Παρασκευή, 12 Σεπ, 2025

Αμφισβήτηση των ρουμανικών προεδρικών εκλογών: Ο Γκεόργκε Σιμιόν προσφεύγει στη δικαιοσύνη

Ο υποψήφιος των συντηρητικών και ηγέτης της Συμμαχίας για την Ενότητα των Ρουμάνων (AUR), Γκεόργκε Σιμίον, ανακοίνωσε την Τρίτη πως προσέφυγε στο Ανώτατο Δικαστήριο της χώρας, ζητώντας την ακύρωση του αποτελέσματος των πρόσφατων προεδρικών εκλογών. Ο Σιμίον υποστηρίζει πως υπήρξε οργανωμένη χειραγώγηση και ξένη ανάμειξη στη διαδικασία, γεγονός που –όπως τόνισε– αλλοίωσε τη βούληση των ψηφοφόρων.

Ο Σιμίον είχε κερδίσει την πρώτη θέση στον πρώτο γύρο των εκλογών, αλλά στον τελικό της 18ης Μαΐου ηττήθηκε από τον νυν δήμαρχο του Βουκουρεστίου, Νίκουσορ Νταν. Αν και αρχικά αναγνώρισε την ήττα του στη δεύτερη αυτή αναμέτρηση, επέλεξε τελικά να προσβάλει το αποτέλεσμα διά της δικαστικής οδού.

«Απευθυνθήκαμε στη Δικαιοσύνη για να διασφαλίσουμε τη διαφάνεια και την ακεραιότητα της εκλογικής διαδικασίας στη Ρουμανία», φέρεται να δήλωσε ο Σιμίον, επιμένοντας στους ισχυρισμούς περί ξένης επιρροής και συντονισμένης παρέμβασης εναντίον του.

Ποιος είναι ο Γκεόργκε Σιμίον

Ο Γκεόργκε Σιμίον, επικεφαλής της εθνικιστικής παράταξης AUR, έχει ταχθεί πολλές φορές κατά της «ξένης χειραγώγησης» και υπέρ της εθνικής κυριαρχίας, κερδίζοντας αρκετό έδαφος στο εκλογικό σώμα, ιδίως στους νεαρούς ψηφοφόρους. Στις πρόσφατες εκλογές βρέθηκε για πρώτη φορά τόσο κοντά στη διεκδίκηση της προεδρίας, θέτοντας το συντηρητικό του στίγμα στον δημόσιο διάλογο.

Ο «αντίπαλός» του, Νίκουσορ Νταν –γνωστός για το έργο του στο Βουκουρέστι– επικράτησε τελικά στο δεύτερο γύρο, εξασφαλίζοντας την πλειοψηφία. Ωστόσο, η προσφυγή του Σιμίον προσθέτει νέα δεδομένα στο εκλογικό σκηνικό, με τη χώρα να αναμένει την απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου για το εάν θα επικυρώσει ή θα ακυρώσει το εκλογικό αποτέλεσμα.

Η Honda μειώνει την παραγωγή ηλεκτρικών οχημάτων

Η ιαπωνική αυτοκινητοβιομηχανία Honda Motor Co. δήλωσε στις 20 Μαΐου ότι θα μειώσει τις επενδύσεις σε ηλεκτρικά οχήματα καθώς η ζήτηση επιβραδύνεται και θα επικεντρωθεί αντ’ αυτού στην κάλυψη της αυξανόμενης ζήτησης για υβριδικά.

Η Honda δήλωσε σε ανακοίνωσή της ότι «λόγω της πρόσφατης επιβράδυνσης της αγοράς», θα εγκαταλείψει τον προηγούμενο στόχο της για ηλεκτρικά οχήματα (EV) που θα αποτελούν το 30% των παγκόσμιων πωλήσεών της έως το 2030.

«Το περιβάλλον της αυτοκινητοβιομηχανίας αλλάζει μέρα με τη μέρα. Η αβεβαιότητα στο επιχειρηματικό περιβάλλον αυξάνεται, ιδίως λόγω της επιβράδυνσης στην επέκταση των ηλεκτρικών οχημάτων στην αγορά λόγω διαφόρων παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των αλλαγών στους περιβαλλοντικούς κανονισμούς», δήλωσε η Honda.

Η εταιρεία δήλωσε ότι εξακολουθεί να πιστεύει ότι τα ηλεκτρικά οχήματα αποτελούν «τη βέλτιστη λύση για την επίτευξη ουδετερότητας άνθρακα στα επιβατικά οχήματα», αλλά ότι θα «εκτελεί σταθερά τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει για την προετοιμασία της μελλοντικής στροφής στα ηλεκτρικά οχήματα στον κατάλληλο χρόνο».

Την Τρίτη, ο Διευθύνων Σύμβουλος της Honda, Τοσιχίρο Μίμπε, δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου: «Είναι πραγματικά δύσκολο να διαβάσουμε την αγορά, αλλά αυτή τη στιγμή βλέπουμε τα ηλεκτρικά οχήματα να αντιπροσωπεύουν περίπου το ένα πέμπτο έως το [2030]».

Ο Μίμπε ανακοίνωσε στις 13 Μαΐου ότι η εταιρεία θα αναγκαστεί να αναβάλει ορισμένες επενδύσεις μεγάλης κλίμακας στον Καναδά για δύο χρόνια, αφού η αγορά ηλεκτρικών οχημάτων «επιβραδύνθηκε περισσότερο από ό,τι αναμενόταν αρχικά».

Οι συνομιλίες που ξεκίνησαν στα τέλη του περασμένου έτους για τη συγχώνευση των δραστηριοτήτων της Honda και του ιαπωνικού ανταγωνιστή Nissan, καθώς και της μικρότερης αυτοκινητοβιομηχανίας Mitsubishi, έληξαν νωρίτερα φέτος, χωρίς επιτυχία.

