Ο Βρετανός πρωθυπουργός, Κιρ Στάρμερ, ανακοίνωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο θα αυξήσει τις αμυντικές του δαπάνες στο 2,5% του ΑΕΠ έως το 2027, με στόχο να φτάσει το 3% μέσα στην επόμενη δεκαετία.
Μιλώντας στο βρετανικό κοινοβούλιο στις 25 Φεβρουαρίου, ο Στάρμερ παρουσίασε το σχέδιό του για «τη μεγαλύτερη διαρκή αύξηση των αμυντικών δαπανών από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου».
Σήμερα, το Ηνωμένο Βασίλειο δαπανά περίπου 2,3% του ΑΕΠ του στην άμυνα, αποτελώντας ένα από τα λίγα μέλη του ΝΑΤΟ που καλύπτουν τον ελάχιστο στόχο του 2%. Οι χώρες της Συμμαχίας εξετάζουν αυξήσεις στις αμυντικές τους δαπάνες λόγω του πολέμου Ρωσίας-Ουκρανίας και των αυξανόμενων εκκλήσεων για ανάπτυξη ειρηνευτικών δυνάμεων στην Ευρώπη.
Προηγούμενες βρετανικές κυβερνήσεις είχαν θέσει ως στόχο την αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 2,5% του ΑΕΠ, αλλά η ανακοίνωση του Στάρμερ επισπεύδει το χρονοδιάγραμμα. Ο προκάτοχός του, Ρίσι Σούνακ, είχε θέσει το 2030 ως έτος επίτευξης του στόχου αυτού. Σύμφωνα με τον Στάρμερ, η αύξηση των δαπανών στο 2,5% αντιστοιχεί σε επιπλέον 13,4 δισεκατομμύρια λίρες (περίπου 16,1 δισεκατομμύρια ευρώ) για τον στρατό της χώρας.
Ο πρωθυπουργός τόνισε ότι η αύξηση αυτή απαιτεί «δύσκολες αποφάσεις». Για να εξασφαλιστούν οι απαραίτητοι πόροι, η βρετανική κυβέρνηση θα μειώσει τις δαπάνες για διεθνή αναπτυξιακά προγράμματα. Αυτή τη στιγμή, το Ηνωμένο Βασίλειο διαθέτει το 0,5% του ΑΕΠ του στη διεθνή ανάπτυξη, αλλά σύμφωνα με το νέο σχέδιο, το ποσοστό αυτό θα μειωθεί στο 0,3%.
Ο Στάρμερ χαρακτήρισε την απόφαση ‘δύσκολη’ και δήλωσε πως το Ηνωμένο Βασίλειο θα συνεχίσει να διαδραματίζει σημαντικό ανθρωπιστικό ρόλο σε περιοχές όπως το Σουδάν, η Ουκρανία και η Γάζα, αλλά και να υποστηρίζει πολυεθνικές προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και παγκόσμιων υγειονομικών προκλήσεων.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες, υπό τη διακυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ, εντείνουν τις πιέσεις προς τους Ευρωπαίους συμμάχους να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Στις 12 Φεβρουαρίου, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ, τόνισε ότι η Ουάσιγκτον σκοπεύει να ανακατευθύνει στρατηγικά το ενδιαφέρον της από την Ευρώπη προς την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, λόγω της αυξανόμενης αντιπαλότητας με την Κίνα. Κατά την επίσκεψή του στο ΝΑΤΟ, ο Χέγκσεθ κάλεσε τα κράτη-μέλη της Συμμαχίας να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες στο 5% του ΑΕΠ.
Ο Στάρμερ αναμένεται να συναντηθεί με τον Τραμπ στον Λευκό Οίκο, στις 27 Φεβρουαρίου. Έχει εκφράσει την προθυμία του να αναπτύξει βρετανικές στρατιωτικές δυνάμεις στην Ουκρανία, ως μέρος μιας ειρηνευτικής δύναμης που θα διασφαλίσει τη σταθερότητα μετά από ενδεχόμενη ειρηνευτική συμφωνία με τη Ρωσία. Παράλληλα, έχει υπογραμμίσει την ανάγκη για αμερικανικές εγγυήσεις ασφαλείας προς την Ουκρανία, θεωρώντας ότι μόνο η Ουάσιγκτον μπορεί να αποτρέψει αποτελεσματικά μία νέα ρωσική επίθεση.
Η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Μέλανι Τζόλυ λέει ότι ο Καναδάς εντείνει τις διπλωματικές του προσπάθειες με άλλες χώρες εν όψει της αλλαγής της θέσης των Ηνωμένων Πολιτειών για τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
«Είμαι υπουργός Εξωτερικών εδώ και τρεισήμισι χρόνια και η κατάσταση δεν ήταν ποτέ τόσο έντονη, όσον αφορά τη διπλωματική δραστηριότητα τουλάχιστον», είπε η Τζόλυ κατά τη διάρκεια διαδικτυακής συνέντευξης Τύπου στις 24 Φεβρουαρίου, από το Ηνωμένο Βασίλειο όπου βρισκόταν σε διήμερη επίσκεψη.
Εκείνη την ημέρα οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν καταψηφίσει ψήφισμα των Ηνωμένων Εθνών που καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και ζητεί ειρηνική επίλυση, κάτι που προκάλεσε την ανησυχία της Καναδής υπουργού. Η Ουάσιγκτον είχε υποστηρίξει ένα παρόμοιο ψήφισμα πέρυσι υπό την προηγούμενη κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Στις 21 Φεβρουαρίου, οι Ηνωμένες Πολιτείες υπέβαλαν ξεχωριστό σχέδιο ψηφίσματος , το οποίο καλεί για «ταχύ τερματισμό της σύγκρουσης και προτρέπει περαιτέρω για μια διαρκή ειρήνη μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσικής Ομοσπονδίας», χωρίς να καταδικάζει τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έχει εντείνει τις διπλωματικές προσπάθειες για τον τερματισμό της σύγκρουσης, όπως είχε δεσμευτεί να κάνει στην προεκλογική του εκστρατεία – ωστόσο, χρησιμοποιεί μεθόδους που παρακάμπτουν την Ουκρανία και τους Ευρωπαίους συμμάχους.
Ανώτεροι αξιωματούχοι των ΗΠΑ και της Ρωσίας έχουν αυξήσει τη διπλωματική δραστηριότητα πρόσφατα, συμπεριλαμβανομένης μίας συνάντησης την περασμένη εβδομάδα μεταξύ του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο και του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ στη Σαουδική Αραβία.
«Η αλλαγή της στάσης των ΗΠΑ στις διεθνείς σχέσεις, ιδιαίτερα όσον αφορά την Ουκρανία, επηρεάζει τις σχέσεις τους με πολλές χώρες», είπε η Τζόλυ, προσθέτοντας ότι καθώς ο κόσμος γίνεται «πολύ πιο επικίνδυνος και περίπλοκος», ορισμένες χώρες που δεν είναι τυπικά σύμμαχοι έχουν αρχίσει να εκδηλώνουν ενδιαφέρον για τη «δημιουργία νέων συνασπισμών». Η υπουργός ανέφερε ότι συναντήθηκε με εκπροσώπους χωρών όπως η Νότια Αφρική, η Σαουδική Αραβία, η Ινδία, καθώς «και με άλλων χωρών, με τις οποίες πρέπει να έχουμε μια λειτουργική σχέση».
Όσον αφορά τις σχέσεις του Καναδά με την Ινδία, είναι αρκετά τεταμένες επί του παρόντος, αφότου η Οτάβα κατηγόρησε πέρυσι Ινδούς διπλωμάτες ότι συνδέονται με βίαιη εγκληματική δραστηριότητα στον Καναδά. Η Ινδία αρνήθηκε τους ισχυρισμούς.
Η ενίσχυση των δεσμών ασφαλείας με το Ηνωμένο Βασίλειο και τους Ευρωπαίους συμμάχους είναι επίσης κάτι που θα επιδιώξει ο Καναδάς.
«Πρέπει να είμαστε κοντά στο Ηνωμένο Βασίλειο όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών, και αυτό είναι σίγουρα μέρος των συνομιλιών — το να μπορούμε να έχουμε μια ισχυρή συνεργασία ασφάλειας και πληροφοριών μεταξύ του Καναδά και του Ηνωμένου Βασιλείου», είπε η υπουργός Εξωτερικών.
Ο Καναδάς είναι εισαγωγέας πληροφοριών ασφαλείας, όπως είπε ο Καναδός υπουργός Οικονομικών Ντομινίκ ΛεΜπλανκ στην Επιτροπή Εξωτερικών Παρεμβάσεων στις αρχές του περασμένου έτους, όταν ήταν υπεύθυνος για το χαρτοφυλάκιο δημοσίας ασφαλείας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο κυριότερος πάροχος πληροφοριών ασφαλείας στην ένωση διαμοιρασμού πληροφοριών Five Eyes, η οποία περιλαμβάνει επίσης το Ηνωμένο Βασίλειο, την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία.
Η αλλαγή της στάσης της Ουάσιγκτον στο ζήτημα της Ουκρανίας εξηγήθηκε από τον υπουργό Άμυνας των Ηνωμένων Πολιτειών, Πιτ Χέγκσεθ, στις Βρυξέλλες στις 12 Φεβρουαρίου, στην εναρκτήρια ομιλία στην 26η συνεδρίαση της Ομάδας Επικοινωνίας για την Άμυνα της Ουκρανίας, ο οποίος αναφέρθηκε «στις σκληρές στρατηγικές καταστάσεις» που εμποδίζουν τις Ηνωμένες Πολιτείες να επικεντρωθούν στην υπεράσπιση της Ευρώπης και κάλεσε τους συμμάχους του ΝΑΤΟ να ηγηθούν της ασφάλειας της περιοχής. Σημείωσε ότι η αλλαγή της θέσης της κυβέρνησης Τραμπ για την Ουκρανία είναι μέρος της ευρύτερης εστίασης των ΗΠΑ στην αντιμετώπιση των αυξανόμενων απειλών από την Κίνα.
