ΚΟΣΜΟΣ

Με τη σφραγίδα της πρώτης στο είδος της νομοθεσίας παγκοσμίως, οι εταιρείες διαδικτυακών υπηρεσιών στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν πλέον νομική υποχρέωση να εμποδίζουν την πρόσβαση ανηλίκων σε «επιβλαβές περιεχόμενο», βάσει νέου πλαισίου για την ασφάλεια στο διαδίκτυο.

Ο αποκαλούμενος Νόμος για την Ασφάλεια στο Διαδίκτυο (Online Safety Act – OSA), που ψηφίστηκε τον Οκτώβριο του 2023, χαρακτηρίζεται από την κυβέρνηση ως τομή στην προστασία των χρηστών. Ωστόσο, οι διατάξεις που αφορούν τα μέτρα ασφάλειας για παιδιά θα τεθούν σε ισχύ τον ερχόμενο Ιούλιο.

Η αρμόδια ρυθμιστική αρχή, Ofcom, ανακοίνωσε στις 24 Απριλίου πως πρόκειται να εισαγάγει περισσότερα από 40 πρακτικά μέτρα που επιβάλλουν στις τεχνολογικές εταιρείες να προστατεύουν τους ανηλίκους από ιδιαίτερα επιβλαβές περιεχόμενο, συμπεριλαμβανομένων ζητημάτων όπως η αυτοκτονία, η αυτοτραυματική συμπεριφορά, οι διατροφικές διαταραχές και η πορνογραφία.

Οι πάροχοι ψηφιακών υπηρεσιών με επισκέπτες ανήλικους από το Ηνωμένο Βασίλειο καλούνται έως τις 24 Ιουλίου να έχουν ολοκληρώσει και καταγράψει την εκτίμηση του κινδύνου που σχετίζεται με τις υπηρεσίες τους για τα παιδιά.

Στη πράξη, αυτό σημαίνει πως πλατφόρμες όπως τα κοινωνικά δίκτυα θα πρέπει να φιλτράρουν αποτελεσματικά το περιεχόμενο στα feed των ανηλίκων και να προστατεύουν τους χρήστες από ανεπιθύμητη επικοινωνία με αγνώστους.

Σε περίπτωση μη συμμόρφωσης με τα νέα καθήκοντα, η Ofcom μπορεί να επιβάλει πρόστιμα ή, σε εξαιρετικά σοβαρές περιπτώσεις, να προσφύγει στη Δικαιοσύνη για να διακοπεί η πρόσβαση σε ιστοσελίδα ή εφαρμογή στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Όπως δήλωσε η διευθύνουσα σύμβουλος της Ofcom, Μέλανι Ντόους «πρόκειται για επανεκκίνηση της διαδικτυακής παρουσίας των παιδιών».

Οι υπηρεσίες που κρίνονται ως οι «πιο επικίνδυνες»– με χαρακτηριστικό παράδειγμα τις ιστοσελίδες πορνογραφικού περιεχομένου – οφείλουν να εφαρμόσουν προηγμένα, αποτελεσματικά μέτρα επαλήθευσης ηλικίας, διατηρώντας ταυτόχρονα τα δικαιώματα των ενηλίκων στην πρόσβαση σε νόμιμο περιεχόμενο.

Η Ofcom έχει παρουσιάσει ποικίλες μεθόδους, θεωρώντας τες ιδιαίτερα αποτελεσματικές. Ορισμένες από αυτές είναι: η διασταύρωση στοιχείων μέσω open banking, η αντιστοίχιση με ταυτότητα, η αναγνώριση ηλικίας μέσω προσώπου, ο έλεγχος ηλικίας από παρόχους κινητής τηλεφωνίας, από πιστωτικές κάρτες, από ψηφιακά πορτοφόλια καθώς και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου.

Η ρυθμιστική αρχή ξεκαθάρισε: «Βρισκόμαστε στο Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά οι κανόνες αφορούν κάθε πλατφόρμα που έχει επισκέπτες στη χώρα, ανεξαρτήτως έδρας».

Η μη εφαρμογή των αναγκαίων διαδικασιών μέχρι την 25η Ιουλίου συνεπάγεται παραπομπή στην ομάδα επιβολής της Ofcom, που μπορεί να επιβάλει πρόστιμα ως και το 10% των παγκόσμιων εσόδων μιας εταιρείας ή μέχρι 18 εκατομμύρια λίρες (περίπου 24 εκατομμύρια δολάρια), όποιο ποσό είναι μεγαλύτερο.

