«Σε όποια ερώτηση, η αγάπη είναι η απάντηση» είναι τα λόγια της Βαρβάρας Τέτη, όταν τη ρωτούν για την απόφασή της να γίνει ανάδοχη μητέρα σε συνολικά πέντε παιδιά!
Η κα Τέτη ήταν 32 χρονών όταν αποφάσισε να προχωρήσει σε τεκνοθεσία για ένα κοριτσάκι μόλις λίγων μηνών, με προβλήματα υγείας και από τότε δεν σταμάτησε να έχει ανοικτή την αγκαλιά της για τα παιδιά των ιδρυμάτων. Σήμερα, στα 71 της χρόνια, υπήρξε ανάδοχη μητέρα για πέντε παιδιά, έχει ένα βιολογικό παιδί και έχει οριστεί δικαστική συμπαραστάτις για ένα παιδί με αναπηρίες.
Σε παιδιά των ιδρυμάτων άνοιξαν το σπίτι τους στη Θεσσαλονίκη η Βαρβάρα και ο Θωμάς Τέτης, οι οποίοι αγκάλιασαν κυρίως εκείνα που δεν θα ήταν «ευνοημένα» σε τυχόν υιοθεσίες καθώς είχαν προβλήματα υγείας.
«Ήμουν 32 χρονών και εργαζόμουν ως διοικητική υπάλληλος στο νοσοκομείο “ Ιπποκράτειο”, όταν έμαθα για ένα νεογνό κοριτσάκι που γεννήθηκε με θρομβοπενία και καρδιοπάθεια, εγκαταλείφθηκε από τους γονείς του και θα πήγαινε σε ίδρυμα. Έχοντας ως τότε ήδη δύο αποβολές, αποφάσισα να το υιοθετήσω χωρίς δεύτερη σκέψη. Μετά από λίγο καιρό έμεινα έγκυος και γέννησα ένα κοριτσάκι, το οποίο προήλθε από δίδυμη κύηση, στην οποία απέβαλα το άλλο έμβρυο», εξιστορεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η κα Τέτη.
Έχοντας πλέον δύο κόρες και αμείωτο ενεργό ενδιαφέρον για τα παιδιά των ιδρυμάτων, μετά από λίγους μήνες γίνεται ανάδοχη μητέρα σε ένα αγοράκι λίγων μηνών με καρδιοπάθεια το οποίο υιοθετείται τελικά από ένα ζευγάρι μετά από έναν χρόνο.
«Όταν έφυγε ο Χρήστος, γιατί έτσι λεγόταν το μωράκι, πήρα στο σπίτι μου με αναδοχή ένα άλλο αγοράκι, επίσης με το όνομα Χρήστος, το οποίο ήταν 7 χρονών και βρέθηκε σε ίδρυμα μετά από κακοποίηση. Έμεινε στην οικογένειά μου περίπου δύο χρόνια και στη συνέχεια τον διεκδίκησε και τον πήρε ο πατέρας του», λέει η κα Τέτη. Στη συνέχεια, ένα άλλο αγοράκι λίγων μηνών, ο Οδυσσέας, βρίσκει «καταφύγιο» στο σπίτι της οικογένειας Τέτη, όπου παραμένει για 2 χρόνια μέχρι να δοθεί τελικά για τεκνοθεσία.
«Το έκτο παιδί που μπήκε στο σπίτι μας ήταν ένα τρίχρονο κορίτσι το οποίο επέστρεψε στην οικογένειά του μετά από δύο χρόνια. Στη συνέχεια, η Καρολάιν ήρθε και έμεινε μαζί για 10 χρόνια». Όπως εξηγεί η κα Τέτη, η Καρολάιν γεννήθηκε στο ταξίδι της προσφυγιάς που έκανε η μητέρα της από χώρα της Αφρικής, αλλά αποφάσισε να την αφήσει σε ίδρυμα στη Θεσσαλονίκη απ’ όπου και την παρέλαβε.
«Μεγάλωσε στην οικογένειά μας και περίπου στα 12 της χρόνια πήγε να ζήσει με την μητέρα της ενώ τώρα πλέον, μένει μαζί της στη Γαλλία και είναι 23 χρονών».
Το ταξίδι της αναδοχής για την κα Τέτη τελείωσε με τον Νικόλα, ένα παιδί που έβαλε στην οικογένειά της από 4 μηνών χωρίς να πτοηθεί από τη βαριά αναπηρία του καθώς πάσχει από νοητική υστέρηση, σύνδρομο Ντάουν και αυτισμό. Σήμερα ο Νικόλας μου είναι 22 ετών και δυστυχώς αναγκάζομαι να τον “μοιράζομαι” με τον Αγιο Δημήτριο γιατί ο σύζυγός μου είναι βαριά άρρωστος και δεν μπορώ να διαχειριστώ τις μεγάλες ανάγκες του Νικόλα. Πηγαίνω και τον βλέπω στο ίδρυμα, όπως και οι κόρες μου, αλλά το μεγάλο μου άγχος είναι τι θα γίνει όταν πεθάνω. Ζω γι’ αυτό το παιδί, με κάνει απίστευτα ευτυχισμένη και ανησυχώ πολύ για το μέλλον του», λέει με έντονη συγκινησιακή φόρτιση.
«Ήθελα να δώσω αγάπη»
Η Βαρβάρα Τέτη πήρε όπως λέει, πολλή αγάπη από τη μητέρα της και ήθελε κι αυτή με τη σειρά της να δώσει αγάπη, γι’ αυτό και έστρεφε το βλέμμα της πάντα στα παιδιά και ειδικά σ’ αυτά με αναπηρίες. Απεχθάνεται να την αποκαλούν «ηρωίδα» για το έργο της και όταν τη ρωτούν, ειδικά για τον Νικόλα, για ποιον λόγο έγινε ανάδοχη μητέρα αφού δεν μπορούσε να τον κάνει χρήσιμο στην κοινωνία λόγω της αναπηρίας του, απαντά: «Χρήσιμο δεν τον έκανα, τον έκανα ευτυχισμένο».
Παροτρύνει όλους να γίνουν ανάδοχοι, να προσφέρουν αγάπη σε παιδιά που ζουν σε ιδρύματα και δεν έχουν την αποκλειστικότητα της αγκαλιάς μιας μητέρας και ενός πατέρα. Η ίδια δεν θα σταματήσει να δίνει από το απόθεμα ψυχής της μέχρι να φύγει από τη ζωή. Άλλωστε, συμμετέχει ενεργά στο Δίκτυο Αναδόχων Γονέων και Εθελοντών για την εξωιδρυματική κοινωνική φροντίδα των ανηλίκων «Δικαίωμα στην Οικογένεια», στο ίδρυμα Αγιος Δημήτριος και στο Εργαστήρι Ειδικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης Θεσσαλονίκης.
Για τους περισσότερους εφήβους σήμερα, πλατφόρμες όπως το TikTok, το Instagram και το YouTube είναι σαν μαύρες τρύπες από τις οποίες δεν μπορούν να απομακρυνθούν – με τον μέσο έφηβο να περνάει πάνω από πέντε ώρες την ημέρα στο διαδίκτυο. Αλλά το τίμημα της σύνδεσης μπορεί να είναι η ψυχική τους υγεία.
Οι ερευνητές αρχίζουν να αποκαλύπτουν σημαντικούς συσχετισμούς μεταξύ της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και της κατάθλιψης. Κάθε επιπλέον ώρα που περνάει κανείς σε ιστότοπους κοινωνικής δικτύωσης σχετίζεται με περισσότερα καταθλιπτικά συμπτώματα.
Καθώς ο επιπολασμός των σοβαρών καταθλιπτικών επεισοδίων μεταξύ των εφήβων αυξήθηκε από 8,1% σε 15,8% μεταξύ 2009 και 2019, οι ειδικοί σε θέματα ψυχικής υγείας άρχισαν να διερευνούν τους παράγοντες που συμβάλλουν σε αυτή την άνοδο.
Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συντελούν στη δημιουργία κατάθλιψης , οι οποίοι συνήθως αλληλεπιδρούν, δήλωσε στην Epoch Times η Τζιν Μ. Τουένγκε, καθηγήτρια ψυχολογίας στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο του Σαν Ντιέγκο. «Για παράδειγμα, ορισμένοι άνθρωποι έχουν γενετική προδιάθεση για κατάθλιψη – αλλά θα γίνουν καταθλιπτικοί μόνο αν το περιβάλλον δημιουργήσει τις κατάλληλες συνθήκες», είπε. «Το να περνούν πολύ χρόνο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να είναι ένας από αυτούς τους παράγοντες.»
Σύνδεση ή απομόνωση;
Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επιτείνουν την κατάθλιψη κάνοντας το αντίθετο από αυτό για το οποίο υποτίθεται ότι δημιουργήθηκαν: να ενισχύσουν την κοινότητα και να διατηρήσουν τις φιλίες.
Η άνοδος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης έχει κάνει ορισμένους νέους να γίνονται λιγότερο κοινωνικά επιδέξιοι, απομονώνοντας τον εαυτό τους πίσω από οθόνες αντί να βιώνουν τη ζωή αυθεντικά, δήλωσε ο Ρότζερ ΜακΦίλιν, διδάκτωρ ψυχολογίας, πιστοποιημένος στη συμπεριφορική και γνωστική ψυχολογία. Για παράδειγμα, η αθλητική συμμετοχή έχει μειωθεί σημαντικά από το 2008. Μόνο το 24% των νέων ηλικίας 6 έως 17 ετών συμμετέχουν σε τουλάχιστον 60 λεπτά σωματικής δραστηριότητας την ημέρα, ενώ το ποσοστό αυτό ήταν 30% την προηγούμενη δεκαετία, σύμφωνα με την Εθνική Έρευνα για την Υγεία των Παιδιών στις ΗΠΑ.
«Γιατί να κάνεις ένα άθλημα – κάτι που είναι σωματικά, ψυχολογικά και κοινωνικά απαιτητικό – όταν μπορείς να μείνεις στον κόσμο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης που δεν σε δυσκολεύει;», είπε.
Οι μελέτες επιβεβαιώνουν αυτή την αποσύνδεση. Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως για να διατηρήσουν σχέσεις αισθάνονται πιο μοναχικοί από εκείνους που τα χρησιμοποιούν για άλλους λόγους, σύμφωνα με μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Health Psychology and Behavioral Medicine.
«Ενώ τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να διευκολύνουν σε κάποιο βαθμό την κοινωνική επαφή, μπορεί να μην διευκολύνουν το είδος της επαφής που επιδιώκουν όσοι χρησιμοποιούν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κυρίως γι’ αυτόν τον λόγο», διαπιστώθηκε στην έκθεση. Αυτό υποστηρίζει προηγούμενα ευρήματα τα οποία αναφέρουν ότι οι χρήστες του Facebook τείνουν να είναι πιο μοναχικοί από τους μη χρήστες.
Η γνήσια δέσμευση πραγματοποιείται αυτοπροσώπως, δήλωσε ο κος ΜακΦίλιν. «Η υπερβολική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης διαιωνίζει το αίσθημα της μοναξιάς – μας απομακρύνει από τον πραγματικό κόσμο», πρόσθεσε. Οι νεαροί ενήλικες που κάνουν μεγάλη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αισθάνονται περισσότερο κοινωνικά απομονωμένοι από τους συνομηλίκους τους που κάνουν λιγότερη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, σύμφωνα με μελέτη του 2017 που δημοσιεύθηκε στο American Journal of Preventive Medicine.
Αν και υπόσχονται σύνδεση, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την προσωπική αλληλεπίδραση. Η υπερβολική εξάρτηση μπορεί να υπονομεύσει τις πραγματικές σχέσεις που χρειάζονται οι άνθρωποι.
Μια μελέτη του 2023 που δημοσιεύθηκε στο Brain Sciences το επιβεβαιώνει αυτό. Οι ερευνητές έβαλαν 30 συμμετέχοντες να απαριθμήσουν 20 αγαπημένους φίλους/συγγενείς, 20 αγαπημένους influencer/διασημότητες και 20 άτομα με τα οποία δεν ένιωθαν καμία εγγύτητα. Η εγκεφαλική δραστηριότητα των συμμετεχόντων καταγράφηκε μέσω EEG καθώς έβλεπαν τα ονόματα. Η απόκριση των εγκεφαλικών κυμάτων στα αγαπημένα πρόσωπα ήταν πολύ μεγαλύτερη από ό,τι στους influencer.
«Αυτά τα διερευνητικά αποτελέσματα αντιπροσωπεύουν αντικειμενικές εμπειρικές αποδείξεις ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος κάνει σαφή διάκριση μεταξύ των influencer ή άλλων διασημοτήτων και των οικείων ανθρώπων στην πραγματική ζωή, παρόλο που τα υποκειμενικά συναισθήματα εγγύτητας και εμπιστοσύνης μπορεί να είναι παρόμοια. Συνοπτικά, η απεικόνιση του εγκεφάλου δείχνει ότι τίποτα δεν μπορεί να πάρει τη θέση ενός πραγματικού φίλου», σημείωσαν οι συγγραφείς.
Συγκρίνοντας και ακολουθώντας
Ο αυτο-συγκριτικός έλεγχος, μια ψυχολογική διαδικασία κατά την οποία τα άτομα αξιολογούν τον εαυτό τους αντιπαραβάλλοντας τις ικανότητες, τα χαρακτηριστικά ή τις περιστάσεις τους με εκείνες των άλλων, είναι ανεξέλεγκτος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και συμβάλλει στην εφηβική κατάθλιψη, δήλωσε η κα Τουένγκε.
Η έκθεση στις φαινομενικά «τέλειες” ζωές των άλλων στο διαδίκτυο προκαλεί συναισθήματα φθόνου και τη διαστρεβλωμένη πεποίθηση ότι όλοι οι άλλοι είναι πιο ευτυχισμένοι και πιο επιτυχημένοι, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε στο Depression and Anxiety. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα κατωτερότητας και κατάθλιψη με την πάροδο του χρόνου.
Μελέτες δείχνουν ότι ο εθισμός στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με χαμηλότερη αυτοεκτίμηση, ενώ όσοι έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση εξαρτώνται περισσότερο από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – ένας φαύλος κύκλος. Παρά τη γνώση ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης επιδεινώνουν τη διάθεση, οι άνθρωποι συνεχίζουν να τα χρησιμοποιούν, πιστεύοντας ότι θα καλύψουν το κενό που [τα μέσα] δημιούργησαν, σύμφωνα με μελέτη του 2014 που δημοσιεύθηκε στο Computers in Human Behavior.
Μια μελέτη του 2015 σε περισσότερους από 600 εφήβους συνέδεσε την κοινωνική σύγκριση με βάση την τεχνολογία και την αναζήτηση ανατροφοδότησης με τα καταθλιπτικά συμπτώματα. Εκτός από τις επιπτώσεις της γενικής χρήσης της τεχνολογίας, εντοπίστηκαν συσχετισμοί μεταξύ της αναζήτησης υπερβολικής επιβεβαίωσης εκτός σύνδεσης και προηγούμενων συμπτωμάτων κατάθλιψης.