Σύμφωνα με το εθνικό βιομηχανικό σχέδιο του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος, γνωστό ως «Made in China 2025», το καθεστώς στοχεύει να κυριαρχήσει στην παγκόσμια κατασκευή υψηλής τεχνολογίας. Η τεχνολογία μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων είναι μια τέτοια στρατηγική βιομηχανία.

Η Κίνα έχει επί του παρόντος ένα δεκαπενταετές σχέδιο ανάπτυξης για τη βιομηχανία νέων ενεργειακών οχημάτων που εκτείνεται έως το 2035, μετά από ένα αρχικό οκταετές σχέδιο που εφαρμόστηκε από το 2012 έως το 2020. Η βαθιά ενσωμάτωση στην παγκόσμια αλυσίδα εφοδιασμού περιγράφεται στην ενότητα «θεμελιώδεις αρχές» του σχεδίου.

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, η Ευρωπαϊκή Ένωση συμφώνησε σε πιο χαλαρούς στόχους εκπομπών CO2 της ΕΕ για αυτοκίνητα και φορτηγά, οι οποίοι θα δώσουν στις αυτοκινητοβιομηχανίες περισσότερο χρόνο για να συμμορφωθούν με τους κανονισμούς.

Η νομοθεσία της ΕΕ ορίζει ότι από το 2035, όλα τα νέα αυτοκίνητα που κυκλοφορούν στην αγορά δεν μπορούν να εκπέμπουν διοξείδιο του άνθρακα (CO2), καθιστώντας παράνομη την πώληση νέων οχημάτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης (ICE) που κινούνται με ορυκτά καύσιμα στο μπλοκ.
Οι Ευρωπαίοι κατασκευαστές αυτοκινήτων είχαν προειδοποιήσει ότι οι στόχοι εκπομπών οδηγούν σε τεράστια πρόστιμα, απειλώντας τις επενδύσεις, τις θέσεις εργασίας και την ανταγωνιστικότητα.

Από την 1 Ιανουαρίου, οι στόχοι της ΕΕ απαιτούσαν μείωση των εκπομπών CO2 κατά 15% τόσο για τα αυτοκίνητα όσο και για τα φορτηγά από τα επίπεδα του 2021. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε να επιτραπεί στις αυτοκινητοβιομηχανίες να επιτύχουν τους στόχους με βάση τις μέσες εκπομπές τους κατά την περίοδο 2025-2027, και όχι απευθείας φέτος, μια αλλαγή που έχει πλέον υιοθετήσει.

Ο Ιταλός υπουργός Ενέργειας, Ζιλμπέρτο ​​Πιτσέτο Φρατίν, επέκρινε την πολιτική νωρίτερα πέρυσι στο επιχειρηματικό φόρουμ TEHA στο Τσερνόμπιο της Ιταλίας, λέγοντας ότι «η απαγόρευση των νέων αυτοκινήτων με κινητήρα εσωτερικής καύσης το 2035 είναι παράλογη και πρέπει να αναθεωρηθεί».

Η Volkswagen δήλωσε πέρυσι ότι εξετάζει το κλείσιμο εργοστασίων στη Γερμανία για πρώτη φορά εν μέσω αυξανόμενης πίεσης από φθηνότερα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.

Η αυτοκινητοβιομηχανία στοχεύει σε εξοικονόμηση 11 δισεκατομμυρίων δολαρίων έως το 2026 για να πλοηγηθεί στη μετάβαση στα ηλεκτρικά οχήματα.

Ορισμένοι πολιτικοί έχουν ζητήσει την πλήρη ανατροπή της απαγόρευσης των κινητήρων εσωτερικής καύσης.

Σε συνέντευξή του στην Financial Times στις 16 Απριλίου, ο Μάνφρεντ Βέμπερ, ηγέτης του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος — της μεγαλύτερης πολιτικής ομάδας στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο — δήλωσε ότι οι άνθρωποι θα πρέπει να έχουν τη δυνατότητα να αγοράζουν βενζινοκίνητα και πετρελαιοκίνητα αυτοκίνητα, εφόσον αντισταθμίζονται οι εκπομπές άνθρακα.

«Χρησιμοποιώ μια κλασική μηχανή καύσης, με κλασικό καύσιμο, αλλά στη συνέχεια πληρώνω για την αποθήκευση CO2 στο έδαφος, πιθανώς αυτό είναι ένα επιχειρηματικό μοντέλο για το μέλλον», είπε.

Δεκάδες πτώματα σε νοσοκομείο της Λιβύης μετά από συγκρούσεις αντίπαλων πολιτοφυλακών

Τουλάχιστον 58 αγνώστου ταυτότητας πτώματα εντοπίστηκαν σε νοσοκομείο της Τρίπολης μετά από πρόσφατες συγκρούσεις μεταξύ αντίπαλων ένοπλων ομάδων στη δυτική Λιβύη, σύμφωνα με τις τοπικές αρχές.

Όπως ανέφερε το υπουργείο Εσωτερικών της χώρας, έχουν ξεκινήσει έρευνες για την ταυτοποίηση των πτωμάτων, με 23 από αυτά να έχουν ήδη εξεταστεί. Στην ίδια ανακοίνωση, τονιζόταν ότι ελήφθησαν όλα τα απαραίτητα νομικά μέτρα, συμπεριλαμβανομένης της τεκμηρίωσης στοιχείων και της συλλογής δειγμάτων.

