ΚΟΣΜΟΣ

Η Διεθνής Σύνοδος για την Ενεργειακή Ασφάλεια, που πραγματοποιείται στο Λονδίνο, ανέδειξε τα βαθιά διλήμματα που προβληματίζουν σήμερα τις παγκόσμιες ηγεσίες: Πώς θα επιτευχθεί η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια χωρίς να διακυβευθεί η σταθερότητα και ασφάλεια των κρατών;

Η διήμερη σύνοδος, που συνδιοργανώνεται από τη βρετανική κυβέρνηση και τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (ΔΟΕ), ξεκίνησε την Πέμπτη με τη συμμετοχή εκατοντάδων κυβερνητικών στελεχών και κορυφαίων στελεχών της βιομηχανίας ενέργειας. Οι συζητήσεις περιστράφηκαν γύρω από τις σύγχρονες απειλές στην ενεργειακή ασφάλεια, από τη μεταβλητότητα των τιμών των ορυκτών καυσίμων ως την αυξανόμενη εξάρτηση από κρίσιμα ορυκτά για τις πράσινες τεχνολογίες.

Ανοίγοντας τη σύνοδο, ο Βρετανός υπουργός Ενέργειας, Εντ Μίλιμπαντ, διατύπωσε ξεκάθαρα τη θέση του Ηνωμένου Βασιλείου θέτοντας ως κορυφαία προτεραιότητα την ανάπτυξη χαμηλών εκπομπών ενέργειας όχι μόνο για λόγους κλιματικής δράσης, αλλά ως θεμέλιο της εθνικής ασφάλειας.

«Όσο η ενέργεια μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο πίεσης εναντίον μας, οι χώρες και οι πολίτες μας παραμένουν ευάλωτοι. Για εμάς, η πράσινη ενέργεια δεν είναι απλώς μονόδρομος για το κλίμα, αλλά το ισχυρότερο όπλο για την ενεργειακή μας αυτονομία», τόνισε χαρακτηριστικά ο Μίλιμπαντ.

Ο ίδιος υπογράμμισε ότι πλέον η χαμηλών εκπομπών ενέργεια παρέχει δυνατότητες για ενεργειακή ασφάλεια σε βαθμό που πριν από δεκαπέντε χρόνια δεν ήταν καν εφικτός.

Στο ίδιο πνεύμα, ο Βρετανός Πρωθυπουργός, Σερ Κιρ Στάρμερ, κάλεσε σε άμεση απεξάρτηση από τις εισαγόμενες ορυκτές πρώτες ύλες. Υπογράμμισε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο δεν προτίθεται να παραμείνει έρμαιο των διακυμάνσεων των διεθνών αγορών πετρελαίου και φυσικού αερίου, σημειώνοντας ότι «τα μισά από τα υφέσεις που γνώρισε η χώρα τις τελευταίες δεκαετίες οφείλονται σε σοκ τιμών στα ορυκτά καύσιμα».

«Η δέσμευσή μας είναι ξεκάθαρη: Θα αξιοποιήσουμε τις εγχώριες καθαρές μορφές ενέργειας, ώστε η ενέργεια να μετατραπεί από πηγή αδυναμίας σε πηγή δύναμης για τους πολίτες και τη χώρα», επεσήμανε ο Στάρμερ.

Νέοι κίνδυνοι στην πράσινη ενέργεια

Την ίδια στιγμή, στελέχη του ΔΟΕ και των ΗΠΑ προειδοποίησαν πως η μετάβαση σε καθαρή ενέργεια δημιουργεί νέες προκλήσεις και εξαρτήσεις.

Ο Εκτελεστικός Διευθυντής του ΔΟΕ, Φατίχ Μπιρόλ, τόνισε ότι τα ορυκτά καύσιμα –πετρέλαιο και φυσικό αέριο– θα παραμείνουν συστατικό στοιχείο του ενεργειακού μίγματος για τα επόμενα χρόνια. Υπενθύμισε τις πρόσφατες αναταραχές στην παγκόσμια αγορά ενέργειας μετά τον πόλεμο στην Ουκρανία και υπογράμμισε πως δεν πρέπει να υποτιμούμε τις παραδοσιακές απειλές για την ενεργειακή ασφάλεια. Παράλληλα, ανέδειξε τους νέους κινδύνους που συνδέονται με την καθαρή τεχνολογία, κυρίως λόγω της αυξανόμενης εξάρτησης από κρίσιμα ορυκτά.