Δεν είμαστε φτιαγμένοι για να «ακολουθάμε» τις φαινομενικά τέλειες ζωές εκατοντάδων ανθρώπων στο διαδίκτυο, δήλωσε ο κος ΜακΦίλιν στην Epoch Times.
«Είναι αντίθετο με τη φυλετική, οικογενειακή φυσική τάξη», είπε. Οι ισχυροί κοινωνικοί δεσμοί, που συνδέονται με μειωμένη κατάθλιψη, δεν δημιουργούνται ακολουθώντας κάποιον στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρόσθεσε. «Οι γνήσιες, θεμελιώδεις για τη ζωή συνδέσεις δημιουργούνται μόνο πρόσωπο με πρόσωπο.»
Ο τρόπος χρήσης έχει σημασία
Η παθητική κατανάλωση, σε σύγκριση με την υγιή ενεργητική χρήση, μπορεί να επιδεινώσει την ψυχική κατάσταση.
Η παθητική χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης περιλαμβάνει κύλιση και κατανάλωση περιεχομένου χωρίς εμπλοκή. Η ενεργητική χρήση σημαίνει άμεση αλληλεπίδραση – αποστολή μηνυμάτων σε φίλους, σχολιασμός αναρτήσεων, κοινοποίηση του δικού σας περιεχομένου.
Σε μια μελέτη του 2018, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ποσοστά κατάθλιψης μεταξύ 702 χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης με βάση τον τρόπο με τον οποίο ασχολήθηκαν με το περιεχόμενο. Η αυξημένη παθητική κατανάλωση συσχετίστηκε σημαντικά με πιο σοβαρά καταθλιπτικά συμπτώματα. Δεν βρέθηκε τέτοια σύνδεση για την ενεργητική χρήση. Στην πραγματικότητα, οι ερευνητές διαπίστωσαν μείωση των καταθλιπτικών συμπτωμάτων μεταξύ των ενεργών χρηστών των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Τα ευρήματα αυτά υπογραμμίζουν τη σημασία της δημιουργίας έναντι της κατανάλωσης, σύμφωνα με τον κο ΜακΦίλιν. Η παθητική κατανάλωση περιεχομένου των μέσων κοινωνικής δικτύωσης λειτουργεί σε ευθεία αντίθεση με την ενεργή δημιουργία που διεγείρει τον εγκέφαλό μας, προκαλώντας τελικά καταθλιπτικές διαταραχές, είπε.
Η ενασχόληση του μυαλού μας με δραστηριότητες όπως η ζωγραφική, η μουσική, η κηπουρική, η συγγραφή, η ανάγνωση και η συνομιλία δημιουργεί αισθήματα χαράς και ικανοποίησης. Η παθητική κύλιση μας στερεί αυτά τα οφέλη.
«Τις περισσότερες φορές, η κατάθλιψη είναι σύμπτωμα ενός μεγαλύτερου προβλήματος. Θα πρέπει να στοχεύουμε στην αντιμετώπιση του προβλήματος στη ρίζα του, όχι απλώς στη θεραπεία των καταθλιπτικών συμπτωμάτων», δήλωσε ο κος ΜακΦίλιν. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης θα μπορούσαν να είναι μία από τις βασικές αιτίες της κατάθλιψης των εφήβων.
«Ένα στα πέντε 15χρονα κορίτσια περνάει περισσότερες από επτά ώρες την ημέρα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε η κα Τουένγκε. «Δηλαδή, ο αριθμός όσων αφιερώνουν υπερβολικά πολύ χρόνο σε αυτά είναι μεγάλος – δεν πρόκειται για μεμονωμένες περιπτώσεις.»
«… Πίσω από τις δύο κεντρικές αγορές στα στενά δρομάκια του Γκαζιού, όπου άλλοτε γινόταν εμπόριο χασίς και σάρκας, βασιλεύει τώρα βαθιά ησυχία. Η παλιά συνοικία μοιάζει σχεδόν με νεκρούπολη. Μια λυπημένη γρηούλα, τσαπατσούλα, με τα λιγδωμένα μαλλιά της άνω – κάτω, σέρνεται πηγαίνοντας να ψωνίσει, σαν να πήγαινε στην ίδια της την κηδεία […] Εδώ αναστενάζουνε οι πέτρες και οι ιδέες κι από τη σκόνη σταματάει σχεδόν η αναπνοή των ανθρώπων, εδώ στα προπύλαια του Γκαζιού, στη σκονισμένη νεκρούπολη…» – Εφ. «Ελευθερία», 15/10/1961.
Ο -αείμνηστος πλέον- λογοτέχνης και δημοσιογράφος Μίνως Αργυράκης περιγράφει τα πέριξ τού άλλοτε ζωηρού Γκαζιού. Η γειτονιά του εργοστασίου, που κάποτε, στο δεύτερο μισό του 19ου αι. και για κάμποσο καιρό από τον 20ό συντηρούσε νοικοκυραίους, γυρολόγους, πόρνες και εμπόρους «πάσης φύσεως», βιώνει την απόλυτη αποκαθήλωση και προκαλεί θλίψη. Γιατί, βλέπεις, τότε που οι ανάγκες της ζωής δεν απαιτούσαν κάτι περισσότερο από μία υποφερτή καθημερινότητα με γεμάτο τσουκάλι, ο καθείς πορευόταν με τον δικό του τρόπο και δεν πολυενοχλούσε τον πλαϊνό.
Σε μία έξαρση του αστείρευτου ποιητικού οίστρου του, ο ζωγράφος Γιάννης Τσαρούχης θα διηγηθεί: «Αγνοώ τελείως τι είναι το Γκάζι. Αλλά θυμάμαι την ευχάριστη ταραχή μου όταν περνούσα κοντά στη μαντρωμένη περιοχή του […] Θυμάμαι τις αποθήκες και τα κελάρια που μύριζαν αράχνες και γκάζι. Αυτή η μυρωδιά μού θυμίζει πάντα τη λαθραία είσοδο των ναυτών ή των στρατιωτών, για να συναντήσουν τη Ζαμπέτα, την Κατίνα και την Αφροδίτη, όταν απουσίαζαν τ΄ αφεντικά και τα μικρά παιδιά δεν καταλάβαιναν τίποτε, όταν οι δούλες μετατρέπονται για λίγες ώρες σε… ιερόδουλες».
Περιδιάβαζες τότε τον τόπο και «σκόνταφτες» σε χαμόσπιτα με μπουγάδες απλωμένες στα στενά δρομάκια, νοικοκυρές καθισμένες στ’ ασβεστωμένα κεφαλόσκαλα με τον απογευματινό τούρκικο στο χέρι, ξεσαλωμένα πιτσιρίκια που πηδούσαν με μανία μισοχαλασμένες μάντρες και λακκούβες γεμάτες βρόμικο νερό, κορίτσια ολόδροσα που σήκωναν τη φούστα επιδεικνύοντας την… πραμάτεια τους στον περαστικό ξένο και τις Κυριακές, καχεκτικές και μπαμπάτσικες φοραδίτσες προς πώληση που περίμεναν τον πελάτη στο περίφημο γαϊδουροπάζαρο της οδού Ιάκχου. Ύστερα, το φωταέριο καταργήθηκε, το εργοστάσιο έκλεισε, η γειτονιά μαράζωσε, έχοντας στο μεταξύ μεγαλώσει γενιές παιδιών.
Μια νέα συνοικία γεννιέται…
Αθήνα, δεύτερο μισό του 19ου αι. Σαν μάννα εξ ουρανού υποδέχεται η νέα πρωτεύουσα τις επιχειρηματικές δραστηριότητες των ξένων κεφαλαιούχων. Η Αθήνα, η Ελλάδα ολόκληρη, δεν είναι παρά ένα μεγάλο χωριό που τρεκλίζει στα πρώτα του βήματα προς τον δυτικό πολιτισμό, φορώντας ακόμα τα «τερλίκια» (τουρκ. terlik-παντόφλα) των πάλαι ποτέ κραταιών Οθωμανών. Ένα εντυπωσιακό επενδυτικό βήμα στη νεότευκτη ελληνική πρωτεύουσα έχει κάνει το 1852 η εταιρεία A. Wrampe & Co ιδρύοντας, στην περιοχή της Πειραιώς, μεγάλο εργοστάσιο μεταξιού και ανοίγοντας την πόρτα του παρθένου τόπου σε όλες τις τεχνολογικές καινοτομίες της Δύσης. Αυτή την εποχή η Αθήνα -και όχι μόνον- φωτίζεται με λαδοφάναρα. Τοποθετημένα στην κορυφή ενός σιδερένιου στύλου, όπως περιγράφει ο ιστορικός Ελευθέριος Σκιαδάς, «χρησιμεύουν ως φάρος για τους ηρωικούς διαβάτες, που ριψοκινδυνεύουν τις νύχτες στα σοκάκια και τα καλντερίμια της πόλης». Η ύπαρξή τους είναι άμεσα συνδεδεμένη με τους φανοκόρους, που πληρώνονται από το κράτος για να τα ανάβουν με τη δύση του ηλίου και να τα σβήνουν με την ανατολή. Καθώς μάλιστα εξηγεί στα κατάστιχά του, ο δήμαρχος Αθηναίων, Δ. Γ. Σκουζές, ο φανοκόρος δεν είναι κανένας αμόρφωτος άνθρωπος… Κάθε άλλο. Επειδή η δουλειά αυτή γίνεται το σούρουπο όταν ανάβει τους φανούς και τα ξημερώματα όταν τους σβήνει και μένει έτσι ελεύθερη όλη η μέρα, έχουν φροντίσει κι έχουν τοποθετήσει παιδιά πτωχών οικογενειών ή επαρχιωτόπουλα, που σπουδάζουν στο γυμνάσιο ή το πανεπιστήμιο…
Γεννημένος στα χρόνια του Όθωνα, ο Γεώργιος Δροσίνης περιγράφει τα μικράτα του: «Από το παράθυρο προσμέναμε κάθε βράδυ μόλις άρχιζε να σκοτεινιάζει να ιδούμε και το άναμμα του μεγάλου κρεμαστού φαναριού του δρόμου». Κι έπειτα «…ψηλά στο πλάι της καμαρωτής εξώπορτας κρέμονταν ένα μεγάλο φανάρι από μακρύ σιδερένιο κοντάρι καρφωμένο στον τοίχο και κάθε βράδυ ερχόταν και ένας άνθρωπος ψηλός, αμίλητος, κουκουλωμένος σα μάγος του παραμυθιού, μ’ ένα μακρύ σίδερο στα χέρια κι ένα τενεκεδένιο ροΐ γεμάτο λάδι. Με το σίδερο ξεγάντζωνε και κατέβαζε το φανάρι και αφού το γέμιζε λάδι και το καθάριζε με ένα πανί, το άναβε και το ανέβαζε πάλι ψηλά για να φέγγει τον δρόμο… ».
Όχι ότι διαφέρουν πολύ οι άλλες χώρες της Ευρώπης. Κάπως έτσι φωτίζουν κι εκείνες τις νύχτες τους. Άλλωστε, η βιομηχανική παραγωγή φωταερίου στην Αγγλία και τη Γαλλία, όπου άλλωστε έχει ανιχνευτεί και η δυνατότητα καύσιμου αερίου από οργανικές ουσίες, όπως το κάρβουνο ή το ξύλο, έχει ξεκινήσει στο γύρισμα του αιώνα με μικρές μονάδες που εγκαθίστανται πρώτα σε μεγάλα εργοστάσια, παρέχοντάς τους φως και θερμότητα για τη διαδικασία παραγωγής. Ώσπου να δημιουργηθούν οι εγκαταστάσεις φωταερίου για τις ανάγκες των οικιστικών ιστών θα περάσουν δεκαετίες. Το 1821 φωτίζονται οι βρετανικές πόλεις-κόμβοι και σε πέντε χρόνια το φωταέριο απλώνεται σε όλη τη γηραιά Αλβιώνα. Μία περίπου αντίστοιχη διαδρομή ακολουθεί και στη Γαλλία. Στις δεκαετίες που θα περάσουν, το φωταέριο σαν μεταδοτική νόσος θα διατρέξει την ευρωπαϊκή ήπειρο, αλλά και την αμερικανική, και κάποτε θα έρθει και η σειρά της Ελλάδας.
Το 1862, απέναντι από το αρχαίο κοιμητήριο του Κεραμεικού, στον δρόμο που συνδέει την Αθήνα με το λιμάνι της, τον Πειραιά, καπνίζει το πρώτο φουγάρο του εργοστασίου φωταερίου της χώρας. Η μονάδα σύντομα θα μετατραπεί σε πυρήνα μίας πολύβουης κυψέλης προσφύγων ντόπιων και ξένων, που έρχονται στην πρωτεύουσα για να στήσουν εδώ τη ζωή τους και να προκόψουν. Πιάνουν δουλειά στο εργοστάσιο και χτίζουν σε κοντινή απόσταση τα φτωχικά τους. Το φωταέριο, αυτό που αργότερα θα ονομαστεί «γκάζι» και έχει ήδη ανοίξει την πόρτα για τη δημιουργία ταπεινών εργατικών σπιτιών γύρω του (Γκαζοχώρι), έρχεται ν΄ αποκρυσταλλώσει τη βιομηχανική ταυτότητα της περιοχής, το πρώτο στίγμα της οποίας έδωσε νωρίτερα το μεταξουργείο. Ο τόπος θ΄ ακολουθήσει τη μοίρα του… Μόλις πέντε χρόνια από τη δημιουργία του εργοστασίου φωταερίου, στα 200 μέτρα ολόγυρά του αναπτύσσεται μία ζώνη μικρών κατασκευαστικών μονάδων, κυρίως κεραμοποιείων. Προσελκύονται από την ευκολία που τους παρέχει το γειτονικό φωταέριο: φωτισμό και θέρμανση.
«…Στη γωνία της οδού Περσεφόνης μια μεγάλη καφασοποιία. Στο πεζοδρόμιο οι εργάτες κάθονται κατάχαμα, φοράνε καπέλα χάρτινα από εφημερίδες , σκύβουνε, καρφώνουνε, φτιάχνουνε καινούργια κασόνια…».
