Μήνας: Μάρτιος 2025

ΝΗΣΟΣ ΜΕΡΙΤ, Φλόριντα — Ένας άλλος πύραυλος Falcon 9 της SpaceX εκτοξεύτηκε στους ουρανούς του λυκόφωτος πάνω από την ανατολική ακτή της Φλόριντα στις 14 Μαρτίου, στέλνοντας την αποστολή της NASA (National Aeronautic and Space Administration) Crew-10 στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (ISS) για μια τετράμηνη παραμονή αρχίζοντας την 73η μακροχρόνια αποστολή σε 25 χρόνια.

Στο «Endurance» του SpaceX είναι η αστροναύτης της NASA και η εν ενεργεία συνταγματάρχης στρατού Ανν ΜακΚλείν (διοικήτρια του πληρώματος 10), η αστροναύτης της NASA και η ταγματάρχης της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ Νικόλς Έυρς (πιλότος), η αστροναύτης Τακούγια Ονίσι της JAXA (Japan Aerospace Exploration Agency) και ο αστροναύτης Κίριλ Πέσκοβ της Roscosmos.

Είναι προγραμματισμένο να προσδεθούν στο εν τροχιά εργαστήριο γύρω στις 11:30 μ.μ. στις 15 Μαρτίου. Η άφιξή τους θα σηματοδοτήσει την τελική αντίστροφη μέτρηση για την επιστροφή των αστροναυτών της NASA Μπουτς Γουίλμορ και Σάνι Γουίλιαμς.

Οι Γουίλμορ και Γουίλιαμς είχαν την προγραμματισμένη οκταήμερη αποστολή τους να μετατρέπεται απρόοπτα σε περισσότερους από εννέα μήνες αφού προέκυψαν τεχνικές δυσλειτουργίες κατά τη δοκιμαστική πτήση τους του CST-100 Starliner της Boeing και έτσι έμειναν αποκλεισμένοι στον διαστημικό σταθμό.

Η εκτόξευση είναι καθυστερημένη για δύο ημέρες αφότου ανακαλύφθηκε ένα υδραυλικό πρόβλημα σε έναν από τους βραχίονες σφιγκτήρα που κρατούσε ψηλά τον πύραυλο στις 12 Μαρτίου, με αποτέλεσμα να ακυρωθεί η εκτόξευση. Στη συνέχεια, η NASA ανακοίνωσε ότι οι διαχειριστές της αποστολής αποφάσισαν να παραιτηθούν από την προσπάθεια να γίνει η πρώτη εφεδρική προσπάθεια εκτόξευσης στις 13 Μαρτίου λόγω βροχοπτώσεων και ισχυρών ανέμων που προβλέπονταν κατά μήκος της διαδρομής πτήσης του διαστημικού σκάφους.

Οι αξιωματούχοι της NASA είπαν ότι έκαναν την καλύτερη δυνατή επιλογή δεδομένης της διαθεσιμότητας εξοπλισμού και της ανάγκης να ακολουθηθούν στόχοι της αποστολής του ISS.

Οι Γουίλμορ και Γουίλιαμς έγιναν μέλη του πληρώματος της Expedition 72, με τη Γουίλιαμς να υπηρετεί και ως διοικήτρια του ISS μέχρι τις 7 Μαρτίου. Εν τω μεταξύ, ο αστροναύτης της NASA Νικ Χέιγκ και ο κοσμοναύτης της Roscosmos, Αλεξάντρ Γκορμπούνοφ, σχημάτισαν ένα πλήρωμα δύο ατόμων για το Crew-9, φέρνοντας καθίσματα με προσαρμοσμένη επένδυση για τους Γουίλιαμς και Γουίλμορ, καθώς και επιπλέον διαστημικές στολές για την επιστροφή.

Τώρα, όπως και ο Χέιγκ και ο Γκορμπούνοφ, θα απαλλαγούν σύντομα από τα καθήκοντά τους, εν αναμονή μιας πολυήμερης «παραλαβής» με το Crew-10 που βασικά ενημερώνει και εκπαιδεύει τον αντικαταστάτη τους για να συνεχίσουν τα πειράματα και τη συντήρηση. Συνήθως μια διαδικασία πέντε ημερών, αυτή η μετάβαση θα συντομευθεί σε δύο.

Και οι τέσσερις θέσεις της κάψουλας του Crew-9 Dragon θα γεμίσουν στη συνέχεια για ένα ταξίδι επιστροφής, θα εκτοξευθούν στα ανοικτά των ακτών της Φλόριντα, επιστρέφοντας στην Γη όχι νωρίτερα από τις 19 Μαρτίου. Ωστόσο, αυτή η ημερομηνία επιστροφής εκκρεμεί ακόμη καθώς εξαρτάται από τις καιρικές συνθήκες.

Αυτή θα είναι μια δεύτερη επίσκεψη στο ISS για τη ΜακΚλέιν και την Ονίσι, η οποία θα γίνει η τρίτη Ιαπωνικής καταγωγής αστροναύτης που θα κυβερνήσει το εργαστήριο σε τροχιά. Εν τω μεταξύ, η Έιρς και ο Πέσκοφ πηγαίνουν στο διάστημα για πρώτη φορά, με την Έιρς να είναι το πρώτο μέλος της κατηγορίας αστροναυτών της που πηγαίνει.

