύνταγμα απαιτεί πλειοψηφία δύο τρίτων.
Στις 10 Μαρτίου, οι Πράσινοι, οι οποίοι κατέχουν 85 από τις 630 έδρες του γερμανικού Κοινοβουλίου (Bundestag), ορκίστηκαν να σταματήσουν τα σχέδια.
«Δεν θα επιτρέψουμε να εκβιαζόμαστε ούτε θα επιτρέψουμε στον Φρίντριχ Μερτς και τον [συναρχηγό του SPD] Λαρς Κλίνγκμπαϊλ να καταχραστούν μια δύσκολη κατάσταση της ευρωπαϊκής ασφάλειας», δήλωσε η συναρχηγός των Πρασίνων Φραντσέσκα Μπράντνερ.
«Αυτό είναι κάτι που δεν εξυπηρετεί ούτε τη χώρα ούτε τα συμφέροντά μας στην Ευρώπη.»
Τα σχέδια της Γερμανίας έρχονται εν μέσω μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής προσπάθειας για ενίσχυση των δαπανών μετά από δηλώσεις των Ηνωμένων Πολιτειών ότι σκοπεύουν να περιορίσουν την εμπλοκή τους στην προστασία της Ευρώπης από τη Ρωσία.
Σε μια σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες στις 6 Μαρτίου, οι ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης τάχθηκαν υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών και της περαιτέρω υποστήριξης της Ουκρανίας, εγκρίνοντας την πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για ένα νέο σχέδιο δανείου ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ που θα χρησιμοποιηθεί για την ενίσχυση της κυβερνοασφάλειας και για την αγορά συστημάτων αεράμυνας, μη επανδρωμένων αεροσκαφών και «στρατηγικών μέσων» όπως οι αεροπορικές μεταφορές.
Στις 11 Μαρτίου ήρθε περαιτέρω σαφήνεια σχετικά με αυτά τα σχέδια. Η Επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν είπε ότι τα χρήματα από αυτά τα δάνεια πρέπει να χρησιμοποιηθούν για την αγορά όπλων ευρωπαϊκής κατασκευής.
«Αυτά τα δάνεια πρέπει να δοθούν σε αγορές από Ευρωπαίους παραγωγούς, για να βοηθήσουν στην ενίσχυση της δικής μας αμυντικής βιομηχανίας», είπε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σημειώνοντας πως «τα συμβόλαια πρέπει να είναι πολυετή, για να δώσουν στην βιομηχανία την προβλεψιμότητα» που χρειάζεται, και πως οι χώρες θα πρέπει να αγοράσουν εξοπλισμό μαζί σε ομάδες επειδή είδαν «πόσο ισχυρό μπορεί να είναι αυτό».
Του Γκι Μπιρτσάλ
Με πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press
Γερμανοί αρχαιολόγοι έφεραν στο φως ένα πολύ σπάνιο εύρημα κατά τη διάρκεια ανασκαφής στο Nördlingen της Βαυαρίας: ένα χάλκινο σπαθί ηλικίας πάνω από 3.000 ετών, που διατηρείται ακόμα σε αξιοσημείωτα καλή κατάσταση.
Το σπαθί έχει μια περίτεχνη οκταγωνική λαβή από καθαρό χαλκό και είναι «τόσο καλά διατηρημένο που σχεδόν ακόμα λάμπει», σημειώνει η κρατική υπηρεσία της Βαυαρίας για τη διατήρηση των μνημείων σε δελτίο Τύπου της 14ης Ιουνίου, μεταφρασμένο από τα γερμανικά. Ο επικεφαλής του Αρχαιολογικού Γραφείου και γενικός συντηρητής καθηγητής Ματίας Φάιλ [Mathias Pfeil] πρόσθεσε ότι ένα τέτοιο εύρημα είναι «πολύ σπάνιο».
Οι ειδικοί χρονολόγησαν σε πρώτη εκτίμηση το σπαθί στα τέλη του 14ου αιώνα π.Χ., κατά τη διάρκεια της Μέσης Εποχής του Χαλκού. Προηγούμενα δείγματα από αυτή την εποχή είχαν κυρίως ανασκαφεί από σκόπιμα ανοιγμένους τύμβους ταφής κατά τη διάρκεια του 19ου αιώνα ή έχουν εμφανιστεί ως μεμονωμένα, «πιθανώς θυσιαστικά», ευρήματα.
Γερμανοί αρχαιολόγοι ανακάλυψαν ένα χάλκινο σπαθί του 14ου αιώνα π.Χ., κατά τη διάρκεια ανασκαφής στο Nördlingen της Γερμανίας. (ευγενική παραχώρηση του Archäologie-Büro Dr. Woidich/Sergiu Tifui)
Το σπαθί του Nördlingen προήλθε από έναν τάφο που περιείχε τα λείψανα τριών ανθρώπων -ενός άνδρα, μιας γυναίκας και ενός εφήβου- που πιστεύεται ότι θάφτηκαν μαζί σε «γρήγορη διαδοχή» μαζί με μια σειρά από «πλούσια χάλκινα αντικείμενα». Δεν είναι ακόμη σαφές αν οι τρεις άνθρωποι συνδέονταν μεταξύ τους, αλλά οι ειδικοί έχουν εξακριβώσει ότι το σπαθί κατασκευάστηκε στη Βαυαρία, στη σημερινή νοτιοανατολική Γερμανία.
Χάλκινα σπαθιά με οκταγωνικές λαβές όπως αυτό διακινούνταν από δύο κύριες περιοχές: τη νότια Γερμανία και τη σημερινή βόρεια Γερμανία και Δανία. Συγκρίνοντας τις τεχνικές χύτευσης και τις διακοσμήσεις, οι αρχαιολόγοι πιστεύουν ότι ορισμένα από τα σπαθιά που διανεμήθηκαν στο βορρά ήταν αντίγραφα των σπαθιών της νότιας Γερμανίας, ενώ άλλα μπορεί να ήταν γνήσιες εισαγωγές ή προϊόντα «περιπλανώμενων τεχνιτών».
Το σπαθί του Nördlingen βρέθηκε σε έναν τάφο που περιείχε τα λείψανα ενός άνδρα, μιας γυναίκας και ενός εφήβου. (ευγενική παραχώρηση του Archäologie-Büro Dr. Woidich/Sergiu Tifui)
Λεπτομέρεια του ξίφους της Μέσης Εποχής του Χαλκού που βρέθηκε στο Nördlingen της Γερμανίας. (ευγενική παραχώρηση του Archäologie-Büro Dr. Woidich/Sergiu Tifui)
Το σπαθί του Nördlingen, που διατηρεί τη λάμψη του, έχει περίπλοκο σχεδιασμό, καθώς η λαβή χυτεύεται πάνω από τη λεπίδα με μια διαδικασία γνωστή ως «χύτευση επικάλυψης» και η διακόσμηση προστίθεται προσεκτικά με ένθεση. Έχουν απομείνει δύο πραγματικά καρφιά, ενώ ένα άλλο ζεύγος καρφιών «υπονοούνται».
Παρά την εξεζητημένη κατασκευή του και την έλλειψη αποδείξεων ότι η λεπίδα χρησιμοποιήθηκε ποτέ, το κρατικό γραφείο της Βαυαρίας πιστεύει ότι το σπαθί ήταν ένα «πραγματικό» όπλο. Οι αρχαιολόγοι σκοπεύουν να συνεχίσουν την εξέταση του σπαθιού και του χώρου ταφής, προκειμένου να ταξινομήσουν με μεγαλύτερη ακρίβεια το συναρπαστικό εύρημα.