Με τον καιρό, η ζωή προσαρμόζεται στη χρήση του γκαζιού. Και ο κοινόχρηστος φωτισμός, αντίστοιχα. Η πρωτεύουσα έχει πια αποκτήσει φανούς, που στη βάση τους συνδέονται με το δίκτυο. Στα νέα δεδομένα ασφαλώς καλούνται να ανταποκριθούν και οι φανοκόροι («γκαζιέρηδες» επί το λαϊκότερον). Τα πιο… ζόρικα γκαζοφάναρα βρίσκονται στις εκτεθειμένες διασταυρώσεις των οδών Ορφέως & Δεκελέων, Πειραιώς & Ρουφ και Κωνσταντινουπόλεως & Ιεράς Οδού. Είναι που τόσο όταν φυσάει δυνατός αέρας (φαινόμενο όχι σπάνιο στην Αθήνα), όσο και στους βαρείς χειμώνες, που το τζάμι παγώνει, η αφή του φωτός δεν είναι εύκολη υπόθεση. Μόλις ο φανοκόρος πλησιάζει το γυαλί με το αναμμένο στουπί, εκείνο σπάει με πάταγο… Ο γκαζιέρης «περί λύχνων αφάς», όπως περιγράφει χαρακτηριστικά στο «Η Αθήνα που έφυγε» ο δήμαρχος Σκουζές, κρατώντας στο χέρι ένα μακρύ ξύλινο κοντάρι, που στην άκρη του έχει έναν διάτρητο μικρό σωλήνα με αναμμένο στουπί κι από κάτω ένα είδος γάντζου, αρχίζει σιγά σιγά από το κέντρο της πόλης να ανάβει τους φανοστάτες και τα φανάρια στον τομέα που του έχουν αναθέσει. Μέχρι να πέσει βαθύ το σκοτάδι, όλα είναι αναμμένα. Σε μερικές δεκαετίες, το νέο προϊόν έχει μπει σε όλα τα σπίτια… «Ο φωτισμός γίνεται με το γκάζι και όλα τα σπίτια γαλαζοπρασινίζουν σα να τα φωτίζουν πυγολαμπίδες… » γράφει ο Τσαρούχης.
Ιδιοκτήτες και γραμμή παραγωγής
Ο ιδρυτής της μονάδας, ο Γαλλο-ιταλός Φραγκίσκος Θεόφιλος Φεράλντι (François Théophile Laurent Feraldi) «άνθρωπος δίχως πρόσωπο» όπως θα τον αποκαλέσουν οι χρονικογράφοι των επόμενων δεκαετιών, αφού δεν κατάφεραν να εντοπίσουν ούτε μία φωτογραφία του, δεν είναι άγνωστος στους ανώτερους κύκλους της χώρας. Έφτασε στην Ελλάδα στα τέλη της δεκαετίας του 1820, επί Καποδίστρια, και εγκαταστάθηκε αρχικά στο Ναύπλιο, προσδοκώντας να κάνει και αυτός, όπως και άλλοι Ευρωπαίοι επιχειρηματίες της εποχής, χρυσές επενδύσεις στην παρθένα χώρα. Όταν η πρωτεύουσα μεταφέρεται στην Αθήνα, ο Φεράλντι, ιδιοκτήτης αρκετών ταχύπλοων σκαριών, μετακομίζει στον Πειραιά, αναλαμβάνοντας τη θαλάσσια σύνδεση με λιμάνια του εξωτερικού (Τεργέστη, Λιβόρνο, Μασσαλία, Μάλτα κ.ά.) και παρέχοντας ταχυδρομικές υπηρεσίες. Στη σύμβαση που υπογράφει με το ελληνικό κράτος το 1834 σημειώνεται, μεταξύ άλλων, «ο Φεράλδης υποχρεούται να έχη εις τα υπό ελληνικήν σημαίαν ταύτα ταχύπλοα, πλοιάρχους Έλληνας και πληρώματα αποτελούμενα κατά τα δύο τρίτα εξ Ελλήνων». Τον επόμενο κιόλας χρόνο, υποβάλλει στην κυβέρνηση πρόταση για κατασκευή σιδηροδρόμου σύνδεσης της Αθήνας με τον Πειραιά. Η πρόταση θα μείνει στα… «υπό μελέτη» έως το 1857, οπότε προκηρύσσεται μειοδοτικός διαγωνισμός τον οποίο ο επιχειρηματίας κερδίζει και πέντε χρόνια μετά, καταφέρνει πράγματι να συνδέσει σιδηροδρομικά την Αθήνα με το επίνειό της. Το επιχειρηματικό του ενδιαφέρον απλώνεται σε πολλούς τομείς. Την πλούσια δραστηριότητά του καλύπτουν ακόμα και ξένες, κυρίως γαλλικές βέβαια, εφημερίδες. Ναυτιλία, σιδηρόδρομος, αγοραπωλησίες γης, ξενοδοχειακές υποδομές. Με το φωταέριο ο Φεράλντι μπαίνει και στον κύκλο της βιομηχανίας.
Τον Απρίλιο του 1857, με μία δυναμική ομιλία του στη Βουλή, ο υπουργός Εσωτερικών Δημήτριος Βούλγαρης, χαρακτηρίζει το φωταέριο «μία από τις πιο καινοτόμες επινοήσεις της εποχής, η οποία επικυρώνει το δημιουργικό πνεύμα του 19ου αι.». Η ιδέα η Ελλάδα να διαθέτει δημόσιο φωτισμό με αέριο γοητεύει τους νεοσύστατους αστικούς πληθυσμούς και, ασφαλώς, αποτελεί δόλωμα για το ενδιαφέρον των ξένων επενδυτών. Το κλίμα είναι ευνοϊκό και τον Μάιο της ίδιας χρονιάς, ταυτόχρονα με την κατασκευή του σιδηροδρόμου, ο Φεράλντι υπογράφει συμβόλαιο με τον Δήμο Αθηναίων και για ανέγερση εργοστασίου φωταερίου. Η σύμβαση δίνει στον εργολάβο προθεσμία ολοκλήρωσης του έργου σε 15 μήνες, αλλά εκείνος δεν καταφέρνει να τηρήσει τη συμφωνία και κηρύσσεται έκπτωτος. Ύστερα από πολλαπλές αλλαγές στο ιδιοκτησιακό καθεστώς της κατασκευαστικής, ο Φεράλντι εμφανίζεται εκ νέου, αυτήν τη φορά έχοντας στο πλευρό του τέσσερεις Γάλλους μετόχους. Έχουν συστήσει στο Παρίσι μία ανώνυμη εταιρεία υπό την επωνυμία «Εταιρεία του δι’ Αερίου Φωτισμού της Πόλεως Αθηνών», η οποία, ωστόσο, δεν αναγνωρίζεται ως νόμιμη ούτε από την ελληνική, αλλά ούτε και από τη γαλλική νομοθεσία. Τα κωλύματα διαδέχονται το ένα το άλλο.
Με τούτα και με κείνα, η μονάδα εντέλει βρίσκει ανοικτή πόρτα και χτίζεται. Έως την έλευση του ηλεκτρισμού, οπότε δέχεται τους πρώτους ισχυρούς ανταγωνιστικούς κλυδωνισμούς, «διάγει βίον ανθηρόν»… Η εταιρεία «δένει τον γάιδαρό της» στην Ελλάδα για μισό αιώνα. Στην τελευταία σύμβαση που συνάπτει με το ελληνικό Δημόσιο, το 1887, της παραχωρείται το προνόμιο της 50ετούς εκμετάλλευσης.
Όπως σε κάθε μεγάλη βιομηχανική μονάδα η γραμμή παραγωγής αντανακλά το τεχνολογικό επίπεδο της εποχής, έτσι και στο εργοστάσιο φωταερίου του 19ου αι. Πρώτα πρώτα, στους κλιβάνους γίνεται η απόσταξη της πρώτης ύλης, του λιθάνθρακα, απ’ όπου εκλύεται το φωταέριο στην αρχική μορφή του. Το προϊόν διοχετεύεται στα ψυχραντήρια για να κρυώσει κι από κει μέσα από μεγάλους υπόγειους αγωγούς περνάει στη φάση του καθαρισμού του από τα ανεπιθύμητα συστατικά του, όπως η πίσσα, η ναφθαλίνη και το υδρόθειο. Έτοιμο πια κατευθύνεται για αποθήκευση προς τα αεριοφυλάκια και στον έλεγχο πίεσης πριν διανεμηθεί, μέσω δικτύου, στην πόλη. Με την είσοδο στην τεχνολογία του 20ού αι., η μονάδα επεκτείνεται με δύο μονάδες παραγωγής υδαταερίου. Πρόκειται για μία άλλη μορφή καύσιμου αερίου.
Το εργοστάσιο παράγει και παρέχει το προϊόν του και ο δήμος, ως ο έτερος εκ των συμβαλλομένων στη συμφωνία, ελέγχει (το 1866 μάλιστα και καθώς το γκάζι μπαίνει με σταθερούς ρυθμούς στη ζωή της πόλης, διαπιστώνει κακής ποιότητας φωτισμό στους κοινόχρηστους φανούς και ζητεί από την εταιρεία να διενεργεί τακτικούς ποιοτικούς ελέγχους στο προϊόν της).
«Να προλάβω να βγω στη σύνταξη…»
Το φωταέριο απασχολεί και συντηρεί έναν δραστήριο μικρόκοσμο, που σιγά σιγά κι όσο η πόλη απλώνει ενσωματώνεται κι αυτός στην αθηναϊκή κοινωνία. Έως το πρώτο μισό του 20ού αι., οι εργάτες του φωταερίου φτάνουν τους 800 και χωρίζονται στους απασχολούμενους στην παραγωγή, στους τεχνίτες, στους χημικούς επιστήμονες και στους διοικητικούς υπαλλήλους.
Αυτοί της παραγωγής, που δουλεύουν στους φούρνους με τον λιθάνθρακα περνούν πιο δύσκολα απ’ όλους. Στην συντριπτική πλειονότητά τους στεγάζονται στα σπιτάκια, που χτίζουν με τα χέρια τους περιφερειακά της μονάδας. Στήνουν τα νοικοκυριά τους, φτιάχνουν τις οικογένειές τους. Ρυπογόνος ο αέρας, κατάμαυρα από τη σκόνη του κάρβουνου και τα σοκάκια της γειτονιάς, ζήση ανθυγιεινή, αλλά εδώ στο Γκαζοχώρι, μέσα στην κάπνα από τα φουγάρα του εργοστασίου, ξετυλίγονται ζωές, γίνονται γνωριμίες και πλέκονται ειδύλλια. Εδώ ανταλλάσσουν οι άνθρωποι και το στερνό τους χαίρε. Τα σπίτια της περιοχής είναι ισόγεια με δύο δωμάτια ή στην καλύτερη περίπτωση, διώροφα με περισσότερα δωμάτια και αυλή. Σ’ αυτά τα δεύτερα κατοικούν περισσότερες από μία οικογένειες. Από το ’22 και μετά, η περιοχή θα δεχθεί έναν μεγάλο όγκο προσφύγων. Θα στριμωχτούν σε υγρές τρώγλες με ετοιμόρροπους τοίχους και περιορισμένα παράθυρα. Από τη μία, ο διαρκώς αυξανόμενος αριθμός των ανθρώπων που αναγκάζονται να εγκατασταθούν στα καπνισμένα χαμόσπιτα και από την άλλη, τα έλη στο Ρουφ και τον Βοτανικό. Η ημερήσιος Τύπος βρίθει δημοσιευμάτων για τους «πυρετούς του Γκαζοχωρίου». Για καιρό πολύ, οι υγειονομικές εκθέσεις κρατούν την περιοχή πρώτη σε κρούσματα φυματίωσης, αλλά για τους κατοίκους της περιοχής δεν υπάρχουν εναλλακτικές. Κι αφού δεν υπάρχει άλλη επιλογή, προσπαθείς να διασκεδάσεις τον πόνο σου… «Είμαστε μικρά μικράκια και μας λένε και Κοκκάκια» αναφέρεται κυνικά στο κωκ, το προϊόν του γκαζιού, ένα τραγούδι της επιθεώρησης, σε νούμερο που εκτελούν τα παιδιά του θεατρικού συγγραφέα Δημήτρη Κόκκου, στα τέλη του 19ου αι. «Άκουσα μικρό παιδί πως πολλά παιδιά -κι ίσως κι εμένα- τα πήγαιναν οι γονείς του στο Γκάζι αν είχαν πάθει κοκκύτη, για να κάνουν εισπνοές κι έτσι να προστατευτούν από την αρρώστια ή από τις συνέπειές της…» (!), καταγράφει ο Τσαρούχης.
Την άνοιξη του 1928, η εφημερίδα «Ελεύθερον Βήμα» δημοσιεύει: «… Να μία νέα κόλαση εντός σχεδόν της πρωτευούσης, κόλαση φρικτή, η οποία έχει αρχίσει από το 1919 και δεν τερματίζεται. Σε μία μεγάλη μάνδρα του αεριόφωτος έχουν εγκατασταθή 325 οικογένειες εκ των Ελλήνων της Ρωσίας και του Πόντου. Τα μικρά σπιτάκια, όπως του σκοπευτηρίου και του Δουργούτη, τα έχουν κατασκευάση δι εξόδων των, αλλά δεν αντέχουν πλέον να ζουν και να κοιμούνται εκεί μέσα.
»Ανάμεσα στο συνοικισμό υπάρχουν δύο αποθήκες και εκεί στεγάζονται, εκεί κυρίως δολοφονούνται, τριάντα πέντε οικογένειες. Τ’ αποχωρητήρια ελάχιστα κι εδώ, εκχειλισμένα, από παντού έρχεται η βρώμα και ο θάνατος. Οι κάτοικοι του συνοικισμού αγωνιούν και οι τριγύρω έχουν χάση την υπομονήν και την υγεία των. Μοιάζουν ανάμεσα στην μάνδρα σαν κατάδικοι και εξόριστοι, προγεγραμμένοι από την ζωήν των άλλων ανθρώπων.»
Όχι ότι η δραματική κατάσταση της περιοχής ήταν άγνωστη. Απλώς με τους πρόσφυγες έχει πια εξαθλιωθεί. Από τον προηγούμενο αιώνα, τα υγειονομικά δείγματα δεν είναι και τα καλύτερα. Άννινος και Ροΐδης, στο πρωτοποριακό σατιρικό έντυπό τους υπό τον τίτλο «Ασμοδαίος», στις 25 Αυγούστου το 1885, «σκαρώνουν»: «Να τους πης ότι πεθαίνουν χίλιοι δυο στο Γκαζοχώρι, να τους πης πως πάλι μένουν οι φρικτοί εκείνοι φόροι, να τους πης πως φόβος είνε μήπως έφθασε η ημέρα να δεχθούν και αι Αθήναι την ισπανική χολέρα».
Η ζωή τους είναι μικρή και οι γκαζοχωρίτες εργάτες το ξέρουν. Εύχονται «να ζήσουν να χαρούν τη σύνταξη», αλλά πριν, να προλάβουν να βγουν στη σύνταξη… Σ’ αυτήν την περίπτωση μάλιστα, ακολουθούν ένα μάλλον στενάχωρο τελετουργικό θριάμβου. Στην τελευταία του βάρδια πριν βγει στην εφεδρεία, οι εργάτες περιφέρουν τον συνάδελφό τους ξαπλωμένο επάνω σε μία σανίδα σαν φορείο κι αυτός με το χέρι ψηλά κρατάει το βιβλιάριο της συνταξιοδότησής του!