«Πρέπει να επικεντρωθούμε στην ασφάλεια των δικών μας συνόρων, και το πράττουμε.[…] Η πρόθεση και η δυνατότητα της Κίνας να απειλήσει την πατρίδα μας και τα βασικά εθνικά μας συμφέροντα στον Ινδο-Ειρηνικό, αναγκάζει τις ΗΠΑ να δώσουν προτεραιότητα στην αποτροπή του πολέμου με την Κίνα στον Ειρηνικό», δήλωσε ο Χέγκσεθ.
Ο Καναδάς εξακολουθεί να προσφέρει την υποστήριξή του στην Ουκρανία, με τον πρωθυπουργό Τζάστιν Τρυντό να επισκέπτεται το Κίεβο αυτή την εβδομάδα για να συμμετάσχει σε μια σύνοδο κορυφής με Ευρωπαίους επικεφαλής, για την μνήμη της τρίτης επετείου της εισβολής της Ρωσίας. Ο Τρυντό ανακοίνωσε την προσφορά πρόσθετης στρατιωτικής βοήθειας στην Ουκρανία στη σύνοδο κορυφής, χωρίς να αποκλείει την πιθανότητα αποστολής καναδικών στρατευμάτων σε μελλοντικές ειρηνευτικές αποστολές.
Ένα νέο κύμα αναπνευστικών λοιμώξεων έχει επιβαρύνει δραματικά το κινεζικό σύστημα υγείας, με νοσοκομεία και κρεματόρια να λειτουργούν στα όριά τους. Κάτοικοι από διάφορες επαρχίες της χώρας καταγγέλλουν ότι από τον Ιανουάριο οι μεγάλες ιατρικές μονάδες έχουν γεμίσει ασθενείς, ενώ παράλληλα, οι θάνατοι έχουν αυξηθεί σε ανησυχητικό βαθμό.
Ασφυκτική πίεση στα νοσοκομεία και τις μονάδες αποτέφρωσης
Ο Χουά, κάτοικος χωριού στην επαρχία Χεμπέι, περιγράφει εικόνες χάους στα νοσοκομεία της Τανγκσάν, όπου οι ουρές θυμίζουν πολυσύχναστη αγορά. «Τα κρεματόρια λειτουργούν ασταμάτητα για να διαχειριστούν τον αριθμό των νεκρών από τα νοσοκομεία», αναφέρει.
Η κατάσταση δεν είναι διαφορετική στις αγροτικές περιοχές. «Πολλοί έχουν πεθάνει και στην επαρχία μου. Χρειάζεται να έχουμε «γνωριμίες» για να μπορέσουμε να εξασφαλίσουμε την αποτέφρωση ενός νεκρού», συνεχίζει, περιγράφοντας την κατάσταση ως «αποκαλυπτική».
Σύμφωνα με τον ίδιο, θύματα της επιδημίας δεν είναι μόνο ηλικιωμένοι, αλλά και νεότεροι άνθρωποι, με τα συμπτώματά τους να παραπέμπουν σε COVID-19. «Η θεία μου πέθανε από COVID-19», δηλώνει. «Το Πεκίνο ελέγχει τα μέσα ενημέρωσης και δεν επιτρέπει να μεταδίδεται η αλήθεια».
Έλλειψη διαγνωστικών τεστ και αβεβαιότητα για την πραγματική κλίμακα της εξάπλωσης
Η ακριβής διάσταση του προβλήματος παραμένει ασαφής, καθώς οι κινεζικές αρχές έχουν σταματήσει τη διεξαγωγή τεστ COVID-19 στα νοσοκομεία από τον Δεκέμβριο του 2022. Παράλληλα, τα τεστ αυτοδιάγνωσης δεν είναι διαθέσιμα στα φαρμακεία, καθιστώντας δύσκολο τον προσδιορισμό της πραγματικής έκτασης των λοιμώξεων.
Στην πόλη Σιτζιαζουάνγκ, ο Γιάο περιγράφει: «Στους δρόμους βλέπεις ελάχιστους ανθρώπους. Τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι άδεια, δεν υπάρχουν πια μποτιλιαρίσματα».
Εκτιμά πως η πραγματική αιτία των λοιμώξεων είναι η COVID-19, με τις αρχές να την παρουσιάζουν ως «γρίπη τύπου Α». «Τα συμπτώματα είναι ίδια με την COVID-19, όπως οι λευκοί πνεύμονες, και οι γιατροί χρησιμοποιούν τα ίδια φάρμακα», τονίζει.
Ένα μέλος της οικογένειας κρατάει έναν ορό για ένα παιδί που λαμβάνει φροντίδα στο τμήμα παίδων ενός νοσοκομείου στο Hangzhou, στην επαρχία Zhejiang της ανατολικής Κίνας, στις 6 Ιανουαρίου 2025. Το Πεκίνο αναγνώρισε μια αύξηση των κρουσμάτων του μεταπνευμονοϊού του ανθρώπου που μοιάζει με γρίπη (HMPV), ιδίως μεταξύ των παιδιών, και το απέδωσε σε εποχική έξαρση. (AFP/China OUT)
Συνδυασμός ιογενών λοιμώξεων και ανησυχία για την γρίπη των πτηνών
Ο Σον Λιν, μικροβιολόγος και καθηγητής στις Ηνωμένες Πολιτείες, προειδοποιεί ότι εκτός από τη γρίπη και την COVID-19, υπάρχει και ο κίνδυνος εξάπλωσης της γρίπης των πτηνών. «Το ανησυχητικό είναι αν το ιδιαίτερα παθογόνο στέλεχος της γρίπης H5N1 έχει αρχίσει να μεταδίδεται στον ανθρώπινο πληθυσμό», δηλώνει.
Σύμφωνα με αναφορές, η γρίπη των πτηνών έχει ήδη κάνει την εμφάνισή της στις πόλεις Ουχάν, Σαγκάη και στην επαρχία Σανσί. Οι ειδικοί ανησυχούν για την πιθανότητα ταυτόχρονης κυκλοφορίας πολλαπλών ιών, γεγονός που θα μπορούσε να επιβαρύνει ακόμη περισσότερο το ήδη αποδυναμωμένο ανοσοποιητικό σύστημα των πολιτών.
Κατακόρυφη αύξηση των θανάτων και εξαντλημένα κρεματόρια
Ο Λι, κάτοικος της επαρχίας Χενάν, αναφέρει πως οι θάνατοι έχουν αυξηθεί δραματικά. «Από τις αρχές του νέου έτους, πολλοί νεαροί άνθρωποι έχουν πεθάνει, ιδιαίτερα στις βόρειες επαρχίες», σημειώνει. Ο ίδιος γνωρίζει δεκάδες φίλους, συγγενείς και συναδέλφους που έχουν χάσει τη ζωή τους λόγω επιπλοκών από αναπνευστικές λοιμώξεις.
Στις μεγάλες επαρχίες, όπως η Χενάν και η Ανχουί, η ζήτηση για αποτέφρωση είναι τόσο υψηλή που οι αρχές επιτρέπουν πλέον διακριτικά τις φυσικές ταφές. Ο Ζανγκ, κάτοικος της επαρχίας Σαανσί, περιγράφει την κατάσταση στα χωριά: «Κατά τη διάρκεια της κινεζικής Πρωτοχρονιάς, είχαμε 11 κηδείες μόνο στο χωριό μας».
Ο Ουάνγκ, που ζει κοντά στη Σιτζιαζουάνγκ, αναφέρει πως δεκάδες άνθρωποι πέθαναν στο χωριό του, το οποίο αριθμεί μόλις 180 κατοίκους. «Η τιμή των φερέτρων έχει τριπλασιαστεί. Από 4.000 γουάν, τώρα κοστίζουν 12.000 γουάν και είναι δυσεύρετα λόγω της αυξημένης ζήτησης».
Αμφισβήτηση των επίσημων στοιχείων από τον ΠΟΥ
Η Κίνα συνεχίζει να δημοσιεύει χαμηλά νούμερα θανάτων από λοιμώξεις, γεγονός που προκαλεί αμφιβολίες στη διεθνή κοινότητα. Τον Φεβρουάριο, η Εθνική Διοίκηση Ελέγχου Νοσημάτων ανέφερε πάνω από 2,8 εκατομμύρια κρούσματα γρίπης μόνο για τον Ιανουάριο, αλλά μόλις 9 θανάτους.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας έχει επανειλημμένα κατηγορήσει την Κίνα για υποαναφορά θανάτων και ελλιπή παροχή στοιχείων. Ο Σον Λιν σχολιάζει: «Ο ΠΟΥ δεν έχει καταφέρει να αποκτήσει πρόσβαση σε πραγματικά δεδομένα από τα κινεζικά νοσοκομεία. Δεν φαίνεται να έχει μάθει από τα λάθη της πανδημίας».
Η πραγματική διάσταση του προβλήματος στην Κίνα παραμένει αβέβαιη. Ωστόσο, οι αναφορές από κατοίκους δείχνουν πως το κύμα λοιμώξεων είναι πολύ πιο σοβαρό από ό,τι δηλώνουν επίσημα οι αρχές. Με την έλλειψη διαγνωστικών τεστ και την απουσία διαφάνειας, η αλήθεια για την κατάσταση στη χώρα παραμένει κρυμμένη πίσω από ένα πέπλο σιωπής.