Ενώ βρίσκεται στο σταθμό, το Crew-10 θα διεξάγει τεχνικά και πειράματα και πειράματα σωματικής προσαρμογής, όπως η χρήση του τρέχοντος υλικού σταθμού για τη δοκιμή εφεδρικού λογισμικού σεληνιακής πλοήγησης, η συνομιλία με εκπαιδευόμενους χρησιμοποιώντας το ενσωματωμένο ραδιόφωνο και η χρήση της εμπειρίας των αστροναυτών για περαιτέρω μελέτη του τρόπου με τον οποίο αλλάζει το ανθρώπινο σώμα και το μυαλό κατά τη διάρκεια διαστημικών πτήσεων μεγάλης διάρκειας.

Συγκεκριμένα, τα μέλη του πληρώματος θα συμμετάσχουν σε μια μελέτη που ονομάζεται «Drain Brain 2.0», η οποία θα μελετήσει πώς το αίμα ρέει από τον εγκέφαλο στην καρδιά με μικροβαρύτητα και θα μπορούσε να εντοπίσει πώς το σώμα διασφαλίζει τη σωστή ροή του αίματος ενώ θα πρέπει να αντισταθμίσει την έλλειψη βαρύτητας. Αυτά τα αποτελέσματα αναμένεται να ωφελήσουν τους αστροναύτες σε μελλοντικές διαστημικές αποστολές και τους ανθρώπους στη Γη που υποφέρουν από καρδιαγγειακά προβλήματα.

Η ΜακΚλέιν θα συμμετάσχει στην έρευνα της NASA Complement of Integrated Protocols for Human Exploration Research (CIPHER), συνεισφέροντας τη σωματική εμπειρία της στη μελέτη των σωματικών και ψυχολογικών αλλαγών που παρατηρούνται στο διάστημα.

Είπε ότι ήταν οι ιατρικές επιστήμες που την ενθουσίασαν περισσότερο σχετικά με αυτήν την αποστολή, καθώς και το πώς τα ευρήματα βοηθούν την ανθρωπότητα να λειτουργήσει καλύτερα στο διάστημα.

«Δεν μπορούμε να μάθουμε τίποτα για το ανθρώπινο σώμα στο διάστημα, εκτός εάν ένας αστροναύτης έχει προσφερθεί εθελοντικά για να πειραματιστεί», είπε. «Και έτσι είμαι πολύ ενθουσιασμένη που, ξέρετε, δίνω το σώμα μου στην επιστήμη».

Με την ολοκλήρωση της αποστολής τους, το Crew-10 αναμένεται να είναι η πρώτη αποστολή που θα κατέλθει στον Ειρηνικό Ωκεανό στα ανοικτά των ακτών της Νότιας Καλιφόρνια. Η SpaceX εργάζεται για τη δημιουργία τριών νέων ζωνών προσγείωσης στα ανοικτά των ακτών του Λος Άντζελες, του Oceanside και του Σαν Ντιέγκο. Το σκάφος ανάκτησής της, «Shannon», θα εδρεύει έξω από το Long Beach.

Η ΜακΚλέιν πέρασε περισσότερες από 200 ημέρες στο διάστημα, συμπεριλαμβανομένων 13 ωρών και 8 λεπτών διαστημικού περιπάτου στην τελευταία της αποστολή στον ISS.

Ο Κεν Μπάουερσοξ, αναπληρωτής διαχειριστής της Διεύθυνσης Αποστολών Διαστημικών Επιχειρήσεων στα κεντρικά γραφεία της NASA στην Ουάσιγκτον, δήλωσε στις 7 Μαρτίου ότι ο οργανισμός θέλει να συνεχίσει τις πτήσεις προς τον ISS με εμπορικούς και διεθνείς εταίρους μέχρι το 2030. Το σχέδιο για τότε είναι να υπάρχει ένα τροποποιημένο διαστημικό σκάφος SpaceX Dragon που θα εκτελεί ελεγχόμενη κάθοδο στην ατμόσφαιρα.

Ωστόσο, αυτή τη στιγμή, η Ρωσία έχει συμφωνήσει να συνεχίσει τη συνεργασία της με τις Ηνωμένες Πολιτείες μόνο μέχρι το 2028.

Του Τ. Μουσκάρο

Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσχώρησαν στους συμμάχους της Ομάδας των Επτά (G7) την Παρασκευή για να εκφράσουν «ακλόνητη υποστήριξη» για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας και να προτρέψουν τη Ρωσία να αποδεχθεί μια συμφωνία κατάπαυσης του πυρός που θα τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Τα κράτη της G7 καλωσόρισαν μια συμφωνία εκεχειρίας 30 ημερών με τη μεσολάβηση των ΗΠΑ, στην οποία η Ουκρανία συμφώνησε, και κάλεσαν τη Ρωσία να «ανταποδώσει συμφωνώντας σε μια κατάπαυση του πυρός επί ίσοις όροις».

Σε κοινό ανακοινωθέν, τα έθνη της G7 συμφώνησαν στην ανάγκη για «ισχυρές και αξιόπιστες ρυθμίσεις ασφαλείας» για να διασφαλιστεί ότι η Ουκρανία μπορεί να αμυνθεί από πιθανή μελλοντική ρωσική επιθετικότητα κατά τη διάρκεια εκεχειρίας.