Τα πτώματα εντοπίστηκαν στις 19 Μαΐου σε νοσοκομείο που ελεγχόταν από τοπική πολιτοφυλακή, της οποίας ο ηγέτης σκοτώθηκε την προηγούμενη εβδομάδα σε επίθεση από αντίπαλη ένοπλη οργάνωση. Μέχρι πρόσφατα, η περιοχή Αμπού Σαλίμ βρισκόταν υπό τον έλεγχο του λεγόμενου «Μηχανισμού Στήριξης της Σταθερότητας» (Stabilization Support Apparatus – SSA).

Στις 12 Μαΐου, ο επικεφαλής του SSA, Αμπντελγκανί Κικλί —γνωστός και ως Γκανίουα— σκοτώθηκε στην Τρίπολη από μέλη της αντίπαλης ένοπλης οργάνωσης «Ταξιαρχία 444».

Παράλληλα, μονάδες του SSA σε άλλες περιοχές της δυτικής Λιβύης δέχθηκαν επίθεση και υπέστησαν ήττα από ένοπλες ομάδες που φέρονται να είναι ευθυγραμμισμένες με τον πρωθυπουργό Αμπντελχαμίντ Αλ Ντμπεϊμπά, επικεφαλής της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας (Government of National Unity- GNU) με έδρα την Τρίπολη.

Την επόμενη ημέρα, σφοδρές συγκρούσεις ξέσπασαν στην Τρίπολη μεταξύ πολιτοφυλακών που υποστηρίζουν τον Ντμπεϊμπά και της ένοπλης ομάδας «Δύναμη Ειδικής Αποτροπής» (γνωστής και ως Rada), η οποία αντιτίθεται στον πρωθυπουργό.

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, τουλάχιστον οκτώ άμαχοι σκοτώθηκαν κατά τις συγκρούσεις.

Μετά από δύο ημέρες έντασης, το υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε ότι τακτικές δυνάμεις, σε συντονισμό με τις αρμόδιες υπηρεσίες ασφαλείας, έλαβαν μέτρα για την αποκατάσταση της τάξης, συμπεριλαμβανομένης της ανάπτυξης ουδέτερων μονάδων.

Σύμφωνα με το υπουργείο Εσωτερικών, τα πτώματα εντοπίστηκαν στο Νοσοκομείο Αμπού Σαλίμ, το οποίο βρίσκεται στη πυκνοκατοικημένη ομώνυμη συνοικία της Τρίπολης. Δύο ημέρες νωρίτερα, εννέα ακόμη αγνώστου ταυτότητας πτώματα είχαν βρεθεί στο Νοσοκομείο Αλ Χάντρα της ίδιας περιοχής, όπως ανέφεραν οι αρχές.

Η εξουδετέρωση του SSA φαίνεται να ενίσχυσε τη θέση του Ντμπεϊμπά, ο οποίος παραμένει επικεφαλής της διεθνώς αναγνωρισμένης κυβέρνησης και θεωρείται σύμμαχος της Τουρκίας.

Όπως και το GNU, ο SSA λειτουργούσε στο πλαίσιο του Προεδρικού Συμβουλίου που σχηματίστηκε το 2021 μέσα από μια πολιτική διαδικασία υπό την αιγίδα του ΟΗΕ. Την ίδια χρονιά, οι προγραμματισμένες εκλογές δεν πραγματοποιήθηκαν λόγω συνεχιζόμενων διαφωνιών μεταξύ αντίπαλων παρατάξεων, γεγονός που επέτρεψε στον Ντμπεϊμπά να παραμείνει στην εξουσία.

Αιτήματα για παραίτηση του πρωθυπουργού

Στις 16 Μαΐου, τρεις υπουργοί της GNU υπέβαλαν αιφνιδίως την παραίτησή τους, την ώρα που εκατοντάδες διαδηλωτές είχαν συγκεντρωθεί στην Πλατεία των Μαρτύρων της Τρίπολης, ζητώντας την αποχώρηση του Ντμπεϊμπά και τη διεξαγωγή εκλογών. Οι διαδηλωτές τον κατηγόρησαν ότι αδυνατεί να αποκαταστήσει την ηρεμία στην πρωτεύουσα και να περιορίσει την επιρροή των ένοπλων ομάδων.

Την ίδια ημέρα, η Αποστολή του ΟΗΕ στη Λιβύη εξέφρασε ανησυχία για τη συνεχιζόμενη βία, καλώντας όλες τις πλευρές να διασφαλίσουν την προστασία του άμαχου πληθυσμού της Τρίπολης.

Λίβυοι διαδηλωτές συγκεντρώνονται στην πλατεία Μαρτύρων για να ζητήσουν την παραίτηση της κυβέρνησης εθνικής ενότητας, στην Τρίπολη της Λιβύης, στις 16 Μαΐου 2025. (AFP μέσω Getty Images)

 

Σε τηλεοπτικό του διάγγελμα στις 17 Μαΐου, ο Ντμπεϊμπά ανέφερε ότι η εξάλειψη των ένοπλων ομάδων που λειτουργούν εκτός κρατικού ελέγχου αποτελεί «ένα συνεχιζόμενο έργο». Υπογράμμισε, επίσης, ότι δεν πρόκειται να υπάρξει επιείκεια απέναντι σε όποιον συνεχίζει να εμπλέκεται σε φαινόμενα διαφθοράς ή εκβιασμού. Στόχος της κυβέρνησης, όπως είπε, είναι η δημιουργία μιας Λιβύης απαλλαγμένης από πολιτοφυλακές και διαφθορά.

Σε ανακοίνωση που εξέδωσε το γραφείο του στις 18 Μαΐου, υπογραμμίστηκε ότι η GNU επιδιώκει την «εξάλειψη των ένοπλων σχηματισμών που δεν υπάγονται σε αστυνομικές ή στρατιωτικές δομές».