«Ελπίζω πως τον έπεισα»: ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, υπερασπίστηκε χθες Δευτέρα στην Ουάσιγκτον την Ευρωπαϊκή Ένωση, εκ νέου αντιμέτωπη με τιμωρητικούς τελωνειακούς δασμούς από πλευράς του αμερικανού ομολόγου του Ντόναλντ Τραμπ.
Από την αρχή της δεύτερης θητείας του, ο αμερικανός πρόεδρος ανακοινώνει συχνά νέους δασμούς σε προϊόντα που εισάγονται στις ΗΠΑ. Κάποιοι έχουν ήδη τεθεί σε ισχύ (Κίνα), άλλοι έχουν αναβληθεί (Καναδάς, Μεξικό) και ορισμένοι αφορούν συγκεκριμένα προϊόντα, όπως τον χάλυβα, το αλουμίνιο, τα φάρμακα, τα αυτοκίνητα…
Έχει κατηγορήσει επανειλημμένα τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που εξάγουν περισσότερα προϊόντα από ό,τι εισάγουν από αυτές πως συμπεριφέρονται με «άδικο» τρόπο στη χώρα του.
Ο Ντόναλντ Τραμπ έχει καταγγείλει ιδίως το επίπεδο του φόρου προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) που καταβάλλουν οι καταναλωτές σε ευρωπαϊκές χώρες όταν αγοράζουν αμερικανικά αγαθά, τον οποίο εξισώνει με δασμούς.
Στη χθεσινή του επίσκεψη στον Λευκό Οίκο, ο γάλλος πρόεδρος Μακρόν αποπειράθηκε να εφαρμόσει πολιτική κατευνασμού, να αμβλύνει τη διάθεση του Ρεπουμπλικάνου έναντι της ευρωπαϊκής συμμαχίας.
Αυτό που θέλει η ΕΕ, διαβεβαίωσε, είναι ο «δίκαιος ανταγωνισμός» με «ίσους όρους» ανάμεσα «στις βιομηχανίες μας», «πιο ρευστές συναλλαγές και ακόμη περισσότερες επενδύσεις» κι από τη μια κι από την άλλη πλευρά, είπε κατά τη διάρκεια της κοινής συνέντευξης Τύπου στον Λευκό Οίκο.
Θα συνεχιστούν οι συνομιλίες «των υπουργών μας, των ομάδων μας, για να διασαφηνιστούν τα ζητήματα που πρέπει», πρόσθεσε.
«Ελπίζω ότι τον έπεισα», είπε κατόπιν ο γάλλος πρόεδρος στο πλαίσιο συνέντευξης που παραχώρησε στο Fox News.
«Ο ΦΠΑ (σ.σ. 20% στη Γαλλία) δεν είναι τελωνειακός δασμός», έκρινε ακόμη σκόπιμο να θυμίσει.
«Στ’ αλήθεια δεν είναι ώρα να αυξηθούν οι τελωνειακοί δασμοί», συνέχισε. «Γιατί; Επειδή το επείγον είναι να αυξήσουμε τις δαπάνες μας ως προς την άμυνα και την ασφάλεια. Πώς θέλετε να το κάνουμε αυτό αν διεξάγεται εμπορικός πόλεμος;».
Το κυριότερο ζήτημα στις συνομιλίες των δυο προέδρων ήταν ο πόλεμος στην Ουκρανία, τρία χρόνια ακριβώς μετά το ξέσπασμα του με την εισβολή του ρωσικού στρατού.
Ο Εμανουέλ Μακρόν δήλωσε εξάλλου στο Fox News πως τόνισε στον ομόλογό του ότι δεν είναι «δυνατόν» η Ουάσιγκτον να εξαπολύσει «ταυτόχρονα» εμπορικό πόλεμο εναντίον τόσο της Κίνας όσο και της Ευρώπης.
Παράλληλα χθες υπήρξε διμερής συνάντηση του υπουργού Οικονομίας και Οικονομικών των ΗΠΑ Σκοτ Μπέσεντ και του γάλλου ομολόγου του Ερίκ Λομπάρ.
Με την ευκαιρία ο κ. Μπέσεντ «τόνισε τη σημασία της συνέχισης της μακράς διατλαντικής σχέσης» των δυο χωρών, σύμφωνα με λακωνικό ενημερωτικό δελτίο που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.
Η απειλή των δασμών είναι ακόμη πιο απτή και σοβαρή για τους γείτονες των ΗΠΑ, τον Καναδά και το Μεξικό.
Κατά τη διάρκεια της συνέντευξης Τύπου με τον γάλλο ομόλογό του, ο αμερικανός πρόεδρος Τραμπ διαβεβαίωσε πως οι δασμοί που είχε αναγγείλει θα εφαρμοστούν «με βάση το προβλεπόμενο χρονοδιάγραμμα».
Η πρόεδρος του Μεξικού Κλαούδια Σέινμπαουμ από την πλευρά της εξέφρασε την ελπίδα κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου να μπορέσει να συναφθεί συμφωνία πριν από το τέλος της εβδομάδας για να αποφευχθεί η επιβολή επιπρόσθετων δασμών από την 4η Μαρτίου.
Ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την εφαρμογή δασμών 25% στα καναδικά και στα μεξικανικά προϊόντα, προτού πάρει πίσω την απόφαση στις αρχές Φεβρουαρίου, μερικές ώρες προτού τεθεί σε ισχύ η απόφαση του, και δώσει αναστολή στα δυο κράτη για 30 ημέρες.
«Πρέπει να είμαστε σε θέση να αντιμετωπίσουμε την απροβλεψιμότητα του προέδρου Τραμπ», έκρινε από την πλευρά της η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά Μέλανι Ζολί.
«Πρέπει να έχουμε συναίσθηση του γεγονότος ότι η απειλή των δασμών είναι πραγματική, και μπορεί να κρατήσει κάποιο καιρό», πρόσθεσε, συμπληρώνοντας πως άκουσε θετικά σχόλια από «πολυάριθμους αμερικανούς αξιωματούχος για όσα κάναμε» για την ικανοποίηση της αμερικανικής απαίτησης να εφαρμοστούν αποτελεσματικότερα μέτρα ασφαλείας στα σύνορα.
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ στο πολιτικό προσκήνιο των Ηνωμένων Πολιτειών έχει ήδη αρχίσει να αναδιαμορφώνει το παγκόσμιο γεωπολιτικό σκηνικό. Με μια προσέγγιση που χαρακτηρίζεται από σκληρές διαπραγματεύσεις, οικονομικό ρεαλισμό και σαφείς προτεραιότητες, ο Αμερικανός πρόεδρος φέρνει αλλαγές που επηρεάζουν την Ευρώπη, τον πόλεμο στην Ουκρανία και τη σύγκρουση στη Μέση Ανατολή.
Ουκρανία: Προς συμφωνία ή εγκατάλειψη;
Η Ουκρανία αποτελεί έναν από τους βασικούς άξονες της νέας εξωτερικής πολιτικής του Τραμπ. Σε αντίθεση με την προηγούμενη αμερικανική διοίκηση, που διατηρούσε ανοιχτή τη ροή στρατιωτικής και οικονομικής βοήθειας προς το Κίεβο, ο Τραμπ δείχνει διάθεση να επαναπροσδιορίσει τη στρατηγική της Ουάσινγκτον. Σύμφωνα με τις τελευταίες πληροφορίες, η αμερικανική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο διακοπής της αδιάλειπτης υποστήριξης προς την Ουκρανία, θέτοντας το Κίεβο μπροστά σε ένα σκληρό δίλημμα: ή θα βρεθεί μια πολιτική λύση ή ο πόλεμος θα εξελιχθεί σε μια καταστροφική ήττα.
Η διαχείριση του Ζελένσκι από τον Τραμπ είναι ξεκάθαρη: ζητά λογοδοσία για τα τεράστια ποσά που έχουν δαπανηθεί και απαιτεί ανταλλάγματα, όπως η παραχώρηση δικαιωμάτων εκμετάλλευσης σπάνιων γαιών προς όφελος των ΗΠΑ. Παράλληλα, οι συζητήσεις μεταξύ Ουάσινγκτον και Μόσχας φαίνεται να εντατικοποιούνται, αφήνοντας ανοικτό το ενδεχόμενο μιας συμφωνίας που θα μπορούσε να αλλάξει τη δυναμική της σύγκρουσης.
Η Μέση Ανατολή και το παλαιστινιακό ζήτημα
Στον πυρήνα της νέας στρατηγικής του Τραμπ βρίσκεται η ανάγκη για σταθερότητα στη Μέση Ανατολή, όχι όμως με όρους παραδοσιακής διπλωματίας, αλλά με την επιβολή σκληρών επιλογών στους εμπλεκόμενους. Η προσέγγισή του στην κρίση της Γάζας είναι ξεκάθαρη: η Χαμάς πρέπει να εκλείψει από το πολιτικό σκηνικό, ενώ η λύση των δύο κρατών θα μπορούσε να εξεταστεί μόνο αν η παλαιστινιακή ηγεσία απομακρύνει τα ριζοσπαστικά στοιχεία από τις περιοχές της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας.
Ένα από τα πλέον ριζοσπαστικά σενάρια που φέρεται να εξετάζεται είναι η μετακίνηση πληθυσμών με τη συνεργασία της Αιγύπτου και της Ιορδανίας, προκειμένου να διασφαλιστεί η ασφάλεια στην περιοχή. Παράλληλα, η οικονομική διπλωματία των ΗΠΑ θα μπορούσε να αξιοποιηθεί ως εργαλείο για να πιεστούν τα αραβικά κράτη να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στην εξεύρεση λύσης.