Όπως επεσήμανε ο Μπιρόλ, η Κίνα πιθανότατα μέχρι το 2030 θα ελέγχει σχεδόν το ήμισυ της αξίας της παγκόσμιας διύλισης κρίσιμων ορυκτών, ενώ το κύριο μέρος των νέων ορυχείων εστιάζεται σε χώρες της Λατινικής Αμερικής, της Ινδονησίας και της Αφρικής. Αυτή η συγκέντρωση, τόνισε, ενέχει σημαντικούς γεωπολιτικούς κινδύνους.

«Η εγχώρια ενέργεια είναι ο καλύτερος σύμμαχος για την ενεργειακή ασφάλεια», δήλωσε, προσθέτοντας όμως ότι χωρίς ποικιλία και ανθεκτικότητα στις εφοδιαστικές αλυσίδες, η πράσινη μετάβαση κινδυνεύει να εκθέσει τα κράτη σε νέου τύπου απειλές.

Από πλευράς ΗΠΑ, ο εν ενεργεία Βοηθός υφυπουργός Διεθνών Υποθέσεων Τόμι Τζόις προειδοποίησε να μην επιτραπεί στην πολιτική της «καθαρής μηδενικής εκπομπής» να υπερκεράσει την ανάγκη για ανάπτυξη και ασφάλεια. «Η ενεργειακή αφθονία σημαίνει ευημερία για τους πολίτες και ειρήνη διεθνώς», τόνισε, καλώντας να αποφευχθούν περιοριστικές πολιτικές που θα στερήσουν πρόσβαση σε προσιτή ενέργεια κυρίως από τις αναπτυσσόμενες χώρες.

Παράλληλα, επισήμανε τον αυξανόμενο κίνδυνο κυβερνοεπιθέσεων που σχετίζονται με την Κίνα και τη σημασία προστασίας των κρίσιμων υποδομών. «Η ελπίδα μου είναι να διαμορφώσουμε μια ειλικρινή πολιτική που λαμβάνει υπόψη τη διαρκώς αυξανόμενη παγκόσμια ζήτηση ενέργειας», συμπλήρωσε, ζητώντας λύσεις που να διασφαλίζουν ανθεκτικότητα και προσβασιμότητα.

Η πράσινη ατζέντα των Εργατικών υπό το μικροσκόπιο

Η σύνοδος λαμβάνει χώρα ενώ η κυβέρνηση των Εργατικών εντείνει το φιλόδοξο πρόγραμμα καθαρής ενέργειας. Ο Κιρ Στάρμερ επανέλαβε τη δέσμευση για πλήρη απανθρακοποίηση του βρετανικού ηλεκτρικού συστήματος έως το 2030, με αιχμή του δόρατος τη δημόσια εταιρεία «Great British Energy». Παρουσίασε, επίσης, χρηματοδοτικό πακέτο ύψους 300 εκατ. λίρες για την ενίσχυση της εγχώριας εφοδιαστικής αλυσίδας αιολικής ενέργειας στη θάλασσα, καλώντας ξένους επενδυτές να «χτίσουν το μέλλον της καθαρής ενέργειας στη Βρετανία».

Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι ανησυχίες για τη διαρκή βρετανική εξάρτηση από την Κίνα στο πεδίο της ηλιακής τεχνολογίας. Το πρόγραμμα των 200 εκατ. λιρών για εγκαταστάσεις φωτοβολταϊκών σε δομές του NHS και σχολεία χαιρετίστηκε ως μέσο μείωσης του ενεργειακού κόστους, ωστόσο ειδικοί σημειώνουν πως η κυριαρχία της Κίνας –με προβλέψεις για 80% του παγκόσμιου μεριδίου φωτοβολταϊκών έως το 2026– ενέχει σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια. Παρά τις εκκλήσεις για ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής, οι σχετικές πρωτοβουλίες παραμένουν διστακτικές, με εκτιμήσεις αναλυτών να θέλουν την Κίνα ικανή να καλύψει το σύνολο της παγκόσμιας ζήτησης φωτοβολταϊκών ως το 2032.

