Πολιτική

«Η εξωτερική πολιτική της χώρας εκφράζεται από τον πρωθυπουργό και την πολιτική ηγεσία του υπουργείου Εξωτερικών και όχι από ιδιώτες», δήλωσε στη Βουλή η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου, χαρακτηρίζοντας «ατόπημα», «ατυχέστατη» και «εσφαλμένη», «την ενέργεια των Ελλήνων, μελών του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, να φωτογραφηθούν με τον αυτοαποκαλούμενο πρόεδρο του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, δίπλα στα σύμβολα του κατοχικού καθεστώτος».

Παράλληλα, η κα Παπαδοπούλου ανέφερε ότι «το υπουργείο Εξωτερικών ουδεμία σχέση έχει με αυτό το θέμα ούτε ενημερώθηκε», ενώ επεσήμανε ότι η επίλυση του Κυπριακού βρίσκεται στην αιχμή των δράσεων και πρωτοβουλιών της ελληνικής κυβέρνησης και είναι σε διαρκή επικοινωνία και απόλυτη συναντίληψη με την Κυπριακή Δημοκρατία, υποστηρίζοντας τις πρωτοβουλίες του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και της προσωπικής του απεσταλμένης για την επανέναρξη των συνομιλιών με στόχο τη βιώσιμη και λειτουργική επίλυση του κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

Αφορμή ήταν οι επίκαιρες ερωτήσεις του προέδρου της «ΝΙΚΗΣ» Δημήτρη Νατσιού και του ανεξάρτητου βουλευτή Γιάννη Κόντη, σχετικά με τη συμμετοχή στελεχών του ΕΛΙΑΜΕΠ σε εκδηλώσεις στα κατεχόμενα της Κύπρου και ο ρόλος του Ιδρύματος στη διαμόρφωση της εξωτερικής πολιτικής.

Τόσο ο κος Νατσιός όσο και ο κος Κόντης, έκαναν λόγο για αδικαιολόγητη αδράνεια του υπουργείου Εξωτερικών, τονίζοντας ότι τα μέλη του ΕΛΙΑΜΕΠ έδρασαν αντεθνικά και ανθελληνικά, συμμετέχοντας σε ένα Ελληνοτουρκικό Φόρουμ στις 18 Ιουνίου, όπου και συνομίλησαν με τον ψευδοηγέτη των Τουρκοκυπρίων και στη συνέχεια φωτογραφήθηκαν με τα σύμβολα του κατοχικού καθεστώτος δίπλα στον κο Τατάρ.

«Η ενέργεια των Ελλήνων μελών του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ να φωτογραφηθούν με τον αυτοαποκαλούμενο πρόεδρο του ψευδοκράτους δίπλα στα σύμβολά του, ήταν προφανέστατα ατόπημα, αλλά και ένα επικοινωνιακό παιχνίδι της άλλης πλευράς που δεν εξυπηρετεί την ουσία, που παραμένει η επίλυση του κυπριακού και η επανένωση της Κύπρου», τόνισε χαρακτηριστικά η κα Παπαδοπούλου και συμπλήρωσε:

«Τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, καταδικάζουν την παράνομη αποσχιστική οντότητα και τέτοιες ενέργειες, σαν αυτή των μελών του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, λειτουργούν εν τέλει αντιπαραγωγικά και στις όποιες προσπάθειες δημιουργίας συνθηκών που θα οδηγήσουν στην επανέναρξη διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου.

Σε κάθε περίπτωση, είμαι βέβαιη ότι όσοι φωτογραφήθηκαν δίπλα στα σύμβολα του ψευδοκράτους έχουν ήδη κατανοήσει ότι η ενέργεια ήταν ατυχέστατη και εσφαλμένη. Ωστόσο, το υπουργείο Εξωτερικών ουδεμία σχέση με αυτό, δεν ενημερώθηκε ούτε φυσικά οι ίδιοι οι συμμετέχοντες ήταν υποχρεωμένοι να μας ενημερώσουν.

Η ελληνική κυβέρνηση, σε κάθε συνάντηση με ξένους ομολόγους, θέτει με συνέπεια στην ατζέντα των συζητήσεων την ανάγκη εφαρμογής του διεθνούς δικαίου, την καταδίκη της παράνομης τουρκικής εισβολής του 1974 και την αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας της Κύπρου».

Ο κος Νατσιός, υποστήριξε ότι «το ΕΛΙΑΜΕΠ ακολουθεί την πολιτική κατευνασμού που είναι καταστροφική και έχει εκφράσει κατά καιρούς απαράδεκτες θέσεις για τα εθνικά θέματα», ενώ ζήτησε να ξεκαθαρίσει το υπουργείο Εξωτερικών αν είχε ενημερωθεί για την απαράδεκτη συμμετοχή και στάση του στην τουρκοκυπριακή προπαγάνδα.

«Το θέμα αυτό το έχουμε ήδη καταδικάσει ως λάθος και ως εκούσια -πιστεύω- συμμετοχή σε ένα επικοινωνιακό παιχνίδι της άλλης πλευράς που δεν εξυπηρετεί την ουσία, που παραμένει η επίλυση του κυπριακού στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και η επανένωση της νήσου», αντέτεινε η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών.

Όπως τόνισε, «το Κυπριακό βρίσκεται στην αιχμή των δράσεων και πρωτοβουλιών της εξωτερικής μας πολιτικής και πιστεύουμε ότι έστω και με καθυστέρηση 50 και πλέον ετών, έχουν ωριμάσει οι συνθήκες να τερματιστεί ο ακρωτηριασμός της Κύπρου».

«Όντως η διεθνής συγκυρία είναι κρίσιμη, όντως γίνονται μεγάλες γεωπολιτικές αλλαγές γύρω μας, και για αυτό πιστεύουμε ότι είναι η κατάλληλη στιγμή η διεθνής κοινότητα να στηρίξει ακόμα πιο πολύ ενεργά τις πρωτοβουλίες των Ηνωμένων Εθνών για το Κυπριακό.

Άλλωστε, αποτελεί πεποίθησή μας ότι βιώσιμη λύση του Κυπριακού είναι προς το συμφέρον και των Ελληνοκυπρίων, αλλά και της τουρκοκυπριακής κοινότητας», επεσήμανε και συμπλήρωσε:

«Η κυβέρνηση είναι σε διαρκή επικοινωνία και απόλυτη συναντίληψη με την Κυπριακή Δημοκρατία και υποστηρίζει τις πρωτοβουλίες το γενικού γραμματέα του ΟΗΕ και της προσωπικής του απεσταλμένης για την επανέναρξη των συνομιλιών με στόχο τη βιώσιμη και λειτουργική επίλυση του κυπριακού στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου.

»Αυτός είναι ο στόχος όχι μόνο της Ελλάδος, αλλά και της Κυπριακής Δημοκρατίας και της διεθνούς κοινότητας στο σύνολο της, όπως εκφράζεται συντεταγμένα μέσω των Ηνωμένων Εθνών.

»Άλλωστε, στο πρόσφατο ψήφισμα του Ιανουαρίου για την ανανέωση της ΟΥΝΦΙΚΙΠ περιγράφεται ακριβώς το συμφωνηθέν πλαίσιο, που είναι διζωνική, δικοινοτική Ομοσπονδία με πολιτική ισότητα, μία κυριαρχία, μία ιθαγένεια και μία διεθνή προσωπικότητα σύμφωνα με το ευρωπαϊκό κεκτημένο.»

Τέλος, η κα Παπαδοπούλου ανέφερε ότι «το υπουργείο Εξωτερικών δεν έχει σχέση με τη λειτουργία και τη σύνθεση μελών και οργάνων του ΕΛΙΑΜΕΠ και του Ελληνοτουρκικού Φόρουμ, καθώς πρόκειται για δύο οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που χαίρουν ελευθερίας έκφρασης».

«Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι η κυβέρνηση θεωρεί ότι η ιστορική του διαδρομή του ΕΛΙΑΜΕΠ έχει θετικό αποτύπωμα και τιμά τα μέλη του, τα οποία είναι διακεκριμένα και καταξιωμένα στελέχη της κοινωνίας και της πανεπιστημιακής κοινότητας.

»Εξάλλου, στη σύγχρονη διεθνή πραγματικότητα εξωτερική πολιτική δεν ασκούν μόνο οι κυβερνήσεις, αλλά και οι δεξαμενές σκέψεις που διαμορφώνουν τις βάσεις εξωτερικής πολιτικής κάτι που γίνεται σε όλο τον κόσμο», σημείωσε η αναπληρώτρια υπουργός Εξωτερικών.

Της Νατάσας Θωμά

Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ υποδέχθηκε το βράδυ της 7ης Ιουλίου τον πρωθυπουργό του Ισραήλ Μπενιαμίν Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο, σε δείπνο με επίκεντρο την επίτευξη μόνιμης ειρήνης με το Ιράν, την κατάπαυση του πυρός στη Γάζα και την επέκταση των Συμφωνιών του Αβραάμ.