Η σχέση με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ
Η νέα πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στην Ευρώπη απομακρύνεται από τις παλαιότερες στρατηγικές που στηρίζονταν στην αμερικανική προστασία και οικονομική στήριξη. Ο Τραμπ θέτει αυστηρούς όρους και απαιτεί από τους Ευρωπαίους εταίρους να αναλάβουν το δικό τους μερίδιο στις αμυντικές δαπάνες, ανεβάζοντας τη συμβολή τους στο ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ.
Ουσιαστικά, ο Αμερικανός πρόεδρος μεταφέρει το βάρος της ευρωπαϊκής ασφάλειας στους ίδιους τους Ευρωπαίους, κάνοντας σαφές ότι η εποχή της αμερικανικής επιδότησης της άμυνας της Ευρώπης έχει τελειώσει. Παράλληλα, οι σχέσεις με την Κίνα μπαίνουν στο επίκεντρο, με την Ουάσινγκτον να πιέζει τους Ευρωπαίους να περιορίσουν τις οικονομικές τους συναλλαγές με το Πεκίνο, κάτι που αποτελεί σημείο τριβής για πολλές χώρες της ΕΕ.
Το μεγάλο γεωπολιτικό παζλ
Το συνολικό σχέδιο του Τραμπ μοιάζει να επιδιώκει μια συνολική αναδιάρθρωση της παγκόσμιας ισορροπίας δυνάμεων. Από τη μια, στοχεύει στην επαναδιαπραγμάτευση της σχέσης με τη Ρωσία, προκειμένου να βρεθεί λύση στην Ουκρανία, ενώ από την άλλη επιδιώκει να περιορίσει την επιρροή της Κίνας μέσω της σύναψης ισχυρότερων δεσμών με συμμάχους της Δύσης.
Σε κάθε περίπτωση, οι εξελίξεις που θα ακολουθήσουν τους επόμενους μήνες θα καθορίσουν το μέλλον όχι μόνο της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής, αλλά και της παγκόσμιας γεωπολιτικής σταθερότητας. Ο κόσμος εισέρχεται σε μια νέα φάση, όπου οι παλιές συμμαχίες και ισορροπίες αναθεωρούνται και νέες στρατηγικές αναδύονται. Το μόνο βέβαιο είναι πως η προσέγγιση του Τραμπ διαφέρει ριζικά από όσα γνωρίζαμε μέχρι σήμερα.
Έγκριση έδωσαν τα υπουργεία Περιβάλλοντος και Ενέργειας, και Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών για τη χρηματοδότηση μελέτης που αφορά τη συντήρηση, σήμανση και ανάδειξη των πεζοπορικών διαδρομών του δήμου Βέροιας με το ποσό των 368.000 ευρώ περίπου.
Το έργο θα χρηματοδοτηθεί μέσω του προγράμματος «Ελλάδα 2.0 Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας» και αφορά ένα δίκτυο πεζοπορικών και ποδηλατικών διαδρομών, συνολικού μήκους 334,5 χλμ, που περιλαμβάνει μονοπάτια αναψυχής, εκπαιδευτικά – θεματικά μονοπάτια, μονοπάτια προσβάσιμα σε ΑμΕΑ και μονοπάτια διαβίωσης.
Το δίκτυο συνδέει οικισμούς με σημεία ενδιαφέροντος όπως καταρράκτες, κορυφές, αρχαιολογικούς χώρους και μοναστήρια, ενώ το 25% των διαδρομών αυτών αναπτύσσεται σε ειδικές ζώνες διατήρησης που ονομάζονται «Όρος Βέρμιο» και «Στενά Αλιάκμονα».
Σύμφωνα με σχετικό δελτίο Τύπου του δήμου Βέροιας, το Βέρμιο προσφέρεται για πεζοπορία και για ποδηλασία βουνού τόσο για αρχάριους όσο και για οικογένειες. Οι περισσότερες διαδρομές αναπτύσσονται γύρω από το χιονοδρομικό κέντρο Σελίου και από τους ορεινούς οικισμούς Κουμαριά, Κάτω Βέρμιο, Ξηρολίβαδο κ.ά. Σε χαμηλότερο υψόμετρο, υπάρχουν διαδρομές κοντά στον αρχαιολογικό χώρο της Βεργίνας και στον ποταμό Αλιάκμονα. Κατά την υλοποίηση του έργου, θα εγκατασταθούν πινακίδες κατεύθυνσης και επιβεβαιωτικά σήματα, ενώ στις αφετηρίες των μονοπατιών θα τοποθετηθούν κεντρικές πινακίδες με χάρτη και πληροφορίες για τις προτεινόμενες διαδρομές.
«Τα προτεινόμενα πεζοπορικά και δασικά μονοπάτια διέρχονται από Καταφύγια Άγριας Ζωής, προστατευόμενες περιοχές και τόπους ιδιαίτερου φυσικού κάλλους με επίκεντρο τα μοναδικά βουνά μας, το Βέρμιο και τα Πιέρια, καθώς και ιστορικούς και λατρευτικούς τόπους εξαιρετικού ενδιαφέροντος» δηλώνει ο δήμαρχος Βέροιας, Κωνσταντίνος Βοργιαζίδης.
Στο πλαίσιο του προγράμματος θα σχεδιαστούν χάρτες για κινητά τηλέφωνα, ιστοσελίδα που θα φιλοξενεί πληροφορίες για το δίκτυο των διαδρομών και τα σημεία ενδιαφέροντος, ενώ θα δημιουργηθούν προωθητικά βίντεο και φωτογραφικό υλικό, παράλληλα με μία ολοκληρωμένη εκστρατεία προβολής.
Τα αιτήματα προς τη βρετανική κυβέρνηση πληθαίνουν προκειμένου να εισαγάγει το ισοδύναμο του Τμήματος Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας των Ηνωμένων Πολιτειών (DOGE), αφότου αποκαλύφθηκε η έκταση των αποκαλούμενων «δαπανών για woke σκουπίδια» σε προγράμματα στο εξωτερικό που εμπίπτουν στην ομπρέλα της «ποικιλομορφίας, ισότητας και ένταξης» (Diversity, equity and inclusion – DEI).
Οι διαδοχικές συντηρητικές και εργατικές κυβερνήσεις έχουν υπογράψει προγράμματα όπως αυτό για τις 9.550.000 λίρες που χορηγήθηκαν τον Δεκέμβριο του 2024 στην Cowater International για την υποστήριξη της «λογοδοσίας και της ένταξης» στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό.
Το μεγαλύτερο μέρος της χρηματοδότησης που έγινε γνωστή μετά από διερεύνηση έχει έρθει μέσω του προϋπολογισμού ξένης βοήθειας που διαχειρίζεται το Γραφείο Ανάπτυξης Εξωτερικών και Κοινοπολιτείας (FCDO), αν και οι εγχώριες δαπάνες για ακαδημαϊκά προγράμματα και τέχνη που φαίνεται να ωθούν την ατζέντα DEI έχουν επίσης δεχτεί έντονη κριτική.
«Στρατηγική ενσωμάτωσης των φύλων»
Πάνω από μισό εκατομμύριο λίρες (£575.000 ή €692.980) χορηγήθηκαν στο Ark Group από το Γραφείο Ανάπτυξης για παροχή συμβουλών για τη «στρατηγική ενσωμάτωσης φύλων» στις Ένοπλες Δυνάμεις της Ιορδανίας, υπό την προηγούμενη συντηρητική κυβέρνηση, τον Μάρτιο του 2024.
Τα προγράμματα ανά την υφήλιο που στοχεύουν στην αντιμετώπιση της «κλιματικής κρίσης» είναι επίσης σημαντικοί αποδέκτες τεράστιων χρηματικών ποσών του Ηνωμένου Βασιλείου, με περισσότερες από 101 εκατομμύρια λίρες (121,72 εκατ. ευρώ) να δίνονται στην «προσαρμογή και την αειφόρο μετάβαση των ωκεανών» σε Ινδονησία, Φιλιππίνες, Βιετνάμ και Μοζαμβίκη, με συμβόλαιο που ανατέθηκε στο DAI Global τον Νοέμβριο του 2024.
Το Ηνωμένο Βασίλειο έχει επίσης διαθέσει επιπλέον £12 εκατομμύρια (€14,46 εκατ.) για μια «ομάδα εργασίας για θέματα πρόσβασης σε χρηματοδότηση κλίματος» στον Μαυρίκιο, με τη σύμβαση να εξακολουθεί να βρίσκεται σε καθεστώς διαγωνισμού μέχρι τον Δεκέμβριο του τρέχοντος έτους, όπως δείχνει η βάση δεδομένων.
Ενώ πολλοί οδηγοί στο Ηνωμένο Βασίλειο πλήττονται από τη συμφόρηση, τη Ζώνη Πολύ Χαμηλών Εκπομπών Καυσαερίων και τις χρεώσεις στάθμευσης, σχεδόν μισό εκατομμύριο λίρες (£499.649,60 / €602.170) εγκρίθηκαν από το Γραφείο Ανάπτυξης το 2023 για να δοθούν ως δώρο 15 ηλεκτρικά οχήματα «στις αλβανικές φυλακές» από τη βρετανική πρεσβεία στην Τίρανα.