Επιπλέον, η εξαγγελία των Εργατικών για σταδιακή κατάργηση εκμεταλλεύσεων νέων κοιτασμάτων πετρελαίου και φυσικού αερίου στη Βόρεια Θάλασσα έχει προκαλέσει διεθνείς αντιδράσεις. Ο Πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, χαρακτήρισε την απόφαση «μεγάλο λάθος», καλώντας το Ηνωμένο Βασίλειο να «ανοίξει» τη Βόρεια Θάλασσα και να «ξεφορτωθεί τις ανεμογεννήτριες», ενώ ο ίδιος υιοθετεί στρατηγική ενεργειακής κυριαρχίας με επίκεντρο τα ορυκτά καύσιμα ως μοχλό ευημερίας και ασφάλειας για τις ΗΠΑ.

Στον αντίποδα, η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, χαρακτήρισε τη Βόρεια Θάλασσα «κινητήρια δύναμη της καθαρής ενέργειας», επισημαίνοντας στη σύνοδο πως η περιοχή διαθέτει τη δυναμική για αιολική, θαλάσσια ενέργεια, υδρογόνο και αποθήκευση άνθρακα, αλλά και το κατάλληλο ρυθμιστικό περιβάλλον για επενδυτές. Υπογράμμισε παράλληλα την επιθυμία ενίσχυσης της ευρωπαϊκής συνεργασίας με το Ηνωμένο Βασίλειο στον τομέα αυτό.

Η σύνοδος κορυφών ολοκληρώνεται την Παρασκευή, με συμμετέχοντες από περισσότερες από 60 χώρες, μεταξύ αυτών η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ΗΠΑ, η Ιαπωνία, αλλά και αναδυόμενες οικονομίες όπως η Βραζιλία, η Ινδία και η Κένυα. Ισχυρή είναι η παρουσία των μεγαλύτερων εταιρειών ενέργειας –BP, Shell, TotalEnergies, Equinor, SSE, National Grid, Iberdrola– καθώς και διεθνών οργανισμών, τραπεζικών ιδρυμάτων όπως οι HSBC και Barclays, αλλά και κοινωνικών φορέων. Εντυπωσιακή απουσία αποτελεί αυτή της Κίνας, παρά τον καταλυτικό ρόλο της στην παγκόσμια παραγωγή κρίσιμων πρώτων υλών και στον εφοδιασμό πράσινων τεχνολογιών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν θα εγκαταλείψει την εμπορική της συνεργασία με τις ΗΠΑ, δήλωσε σήμερα ο Ευρωπαίος Eπίτροπος Οικονομίας Βάλντις Ντομπρόβσκις, παρόλο που το ευρωπαϊκό μπλοκ σκοπεύει να συνάψει νέες συνεργασίες στο πλαίσιο του εμπορικού πολέμου που ξεκίνησε ο Ντόναλντ Τραμπ.

«Η Ευρωπαϊκή Ένωση δεν εγκαταλείπει τη στενότερη, βαθύτερη και πιο σημαντική συνεργασία της, αυτή που έχει με τις ΗΠΑ», δήλωσε ο Ντομπρόβσκις κατά την εαρινή σύνοδο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείο (ΔΝΤ) και της Παγκόσμιας Τράπεζας στην Ουάσινγκτον. Αυτή είναι μια οικονομική και εμπορική σχέση που εκτιμάται στα 9,5 τρισεκατομμύρια δολάρια, τόνισε.

Από τότε που επέστρεψε στην εξουσία, ο Ντόναλντ Τραμπ έχει επιβάλει δασμούς 10% στις περισσότερες χώρες σε όλο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένης της ΕΕ, την οποία έχει επίσης απειλήσει με σκληρότερα μέτρα σε περίπτωση αντιποίνων. Ο Αμερικανός πρόεδρος εισήγαγε επίσης επιπρόσθετους δασμούς 25% σε ορισμένους τομείς όπως ο χάλυβας και το αλουμίνιο και στα αυτοκίνητα που εισάγονται στις ΗΠΑ.