Στην έναρξη της συνάντησης, ο Νετανιάχου έδωσε στον Τραμπ αντίγραφο επιστολής που είχε στείλει στη Νορβηγική Επιτροπή Νόμπελ, προτείνοντάς τον για το Νόμπελ Ειρήνης, εκφράζοντας την άποψη ότι η υποψηφιότητα ήταν «απολύτως δικαιολογημένη». Ο Τραμπ φέρεται να απάντησε πως δεν το γνώριζε αυτό και χαρακτήρισε την κίνηση «πολύ σημαντική», ειδικά επειδή προερχόταν από τον Νετανιάχου.

Ήταν η τρίτη συνάντηση των δύο ηγετών μέσα στο 2025, σε μια περίοδο κατά την οποία η Ουάσιγκτον επιχειρεί να διαμεσολαβήσει για μια νέα συμφωνία ανταλλαγής ομήρων μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, στο πλαίσιο μιας εκεχειρίας.

Σύμφωνα με ισραηλινές εκτιμήσεις, περισσότεροι από πενήντα όμηροι παραμένουν στη Λωρίδα της Γάζας, εκ των οποίων οι είκοσι θεωρούνται ζωντανοί. Πριν αναχωρήσει για τις ΗΠΑ, ο Νετανιάχου είχε δηλώσει ότι η επιστροφή των ομήρων αποτελεί ύψιστη προτεραιότητα.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Καρολάιν Λέβιτ, δήλωσε στις 7 Ιουλίου ότι ο βασικός στόχος του προέδρου για τη Μέση Ανατολή είναι η λήξη των εχθροπραξιών και η απελευθέρωση των ομήρων.

Η πρόσφατη πρόταση εκεχειρίας των ΗΠΑ, την οποία υποστηρίζει το Ισραήλ, έχει διαβιβαστεί στη Χαμάς από διαμεσολαβητές, ωστόσο η οργάνωση δεν έχει ακόμη απαντήσει θετικά. Ο Τραμπ εμφανίζεται αισιόδοξος, δηλώνοντας στις 6 Ιουλίου ότι ενδέχεται να επιτευχθεί συμφωνία εντός της εβδομάδας, σημειώνοντας πως «υπάρχουν πολλές πιθανότητες να προκύψει συμφωνία με τη Χαμάς, που θα αφορά αρκετούς από τους ομήρους».

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης, ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ για τη Μέση Ανατολή, Στηβ Γουίτκοφ, εξέφρασε αισιοδοξία παρά τις τελευταίες αναφορές για απώλειες Ισραηλινών στρατιωτών. Τόνισε ότι υπάρχει η ευκαιρία για την επίτευξη ειρηνευτικής συμφωνίας και ότι προσβλέπει σε άμεσες εξελίξεις.

Αναφερόμενος σε ενδεχόμενη μετακίνηση Παλαιστινίων, ο Νετανιάχου υποστήριξε ότι πρόκειται για ζήτημα «ελεύθερης επιλογής», διευκρινίζοντας πως όσοι επιθυμούν να παραμείνουν μπορούν να το κάνουν, ενώ εκείνοι που θέλουν να φύγουν πρέπει να έχουν τη δυνατότητα. Πρόσθεσε ότι το Ισραήλ συνεργάζεται στενά με τις Ηνωμένες Πολιτείες για να βρεθούν χώρες που θα μπορούσαν να προσφέρουν στους Παλαιστίνιους ένα καλύτερο μέλλον και δήλωσε ότι η διαδικασία αυτή βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο.

Ο Τραμπ από την πλευρά του ανέφερε πως έχει λάβει «μεγάλη υποστήριξη» από χώρες της περιοχής και ότι «κάτι θετικό θα προκύψει».

Η τελευταία συμφωνία εκεχειρίας κατέρρευσε στις 18 Μαρτίου, λόγω διαφωνιών για την εφαρμογή της δεύτερης φάσης, η οποία προέβλεπε τον τερματισμό των συγκρούσεων και την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων. Πριν αναχωρήσει για την Ουάσιγκτον, ο Νετανιάχου είχε δηλώσει πως η προσπάθεια για την επίτευξη αυτής της συμφωνίας συνεχίζεται και εκτίμησε ότι ο Τραμπ μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο.

Συμφωνία με το Ιράν

Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε λίγες εβδομάδες μετά από τα αμερικανικά πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν στο Φορντό, το Ισφαχάν και τη Νατάνζ. Μετά τις επιθέσεις, οι Ηνωμένες Πολιτείες διαμεσολάβησαν για μια εκεχειρία μεταξύ Ισραήλ και Ιράν.

Ο Τραμπ δήλωσε πως η κυβέρνησή του εργάζεται σε πολλές πρωτοβουλίες, συμπεριλαμβανομένης μιας «μόνιμης συμφωνίας» με το Ιράν. Τόνισε ότι κάτι τέτοιο προϋποθέτει η Τεχεράνη να εγκαταλείψει τις πυρηνικές φιλοδοξίες της και ισχυρίστηκε ότι οι αμερικανικές επιθέσεις «κατέστρεψαν πλήρως» τις ιρανικές εγκαταστάσεις, αναγκάζοντας το Ιράν να ξεκινήσει από την αρχή σε νέα τοποθεσία.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης με τον Νετανιάχου, ο Τραμπ δήλωσε ότι έχουν προγραμματιστεί συνομιλίες με το Ιράν και πως η ιρανική πλευρά δείχνει πρόθυμη για διάλογο, προσθέτοντας ότι πλέον είναι «πολύ διαφορετική» σε σχέση με δύο εβδομάδες πριν.

Σύμφωνα με την Άλισον Μάινορ, διευθύντρια του Ινστιτούτου N7 του Atlantic Council, στόχος του Τραμπ είναι να μετατρέψει τις πρόσφατες εκεχειρίες σε μακροπρόθεσμη σταθερότητα. Σε πρόσφατη έκθεσή της, επεσήμανε ότι η επιτυχής επίτευξη εκεχειρίας στη Γάζα θα ενίσχυε τη δυναμική για την επανεκκίνηση των Συμφωνιών του Αβραάμ, οι οποίες υπεγράφησαν το 2020 και περιελάμβαναν την εξομάλυνση σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και των χωρών της ευρύτερης περιοχής, όπως τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Σουδάν και το Μαρόκο.

Ο Τραμπ φέρεται να επιθυμεί την ένταξη της Συρίας στις εν λόγω συμφωνίες. Η Μάινορ υποστήριξε ότι η σημερινή συγκυρία αποτελεί ιστορική ευκαιρία για επανακαθορισμό των συροϊσραηλινών σχέσεων, ιδίως μετά την απόφαση του Τραμπ να άρει τις κυρώσεις κατά της Συρίας.

Στις 7 Ιουλίου, ο Τραμπ ανακάλεσε επίσης τον χαρακτηρισμό της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ ως ξένης τρομοκρατικής οργάνωσης. Η οργάνωση, υπό την ηγεσία του Αχμέντ αλ Σαρά, ανέλαβε την εξουσία τον Δεκέμβριο, ύστερα από την ανατροπή του Σύρου προέδρου Μπασάρ αλ Άσαντ. Ο αλ Σαρά έχει πλέον αναλάβει την προεδρία της χώρας.

Αντιθέτως, η προσπάθεια του Νετανιάχου για εξομάλυνση σχέσεων με τη Σαουδική Αραβία φαίνεται να έχει παγώσει, τουλάχιστον μέχρι να επιλυθεί η σύγκρουση με τη Χαμάς. Το Ριάντ φέρεται να έχει θέσει ως προϋπόθεση τη σαφή πορεία προς την ίδρυση παλαιστινιακού κράτους. Η κυβέρνηση Τραμπ, ωστόσο, αποφεύγει συστηματικά να διευκρινίσει αν η λύση των δύο κρατών εξακολουθεί να αποτελεί επίσημη θέση των ΗΠΑ.

Όταν ρωτήθηκε σχετικά, ο Τραμπ έδωσε τον λόγο στον Νετανιάχου, λέγοντας ότι πρόκειται για «τον πιο κατάλληλο άνθρωπο στον κόσμο» να απαντήσει στο διαχρονικό αυτό ερώτημα. Ο Νετανιάχου απάντησε πως οι Παλαιστίνιοι πρέπει να έχουν όλα τα δικαιώματα αυτοδιοίκησης, αλλά όχι τις εξουσίες που θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο το Ισραήλ, διευκρινίζοντας ότι η συνολική ευθύνη για την ασφάλεια θα παραμείνει στα χέρια του Ισραήλ.

Σχέσεις Τραμπ-Νετανιάχου

Ο Νετανιάχου διαμένει στο Blair House, την επίσημη κατοικία προσκεκλημένων του προέδρου των ΗΠΑ. Σύμφωνα με το γραφείο του, πριν από τη συνάντηση με τον Τραμπ, είχε διαβουλεύσεις με τον Στηβ Γουίτκοφ και στη συνέχεια με τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο. Επίσης, αναμένεται να έχει επαφές με τον αντιπρόεδρο Τζ. Ντ. Βανς και τον πρόεδρο της Βουλής, Μάικ Τζόνσον.