Παράλληλα, η Ofcom δύναται να προσφύγει σε δικαστήριο αιτούμενη εντολή που υποχρεώνει τρίτους (όπως τράπεζες ή παρόχους διαδικτύου) να διακόψουν υπηρεσίες (π.χ. διαφήμιση, πληρωμές) ή ακόμη και να μπλοκάρουν την πρόσβαση στη συγκεκριμένη πλατφόρμα.

Φόρουμ και κοινότητες: Υπό το βάρος των νέων κανόνων

Σύμφωνα με τον νόμο, οι πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και κάθε υπηρεσία με αλληλεπίδραση μεταξύ χρηστών οφείλουν πλέον να εποπτεύουν ενεργά το περιεχόμενο των σελίδων τους.

Οι ιστοσελίδες που επιτρέπουν δραστηριότητα χρηστών, συμπεριλαμβανομένων των φόρουμ, κλήθηκαν να διενεργήσουν αξιολόγηση των κινδύνων για έκνομη δραστηριότητα.

Ωστόσο, για δεκάδες μικρές βρετανικές ιστοσελίδες– από ποδηλατικά φόρουμ και κοινότητες χόμπι, μέχρι ομάδες υποστήριξης διαζευγμένων πατέρων – η πολλαπλότητα των κανόνων οδηγεί πολλούς διαχειριστές στη λύση του οριστικού «λουκέτου», με φόρουμ που λειτουργούσαν για δεκαετίες να ανακοινώνουν το κλείσιμό τους.

Οι ιδιοκτήτες αυτών των ιστοσελίδων – συχνά ιδιώτες – υποχρεούνται πλέον να διατηρούν γραπτά αρχεία με αξιολογήσεις κινδύνου, να καταγράφουν τα επίπεδα κινδύνου και να εξετάζουν «τη φύση και τη σοβαρότητα της ενδεχόμενης βλάβης για κάθε χρήστη».

Ενώ αδικήματα όπως η τρομοκρατία ή η σεξουαλική εκμετάλλευση ανηλίκων είναι σαφή και εύκολα αναγνωρίσιμα, περιπτώσεις όπως η καταναγκαστική συμπεριφορά ή τα εγκλήματα μίσους αποδεικνύονται πολύ πιο δύσκολες στη διαχείριση, ειδικά σε φόρουμ με χιλιάδες μέλη.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το δημοφιλές ποδηλατικό φόρουμ «London Fixed Gear and Single Speed», το οποίο έκλεισε τον Δεκέμβριο του 2024. «Τελειώσαμε… βρισκόμαστε ξεκάθαρα εντός πεδίου εφαρμογής και δεν υπάρχει τρόπος να το αποφύγουμε», έγραφε ανακοίνωση στην ιστοσελίδα.

Όπως τονίζεται, ο νόμος «καθιστά τον διαχειριστή υπεύθυνο για κάθε τι που γράφεται από οποιονδήποτε στη σελίδα του».

Παρά τις διακηρύξεις για προστασία ενηλίκων, παιδιών και ευάλωτων ατόμων, η υπερβολικά γενική διατύπωση της νομοθεσίας, σε συνδυασμό με το ότι η κοινότητα εδρεύει στο Ηνωμένο Βασίλειο, δεν αφήνει κανένα περιθώριο.

Παράλληλα, ιστότοποι από τις Ηνωμένες Πολιτείες αποκλείουν πλέον πρόσβαση σε χρήστες του Ηνωμένου Βασιλείου λόγω των νέων απαιτήσεων. Το γνωστό φόρουμ «Kiwifarms» ενημέρωσε πως έλαβε και αυτό σχετική επιστολή από την Ofcom.

Σήμερα, οι Βρετανοί που επιχειρούν να το επισκεφθούν αντικρίζουν το μήνυμα: «Προσπαθείτε να αποκτήσετε πρόσβαση από το Ηνωμένο Βασίλειο. Δεν είναι καλή ιδέα». Στη σχετική ενημέρωση επισημαίνεται ότι το Ηνωμένο Βασίλειο διεκδικεί αρμοδιότητα σε κάθε ιστότοπο με «σημαντικό αριθμό Βρετανών χρηστών» – ένας ορισμός τόσο ασαφής, που θα μπορούσε να καλύπτει σχεδόν όλο το διαδίκτυο.