Οι υπουργοί Εξωτερικών της G7 από τον Καναδά, τη Γαλλία, τη Γερμανία, την Ιταλία, την Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και τις Ηνωμένες Πολιτείες, μαζί με την Ευρωπαϊκή Ένωση, εξέδωσαν τη δήλωση μετά από συνάντηση στο Σαρλεβουά του Καναδά.

Οι υπουργοί συζήτησαν την επιβολή πρόσθετων κυρώσεων στη Ρωσία εάν αρνηθεί να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός, συμπεριλαμβανομένων ανώτατων ορίων τιμών πετρελαίου και αυξημένης υποστήριξης προς την Ουκρανία.

Εξέτασαν επίσης τη χρήση έκτακτων εσόδων που προέρχονται από ακινητοποιημένα ρωσικά κρατικά περιουσιακά στοιχεία, σύμφωνα με τη δήλωση.

Η Ουκρανία συμφώνησε να συνάψει εκεχειρία 30 ημερών με τη Ρωσία μετά τις συνομιλίες στις 11 Μαρτίου μεταξύ Ουκρανών και Αμερικανών αξιωματούχων στην Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας. Οι Ηνωμένες Πολιτείες, με τη σειρά τους, ξεκίνησαν εκ νέου τις προμήθειες όπλων και την ανταλλαγή πληροφοριών με την Ουκρανία.

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν εξέφρασε την υποστήριξή του στις προσπάθειες κατάπαυσης πυρός, αλλά επέμεινε ότι πρέπει να επιλυθούν οι υπόλοιπες ανησυχίες προτού συμφωνήσει να σταματήσει την εισβολή.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στο Σαρλεβουά, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο είπε ότι τα μέλη της G7 εξέδωσαν μια «πολύ ισχυρή δήλωση» που αντικατοπτρίζει τις αμοιβαίες ανησυχίες των συμμάχων.

«Νομίζω ότι υπάρχει λόγος να είμαστε προσεκτικά αισιόδοξοι, αλλά με την ίδια λογική συνεχίζουμε να αναγνωρίζουμε ότι πρόκειται για μια δύσκολη και περίπλοκη κατάσταση. Δεν θα είναι εύκολο», είπε. «Αλλά σίγουρα αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε τουλάχιστον μερικά βήματα πιο κοντά στον τερματισμό αυτού του πολέμου και την ειρήνη».

Η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά, Μέλανι Τζόλι, δήλωσε ότι τα μέλη της G7 έχουν «ισχυρή ενότητα» για την υπεράσπιση της Ουκρανίας και θα υποστηρίξουν μια πρόταση κατάπαυσης του πυρός που υποστηρίζεται από Ουκρανούς.

Η Τζόλι είπε ότι η μπάλα βρίσκεται τώρα «στο γήπεδο της Ρωσίας», και εξαρτάται από εκείνη να δείξει ότι είναι επίσης έτοιμη για κατάπαυση του πυρός, προσθέτοντας ότι η G7 «μελετά» την απάντηση της Ρωσίας στην πρόταση των ΗΠΑ για κατάπαυση του πυρός.

Πέρα από την ιδέα της άμεσης κατάπαυσης πυρός, η Ρωσία υπέβαλε στις Ηνωμένες Πολιτείες μια λίστα με αιτήματα για μια συμφωνία για τον τερματισμό του πολέμου κατά της Ουκρανίας και την επαναφορά των σχέσεων με την Ουάσιγκτον.

Ο Πούτιν προσέθεσε ότι εάν η Μόσχα και η Ουάσιγκτον συμφωνήσουν για ενεργειακή συνεργασία, αυτό θα σήμαινε πιθανόν και την επανεκκίνηση της προμήθειας φυσικού αερίου στην Ευρώπη, αφού η Ρωσία έχει χάσει τον ρόλο του κύριου προμηθευτή της ηπείρου εξαιτίας του πολέμου.

Με τη συμβολή του Andrew Thornebrooke 

Η συζήτηση των αιτήσεων ακυρώσεως κατά του νέου φορολογικού νόμου, ενώπιον της Ολομέλειας του Συμβουλίου της Επικρατείας, αναβλήθηκε για την 28η Μαρτίου 2025, μετά από αίτημα όλων των προσφευγόντων φορέων στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Στο ΣτΕ έχουν προσφύγει δικηγορικοί σύλλογοι και άλλοι επιστήμονες και επαγγελματικοί φορείς που στρέφονται κατά της απόφασης του διοικητή της ΑΑΔΕ, Γιώργου Πιτσιλή, με την οποία καθορίζεται η διαδικασία αμφισβήτησης του ελάχιστου ετήσιου εισοδήματος από επιχειρηματική δραστηριότητα, δηλαδή προσδιορίζεται ο φόρος με βάση το τεκμαρτό εισόδημα.

Παράλληλα, έξω από το ΣτΕ πραγματοποίησαν συγκέντρωση ελεύθεροι επαγγελματίες, επιστήμονες, έμποροι και επαγγελματοβιοτέχνες, κ.ά. Η συγκέντρωση διοργανώθηκε από τη Συντονιστική Επιτροπή Ελευθέρων Επαγγελματιών-Επιστημόνων-Επαγγελματοβιοτεχνών και Εμπόρων, ενώ ο Δικηγορικός Σύλλογος Αθηνών έχει κηρύξει καθολική αποχή των δικηγόρων της Αθήνας από τα καθήκοντά τους.