Ο Τραμπ έχει επανειλημμένα εκφράσει τη στήριξή του προς τον Ισραηλινό πρωθυπουργό, ακόμα και στο πλαίσιο της δικαστικής διαδικασίας που αντιμετωπίζει στο Ισραήλ. Σε ανάρτησή του στο Truth Social, στις 28 Ιουνίου, χαρακτήρισε τη δίωξη του Νετανιάχου «πολιτικό κυνήγι μαγισσών» αντίστοιχο με αυτό που, όπως ισχυρίστηκε, είχε υποστεί ο ίδιος. Παρατήρησε ακόμη ότι κάτι τέτοιο υπονομεύει τις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για το Ιράν και τη Χαμάς.

Ο Νετανιάχου απάντησε με δημόσια ευχαριστήρια ανάρτηση στην πλατφόρμα Χ, γράφοντας: «Μαζί θα κάνουμε τη Μέση Ανατολή σπουδαία ξανά!»

Ανάλυση Ειδήσεων

Παρά τους μήνες παρασκηνιακών διαβουλεύσεων και τις πιέσεις από τον πρόεδρο των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, οι ηγέτες των 32 χωρών-μελών του ΝΑΤΟ κατέληξαν στις 25 Ιουνίου σε συμφωνία να δαπανούν έως το 2035 το 5% του ΑΕΠ τους για την άμυνα.

Στη Διακήρυξη της Συνόδου της Χάγης αναφέρεται ότι «οι σύμμαχοι δεσμεύονται να επενδύουν ετησίως το 5% του ΑΕΠ τους για βασικές αμυντικές απαιτήσεις και σχετικές δαπάνες για την άμυνα και την ασφάλεια μέχρι το 2035, προκειμένου να εκπληρώσουν τις ατομικές και συλλογικές υποχρεώσεις τους».

Ο Άλμπερτ Σβιντζίνσκι, διευθυντής ανάλυσης στην πολωνική δεξαμενή σκέψης Strategy & Future, σχολίασε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι η συμφωνία προβλέπει γενικά την επίτευξη του στόχου του 3,5% του ΑΕΠ για καθαρά αμυντικό υλικό και επιπλέον 1,5% για υποδομές. Ωστόσο, επεσήμανε ότι το 2035 απέχει μια δεκαετία ενώ πολλοί στην Ευρώπη θεωρούν πιθανή μια άμεση σύγκρουση μεταξύ του ΝΑΤΟ και της Ρωσίας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια.

Η Ισπανία έχει ήδη εξασφαλίσει εξαίρεση, καθώς φέρεται να έπεισε τον γενικό γραμματέα του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε, να τροποποιήσει τη φράση «όλοι οι σύμμαχοι δεσμεύονται» σε «οι σύμμαχοι δεσμεύονται».

Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, και άλλες χώρες όπως το Βέλγιο και η Ιταλία προσυπέγραψαν τη διακήρυξη με επιφύλαξη. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός, Τζόρτζια Μελόνι, τόνισε τις τελευταίες ημέρες πως οι δαπάνες αυτές είναι μεν αναγκαίες, αλλά η κυβέρνησή της δεσμεύεται να μην αποσπάσει ούτε ένα ευρώ από άλλες βασικές προτεραιότητες.

Ο αναλυτής άμυνας Τιμ Ρίπλεϋ, συγγραφέας του βιβλίου «Little Green Men: The Inside Story of Russia’s New Military Power», εκτίμησε ότι η συμφωνία αυτή αποτελεί απλώς την αρχή μιας μακράς, γραφειοκρατικής διαδικασίας και όχι την τελική κατάληξη. Προειδοποίησε ότι τα κράτη-μέλη του ΝΑΤΟ ενδέχεται να χρησιμοποιήσουν διαφορετικούς ορισμούς για τις «βασικές» και «δευτερεύουσες» αμυντικές δαπάνες, ώστε να «μαγειρέψουν» τον προϋπολογισμό και τη συνεισφορά τους. «Πρόκειται για μια συνταγή σύγχυσης και παραπλάνησης», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ο προϋπολογισμός δεν αρκεί – σημασία έχει η αξιοποίησή του

Ο Εμμανουέλ Ντυπουί, πρόεδρος του Ινστιτούτου για την Ευρωπαϊκή Προοπτική και τις Σπουδές Ασφαλείας στο Παρίσι, χαρακτήρισε τη Σύνοδο «απογοητευτική», καθώς –όπως είπε– υπήρξε μεν μια επίφαση τεχνητής ενότητας, αλλά παρέμειναν αναπάντητα κρίσιμα ερωτήματα για το πώς θα επιτευχθεί ο στόχος του 5%.

Ο ίδιος υποστήριξε ότι οι υποσχέσεις ήταν πολλές και σχεδόν όλοι συμφώνησαν, εκτός από την Ισπανία, αλλά στην πράξη ο στόχος δεν είναι ρεαλιστικός. Αναρωτήθηκε πού θα βρεθούν τα κονδύλια και ποια είναι η πραγματική ικανότητα των κρατών να τα διαθέσουν.

Ο Σβιντζίνσκι εντοπίζει διαφορετικό πρόβλημα, χαρακτηρίζοντας το ποσοστό επί του ΑΕΠ «πολύ συνθετικό δείκτη». Υποστήριξε ότι το να ξοδεύεις χρήματα δεν σε καθιστά απαραίτητα ισχυρή δύναμη, φέρνοντας ως παράδειγμα τη Σαουδική Αραβία, η οποία δαπανά δεκάδες δισ. δολάρια χωρίς να θεωρείται στρατιωτική υπερδύναμη, σε αντίθεση με το Ισραήλ που δαπανά κάτω από 20 δισ. δολάρια ετησίως.

Σε αυτό το πνεύμα, κατέκρινε πρόσφατη αγορά 96 ελικοπτέρων Απάτσι από την Πολωνία, χαρακτηρίζοντάς τη «σπατάλη αστρονομικού ποσού». Εκτίμησε ότι τα Απάτσι σχεδιάστηκαν για «μια εντελώς διαφορετική εποχή πολέμου» και δεν θα έχουν την ίδια επιχειρησιακή αξία σήμερα.

Ανέφερε ακόμη ότι ο Έλον Μασκ είχε δίκιο όταν επεσήμανε πως το μέλλον βρίσκεται στα αυτόνομα συστήματα, όπως τα μη επανδρωμένα σκάφη. Υπενθύμισε πως η πρόσφατη στρατηγική αναθεώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου πρότεινε μια στρατηγική «20-40-40»: 20% επανδρωμένες πλατφόρμες (όπως άρματα και πυροβολικό), 40% επαναχρησιμοποιήσιμα αυτόνομα συστήματα (π.χ. drone) και 40% μη επαναχρησιμοποιήσιμες πλατφόρμες (οι λεγόμενες «καμικάζι»).

Τι θεωρείται «αμυντική δαπάνη»;

Η διακήρυξη της Χάγης αναφέρει επίσης ότι οι σύμμαχοι θα λογοδοτούν για δαπάνες έως και 1,5% του ΑΕΠ για την προστασία κρίσιμων υποδομών, την άμυνα δικτύων, την πολιτική ετοιμότητα και ανθεκτικότητα, την καινοτομία και τη στήριξη της αμυντικής βιομηχανικής βάσης.

Ο Τιμ Ρίπλεϋ προειδοποίησε ότι κάποιες χώρες μπορεί να εντάξουν στο λογαριασμό δαπάνες από τους κανονικούς προϋπολογισμούς υγείας ή μεταφορών. «Υπάρχει σοβαρός κίνδυνος να προσπαθήσουν όλοι να ‘μαγειρέψουν’ τα στοιχεία, προσθέτοντας δαπάνες απλώς για να φαίνεται ότι πιάνουν τον στόχο», είπε.

Η Ιταλία, για παράδειγμα, σχεδιάζει να επενδύσει 206 δισ. ευρώ για αναβάθμιση του σιδηροδρομικού δικτύου και 162 δισ. για οδικά έργα. Κάποια από αυτά ενδέχεται να ενταχθούν στην κατηγορία έργων «ανθεκτικότητας», όπως τις περιγράφει το ΝΑΤΟ. Ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών, Εντουάρντο Ρίξι, δήλωσε ότι μεγάλο μέρος των επενδύσεων αυτών εντάσσεται στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ λόγω της «διπλής χρήσης» τους.

Ο Ρίπλεϋ σημείωσε πως ο πόλεμος στην Ουκρανία ανέδειξε το πόσο καταστροφικά μπορεί να είναι τα συνδυασμένα πλήγματα με πεζικό, πυραύλους, μη επανδρωμένα αεροσκάφη, κυβερνοεπιθέσεις και δολιοφθορές. Υπογράμμισε ότι μια κοινωνία πρέπει να μπορεί να αντέξει τέτοιους κραδασμούς και να επιτρέψει στις ένοπλες δυνάμεις της να κινητοποιηθούν γρήγορα, κάτι που απαιτεί σημαντικές επενδύσεις σε σιδηροδρόμους, οδικούς άξονες, γέφυρες και σήραγγες.

Πρόσθεσε ότι απαιτούνται επίσης δαπάνες για καταφύγια, συστήματα προειδοποίησης αεροπορικών επιδρομών, ακόμα και για εργαστήρια παρασκευής εμβολίων σε περίπτωση πανδημίας ή βιολογικού πολέμου.