Η Λιβύη παραμένει σε κατάσταση σχετικής αστάθειας από το 2011, όταν μια εξέγερση με τη στήριξη του ΝΑΤΟ οδήγησε στην ανατροπή και τον θάνατο του Μουάμαρ Καντάφι. Από το 2014, η χώρα έχει διαιρεθεί μεταξύ δύο αντίπαλων πολιτικών δυνάμεων: της Κυβέρνησης Εθνικής Ενότητας στη δυτική Λιβύη και του στρατηγού Χαλίφα Χάφταρ, που διατηρεί τον έλεγχο της ανατολικής Λιβύης.

Με πληροφορίες από το Reuters

H Μόσχα κατηγορεί το ΝΑΤΟ για «επιθετικές ενέργειες» στη Βαλτική μετά την απόπειρα της Εσθονίας να συλλάβει δεξαμενόπλοιο

Η Ρωσία κατηγόρησε σήμερα το ΝΑΤΟ ότι πραγματοποιεί «επιθετικές ενέργειες» στη Βαλτική Θάλασσα, ενέργειες που παρεμποδίζουν την ελευθερία της ναυσιπλοΐας, σύμφωνα με τη Μόσχα, αναφερόμενη στην προσπάθεια της Εσθονίας να συλλάβει ένα δεξαμενόπλοιο.

Την περασμένη Πέμπτη, το Ταλίν δήλωσε πως η Μόσχα έστειλε για λίγο ένα μαχητικό αεροσκάφος στον εναέριο χώρο του ΝΑΤΟ πάνω από τη Βαλτική Θάλασσα στη διάρκεια μιας προσπάθειας να ανακοπεί ένα δεξαμενόπλοιο για το οποίο υπήρχαν υποψίες ότι αποτελεί τμήμα ενός «σκιώδους στόλου» που παρακάμπτει τις κυρώσεις που έχει επιβάλει η Δύση στη Ρωσία. Το Πολεμικό Ναυτικό της Εσθονίας δήλωσε πως το πλοίο αρνήθηκε να συνεργαστεί όταν του ζητήθηκε να σταματήσει και στη συνέχεια οδηγήθηκε με συνοδεία σε ρωσικά χωρικά ύδατα.

Η Ρωσία υποστηρίζει ότι όλα τα πλοία της μπορούν να διαπλέουν ελεύθερα τη Βαλτική και ότι οποιαδήποτε προσπάθεια να αναχαιτισθούν είναι επικίνδυνη.

Σε ερώτηση που δέχθηκε σήμερα για το ζήτημα στην τακτική συνέντευξη Τύπου, η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα δήλωσε ότι η Μόσχα παρακολουθεί στενά τα γεγονότα στη Βαλτική και θα αντιδράσει σε αυτό που χαρακτήρισε παράνομες ενέργειες πλοίων του ΝΑΤΟ, αν εγείρουν κινδύνους.

Ο πρωθυπουργός χαιρέτισε τις προσπάθειες του γγ του ΟΗΕ για την επανεκκίνηση των συνομιλιών για το Κυπριακό

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντήθηκε στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη με τον γενικό γραμματέα του Οργανισμού Αντόνιο Γκουτέρες.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης συζητήθηκαν οι προτεραιότητες της Ελλάδας κατά τη θητεία της στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ (2025-2026) και οι διεθνείς και περιφερειακές εξελίξεις.

Συζητήθηκαν ακόμη οι τελευταίες εξελίξεις στο Κυπριακό. Ο πρωθυπουργός χαιρέτισε τις προσπάθειες του γενικού γραμματέα για την επανεκκίνηση και τη διατήρηση των συνομιλιών για το Κυπριακό. Εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για τον εκ νέου διορισμό της Μαρία Άνχελα Χολγκίν Κουεγιάρ ως προσωπικής απεσταλμένης του γενικού γραμματέα για το Κυπριακό και ευχαρίστησε τον κο Γκουτέρες για τις υπηρεσίες του.

Συζητήθηκαν ακόμα οι τελευταίες περιφερειακές εξελίξεις με έμφαση στην κατάσταση στη Γάζα, αλλά και οι εξελίξεις στη Συρία και τον Λίβανο. Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι είναι αναγκαία η άμεση εκεχειρία στη Γάζα, η προστασία των αμάχων και η ανάληψη πρωτοβουλιών προς αυτήν την κατεύθυνση.

Οι Βρυξέλλες συμφώνησαν να άρουν τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Συρίας – Παραμένει σε ισχύ η απαγόρευση πώλησης όπλων

Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε σήμερα την άρση όλων των οικονομικών κυρώσεων σε βάρος της Συρίας, οι οποίες είχαν εφαρμοστεί στοχοθετώντας το προηγούμενο καθεστώς του Μπασάρ αλ Άσαντ.

«Σήμερα, λάβαμε την απόφαση να άρουμε τις οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Συρίας» ανέφερε σε ανάρτησή της στην πλατφόρμα Χ η επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας αφού ολοκληρώθηκε η σύνοδος των υπουργών Εξωτερικών των «27».

«Θέλουμε να βοηθήσουμε τον συριακό λαό να ανοικοδομήσει μια νέα Συρία, συμπεριληπτική και ειρηνική», πρόσθεσε.

Η άρση των κυρώσεων αφορά κυρίως το τραπεζικό σύστημα, αφού μέχρι τώρα απαγορευόταν η πρόσβασή του στη διεθνή αγορά κεφαλαίων. Προβλέπεται επίσης ότι θα «ξεπαγώσουν» τα περιουσιακά στοιχεία της συριακής κεντρικής τράπεζας.

Την ίδια απόφαση έλαβε την περασμένη εβδομάδα και η Ουάσιγκτον.