Μια συμφωνία για ένα σχέδιο αμυντικών δαπανών ύψους 500 δισεκατομμυρίων ευρώ θα προχωρήσει αφού ο εν αναμονή καγκελάριος της Γερμανίας Φρίντριχ Μερτς προσέφερε καθαρές μηδενικές παραχωρήσεις στους Πράσινους.

Ο ηγέτης της Χριστιανοδημοκρατικής Ένωσης και νικητής των ομοσπονδιακών εκλογών του περασμένου μήνα συγκέντρωνε υποστήριξη για μια τεράστια δαπάνη μισού τρισεκατομμυρίου ευρώ με στόχο τον εκσυγχρονισμό του στρατού και την τόνωση της οικονομικής ανάπτυξης.

Ο Μερτς είπε την Παρασκευή ότι είχε εξασφαλίσει την κρίσιμη υποστήριξη των Πρασίνων.

Έπρεπε να βασιστεί σε αυτές τις ψήφους για να προωθήσει τις συνταγματικές αλλαγές για να επιτρέψει ένα τέτοιο χρέος.

Το αριστερό περιβαλλοντικό κόμμα είπε ότι θα υποστήριζαν τη χαλάρωση των κανόνων για το χρέος μόνο εάν υπήρχε πραγματική υποστήριξη για τις πολιτικές για το κλίμα.

Αρχικά, ο Μερτς είπε ότι θα μπορούσε να διαθέσει έως και 50 δισεκατομμύρια ευρώ από το ταμείο υποδομής για τις κλιματικές πολιτικές για να προσπαθήσει να άρει την αντίθεση στο σχέδιό του.

Σε ανάρτησή της στο X, η αρχηγός του δεξιού κόμματος AFD, Άλις Βάιντελ, είπε ότι το ποσό που δεσμεύτηκε από τις «καθαρές, μηδενικών εκπομπών» πολιτικές είναι τώρα 100 δισεκατομμύρια ευρώ.

Τα κόμματα που επιδιώκουν να σχηματίσουν την επόμενη κυβέρνηση της Γερμανίας, το CDU και το Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα (SPD), θέλουν να χαλαρώσουν τους δημοσιονομικούς περιορισμούς για να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες από το συνταγματικά κατοχυρωμένο φρένο χρέους της χώρας.

Η συμφωνία ανοίγει τον δρόμο για την έγκριση του πακέτου από το κοινοβούλιο την επόμενη εβδομάδα.

Ο Μερτς ήταν σίγουρος ότι θα μπορούσε να εξασφαλίσει τα κεφάλαια πριν συγκληθεί το νέο κοινοβούλιο στις 25 Μαρτίου.

Στη Γερμανία, σπάνια υπάρχει νομοθετική πλειοψηφία, επομένως τα κόμματα πρέπει να προσπαθήσουν να κυβερνήσουν μέσω μιας κυβέρνησης μειοψηφίας, στηριζόμενα σε σχηματιζόμενους εκείνη την στιγμή κοινοβουλευτικούς συνασπισμούς.

Οι διαπραγματεύσεις για τον συνασπισμό θα μπορούσαν πάντα να καταρρεύσουν, αφήνοντας τον Μερτς να πρέπει να σχηματίσει μια ασθενέστερη κυβέρνηση μειοψηφίας με περισσότερους αριστερούς εταίρους όπως οι Πράσινοι, οι οποίοι έλαβαν πάνω από 11% των ψήφων.

Το AfD κατηγόρησε τον Μερτς ότι αγνοεί τη δημοκρατική βούληση του λαού.

Το AfD στη δεύτερη θέση με 20,8% των ψήφων στις γενικές εκλογές. Ωστόσο, ο Μερτς απέκλεισε το ενδεχόμενο σχηματισμού κυβέρνησης με το κόμμα, παρόλο που αυτό θα εξασφάλιζε μια σταθερή πλειοψηφία.

Στις 10 Μαρτίου, το AfD κατέθεσε μια επείγουσα νομική πρόταση στο Συνταγματικό Δικαστήριο αμφισβητώντας τα σχέδια για άντληση νέου χρέους.

Το δημοκρατικό-σοσιαλιστικό κόμμα Die Linke που σημαίνει «η Αριστερά», που κέρδισε το 8,8% των ψήφων, αντιτίθεται στις στρατιωτικές δαπάνες, αλλά θέλει να καταργήσει το φρένο του χρέους εάν τα χρήματα δαπανηθούν για την πρόνοια και όχι για την άμυνα.

Λίγο πριν τις εκλογές, ο Ραλφ Σέλχαμμερ, πολιτικός θεωρητικός και επικεφαλής του Κέντρου Εφαρμοσμένης Ιστορίας στο Mathias Corvinus Collegium, δήλωσε στην Epoch Times ότι ο Μερτς κινδύνευε να τραβηχτεί προς τα αριστερά για να σχηματίσει συνασπισμό.