Ο Ντυπουί υποστήριξε ότι αυτού του είδους οι δαπάνες είναι πιο εύκολα αποδεκτές από την ευρωπαϊκή κοινή γνώμη. Ανέφερε ότι από τον Μάρτιο του 2025 κυκλοφορούν νέα ομόλογα ασφαλείας με τίτλο SAFE (Security Action For Europe), με στόχο να συγκεντρωθούν έως και 150 δισ. ευρώ μέχρι το 2030. Κατά τον ίδιο, ο καλύτερος τρόπος να πειστεί το κοινό είναι να του εξηγηθεί γιατί χρειάζεται να επενδύσει στην άμυνα.

Πώς θα διασφαλιστεί ότι οι στόχοι θα τηρηθούν;

Σε συνέντευξη Τύπου πριν από τη Σύνοδο, στις 23 Ιουνίου, ο Μαρκ Ρούττε είχε επισημάνει ότι η διαφορά με τη δέσμευση του 2014 είναι πως πλέον θα υπάρχουν ετήσιες εκθέσεις δαπανών και τακτικές αξιολογήσεις.

Ωστόσο, ο Ρίπλεϋ σημείωσε ότι στις στατιστικές του ΝΑΤΟ υπάρχει πάντα μια υποσημείωση που αναφέρει «όπως δηλώθηκε από τα υπουργεία Άμυνας των κρατών-μελών». Εκτίμησε ότι αυτό δύσκολα θα αλλάξει και πως δεν προβλέπεται πιο αυστηρός μηχανισμός ελέγχου. Είπε πως δεν φαντάζεται κάποια χώρα να αποδέχεται την άφιξη ελεγκτών του ΝΑΤΟ στο υπουργείο της για να καταγράψουν δαπάνες σε συνδετήρες ή συντάξεις. Μια τέτοια εξέλιξη, τόνισε, θα θεωρούνταν υπερβολική παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας.

Του Chris Summers

Η σύντομη πολεμική σύγκρουση ανάμεσα στο Ισραήλ και το Ιράν ανέδειξε τις στενές σχέσεις της Τεχεράνης με άλλους αντιπάλους των Ηνωμένων Πολιτειών, κυρίως τη Ρωσία και την Κίνα.

Παρότι δεν υφίσταται επίσημη συμμαχία μεταξύ Ιράν, Κίνας, Ρωσίας και άλλων κρατών που έχουν αντικρουόμενα συμφέροντα με τη Δύση, οι πολιτικές και οικονομικές σχέσεις τους θεωρούνται από πολλούς ως μια άτυπη συμμαχία εναντίον του δυτικού κόσμου.

Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) καταδίκασε δημοσίως τις ισραηλινές και αμερικανικές επιθέσεις κατά ιρανικών στρατιωτικών και πυρηνικών εγκαταστάσεων, κάνοντας λόγο για παραβίαση της κυριαρχίας του Ιράν.

Ο απόστρατος πλοίαρχος του Πολεμικού Ναυτικού των ΗΠΑ, Στιου Κβερκ, υποστήριξε σε άρθρο του ότι τα μακροπρόθεσμα συμφέροντα της Κίνας υπέστησαν ζημία από τη σύγκρουση. Όπως σημείωσε, το Πεκίνο είχε επενδύσει σημαντικά στο Ιράν, από την παροχή τεχνογνωσίας για το πυρηνικό του πρόγραμμα μέχρι και την αγορά μεγάλων ποσοτήτων ιρανικού πετρελαίου.

Ο Κάι Σενκούν, ανεξάρτητος Κινέζος σχολιαστής που ζει στο εξωτερικό, δήλωσε στην Epoch Times ότι η απόφαση του προέδρου Τραμπ να διατάξει στοχευμένα πλήγματα στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν δεν είχε μόνο στόχο να καθυστερήσει το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, αλλά και να στείλει προειδοποιητικό μήνυμα σε άλλα καθεστώτα με αντιαμερικανική στάση.

Όπως επεσήμανε, μέχρι πρότινος ο Τραμπ είχε αποκτήσει τη φήμη επιχειρηματία που αποφεύγει την εμπλοκή των ΗΠΑ σε πολεμικές συγκρούσεις. Ωστόσο, θεωρεί ότι πλέον έχει καταστεί σαφές πως οι αυταρχικοί ηγέτες δεν μπορούν να προβλέψουν τις κινήσεις του, γεγονός που – κατά την άποψή του – προκαλεί πραγματικό φόβο.

Ο ίδιος εκτίμησε ότι η ετοιμότητα του Τραμπ να υποστηρίξει στρατιωτικά το Ισραήλ εγείρει το ενδεχόμενο η Ουάσιγκτον να μην παραμείνει αδρανής σε περίπτωση που η Κίνα επιχειρήσει να καταλάβει την Ταϊβάν με τη βία. Αν συμβεί κάτι τέτοιο, είπε, οι ΗΠΑ θα μπορούσαν να προσφέρουν στην Ταϊβάν όπλα ακριβείας για «πλήγματα εξουδετέρωσης ηγεσίας», τα οποία – όπως υποστήριξε – αποτελούν τον μεγαλύτερο φόβο της κινεζικής ηγεσίας.

Οι ΗΠΑ ενεπλάκησαν άμεσα στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν στις 21 και 22 Ιουνίου, περίπου μία εβδομάδα μετά τα πρώτα ισραηλινά πλήγματα. Κατά την επέμβαση αυτή, ο Τραμπ διέταξε επιθέσεις μεγάλης εμβέλειας με βομβαρδιστικά αεροσκάφη στελθ, τα οποία έριξαν διατρητικές βόμβες κατά τριών μεγάλων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, θαμμένων σε βάθος εκατοντάδων μέτρων.

Σύμφωνα με εκτίμηση της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (IAEA), οι Ιρανοί είχαν εμπλουτίσει εκατοντάδες κιλά ουρανίου σε επίπεδο 60%. Κατά τις αμερικανικές εκτιμήσεις, εάν αυτό το υλικό εμπλουτιζόταν μέχρι το 90%, θα επαρκούσε για την κατασκευή περίπου δέκα πυρηνικών όπλων.

Παρότι η τύχη του εμπλουτισμένου ιρανικού ουρανίου παραμένει άγνωστη, η κλίμακα των ισραηλινών και αμερικανικών επιθέσεων, αλλά και η έκταση των επιχειρήσεων «εξουδετέρωσης ηγεσίας» εκ μέρους του Ισραήλ, ανέδειξαν τις σοβαρές αδυναμίες του ιρανικού καθεστώτος.

Ο Γου Τζιαλόνγκ, Κινέζος αναλυτής που ειδικεύεται στα οικονομικά και τις διεθνείς σχέσεις, εκτίμησε ότι οι επιθέσεις του Ισραήλ σε συνδυασμό με τη χρήση διατρητικών βομβών από τις ΗΠΑ κατά υπόγειων πυρηνικών εγκαταστάσεων του Ιράν, σε βάθος 80 μέτρων, λειτουργούν ως έμμεση προειδοποίηση προς το Πεκίνο.

Υπενθύμισε ότι το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) διοικεί τη χώρα από το Tzονγκνανχάι, κτίριο εντός της Απαγορευμένης Πόλης, ενώ ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός της Κίνας διατηρεί υπόγειο καταφύγιο στο όρος Σιγιάν, σε βάθος 60 μέτρων. Υποστήριξε ότι η απόφαση του Τραμπ να πλήξει τις υπόγειες εγκαταστάσεις στο Ιράν στέλνει σαφές μήνυμα ότι ακόμα και τέτοια καταφύγια δεν είναι απρόσβλητα για τις αμερικανικές δυνάμεις.

Ο Σενκούν πρόσθεσε ότι η έκταση της ταπείνωσης του Ιράν από το μικρότερο – στρατιωτικά – Ισραήλ αποτελεί σημαντικό δίδαγμα για την κινεζική ηγεσία, ειδικά για όσους τάσσονται υπέρ μιας εισβολής στην Ταϊβάν.

Όπως είπε, το Ισραήλ διέσπασε τις αποκαλούμενες «γραμμές άμυνας» του Ιράν και διέλυσε το προστατευτικό πλέγμα που είχε οικοδομήσει γύρω του το Πεκίνο – εξέλιξη που, σύμφωνα με την άποψή του, δεν προμηνύει θετικά αποτελέσματα για τις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις.

Συνεργασία και εξάρτηση

Από την ισλαμική επανάσταση του 1979 και την ανατροπή του φιλοδυτικού σάχη Παχλαβί, το Ιράν διατηρεί εχθρικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ. Η ρητορική των Ιρανών ηγετών, που αποκαλούν τις ΗΠΑ «Μεγάλο Σατανά», έχει παραμείνει αμετάβλητη επί δεκαετίες.

Ενώ οι σχέσεις του Ιράν με τη Ρωσία βελτιώθηκαν μόνο μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης — με τις ισλαμικές αρχές να αποκαλούν τους σοβιετικούς κομμουνιστές «Μικρό Σατανά» — η Τεχεράνη διατηρεί από καιρό φιλικές σχέσεις και ισχυρούς οικονομικούς δεσμούς με το ΚΚΚ.