Ο ηλεκτρισμός εκτοπίζει το γκάζι
Το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου εκτοξεύει τις τιμές του γκαζιού και εντάσεις ανάμεσα στον δήμο και την εταιρεία. Το 1916, ο δήμαρχος Σπύρος Μερκούρης, προσπαθώντας να ελέγξει τις τιμές, μελετά πρόταση αγοράς της μονάδας από τους ξένους ιδιοκτήτες της. Αλλά το αντίτιμο είναι υπέρογκο και η πρόταση μένει στο συρτάρι. Τον επόμενο χρόνο, το φωταέριο διανέμεται με ωράριο. Διεθνείς και εσωτερικές οικονομικές συνθήκες διαμορφώνουν μία σχέση περίπου μίσους και πάθους ανάμεσα στην εταιρεία και τον δήμο. Η ένταση κορυφώνεται στα τέλη της δεκαετίας του 1930. Εν τω μεταξύ, έχει προηγηθεί η ενεργοποίηση ρήτρας του συμβολαίου, σύμφωνα με την οποία ο δήμος δικαιούται ποσοστό 5% επί των ακαθάριστων κερδών της μονάδας από την εκμετάλλευση του γκαζιού και του κωκ. Το 1938 η διοίκηση του εργοστασίου περνάει στον δήμο. Η εταιρεία στην οποία υπάγεται πια το Γκάζι μετονομάζεται αρχικά σε Δημοτική Εκμετάλλευση Αεριόφωτος Αθηνών (ΔΕΑΑ) και αργότερα (1952) σε Δημοτική Επιχείρηση Φωταερίου Αθηνών (ΔΕΦΑ).
Αλλά η ζωή και η τεχνολογία προχωρούν και ο πρώτος και μεγαλύτερος εχθρός, που θα προκύψει στη διαδρομή της μονάδας, θα φέρει το όνομα «ηλεκτρισμός». Ήδη από τη δεκαετία του 1950, οι καταναλωτές γκαζιού μειώνονται και η ΔΕΦΑ βαδίζει σε αδιέξοδο. Οι εργαζόμενοι, εξάλλου, καταγγέλλουν εξαθλίωση της επιχείρησης, που συντηρείται από τον κρατικό προϋπολογισμό διευρύνοντας συνεχώς το έλλειμμά της, και ζητούν εκσυγχρονισμό. Διάφορες προτάσεις για αξιοποίηση του εργοστασίου προς Ευρωπαίους και Αμερικανούς επενδυτές πέφτουν στο κενό. Εκθέσεις ξένων εμπειρογνωμόνων προτείνουν εναλλακτικές παραγωγής και κάποια από αυτές τη μετατροπή του εργοστασίου φωταερίου και μονάδας σχάσης ναφθαερίου, ως μεταβατικού σταδίου πριν την εισαγωγή φυσικού αερίου. Αλλά στην Ελλάδα τίποτε δεν γίνεται εύκολα και αδιαμαρτύρητα… Μετά κόπων και βασάνων, ανάμεσα σε διαμαρτυρίες πότε εργαζομένων και πότε τοπικών συλλόγων και αυτοδιοίκησης, το φωταέριο, αφού σύστησε στη χώρα την παραγωγή καυσίμων αερίων, καταφέρνει εντέλει να μείνει και να μετατραπεί σε ενεργειακό πρόδρομο του φυσικού αερίου.
Ως δημοτική επιχείρηση το Γκάζι κλείνει το 1984, όταν με την πρόταση περί ναφθαερίου, η παραγωγική διαδικασία μεταφέρεται στη ζώνη του Ασπροπύργου. Οι άλλοτε ρυπαρές κυψέλες στην Πειραιώς μετατρέπονται σε εστίες πολιτισμού και ψυχαγωγίας.
«… έτσι σαν παροχή αντιδώρου, σαν εξιλέωση…»
Της Τόνιας Α. Μανιατέα
ΠΗΓΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΩΝ
– «ΑΘΗΝΑ / Ιχνηλατώντας την πόλη με οδηγό την ιστορία και τη λογοτεχνία», Θ. Γιοχάλα – Τ. Καφετζάκη (Εκδ. βιβλιοπωλείον της ΕΣΤΙΑΣ, Αθήνα 2021)
Τα δύσκολα ζητήματα του μεταναστευτικού σε μία κρίσιμη στιγμή πρόκειται να συζητήσουν οι υπουργοί Μετανάστευσης της Ελλάδας, της Ισπανίας, της Ιταλίας, της Κύπρου και της Μάλτας, σήμερα στη Θεσσαλονίκη στην 6η κατά σειρά Σύνοδο των κρατών-μελών της ομάδος MED5.
Κατά τη διάρκεια της Συνόδου, οι αρμόδιοι για θέματα μετανάστευσης υπουργοί θα συζητήσουν τις τρέχουσες εξελίξεις στο μεταναστευτικό, τόσο στη Μεσόγειο όσο και ευρύτερα στην Ευρώπη.
Η Σύνοδος αποσκοπεί στην ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των κρατών της ΜΕD5 στο φλέγον ζήτημα του μεταναστευτικού και η περαιτέρω εναρμόνιση των θέσεων τους στη δύσκολη όσο και κρίσιμη διαπραγμάτευση για το Ευρωπαϊκό Σύμφωνο για τη Μετανάστευση και το Άσυλο (Migration Pact).
Τις εργασίες της Συνόδου θα ανοίξει o αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Μαργαρίτης Σχοινάς, ενώ χαιρετισμό θα απευθύνει και η επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ίλβα Γιόχανσον, με μήνυμά της.
Το βράδυ της 6ης Οκτωβρίου ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Δημήτρης Καιρίδης παρέθεσε επίσημο δείπνο στους ομολόγους του, στο Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού Θεσσαλονίκης. Με το πέρας των εργασιών της συνόδου, αναμένεται η έκδοση κοινής δήλωσης των πέντε υπουργών, ενώ σήμερα θα ακολουθήσει κοινή συνέντευξη Τύπου.
Ειδικότερα στη Σύνοδο θα συμμετάσχουν:
– Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου της Ελλάδας Δημήτρης Καιρίδης, ο οποίος και προεδρεύει της Συνόδου
– Ο υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Φερνάντο Γκράντε Μαρλάσκα Γκόμεθ, η χώρα του οποίου βρίσκεται στο τιμόνι της ΕΕ το τρέχον εξάμηνο
– Ο υπουργός Εσωτερικών της Ιταλίας Ματέο Πιαντεντόσι
– Ο υπουργός Εσωτερικών της Κύπρου Κωνσταντίνος Ιωάννου
– Ο υπουργός Εσωτερικών της Μάλτας Μπάιρον Καμιλιέρι
Στις αυριανές εκλογές στη Βαυαρία και στην Έσση διακυβεύονται πολύ περισσότερα από το ποιες θα είναι οι νέες κρατιδιακές κυβερνήσεις. Τα αποτελέσματα αναμένεται να προκαλέσουν νέους κραδασμούς στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση και έναν ακόμη πονοκέφαλο στον καγκελάριο Όλαφ Σολτς.
Σύμφωνα με την τελευταία δημοσκόπηση, χθες Παρασκευή, για λογαριασμό του δεύτερου καναλιού της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ZDF, οι έως τώρα κυβερνητικοί συνασπισμοί (Χριστιανοκοινωνικής Ένωσης, CSU – Ελεύθερων Ψηφοφόρων, FW στη Βαυαρία και Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος, CDU και Πρασίνων στην Έσση) εκτιμάται ότι θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν την απαιτούμενη πλειοψηφία για μια νέα θητεία.
Στη δημοσκόπηση για τη Βαυαρία, η CSU προηγείται με 37%, το οποίο ωστόσο αποτελεί ιστορικό χαμηλό για το κόμμα που είχε επί δεκαετίες συνηθίσει στην αυτοδυναμία, ενώ ο κυβερνητικός της εταίρος, οι Ελεύθεροι Ψηφοφόροι, βρίσκεται στο 15%. Οι Πράσινοι συγκεντρώνουν 16%, το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD) περιορίζεται στο 9% και η Εναλλακτική για τη Γερμανία (AfD) φθάνει στο 14%. Οι Φιλελεύθεροι (FDP) φαίνεται ότι θα παραμείνουν και πάλι εκτός κοινοβουλίου, με 3%.
Στην Έσση το CDU διατηρεί το προβάδισμά του με 32% και οι συγκυβερνώντες Πράσινοι βρίσκονται στο 17%. Το ίδιο ποσοστό συγκεντρώνει και το SPD, επικεφαλής του οποίου είναι η ομοσπονδιακή υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ. Η κυρία Φέζερ επέλεξε – με τις ευλογίες του κόμματος και του καγκελάριου – να μην εγκαταλείψει τη θέση της στο υπουργικό συμβούλιο, προεξοφλώντας πιθανότατα το αρνητικό αποτέλεσμα για τον εαυτό της. Η AfD ακολουθεί με 16% και το FDP βρίσκεται στο όριο του 5%.
Σε πρώτη ανάγνωση, δεν προβλέπονται μεγάλες ανατροπές στα δύο κρατίδια. Επιπλέον, η ακροδεξιά, παρά την αναμενόμενη ενίσχυσή της, κατά 3-4 μονάδες σε σύγκριση με τις προηγούμενες εκλογές, δεν θα καταφέρει να απειλήσει τις ισορροπίες, αντίθετα από ό,τι συμβαίνει δηλαδή τα τελευταία χρόνια στα πρώην ανατολικά κρατίδια. Ο Όλαφ Σολτς όμως, εκτός από τη διαφαινόμενη διπλή ήττα του κόμματός του και της Νάνσι Φέζερ, τη Δευτέρα θα έχει να αντιμετωπίσει ένα ακόμη πρόβλημα: οι Φιλελεύθεροι κινδυνεύουν να μείνουν εκτός των κρατιδιακών κοινοβουλίων, τόσο στη Βαυαρία όσο και στην Έσση. Όπως αναφέρει χαρακτηριστικά σε ρεπορτάζ του το πρώτο κανάλι της γερμανικής δημόσιας τηλεόρασης ARD, «αν ο Όλαφ Σολτς συνηθίζει να κάνει βραδινή προσευχή, μάλλον θα συμπεριλάβει τώρα και το FDP». Το κόμμα του υπουργού Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ βρίσκεται ήδη εκτός κοινοβουλίου σε επτά κρατίδια και αύριο για ακόμη μια φορά θα πιστοποιηθεί κατά πάσα πιθανότητα ότι «η ομοσπονδιακή κυβέρνηση δεν κάνει καλό στο FDP». Μετά τις αλλεπάλληλες ήττες, είναι εύλογο λοιπόν οι Φιλελεύθεροι να γίνουν ακόμη πιο απαιτητικοί και δύσκολοι εταίροι για το SPD και τους Πράσινους, από τους οποίους – όπως έχει αποδειχθεί – τους χωρίζει άβυσσος.
Σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα του ARD, η δυσαρέσκεια για την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, κυρίως στα θέματα μετανάστευσης και ενεργειακής κρίσης, εκτιμάται ότι θα αποτελέσει σημαντικό συντελεστή για την επιλογή της ψήφου των πολιτών στα δύο κρατίδια, όπου ζει το 1/4 του πληθυσμού της χώρας. Το μεταναστευτικό παραμένει στο επίκεντρο της αντιπαράθεσης: τα κρατίδια διαμαρτύρονται ότι έχουν φθάσει στο όριο των δυνατοτήτων τους, ενώ η ακροδεξιά επωφελείται από την αδυναμία διαχείρισης του προβλήματος τόσο από την κυβέρνηση όσο και – όπως αποδείχθηκε προχθές στη Γρανάδα – από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο στρατόπεδο της Χριστιανικής Ένωσης (CDU/CSU), οι δύο αναμενόμενες νίκες από τη μία πλευρά θα δώσουν μια ανάσα στον αρχηγό του CDU Φρίντριχ Μερτς, ο οποίος το τελευταίο διάστημα συλλέγει ατυχείς δηλώσεις και κριτική, από την άλλη πλευρά όμως θα διατηρήσουν τον αρχηγό της CSU Μάρκους Ζέντερ ως πιθανό αντίπαλό του στη διεκδίκηση του χρίσματος για την καγκελαρία ενόψει των κρίσιμων εκλογών του 2025.
Πριν από όλα αυτά όμως έρχεται το 2024, με Ευρωεκλογές, κρατιδιακές εκλογές στις ανατολικές περιοχές (Βραδεμβούργο, Θουριγγία, Σαξονία, Μεκλεμβούργο-Πομερανία) και δημοτικές εκλογές σε έξι κρατίδια. Εκεί, στο «προπύργιο» της γερμανικής ακροδεξιάς, θα κριθεί σε μεγάλο βαθμό η κατεύθυνση ενός μεγάλου μέρους της γερμανικής κοινωνίας. Και οι προβλέψεις είναι για την ώρα ιδιαίτερα δυσοίωνες.
Η ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς εξαπέλυσε σήμερα τη μεγαλύτερη επίθεση κατά του Ισραήλ εδώ και χρόνια, σε μια αιφνιδιαστική κίνηση με ενόπλους να διασχίζουν τα σύνορα και ομοβροντία ρουκετών να εκτοξεύεται από τη Λωρίδα της Γάζας.
Καθώς οι σειρήνες συναγερμού ήχησαν σε όλο το νότιο και κεντρικό Ισραήλ, συμπεριλαμβανομένης της Ιερουσαλήμ, ο ισραηλινός στρατός δήλωσε ότι είναι σε κατάσταση πολέμου, με τον πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου να συγκαλεί έκτακτη συνεδρίαση αξιωματούχων ασφαλείας.
Το σημερινό επεισόδιο ήταν το σοβαρότερο από τον 10ήμερο πόλεμο μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς το 2021, με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης να κάνουν λόγο για συγκρούσεις μεταξύ ομάδων Παλαιστίνιων μαχητών και δυνάμεων ασφαλείας σε πόλεις στο νότιο Ισραήλ.
Ο Μοχάμεντ Ντεΐφ, υψηλόβαθμος στρατιωτικός διοικητής της Χαμάς, ανακοίνωσε την έναρξη της επιχείρηση στα μέσα ενημέρωσης της Χαμάς, καλώντας τους απανταχού Παλαιστινίους να πολεμήσουν.
«Αυτή είναι η ημέρα της μεγαλύτερης μάχης για να τερματιστεί η τελευταία κατοχή επί γης», δήλωσε, προσθέτοντας ότι εκτοξεύτηκαν 5.000 ρουκέτες.