Από τη στιγμή που κέρδισε τις γενικές εκλογές τον περασμένο Ιούλιο, το Εργατικό κόμμα έχει επανειλημμένα ισχυριστεί ότι υπάρχει μια «μαύρη τρύπα £22 δισεκατομμυρίων» στο δημόσιο ταμείο δαπανών, για το οποίο η καγκελάριος Ρέιτσελ Ρηβς δήλωσε ότι απαιτεί σαρωτικές περικοπές, όπως η απώλεια του επιδόματος καυσίμων για την πλειονότητα των συνταξιούχων.
«Ζήτημα προτεραιοτήτων»
Μια ομάδα που λειτουργεί υπό το όνομα The Procurement Files από τον Δεκέμβριο του 2024 έχει αντλήσει πληροφορίες από τη δημοσίως διαθέσιμη βάση δεδομένων των κυβερνητικών δαπανών για να εκθέσει μερικές από τις περισσότερο αμφιλεγόμενες δαπάνες, δουλεύοντας με τη δημοσιογράφο Σάρλοτ Τζιλ, η οποία διαχειρίζεται ένα ιστολόγιο και χρησιμοποιεί την ονομασία @wokewaste.
Επίσης, υπό εξέταση βρέθηκαν εκατοντάδες εκατομμύρια που απονέμονται σε διπλωματικές δαπάνες, όπως η ανακαίνιση πρεσβειών και γραφείων των ανώτατων πρέσβεων.
Ένας εκπρόσωπος της ομάδας Procurement Files δήλωσε στην Epoch Times: «Το Ηνωμένο Βασίλειο ξοδεύει πάνω από 100 δισεκατομμύρια λίρες ετησίως για τόκους. Στόχος μας είναι να βοηθήσουμε να βρεθούν τρόποι για να μειώσουμε τις τεράστιες δαπάνες και να διασώσουμε τα χρήματα των φορολογουμένων του Ηνωμένου Βασιλείου.»
«Για εμάς, είναι ζήτημα προτεραιοτήτων. Γιατί ο φορολογούμενος του Ηνωμένου Βασιλείου να χρηματοδοτεί ένα πρόγραμμα για ‘πράσινη αστική ανάπτυξη στη Σομαλία’ ή για έναν ‘κώδικα συμπεριφοράς καταδύσεων καρχαρία στις Μαλδίβες’ όταν οι άνθρωποι εδώ δυσκολεύονται να πληρώσουν υπερφουσκωμένους λογαριασμούς ρεύματος;
»Πολιτικοί από τους Συντηρητικούς και τη Μεταρρύθμιση, συμπεριλαμβανομένου του Νάιτζελ Φάρατζ, έχουν έρθει σε επαφή με εμάς και παρακολουθούν το έργο μας.
»Θα ακολουθήσουμε το γενικό σχέδιο που όρισε ο Ίλον Μασκ και η ομάδα DOGE των ΗΠΑ, το οποίο και επικροτούμε.»
Ο επικεφαλής του κόμματος Reform UK, Ρίτσαρντ Τάις, μιλάει σε επισκέπτες σε λεωφορείο προεκλογικής εκστρατείας στο Κίρκμπυ του Άσφιλντ της Αγγλίας, στις 15 Μαρτίου 2024. (Leon Neal/Getty Images)
Ο βουλευτής του κόμματος Reform, Ρίτσαρντ Τάις, είπε στην Epoch Times: «Πιστεύω ότι εκφράζω την πλειοψηφία των λογικών Βρετανών, των Βρετανών με κοινή λογική, όταν λέω ότι χρειαζόμαστε ένα ισοδύναμο του DOGE στο Ηνωμένο Βασίλειο.
»Όπως έχει αποδειχθεί στην Αμερική, οι μόνοι άνθρωποι που αντιτίθενται σε μια τέτοια υπηρεσία είναι οι ανίκανοι ή οι διεφθαρμένοι γραφειοκράτες. Ας εκθέσουμε το ύψος της σπατάλης της κυβέρνησης, της διαφθοράς, και της αδιαφορίας για τα χρήματα των φορολογουμένων. Ο κόσμος θέλει πλήρη διαφάνεια — ας του την δώσουμε.»
Ο Σαμ Μπίντγουελ, διευθυντής του Next Generation, μέρους του Ινστιτούτου Adam Smith, δήλωσε στην πλατφόρμα κοινωνικών μέσων X: «Τα οφέλη ενός βρετανικού DOGE θα φανούν σε μακροπρόθεσμη ανάπτυξη και όχι σε βραχυπρόθεσμες αποταμιεύσεις.
»Έχουμε αρκετές εκατοντάδες υπαλλήλους ρυθμιστικών φορέων, ημικρατικούς οργανισμούς και [περίεργες κρατικές ομάδες], οι οποίοι παράγουν πλήθος αντιαναπτυξιακών κανονισμών. Η απομάκρυνση και η μεταρρύθμιση αυτών των σωμάτων θα ήταν ένα τεράστιο καθαρό κέρδος.»
Ορισμένοι συντηρητικοί υποστήριξαν τις εκκλήσεις για ένα DOGE στο Ηνωμένο Βασίλειο, συμπεριλαμβανομένου του επικεφαλής των Συντηρητικών της Σκωτίας, Ράσσελ Φίντλεϋ, ο οποίος υποσχέθηκε σε ομιλία την Τρίτη να δημιουργήσει μια υπηρεσία «αξίας και αποτελεσματικότητας» της Σκωτίας σε περίπτωση που εκλεχθεί πρώτος υπουργός.
Ο Φίντλεϋ είπε ότι ένα τέτοιο τμήμα θα επιφορτιζόταν με τον «τερματισμό της σπατάλης, την εύρεση τρόπων εξοικονόμησης χρημάτων και την παροχή μεγαλύτερης αξίας για τους φορολογούμενους.»
Ο Ράσσελ Φίντλεϋ, μπροστά από μια επιγραφή των Συντηρητικών, σε φωτογραφία αρχείου. (Jane Barlow/Pa)
«Πράσινη ανάπτυξη» και «υγεία γαρίδας»
Παρόλα αυτά, η βρετανική κυβέρνηση δεν μίλησε για ενδεχόμενη κατάργηση προγραμμάτων όπως των £22.490.382 (€27.109.681,56) που χορηγήθηκαν από το Γραφείο Ανάπτυξης στην PwC για «πράσινη ανάπτυξη» στο Νεπάλ λίγο μετά την ανάληψη της Βουλής από τους Εργατικούς τον Ιούλιο του 2024.
Υπό την προηγούμενη κυβέρνηση, χορηγήθηκαν 220 εκατομμύρια λίρες στο Palladium για το πρόγραμμα «Εταίροι της Βρετανίας για Επιταχυνόμενες Κλιματικές Μεταβάσεις» σε αναπτυσσόμενες χώρες, με επιλογή για υπερδιπλασιασμό αυτού του ποσού. Η ίδια εταιρεία πήρε επίσης £15,5 εκατομμύρια για να παραδώσει ένα πρόγραμμα «Κλιματικών έξυπνων θέσεων εργασίας» στην Ουγκάντα.
Το Γραφείο Ανάπτυξης δεν είναι η μοναδική κρατική υπηρεσία που βρέθηκε υπό διερεύνηση, με το υπουργείο Εσωτερικών επίσης να δέχεται επίκριση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης για την απονομή £133.000 στην Alcis Holdings για να παρακολουθεί την «απαγόρευση ναρκωτικών που επέβαλαν οι Ταλιμπάν στο Αφγανιστάν.»
Στα συμβόλαια που διερευνήθηκαν, γενναιόδωρες δαπάνες για διπλωματία υψηλού επιπέδου είναι κάτι που εμφανίζεται συχνά, με £179.931 να χορηγούνται για «αντικατάσταση κλιματιστικών» στη βρετανική Ύπατη Αρμοστεία στο Μπαρμπάντος και ένα συμβόλαιο 14,4 εκατομμυρίων λιρών για μια ανακαίνιση ολόκληρου του κτηρίου στην Ύπατη Αρμοστεία στην Κένυα.
Μικρότερες ποσότητες χρηματοδότησης έχουν επίσης δεχτεί κριτική σχετικά με τη χρησιμότητα του προγράμματος, με μια ακαδημαϊκή μελέτη για την “Υγεία των γαρίδων στο Μπαγκλαντές» να παίρνει £50.000 τον Μάιο του 2023 μέσω του υπουργείου Περιβάλλοντος, Τροφίμων, και Αγροτικών Υποθέσεων.
Πινακίδα του υπουργείου Εξωτερικών του Ηνωμένου Βασιλείου. (Yui Mok/Pa Media)
«Glitching Transgenderism»
Χρηματοδότηση που δίνεται από το Συμβούλιο Τεχνών, η οποία προωθεί θέματα DEI, έχει επίσης επίσης δεχτεί επικρίσεις από σχολιαστές και χρήστες μέσων κοινωνικής δικτύωσης, όπως τα £185.627 που δόθηκαν από το Συμβούλιο Έρευνας Τεχνών και Ανθρωπιστικών Επιστημών (ACHR) σε έναν ακαδημαϊκό τρανς για την έρευνα «Trans Performance Now: Glitching Transgenderism» στο πανεπιστήμιο Northumbria.
Η Τζιλ έχει επισημάνει αρκετές έρευνες που χρηματοδοτούνται από την AHRC στο έργο της, γράφοντας ότι «ο φορολογούμενος χρηματοδοτεί τη δική του κατάρρευση», άθελά του με προγράμματα όπως «η Ευρώπη που χτίστηκε από την ομοφυλοφιλική πορνογραφία», το οποίο πήρε £841.627 για τέσσερα χρόνια στο πανεπιστήμιο Birmingham City.