Ο Σέλχαμμερ είπε ότι οι άνθρωποι θα ψηφίσουν τον Μερτς επειδή θέλουν μια κεντροδεξιά κυβέρνηση, αλλά πιθανότατα θα καταλήξουν «να αποκτήσουν μια ελαφρώς αριστερή κυβέρνηση επειδή είναι μόνος».

Είπε ότι ο Μερτς «κατέστρεψε πλήρως τις διαπραγματεύσεις» δηλώνοντας ότι δεν θα κυβερνούσε ποτέ με το AfD.

«Λέει στους Πράσινους και τους Σοσιαλδημοκράτες: ‘Μπορώ να διαπραγματευτώ μόνο μαζί σας’», είπε τότε ο Σέλχαμμερ.

Φρένο χρέους

Το CDU και το SPD συμφώνησαν να εξαιρέσουν τις αμυντικές δαπάνες άνω του 1% του ΑΕΠ από το αυστηρό συνταγματικό όριο δανεισμού της Γερμανίας, γνωστό ως φρένο χρέους.

Το φρένο περιορίζει τον διαρθρωτικό καθαρό δανεισμό της ομοσπονδιακής κυβέρνησης στο 0,35 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, προσαρμοσμένο για τον οικονομικό κύκλο.

Περίπου το 60% των Γερμανών είναι υπέρ της διατήρησης του φρένου χρέους.

Ο Μερτς κλήθηκε να το χαλαρώσει για να αυξήσει τις δαπάνες, αν και μια τέτοια μεταρρύθμιση θα απαιτούσε την υποστήριξη των δύο τρίτων στο Κοινοβούλιο.

Η κίνηση για τη δημιουργία ενός ταμείου υποδομής και η αναθεώρηση των κανόνων δανεισμού σηματοδοτεί μια σημαντική ρήξη από τη δημοσιονομική ορθότητα της εποχής της Άνγκελα Μέρκελ.

Τα μέτρα θα μπορούσαν να αυξήσουν το επίπεδο χρέους της Γερμανίας στα 3,6 τρισεκατομμύρια ευρώ ή περίπου στο 72% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος έως το 2029, δήλωσε ο αναλυτής της Scope, Άικο Σίβερτ, νωρίτερα αυτόν τον μήνα.

Αυτό θα ήταν σημαντικά υψηλότερο από τον δείκτη 63% στο τέλος του 2024, αλλά θα εξακολουθεί να είναι χαμηλότερο από το προηγούμενο υψηλό του 80% το 2010 μετά την παγκόσμια οικονομική κρίση.

Του Όουεν Έβανς

Με πληροφορίες από το Reuters 

Η πρόεδρος του Μεξικού Κλαούντια Σέινμπαουμ επανέλαβε χθες Παρασκευή ότι είναι κατηγορηματικά αντίθετη σε οποιαδήποτε αμερικανική στρατιωτική επιχείρηση σε μεξικανικό έδαφος για την καταπολέμηση των καρτέλ ναρκωτικών, ενδεχόμενο στο οποίο είχε αναφερθεί ο Ρόναλντ Τζόνσον, υποψήφιος πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Μεξικό, κατά τη διάρκεια ακρόασης την Πέμπτη ενώπιον επιτροπής της αμερικανικής Γερουσίας.

«Δεν συμφωνούμε», τόνισε κατηγορηματικά η Μεξικανή πρόεδρος σε συνέντευξη Τύπου. «Είπε πως ‘όλα είναι στο τραπέζι’, αλλά όχι. Δεν είναι στο τραπέζι, ούτε στην καρέκλα, ούτε στο πάτωμα, ούτε πουθενά.»

Το Μεξικό δεν θα αποδεχθεί οποιαδήποτε αμερικανική «εισβολή» στην επικράτειά του με πρόσχημα τον αγώνα εναντίον των καρτέλ ναρκωτικών, προειδοποίησε η πρόεδρος Σέινμπαουμ.

Ο Τζόνσον εξέφρασε την πιθανότητα στρατιωτικής επέμβασης των ΗΠΑ στο Μεξικό, όταν ρωτήθηκε σχετικά με την αντιμετώπιση των καρτέλ ναρκωτικών που δρουν στο μεξικανικό έδαφος: «Εάν προκύψει μια κατάσταση όπου διακυβεύονται οι ζωές Αμερικανών πολιτών, πιστεύω ότι όλες οι επιλογές είναι στο τραπέζι», απάντησε ο Ρόναλντ Τζόνσον. Συμπλήρωσε, ωστόσο, πως σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα ήθελε να ενεργήσει «σε συνεργασία με τους μεξικανούς εταίρους μας», όχι χωρίς ενημέρωση της μεξικανικής κυβέρνησης.

Ο αγώνας κατά των καρτέλ ναρκωτικών αποτελεί μία από τις κύριες πολιτικές της κυβέρνησης Τραμπ, τόσο στο νότο, στα σύνορα με το Μεξικό, όσο και στον βορρά, στα καναδικά σύνορα, αφού αποτελούν τις κύριες εισόδους φαιντανύλης στις ΗΠΑ. Μέρος αυτής της πολιτικής αποτελεί και η απειλή επιβολής δασμών, προκειμένου οι δύο όμορες χώρες να περιφρουρήσουν αποτελεσματικότερα τα σύνορά τους.