Ωστόσο, ο Ντομπρόβσκις επέμεινε σήμερα ότι Ουάσινγκτον και Βρυξέλλες πρέπει να έχουν ανάγκη ο ένας τον άλλο ακόμη περισσότερο «σε έναν όλο και πιο συγκρουσιακό και ανταγωνιστικό κόσμο».

Αν και η Ένωση επιδιώκει να εμβαθύνει τις υπάρχουσες εταιρικές σχέσεις, θα «δημιουργήσει επίσης νέες σε όλο τον κόσμο για να ενισχύσει την οικονομική μας ασφάλεια στο εσωτερικό», πρόσθεσε ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας.

Όπως ανέφερε, η πρώτη προτίμηση της ΕΕ είναι η επίτευξη μιας λύσης μέσω διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ για το εμπόριο, αλλά αν οι συζητήσεις δεν οδηγήσουν σε λύση, η ΕΕ θα απαντήσει με αντίμετρα.

Οι Βρυξέλλες ελπίζουν σε μια άρση των αμερικανικών δασμών στον χάλυβα, το αλουμίνιο και στα αυτοκίνητα μέσω επίτευξης συμφωνίας.

Αξιωματούχοι της ΕΕ έχουν αποφύγει μια σκληρή ρητορική απέναντι στα βέλη Τραμπ σχετικά με τις εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ-ΕΕ και υπογραμμίζουν την ανάγκη για αξιόπιστες και προβλέψιμες εμπορικές σχέσεις. Στις 10 Απριλίου, οι Βρυξέλλες προέβησαν στα πρώτα αντίμετρα κατά των δασμών Τραμπ που πάγωσαν για 90 ημέρες, αλλά η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν τόνισε ότι όλες οι επιλογές παραμένουν στο τραπέζι όσον αφορά τα αντίμετρα.

Να υπερασπιστούμε τις «βαρετές δημοκρατίες» μας

Ο Ευρωπαίος επίτροπος Οικονομίας δήλωσε ότι η ΕΕ έχει ήδη προσφερθεί να αγοράσει περισσότερο αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG) και να μειώσει τους δασμούς σε ορισμένα αγαθά και πρόσθεσε ότι οι Βρυξέλλες θα καλωσόριζαν περισσότερη σαφήνεια από την αμερικανική κυβέρνηση σχετικά με τις επιδιώξεις της.

Πρόσθεσε ότι το ευρωπαϊκό μπλοκ είναι και θα παραμείνει ένας αξιόπιστος και προβλέψιμος εμπορικός εταίρος.

Το μπλοκ των 27 έχει ήδη συνάψει εμπορικές συμφωνίες με 76 χώρες, έχει ολοκληρώσει πρόσφατα συνομιλίες για νέες ή ενισχυμένες συνεργασίες με το Μεξικό, την Ελβετία και τέσσερις χώρες της Νότιας Αμερικής στη Mercosur, συνεχίζει τις διαπραγματεύσεις με την Ινδία, την Ταϊλάνδη, τις Φιλιππίνες και την Ινδονησία και έχει ξεκινήσει εμπορικές συζητήσεις με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, είπε. «Αυτές οι εμπορικές συμφωνίες επιδιώκουν να δημιουργήσουν συνεργασίες win-win, οι οποίες είναι αξιόπιστες και βασισμένες σε κανόνες», είπε.

Στο πλαίσιο της ασφάλειας και της άμυνας, ο Τραμπ «είχε δίκιο που είπε ότι η Ευρώπη πρέπει να αναλάβει την ευθύνη για την ασφάλειά της», τόνισε ο Ευρωπαίος αξιωματούχος.

Σύμφωνα με τον ίδιο, η ΕΕ «πρέπει να αναλάβει το δίκαιο μερίδιο του βάρους μαζί με τους συμμάχους του ΝΑΤΟ, και ειδικότερα τις ΗΠΑ». «Είμαστε επίσης αποφασισμένοι να υποστηρίξουμε την Ουκρανία στον πόλεμό της κατά της ρωσικής επιθετικότητας μέχρι να επιτευχθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη», είπε.

Σημειώνοντας ότι η Ευρώπη έχει «μείνει πίσω» από τις ΗΠΑ και την Κίνα σε ορισμένες προηγμένες τεχνολογίες, ο Ντομπρόβσκις δήλωσε αποφασισμένος το ευρωπαϊκό μπλοκ να καλύψει αυτή τη διαφορά ως στρατηγική προτεραιότητα.