Xρηματοδότηση από το ACHR για ακαδημαϊκά προγράμματα στο εξωτερικό περιλάμβανε £ 318.510 για μια έρευνα που ισχυρίζεται ότι το νερό έχει βιώσει τραύμα και στοχεύει να «αντιμετωπίσει τα τρέχοντα ζητήματα νερού και ψυχικής υγείας που επηρεάζουν τις κοινότητες ιθαγενών» στο Περού και τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Από τότε που πήρε τον έλεγχο του Λευκού Οίκου για δεύτερη φορά, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει εκκινήσει ένα ευρύτατο και γρήγορο πρόγραμμα για να μειώσει αυτές που θεωρεί περιττές και μερικές φορές διεφθαρμένες κυβερνητικές δαπάνες, διορίζοντας τον διευθυντή του SpaceX, Ίλον Μασκ, ως επικεφαλής του DOGE, το οποίο ονομάστηκε έτσι από ένα αστείο που κυκλοφορούσε στο Διαδίκτυο.
Η πρώτη ριζοσπαστική κίνηση του DOGE ήταν να ανακοινώσει την μείωση του εργατικού δυναμικού της USAID από 14.000 σε 294 μετά από έλεγχο που αποκάλυψε ότι χρηματοδοτούσε προγράμματα όπως 1,5 εκατομμύρια δολάρια για την «Προχωρημένη DEI σε χώρους εργασίας της Σερβίας», καθώς και 2 εκατομμύρια δολάρια για αλλαγές φύλου και για «ΛΟΑΤΚΙ ακτιβισμό» στην Γουατεμάλα, και 32.000 δολάρια για ένα «τρανσέξουαλ κόμικ» στο Περού.
Διαμαρτυρόμενοι κατά της Υπηρεσίας Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE) μαζί με Δημοκρατικούς νομοθέτες στο Καπιτώλιο στην Ουάσινγκτον, στις 11 Φεβρουαρίου 2025. (Madalina Vasiliu/The Epoch Times)
Διαδηλώσεις για την USAID
Η USAID ιδρύθηκε το 1961 από τον Αμερικανό πρόεδρο Τζον Φ. Κένεντι για διαχείριση ανθρωπιστικής βοήθειας για λογαριασμό της κυβέρνησης των ΗΠΑ, αλλά μεγάλο μέρος του έργου της ανατίθεται πλέον σε εξωτερικούς φορείς.
Ο Μασκ ισχυρίζεται ότι έχει ήδη εξοικονομήσει στην κυβέρνηση των ΗΠΑ περισσότερα από 3,4 δισεκατομμύρια δολάρια σταματώντας συμβάσεις DEI, και έχει μιλήσει για εκτεταμένη «απάτη» και «σπατάλη» αναρτώντας στην πλατφόρμα του Χ.
Η ομάδα του Τραμπ έχει πει ότι έως και ένα τρισεκατομμύριο δολάρια θα μπορούσαν να εξοικονομηθούν μέσω του DOGE, αν και υπάρχει αντίθεση από Δημοκρατικούς και πολλές ΜΚΟ και άλλους που εργάζονται στον τομέα της ξένης βοήθειας.
Ο δισεκατομμυριούχος επιχειρηματίας είπε νωρίτερα αυτόν τον μήνα στο X: «Οι διεφθαρμένοι πολιτικοί που ‘διαδηλώνουν’ έξω από το κτίριο της USAID είναι αυτοί που παίρνουν χρήματα από την USAID. Γι’ αυτό είναι εκεί – θέλουν τα κλεμμένα φορολογηθέντα σας δολάρια!»
Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι ο μεγαλύτερος προμηθευτής χρημάτων στον κόσμο για ξένη βοήθεια, με σημαντική διαφορά. Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο τέταρτος μεγαλύτερος προμηθευτής στον κόσμο, δίνοντας περίπου 15,4 δισεκατομμύρια λίρες το 2023, σε σύγκριση με περίπου 71,9 δισεκατομμύρια λίρες από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η Ουκρανία δέχθηκε τους όρους μιας συμφωνίας με τις ΗΠΑ για τα ορυκτά της, με τον πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι να είναι πιθανό να μεταβεί την Παρασκευή στην Ουάσιγκτον για να την υπογράψει.
«Άκουσα να λένε ότι θα έρθει την Παρασκευή. Σίγουρα αυτό είναι ΟΚ για εμένα. Θα ήθελα να την υπογράψει μαζί μου και κατανοώ ότι αυτό είναι μια μεγάλη υπόθεση, μια πολύ μεγάλη υπόθεση», δήλωσε ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ χθες Τρίτη από τον Λευκό Οίκο, όταν ερωτήθηκε σχετικά με την ενδεχόμενη επίσκεψη Ζελένσκι.
Ο Τραμπ έχει ζητήσει από την Ουκρανία να δώσει πρόσβαση στις ΗΠΑ στους ορυκτούς της πόρους προκειμένου να αποζημιωθούν για τα δισεκατομμύρια δολάρια που προσέφερε στο Κίεβο η προηγούμενη κυβέρνηση του Τζο Μπάιντεν εξαιτίας της σύρραξης με τη Ρωσία.
Σύμφωνα με υψηλόβαθμο Ουκρανό αξιωματούχο που μίλησε χθες στο AFP, το Κίεβο είναι έτοιμο να υπογράψει, καθώς οι Αμερικανοί «έχουν αφαιρέσει όλους τους όρους που δεν μας ταίριαζαν, κυρίως τα 500 δισεκ. δολάρια», το ποσό που εκτιμά η Ουάσιγκτον ότι θα της αποφέρουν τα ορυκτά της Ουκρανίας.
Οι ΗΠΑ θα εκμεταλλευθούν από κοινού με την Ουκρανία τον ορυκτό της πλούτο και τα έσοδα που θα προκύψουν θα πάνε σε ένα νεοσύστατο ταμείο το οποίο θα μπορούσε να είναι «κοινό για την Ουκρανία και την Αμερική», εξήγησε η ίδια πηγή.
Πριν την υπογραφή αυτής της συμφωνίας την Παρασκευή, οι ηγέτες των 27 χωρών-μελών της ΕΕ αναμένεται να έχουν βιντεοδιάσκεψη σήμερα προκειμένου να ενημερωθούν από τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν για τη συνάντησή του με τον Τραμπ τη Δευτέρα.
Κατά τη διάρκεια των συνομιλιών μεταξύ των δύο προέδρων αναφέρθηκε το ενδεχόμενο μιας σύντομης εκεχειρίας και η έγκριση της Ρωσίας για τη συμμετοχή των Ευρωπαίων στις ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις: οι σύμμαχοι του Κιέβου ελπίζουν ότι έπειτα από τρία χρόνια πολέμου θα υπάρξει κάποια πρόοδος προς την ειρήνη, αν και παράλληλα προειδοποιούν κατά μίας συμφωνίας που θα ισοδυναμούσε με «παράδοση» της Ουκρανίας.
Η Ρωσία, που έχει καταλάβει το 20% του εδάφους της Ουκρανίας, τονίζει ότι δεν θα σταματήσει τις εχθροπραξίες παρά μόνο εφόσον οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις καταλήξουν σε ένα αποτέλεσμα «που της ταιριάζει»: επιμένει να ζητά από την Ουκρανία να τις παραχωρήσει τις πέντε επαρχίες που ελέγχει πλήρως ή εν μέρει ο ρωσικός στρατός, καθώς και διαβεβαιώσεις ότι δεν θα ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Μετά την τηλεφωνική επικοινωνία μεταξύ του Τραμπ και του Ρώσου ομολόγου του, Βλαντίμιρ Πούτιν, στις 12 Φεβρουαρίου, οι Ευρωπαίοι προσπαθούν να ετοιμάσουν μια δική τους πρόταση για τον τερματισμό του πολέμου, καθώς φοβούνται ότι θα αποκλειστούν από τις διαπραγματεύσεις.
Τη Δευτέρα, ο Μακρόν προσπάθησε να πείσει τον Τραμπ να αλλάξει στάση, όπως θα κάνει αύριο Πέμπτη και ο Βρετανός πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ κατά την επίσκεψή του στον Λευκό Οίκο.
«Εκτιμούμε το γεγονός ότι οι εταίροι μας είναι έτοιμοι όχι μόνο να συνεχίσουν αλλά και να αυξήσουν την υποστήριξή τους προς τη χώρα μας και τον λαό μας», δήλωσε από την πλευρά του ο Ζελένσκι χθες το βράδυ, διευκρινίζοντας ότι είχε τηλεφωνική συνομιλία με τον Μακρόν.
Με την επιστροφή του στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, ο Ρεπουμπλικάνος πρόεδρος έχει αλλάξει εντελώς την αμερικανική πολιτική στο θέμα της Ουκρανίας, έχει επιτεθεί στον Ζελένσκι και τονίζει ότι υπάρχει «αρκετά μεγάλο δυναμικό» συνεργασίας μεταξύ της Μόσχας και της Ουάσιγκτον για την ανάπτυξη των μεγάλων αποθεμάτων στρατηγικών ορυκτών στη Ρωσίας και στις κατεχόμενες ουκρανικές περιοχές.
Νέα συνάντηση μεταξύ Ρώσων και Αμερικανών διπλωματών είναι προγραμματισμένη για το τέλος της εβδομάδας, σύμφωνα με τη Μόσχα, έπειτα από αυτή που πραγματοποιήθηκε στις 18 Φεβρουαρίου στη Σαουδική Αραβία μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών των δύο χωρών.
Τον 18ο αιώνα, την εποχή που ζούσε και ζωγράφιζε ο καλλιτέχνης Τζοβάνι Πάολο Πανίνι, ένα από τα κύρια τουριστικά αξιοθέατα της Ρώμης ήταν – και παραμένει – το Πάνθεον.