Η εξαιρετικά εκτεταμένη εξάπλωση φαιντανύλης στις ΗΠΑ και η καταστροφική επίδραση που έχει στον πληθυσμό της χώρας, οδήγησε την αμερικανική κυβέρνηση να χαρακτηρίσει «τρομοκρατικές» οκτώ εγκληματικές οργανώσεις της Λατινικής Αμερικής, συμπεριλαμβανομένων έξι μεξικανικών, που εμπλέκονται στην εισαγωγή του ναρκωτικού στις Ηνωμένες Πολιτείες

Την προηγούμενη εβδομάδα, στη διάρκεια της ομιλίας του στο Κογκρέσο, ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ τόνισε πως είχε έρθει η ώρα οι ΗΠΑ να κηρύξουν τον πόλεμο στα καρτέλ ναρκωτικών, κατηγορώντας τη μεξικανική κυβέρνηση ότι έχει συμμαχήσει με εγκληματικές οργανώσεις.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ ΜΠΕ

Η κυβέρνηση της Ταϊβάν ανακάλεσε την άδεια παραμονής Κινέζας TikToker, η οποία έγινε το πρώτο άτομο που χάνει το δικαίωμά του στη διαμονή στη χώρα λόγω δηλώσεών του υπέρ της ένωσης της Ταϊβάν με την Κίνα «με τη βία».

Η Λιου Ζινγιά, σύζυγος Ταϊβανέζου πολίτη και μητέρα τριών παιδιών, διατηρεί λογαριασμό στο TikTok με σχεδόν μισό εκατομμύριο συνδρομητές, όπου δημοσιεύει περιεχόμενο υπέρ της ένωσης της Ταϊβάν με την ηπειρωτική Κίνα.

Η Εθνική Υπηρεσία Μετανάστευσης (National Immigration Agency-NIA) της Ταϊβάν κάλεσε τη Λιου σε ανάκριση στις 4 Μαρτίου, έπειτα από αναφορές για το περιεχόμενό της. Στις 11 Μαρτίου ανακοίνωσε την ανάκληση της άδειας παραμονής της και την απαγόρευση επανυποβολής αίτησης για τα επόμενα πέντε χρόνια.

Η απόφαση βασίστηκε σε δηλώσεις της, όπως ότι «η ένωση της ηπειρωτικής Κίνας με την Ταϊβάν δια της βίας δεν χρειάζεται άλλες δικαιολογίες» και ότι η Κίνα «δεν έχει ακόμη ενοποιήσει δια της βίας» την Ταϊβάν. Οι αρχές θεώρησαν ότι οι δηλώσεις αυτές παραβιάζουν την ταϊβανέζικη νομοθεσία, η οποία προβλέπει την άρνηση ή την ανάκληση άδειας διαμονής και απαγόρευση νέας αίτησης για πέντε χρόνια σε περίπτωση που ο κάτοχός της θεωρείται απειλή για την εθνική ασφάλεια ή την κοινωνική σταθερότητα.

Ο Ταϊβανέζος YouTuber Πα Τσιουνγκ, ο οποίος είχε αποκαλύψει επιχειρήσεις επιρροής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) στην Ταϊβάν, δήλωσε ότι είχε αναφέρει το περιεχόμενο της Λιου στις αρχές.

Μετά την ανάκρισή της, η Λιου ανάρτησε βίντεο στις 5 Μαρτίου, στο οποίο ανέφερε ότι δεν είχε δημοσιεύσει το περιεχόμενο κατόπιν οδηγιών άλλων, ούτε είχε λάβει αμοιβή από την Κίνα για αυτό. Υποστήριξε ότι οι αναφορές της στη στρατιωτική ισχύ της Κίνας και στην απειλή ένωσης δια της βίας εξέφραζαν αποκλειστικά τις προσωπικές της απόψεις.

Η υπουργός Εσωτερικών της Ταϊβάν Λιου Σι-φανγκ υπερασπίστηκε την απόφαση της NIA, δηλώνοντας ότι η ελευθερία του λόγου «δεν είναι δώρο που πέφτει από τον ουρανό» ούτε μπορεί να αποτελεί «δικαιολογία για την επιβολή ένωσης της Ταϊβάν με τη βία».

Ο αναπληρωτής υπουργός και εκπρόσωπος του Συμβουλίου Υποθέσεων της Ηπειρωτικής Κίνας (Mainland Affairs Council-MAC) Λιανγκ Γουέν-τσιέ διευκρίνισε ότι οι σύζυγοι Ταϊβανών πολιτών από την ηπειρωτική Κίνα είναι ελεύθεροι να εκφράζουν πολιτικές απόψεις υπέρ της ένωσης, αλλά η προώθηση της ένωσης με τη βία είναι απολύτως απαγορευμένη.

Σε ερώτηση για το αν οι δηλώσεις της Λιου εντάσσονται σε επιχείρηση επιρροής του ΚΚΚ, ο Λιανγκ σημείωσε ότι, αν και κάποια άτομα που ασκούν επιρροή μπορεί να δρουν υπό καθοδήγηση του Πεκίνου, οι περισσότεροι δημοσιεύουν τέτοιου είδους περιεχόμενο απλώς για να αυξήσουν τις προβολές τους.

