ΚΟΣΜΟΣ

Ένας άνθρωπος έχασε τη ζωή του και δέκα ακόμη τραυματίστηκαν σε ρωσικές επιδρομές με μη επανδρωμένα αεροσκάφη (drones) στις ουκρανικές περιφέρειες Ζαπορίζια και Χάρκοβο, σύμφωνα με ανακοινώσεις των τοπικών αρχών το βράδυ της Τρίτης προς Τετάρτη.

Συγκεκριμένα, στην περιφέρεια Ζαπορίζια, ένας 45χρονος σκοτώθηκε, ενώ ένας 44χρονος και μια 39χρονη τραυματίστηκαν, όταν drone έπληξε σταθμευμένα οχήματα μπροστά σε κατοικία. Την πληροφορία μετέφερε μέσω Telegram ο στρατιωτικός περιφερειάρχης Ιβάν Φεντόροφ, χωρίς να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες για το περιστατικό.

Στην πόλη Χάρκοβο, που προπολεμικά ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη της Ουκρανίας και βρίσκεται κοντά στα σύνορα με τη Ρωσία, καταγράφηκαν οκτώ τραυματίες. Ο δήμαρχος Ιχόρ Τερέχοφ ανέφερε ότι επρόκειτο για μαζική επίθεση με drones, περιγράφοντας τις ζημιές που προκλήθηκαν, ενώ ο περιφερειάρχης Όλεχ Σινεχούμποφ έκανε λόγο για εκτεταμένους βομβαρδισμούς από μη επανδρωμένα αεροσκάφη.

Το Σαββατοκύριακο, ανάλογες επιθέσεις με drones είχαν πλήξει το Χάρκοβο, με αποτέλεσμα τον θάνατο δύο ανθρώπων και τον τραυματισμό άλλων πολιτών. Οι ουκρανικές αρχές καταγράφουν αύξηση τέτοιων επιθέσεων, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις φαίνεται να εντείνουν τις αεροπορικές επιχειρήσεις στην περιοχή.

Παράλληλα, οι κυβερνήσεις της Ουκρανίας και της Ρωσίας ανακοίνωσαν ότι διαβίβασαν στις Ηνωμένες Πολιτείες στοιχεία σχετικά με τις καταγγελίες τους για παραβιάσεις της συμφωνίας περιορισμένης ανακωχής, που αφορά την προστασία ενεργειακών εγκαταστάσεων. Η συμφωνία αυτή, η οποία επιτεύχθηκε μέσω έμμεσων διαπραγματεύσεων στη Σαουδική Αραβία, έχει χαρακτηριστεί από ειδικούς ως ιδιαίτερα εύθραυστη, με τις δύο πλευρές να συνεχίζουν να αλληλοκατηγορούνται για παραβιάσεις των όρων της.

Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας της Σερβίας Αλεξάνταρ Βούτσιτς έδωσε χθες Κυριακή το βράδυ διερευνητική εντολή σχηματισμού κυβέρνησης σε προσωπικότητα που δεν προέρχεται από τον χώρο της πολιτικής. Την εντολή ανέλαβε ο Τζούρο Μάτσουτ, ιατρός ενδοκρινολόγος, καθηγητής της σχολής ιατρικής του Βελιγραδίου. Ο εντολοδόχος πρωθυπουργός έχει πλέον διορία ως την Παρασκευή 18η Απριλίου για να παρουσιάσει στη σερβική Βουλή τη σύνθεση της κυβέρνησης, το πρόγραμμα της και να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης.

Ο Τζούρο Μάτσουτ, αν και παρουσιάζεται ως ακομμάτιστος, δηλώνει ανοιχτά την υποστήριξη του στον Αλεξάνταρ Βούτσιτς και συμμετέχει στην πρωτοβουλία του προέδρου της Δημοκρατίας για την ίδρυση πατριωτικού κινήματος που θα συνθέσουν πολιτικές και κοινωνικές δυνάμεις.

Ο κ. Μάτσουτ υποστήριξε εξάλλου ομάδα φιλοκυβερνητικών φοιτητών που κατασκηνώνουν επί έναν μήνα μπροστά στη Βουλή, αξιώνοντας να σταματήσουν οι φοιτητικές καταλήψεις και να αρχίσουν τα μαθήματα στα Πανεπιστήμια.