Από την επανάσταση του 1979, η Κίνα έχει επενδύσει δεκάδες δισεκατομμύρια στο Ιράν, ιδίως στην υποδομή πετρελαίου, και από το 2009 είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος του Ιράν. Το 2021, η Κίνα και το Ιράν υπέγραψαν το 25ετές Πρόγραμμα Συνεργασίας Ιράν-Κίνας, μια συνεργασία που, σύμφωνα με ορισμένους αναλυτές, ενισχύει την οικονομική εξάρτηση του Ιράν από το Πεκίνο.

Η Κίνα εισάγει το 90% του πετρελαίου του Ιράν, σύμφωνα με την εταιρεία ανάλυσης Kpler. Το πετρέλαιο είναι ένας κρίσιμος πόρος για το Πεκίνο, δεδομένου ότι τα πετρελαϊκά κοιτάσματα της Κίνας δεν επαρκούν για να καλύψουν τις ανάγκες της τεράστιας βιομηχανικής βάσης και του πληθυσμού της.

Ρήγματα στη συνεργασία

Ισραηλινές δυνάμεις κατάφεραν να εξουδετερώσουν ολόκληρο το ιρανικό σύστημα αεράμυνας, συνδυάζοντας αεροπορική ισχύ με επιτόπιες επιχειρήσεις μυστικών υπηρεσιών. Ιδιαίτερα σημαντική φέρεται να ήταν η συμβολή της ισραηλινής κατασκοπείας στον εντοπισμό στρατιωτικών ηγετών που αποτέλεσαν στόχο επιθέσεων, μεταξύ των οποίων και ο Χοσεΐν Σαλαμί, επικεφαλής των Φρουρών της Επανάστασης.

Το Πεκίνο στήριζε το ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα από τη δεκαετία του 1980, ενώ είχε υπογράψει μυστική συμφωνία με την Τεχεράνη το 1990 για παροχή τεχνογνωσίας. Επιπλέον, μεγάλο μέρος του ιρανικού οπλισμού προέρχεται από την Κίνα – κάτι που αποδείχθηκε καθοριστικό στον πόλεμο Ιράν-Ιράκ (1980-1988).

Ωστόσο, η πρόσφατη σύγκρουση γεννά ερωτήματα για την αποτελεσματικότητα των κινεζικών εξοπλισμών στο πεδίο της μάχης. Όπως αναφέρθηκε σε φόρουμ στην Ταϊβάν από τον Κούο Γιουτζέν, αναπληρωτή διευθυντή του Ινστιτούτου Εθνικής Πολιτικής Έρευνας, η κακή απόδοση της ιρανικής αεράμυνας αποτελεί πλήγμα για την εικόνα τόσο της Κίνας όσο και της Ρωσίας.

Σύμφωνα με δημοσίευμα κινεζικού μέσου, που επικαλείται το Jane’s Defence Weekly του 2017, το ιρανικό σύστημα διοίκησης αεράμυνας Negah βασίζεται στο κινεζικό JY-10. Η πληροφορία αυτή δεν έχει επιβεβαιωθεί ανεξάρτητα από την Epoch Times.

Επιπλέον, το Ιράν φέρεται να είχε αναπτύξει κινεζικής κατασκευής συστήματα λέιζερ αεράμυνας Shennong 3000/5000 στα τέλη του 2024, τα οποία – όπως και τα ραντάρ Negah – απέτυχαν να αποτρέψουν τις ισραηλινές επιθέσεις. Άλλα συστήματα προέρχονται από τη Ρωσία.

Τέλος, το Ιράν συνεχίζει να προμηθεύει μη επανδρωμένα αεροσκάφη στη Ρωσία, τα οποία χρησιμοποιούνται στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας.

Του Leo Timm

Παρά την εντυπωσιακή άνοδο που καταγράφουν στις κάλπες, λαϊκιστικά ευρωπαϊκά κόμματα εξακολουθούν να αποκλείονται από τη διακυβέρνηση, καθώς οι πολιτικοί τους αντίπαλοι τα χαρακτηρίζουν ακραία και τα εμποδίζουν να συμμετάσχουν σε κυβερνητικούς συνασπισμούς. Οι θιασώτες της τακτικής που είναι γνωστή ως «cordon sanitaire» (‘υγειονομικό φράγμα’) υποστηρίζουν ότι δεν πρόκειται για επίθεση κατά της δημοκρατίας αλλά για υπεράσπισή της. Ωστόσο, ειδικός επί στρατιωτικών θεμάτων προειδοποιεί πως αυτή η προσέγγιση ενδέχεται να προκαλέσει οργή στους ψηφοφόρους και να κλείσει κάθε προοπτική ειρηνικής πολιτικής αλλαγής.

Τα «φράγματα» και τα όρια νομιμότητας

Οι συνασπισμοί αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της πολιτικής ζωής σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Όμως το «υγειονομικό φράγμα», μέτρο που κανονικά στοχεύει περιθωριακές ομάδες, εφαρμόζεται πλέον για τον αποκλεισμό κομμάτων που προσεγγίζουν ή και υπερβαίνουν εκλογικά ποσοστά πλειοψηφίας. Σε αυτά συγκαταλέγονται η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD), το Εθνικό Συγκρότημα της Γαλλίας (Rassemblement National), το Κόμμα Ελευθερίας της Αυστρίας, το Vox της Ισπανίας και το Κόμμα της Ελευθερίας στην Ολλανδία. Όλα αρνούνται τον χαρακτηρισμό του «ακροδεξιού», παρότι έτσι αποκαλούνται από πολλά ΜΜΕ, αντιπάλους ή ακαδημαϊκούς. Ωστόσο, άλλα κόμματα θεωρούν ότι έχουν ξεπεράσει τα αποδεκτά όρια και συνασπίζονται για να τα αποκλείσουν από τη διακυβέρνηση.

Στη Γερμανία, το AfD – κόμματος που αναδείχθηκε δεύτερη δύναμη στις εθνικές βουλευτικές εκλογές με σχεδόν 21%, με ατζέντα κατά της μαζικής μετανάστευσης – αποκλείστηκε πρόσφατα από τη θέση του προέδρου και του αντιπροέδρου επιτροπών στη Βουλή. Το κόμμα δίνει σήμερα νομική μάχη με το κράτος, ώστε να μην χαρακτηριστεί ακροδεξιό από την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος. Οι βασικές πολιτικές του θέσεις του περιλαμβάνουν τη στήριξη του παραδοσιακού γάμου και της πυρηνικής οικογένειας, την υπεράσπιση της εθνικής ανεξαρτησίας απέναντι στην ενισχυόμενη εξουσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τη διατήρηση της γερμανικής ταυτότητας εντός της τάσης προς την ευρωπαϊκή ομοιογένεια και την ‘ισλαμοποίηση’, καθώς και την αυστηρή φύλαξη των συνόρων, ακόμη και με απελάσεις παράτυπων μεταναστών. Οι παραπάνω θέσεις, ωστόσο, δεν δείχνουν να κάμπτουν τη δημοφιλία του κόμματος: πρόσφατη δημοσκόπηση της INSA το φέρνει στο 24,5%, μια ανάσα από το CDU που συγκεντρώνει 26%.

Παρόμοιες εξελίξεις και σε άλλες χώρες

Στις αρχές Ιουνίου, στην Ολλανδία η κυβέρνηση κατέρρευσε όταν ο Γκέερτ Βίλντερς, επικεφαλής του Κόμματος της Ελευθερίας (PVV), απέσυρε το κόμμα του από τον κυβερνητικό συνασπισμό. Ο Βίλντερς είχε ζητήσει από τους εταίρους να υιοθετήσουν πρόταση δραστικής μείωσης της παράτυπης μετανάστευσης, που περιελάμβανε ακόμη και χρήση του στρατού για τη φύλαξη των συνόρων, επαναπροώθηση Σύρων μεταναστών και κλείσιμο των δομών φιλοξενίας. Όταν η πρότασή του δεν έγινε αποδεκτή, το PVV αποχώρησε από το κυβερνητικό σχήμα.

Στην Αυστρία, συντηρητικοί, σοσιαλδημοκράτες και φιλελεύθεροι συμμάχησαν φέτος τον Μάρτιο, αποκλείοντας το αντιμεταναστευτικό και ευρωσκεπτικιστικό Κόμμα της Ελευθερίας, παρά το ότι είχε βγει πρώτο στις εκλογές του Σεπτεμβρίου με 29%. Το κόμμα έχει τις ρίζες του στο 1956 και ιδρυτή τον Άντον Ράινταλερ, πρώην αξιωματικό των SS. Την ίδια περίοδο, ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμμανουέλ Μακρόν προκήρυξε πρόωρες βουλευτικές εκλογές στις 9 Ιουνίου, έπειτα από τη βαριά ήττα του κεντρώου κόμματός του Renaissance στις ευρωεκλογές, όπου το Εθνικό Συγκρότημα σημείωσε σημαντική άνοδο. Πλέον το RN προηγείται στις δημοσκοπήσεις εν όψει των προεδρικών εκλογών που αναμένονται τον Απρίλιο του 2027, συγκεντρώνοντας 35%.