Μία Ισραηλινή σκοτώθηκε, σύμφωνα με τις υπηρεσίες έκτακτης ανάγκης, ενώ μέλη πληρωμάτων ασθενοφόρων είχαν αναπτυχθεί σε περιοχές γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας.
Ο ισραηλινός στρατός ανέφερε ότι οι δυνάμεις του επιχειρούν εντός της Γάζας, χωρίς να δίνει άλλες λεπτομέρειες.
«Αριθμός τρομοκρατών έχει διεισδύσει στο ισραηλινό έδαφος από τη Λωρίδα της Γάζας», ανέφερε ο στρατός σε ανακοίνωση, προσθέτοντας ότι δόθηκε προειδοποίηση στους κατοίκους στην περιοχή γύρω από τη Λωρίδα της Γάζας να παραμείνουν στα σπίτια τους.
Ισραηλινά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν ότι ένοπλοι άνοιξαν πυρ κατά περαστικών στην πόλη Σντερότ στο νότιο Ισραήλ, ενώ βίντεο που κυκλοφορούν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φαίνεται να δείχνουν συγκρούσεις σε δρόμους πόλεων καθώς και ενόπλους πάνω σε τζιπ να κινούνται στην ύπαιθρο.
Παλαιστινιακά μέσα ανέφεραν επίσης ότι αριθμός Ισραηλινών συνελήφθησαν ως αιχμάλωτοι από μαχητές, ενώ τα μέσα ενημέρωσης της Χαμάς κυκλοφόρησαν βίντεο που φαίνεται να δείχνει ένα κατεστραμμένο ισραηλινό τεθωρακισμένο.
Το γραφείο του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου ανακοίνωσε ότι ο ίδιος θα συναντηθεί με υψηλόβαθμους αξιωματούχους των υπηρεσιών ασφαλείας τις επόμενες ώρες, ενώ ο υπουργός Άμυνας Γιόαβ Γκάλαντ ενέκρινε την επιστράτευση εφέδρων.
Στη Γάζα, οι κάτοικοι μπορούσαν να ακούσουν τον βρυχηθμό από τις εκτοξεύσεις ρουκετών, ενώ ανέφεραν ένοπλες συγκρούσεις κατά μήκος του φράκτη με το Ισραήλ, κοντά στη νότια πόλη Χαν Γιουνίς και είδαν κινήσεις ενόπλων μαχητών.
Η ισραηλινή υπηρεσία ασθενοφόρων ανακοίνωσε ότι ομάδες είχαν αποσταλεί σε περιοχές στο νότιο Ισραήλ κοντά στη Γάζα και ότι δόθηκε προειδοποίηση στους κατοίκους να παραμείνουν στα σπίτια τους.
Είναι δύσκολο να βρεις κάποιον που δεν του αρέσουν οι λαχανοντολμάδες, με τη χορταστική τους γέμιση από κρέας και ρύζι και την αυγοκομμένη σάλτσα. Στο Ισραήλ, φτιάχνουν μια διαφορετική εκδοχή: τους κρεμμυδοντολμάδες ή αλλιώς μπατσαλονίμ.
Τα ντολμαδάκια κρεμμυδιού είναι μια πολύ σπάνια λιχουδιά, λίγοι άνθρωποι ξέρουν πώς να τη μαγειρέψουν. Και στο ίδιο το Ισραήλ γίνεται μόνο τις αργίες. Συνήθως την εβραϊκή Πρωτοχρονιά, που γιορτάζεται στις αρχές του φθινοπώρου.
Το μπατσαλονίμ είναι κάτι ανάμεσα στα ντολμαδάκια γιαλαντζί και τους λαχανοντολμάδες μας. Μόνο που αντί για λάχανο ή αμπελόφυλλα χρησιμοποιούν στρώσεις κρεμμυδόφλουδων. Ωστόσο, η γεύση του κρεμμυδιού είναι ανεπαίσθητη, καθώς ψήνεται σε πικάντικη σάλτσα, καραμελώνει και αποκτά ένα ιδιαίτερο άρωμα.
Υλικά
7 κρεμμύδια (μακρόστενα)
2 καρότα
1 κιλό κιμά μοσχαρίσιο
2 κ.σ. μαγιονέζα
1 κ. γλ. αλάτι
2 κ.σ. κράνμπερι αποξηραμένα
100 γρ. ρύζι
200 ml νερό
1 κ.γλ. ζάχαρη
100 ml ηλιέλαιο ή ελαιόλαδο
3 κ.σ. μαρμελάδα δαμάσκηνο (ή οποιαδήποτε άλλη μαρμελάδα) για τη σάλτσα
1 λεμόνι
Αποξηραμένα βερίκοκα ή δαμάσκηνα
Κυδώνι
2-3 κ.σ. καπνιστή γλυκιά πάπρικα (ή σκέτη)
1 κ. γλ. μαύρο πιπέρι
50-80 γρ. βατόμουρα (προαιρετικά)
καυτερή κόκκινη πιπεριά (προαιρετικά)
Εκτέλεση
Αφήνουμε στην άκρη δύο κρεμμύδια για να τα ψιλοκόψουμε και ξεφλουδίζουμε τα υπόλοιπα πέντε. Στην ίδια τη βάση του κρεμμυδιού κόψτε τη μέση για να διευκολύνετε το διαχωρισμό των στρωμάτων αργότερα. Και κόψτε το κρεμμύδι, αλλά μόνο από τη μία πλευρά (σαν να θέλατε να το κόψετε στη μέση, αλλά αλλάξατε γνώμη). Βάλτε τα κρεμμύδια σε μια σακούλα και ψήστε τα στο φούρνο μικροκυμάτων για 5-6 λεπτά μέχρι να μαλακώσουν.
Ανακατεύουμε τον κιμά με τριμμένα καρότα, αλάτι, πιπέρι μαύρο, 100 ml νερό και τα δύο κρεμμύδια ψιλοκομμένα. Στη συνέχεια, προσθέτουμε δύο κ.σ. μαγιονέζα και ζυμώνουμε τον κιμά όσο πιο καλά γίνεται. Προσθέτουμε πλυμένο αλλά όχι βρασμένο ρύζι στον κιμά.
Ετοιμάζουμε τη σάλτσα, ανακατεύοντας την πάπρικα, λίγο μαύρο πιπέρι και το φυτικό λάδι.
Ύστερα ξεδιπλώνουμε τα βρασμένα κρεμμύδια, όταν έχουν πια κρυώσει. Αυτό μας διευκολύνει να τα χωρίσουμε σε στρώσεις. Σε κάθε φύλλο κρεμμυδιού τυλίγουμε τον κιμά και φροντίζουμε να κλείσουμε το κρεμμύδι καλά.
Αλείφουμε τον πάτο της κατσαρόλας ή ένα βαθύ τηγάνι με λάδι και μπαχαρικά, μετά βουτάμε το κάθε κρεμμύδι στο λάδι με μπαχαρικά και το βάζουμε στην κατσαρόλα, προσθέτουμε μισό ποτήρι νερό και το χυμό ενός λεμονιού στο υπόλοιπο λάδι, μαρμελάδα και μπορούμε να προσθέσουμε άλλο μισό κουταλάκι του γλυκού μαύρο πιπέρι. Ρίχνουμε τη σάλτσα γύρω από το φαγητό και τοποθετούμε από πάνω αποξηραμένα φρούτα για γεύση, και μερικές σκελίδες κυδώνι που έχουμε ήδη ψήσει στην κατσαρόλα. Είτε στο φούρνο είτε σε χαμηλή φωτιά στο μάτι της κουζίνας, καλύψτε με ένα καπάκι και μαγειρέψτε σε χαμηλή φωτιά για 40 λεπτά. Το εορταστικό μας πιάτο είναι έτοιμο!
Είναι γεγονός ότι η ουκρανική αντεπίθεση δεν έχει τη μορφή του μεγάλου κύματος που φουσκώνει και παρασέρνει τα πάντα στο πέρασμά του, όπως περίμεναν οι δυτικοί σύμμαχοι. Αντίθετα, έχει πάρει τη μορφή μιας αργής και βασανιστικής πορείας που μπορεί να διαρκέσει χρόνια.
Εξίσου μακροπρόθεσμη θα απαιτηθεί να είναι και η υποστήριξη των δυτικών δυνάμεων, εφόσον περιμένουν αποτελέσματα. «Οι σύμμαχοι», είπε ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, «πρέπει να αποδεχτούν το αναμενόμενο κόστος, προκειμένου να αποτρέψουν το μεγαλύτερο κόστος που θα προκαλούσε αναπόφευκτα η συνθηκολόγηση με τη Ρωσία και η έναρξη μιας νέας εποχής κατακτήσεων». Θέλουν όμως;
Στο α΄μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι κινήσεις του ουκρανικού στρατού και εξετάστηκαν τα πιθανά σχέδιά του για το μέλλον. Αναλύθηκαν επίσης οι λόγοι που αναγκάζουν τους Ουκρανούς σε αυτή την αργή μορφή πολέμου, τα κέρδη τους αλλά και οι ζημίες.
Όταν τα πυρομαχικά τελειώνουν
Η εξάρτηση της Ουκρανίας από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους εταίρους τους εγείρει ένα ζωτικής σημασίας ερώτημα.
Για τους Ουκρανούς δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι οι συγκρούσεις θα είναι μακροπρόθεσμες. Ωστόσο, το αν θα καταφέρουν να εξασφαλίσουν τους πόρους που θα χρειαστούν σε βάθος χρόνου είναι ένα διαφορετικό θέμα.
Ήδη, οι ελλείψεις προμηθειών έχουν κατά καιρούς επηρεάσει σοβαρά τόσο τις ρωσικές όσο και τις ουκρανικές επιχειρήσεις. Οι ηγεσίες στη Μόσχα και το Κίεβο αναγκάζονται να προσαρμοστούν στην πραγματικότητα ότι τα πολυπόθητα πυρομαχικά θα είναι σύντομα είδος εν ανεπαρκεία.
Και οι δύο χώρες ξεκίνησαν τον πόλεμο βασιζόμενοι κατά κύριο λόγο στο πυροβολικό τους.
Σύμφωνα με την έκθεση του RUSI, οι ρωσικές δυνάμεις αρχικά δρούσαν βάσει υπολογισμών σχετικά με το πόσα βλήματα θα χρειάζονταν για διάφορους τύπους εμπλοκών, ακολουθώντας τα στρατηγικά δόγματα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Τώρα, στο δεύτερο έτος του πολέμου, η Μόσχα έχει προσαρμοστεί στο γεγονός ότι απλώς δεν διαθέτει τα πυρομαχικά ούτε ελέγχει τις απαραίτητες υλικοτεχνικές διαδρομές για να διατηρήσει τέτοιους ρυθμούς πυρός για πολύ καιρό.
Εδώ, η Ουκρανία είχε ένα πλεονέκτημα στα ανατολικά. Η δυνατότητα των ουκρανικών δυνάμεων να προελαύνουν, αναφέρει η έκθεση του RUSI, εξαρτήθηκε σε μεγάλο βαθμό από την υπεροχή που απέκτησαν σε πυρομαχικά πυροβολικού.
«Η υπεροχή έναντι των Ρώσων, σε συνδυασμό με την ύπαρξη καλύτερων μέσων για τον εντοπισμό του εχθρικού πυροβολικού και τη διεξαγωγή πυρών αντιπυραυλικών, είναι ένα ουσιαστικό ουκρανικό πλεονέκτημα», αναφέρει η έκθεση.
«Το πλεονέκτημα αυτό περιορίζεται στη διάρκειά του από τη λειτουργικότητα των ουκρανικών πυροβόλων, τη διαθεσιμότητα των ανταλλακτικών καννών και τις συνεχείς προμήθειες πυρομαχικών των 155 χιλιοστών.»
Αυτό είναι ένα πρόβλημα, καθώς πολυάριθμα έθνη του ΝΑΤΟ αντιμετωπίζουν τώρα και τα ίδια ελλείψεις πυρομαχικών των 155 χιλιοστών. Πρώτες ανάμεσά τους οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι ανησυχίες σχετικά με τα πολύ χαμηλά αποθέματα πυροβολικού έχουν αυξηθεί από τον Αύγουστο του 2022.
Η υπουργός Στρατού Κριστίν Γουόρμουθ δήλωσε ότι η ικανότητα παραγωγής πυρομαχικών των ΗΠΑ έχει φτάσει στο «απόλυτο όριο». Ο τότε πρόεδρος του Γενικού Επιτελείου Στρατού Μαρκ Μίλλεϋ είχε δηλώσει ότι το έθνος «έχει πολύ δρόμο μπροστά του» για να αναπληρώσει τα εξαντλημένα αποθέματά του.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν επί του παρόντος να αυξήσουν την παραγωγή πυρομαχικών τους κατά 500% έως το 2027, αλλά ούτε ο αριθμός αυτός θα καλύπτει τα επίπεδα που απαιτούνται κατά το ήμισυ.
Το Πεντάγωνο προσπαθεί να σταματήσει την αιμορραγία των κρίσιμων αποθεμάτων πυρομαχικών του, αγοράζοντας πυρομαχικά για την Ουκρανία από άλλες χώρες αντί να εξαντλεί τα δικά του αποθέματα.
Ωστόσο, το για πόσο μπορεί να διατηρηθεί η τρέχουσα ισορροπία είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Τα συμμαχικά αποθέματα δεν είναι άπειρα και ορισμένοι εταίροι έχουν ήδη τις δικές τους ανησυχίες για την ασφάλεια.
Η Νότια Κορέα, για παράδειγμα, έχει αρνηθεί αιτήματα πώλησης πυρομαχικών στις Ηνωμένες Πολιτείες, επικαλούμενη ανησυχία για την επιθετικότητα της Βόρειας Κορέας.
Τώρα, οι Ηνωμένες Πολιτείες φτάνουν στο σημείο να αποσύρουν εξοπλισμό από μονάδες που σταθμεύουν στο Ισραήλ και τη Νότια Κορέα για να προμηθεύσουν επαρκώς την Ουκρανία χωρίς να αντλούν από τα δικά τους αποθέματα.
Είναι σαφές ότι, αν η Ουκρανία θέλει να διατηρήσει το πλεονέκτημά της, θα πρέπει να στραφεί και σε άλλες λύσεις πέραν του πυροβολικού.
Αεροπλάνα, τανκς και αυτοκίνητα
Πρόσφατα, τo πεζικό της Ουκρανίας ενισχύθηκε με τεθωρακισμένα, με μη επανδρωμένα αεροσκάφη μεγάλης εμβέλειας και με προηγμένα μαχητικά αεροσκάφη.