Οργανώσεις για τα ψηφιακά δικαιώματα αντιδρούν, καλώντας την κυβέρνηση να εξαιρέσει τις μικρές διαδικτυακές κοινότητες από το αυστηρό πλαίσιο.

Όπως αναφέρει ο Τζέιμς Μπέικερ, υπεύθυνος του προγράμματος «δύναμη πλατφόρμας» στην οργάνωση Open Rights Group, «η Ofcom έχει εκδώσει πάνω από 1.600 σελίδες οδηγιών, διαχωρισμένες σε 17 PDF, σχετικά με τις απαιτήσεις συμμόρφωσης με τον νέο νόμο».

«Μόνο οι πολύ μεγάλες εταιρείες μπορούν να αντεπεξέλθουν πρακτικά σε τόσο εκτενείς κανονισμούς, εδραιώνοντας στην ουσία τη δεσπόζουσα θέση τους», υπογραμμίζει.

«Ορισμένες μικρές ιστοσελίδες ήδη κλείνουν υπό το βάρος του φόβου αδυναμίας συμμόρφωσης, ωθώντας τους χρήστες στις μεγάλες πλατφόρμες που συχνά έχουν προκαλέσει τα συγκεκριμένα προβλήματα. Πολλές άλλες κοινότητες δεν έχουν ακόμη πλήρη επίγνωση του τι σημαίνει ο νόμος για τις ίδιες».

Ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε σήμερα ότι οι συνομιλίες μεταξύ Ουκρανών και Δυτικών αξιωματούχων στο Λονδίνο χθες δεν ήταν «εύκολες» αλλά ήταν «εποικοδομητικές».

«Είμαι σίγουρος ότι η Ρωσία υπολόγιζε σε ένα πολύ μεγάλο σκάνδαλο χθες», δήλωσε ο Ζελένσκι σε κοινή συνέντευξη Τύπου στη Νότια Αφρική μαζί με τον πρόεδρο Σίριλ Ραμαφόζα.

Ο Ζελένσκι δήλωσε επίσης ότι δεν βλέπει ενδείξεις πως οι ΗΠΑ ασκούν ισχυρή πίεση στη Ρωσία στο πλαίσιο της ειρηνευτικής τους προσπάθειας και ότι το Κίεβο κάνει αυτό που πρότειναν οι σύμμαχοί του, αν και δεν μπορεί να αγνοήσει το Σύνταγμά του.

Ο Ουκρανός ηγέτης δήλωσε ότι είναι ήδη μεγάλος συμβιβασμός από την πλευρά του Κιέβου να συμφωνήσει να διαπραγματευτεί με τη Ρωσία μόλις κηρυχθεί εκεχειρία.

Ο Ζελένσκι δήλωσε πως πιστεύει ότι ένα έγγραφο με προτάσεις που προέκυψαν από τις χθεσινές συζητήσεις στο Λονδίνο βρίσκεται τώρα στο γραφείο του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ.

«Μετά την πρόταση από τις ΗΠΑ, εμφανίστηκαν άλλα έγγραφα και πιστεύω ότι σήμερα, αυτή η μορφή, αυτό το έγγραφο, είναι στο γραφείο του προέδρου Τραμπ», δήλωσε ο Ζελένσκι στη συνέντευξη Τύπου στη Νότια Αφρική.

«Οτιδήποτε αντιβαίνει στις αξίες μας ή στο Σύνταγμά μας δεν μπορεί να περιληφθεί σε καμία συμφωνία», δήλωσε ο Ουκρανός Πρόεδρος.

Η Διεθνής Σύνοδος για την Ενεργειακή Ασφάλεια, που πραγματοποιείται στο Λονδίνο, ανέδειξε τα βαθιά διλήμματα που προβληματίζουν σήμερα τις παγκόσμιες ηγεσίες: Πώς θα επιτευχθεί η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια χωρίς να διακυβευθεί η σταθερότητα και ασφάλεια των κρατών;

Η διήμερη σύνοδος, που συνδιοργανώνεται από τη βρετανική κυβέρνηση και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΔΟΕ), ξεκίνησε την Πέμπτη με τη συμμετοχή εκατοντάδων κυβερνητικών στελεχών και κορυφαίων στελεχών της βιομηχανίας ενέργειας. Οι συζητήσεις περιστράφηκαν γύρω από τις σύγχρονες απειλές στην ενεργειακή ασφάλεια, από τη μεταβλητότητα των τιμών των ορυκτών καυσίμων ως την αυξανόμενη εξάρτηση από κρίσιμα ορυκτά για τις πράσινες τεχνολογίες.