Στην Ισπανία, ο σοσιαλιστής πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ προσέφυγε σε πρόωρες εθνικές εκλογές το 2023, μετά την ήττα του κόμματός του από το συντηρητικό Λαϊκό Κόμμα και το εθνικιστικό Vox στις τοπικές εκλογές. Τελικά διατήρησε την εξουσία, έπειτα από πολύμηνες διαβουλεύσεις με περιφερειακά κόμματα και αμφιλεγόμενη συμφωνία με Καταλανούς αυτονομιστές. Το Vox, ιδρυθέν το 2013, είναι σήμερα η τρίτη δύναμη στο ισπανικό κοινοβούλιο.

«Μας απoκλείσατε»

Εξηγώντας την κατάσταση της AfD στη Γερμανία, ο Ρίχαρντ Σενκ, ερευνητής στο MCC Βρυξελλών, δηλώνει στην Epoch Times πως ο αποκλεισμός θα έχει συνέπειες:

«Το AfD μπορεί πλέον δικαίως να ισχυριστεί: ‘Μας αποκλείσατε από τις αποφάσεις που οδήγησαν στο παρόν χάος. Θέλαμε να συμμετάσχουμε, να καταθέσουμε προτάσεις, να αναλάβουμε ευθύνη, αλλά εσείς μας αποκλείσατε. Δεν έχουμε λοιπόν καμία ευθύνη για ό,τι συμβαίνει.’

«Σε βάθος χρόνου, αυτή η τακτική ενδυναμώνει το AfD πολύ περισσότερο από ό,τι τυχόν προεδρίες σε επιτροπές.»

Αντίστοιχα, στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, οι Πράσινοι και οι Φιλελεύθεροι της Renew Europe συνεργάζονται με το φιλοευρωπαϊκό ΕΛΚ για να διασφαλίσουν το cordon sanitaire. Όπως ανέφερε το Parliament Magazine, βουλευτές του συνασπισμού Patriots for Europe – στον οποίο συμμετέχουν κόμματα της Μαρίν Λεπέν και του Βίκτορ Όρμπαν – καθώς και της ESN, όπου πρωταγωνιστεί το AfD, πέρυσι παραγκωνίστηκαν, χωρίς να αναλάβουν καμία ηγετική θέση σε επιτροπές.

Μαχόμενη δημοκρατία

Ορισμένοι αναλυτές υποστηρίζουν ότι το cordon sanitaire [κορντόν σανιτέρ] πηγάζει από τις εγγενείς ασφαλιστικές δικλίδες της δημοκρατίας. Σε έκθεσή του πέρυσι, το Γερμανικό Ταμείο Μάρσαλ ανέφερε ότι η θεσμική ενσωμάτωση τέτοιων κομμάτων συμβάλλει περαιτέρω στην αποδοχή της άκρας δεξιάς και νομιμοποιεί περιθωριακές ή απαράδεκτες θέσεις πολιτικής, αντίθετες με τις ευρωπαϊκές αξίες.

Ο Ντέηβιντ Ούκο, ανώτερος ερευνητής στο Global and National Security Institute του Πανεπιστημίου της Νότιας Φλόριντα, εξηγεί στην Epoch Times πως ανέκαθεν τίθενται κανόνες λειτουργίας στα δημοκρατικά πολιτεύματα.

«Αν δεν ακολουθείς, δεν συμμετέχεις», σημειώνει.

«Αυτό που βλέπετε — και ονομάζεται ορισμένες φορές ‘μαχόμενη δημοκρατία’ — είναι η προσπάθεια του κράτους, έστω δια της εκάστοτε κυβέρνησης, να διασφαλίσει ότι τηρούνται οι συνταγματικοί κανόνες της δημοκρατίας. Το αποκλειόμενο κόμμα μπορεί να είναι αριστερό ή δεξιό, αλλά αν καταπατά τους κανόνες λειτουργίας, παραβιάζει τις θεμελιώδεις προϋποθέσεις συμμετοχής. Ο αποκλεισμός ή η επιβολή κυρώσεων λόγω αξιών, λόγου ή πράξεων που έρχονται σε ευθεία αντίθεση με το συνταγματικό πλαίσιο μιας δημοκρατίας δεν είναι πρωτοφανής, και δεν θεωρώ ότι είναι εγγενώς λανθασμένη πρακτική.»

Χωρίς περιθώρια ειρηνικής αλλαγής

Άλλοι ωστόσο προειδοποιούν ότι η τακτική αυτή μπορεί να ωθήσει προς την πόλωση και τη σύγκρουση. Ο Ντέηβιντ Μπετς, καθηγητής στο King’s College του Λονδίνου και ειδικός σε θέματα πολέμου, έχει επισημάνει στα έργα του ότι ο δυτικός κόσμος οδεύει προς πολιτικές συγκρούσεις.

«Δεν λέω ότι οδηγεί απευθείας σε εμφύλιο. Αλλά είναι μέρος της γενικότερης εικόνας», δηλώνει στην Epoch Times.

Όπως τονίζει, οι κυβερνήσεις αποκλείουν εναλλακτικές φωνές και εμποδίζουν το «φυσιολογικό» πολιτικό παιχνίδι, ενισχύοντας την αίσθηση ότι το σύστημα είναι προβληματικό και χωρίς δυνατότητα ειρηνικής ανατροπής.

Σύμφωνα με τον Μπετς, περίπου το 75% των εμφύλιων συγκρούσεων μετά τον Ψυχρό Πόλεμο έχουν ως κύρια αιτία τις εθνοτικές διαφορές, ενώ το μεταναστευτικό βρίσκεται στον πυρήνα της ρητορικής των λαϊκιστικών κομμάτων.

«Αυτά τα κινήματα ενεργοποιούνται σχεδόν αποκλειστικά από το αίσθημα του ματαιωμένου εθνικισμού, του προδομένου πατριωτισμού. Πρόκειται για ανθρώπους που νιώθουν εκτοπισμένοι στις ίδιες τους τις πατρίδες και ταυτόχρονα προδομένοι από τις δικές τους πολιτικές ελίτ — έχουμε δηλαδή και εθνοτική διαμάχη και μια συντηρητική ή εθνικιστική ‘ανταρσία’ μαζί.»

Ο Δημήτριος Φλούδας, πρώην σύμβουλος πολιτικής και γεωπολιτικής σε κυβερνήσεις μεταξύ των οποίων και στο βρετανικό Foreign Office, επεσήμανε σε μήνυμά του στην Epoch Times ότι, ιστορικά, τέτοιες τακτικές συχνά καταλήγουν σε περισσότερη ριζοσπαστικοποίηση και, ενίοτε, σε αύξηση της δημοτικότητας των αποκλεισμένων κομμάτων. Παράλληλα, μπορεί να οδηγήσουν σε διάβρωση της εμπιστοσύνης των πολιτών στους δημοκρατικούς θεσμούς.

Του Owen Evans

Με τη συμβολή του Guy Birchall

Στην Οδησσό μεταβαίνει σήμερα Τετάρτη 11 Ιουνίου, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, όπου θα συμμετάσχει, κατόπιν πρόσκλησης του pροέδρου της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην 4η Σύνοδο Κορυφής Ουκρανίας-Νοτιοανατολικής Ευρώπης.

Κυβερνητικές πηγές υπενθυμίζουν ότι ο Έλληνας πρωθυπουργός είχε επισκεφθεί την Οδησσό το Μάρτιο του 2024 και σημειώνουν ότι η συγκεκριμένη πόλη έχει ιδιαίτερο ιστορικό και συναισθηματικό βάρος για την Ελλάδα, καθώς πρόκειται για ένα από τα σημαντικότερα κέντρα της ελληνικής παιδείας της Διασποράς και έδρα της Φιλικής Εταιρείας, σύμβολο ιστορικών και πολιτισμικών δεσμών. Εξ ου, όπως λένε και τα ίδια πρόσωπα, η πρόθεση της χώρας μας να συμβάλει στην ανασυγκρότηση της Οδησσού, το ιστορικό κέντρο της οποίας ανακηρύχθηκε τον Ιανουάριο του 2023 Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO. Όπως υπενθυμίζουν, η πρώτη Σύνοδος Ουκρανίας-ΝΑ Ευρώπης είχε πραγματοποιηθεί με πρωτοβουλία του Κυριάκου Μητσοτάκη τον Αύγουστο του 2023 στην Αθήνα, όπου ήταν η πρώτη παρόμοια συνάντηση σε επίπεδο ηγετών – με συμμετοχή ηγετών των Δυτικών Βαλκανίων και ευρωπαϊκών κρατών-μελών της περιοχής.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές, ο Κυριάκος Μητσοτάκης αναμένεται να επαναλάβει τη στήριξη της Ελλάδας στην Ουκρανία, καθώς και να υπογραμμίσει το ενδιαφέρον της Ελλάδας και ελληνικών εταιρειών να συμμετάσχουν στα έργα ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, ιδιαίτερα στους τομείς των υποδομών και της ενέργειας. Επίσης, αναμένεται να επαναλάβει τη στήριξη της Ελλάδας στην ενταξιακή προοπτική της Ουκρανίας (και της Μολδαβίας) και των Δυτικών Βαλκανίων, εφόσον πληρούν τις προϋποθέσεις και προχωρούν στις απαιτούμενες μεταρρυθμίσεις.