Παράλληλα σημείωσε πως σε περιόδους αναταραχής, η προβλεψιμότητα, το κράτος δικαίου και η προθυμία να τηρηθεί η βασισμένη σε κανόνες διεθνής τάξη γίνονται τα μεγαλύτερα πλεονεκτήματα της Ευρώπης. «Είμαστε δεσμευμένοι να κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να υπερασπιστούμε τις “βαρετές δημοκρατίες” μας, γιατί το “βαρετό” φέρνει βεβαιότητα και ένα ασφαλές καταφύγιο όταν αυτή η τάξη που βασίζεται σε κανόνες αμφισβητείται αλλού».

Σημαντικά πρόστιμα επέβαλε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στους τεχνολογικούς κολοσσούς Apple και Meta, συνολικού ύψους περίπου 700 εκατομμυρίων ευρώ (500 εκατ. ευρώ στην Apple και 200 εκατ. ευρώ στη Meta), μετά από διαπιστώσεις ότι περιόριζαν τις επιλογές των καταναλωτών, όπως ανακοίνωσε η Κομισιόν στις 22 Απριλίου.

Οι δύο εταιρείες κρίθηκαν ότι παραβίασαν τον Κανονισμό Ψηφιακών Αγορών (Digital Markets Act – DMA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο οποίος θεσπίστηκε για να διασφαλίσει ότι οι μεγάλες πλατφόρμες – «πύλες» – λειτουργούν δίκαια και επιτρέπουν τον ανταγωνισμό.

Στο μικροσκόπιο το App Store – Υπόλογη η Apple

Η Apple βρέθηκε να μην τηρεί τις υποχρεώσεις που απορρέουν από τον DMA αναφορικά με το λεγόμενο «anti-steering», δηλαδή το δικαίωμα των προγραμματιστών που διανέμουν τις εφαρμογές τους μέσω του App Store να ενημερώνουν δωρεάν τους χρήστες για εναλλακτικές προσφορές εκτός App Store, να τους κατευθύνουν και να διευκολύνουν αγορές εκτός του οικοσυστήματος της Apple.

Όπως σημείωσε η Κομισιόν, η Apple επέβαλλε μια σειρά περιορισμών που εμπόδιζαν τους προγραμματιστές εφαρμογών να εκμεταλλεύονται πλήρως άλλα κανάλια διανομής, στερώντας έτσι από τους χρήστες τη δυνατότητα πρόσβασης σε φθηνότερες ή εναλλακτικές προτάσεις.

«Η εταιρεία απέτυχε να αποδείξει πως οι περιορισμοί αυτοί είναι αντικειμενικά αναγκαίοι ή αναλογικοί», ανέφερε η ανακοίνωση της Επιτροπής, ζητώντας από την Apple να άρει κάθε εμπορικό ή τεχνικό περιορισμό που αφορά το steering.

Meta: Στο στόχαστρο λόγω «consent or pay» διαφήμισης

Όσον αφορά τη Meta, το πρόστιμο συνδέεται με το μοντέλο διαφημίσεων που εισήγαγε το Νοέμβριο του 2023, σύμφωνα με το οποίο οι χρήστες Facebook και Instagram στην ΕΕ κλήθηκαν να επιλέξουν αν συναινούν στην αξιοποίηση των προσωπικών τους δεδομένων με σκοπό την προσωποποιημένη διαφήμιση ή αν θα καταβάλουν μηνιαία συνδρομή για να αποφεύγουν τις διαφημίσεις.

Η Κομισιόν έκρινε πως το μοντέλο αυτό δεν συνάδει με το DMA, διότι ο κανονισμός απαιτεί από τις «gatekeeper» πλατφόρμες να προσφέρουν μια εναλλακτική υπηρεσία, ισοδύναμη με αυτή των προσωποποιημένων διαφημίσεων, αλλά με περιορισμένη χρήση προσωπικών δεδομένων αν ο χρήστης δεν δώσει τη συναίνεση του. Σύμφωνα με την Κομισιόν, η Meta δεν έδωσε επαρκή και συγκεκριμένη επιλογή στους χρήστες για μια παρόμοια υπηρεσία με μικρότερη επεξεργασία προσωπικών δεδομένων.