Οι πρώτες παραδόσεις των αμερικανικών αρμάτων μάχης Abrams έφτασαν στη χώρα στα τέλη Σεπτεμβρίου, περιλαμβάνοντας και βλήματα 120 χιλιοστών απεμπλουτισμένου ουρανίου. Τα πυρομαχικά αυτά, κατασκευασμένα από ένα εξαιρετικά πυκνό μέταλλο, θα δώσουν στην Ουκρανία την πολυπόθητη ικανότητα να διαπερνά τα ρωσικά άρματα μάχης.
Ομοίως, οι ηγεσίες της Ολλανδίας και της Δανίας συμφώνησαν τον Αύγουστο να δώσουν μαχητικά αεροσκάφη F-16 στην Ουκρανία. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι δήλωσε ότι η τεχνολογία θα βοηθήσει τη χώρα του να μεγαλώσει την αντεπίθεσή της και φέρει μια νέα μέθοδο πολέμου κατά μήκος του μετώπου.
«[Τα] F-16 θα δώσουν σίγουρα νέα ενέργεια, αυτοπεποίθηση και κίνητρα στους μαχητές και τους πολίτες», δήλωσε ο κος Ζελένσκι σε μήνυμά του προς τις ουκρανικές ένοπλες δυνάμεις. «Είμαι βέβαιος ότι θα φέρει νέα αποτελέσματα στην Ουκρανία και σε ολόκληρη [την ευρωπαϊκή περιοχή].»
Η Ουκρανία ζητούσε εδώ και καιρό τα μαχητικά αεροσκάφη, αλλά οι Ηνωμένες Πολιτείες κωλυσιεργούσαν, καθώς φοβούνταν ότι η παροχή των αεροσκαφών θα αύξανε τον κίνδυνο πυρηνικής σύγκρουσης με τη Ρωσία.
Πολλά σχετικά με τη συμφωνία παραμένουν ασαφή, συμπεριλαμβανομένου του πόσα ακριβώς πολεμικά αεροσκάφη θα λάβει η Ουκρανία και πόσος χρόνος θα περάσει μέχρι οι πιλότοι της πετάξουν με τα F-16 στον ουκρανικό και, ενδεχομένως, στον ρωσικό ουρανό.
Ομοίως, παραμένει ασαφές το κατά πόσο θα τηρήσει η Ουκρανία την υπόσχεσή της να μην χρησιμοποιήσει τα αεροσκάφη για να μεταφέρει τη μάχη στο ρωσικό έδαφος, κλιμακώνοντας ενδεχομένως μια σύγκρουση που είναι ήδη τεταμένη με απειλές πυρηνικού αφανισμού.
Η υποστήριξη των ΗΠΑ είναι ο μπαλαντέρ
Όλη αυτή η υποστήριξη, ωστόσο, αναδεικνύει τη μοιραία αδυναμία στη στρατηγική της αντεπίθεσης της Ουκρανίας: την εξάρτησή της από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Μέχρι τις 26 Σεπτεμβρίου, οι ΗΠΑ έχουν εγκρίνει περισσότερα από 113 δισεκατομμύρια δολάρια σε πακέτα δαπανών ως απάντηση στην εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Η συντριπτική πλειονότητα αυτών των κονδυλίων έχει δοθεί μέσω του Υπουργείου Άμυνας και της Αμερικανικής Υπηρεσίας Διεθνούς Ανάπτυξης.
Δεν είναι σαφές πόσο ακόμα μπορούν να συνεχίσουν να ξοδεύουν έτσι οι Ηνωμένες Πολιτείες. Αλλά το πιο σημαντικό είναι ότι δεν είναι σαφές αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τη βούληση να συνεχίσουν να ξοδεύουν έτσι.
Ήδη μέχρι τώρα, τρεις Ρεπουμπλικάνοι υποψήφιοι για την προεδρία έθεσαν την αποδέσμευση από τον πόλεμο ως προτεραιότητα στην προεκλογική τους εκστρατεία. Ο πρώην πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ, ο κυβερνήτης της Φλόριντα Ρον ΝτεΣάντις και ο επιχειρηματίας Βίβεκ Ραμασουάμι έχουν όλοι ορκιστεί να διακόψουν τη στήριξη της Ουκρανίας και να επιδιώξουν ειρήνη με τον Πούτιν.
Σε αυτή την περίπτωση, η Μόσχα μπορεί να μην χρειαστεί να περιμένει να υποχωρήσει η Ουκρανία. Μπορεί απλώς να χρειαστεί να περιμένει να φύγει η κυβέρνηση Μπάιντεν.
Αυτό θα δημιουργούσε μεγάλα προβλήματα στην Ουκρανία, η οποία χρειάζεται μακροχρόνιους μηχανισμούς χρηματοδότησης για την ανακατάληψη των κατεχομένων εδαφών της.
Όπως διαπιστώνει η έκθεση του RUSI, οι αποφάσεις που θα διαμορφώσουν τις εξελίξεις για το 2024 έχουν ήδη ληφθεί. Αυτές που θα επηρεάσουν το 2025 και μετά αναμένονται σύντομα.
«Είναι πλέον σαφές ότι η σύγκρουση θα παραταθεί», αναφέρει η έκθεση. «Η μη έγκαιρη προσαρμογή της υποστήριξης θα έχει βαρύ τίμημα το 2024.»
Οι αιματηροί χειμώνες που μέλλονται
Από την πλευρά της, η ουκρανική στρατιωτική ηγεσία δεν πρόκειται να περιμένει για να εξαπολύσει άλλη μια αντεπίθεση. Φαίνεται αποφασισμένη να αξιοποιήσει στο έπακρο την υποστήριξη που διαθέτει ήδη και να πολεμήσει ακόμη και κατά τη διάρκεια του σκληρού χειμώνα.
«Οι πολεμικές ενέργειες θα συνεχιστούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο», δήλωσε ο επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών του Κιέβου Κύριλλος Μπουντάνοφ σε συνέδριο στις αρχές Σεπτεμβρίου.
«Στο κρύο, την υγρασία και τη λάσπη είναι πιο δύσκολο να πολεμήσει κανείς. [Αλλά] οι μάχες θα συνεχιστούν. Η αντεπίθεση θα συνεχιστεί.»
Είναι πιθανό ότι η Ρωσία ελπίζει να καθυστερήσει την Ουκρανία κατά τη διάρκεια των ψυχρότερων μηνών αυξάνοντας τις επιθέσεις σε υποδομές τροφίμων και ενέργειας, όπως έκανε πέρυσι.
Για το σκοπό αυτό, η διατήρηση της πίεσης στη Ρωσία, για τον περιορισμό της ικανότητάς της να πλήττει υποδομές και να δημιουργεί αποθέματα, θα αποτελέσει βασικό στόχο της Ουκρανίας καθ’ όλη τη διάρκεια της περιόδου.
«Οι τρέχουσες επιθετικές επιχειρήσεις της Ουκρανίας είναι πιθανό να συνεχιστούν και το φθινόπωρο, αλλά θα πρέπει να τεθεί το ερώτημα αν μπορούν να αναληφθούν τώρα δράσεις για τη διατήρηση της πίεσης κατά τη διάρκεια του χειμώνα», αναφέρει η έκθεση του RUSI.
Εντούτοις, ακόμη και αν η Ουκρανία πολεμήσει καλά κατά τη διάρκεια του χειμώνα, το πρόβλημα της τεράστιας έκτασης που πρέπει να απελευθερωθεί παραμένει.
Μέχρι σήμερα, η Ουκρανία έχει απελευθερώσει περίπου 17.059 τετραγωνικά χλμ. εδάφους στα κατεχόμενα ανατολικά και νότια, σύμφωνα με την DeepState UA, μια αναγνωρισμένη ομάδα πληροφοριών ανοικτού κώδικα που εμπιστεύεται ο ουκρανικός στρατός.
Παραμένουν, ωστόσο, περισσότερα από 100.000 τετραγωνικά χλμ. κατεχόμενου από τη Ρωσία εδάφους στην ανατολική και νότια Ουκρανία. Είναι σημαντικό ότι ο αριθμός αυτός δεν περιλαμβάνει τα παράνομα προσαρτημένα εδάφη στην Κριμαία, το Ντονέτσκ και το Λουχάνσκ, τα οποία τώρα λειτουργούν υπό διορισμένες από τη Ρωσία κυβερνήσεις.
Εάν αυτά τα εδάφη θεωρηθούν επίσης ως κατεχόμενη από τη Ρωσία Ουκρανία – κάτι που έχουν προτείνει αξιωματούχοι των ΗΠΑ- η συνολική έκταση που απομένει να απελευθερωθεί είναι περίπου 170.590 τετραγωνικά χλμ.
Επομένως, η Ουκρανία έχει απελευθερώσει μόνο το ένα δέκατο περίπου των κατεχόμενων εδαφών στα ανατολικά και νότια.
«Ανεξάρτητα από την πρόοδο που σημειώθηκε κατά την αντεπίθεση της Ουκρανίας», αναφέρει η έκθεση του RUSI, «θα απαιτηθούν πολλές ακόμα επιχειρήσεις για να επιτευχθεί η απελευθέρωση του ουκρανικού εδάφους».
Εάν, λοιπόν, η ουκρανική προέλαση πρόκειται να διατηρηθεί, η χώρα θα πρέπει να πολεμήσει και να λάβει τεράστιες ποσότητες χρημάτων και υλικού από τους συμμάχους για τα επόμενα χρόνια.
Ειρηνική εκδήλωση διαμαρτυρίας πραγματοποιήθηκε σήμερα το πρωί μπροστά από το προξενείο της Κίνας στην Αθήνα από τον Ντινγκ Λεμπίν και άλλους ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ, με την αρωγή της Ελληνικής Ένωσης Φάλουν Ντάφα και την άδεια της Ελληνικής Αστυνομίας, στο πλαίσιο της προσπάθειας του κου Λεμπίν να επιτύχει την απελευθέρωση του φυλακισμένου από το κινεζικό καθεστώς πατέρα του και τον γενικότερο τερματισμό της 24ετούς δίωξης της διαλογιστικής άσκησης Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα.
Ο κος Λεμπίν επισκέφθηκε για δεύτερη φορά φέτος τη χώρα μας, με τον στόχο να γνωστοποιήσει και στο ελληνικό κοινό και πολιτικούς την καταχρηστική σύλληψη των γονέων του στην Κίνα λόγω των πεποιθήσεών τους και να επιτύχει να λάβει και την ελληνική συνδρομή στην παγκόσμια προσπάθεια που κάνει για την απελευθέρωσή τους.
Κυβερνητικοί αξιωματούχοι της Γερμανίας, της Τσεχίας, της Σλοβακίας, του Βελγίου, της Ιαπωνίας, ο διεθνής Τύπος και πολλές ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως η Διεθνής Εταιρεία για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, έχουν ήδη επικοινωνήσει με αξιωματούχους του κινεζικού καθεστώτος ζητώντας την απελευθέρωση του ζεύγους, με αποτέλεσμα την απελευθέρωση της μητέρα του, Μα Ρουιμέι.
Ωστόσο, ο πατέρας του, ο Ντινγκ Γιουάντε, ο οποίος συνελήφθη επίσημα στις 20 Ιουλίου 2023, παραμένει υπό κράτηση στο περιφερειακό αστυνομικό τμήμα Ντονγκάνγκ, στην πόλη Ριζάο της επαρχίας Σάντονγκ. Διατρέχει «κίνδυνο βασανιστηρίων και μακροχρόνιας φυλάκισης», σύμφωνα με το Κέντρο Πληροφόρησης για το Φάλουν Ντάφα.
Μια ειρηνική διαμαρτυρία
Η εκδήλωση που έλαβε χώρα σήμερα μπροστά από το κινεζικό προξενείο μεταξύ 10:30 και 12:00, με την παρουσία της Ελληνικής Αστυνομίας, συνίστατο στη συνάθροιση των ασκουμένων στο μικρό πάρκο που βρίσκεται απέναντι από το προξενείο.
Οι συμμετέχοντες, περίπου 20-30 άτομα από την Ελλάδα και άλλες ευρωπαϊκές χώρες, κρατούσαν πανό που ζητούσαν την απελευθέρωση των γονέων του κου Λεμπίν, τον τερματισμό της δίωξης του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα και την αποχώρηση του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας από την εξουσία.
Έγιναν τρεις ομιλίες, ακολούθησε η ομαδική επίδειξη ασκήσεων του Φάλουν Γκονγκ και η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με μια τελική ομιλία του κου Λεμπίν στην κινεζική γλώσσα.
Όσον αφορά τις ομιλίες, η πρώτη έγινε από τον κο Γιώργο Τζόκα εκ μέρους της Ελληνικής Ένωσης Φάλουν Ντάφα, τον κο Λεμπίν και την κα Έφη Γκανά εκ μέρους των DAFOH – της οργάνωσης Γιατροί Κατά των Εξαναγκαστικών Αφαιρέσεων Οργάνων (Doctors Against Forced Organ Harvesting).
O κος Τζόκας αναφέρθηκε, πρώτα στα ελληνικά και κατόπιν στα αγγλικά, στη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα, εξηγώντας τις αιτίες της και περιγράφοντας τι είναι το Φάλουν Γκονγκ (ή αλλιώς Φάλουν Ντάφα) και τις αρχές που το διέπουν: Αλήθεια-Καλοσύνη-Ανεκτικότητα.
Ύστερα, το μικρόφωνο πήρε ο κος Λεμπίν, ο οποίος μίλησε στα αγγλικά για τη σύλληψη των γονέων του, τονίζοντας την παράνομη φύση της, καθώς δεν υπήρχαν νομικά ερείσματα, και απαριθμώντας τα αδικήματα που διαπράχθηκαν από τους Κινέζους αξιωματούχους, τους οποίους ανέφερε ονομαστικά, μαζί με τους αριθμούς τηλεφώνου τους. Ο κος Λεμπίν ενέταξε τη σύλληψη των γονέων του στο πλαίσιο της συνεχιζόμενης δίωξης του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα, που διεξάγεται αδιαλείπτως από το 1999 με εκστρατείες συκοφαντικής δυσφήμησης στα μέσα ενημέρωσης, συλλήψεις των ασκουμένων, βασανιστήρια, πλύση εγκεφάλου, κράτηση σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας, με αποκορύφωμα τις εξαναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων από χειρουργούς του κράτους κατ’ εντολήν της κυβέρνησης, για να τα χρησιμοποιηθούν σε μεταμοσχεύσεις που γίνονται στα κρατικά νοσοκομεία της χώρας, αποφέροντας εκατομμύρια γουάν στο κινεζικό σύστημα υγείας.