«Η άρση των κυρώσεων εκφράζει την περιφερειακή και διεθνή βούληση στήριξης της Συρίας» είπε ο υπουργός Εξωτερικών της χώρας, σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε στη Δαμασκό. «Ο συριακός λαός σήμερα έχει μια ιστορική και πολύ σημαντική ευκαιρία να ξαναχτίσει τη χώρα», πρόσθεσε ο Ασάαντ αλ Σαϊμπάνι.

Η ΕΕ δεν αποκλείει ωστόσο την πιθανότητα να επιβάλει νέες κυρώσεις σε όσους ευθύνονται για βιαιοπραγίες εναντίον των Αλαουιτών.

Τα άλλα μέτρα που είχαν ληφθεί, όπως η απαγόρευση πώλησης όπλων και εξοπλισμού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καταστολή των πολιτών θα παραμείνουν σε ισχύ.

Ο «τσάρος» του ρωσικού μπαλέτου, Γιούρι Γκριγκορόβιτς, απεβίωσε στα 98 του

Ο παγκοσμίου φήμης Ρώσος χορογράφος Γιούρι Γκριγκορόβιτς, ένας από τους σημαντικότερους δημιουργούς του μπαλέτου του 20ού αιώνα, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 98 ετών, όπως ανακοίνωσε τη Δευτέρα το Θέατρο Μπολσόι της Μόσχας.

Ο Γκριγκορόβιτς υπήρξε καλλιτεχνικός διευθυντής των Μπαλέτων Μπολσόι από το 1964 έως το 1995, και το όνομά του έγινε συνώνυμο με εμβληματικές παραστάσεις όπως ο «Σπάρτακος», ο «Ιβάν ο Τρομερός», το «Ρωμαίος και Ιουλιέτα» και πολυάριθμα άλλα έργα. Ιδιαίτερα ξεχώρισε για τα ανδρικά χορευτικά του, σχεδιάζοντας ρόλους που απαιτούσαν εξαιρετική δύναμη και δεξιοτεχνία.

Η Νίνα Αλόβερτ, διάσημη φωτογράφος και στενή του φίλη, μοιράστηκε τον αποχαιρετισμό της μέσω Facebook, αποκαλώντας τον «τον μεγάλο έρωτα της ζωής μου στον κόσμο του μπαλέτου». Μιλώντας για τον «Σπάρτακο», υπογράμμισε πως ο Γκριγκορόβιτς δημιούργησε «ένα δυνατό μπαλετικό έπος, όπου ένας ήρωας στέκεται απέναντι σε μια τεράστια και απάνθρωπη κρατική μηχανή», κάτι που θεωρούνταν επαναστατικό για τη σοβιετική κοινωνία, η οποία τόνιζε την καταπίεση της ατομικότητας.

Ανάλογα συγκινητικά λόγια εξέφρασε και η Ναταλία Μπεζερόβα, λάτρης και blogger του μπαλέτου: «Κάθε του μπαλέτο είναι ένα κουτί φιλοσοφικών σκέψεων. Τα ‘σιωπηλά’ μπαλέτα του λένε περισσότερα από τις λέξεις· εκεί βρίσκεται η απόλυτη μεγαλοφυΐα του».

Γεννημένος το 1927, μία δεκαετία μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση, ο Γκριγκορόβιτς βρήκε από νωρίς τον δρόμο του προς τον χώρο του χορού, καθώς ο θείος του, Γκεόργκι Ροζάι, είχε υπάρξει μαθητής του θρυλικού Βασλάβ Νιζίνσκι. Πριν στραφεί στη χορογραφία, χόρεψε ως σολίστ στο Κίροφ του Λένινγκραντ.

Κατά τη μακρόχρονη ηγεσία του στο Μπολσόι, το συγκρότημα πραγματοποίησε διεθνείς περιοδείες, εδραιώνοντας τη θέση του ανάμεσα στις σπουδαιότερες ομάδες παγκοσμίως. Ωστόσο, η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991 έφερε αβεβαιότητα, οικονομικές δυσκολίες, εσωτερικές συγκρούσεις και «διαρροή ταλέντων» προς το εξωτερικό.

Το 1995, μετά από πολύμηνη διαμάχη με τη διοίκηση για τα συμβόλαια των χορευτών, ο Γκριγκορόβιτς παραιτήθηκε, προκαλώντας έτσι την πρώτη απεργία στην 200ετή ιστορία του Μπολσόι. Μάλιστα, κατά τη διάρκεια προγραμματισμένης παράστασης, τα φώτα χαμήλωσαν και ένας χορευτής εμφανίστηκε στη σκηνή ενημερώνοντας το κοινό για τη ματαίωση της παράστασης.

Μετά την αποχώρησή του, ο Γκριγκορόβιτς ίδρυσε θίασο μπαλέτου στο Κρασνοντάρ της νότιας Ρωσίας, αλλά το 2008 επέστρεψε θριαμβευτικά στο Μπολσόι ως χορογράφος και δάσκαλος χορού. Τιμήθηκε με πλήθος διακρίσεων στη Ρωσία, μεταξύ των οποίων ο τίτλος του «Καλλιτέχνη του Λαού της ΕΣΣΔ» και του «Ήρωα της Σοσιαλιστικής Εργασίας».

Τραγική σύμπτωση αποτέλεσε το γεγονός ότι την ίδια ημέρα με τον θάνατό του ανακοινώθηκε και ο χαμός ενός από τους αγαπημένους του χορευτές, του Γιούρι Βλαντιμίροφ, σε ηλικία 83 ετών.

Η σύζυγός του, Ναταλία Μπεσμαρτνόβα, υπήρξε κορυφαία μπαλαρίνα του Μπολσόι και πέθανε από καρκίνο το 2008. Το 2017, το θέατρο τίμησε τα 90ά του γενέθλια με έναν δίμηνο κύκλο αφιερωμάτων.