Ο Αλεξάνταρ Βούτσιτς, ανακοινώνοντας την απόφαση του να δώσει την εντολή σχηματισμού κυβέρνησης στον Τζούρο Μάτσουτ, τον παρουσίασε ως προσωπικότητα διαλλακτική και συναινετική.

«Η μεγάλη αποστολή της νέας κυβέρνησης θα είναι να διατηρήσει την ειρήνη και την σταθερότητα και να συμπεριφέρεται με υπομονή και σύνεση. Η κυβέρνηση θα πρέπει να είναι αφοσιωμένη στο μέλλον διότι επιθυμία και πρόθεση μας είναι να ξαναδούμε τη χώρα στο βάθρο του νικητή και να γίνουμε η ταχύτερα αναπτυσσόμενη οικονομία μέχρι το τέλος του έτους», σημείωσε ο πρόεδρος Βούτσιτς.

Τα κόμματα της αντιπολίτευσης χαρακτήρισαν την επιλογή μη πολιτικής προσωπικότητας για την θέση του πρωθυπουργού «άνευ σημασίας τέχνασμα του Βούτσιτς», καθώς -όπως εκτιμούν- ο πρόεδρος της Δημοκρατίας θα συνεχίσει να κρατά τα ηνία της χώρας και να ορίζει την πολιτική της κυβέρνησης.

Φοιτητικές οργανώσεις του Βελιγραδίου σχολίασαν ότι «τα ονόματα δεν έχουν καμία σημασία αν οι θεσμοί συνεχίζουν να μην κάνουν την δουλειά τους».

Η Σερβία έχει υπηρεσιακή κυβέρνηση από τη 18η Μαρτίου, όταν έγινε δεκτή από το κοινοβούλιο της χώρας η παραίτηση του πρωθυπουργού Μίλος Βούτσεβιτς.

Η κυβέρνηση Βούτσεβιτς αναγκάστηκε να παραιτηθεί υπό την πίεση των φοιτητικών κινητοποιήσεων με αφορμή την κατάρρευση, την 1η Νοεμβρίου 2024, του τσιμεντένιου γείσου στον σιδηροδρομικό σταθμό της Νόβι Σαντ, που προκάλεσε τον θάνατο 16 ανθρώπων.

Οι φοιτητικές κινητοποιήσεις προσέλαβαν ευρύτερο, κοινωνικό και αντικυβερνητικό χαρακτήρα, μετατράπηκαν σε καταγγελία της διαφθοράς, της αδιαφάνειας και της αναξιοκρατίας.

Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι ελπίζει πως ο αναμενόμενος καγκελάριος της Γερμανίας, Φρίντριχ Μερτς, θα εγκρίνει παραδόσεις πυραύλων κρουζ Taurus στις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις ώστε να χρησιμοποιηθούν στον πόλεμο με τη Ρωσία.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησής του με την απερχόμενη επικεφαλής της γερμανικής διπλωματίας Ανναλένα Μπέρμποκ στο Κίεβο την Τρίτη, ο Ζελένσκι ρωτήθηκε από δημοσιογράφο αν αναμένει πως ο συντηρητικός επόμενος καγκελάριος της Γερμανίας θα αποφασίσει άμεσα σχετικά με τους πυραύλους κρουζ αυτού του τύπου —οι οποίοι, επισήμως τουλάχιστον, έχουν βεληνεκές κάπου 500 χιλιομέτρων— μόλις αναλάβει την εξουσία.

«Θα δουλέψουμε γι’ αυτό», απάντησε ο Ουκρανός πρόεδρος, σημειώνοντας πως βρίσκονται σε εξέλιξη συνομιλίες, αποφεύγοντας πάντως να υπεισέλθει σε λεπτομέρειες. Όταν πιέστηκε να πει αν ελπίζει πως οι παραδόσεις θα γίνουν, διαβεβαίωσε πως «ναι, φυσικά (…) Είναι κάτι παραπάνω από ελπίδα».

Αναφερθείσα στις παραδόσεις των πυραύλων αυτών, η Μπέρμποκ περιορίστηκε να πει ότι ως απερχόμενη υπουργός Εξωτερικών δεν μπορεί να κάνει υποθέσεις για την πολιτική της επόμενης κυβέρνησης. Θύμισε πάντως ότι οι Χριστιανοδημοκράτες (CDU) του Μερτς έχουν αναφερθεί επανειλημμένα στην ανάγκη που υπάρχει ο ουκρανικός στρατός να προμηθευτεί όπλα μεγαλύτερου βεληνεκούς.