Το τελευταίο αυτό ζήτημα παρουσίασε αναλυτικά η κα Γκανά, εκπρόσωπος των DAFOH στην Ελλάδα, η οποία μίλησε για τις έρευνες που έχουν γίνει από ανεξάρτητους φορείς και ερευνητές για να τεκμηριώσουν την πρακτική της εξαναγκαστικής συλλογής οργάνων στην Κίνα, για τις μαρτυρίες Κινέζων γιατρών που είχαν οι ίδιοι συμμετάσχει σε τέτοιες επεμβάσεις στο παρελθόν, αλλά μίλησαν αργότερα δημοσίως για αυτά τα ιατρικά εγκλήματα, καθώς και για τις προσπάθειες των DAFOH να ληφθούν νομοθετικά μέτρα στην Ευρώπη και τις ΗΠΑ που να καταπολεμούν την ειδεχθή αυτή κερδοσκοπία πάνω στις ανθρώπινες ζωές, που έχει στοχοποιήσει απόλυτα ειρηνικούς και αγαθούς ανθρώπους, με μόνο κριτήριο την πίστη τους.
Η κα Γκανά, όπως και ο κος Λεμπίν πρωτύτερα, χαρακτήρισε τη στόχευση των ασκούμενων του Φάλουν Γκονγκ και τη συστηματική δίωξη και καταστροφή τους ως «ψυχρή γενοκτονία», παραλληλίζοντάς την με το Ολοκαύτωμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. «Αν δεχτούμε», είπε μεταφέροντας τα λόγια του εκτελεστικού συμβούλου των DAFOH Δρος Τόρστεν Τρέυ, «το επιχείρημα του ΚΚΚ ότι η Ευρώπη και οι ΗΠΑ “παρεμβαίνουν στις εσωτερικές της υποθέσεις” όταν πιέζουν για τον τερματισμό της δίωξης του Φάλουν Γκονγκ, είναι σαν να δεχόμαστε ότι το Ολοκαύτωμα ήταν εσωτερική υπόθεση της ναζιστικής Γερμανίας.»
Η κινεζική αντίδραση
Από το προξενείο παρακολούθησε το μεγαλύτερο μέρος της εκδήλωσης ένα άτομο εμφανώς και ένα δεύτερο κατά διαστήματα, φωτογραφίζοντας τους συμμετέχοντες και βιντεοσκοπώντας τους, ιδίως κατά τη διάρκεια των ομιλιών. Πέραν τούτου, δεν υπήρξε κάποια αντίδραση και η συγκέντρωση διεξήχθη και ολοκληρώθηκε απολύτως ειρηνικά.
Η Ελληνική Αστυνομία παρέμεινε στον χώρο μέχρις ότου αποχώρησαν όλοι οι ασκούμενοι.
Δεν υπάρχει κλιματική έκτακτη ανάγκη. Και τα καταστροφολογικά μηνύματα που προωθούνται από τις παγκόσμιες ελίτ είναι καθαρά πολιτικά. Αυτό δήλωσαν 1.808 επιστήμονες και ενημερωμένοι επαγγελματίες όταν υπέγραψαν την «Παγκόσμια Διακήρυξη για το Κλίμα» της Global Climate Intelligence Group.
«Η επιστήμη του κλίματος θα πρέπει να είναι λιγότερο πολιτική, ενώ οι πολιτικές για το κλίμα θα πρέπει να είναι περισσότερο επιστημονικές», αρχίζει η διακήρυξη. «Οι επιστήμονες θα πρέπει να αντιμετωπίζουν ανοιχτά τις αβεβαιότητες και τις υπερβολές στις προβλέψεις τους για την υπερθέρμανση του πλανήτη, ενώ οι πολιτικοί θα πρέπει να υπολογίζουν με ψυχραιμία το πραγματικό κόστος όπως και τα φανταστικά οφέλη των μέτρων πολιτικής τους.»
Η ομάδα είναι ένας ανεξάρτητος «παρατηρητής του κλίματος» που ιδρύθηκε το 2019 από τον ομότιμο καθηγητή γεωφυσικής Γκους Μπέρκχουτ (Guus Berkhout) και τον επιστημονικό δημοσιογράφο Μαρσέλ Κροκ (Marcel Crok). Σύμφωνα με τον ιστότοπο της ομάδας, στόχος της είναι να «δημιουργήσει γνώση και κατανόηση των αιτιών και των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, καθώς και των επιπτώσεων της κλιματικής πολιτικής». Και αυτό το επιτυγχάνει εξετάζοντας αντικειμενικά τα γεγονότα και συμμετέχοντας στην επιστημονική έρευνα σχετικά με την κλιματική αλλαγή και την κλιματική πολιτική.
Τη δήλωση συνυπογράφουν νομπελίστες, θεωρητικοί φυσικοί, μετεωρολόγοι, καθηγητές και περιβαλλοντολόγοι από όλο τον κόσμο. Και όσοι ρωτήθηκαν από την Epoch Times γιατί υπέγραψαν τη δήλωση που αναφέρει ότι η «κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης» είναι μια φάρσα, δήλωσαν ανεξαιρέτως «επειδή είναι αλήθεια».
«Υπέγραψα τη δήλωση επειδή πιστεύω ότι το κλίμα δεν μελετάται πλέον επιστημονικά. Αντίθετα, έχει γίνει αντικείμενο πίστης», δήλωσε στην Epoch Times ο Χέιμ Μπεναρόγια (Haym Benaroya), διακεκριμένος καθηγητής μηχανολογίας και αεροδιαστημικής μηχανικής στο Πανεπιστήμιο Rutgers.
«Η Γη έχει θερμανθεί περίπου 2 βαθμούς Κελσίου από το τέλος της Μικρής Εποχής των Παγετώνων γύρω στο 1850, αλλά αυτό δύσκολα αποτελεί έκτακτη ανάγκη – ή ακόμη και κρίση – αφού ο πλανήτης ήταν ακόμη πιο ζεστός τις τελευταίες χιλιετίες», δήλωσε στην Epoch Times ο Ραλφ Αλεξάντερ (Ralph Alexander), συνταξιούχος φυσικός και δημιουργός του ιστότοπου “Science Under Attack” (“Η επιστήμη δέχεται επίθεση”).
«Υπάρχουν πολλές ενδείξεις ότι οι μέσες θερμοκρασίες ήταν υψηλότερες κατά τη λεγόμενη Μεσαιωνική Θερμή Περίοδο (με επίκεντρο το έτος 1000), τη Ρωμαϊκή Θερμή Περίοδο (όταν καλλιεργούνταν σταφύλια και εσπεριδοειδή στη σημερινή πολύ ψυχρότερη Βρετανία) και στις αρχές του Ολόκαινου (μετά το τέλος της τελευταίας κανονικής Εποχής των Παγετώνων).»
Η κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι «μυθοπλασία», είπε απερίφραστα.
Η «Κλιματική Έκτακτη Ανάγκη»
Σύμφωνα με τη Διακυβερνητική Επιτροπή για την Κλιματική Αλλαγή (IPCC), οι ανθρώπινες δραστηριότητες και τα αέρια του θερμοκηπίου είναι η αιτία της υπερθέρμανσης του πλανήτη. Συγκεκριμένα, η IPCC αναφέρει ότι το 1750, οι συγκεντρώσεις διοξειδίου του άνθρακα (CO2) στην ατμόσφαιρα ήταν 280 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm), ενώ σήμερα οι συγκεντρώσεις CO2 στην ατμόσφαιρα είναι 420 ppm, γεγονός που επηρεάζει τη θερμοκρασία.
Η IPCC είναι το όργανο του ΟΗΕ για την αξιολόγηση της «επιστήμης που σχετίζεται με την κλιματική αλλαγή». Ιδρύθηκε το 1988 από τον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό και το Πρόγραμμα Περιβάλλοντος του ΟΗΕ για να βοηθήσει τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής να αναπτύξουν πολιτικές για το κλίμα.
Ο Έντουιν Μπέρρυ (Edwin Berry), θεωρητικός φυσικός και πιστοποιημένος σύμβουλος μετεωρολόγος, δήλωσε ότι μία από τις κεντρικές θεωρίες της IPCC είναι ότι το φυσικό CO2 έχει παραμείνει σταθερό στα 280 ppm από το 1750 και ότι το ανθρώπινο CO2 ευθύνεται για την αύξηση κατά 140 ppm.
Αυτή η θεωρία της IPCC καθιστά το ανθρώπινο CO2 υπεύθυνο για το 33% του σημερινού συνολικού επιπέδου CO2, δήλωσε στην Epoch Times.
Κατά συνέπεια, για να μειωθούν οι θερμοκρασίες, λέει η IPCC, πρέπει να μειώσουμε το CO2 που προκαλείται από τον άνθρωπο – γι’ αυτό και η τρέχουσα πίεση από τους νομοθέτες και τους ακτιβιστές του κλίματος για τη βίαιη μετάβαση των παγκόσμιων μεταφορών σε ηλεκτρικά οχήματα, την απαλλαγή από τα ορυκτά καύσιμα και γενικά τη μείωση όλων των δραστηριοτήτων που συμβάλλουν στο CO2 που προκαλείται από τον άνθρωπο.
Όλη αυτή η υπόθεση, σύμφωνα με τον κο Μπέρρυ, είναι προβληματική.
«Η δημόσια αντίληψη για το διοξείδιο του άνθρακα είναι ότι μπαίνει στην ατμόσφαιρα και μένει εκεί», δήλωσε ο κος Μπέρρυ. «Νομίζουν ότι απλώς συσσωρεύεται. Αλλά δεν είναι έτσι.»
Εξήγησε ότι όταν εξετάζουμε τη ροή του διοξειδίου του άνθρακα – «ροή» σημαίνει τον άνθρακα που μετακινείται από μια δεξαμενή άνθρακα σε μια άλλη, δηλαδή μέσω της φωτοσύνθεσης, της κατανάλωσης των φυτών και της αναπνοής- ένα σταθερό επίπεδο 140 ppm απαιτεί μια συνεχή εισροή 40 ppm διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος, επειδή, σύμφωνα με την IPCC, το διοξείδιο του άνθρακα έχει χρόνο εναλλαγής 3,5 ετών (δηλαδή τα μόρια διοξειδίου του άνθρακα παραμένουν στην ατμόσφαιρα για περίπου 3,5 χρόνια).
«Ένα επίπεδο 280 ppm είναι το διπλάσιο από αυτό – 80 ppm εισροής. Τώρα, λέμε ότι η εισροή του ανθρώπινου διοξειδίου του άνθρακα είναι το ένα τρίτο του συνόλου. Ακόμα και τα δεδομένα της IPCC λένε: “Όχι, η εισροή ανθρώπινου διοξειδίου του άνθρακα είναι περίπου το 5% έως 7% της συνολικής εισροής διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα”», είπε.
Έτσι, για να αντισταθμίσει την έλλειψη του απαραίτητου διοξειδίου του άνθρακα που προκαλείται από τον άνθρωπο και ρέει στην ατμόσφαιρα, η IPCC ισχυρίζεται ότι, αντί να έχει χρόνο εναλλαγής 3,5 χρόνια, το ανθρώπινο διοξείδιο του άνθρακα παραμένει στην ατμόσφαιρα για εκατοντάδες ή και χιλιάδες χρόνια.
«[Η IPCC] λέει ότι κάτι είναι διαφορετικό στο ανθρώπινο διοξείδιο του άνθρακα και ότι δεν μπορεί να εξέλθει από την ατμόσφαιρα τόσο γρήγορα όσο το φυσικό διοξείδιο του άνθρακα», δήλωσε ο κος Μπέρρυ. «Λοιπόν, οι επιστήμονες της IPCC -αφού έχουν δαπανήσει δισεκατομμύρια δολάρια – θα έπρεπε να είχαν θέσει μια απλή ερώτηση: “Είναι ένα μόριο ανθρώπινου διοξειδίου του άνθρακα ακριβώς πανομοιότυπο με ένα μόριο φυσικού διοξειδίου του άνθρακα;”. Και η απάντηση είναι ναι. Φυσικά!
»Λοιπόν, αν τα ανθρώπινα και τα φυσικά μόρια διοξειδίου του άνθρακα είναι πανομοιότυπα, οι χρόνοι εκροής τους πρέπει να είναι πανομοιότυποι. Έτσι, η όλη ιδέα που υποστηρίζει ότι παραμένει για εκατοντάδες ή χιλιάδες χρόνια, είναι λάθος.»
Ο κος Μπέρρυ είπε ότι αυτό σημαίνει ότι η φύση -όχι ο άνθρωπος- προκάλεσε την αύξηση του CO2. Και κατά συνέπεια, οι προσπάθειες μείωσης του ανθρώπινου CO2 είναι άσκοπες.
«Η πεποίθηση ότι το ανθρώπινο CO2 προκαλεί την αύξηση του CO2 μπορεί να είναι η μεγαλύτερη δημόσια πλάνη και η πιο δαπανηρή απάτη στην ιστορία», δήλωσε ο κος Μπέρρυ.
Επεσήμανε ότι στην επιστήμη, η επιστημονική μέθοδος λέει ότι δεν μπορείς να αποδείξεις ότι μια θεωρία είναι 100% αληθινή – μόνο ότι τα δεδομένα την υποστηρίζουν – αλλά μπορείς να αποδείξεις ότι είναι ψευδής. Ως παράδειγμα, ο κος Μπέρρυ θύμισε τον νόμο της βαρύτητας του Σερ Ισαάκ Νεύτωνα, που ήταν η κυρίαρχη θεωρία για μεγάλο χρονικό διάστημα, αλλά στη συνέχεια ο Άλμπερτ Αϊνστάιν τη διέψευσε.
«Ας επιστρέψουμε στην επιστημονική μέθοδο: Η IPCC πρότεινε μια θεωρία. Μπορούμε να αποδείξουμε ότι είναι λάθος; Σε αυτή την περίπτωση απέδειξα ότι η θεωρία τους είναι όντως λάθος», δήλωσε.
Ο κος Μπέρρυ πήγε την έρευνά του ένα βήμα παραπέρα και υπολόγισε τον ανθρώπινο κύκλο του άνθρακα χρησιμοποιώντας τα δεδομένα του κύκλου του άνθρακα της IPCC.
«Η πρόβλεψη από το ίδιο μοντέλο δεν δίνει τον άνθρωπο να παράγει 140 ppm. Βγαίνει πιο κοντά στα 30 ppm. Το οποίο ουσιαστικά σημαίνει ότι η IPCC κάνει λάθος», είπε.
Είπε ότι χρησιμοποιώντας τα δεδομένα της IPCC, η φύση είναι υπεύθυνη για περίπου 390 ppm CO2 και ο άνθρωπος είναι υπεύθυνος μόνο για περίπου 30 ppm – όχι για 140 ppm.
«Τώρα, κάποιος θα μπορούσε να ρωτήσει, “Είναι σωστά τα δεδομένα της IPCC;”
»Η απάντησή μου είναι: “Δεν ξέρω”. Αλλά δεν χρειάζεται να ξέρω, επειδή η IPCC έχει χρησιμοποιήσει αυτά τα δεδομένα για να εξαπατήσει τον κόσμο. Εγώ θέλω να δείξω ότι η λογική τους είναι λανθασμένη χρησιμοποιώντας τα δεδομένα τους», δήλωσε.