Η απόφαση αφορά τη λειτουργία της Meta στην ΕΕ μέχρι τον Νοέμβριο του 2024. Έκτοτε, η εταιρεία υιοθέτησε νεότερη έκδοση του διαφημιστικού της μοντέλου, την οποία οι ευρωπαϊκές αρχές εξετάζουν αυτή τη στιγμή.

Τα πρώτα πρόστιμα για παράβαση του DMA 

Η Επιτροπή υπογράμμισε ότι τα πρόστιμα λαμβάνουν υπ’ όψιν τη «σοβαρότητα και τη διάρκεια της μη συμμόρφωσης». Αυτές είναι οι πρώτες καταδικαστικές αποφάσεις για παραβάσεις του DMA, ένα γεγονός που εκτιμάται ότι μπορεί να καθορίσει τη στάση ΕΕ-ΗΠΑ στον τομέα της τεχνολογίας.

Οι Apple και Meta οφείλουν να συμμορφωθούν με την απόφαση εντός 60 ημερών, διαφορετικά αναμένεται να τους επιβληθούν και πρόσθετα, περιοδικά πρόστιμα.

Αντιδράσεις από τη Meta 

Εκπρόσωπος της Meta, απαντώντας σε ερώτηση της Epoch Times, τόνισε πως η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επιχειρεί να «θέσει σε μειονεκτική θέση τις επιτυχημένες αμερικανικές επιχειρήσεις, επιτρέποντας την ίδια στιγμή σε κινεζικές και ευρωπαϊκές εταιρείες να λειτουργούν υπό διαφορετικούς όρους».

«Το ζήτημα δεν είναι μόνο το πρόστιμο. Η παρέμβαση της Επιτροπής που μας αναγκάζει να αλλάξουμε το επιχειρηματικό μας μοντέλο, λειτουργεί πρακτικά ως δασμός πολλών δισεκατομμυρίων σε βάρος της Meta, ενώ μας υποχρεώνει να παρέχουμε μια υποβαθμισμένη υπηρεσία», σχολίασε ο ίδιος εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι οι περιορισμοί στην προσωποποιημένη διαφήμιση πλήττουν τελικά και τις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις και οικονομίες.

Η Apple αρνήθηκε να σχολιάσει, μέχρι τη στιγμή της δημοσίευσης του ρεπορτάζ.

ΗΠΑ–ΕΕ: Σε τροχιά τεχνολογικής σύγκρουσης

Οι εξελίξεις στα πρόστιμα έρχονται τη στιγμή που οι εμπορικές σχέσεις ΗΠΑ–Ευρώπης είναι τεταμένες. Η διοίκηση Τραμπ έχει ήδη επιβάλει μια σειρά δασμών στην ΕΕ (25% σε αλουμίνιο, χάλυβα, αυτοκίνητα και 20% σε αντισταθμιστικούς δασμούς, αν και προσωρινά έχουν παγώσει).

Η αμερικανική κυβέρνηση έχει εκφράσει την ανησυχία ότι ξένες κυβερνήσεις στοχοποιούν τις αμερικανικές τεχνολογικές εταιρείες. Τον Φεβρουάριο, ο Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε μνημόνιο για την προστασία των αμερικανικών επιχειρήσεων από αυτό που αποκάλεσε «εκβιασμό από το εξωτερικό».

«Οι κανονισμοί που ορίζουν πώς λειτουργούν οι αμερικανικές εταιρείες στην ΕΕ, όπως ο Κανονισμός Ψηφιακών Αγορών και ο Κανονισμός Ψηφιακών Υπηρεσιών, θα τύχουν ενδελεχούς ελέγχου από την κυβέρνηση», σύμφωνα με σχετικό ενημερωτικό σημείωμα του Λευκού Οίκου.

Η επιβολή φόρων στις ψηφιακές υπηρεσίες, τα πρόστιμα ή η υποχρέωση να υιοθετήσουν οι αμερικανικές εταιρείες συγκεκριμένες πολιτικές και πρακτικές μπορεί να συναντήσουν «αντίρροπες ενέργειες, όπως δασμούς».