Η Ταϊβάν, επισήμως Δημοκρατία της Κίνας, είναι συνέχεια της εξόριστης κυβέρνησης που διοικούσε την Κίνα πριν από την κατάληψη της εξουσίας από το ΚΚΚ το 1949 και την ίδρυση της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΛΔΚ). Το κομμουνιστικό καθεστώς δεν έχει κυβερνήσει ποτέ την Ταϊβάν, αν και έχει δηλώσει ότι επιδιώκει την προσάρτησή της ειρηνικά. Ωστόσο, έχει επανειλημμένα απειλήσει με στρατιωτική επέμβαση.

Διεθνώς, το ΚΚΚ διαμαρτύρεται τακτικά για κυβερνήσεις και εταιρείες που αντιμετωπίζουν την Ταϊβάν ως κυρίαρχο κράτος, αποκλείει τη χώρα από διεθνείς οργανισμούς και υπονομεύει τις διπλωματικές της σχέσεις. Στο εσωτερικό της Κίνας, λογοκρίνει κάθε αναφορά στην Ταϊβάν που δεν την παρουσιάζει ως επαρχία της ΛΔΚ.

Από την ανάληψη της προεδρίας της Ταϊβάν από τον Λάι Τσινγκ-τε το περασμένο έτος, το κινεζικό καθεστώς έχει εντείνει τη ρητορική του κατά των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν, χαρακτηρίζοντας τους «φανατικούς» και προειδοποιώντας ότι οι αμετάκλητες ενέργειες υπέρ της ανεξαρτησίας μπορεί να τιμωρηθούν με θάνατο. Παράλληλα, έχει αυξήσει τις στρατιωτικές περιπολίες και δραστηριότητες στο στενό της Ταϊβάν.

Αυξανόμενες ανησυχίες στην Ταϊβάν για φιλοκινεζική ρητορική

Η κυβέρνηση της Ταϊβάν, η οποία στο παρελθόν είχε υιοθετήσει μια πιο χαλαρή στάση απέναντι στη φιλοκινεζική ρητορική, εμφανίζεται πλέον πιο αυστηρή, εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών για τις εκστρατείες επιρροής του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ).

Στις 10 Μαρτίου, η Υπηρεσία Μετανάστευσης (NIA) κάλεσε τον πρώην πρόεδρο Μα Γινγκ-τζέου σε ακρόαση, μετά από σχόλια που έκανε ένας Κινέζος φοιτητής, ο οποίος είχε επισκεφθεί την Κίνα με πρόσκληση του ιδρύματος του Μα. Ο φοιτητής φέρεται να προέβη σε δηλώσεις που «υποτιμούσαν» την Ταϊβάν.

Κατά τη διάρκεια συνέντευξης σε μέσα ενημέρωσης τον Δεκέμβριο του προηγούμενου έτους, ο φοιτητής αναφέρθηκε στην εθνική ομάδα μπέιζμπολ της Ταϊβάν ως «Ομάδα Ταϊπέι της Κίνας», συγχαίροντάς την για την κατάκτηση του πρώτου της χρυσού μεταλλίου στο WBSC Premier12 Championship Game.

Μετά τη δημοσιοποίηση μηνυμάτων από διάφορους Ταϊβανούς διάσημους, οι οποίοι αναπαρήγαγαν δήλωση του κρατικού τηλεοπτικού δικτύου της Κίνας CCTV, σύμφωνα με την οποία «η μοναδική ονομασία της Ταϊβάν είναι Επαρχία Ταϊβάν της Κίνας», το Συμβούλιο Υποθέσεων της Ηπειρωτικής Κίνας (MAC) εξέδωσε ανακοίνωση στις 8 Μαρτίου, εκφράζοντας τη «σφοδρότερη καταδίκη».

Το Συμβούλιο ανέφερε ότι οι συγκεκριμένοι διάσημοι επέλεξαν να λειτουργήσουν ως πιόνια του ΚΚΚ για προσωπικό όφελος. Παράλληλα, γνωστοποίησε ότι θα εξετάσει εάν οι ενέργειές τους παραβιάζουν τη νομοθεσία της Ταϊβάν, η οποία απαγορεύει σε άτομα και οργανισμούς να επηρεάζουν την πολιτική της χώρας ή να βλάπτουν την εθνική της ασφάλεια και τα συμφέροντα, σε συνεργασία με το ΚΚΚ ή άλλους στρατιωτικούς και διοικητικούς φορείς της Λαϊκής Δημοκρατίας της Κίνας (ΛΔΚ).

Διάσημοι που εξαρτώνται από την κινεζική αγορά, συμπεριλαμβανομένων πολλών Ταϊβανών καλλιτεχνών, έχουν συχνά αυτολογοκριθεί και εκφράσει υποστήριξη στις θέσεις του ΚΚΚ, προκειμένου να αποφύγουν κυρώσεις ή μποϊκοτάζ στην Κίνα.

Λίγο μετά την ορκωμοσία του Λάι Τσινγκ-τε τον Μάιο του 2024, κάποιοι Ταϊβανοί διάσημοι κοινοποίησαν ανάρτηση του CCTV, στην οποία αναφερόταν ότι η Ταϊβάν είναι «προορισμένη να επιστρέψει στην αγκαλιά της μητέρας πατρίδας». Τότε, ο Λάι είχε ζητήσει από το κοινό να δείξει «κατανόηση», δηλώνοντας ότι συμμερίζεται την πίεση που υφίστανται οι καλλιτέχνες από το κινεζικό καθεστώς.