Ανοίγοντας τη σύνοδο, ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας, Εντ Μίλιμπαντ, διατύπωσε ξεκάθαρα τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου θέτοντας ως κορυφαία προτεραιότητα την ανάπτυξη χαμηλών εκπομπών ενέργειας όχι μόνο για λόγους κλιματικής δράσης, αλλά ως θεμέλιο της εθνικής ασφάλειας.

«Όσο η ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο πίεσης εναντίον μας, οι χώρες και οι πολίτες μας παραμένουν ευάλωτοι. Για εμάς, η πράσινη ενέργεια δεν είναι απλώς μονόδρομος για το κλίμα, αλλά το ισχυρότερο όπλο για την ενεργειακή μας αυτονομία», τόνισε χαρακτηριστικά ο Μίλιμπαντ.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι πλέον η χαμηλών εκπομπών ενέργεια παρέχει δυνατότητες για ενεργειακή ασφάλεια σε βαθμό που πριν από δεκαπέντε χρόνια δεν ήταν καν εφικτός.

Στο ίδιο πνεύμα, ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Σερ Κιρ Στάρμερ, κάλεσε σε άμεση απεξάρτηση από τις εισαγόμενες ορυκτές πρώτες ύλες. Υπογράμμισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν προτίθεται να παραμείνει έρμαιο των διακυμάνσεων των διεθνών αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου, σημειώνοντας ότι «τα μισά από τα υφέσεις που γνώρισε η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες οφείλονται σε σοκ τιμών στα ορυκτά καύσιμα».

«Η δέσμευσή μας είναι ξεκάθαρη: Θα αξιοποιήσουμε τις εγχώριες καθαρές μορφές ενέργειας, ώστε η ενέργεια να μετατραπεί από πηγή αδυναμίας σε πηγή δύναμης για τους πολίτες και τη χώρα», επεσήμανε ο Στάρμερ.

Νέοι κίνδυνοι στην πράσινη ενέργεια

Την ίδια στιγμή, στελέχη του ΔΟΕ και των ΗΠΑ προειδοποίησαν πως η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια δημιουργεί νέες προκλήσεις και εξαρτήσεις.

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του ΔΟΕ, Φατίχ Μπιρόλ, τόνισε ότι τα ορυκτά καύσιμα –πετρέλαιο και φυσικό αέριο– θα παραμείνουν συστατικό στοιχείο του ενεργειακού μίγματος για τα επόμενα χρόνια. Υπενθύμισε τις πρόσφατες αναταραχές στην παγκόσμια αγορά ενέργειας μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και υπογράμμισε πως δεν πρέπει να υποτιμούμε τις παραδοσιακές απειλές για την ενεργειακή ασφάλεια. Παράλληλα, ανέδειξε τους νέους κινδύνους που συνδέονται με την καθαρή τεχνολογία, κυρίως λόγω της αυξανόμενης εξάρτησης από κρίσιμα ορυκτά.

Όπως επεσήμανε ο Μπιρόλ, η Κίνα πιθανότατα μέχρι το 2030 θα ελέγχει σχεδόν το ήμισυ της αξίας της παγκόσμιας διύλισης κρίσιμων ορυκτών, ενώ το κύριο μέρος των νέων ορυχείων εστιάζεται σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ινδονησίας και της Αφρικής. Αυτή η συγκέντρωση, τόνισε, ενέχει σημαντικούς γεωπολιτικούς κινδύνους.

«Η εγχώρια ενέργεια είναι ο καλύτερος σύμμαχος για την ενεργειακή ασφάλεια», δήλωσε, προσθέτοντας όμως ότι χωρίς ποικιλία και ανθεκτικότητα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, η πράσινη μετάβαση κινδυνεύει να εκθέσει τα κράτη σε νέου τύπου απειλές.