Ο Βαλερί Γκέργιεφ, επικεφαλής των Θεάτρων Μπολσόι και Μαρίινσκι, εξήρε τη μορφή του χαρακτηρίζοντάς τον «θρύλο που θα εξακολουθεί να εμπνέει σεβασμό και θαυμασμό για δεκαετίες». Το ίδιο το Μπολσόι υποσχέθηκε σε ανακοίνωσή του «να διαφυλάξει πιστά τη μνήμη του και να προστατεύσει το ανεκτίμητο έργο που άφησε πίσω του».

Ρεπορτάζ: Μαρκ Τρεβέλιαν

Παγκόσμια συμφωνία κατά πανδημιών: Πράσινο φως από τον ΠΟΥ

Μετά από τρία χρόνια έντονων συζητήσεων και διαβουλεύσεων, οι χώρες-μέλη του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας ενέκριναν στις 20 Μαΐου μια ιστορική συμφωνία που στοχεύει στην προληπτική διαχείριση και αντιμετώπιση μελλοντικών πανδημιών και έκτακτων υγειονομικών καταστάσεων.

Η νέα συνθήκη καλεί τις χώρες να υιοθετήσουν την προσέγγιση «Μία Υγεία», λαμβάνοντας μέτρα για τον εντοπισμό και τη διαχείριση παραγόντων που ευνοούν το ξέσπασμα πανδημιών. Ιδιαίτερη βαρύτητα δίνεται στην εκπαίδευση ανθρώπινου δυναμικού για την πρόληψη και την ανταπόκριση σε υγειονομικές κρίσεις, καθώς και στην ενίσχυση των εθνικών συστημάτων υγείας, με στόχο, μεταξύ άλλων, την αύξηση της εμβολιαστικής κάλυψης.

Κομβικό τμήμα της συμφωνίας αφορά στην εθελοντική δέσμευση φαρμακευτικών εταιρειών να παρέχουν στον ΠΟΥ το 20% των εμβολίων, φαρμάκων και διαγνωστικών τεστ που παράγουν, ώστε ο Οργανισμός να τα διαθέτει όπου υπάρχει μεγαλύτερος υγειονομικός κίνδυνος ή ανάγκη, δίνοντας προτεραιότητα στις αναπτυσσόμενες χώρες.

Η ακριβής διαδικασία διανομής θα περιγραφεί λεπτομερώς σε μεταγενέστερη συμφωνία, η οποία θα εξεταστεί στην Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας το 2026.

Η ψηφοφορία, που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της συνέλευσης, κατέληξε σε ευρεία συναίνεση: 124 χώρες υπερψήφισαν, καμία δεν καταψήφισε και 11 επέλεξαν να απέχουν. Η έγκριση της συμφωνίας φέρνει εις πέρας τρία χρόνια σκληρών διαπραγματεύσεων.

Ο Γενικός Διευθυντής του ΠΟΥ, Δρ. Τέντρος Αντάνομ Γκεμπρεγέσους, δήλωσε: «Σήμερα ο κόσμος είναι ασφαλέστερος χάρη στην ηγεσία, τη συνεργασία και τη δέσμευση των κρατών-μελών για την υιοθέτηση της ιστορικής Συμφωνίας για την Πανδημία. Πρόκειται για νίκη της δημόσιας υγείας, της επιστήμης και της πολυμερούς συνεργασίας. Θα μας επιτρέψει να προστατεύσουμε αποτελεσματικότερα τον πλανήτη από μελλοντικές πανδημικές απειλές».

Η νέα συνθήκη έρχεται να συμπληρώσει τον Διεθνή Κανονισμό Υγείας που υιοθετήθηκε το 2005 και δεσμεύει τις χώρες να λαμβάνουν συγκεκριμένα μέτρα για την πρόληψη και τη διαχείριση απειλών στη δημόσια υγεία. Ωστόσο, στο παρελθόν, χώρες όπως η Κίνα δεν εφάρμοσαν πάντα τις προβλεπόμενες διαδικασίες, κυρίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19.

Επιπλέον, διευκρινίζεται ρητά ότι καμία διάταξη της συμφωνίας δεν παρέχει στον ΠΟΥ το δικαίωμα να επιβάλει ή να υπαγορεύσει εθνική νομοθεσία ή πολιτικές στα κράτη-μέλη, συμπεριλαμβανομένων μέτρων όπως οι ταξιδιωτικοί περιορισμοί ή τα lockdown.

Αξίζει να σημειωθεί ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν συμμετείχαν στις τελικές διαπραγματεύσεις, καθώς η τότε κυβέρνηση Τραμπ είχε αποφασίσει την αποχώρηση από τον ΠΟΥ, υποστηρίζοντας πως ο Οργανισμός χειρίστηκε λανθασμένα την πανδημία COVID-19.

Η υπουργός Υγείας της Ναμίμπια, Δρ. Εσπεράνς Λουβιντάο, εκ των βασικών συντελεστών της συμφωνίας, υπογράμμισε ότι το αποτέλεσμα αντικατοπτρίζει τη συλλογική βούληση για καλύτερη ετοιμότητα απέναντι σε μελλοντικές πανδημίες, δίνοντας έμφαση στο σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, στην ισότητα και στην προσήλωση στην επιστημονική γνώση.

Αντιθέτως, ο Σλοβάκος πρωθυπουργός Ρόμπερτ Φίτσο εξέφρασε κριτική, υποστηρίζοντας ότι η συμφωνία πλήττει την εθνική κυριαρχία και θέτει σε κίνδυνο τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ουγγρικό «διαζύγιο» με το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο: Εγκρίθηκε ο νόμος αποχώρησης

Η Ουγγρική Βουλή ενέκρινε, τη Δευτέρα 20 Μαΐου, το νομοσχέδιο που θέτει σε κίνηση τη διαδικασία αποχώρησης της χώρας από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο (ΔΠΔ), μια απόφαση που αναμένεται να ολοκληρωθεί σε διάστημα ενός έτους.