Το αρχικό κτήριο, που χτίστηκε από τον αυτοκράτορα Αύγουστο (27 π.Χ. – 14 μ.Χ.), κάηκε και καταστράφηκε. Όταν ξαναχτίστηκε τον 2ο αιώνα, Ρωμαίοι από όλα τα κοινωνικά στρώματα συγκεντρώνονταν εκεί για να προσευχηθούν, να συναναστραφούν και να θαυμάσουν την όμορφη αρχιτεκτονική.
Ο Πανίνι, χρησιμοποίησε τις αρχιτεκτονικές και σκηνογραφικές του γνώσεις του για να μεγεθύνει ελαφρώς τη δομή, έτσι ώστε ο πίνακάς του να αποτυπώνει ολόκληρο τον εσωτερικό χώρο και τις λεπτομέρειες του, συμπεριλαμβανομένου του ανοίγματος που οδηγεί έξω και του χώρου στο κέντρο του θόλου μέσα από τον οποίο φαίνεται ο ουρανός, συνοψίζοντας τις υψηλές φιλοδοξίες της κλασικής αρχιτεκτονικής: να συνδέσει τον άνθρωπο με τον ουρανό και το διάστημα.
Δεν είναι τυχαίο ότι το Πάνθεον παραμένει κέντρο προσκυνήματος, είπε σε συνέντευξη στην Epoch Times o αρχιτέκτονας και καθηγητής Χούλιο Μπερμούντεζ, πρόεδρος του ACSF (Architecture, Culture and Spirituality), αμερικανικού φόρουμ που συγκεντρώνει αρχιτέκτονες από όλο τον κόσμο που θέλουν να αποκαταστήσουν τo πνευματικό στοιχείο στην αρχιτεκτονική.
«Στην Αναγέννηση και ακόμα πιο πίσω, στον Μεσαίωνα, στους πολιτισμούς της Ρώμης, της Ελλάδας, της Αιγύπτου ή της Περσίας, της Κίνας, της Ινδίας και της Ιαπωνίας, η αρχιτεκτονική είχε πνευματικότητα», μου εξήγησε ο καθηγητής Μπερμούντεζ.
«Υπήρχε μια ομορφιά και μια διάσταση που συγκινούσε τους ανθρώπους και τους συνέδεε με κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό τους. Για παράδειγμα, στην Ιερουσαλήμ το νιώθεις.»
Τζοβάνι Πάολο Πανίνι, «Εσωτερικό του Πάνθεον στη Ρώμη», 1734. (Public Domain)
Ο καθηγητής Μπερμούντεζ, ο οποίος τώρα διδάσκει αρχιτεκτονική και design στο Καθολικό Πανεπιστήμιο της Αμερικής, διαχειρίστηκε επίσης ένα ειδικό πρόγραμμα για τις πολιτιστικές μελέτες και τους ιερούς τόπους και έγραψε δύο βιβλία, βασίζοντας τους ισχυρισμούς του σε μια σειρά νευροβιολογικών μελετών που έγιναν τα τελευταία χρόνια. Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι ένα καλά σχεδιασμένο περιβάλλον μπορεί να βελτιώσει την ψυχική κατάσταση ενός ατόμου και να ενισχύσει την ψυχική του ευεξία.
Το 2010, ηγήθηκε της μοναδικής μελέτης στον κόσμο στο είδος της, η οποία εξέτασε πώς οι θεατές ανταποκρίθηκαν σε δύο τύπους κτηρίων: αρχαία κτήρια που θεωρούνται «ιερά» και συνηθισμένα σύγχρονα κτήρια. Οι συμμετέχοντες ήταν 12 αρχιτέκτονες χωρίς καμία πνευματική συγγένεια. Ενώ κοιτούσαν φωτογραφίες κτηρίων, υποβάλλονταν σε εξέταση μαγνητικής τομογραφίας που ήλεγχε ποιες περιοχές του εγκεφάλου τους είχαν ενεργοποιηθεί. Η μελέτη διαπίστωσε ότι η θέαση των αρχαίων κτηρίων ενεργοποιούσε μια ειδική περιοχή στον εγκέφαλο η οποία σχετίζεται με καταστάσεις οραματισμού, βαθιάς συγκέντρωσης ή διαλογισμού.
Παράλληλα με την έρευνά του, ο καθηγητής Χούλιο Μπερμούντεζ εξέταζε ποια ήταν τα χαρακτηριστικά της αρχαίας αρχιτεκτονικής που προκαλούσαν αυτά τα συναισθήματα στους ανθρώπους και κατά πόσο αυτά τα χαρακτηριστικά θα μπορούσαν να ενσωματωθούν στις σύγχρονες κατασκευές.
«Τα περισσότερα σύγχρονα κτήρια δεν προκαλούν καθόλου τέτοια συναισθήματα – τα περισσότερα από αυτά συνδέονται απλώς με την καθημερινότητά μας. Αν κοιτάξετε το Πάνθεον, τον Παρθενώνα ή την [πυραμίδα της] Γκίζα, όλα ήταν αφιερωμένα σε κάτι υπέροχο, σε κάτι θεϊκό ή στη μετά θάνατον ζωή. Σήμερα, επενδύουμε τους περισσότερους πόρους μας σε πολέμους, ενώ στο παρελθόν οι άνθρωποι επένδυαν τους περισσότερους πόρους τους στην κατασκευή αυτών των εκπληκτικών κτισμάτων. Στόχος τους ήταν τα κτήρια να διαρκέσουν για πάντα – επίσης, είχαν ένα ευρύ όραμα και μια επιθυμία να συνδεθούν με το σύμπαν», εξηγεί ο καθηγητής.
Ο Χούλιο Μπερμούντεζ ισχυρίζεται ότι πολλά κτήρια σχεδιάστηκαν σε αρμονία με τις κινήσεις των αστεριών, του ήλιου και της γης:
«Επειδή δεν υπήρχε τεχνητό φως στο παρελθόν, το φυσικό φως ήταν θεμελιώδες για τη σκέψη των αρχιτεκτόνων και το παιχνίδι μεταξύ φωτός και σκιάς ήταν έντονο. Τα κτήρια σχεδιάστηκαν από τα μεγαλύτερα και πιο ευρηματικά και σοφά μυαλά. Αν πάτε σε κάποιο από αυτά τα κτήρια, ανεξάρτητα από τη θρησκεία ή τη χώρα που ανήκουν, θα δείτε τοιχογραφίες που σας κάνουν να νιώθετε ότι όντως μπήκατε σε έναν ιερό χώρο – είναι μια αρχιτεκτονική χορογραφία του χώρου και του χρόνου που σπάνια κάνουμε σήμερα.»
Η έδρα της Τράπεζας της Αγγλίας στο Λονδίνο. (Shutterstock)
— Λένε ότι τα κτήρια αυτά σχεδιάστηκαν για να κάνουν τον άνθρωπο να νιώθει μικρός μπροστά στην εκκλησία ή μπροστά στον Θεό.
— Αλήθεια λένε, παραδέχεται ο καθηγητής Μπερμούντεζ . Αλλά αυτά τα κτήρια επέτρεψαν επίσης στον άνθρωπο να νιώσει ότι είχε μια θέση στο σύμπαν. Δημιουργούσαν τάξη και τον έκαναν να νιώθει συνδεδεμένος με κάτι μεγαλύτερο. Τα κτήρια που σχεδιάστηκαν τον 20ο αιώνα, για παράδειγμα, επηρεάστηκαν από την υπαρξιστική σκέψη, η οποία λέει ότι δεν υπάρχει τίποτα και ότι η ζωή είναι απλώς χάσιμο χρόνου μέχρι να πεθάνεις – επομένως, δεν γίνεται καμία προσπάθεια να πετύχουμε κάτι.
Φυσικά, δεν είμαι αφελής. Είναι σαφές ότι έτσι άνθρωποι με θρησκευτική ή/και πολιτική εξουσία έλεγχαν τους αμόρφωτους. Αλλά, ανεξάρτητα από το υπόβαθρο ή τη θρησκεία, αυτές οι αρχαίες δομές συγκινούν.
Ο Βρετανός φιλόσοφος Ρότζερ Σκράτον περιγράφει λεπτομερώς στο ντοκιμαντέρ του με τίτλο «Why Beauty Matters» τι ακριβώς είναι αυτό που ενδιαφέρει τους ανθρώπους σε αυτά τα κτήρια. Και όχι μόνο σε αυτά, αλλά και στη συνηθισμένη αρχιτεκτονική που μας περιβάλλει καθημερινά. Στην ταινία δείχνει άσχημα μοντέρνα κτήρια στο Λονδίνο, που καταρρέουν μετά από λίγα χρόνια επειδή, σύμφωνα με τα λεγόμενά του, «κανείς δεν θέλει να βρίσκεται μέσα σε αυτά». Αντίθετα, παλιά κτήρια από τούβλα χρησιμοποιούνται ακόμα και σήμερα – ως καφετέριες μερικά – όπου ο κόσμος χαίρεται να μπαίνει μέσα. Ο μόνος λόγος γι’ αυτό, λέει, είναι «επειδή είναι όμορφο».