 

Από πλευράς ΗΠΑ, ο εν ενεργεία Βοηθός υφυπουργός Διεθνών Υποθέσεων Τόμι Τζόις προειδοποίησε να μην επιτραπεί στην πολιτική της «καθαρής μηδενικής εκπομπής» να υπερκεράσει την ανάγκη για ανάπτυξη και ασφάλεια. «Η ενεργειακή αφθονία σημαίνει ευημερία για τους πολίτες και ειρήνη διεθνώς», τόνισε, καλώντας να αποφευχθούν περιοριστικές πολιτικές που θα στερήσουν πρόσβαση σε προσιτή ενέργεια κυρίως από τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Παράλληλα, επισήμανε τον αυξανόμενο κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων που σχετίζονται με την Κίνα και τη σημασία προστασίας των κρίσιμων υποδομών. «Η ελπίδα μου είναι να διαμορφώσουμε μια ειλικρινή πολιτική που λαμβάνει υπόψη τη διαρκώς αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση ενέργειας», συμπλήρωσε, ζητώντας λύσεις που να διασφαλίζουν ανθεκτικότητα και προσβασιμότητα.

Η πράσινη ατζέντα των Εργατικών υπό το μικροσκόπιο

Η σύνοδος λαμβάνει χώρα ενώ η κυβέρνηση των Εργατικών εντείνει το φιλόδοξο πρόγραμμα καθαρής ενέργειας. Ο Κιρ Στάρμερ επανέλαβε τη δέσμευση για πλήρη απανθρακοποίηση του βρετανικού ηλεκτρικού συστήματος έως το 2030, με αιχμή του δόρατος τη δημόσια εταιρεία «Great British Energy». Παρουσίασε, επίσης, χρηματοδοτικό πακέτο ύψους 300 εκατ. λίρες για την ενίσχυση της εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας αιολικής ενέργειας στη θάλασσα, καλώντας ξένους επενδυτές να «χτίσουν το μέλλον της καθαρής ενέργειας στη Βρετανία».

Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες για τη διαρκή βρετανική εξάρτηση από την Κίνα στο πεδίο της ηλιακής τεχνολογίας. Το πρόγραμμα των 200 εκατ. λιρών για εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σε δομές του NHS και σχολεία χαιρετίστηκε ως μέσο μείωσης του ενεργειακού κόστους, ωστόσο ειδικοί σημειώνουν πως η κυριαρχία της Κίνας –με προβλέψεις για 80% του παγκόσμιου μεριδίου φωτοβολταϊκών έως το 2026– ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια. Παρά τις εκκλήσεις για ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, οι σχετικές πρωτοβουλίες παραμένουν διστακτικές, με εκτιμήσεις αναλυτών να θέλουν την Κίνα ικανή να καλύψει το σύνολο της παγκόσμιας ζήτησης φωτοβολταϊκών ως το 2032.

Επιπλέον, η εξαγγελία των Εργατικών για σταδιακή κατάργηση εκμεταλλεύσεων νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, χαρακτήρισε την απόφαση «μεγάλο λάθος», καλώντας το Ηνωμένο Βασίλειο να «ανοίξει» τη Βόρεια Θάλασσα και να «ξεφορτωθεί τις ανεμογεννήτριες», ενώ ο ίδιος υιοθετεί στρατηγική ενεργειακής κυριαρχίας με επίκεντρο τα ορυκτά καύσιμα ως μοχλό ευημερίας και ασφάλειας για τις ΗΠΑ.

Στον αντίποδα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε τη Βόρεια Θάλασσα «κινητήρια δύναμη της καθαρής ενέργειας», επισημαίνοντας στη σύνοδο πως η περιοχή διαθέτει τη δυναμική για αιολική, θαλάσσια ενέργεια, υδρογόνο και αποθήκευση άνθρακα, αλλά και το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον για επενδυτές. Υπογράμμισε παράλληλα την επιθυμία ενίσχυσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο στον τομέα αυτό.

Η σύνοδος κορυφών ολοκληρώνεται την Παρασκευή, με συμμετέχοντες από περισσότερες από 60 χώρες, μεταξύ αυτών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, αλλά και αναδυόμενες οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Κένυα. Ισχυρή είναι η παρουσία των μεγαλύτερων εταιρειών ενέργειας –BP, Shell, TotalEnergies, Equinor, SSE, National Grid, Iberdrola– καθώς και διεθνών οργανισμών, τραπεζικών ιδρυμάτων όπως οι HSBC και Barclays, αλλά και κοινωνικών φορέων. Εντυπωσιακή απουσία αποτελεί αυτή της Κίνας, παρά τον καταλυτικό ρόλο της στην παγκόσμια παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών και στον εφοδιασμό πράσινων τεχνολογιών.