Πρόσφατα, ο σύμβουλος εμπορικής πολιτικής του Τραμπ, Πήτερ Ναβάρο, κατηγόρησε την ΕΕ για «πόλεμο μέσω νομοθεσίας» κατά των αμερικανικών τεχνολογικών επιχειρήσεων. Η ΕΕ, από την πλευρά της, ξεκαθαρίζει ότι δεν προτίθεται να υποχωρήσει όσον αφορά τους ψηφιακούς κανονισμούς της στο πλαίσιο των εμπορικών διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ, ενώ μεγάλες εταιρείες σαν τη Meta και τη Google ενδέχεται να βρεθούν αντιμέτωπες με φόρους επί των διαφημιστικών τους εσόδων στην ευρωπαϊκή αγορά.

Επ’ αόριστον αναβλήθηκε η προγραμματισμένη συνάντηση υπουργών Εξωτερικών στο Λονδίνο με αντικείμενο τις προτάσεις ειρήνευσης μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας, επιβεβαίωσε το βρετανικό υπουργείο Εξωτερικών, μετά την ξαφνική ακύρωση του ταξιδιού του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ, Μάρκο Ρούμπιο.

Σύμφωνα με ανακοίνωση του Foreign Office, που επικαλείται η εφημερίδα The Guardian, «η σημερινή συνάντηση κορυφής με υπουργούς Εξωτερικών για το ουκρανικό ζήτημα αναβάλλεται». Από την ίδια πηγή διευκρινίστηκε ότι οι συνομιλίες θα συνεχιστούν σε υπηρεσιακό επίπεδο, αλλά μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.

Η ανακοίνωση εκδόθηκε τα ξημερώματα της 23ης Απριλίου, λίγες μόλις ώρες πριν από την προγραμματισμένη έναρξη των διαβουλεύσεων με τη συμμετοχή ηγετών της Δύσης και της Ουκρανίας.

Η απροσδόκητη εξέλιξη ήρθε σχεδόν ταυτόχρονα με την απόφαση του Μάρκο Ρούμπιο να ματαιώσει τη συμμετοχή του, καθώς θα ηγείτο της αμερικανικής αντιπροσωπείας στη συνάντηση του Λονδίνου.

Τελικά, στη συνάντηση συμμετείχαν – με μειωμένη σύνθεση – οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Γερμανίας και της Ουκρανίας, υπό την προεδρία του Βρετανού υπουργού Εξωτερικών, Ντέηβιντ Λάμμυ.

Το βράδυ της 22ας Απριλίου, ο Ρούμπιο επικοινώνησε τηλεφωνικά με τον Λάμι, διαβεβαιώνοντας ότι σκοπεύει να επαναπρογραμματίσει επίσκεψη στο Λονδίνο τους προσεχείς μήνες, ώστε να συνεχίσει τη συνεργασία μετά τις τρέχουσες «τεχνικές διαβουλεύσεις».

Σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα Χ, ο Αμερικανός ΥΠΕΞ ανέφερε: «Είχα σήμερα μια παραγωγική συνομιλία με τον υπουργό Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου, Ντέηβιντ Λάμμυ. Εξέφρασα την ευγνωμοσύνη μου για τη φιλοξενία της αμερικανικής αντιπροσωπείας, με επικεφαλής τον Ειδικό Απεσταλμένο του Προέδρου, Κέλλογκ. Η ομάδα μας ανυπομονεί για ουσιαστικές και εποικοδομητικές τεχνικές συζητήσεις με Βρετανούς και Ουκρανούς συνομιλητές. Ελπίζω να επανέλθω στο Λονδίνο μόλις ολοκληρωθούν οι τρέχουσες συζητήσεις.»

Αμεση ήταν και η απάντηση του Ντέηβιντ Λάμμυ, που υπογράμμισε πως το Ηνωμένο Βασίλειο συνεργάζεται στενά με τις ΗΠΑ, την Ουκρανία και τις ευρωπαϊκές χώρες για επίτευξη ειρήνης και τερματισμό της «παράνομης εισβολής του Πούτιν». «Βρισκόμαστε», σημείωσε χαρακτηριστικά, «σε μια κρίσιμη καμπή για την Ουκρανία, τη Βρετανία και την ευρωατλαντική ασφάλεια».