Αύριο, Πέμπτη 12 Ιουνίου, ο Έλληνας πρωθυπουργός θα πραγματοποιήσει διμερή επίσκεψη στη Μολδαβία, από όπου αναμένεται να εκπέμψει μήνυμα στήριξης στην ευρωπαϊκή προοπτική της χώρας, την οποία η Ελλάδα στηρίζει από την αρχή, καθώς και μήνυμα βούλησης ενίσχυσης της διμερούς συνεργασίας, ιδιαίτερα στους τομείς του εμπορίου και της ενέργειας.

Το απόγευμα της Πέμπτης, θα μεταβεί στη Σουηδία, όπου θα έχει συνάντηση με τον Σουηδό ομόλογό του Ουλφ Κρίστερσον. Κυβερνητικές πηγές τονίζουν ότι θα συζητηθούν ζητήματα διμερούς ενδιαφέροντος, καθώς και θέματα προτεραιότητας της ευρωπαϊκής ατζέντας, με επίκεντρο τη συλλογική ευρωπαϊκή άμυνα, εν όψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου του Ιουνίου.

Υπενθυμίζεται, εξάλλου, ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Σουηδός ομόλογός του είχαν συναντηθεί τον περασμένο Δεκέμβριο κατά την άτυπη Σύνοδο Βορρά-Νότου που είχε διοργανώσει στη Λαπωνία ο Φινλανδός πρωθυπουργός με βασικά θέματα στην ατζέντα το μεταναστευτικό, την ασφάλεια και την άμυνα, ενώ πρόσφατα ο πρωθυπουργός είχε συναντήσει τον κο Κρίστερσον στο περιθώριο της Συνόδου του ΕΛΚ, στη Βαλένθια.

Εν συνεχεία, ο κος Μητσοτάκης θα συμμετάσχει στη συνάντηση της Λέσχης Μπίλντερμπεργκ, που θα πραγματοποιηθεί στη Στοκχόλμη.

«Κάθε τόπος είναι μοναδικός», με άλλα λόγια, κάθε γωνιά της χώρας μας είναι μοναδική, επισημαίνει ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάσης Κοντογεώργης, στη συνέντευξή του στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων. Εκ της θέσεώς του, ο συνομιλητής μας συμμετέχει ενεργά στη χάραξη της Εθνικής Στρατηγικής για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη. Μαζί κυβέρνηση και τοπική αυτοδιοίκηση συνδιαμορφώνουν την Εθνική Στρατηγική, η οποία, όπως σημειώνει, είναι εγγενώς διασυνδεδεμένη με το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034. Αναφερόμενος στις νέες εθνικές προκλήσεις, κλιματική κρίση, δημογραφικό, χωρικός σχεδιασμός κ.α., ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ εστιάζει περισσότερο στη διαχείριση των υδάτων: «Το νερό, πόσιμο και αρδευτικό, η επάρκεια και η κοινή διαχείρισή του αποτελεί το επόμενο εθνικό θέμα», επισημαίνει χαρακτηριστικά και προσθέτει ότι «η κυβέρνηση επεξεργάζεται και προχωρά ένα συνολικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των υδάτων».

Στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Θ. Κοντογεώργης μιλά, επίσης, για την υπόθεση των Τεμπών και την πρόταση του ΠΑΣΟΚ, για τον κυβερνητικό στόχο στις επόμενες εκλογές, τέλος, για τα λεγόμενα συστημικά και αντισυστημικά κόμματα.

Ακολουθεί ολόκληρη η συνέντευξη του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ, Θανάση Κοντογεώργη, στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ερ.: Κύριε υπουργέ, τη δεκαετία του ’80 υπήρχε μια εκπομπή στη δημόσια τηλεόραση, με τον τίτλο, «Ελλάδα δεν είναι μόνον η Αθήνα». Αυτό εσείς το έχετε κάνει… πράξη τους τελευταίους μήνες, με επισκέψεις σας σε κάθε γωνιά της χώρας. Ποιες εντυπώσεις έχετε αποκομίσει; Πού “πονάει” η ελληνική περιφέρεια, αλλά και ποιες προοπτικές υπάρχουν;

Απ.: Κάθε τόπος, κύριε Παπαδημητρίου, που επισκεπτόμαστε και συνεργαζόμαστε εκεί με τους εκπροσώπους της κοινωνίας και της οικονομίας, μάς εμπνέει. Και, σίγουρα, υπάρχουν στοιχεία που προβληματίζουν -και πολύ, σε κάποιες περιπτώσεις. Αν έπρεπε, όμως, με μια λέξη να συμπυκνώσω λίγο τη σκέψη που μονοπωλεί τη δράση μας, σε σχέση με όλο αυτό, είναι: Ελλάδα. Αλλά, προσέξτε, όχι μισή Ελλάδα, ούτε ένα μέρος αυτής. Θα έλεγα, η Ελλάδα στην ολότητά της, στην πληρότητά της, στην τελειότητα που μπορεί να την χαρακτηρίζει. Και, είναι ακριβώς αυτή η σκέψη, η οποία μας υποχρεώνει να κάνουμε για κάθε γωνιά της πατρίδας μας αυτό το οποίο είναι σωστό και δίκαιο.

Ενισχύοντας και προασπίζοντας ένα θεμελιώδες δικαίωμα: το δικαίωμα του κάθε πολίτη, εφ’ όσον βέβαια το επιθυμεί, να παραμείνει στον τόπο που γεννήθηκε. Εκεί πέρα να αισθανθεί και να έχει τις ίδιες ευκαιρίες προκειμένου να δημιουργήσει και να πει ότι τα κατάφερε. Σε αυτή τη διαδρομή, προφανώς οι προκλήσεις είναι αρκετές. Υπάρχουν τοπικά ζητήματα και χρονίζοντα. Ή, άλλα θέματα που λιμνάζουν και τα οποία χρήζουν άμεσα αντιμετώπισης -κι αυτό προσπαθούμε να κάνουμε. Υπάρχουν όμως και κάποια θέματα, τα οποία θα τα χαρακτήριζα εθνικά πλέον. Που δεν χωρούν χρωματισμούς. Όπως είναι η διαχείριση των υδάτων και η κλιματική κρίση, όπως είναι το δημογραφικό, όπως είναι ο χωρικός σχεδιασμός, η έγνοια, η μέριμνα και οι πολιτικές για τις ορεινές, απομακρυσμένες και τις νησιωτικές περιοχές. Επομένως σε αυτόν τον άξονα πορευόμαστε και η δική μας επιδίωξη είναι να υπάρχει μέσα στο χρόνο μια συνολική στρατηγική και για κάθε περιοχή αλλά, βέβαια, και για τα θέματα, τα οποία σας ανέφερα.

Ερ.: Στην τελευταία, εξ άλλου, συνεδρίαση του Κυβερνητικού Συμβουλίου Οικονομικής Πολιτικής μαθαίνουμε πως εισηγηθήκατε τη διασύνδεση του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου με την Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη. Τι έχουν να περιμένουν οι κάτοικοι της υπαίθρου, και με ποιο χρονοδιάγραμμα;

Απ.: Η Εθνική Στρατηγική για την Περιφερειακή και Τοπική Ανάπτυξη, που τώρα συνδιαμορφώνεται με την Τοπική Αυτοδιοίκηση Α’ και Β’ βαθμού, είναι εγγενώς διασυνδεδεμένη με το νέο Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο 2028-2034, καθώς μοιράζονται κοινές αρχές και στόχους. Η ενίσχυση της οικονομικής, κοινωνικής και εδαφικής συνοχής αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για μια αρμονικά αναπτυγμένη, ενωμένη, ανταγωνιστική και ανθεκτική Ευρωπαϊκή Ένωση.

Η πολιτική συνοχής πρέπει να παραμείνει βασική προτεραιότητα και να ενισχυθεί, καθώς αποτελεί κινητήρια δύναμη για σύγκλιση, ανθεκτικότητα και ανταγωνιστικότητα. Η χώρα μας αντιμετωπίζει ιδιαίτερες προκλήσεις που συμπίπτουν και με κάποιες βασικές προτεραιότητες της ΕΕ. ‘Αμυνα και ασφάλεια, μεταναστευτικό και διαχείριση συνόρων, διαχείριση νερού και κλιματική κρίση, δημογραφικό και στεγαστικό. Συνεπάγονται επομένως, πρόσθετες επενδυτικές ανάγκες που πιέζουν τον περιορισμένο εθνικό δημοσιονομικό μας χώρο. Κάθε ευρώ από τα κονδύλια της Συνοχής είναι πολύτιμο.