«Αν σκέφτεστε μόνο τη χρηστικότητα (το όφελος που θα αποφέρει η δομή), τα πράγματα που κατασκευάζετε θα γίνουν σύντομα άχρηστα. Οι περισσότερες πόλεις μας έχουν κτήρια που έχουν χτιστεί μόνο για λόγους ευκολίας, και γρήγορα έγιναν άχρηστα», λέει ο Σκράτον. «Μόλις οι άνθρωποι άρχισαν να διαμαρτύρονται για το βάναυσο στυλ του σκυροδέματος, οι αρχιτέκτονες απλώς το αντικατέστησαν με ένα διαφορετικό είδος σκουπιδιών – γυάλινους τοίχους, με μεταλλικά πλαίσια. Ο Όσκαρ Ουάιλντ είπε: ‘Όλη η τέχνη είναι άχρηστη’. Βάλτε πρώτα τη χρησιμότητα και τη χάνετε, βάλτε πρώτα την ομορφιά και αυτό που φτιάχνετε θα είναι χρήσιμο για πάντα. Αποδεικνύεται ότι τίποτα δεν είναι πιο χρήσιμο από το άχρηστο. Το βλέπουμε αυτό στην παραδοσιακή αρχιτεκτονική με τις διακοσμητικές λεπτομέρειες – ο στολισμός μάς απελευθερώνει από την τυραννία του χρήσιμου και ικανοποιεί την ανάγκη μας για αρμονία.»
Ο Σκράτον προσθέτει ποιητικά ότι, κατά έναν περίεργο τρόπο, «μας κάνουν να νιώθουμε σαν στο σπίτι μας. Μας υπενθυμίζουν ότι δεν έχουμε απλώς χρήσιμες ανάγκες. Ότι δεν μας ελέγχουν μόνο ζωικές επιθυμίες, όπως το φαγητό και ο ύπνος. Ότι έχουμε και πνευματικές και ηθικές ανάγκες.»
Ο Ισραηλινοαμερικανός αρχιτέκτονας Νιρ Μπόρες αφιέρωσε ένα ολόκληρο βιβλίο στην κλασική αρχιτεκτονική, στο οποίο εξηγεί ότι σε αντίθεση με τις σύγχρονες πόλεις, που χτίστηκαν για να βρουν χρήσιμες λύσεις σε προβλήματα μεταφοράς ή πληθυσμού, οι αρχαίοι Έλληνες, οι Ρωμαίοι και οι αρχιτέκτονες της Αναγέννησης σχεδίαζαν τις πόλεις τους ώστε να είναι ευχάριστες για τους ανθρώπους.
Η Place de l’Opera στο Παρίσι, περιτριγυρισμένη από κλασικά κτήρια. (PICQ Cheyenne στο Unsplash)
Ο Μπόρες εξηγεί ότι η αίσθηση ομορφιάς και αρμονίας που βιώνει ένα άτομο όταν περπατά, για παράδειγμα, στους δρόμους του Παρισιού, συνδέεται με τις αναλογίες του κλασικού δρόμου και την τήρηση της αρχής της «χρυσής τομής», που βρίσκεται στη φύση – στα δέντρα, τα αστέρια, τον άνθρωπο – και στα αναγεννησιακά κτήρια.
«Ο δρόμος μοιάζει με δωμάτιο», εξηγεί ο Μπόρες, με τον ουρανό ως ταβάνι και έναν τοίχο μπροστά του. «Οι καλύτερες αναλογίες πηγάζουν από τη χρυσή τομή. Αυτή η αναλογία καθορίζει πόσο φαρδύς θα είναι ο δρόμος και πόσο από αυτόν θα δοθεί στους πεζούς. Καθορίζει επίσης πόσο ψηλά μπορεί να είναι τα κτήρια σε σχέση με τον δρόμο.»
Σήμερα, υποστηρίζει ο Μπόρες, έχουμε σταματήσει να αντιμετωπίζουμε τον δρόμο ως ένα δωμάτιο που θέλουμε να είναι καλαίσθητο, και έχουμε βάλει τη χρηστικότητα στο επίκεντρο. Έτσι, παραμελούμε ένα από τα πιο σημαντικά πράγματα για τον άνθρωπο: την ομορφιά.
Σε εκτεταμένες εφόδους προχώρησε η σερβική αστυνομία στις 25 Φεβρουαρίου, πραγματοποιώντας έρευνες στα γραφεία τουλάχιστον τεσσάρων μη κυβερνητικών οργανώσεων (ΜΚΟ) στο πλαίσιο έρευνας για πιθανή κακοδιαχείριση χρηματοδοτήσεων από την Υπηρεσία Διεθνούς Ανάπτυξης των Ηνωμένων Πολιτειών (USAID).
Ο κρατικός εισαγγελέας της Σερβίας, Νενάντ Στεφάνοβιτς, επιβεβαίωσε τις αστυνομικές επιχειρήσεις κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου που μεταδόθηκε από τη δημόσια τηλεόραση της χώρας (RTS). Σύμφωνα με τον Στεφάνοβιτς, οι έφοδοι ήταν απαραίτητες για τη συλλογή αποδεικτικών στοιχείων που σχετίζονται με κατηγορίες για διασπάθιση κονδυλίων και ξέπλυμα χρήματος.
Η αντίδραση των οργανώσεων
Οι ΜΚΟ που στοχοποιήθηκαν περιλαμβάνουν το Κέντρο Έρευνας, Διαφάνειας και Λογοδοσίας (CRTA), την οργάνωση Civic Initiatives, το Ίδρυμα Trag και το σερβικό παράρτημα του Human Rights House Foundation.
Το CRTA επιβεβαίωσε ότι η αστυνομία εισέβαλε στα γραφεία του στο Βελιγράδι και δήλωσε μέσω Facebook ότι συνεργάζεται πλήρως με τις αρχές. Η οργάνωση δραστηριοποιείται στη διεξαγωγή εκλογικών παρατηρήσεων, ενώ παράλληλα διαχειρίζεται την πλατφόρμα Istinomer.rs, η οποία ασχολείται με διαδικτυακούς ελέγχους γεγονότων και επισημαίνει αμφισβητούμενο περιεχόμενο στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Αντίστοιχα, το Ίδρυμα Trag, το οποίο χρηματοδοτεί δράσεις που αφορούν την επιχειρηματικότητα και τα δικαιώματα των γυναικών, ανέφερε ότι η αστυνομική επιχείρηση αποτελεί απόπειρα εκφοβισμού των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών.
Οι Civic Initiatives κατήγγειλαν πως περίπου 20 αστυνομικοί πραγματοποίησαν έρευνα στα γραφεία τους, χωρίς να επιδείξουν ένταλμα. Σε ανακοίνωσή τους, χαρακτήρισαν την ενέργεια «σοβαρή επίθεση στα θεμελιώδη πολιτικά δικαιώματα» και μέρος «συνεχιζόμενων παράνομων πιέσεων» προς την κοινωνία των πολιτών.
Παράλληλα, η Human Rights House Foundation τόνισε ότι η σερβική θυγατρική της δεν έχει λάβει χρηματοδότηση από την USAID, διαψεύδοντας τους ισχυρισμούς περί κακοδιαχείρισης πόρων.
Σχέδιο νόμου για «ξένους πράκτορες»
Οι αστυνομικές επιχειρήσεις πραγματοποιήθηκαν σε μια περίοδο έντονων συζητήσεων για προτεινόμενο νομοσχέδιο στη Σερβία που θα απαιτεί από τις ΜΚΟ να καταχωρούνται ως «ξένοι πράκτορες» εφόσον λαμβάνουν την πλειονότητα της χρηματοδότησής τους από το εξωτερικό. Το νομοσχέδιο προβλέπει επίσης ότι οι οργανώσεις θα πρέπει να δημοσιοποιούν τις πηγές χρηματοδότησής τους και να φέρουν ειδική σήμανση στα υλικά τους.
Οι υποστηρικτές του νομοσχεδίου υποστηρίζουν ότι προσφέρει διαφάνεια και προστατεύει τα εθνικά συμφέροντα της Σερβίας, καθώς ορισμένες ΜΚΟ «λειτουργούν ενάντια στο κράτος».
Ωστόσο, οι επικριτές του, τόσο εντός όσο και εκτός Σερβίας, υποστηρίζουν ότι το μέτρο στιγματίζει τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και περιορίζει την ελευθερία της έκφρασης. Η Ευρωπαϊκή Οικονομική και Κοινωνική Επιτροπή (EESC) προειδοποίησε ότι η υιοθέτηση του νομοσχεδίου μπορεί να υπονομεύσει την ευρωπαϊκή πορεία της Σερβίας, υπογραμμίζοντας ότι αντίστοιχη νομοθεσία στη Γεωργία χαρακτηρίστηκε ως «ασύμβατη με τις θεμελιώδεις αξίες της ΕΕ».
Πολιτικές εξελίξεις και κοινωνική αναταραχή
Η κατάσταση περιπλέκεται περαιτέρω από την κοινωνική αναταραχή που έχει εκδηλωθεί στη Σερβία τους τελευταίους μήνες. Σοβαρές διαδηλώσεις ξέσπασαν μετά τις εκλογές του Δεκεμβρίου 2023, με διαδηλωτές να καταγγέλλουν εκλογικές παρατυπίες.
Τον Νοέμβριο του 2024, η κατάρρευση τμήματος της οροφής σε σιδηροδρομικό σταθμό στη Νόβι Σαντ πυροδότησε νέο κύμα διαμαρτυριών, με πολίτες να καταγγέλλουν κυβερνητική διαφθορά και πλημμελή έλεγχο σε δημόσια έργα.
Οι πολιτικές εξελίξεις, σε συνδυασμό με τις πρόσφατες εφόδους και το επίμαχο νομοσχέδιο για τους ξένους πράκτορες, έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα έντασης στη χώρα, με πολλούς να εκφράζουν φόβους για περαιτέρω περιστολή των πολιτικών ελευθεριών.