Τον Φεβρουάριο, ο Φρίντριχ Μερτς άφησε ανοικτό το ζήτημα, επισημαίνοντας ωστόσο πως η Ουκρανία πρέπει να έχει στη διάθεσή της συστήματα που χρειάζεται για να αμυνθεί, συμπεριλαμβανομένων πυραύλων κρουζ.

«Είτε πρόκειται για τους Taurus ή για κάποιο άλλο σύστημα, θα πρέπει να το δούμε και να συντονιστούμε με τους Ευρωπαίους συμμάχους μας», ανέφερε. Ταυτόχρονα, τόνισε πως η Γερμανία δεν πρέπει να γίνει «μέρος του πολέμου».

Ο απερχόμενος καγκελάριος των Σοσιαλδημοκρατών (SPD), Όλαφ Σολτς, αντιτάχθηκε επανειλημμένα σε παραδόσεις των πυραύλων χαμηλής παρατηρησιμότητας (MBDA/Saab Bofors Dynamics) στον ουκρανικό στρατό, επικαλούμενος ανησυχίες πως η απόφαση θα οδηγούσε σε κλιμάκωση.

Ο Μερτς έχει δηλώσει πως ελπίζει η κυβέρνηση «μεγάλου συνασπισμού» που εννοεί να σχηματίσει να έχει ορκιστεί και αναλάβει την εξουσία στη Γερμανία περί τα μέσα του Απριλίου.

Ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Καρνεϊ ανακοίνωσε στις 3 Απριλίου ότι η χώρα του θα επιβάλλει ίσους δασμούς ύψους 25% στα αυτοκίνητα που εισάγονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, ως απάντηση στην ενεργοποίηση των νέων αμερικανικών δασμών που ισχύουν από σήμερα.

Ο κ. Καρνεϊ προέβη στη δήλωση αυτή μία ημέρα μετά την εφαρμογή από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ της νέας πολιτικής «αμοιβαίων δασμών» προς διάφορες χώρες του κόσμου. Ο Καναδάς αποκλείστηκε από αυτό το νέο πακέτο δασμών, επειδή ήδη αντιμετωπίζει τους προηγούμενους δασμούς των ΗΠΑ που σχετίζονται με ζητήματα ασφάλειας στα σύνορα και εμπορία ναρκωτικών — εξαιρώντας ορισμένα εμπορεύματα που καλύπτονται από τη Συμφωνία ΗΠΑ-Μεξικού-Καναδά (USMCA). Επιπλέον, ο Καναδάς υφίσταται ήδη τους δασμούς 25% που είχε επιβάλει προηγουμένως ο Τραμπ σε όλες τις εισαγωγές χάλυβα και αλουμινίου.

«Παρόλο που είναι θετικό το γεγονός ότι δε μας επιβλήθηκαν νέοι δασμοί χθες, οι ενέργειες του προέδρου θα έχουν σοβαρές συνέπειες στον Καναδά αλλά και διεθνώς», τόνισε ο Καναδός πρωθυπουργός, χαρακτηρίζοντας όλους τους επιβεβλημένους δασμούς ως «αδικαιολόγητους, αβάσιμους και κατά τη γνώμη μας λανθασμένους».

Τα καναδικά αντίποινα θα στοχεύσουν σε αυτοκίνητα που εισάγονται από τις ΗΠΑ και δεν πληρούν τις προδιαγραφές της ελεύθερης ζώνης της USMCA, καθώς και στην αμερικανικής προέλευσης περιεχόμενη αξία οχημάτων που συμμορφώνονται με τη συμφωνία.

Η βασική διαφορά με τους αμερικανικούς δασμούς είναι πως τα καναδικά μέτρα δεν θα επηρεάσουν τα ανταλλακτικά αυτοκινήτων ούτε το μεξικανικής προέλευσης περιεχόμενο. Παράλληλα, η καναδική κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα σύστημα, μέσω του οποίου οι κατασκευαστές αυτοκινήτων που διατηρούν την παραγωγή και τις επενδύσεις τους εντός Καναδά θα μπορούν να λάβουν αποζημιώσεις από τα κονδύλια που θα συγκεντρωθούν μέσω των αντίμετρων.