Οι κάτοικοι της υπαίθρου θα αποτελέσουν κεντρικούς δικαιούχους αυτής της προσέγγισης, καθώς εργαζόμαστε για να διασφαλίσουμε ότι θα λάβουν την υποστήριξη που χρειάζονται ως βασικό συστατικό του ευρωπαϊκού τρόπου ζωής. Όπως αναδεικνύεται από τη διαβούλευση που κάνουμε, κάθε τόπος είναι μοναδικός και θα ωφεληθεί διαφορετικά, αφού γίνεται μια στοχευμένη αντιμετώπιση των προκλήσεων και εμποδίων κάθε περιοχής αλλά ταυτόχρονα και εφαρμογή οριζοντίων πολιτικών. Για παράδειγμα, προτεραιότητα αποτελεί η διαχείριση υδάτων και η ανθεκτικότητα στην κλιματική αλλαγή – κρίσιμοι τομείς για τη βιωσιμότητα της υπαίθρου και περιοχών που πλήττονται από λειψυδρία.

Και σε αυτό το σημείο κύριε Παπαδημητρίου επιτρέψτε μου να τονίσω το εξής. Το νερό, πόσιμο και αρδευτικό, η επάρκεια και η κοινή διαχείρισή του αποτελεί το επόμενο εθνικό θέμα. Θα καθορίσει τις συνθήκες ανάπτυξης και εξέλιξης της χώρας μας και ειδικά της ελληνικής περιφέρειας σε άμεση συνάφεια και με τον πρωτογενή τομέα. Η κυβέρνηση επεξεργάζεται και προχωρά ένα συνολικό σχεδιασμό για τη διαχείριση των υδάτων, τη διοικητική οργάνωση και διακυβέρνηση, την προτεραιοποίηση των υποδομών και βέβαια την μόχλευση των απαραίτητων πόρων για κάθε υδατικό διαμέρισμα της χώρας ενώ ήδη προχωρούν σημαντικές παρεμβάσεις στον τομέα αυτό σε Θεσσαλία, Κρήτη κ.α. Θέλω, όμως, να είμαι σαφής. Σε αυτό το σχεδιασμό οι εθνικές με τις τοπικές αρχές σχεδιάζουν και υλοποιούν από κοινού. Οι πόροι και οι προτεραιότητες θα εναρμονιστούν. Η διαχείριση και η επάρκεια του νερού, η επίδραση στην οικονομία και την κοινωνία και βέβαια η συσχέτιση των υποδομών με την απαραίτητη αντιπλημμυρική προστασία που χρειάζεται να υπάρχει λόγω και της κλιματικής κρίσης, δεν έχουν «χρώμα», δεν προσφέρονται για άγονες αντιπαραθέσεις, τοπικούς ανταγωνισμούς και διευθετήσεις.

Ερ.: Την εβδομάδα που πέρασε, στο πολιτικό σκηνικό κυριάρχησε η πρόταση της αξιωματικής αντιπολίτευσης για τις ευθύνες υπουργών στην υπόθεση των Τεμπών. Στην κριτική της η ΝΔ υποστηρίζει ότι το ΠΑΣΟΚ του κυρίου Ανδρουλάκη φαίνεται πως έχει ζηλέψει, όπως αναφέρει, τον ΣΥΡΙΖΑ και το δόγμα Πολάκη, αλλά και τις πρακτικές Παπαγγελόπουλου. Θα μπορούσε το κόμμα σας να συνεργασθεί με αυτό το ΠΑΣΟΚ, αν η πολιτική αριθμητική των επόμενων εθνικών εκλογών το απαιτούσε;

Απ.: Η παράταξή μας τηρεί διαχρονικά στάση αρχών, διακρίνοντας με σαφήνεια τις πολιτικές από τις ποινικές ευθύνες. Η πρόταση που διατυπώθηκε για διερεύνηση βαρύτατων αδικημάτων εις βάρος πρώην υπουργών και υφυπουργών παρουσιάζει αδυναμίες. Αυτό που η κοινή γνώμη εισπράττει είναι ότι η αντιπολίτευση εγκλωβίστηκε να υπηρετεί τη δική της ρητορική υπερβολής, η οποία την εξωθεί σε όλο και πιο απλουστευτική στάση εντυπωσιασμού, όχι χωρίς κινδύνους. Χρειάζεται να εγκαταλειφθούν τακτικές που θυμίζουν τις πιο προβληματικές γραμμές της πολιτικής ζωής του τόπου. Απαιτείται η παραγωγική συμβολή όλων μας στην αποκάλυψη της αλήθειας με νηφαλιότητα, αντί να υιοθετούμε αβασάνιστα θεωρίες.

Ο πρωθυπουργός έχει αναφέρει ότι οι μονοκομματικές κυβερνήσεις εξασφαλίζουν σταθερότητα και αποτελεσματική διακυβέρνηση. Η κυβέρνηση θα μπει στη μάχη των επόμενων εθνικών εκλογών με αυτό το στόχο και με πλήρη απολογισμό έργων και σαφές σχέδιο για τη χώρα μετά το 2027, τα οποία πιστεύουμε ότι θα αποτιμηθούν θετικά από τους πολίτες. Όσον αφορά μελλοντικές συνεργασίες, οι πολίτες θα καθορίσουν τους συσχετισμούς. Πάγια θέση μας είναι ότι προέχει το εθνικό συμφέρον και ότι είναι προς το συμφέρον της χώρας να υπάρχει μια ουσιαστική αντιπολίτευση. Ως εκ τούτου, παραμένουμε ανοικτοί στον διάλογο, αλλά με απαραίτητη προϋπόθεση τον σεβασμό στους θεσμούς και την πολιτική ευθύνη που όλοι οφείλουμε να επιδεικνύουμε.

Ερ.: Σε πρόσφατη συνέντευξή σας, σε ερώτηση για την Πλεύση Ελευθερίας, είπατε πως είναι κέρδος για την κυβέρνηση και τη χώρα να υπάρχει μια σοβαρή αντιπολίτευση. Ανησυχεί η κυβέρνηση για μια αναβίωση του κλίματος 2012 – 2015; Η δημοσκοπική αύξηση των ποσοστών θεωρούμενων ως αντισυστημικών κομμάτων δεν συνιστά και μια έμμεση παραδοχή ότι τα συστημικά κόμματα, συνεπώς και η ΝΔ, κάτι έκαναν λάθος;

Απ.: Πράγματι, έχω αναφερθεί στην αξία μιας σοβαρής αντιπολίτευσης για τη λειτουργία της δημοκρατίας μας. Αυτό αποτελεί πάγια θέση μου και δεν σχετίζεται με συγκεκριμένες πολιτικές συγκυρίες.

Όσον αφορά το ερώτημά σας, είναι απαραίτητο να κάνουμε έναν βασικό διαχωρισμό: η σημερινή πολιτική πραγματικότητα διαφέρει ουσιωδώς από εκείνη της περιόδου 2012-2015. Τότε βιώναμε το αποκορύφωμα μιας πρωτοφανούς οικονομικής κρίσης που διαχύθηκε σε όλη την κοινωνία, με ρήγματα στον κοινωνικό ιστό. Εκείνη η εποχή παρήγαγε συγκεκριμένο κλίμα και ρητορική. Σήμερα, παρά τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε και τα προβλήματα που ομολογουμένως υπάρχουν, κινούμαστε σε τροχιά ανάπτυξης και σταθερότητας – γεγονός αντιληπτό από όλους, ακόμα και από τους ασκούντες ιδεολογική κριτική.

Η άνοδος πολιτικών δυνάμεων που αυτοπροσδιορίζονται ως «αντισυστημικές» αποτελεί φαινόμενο που παρατηρείται διεθνώς, όχι μόνο στην Ελλάδα. Την παρακολουθούμε προσεκτικά, ιδιαίτερα όταν επιχειρεί να προσβάλει δημοκρατικές λειτουργίες. Μας υπενθυμίζει την ευθύνη μας να αφουγκραζόμαστε διαρκώς τις ανάγκες και τις ανησυχίες των πολιτών, να συντονιζόμαστε με αυτές και να εξηγούμε με λαϊκότητα αλλά όχι λαϊκισμούς τις πολιτικές προτεραιότητες και τα αποτελέσματα των πολιτικών μας.

Δεν θεωρώ ότι η δημοσκοπική ενίσχυση ορισμένων κομμάτων συνιστά γραμμικά «καταδίκη» των άλλων. Δεν ερμηνεύω την πολιτική ως παιχνίδι μηδενικού αθροίσματος αλλά ως διαρκή διάλογο και προσαρμογή στα νέα δεδομένα. Ούτε βέβαια παραγνωρίζω ότι κάθε κυβέρνηση έχει φθορά που οφείλει να αναγνωρίζει.

Εμείς επικεντρωνόμαστε στην παραγωγή ουσιαστικού έργου, στην επίλυση χρόνιων προβλημάτων, και στην υλοποίηση των δεσμεύσεών μας ώστε σταδιακά κάθε περιοχή της Ελλάδας να γίνει βιώσιμη και ευημερούσα. Και, δεδομένου ότι οι εκλογές αποτελούν τη «μητέρα» των δημοσκοπήσεων, αναμένουμε σε αυτές οι πολίτες να αξιολογήσουν το έργο μας, πέρα από λαϊκισμούς και τεχνητές εντάσεις. Εμπιστεύομαι και σέβομαι απόλυτα την κρίση του ελληνικού λαού. Η δημοκρατία μας έχει αποδείξει την αντοχή της σε πολύ δυσκολότερες συνθήκες.

Νίκος Παπαδημητρίου