«Η IPCC δεν ιδρύθηκε ως επιστημονικός οργανισμός.»
Ο κος Μπέρρυ είπε ότι η IPCC δεν αντιμετωπίζει με σκεπτικισμό τις θεωρίες της, ως εκ τούτου αποκλίνοντας από την εφαρμογή των επιστημονικών μεθόδων που διέπουν και ορίζουν την επιστήμη.
«Δημιουργήθηκε ως πολιτικός οργανισμός για να πείσει συγκεκριμένα το κοινό ότι το διοξείδιο του άνθρακα προκαλεί προβλήματα», είπε.
Όταν ρωτήθηκε γιατί υπάρχει πίεση για την κήρυξη «έκτακτης ανάγκης για το κλίμα», ο κος Μπέρρυ είπε ότι όλα έχουν να κάνουν με τα χρήματα και τον έλεγχο.
«Αυτός είναι ο μόνος πραγματικός λόγος. Δεν υπάρχει καμία κλιματική κατάσταση έκτακτης ανάγκης», δήλωσε.
Ο κος Μπέρρυ έχει θέσει στη διάθεση του κοινού όλες τις έρευνές του, καθώς και τις έρευνες και την αλληλογραφία των συναδέλφων του που προσπαθούν να αντικρούσουν τις θεωρίες του.
Πολιτική και κλιματικά μοντέλα
Όπως και ο κος Μπέρρυ, ο κος Αλεξάντερ πιστεύει ότι η επιστήμη είναι πλέον περισσότερο πολιτική παρά επιστημονική.
«Απλώς δεν είναι αλήθεια ότι το κλίμα της Γης απειλείται. Αυτός ο ισχυρισμός είναι πολύ περισσότερο πολιτικός παρά επιστημονικός», δήλωσε.
«Η επιστήμη βασίζεται σε στοιχεία παρατήρησης, τα οποία λογικά επεξεργασμένα δίνουν νόημα. Υπάρχουν ελάχιστες αποδείξεις ότι οι ανθρώπινες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) προκαλούν άνοδο της θερμοκρασίας. Υπάρχει ένας συσχετισμός μεταξύ των δύο, ο οποίος όμως δεν είναι ισχυρός: Η Γη ψύχθηκε, για παράδειγμα, από το 1940 έως το 1970 περίπου, ενώ το επίπεδο του ατμοσφαιρικού CO2 συνέχιζε να αυξάνεται. Τα υπολογιστικά κλιματικά μοντέλα είναι το μόνο που συνδέει την υπερθέρμανση του πλανήτη με το CO2.»
Όταν ρωτήθηκε γιατί το CO2 αναδείχθηκε ως η αιτία της κλιματικής έκτακτης ανάγκης, ο κος Αλεξάντερ είπε ότι ανάγεται στον Τζέιμς Χάνσεν, αστροφυσικό και επικεφαλής του Ινστιτούτου Διαστημικών Μελετών Goddard της NASA από το 1981 έως το 2013 και ένθερμο περιβαλλοντολόγο.
«Ο Χάνσεν ανέπτυξε ένα από τα πρώτα κλιματικά μοντέλα στον υπολογιστή και άρχισε να κάνει υπερβολικές προβλέψεις για τη μελλοντική αύξηση της θερμοκρασίας, από τις οποίες καμία δεν επαληθεύτηκε», δήλωσε ο κος Αλεξάντερ. «Αυτό περιελάμβανε και τη μαρτυρία που έδωσε σε ακρόαση στη Γερουσία το 1986, μαρτυρία που θεωρείται ότι πυροδότησε την ανάπτυξη της θεωρίας περί ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη.»
Παρά το γεγονός ότι οι προβλέψεις του δεν επαληθεύτηκαν, οι προσπάθειες του κου Χάνσεν συνέβαλαν στην ίδρυση της IPCC, δήλωσε ο κος Αλεξάντερ.
«Αν και φαινομενικά η IPCC είναι ένα επιστημονικό όργανο, τα πορίσματα των επιστημόνων της συχνά διαστρεβλώνονται και υπερτονίζονται από τους γραφειοκράτες της κυβέρνησης και των ΜΚΟ που κυριαρχούν στον οργανισμό», είπε. «Οι γραφειοκράτες έχουν παίξει σημαντικό ρόλο στη διόγκωση των επιστημονικών συμπερασμάτων των διαδοχικών εκθέσεων της IPCC και στην κλιμάκωση της ρητορικής των επίσημων ανακοινώσεών της. Εξ ου και οι πρόσφατες διακηρύξεις του γενικού γραμματέα του ΟΗΕ για μια γη που “βράζει”.»
Στις 27 Ιουλίου, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες δήλωσε: «Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ. Είναι τρομακτική. Και είναι μόνο η αρχή. Η εποχή της υπερθέρμανσης του πλανήτη τελείωσει. Έφτασε η εποχή του παγκόσμιου βρασμού. Η ζέστη είναι ανυπόφορη. Και το επίπεδο των κερδών από τα ορυκτά καύσιμα και της κλιματικής αδράνειας είναι απαράδεκτο.»
Ο κος Αλεξάντερ δήλωσε ότι μια ειλικρινής απάντηση για το τι προκαλεί την αύξηση της θερμοκρασίας της Γης είναι: «Απλά δεν ξέρουμε αυτή τη στιγμή», αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι οι επιστήμονες στερούνται ιδεών.
«Οι πιθανότητες το CO2 να είναι ο υπ’ αριθμόν ένα ένοχος είναι πολύ μικρές. Το CO2 συμβάλλει αναμφίβολα, αλλά υπάρχουν διάφοροι φυσικοί κύκλοι που πιθανότατα συμβάλλουν επίσης», δήλωσε. « Σε αυτούς περιλαμβάνονται η ηλιακή μεταβλητότητα και οι ωκεάνιοι κύκλοι, οι οποίοι αγνοούνται στα κλιματικά μοντέλα – επειδή δεν ξέρουμε πώς να τους ενσωματώσουμε – ή αναπαρίστανται ανεπαρκώς. Αν και οι ακτιβιστές του κλίματος θα σας πουν το αντίθετο, η επιστήμη του κλίματος βρίσκεται ακόμη στα σπάργανα και υπάρχουν πολλά που δεν καταλαβαίνουμε ακόμη για το κλίμα μας.»
Ως παράδειγμα ανέφερε μια πρόσφατη ερευνητική εργασία που εκτιμά ότι οι αλλαγές στην παραγωγή του ήλιου θα μπορούσαν να εξηγήσουν κατά 70 έως 80% την υπερθέρμανση του πλανήτη. Ωστόσο, τέτοιες έρευνες δεν έχουν μεγάλη απήχηση, καθώς η IPCC είναι προσηλωμένη στην ιδέα ότι το ανθρώπινο CO2 είναι η αιτία της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Επιπλέον, ο κος Αλεξάντερ δήλωσε ότι ο Τζον Κρίστυ, κλιματολόγος και καθηγητής ατμοσφαιρικής επιστήμης στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Χάντσβιλ και διευθυντής του Κέντρου Επιστήμης του Συστήματος της Γης, έχει αποδείξει σαφώς ότι τα κλιματικά μοντέλα υπερβάλλουν κατά δύο έως τρεις φορές στη βραχυπρόθεσμη μελλοντική αύξηση της θερμοκρασίας.
Για να βρουν ακριβέστερες μετρήσεις, ο κος Κρίστυ και ο Ρόι Σπένσερ, κλιματολόγος, πρώην επιστήμονας της NASA και τώρα κύριος ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Αλαμπάμα στο Χάντσβιλ, ανέπτυξαν ένα σύνολο δεδομένων παγκόσμιων θερμοκρασιών από δορυφορικές παρατηρήσεις μικροκυμάτων.
Ξεκίνησαν το πρόγραμμά τους το 1989, ανέλυσαν δεδομένα που έφταναν μέχρι το 1979 και διαπίστωσαν ότι, σε γενικές γραμμές, από το 1979, η θερμοκρασία της Γης αυξάνεται σταθερά κατά 0,23 βαθμούς Φαρενάιτ κάθε 10 χρόνια, σύμφωνα με τα παγκόσμια δορυφορικά δεδομένα, αναφέρει ο κος Σπένσερ στην ιστοσελίδα του.
Όσο για το γιατί τα κλιματικά μοντέλα είναι τόσο ανακριβή, ο κος Αλεξάντερ είπε: «Οι προσομοιώσεις στον υπολογιστή είναι τόσο αξιόπιστες όσο και οι υποθέσεις στις οποίες βασίζεται το υπολογιστικό μοντέλο και υπάρχουν πολλές υποθέσεις που υπεισέρχονται στα κλιματικά μοντέλα. Οι υποθέσεις για διαδικασίες που δεν κατανοούμε πλήρως απαιτούν υπολογισμούς κατά προσέγγιση.
«Όλες αυτές οι προσεγγίσεις μεγάλης και μικρής κλίμακας ενσωματώνονται στο μοντέλο με τη μορφή ρυθμιζόμενων αριθμητικών παραμέτρων – που συχνά αποκαλούνται “συντελεστές διόρθωσης” από τους επιστήμονες και τους μηχανικούς. Ο διάσημος μαθηματικός Τζον φον Νόιμαν είχε πει κάποτε: “Με τέσσερεις [ρυθμιζόμενες] παραμέτρους μπορώ να χωρέσω έναν ελέφαντα και με πέντε μπορώ να τον κάνω να κουνάει τον κορμό του”.»
Η ρήση του κου φον Νόιμαν σημαίνει ότι οι άνθρωποι δεν πρέπει να εντυπωσιάζονται όταν ένα πολύπλοκο μοντέλο ταιριάζει σε ένα σύνολο δεδομένων, διότι, με αρκετές παραμέτρους, μπορείτε να προσαρμόσετε οποιοδήποτε σύνολο δεδομένων.
Ο κος Μπεναρόγια συμμερίζεται την κριτική του κου Αλεξάντερ, αλλά πηγαίνει ένα βήμα παραπέρα όσον αφορά τη μοντελοποίηση του κλίματος.
«Όλες οι προβλέψεις των κλιματικών μοντέλων ήταν λανθασμένες», δήλωσε ο κος Μπεναρόγια στην Epoch Times. «Είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι ένα υπολογιστικό μοντέλο της ατμόσφαιρας είναι εγγενώς ανακριβές. Αυτό δεν είναι σφάλμα των ερευνητών.
»Οφείλεται στην τεράστια πολυπλοκότητα της χημείας του κλίματος – ρευστομηχανική, μεταφορά θερμότητας, επιπτώσεις της ηλιακής ακτινοβολίας, επιπτώσεις της Γης, μοντελοποίηση των ωκεανών, οι οποίοι μπορούν να συγκρατήσουν τεράστια ποσά θερμότητας, και επιπτώσεις των νεφών. Κανένα αναλύσιμο από υπολογιστή μαθηματικό μοντέλο δεν μπορεί να υπολογίσει όλες αυτές τις παραμέτρους. Πολλές από αυτές τις παραμέτρους δεν είναι πλήρως κατανοητές. Επίσης, δεν έχει διασαφηνισθεί ο τρόπος με τον οποίο αυτές οι παράμετροι συνδέονται μεταξύ τους.»
Ο κος Μπεναρόγια δήλωσε ότι, εκτός του ότι δεν κατανοούμε πλήρως την πολυπλοκότητα του κλίματος, τα διαθέσιμα δεδομένα είναι ελλιπή ή, σε ορισμένες περιπτώσεις, παραποιούνται για να ταιριάξουν σε μια θεωρία.
«Υπήρξαν αρκετές αναφορές σχετικά με τη νοθεία των δεδομένων, ώστε να εξασφαλιστούν αποτελέσματα που παραπέμπουν στην επερχόμενη κλιματική καταστροφή», είπε. «Όλες οι προβλέψεις ήταν λανθασμένες. Θέλω το κλίμα να είναι μη πολιτικό στην επιστήμη. Οι πολιτικές πρέπει να βασίζονται στην επιστήμη. Οι πολιτικές είναι εκεί που μπαίνει η πολιτική, όχι τα γεγονότα»
Όσο για το γιατί υπάρχει μια πίεση για την κήρυξη «έκτακτης ανάγκης για το κλίμα», ο κος Μπεναρόγια είπε ότι πρόκειται για «εξουσία και χρήμα, αλλά και για ευρύτερες πολιτικές δυνάμεις».
«[Κάποιοι] μπορεί να μισούν τη μεγάλη βιομηχανία, το μεγάλο πετρέλαιο και την τεχνολογία. Ίσως κάποιοι μισούν τη Δύση ή τον καπιταλισμό. Όλα αυτά πιθανόν να παίζουν κάποιο ρόλο», είπε.
Ο κος Αλεξάντερ συμφώνησε ότι πρόκειται για εξουσία και χρήμα.
«Στην αρχή, η φράση-κλειδί ήταν απλώς η “υπερθέρμανση του πλανήτη”. Όταν αυτό προκάλεσε ελάχιστο ενδιαφέρον, κάποιος είχε την έξυπνη ιδέα να εισάγει τη φράση “κλιματική αλλαγή”, η οποία ήταν εξαιρετικά αποτελεσματική για ένα διάστημα, καθώς το κλίμα της Γης αλλάζει συνεχώς, ανεξάρτητα από το τι κάνει η θερμοκρασία», είπε.
«Στη συνέχεια, όταν οι μη πιστοί άρχισαν και πάλι να αγνοούν το μήνυμα, το μάντρα έγινε “κλιματική κρίση”. Αυτό κλιμακώθηκε στη σημερινή “κλιματική έκτακτη ανάγκη”, ελπίζοντας ότι ο όρος “έκτακτη ανάγκη” θα κινητοποιούσε πραγματικά τους ανθρώπους σε δράση και θα τους έπειθε να υποστηρίξουν το καθαρό μηδενικό CO2 και άλλα μέτρα.
»Ένα άλλο στοιχείο είναι η επιθυμία της άκρας αριστεράς να ανατρέψει ολόκληρο το καπιταλιστικό σύστημα, το οποίο θεωρεί κακό και πηγή όλων των προβλημάτων της κοινωνίας. Γι’ αυτούς, μια κλιματική κρίση ή μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης είναι ένα βολικό όχημα για την επίτευξη των στόχων τους.»
Όσον αφορά την πίεση των Ηνωμένων Εθνών για μηδενικό διοξείδιο του άνθρακα μέχρι το 2050, ο κος Αλεξάντερ είπε: «Είναι μια απόλυτη σπατάλη χρόνου και πόρων και μπορεί κάλλιστα να φτωχοποιήσει πολλές δυτικές οικονομίες. Ούτως ή άλλλως η Κίνα και η Ινδία δεν συμμετέχουν, γεγονός που καθιστά την όλη προσπάθεια χωρίς νόημα».