Οι «κόκκινες γραμμές» στη διαπραγμάτευση

Τη συνάντηση στο Λονδίνο ακολούθησε αντίστοιχη που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι στις 17 Απριλίου, όπου ανώτατοι αξιωματούχοι από ΗΠΑ, Ευρώπη και Ουκρανία επεδίωξαν να χαράξουν κοινή στρατηγική για τον τερματισμό του πολέμου που διαρκεί εδώ και τρία χρόνια.

Η συνάντηση του Παρισιού σηματοδότησε την πρώτη μεγάλη απόπειρα συντονισμού θέσεων μεταξύ του Κιέβου και των δυτικών συμμάχων του μετά την επιστροφή του Τραμπ στον Λευκό Οίκο, ο οποίος είχε υποσχεθεί ταχεία κατάπαυση των εχθροπραξιών.

Ο Μάρκο Ρούμπιο, μαζί με τον ειδικό απεσταλμένο των ΗΠΑ Στηβ Ουίτκοφ, συμμετείχε ενεργά στη σύνοδο και μίλησε αργότερα για ένα πλαίσιο ειρήνευσης που προτάθηκε από την αμερικανική πλευρά, το οποίο, όπως ισχυρίστηκε, έτυχε «θετικής υποδοχής».

Ωστόσο, ο Γάλλος υπουργός Εξωτερικών, Ζαν-Νοέλ Μπαρό, ξεκαθάρισε πως οι Ευρωπαίοι εταίροι απέρριψαν ορισμένες κρίσιμες πτυχές της αμερικανικής πρότασης, χαρακτηρίζοντάς τες «απαράδεκτες». «Ο μόνος σκοπός που μας αφορά είναι η προάσπιση των γαλλικών συμφερόντων και της ευρωπαϊκής ασφάλειας», δήλωσε στις 22 Απριλίου, εξηγώντας πως «καθώς οι ΗΠΑ αναλαμβάνουν ρόλο διαμεσολαβητή, οφείλουμε να καταστήσουμε σαφείς τις ‘κόκκινες γραμμές’ μας».

Στο μεταξύ, η αναπληρώτρια πρωθυπουργός και υπουργός Οικονομίας της Ουκρανίας, Γιούλια Σβιριέντενκο, επανέλαβε δημόσια τη θέση της χώρας της: «Καθώς η ουκρανική αντιπροσωπεία συναντά σήμερα στο Λονδίνο τους εταίρους της, διατρανώνουμε την αρχή μας: Η Ουκρανία είναι έτοιμη για διαπραγματεύσεις, όχι όμως για παράδοση», τόνισε σε ανάρτησή της. «Δεν πρόκειται να υπογραφεί καμία συμφωνία που θα ενισχύει τα ερείσματα της Ρωσίας ώστε να επανέλθει με μεγαλύτερη σκληρότητα. Ο λαός μας δεν θα δεχθεί ούτε μια ‘παγωμένη σύγκρουση’ που θα παρουσιαστεί ως λύση. Δεν πρόκειται ποτέ να αναγνωρίσουμε την προσάρτηση της Κριμαίας. Και αν δεν υπάρξει ένταξη στο ΝΑΤΟ, η Ουκρανία απαιτεί δεσμευτικές εγγυήσεις ασφαλείας, δυνατές να αποτρέψουν μελλοντική επιθετικότητα.»

Ερωτώμενος για την αιφνίδια αναβολή της συνόδου στο Λονδίνο, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, απέδωσε την εξέλιξη στην αδυναμία των ΗΠΑ, των ευρωπαϊκών κρατών και της Ουκρανίας να συμφωνήσουν σε κοινό πλαίσιο ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων. «Απ’ όσο γνωρίζουμε, δεν κατέστη δυνατό να υπάρξει σύγκλιση θέσεων, οπότε η συνάντηση δεν πραγματοποιήθηκε», δήλωσε, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.

Στις 18 Απριλίου, τόσο ο Τραμπ όσο και ο Ρούμπιο είχαν προειδοποιήσει πως οι ΗΠΑ ενδέχεται να αποσυρθούν από τις προσπάθειες διαμεσολάβησης εάν δεν υπάρξουν σαφή δείγματα προόδου.

Με πληροφορίες από το Reuters