Η κυβέρνηση του Βίκτορ Όρμπαν ανακοίνωσε την πρόθεσή της για αποχώρηση τον Απρίλιο, αμέσως μετά την παρουσία του πρωθυπουργού του Ισραήλ, Μπενιαμίν Νετανιάχου, στη Βουδαπέστη — μια επίσκεψη που πραγματοποιήθηκε παρά το ένταλμα σύλληψης που είχε εκδώσει το ΔΠΔ σε βάρος του Ισραηλινού ηγέτη.

Ο Όρμπαν δεν έκρυψε την δυσφορία του για την απόφαση του ΔΠΔ, χαρακτηρίζοντάς το ως «όχι πια ένα αμερόληπτο δικαστήριο του κράτους δικαίου, αλλά ένα πολιτικό δικαστήριο». Ούτως ή άλλως, αρνήθηκε τη σύλληψη Νετανιάχου, καταγγέλλοντας την απόφαση του ΔΠΔ ως «προκλητική, κυνική και παντελώς απαράδεκτη».

Στην ψηφοφορία της Τρίτης, 134 βουλευτές ψήφισαν υπέρ της αποχώρησης από το ΔΠΔ και 37 κατά. Το σχετικό νομοσχέδιο τονίζει: «Η Ουγγαρία απορρίπτει κατηγορηματικά τη χρήση διεθνών οργανισμών — και ειδικά ποινικών δικαστηρίων — ως εργαλεία πολιτικής πίεσης».

Από την πλευρά του, ο Νετανιάχου χαιρέτισε την ουγγρική απόφαση, κάνοντάς λόγο για «μία γενναία και αρχών επιλογή».

Το σημείο τριβής δημιουργήθηκε μετά το ένταλμα σύλληψης που εξέδωσε το ΔΠΔ τον Νοέμβριο του 2024 σε βάρος του Νετανιάχου και του πρώην υπουργού Άμυνας του Ισραήλ, Γιοάβ Γκαλάντ, κατηγορώντας τους για εγκλήματα πολέμου και εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας σχετικά με τον πόλεμο στη Γάζα κατά της Χαμάς. Η Χάγη κατηγορεί το Ισραήλ, μεταξύ άλλων, για «χρήση λιμού ως όπλο πολέμου» μέσω του περιορισμού ανθρωπιστικής βοήθειας και για εσκεμμένες επιθέσεις κατά αμάχων. Το Τελ Αβίβ απορρίπτει τις κατηγορίες ως αβάσιμες.

Οι ισραηλινές αρχές υποστηρίζουν ότι το ΔΠΔ έχασε την αξιοπιστία του προχωρώντας σε διώξεις εναντίον δημοκρατικά εκλεγμένων ηγετών που ασκούν το δικαίωμα άμυνας, επιμένοντας ότι οι διώξεις έχουν πολιτικά κίνητρα και εδράζονται σε αντισημιτισμό.

Σημειώνεται ότι τυπικά η αποχώρηση μιας χώρας από το ΔΠΔ ολοκληρώνεται ένα χρόνο μετά τη γραπτή γνωστοποίηση στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ.

Το ΔΠΔ ιδρύθηκε το 1998 με το Καταστατικό της Ρώμης, ως δικαστήριο που θα παρείχε λύση όταν δεν υπήρχαν άλλες δυνατότητες απονομής δικαιοσύνης για εγκλήματα πολέμου, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονίες. Ξεκίνησε να λειτουργεί το 2002 και η Ουγγαρία υπήρξε ιδρυτικό μέλος του.

Όλα τα κράτη-μέλη της ΕΕ — συμπεριλαμβανομένης της Ουγγαρίας — είναι μέλη του ΔΠΔ, κάτι που σημαίνει πως έχουν υποχρέωση εκτέλεσης των ενταλμάτων καθώς δεσμεύονται από το Καταστατικό της Ρώμης. Ανάμεσα στα μέλη συγκαταλέγεται και η – αμφιλεγόμενη διεθνώς – «Παλαιστινιακή Αρχή».

Αντίθετα, μεγάλες χώρες όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα, η Ρωσία, το Ισραήλ, η Ινδία, το Πακιστάν, η Τουρκία και το Ιράν δεν έχουν προσχωρήσει στο Δικαστήριο.

Η ουγγρική αποχώρηση δεν είναι το μόνο μέτωπο κατά του ΔΠΔ το τελευταίο διάστημα. Τον Φεβρουάριο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε προεδρικό διάταγμα για επιβολή περιορισμών εισόδου και οικονομικών κυρώσεων σε όσους βοηθούν το ΔΠΔ να ερευνήσει τον ρόλο των ΗΠΑ ή συμμάχων τους.

Όπως αναφέρεται στη σχετική διάταξη: «Οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν απτές και σημαντικές κυρώσεις σε όσους ευθύνονται για τις παραβιάσεις του ΔΠΔ, που μπορεί να περιλαμβάνουν και δέσμευση περιουσιακών στοιχείων, αλλά και απαγόρευση εισόδου στη χώρα τόσο για τα στελέχη και συνεργάτες του ΔΠΔ όσο και για τις οικογένειές τους, καθώς η παραμονή τους στις ΗΠΑ θα μπορούσε να θίξει τα συμφέροντά μας».

