Οι πρωθυπουργοί της Τσεχίας και της Πολωνίας δήλωσαν από κοινού ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να κάνει περισσότερα για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και καταδίκασαν την πρακτική της ανανέωσης των συνοριακών ελέγχων μεταξύ των 27 κρατών μελών, την Τετάρτη.
«Συμφωνήσαμε ότι είναι απαραίτητο να κάνουμε περισσότερα», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Τσεχίας Πετρ Φιάλα μετά τη συνάντησή του με τον Πολωνό Ντόναλντ Τουσκ και άλλα μέλη της κυβέρνησής του στην Πράγα.
Ο Φιάλα δήλωσε ότι οι σαρωτικές μεταρρυθμίσεις στο σύστημα ασύλου της Ένωσης που εγκρίθηκαν από τα κράτη μέλη της ΕΕ τον Μάιο είναι «ανεπαρκείς» και πρέπει να είναι πιο αυστηρές.
Η Ουγγαρία και η Πολωνία, οι οποίες αντιτίθενται εδώ και καιρό σε οποιαδήποτε υποχρέωση των χωρών να φιλοξενούν παράνομους μετανάστες ή να πληρώνουν για τη φροντίδα τους, καταψήφισαν τη δέσμη μέτρων, αλλά δεν μπόρεσαν να την εμποδίσουν.
Η Τσεχία απείχε από την ψηφοφορία.
«Έχουμε επίσης αρνητική άποψη για την επαναφορά των μακροχρόνιων συνοριακών ελέγχων στα εσωτερικά σύνορα της Ευρωπαϊκής Ένωσης», πρόσθεσε ο Φιάλα.
Ο Τουσκ επανέλαβε αυτά τα συναισθήματα. «Το καθήκον της ΕΕ είναι να προστατεύσει τα εξωτερικά της σύνορα και να ελαχιστοποιήσει την παράνομη μετανάστευση και όχι να δημιουργήσει εσωτερικά σύνορα ή να αναζητήσει μηχανισμούς για τη μετεγκατάσταση ομάδων παράνομων μεταναστών μπρος-πίσω εντός της Ευρώπης», δήλωσε ο Τουσκ.
Ο Τουσκ, η χώρα του οποίου αναλαμβάνει την εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο, δήλωσε ότι θα παρουσιάσει το Σάββατο το μακροπρόθεσμο σχέδιό του για την αντιμετώπιση της μετανάστευσης σε επίπεδο ΕΕ.
Ο Πολωνός πρωθυπουργός αναφέρθηκε συγκεκριμένα στις μεταναστευτικές πιέσεις στα σύνορα Πολωνίας-Λευκορωσίας για τις οποίες κατηγορεί τον αυταρχικό πρόεδρο της Λευκορωσίας Αλεξάντερ Λουκασένκο και τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο Τουσκ δήλωσε ότι «χιλιάδες Πολωνοί στρατιώτες, αστυνομικοί και συνοριοφύλακες εμπλέκονται καθημερινά σε μάχες» στα σύνορα, όπου η κατάσταση μοιάζει με «πολεμικό τοπίο».
Η παράνομη μετανάστευση κυριάρχησε στις εκλογές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου τον Ιούνιο και επηρέασε τις πρόσφατες εκλογές στα κρατίδια της ανατολικής Γερμανίας, όπου το αντιμεταναστευτικό κόμμα Εναλλακτική για τη Γερμανία κέρδισε για πρώτη φορά.
Η Γερμανία ανακοίνωσε τον περασμένο μήνα ότι επεκτείνει τους συνοριακούς ελέγχους σε όλη τη χώρα μετά από μια σειρά πρόσφατων εξτρεμιστικών επιθέσεων που διαπράχθηκαν από παράνομους μετανάστες και αιτούντες άσυλο.
Το Βερολίνο επανέλαβε επίσης πρόσφατα τις πτήσεις απέλασης προς το Αφγανιστάν μετά την κατακραυγή για τις επιθέσεις με μαχαίρια.
Από τις 16 Σεπτεμβρίου η Γερμανία εγκατέστησε συνοριακούς ελέγχους στα χερσαία σύνορα με τη Γαλλία, το Λουξεμβούργο, τις Κάτω Χώρες, το Βέλγιο και τη Δανία.
«Ενισχύουμε την εσωτερική μας ασφάλεια μέσω συγκεκριμένων δράσεων και συνεχίζουμε τη σκληρή μας στάση απέναντι στην παράνομη μετανάστευση», δήλωσε τότε η Γερμανίδα υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φάζερ.
Σύμφωνα με τους κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι χώρες της ζώνης Σένγκεν -η οποία περιλαμβάνει όλες τις χώρες της ΕΕ εκτός από την Κύπρο και την Ιρλανδία- επιτρέπεται να εισάγουν συνοριακούς ελέγχους μόνο ως έσχατη λύση για την αποτροπή απειλών για την εσωτερική ασφάλεια ή τη δημόσια τάξη.
Τον περασμένο Οκτώβριο, η Γερμανία ανακοίνωσε προσωρινούς συνοριακούς ελέγχους με την Πολωνία, την Τσεχία και την Ελβετία για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση του λαθρεμπορίου και τον περιορισμό της παράνομης μετανάστευσης.
Αυτό προκάλεσε ρήξη μεταξύ του Βερολίνου και της Βαρσοβίας, με τον Τουσκ να ακυρώνει το ταξίδι του στη Γερμανία τον περασμένο μήνα, όταν ήταν προγραμματισμένο να παραλάβει ένα βραβείο στο Πότσνταμ.
Οι σχέσεις Βαρσοβίας-Βερολίνου είχαν θερμανθεί από τότε που ο Τουσκ και ο φιλοευρωπαϊκός συνασπισμός του ανέλαβαν την εξουσία τον Δεκέμβριο του 2023, αλλά η γερμανική απροθυμία να δεσμευτεί για κοινή χρηματοδότηση της άμυνας της Ευρωπαϊκής Ένωσης και την ενίσχυση των ανατολικών συνόρων της έχει προκαλέσει απογοήτευση στην Πολωνία.
Η Πολωνία, λόγω της θέσης της στα ανατολικά σύνορα του μπλοκ, αντιμετωπίζει μια μεταναστευτική κρίση από το 2021, την οποία ισχυρίζεται ότι υποκινεί η Λευκορωσία και η Ρωσία.
Τον Σεπτέμβριο, ο Τουσκ δήλωσε ότι η Πολωνία δεν απαιτεί αυστηρότερους ελέγχους στα δυτικά σύνορά της με τη Γερμανία, αλλά μάλλον μεγαλύτερη δέσμευση από το Βερολίνο και άλλους για τη διασφάλιση των εξωτερικών συνόρων της ΕΕ.
Του Guy Birchall
Το Associated Press συνέβαλε σε αυτό το άρθρο.