Η εκτιμώμενη είσπραξη από τους δασμούς αναμένεται περίπου στα 8 δισεκατομμύρια δολάρια, ποσό που θα διατεθεί σε εργαζομένους και εταιρείες που πλήττονται.

«Λαμβάνουμε αυτά τα μέτρα απρόθυμα, αλλά ο σκοπός μας είναι ξεκάθαρος: μέγιστο αντίκτυπο στις ΗΠΑ και ελάχιστη ζημιά εντός της χώρας μας», τόνισε ο κ. Καρνεϊ.

Υπενθυμίζεται ότι ο Καναδάς ήδη έχει υιοθετήσει αντίμετρα ύψους περίπου 60 δισεκατομμυρίων δολαρίων κατά διαφόρων αμερικανικών προϊόντων, τα οποία παραμένουν σε ισχύ σύμφωνα με τον πρωθυπουργό.

Ο κ. Καρνεϊ ενημέρωσε επίσης ότι σε τηλεφωνική επικοινωνία με τον πρόεδρο Τραμπ στις 28 Μαρτίου, τόνισε πως ο Καναδάς αναγκαστικά θα απαντούσε στους δασμούς. Ο Αμερικανός πρόεδρος υποστηρίζει πως αυτοί οι δασμοί έχουν στόχο την επαναφορά θέσεων εργασίας στον αμερικανικό τομέα αυτοκινητοβιομηχανίας και την ενίσχυση της βιομηχανικής βάσης της χώρας.

«Η καλύτερη δυνατή συμφωνία»

Ο Καναδός πρωθυπουργός υπογράμμισε πως το γεγονός ότι ο Καναδάς δεν αντιμετώπισε επιπλέον δασμούς στις 2 Απριλίου αποτελεί «την καλύτερη δυνατή έκβαση μιας σειράς δύσκολων καταστάσεων» και κάνει λόγο για πρόοδο. Αναφέρθηκε επίσης στην πρόσφατη συμφωνία με τον Τραμπ για την έναρξη συνομιλιών σχετικά με μια ευρύτερη «συνεργασία οικονομικής ασφάλειας», η οποία θα γίνει μετά τις εκλογές.

Παρόλα αυτά, ο ηγέτης των Συντηρητικών, Πιέρ Πουαλιέβρ, διαφωνεί κατηγορηματικά με την κυβερνητική εκτίμηση περί προόδου. Σε προεκλογική ομιλία του στο Κίνγκστον του Οντάριο υποστήριξε: «Δυστυχώς, η χώρα μας δεν γλίτωσε από τίποτα. Δεν πραγματοποιήθηκε καμία πρόοδος και τίποτα εποικοδομητικό δεν προέκυψε από την ανακοίνωση Τραμπ».

Ο Πουαλιέβρ δεσμεύτηκε επίσης για άμεση παρέμβαση με αφαίρεση του φόρου GST από αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στον Καναδά, στοχεύοντας στη στήριξη της εθνικής βιομηχανίας. Συνολικά λιγότερα από δώδεκα μοντέλα αυτοκινήτων παράγονται σήμερα εντός Καναδά, όπως το Chevy Silverado, τα Honda Civic και CR-V, το Toyota RAV-4, και η Chrysler Pacifica.

Ο ηγέτης των Συντηρητικών υποσχέθηκε επιπλέον τη δημιουργία ενός ειδικού ταμείου ύψους 3 δισεκατομμυρίων δολαρίων που θα παρέχει ρευστότητα και δάνεια χαμηλού επιτοκίου στις πληγείσες εταιρείες, προκειμένου να διατηρήσουν τους εργαζομένους τους.

Υπενθυμίζεται ότι στις 26 Μαρτίου, ο κ. Καρνεϊ είχε ανακοινώσει ανάλογη πρωτοβουλία — ένα ταμείο ύψους 2 δισεκατομμυρίων δολαρίων για τη στήριξη της αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η αυτοκινητοβιομηχανία αποτελεί έναν από τους βασικότερους εξωστρεφείς κλάδους της καναδικής οικονομίας μετά το πετρέλαιο, με την παραγωγή να είναι στενά συνυφασμένη μεταξύ των δύο χωρών, αφού κάθε εξάρτημα διασχίζει τα σύνορα πολλές φορές μέχρι να ολοκληρωθεί ένα τελικό προϊόν.