Σύμφωνα με την αμερικανική Προεδρία, οι ΗΠΑ «παραμένουν προσηλωμένες στη λογοδοσία και στην ειρηνική διευθέτηση των διεθνών υποθέσεων, αλλά το ΔΠΔ και τα μέρη της Ρώμης οφείλουν να σεβαστούν την απόφαση των ΗΠΑ και άλλων κρατών να μην υπαχθούν στη δικαιοδοσία του ΔΠΔ, όπως αρμόζει στα κυριαρχικά τους δικαιώματα».

Μεταξύ όσων στοχοποιήθηκαν από τις αμερικανικές κυρώσεις ήταν και ο τότε επικεφαλής εισαγγελέας του ΔΠΔ, Καρίμ Καν.

Τον Μάιο του 2024, ο Καρίμ Καν εξέδωσε εντάλματα σύλληψης κατά των ηγετών της Χαμάς Γιαχία Σινουάρ, Μοχάμεντ Ντέιφ και Ισμαήλ Χανίγια, για εγκλήματα πολέμου όπως η ομηρεία, αλλά και για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, συμπεριλαμβανομένων των δολοφονιών. Και οι τρεις επικεφαλής της Χαμάς είναι πλέον νεκροί.

Προειδοποίηση Μπέσσεντ: Επανέρχονται οι δασμοί για όσους δεν διαπραγματεύονται καλή τη πίστει

Με σαφές μήνυμα προς τις χώρες που αποφεύγουν τη συνεργασία προσήλθε ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, δηλώνοντας ότι όσοι δεν επιδιώκουν διαπραγματεύσεις καλή τη πίστει θα ενημερωθούν εγγράφως για τους δασμούς που θα κληθούν να αντιμετωπίσουν.

Σε συνέντευξή του στις 18 Μαΐου, ο Μπέσσεντ ξεκαθάρισε πως οι δασμοί ενδέχεται να επιστρέψουν στα επίπεδα που είχαν καθοριστεί από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ στις 2 Απριλίου, σε περίπτωση που οι εμπορικοί εταίροι των ΗΠΑ δεν ανταποκριθούν σε ουσιαστικές διαπραγματεύσεις.

Υπενθυμίζεται ότι, στις αρχές Απριλίου, ο Τραμπ είχε ανακοινώσει ελάχιστο δασμό 10% σχεδόν σε όλες τις εισαγωγές, ενώ για περίπου 60 χώρες με τα μεγαλύτερα εμπορικά ελλείμματα έναντι των ΗΠΑ προβλέπονταν ακόμη υψηλότεροι δασμοί. Στους περισσότερους εταίρους δόθηκε τρίμηνη προθεσμία για διαπραγμάτευση, διατηρώντας έναν βασικό δασμό 10%.

Καλεσμένος στην εκπομπή «Meet the Press» του NBC, ο Μπέσσεντ τόνισε ότι το τελικό ύψος των δασμών θα εξαρτηθεί από τη διάθεση των εμπορικών εταίρων να διαπραγματευτούν έντιμα.

«Σε κάποιες χώρες οι δασμοί ήταν στο 10%, σε άλλες πολύ υψηλότεροι» σημείωσε, εξηγώντας: «Το διαπραγματευτικό χαρτί του προέδρου Τραμπ είναι ακριβώς αυτό – αν αρνείστε τη διαπραγμάτευση, οι δασμοί επανέρχονται στα επίπεδα της 2ας Απριλίου».

Ο Μπέσσεντ ξεκαθάρισε ακόμη ότι όσοι εμμένουν στην αδιαλλαξία, θα λάβουν επίσημη ειδοποίηση για το ύψος των δασμών που θα αντιμετωπίσουν. «Αυτό σημαίνει ότι δεν διαπραγματεύονται με καλή πίστη», πρόσθεσε, εκφράζοντας την πεποίθησή του ότι οι περισσότερες χώρες θα προσέλθουν τελικά σε ουσιαστικές συνομιλίες.

Ενημερωτικές επιστολές προς τους συνεταίρους

Νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ο Τραμπ γνωστοποίησε, μαζί με τον υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λάτνικ, ότι τις επόμενες εβδομάδες θα αρχίσει η αποστολή επιστολών προς εμπορικούς εταίρους, όπου θα αναλύονται οι συγκεκριμένοι δασμοί για κάθε χώρα.

«Υπάρχει μια διαδικασία ενστάσεων, θα έλεγε κανείς, αλλά πιστεύω ότι θα φερθούμε δίκαια», δήλωσε ο Τραμπ σε εκδήλωση στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, στις 16 Μαΐου.

Προσπάθειες για διαπραγματεύσεις

Το τελευταίο διάστημα, αρκετές χώρες, μεταξύ αυτών η Ινδία και η Νότια Κορέα, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις με την Ουάσιγκτον, με στόχο να αποτρέψουν την εφαρμογή των αυξημένων δασμών μέχρι τη λήξη της τρίμηνης προθεσμίας.

Την ίδια ώρα, ο Τραμπ ανακοίνωσε πρόσφατα ότι επετεύχθη συμφωνία με το Ηνωμένο Βασίλειο, η οποία θα διευκολύνει σημαντικά την πρόσβαση των αμερικανικών εξαγωγών – με έμφαση στον αγροτικό τομέα – στη βρετανική αγορά.

Η συμφωνία προβλέπει μείωση των δασμών στα βρετανικά αυτοκίνητα στο 10% για τα πρώτα 100.000 οχήματα που θα εισάγονται, ενώ καταργούνται πλήρως οι δασμοί στον τομέα του χάλυβα.

Επιπλέον, ο πρόεδρος Τραμπ γνωστοποίησε ότι η Ινδία προσέφερε συμφωνία μηδενικών δασμών στις συναλλαγές με τις ΗΠΑ, δίνοντας έμφαση στα αμοιβαία οφέλη μιας τέτοιας εμπορικής συνεργασίας.