Την Πέμπτη, έπειτα από συνεδρίαση του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας σχετικά με την αντιμετώπιση διαφόρων τακτικών του ΚΚΚ, ο πρόεδρος ανακοίνωσε σε συνέντευξη Τύπου 17 νέα μέτρα, μεταξύ των οποίων και αυστηρότερη καθοδήγηση και ρύθμιση της συμπεριφοράς των Ταϊβανών καλλιτεχνών στην Κίνα.

Το Συμβούλιο Υποθέσεων της Ηπειρωτικής Κίνας ανέφερε ότι η κυβέρνηση αυστηροποιεί τον έλεγχο στους Ταϊβανούς διάσημους, καθώς ορισμένοι από αυτούς δήλωσαν ότι διαφορετικά το ΚΚΚ μπορεί να τους εξαναγκάσει να συμμορφωθούν. Ο Λιανγκ δήλωσε στους δημοσιογράφους την Πέμπτη ότι μόνο όταν «η Ταϊβάν επιβάλλει κυρώσεις σε τέτοιες συμπεριφορές, οι καλλιτέχνες έχουν περιθώριο και δικαιολογία να αρνηθούν».

Παράλληλα, ενημέρωσε ότι η κυβέρνηση έχει πρόσφατα αφαιρέσει την υπηκοότητα από δέκα άτομα που κατέχουν κινεζικές ταυτότητες, συμπεριλαμβανομένου του Λιν Τσιν-τσενγκ. Σε ντοκιμαντέρ που δημοσιεύθηκε από τον Πα Τσιούνγκ τον Δεκέμβριο του 2024, ο Λιν ακούγεται να δηλώνει σε δημοσιογράφους που εργάζονταν μυστικά ότι το ΚΚΚ παρείχε κίνητρα στους Ταϊβανούς πολίτες να αποκτήσουν κινεζικές ταυτότητες, προσφέροντάς τους επιδοτήσεις και δάνεια.

Ο Λιν, ο οποίος λειτουργούσε ως μεσάζοντας στο συγκεκριμένο πρόγραμμα, ανέφερε ότι αυτό είχε σχεδιαστεί ειδικά για τους πολίτες της Ταϊβάν, επισημαίνοντας ότι οι κάτοικοι του Χονγκ Κονγκ δεν μπορούν να επωφεληθούν από το ίδιο προνόμιο, καθώς η πρώην βρετανική αποικία έχει ήδη επιστραφεί στη ΛΔΚ.

Στο βίντεο, ο ίδιος φέρεται να δηλώνει ότι το Χονγκ Κονγκ «δεν είναι πλέον χρήσιμο» για το ΚΚΚ.

Τα δικαιώματα των καταναλωτών είναι ο κεντρικός άξονας προβληματισμού και ευαισθητοποίησης για την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, η οποία γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 15 Μαρτίου.

Ο εορτασμός της καθιερώθηκε το 1983, με απόφαση του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, σε ανάμνηση της ομιλίας του Προέδρου των ΗΠΑ Τζον Φιτζέραλντ Κένεντι στις 15 Μαρτίου 1962, κατά την οποία έθεσε τις βάσεις του καταναλωτικού κινήματος.

Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Καταναλωτή, ο ΕΦΕΤ (Ενιαίος Φορέας Ελέγχου Τροφίμων) υπενθυμίζει τα οκτώ βασικά δικαιώματα των καταναλωτών, τα οποία έχουν θεσμοθετηθεί και στις εθνικές νομοθεσίες των περισσότερων χωρών του κόσμου: Το δικαίωμα στο νερό και στην υγιεινή, στην ασφάλεια, στην πληροφόρηση, στην επιλογή, στην εκπροσώπηση, στην αποζημίωση, στην εκπαίδευση και σε ένα υγιεινό περιβάλλον.

Όπως σημειώνει ο ΕΦΕΤ σε ανακοίνωσή του, κάθε χρονιά η 15η Μαρτίου γιορτάζεται μέσα σε μια διαφορετική διεθνή πραγματικότητα που καθορίζεται από διεξαγόμενες συγκρούσεις, περιβαλλοντικές κρίσεις, οικονομικά και γεωπολιτικά δεδομένα. Το καταναλωτικό κίνημα έχει ευαισθητοποιηθεί μπροστά στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα που αποτελούν απειλή για το μέλλον του πλανήτη και την υγεία του ανθρώπου.

«Λόγω αυτών των διαπιστώσεων, θα χρειαστεί πιθανότατα, μέσα στα επόμενα χρόνια, να κάνουμε θεμελιώδεις αλλαγές στον τρόπο ζωής μας, όπως στη διατροφή μας, στον τρόπο με τον οποίο ταξιδεύουμε, με τον οποίο θερμαίνουμε ή ψύχουμε τα σπίτια μας καθώς και στα προϊόντα και τις υπηρεσίες που χρησιμοποιούμε, προκειμένου ο πλανήτης να παραμείνει βιώσιμος, αλλά ταυτόχρονα να ικανοποιούνται οι ανθρώπινες ανάγκες και τα δικαιώματά μας ως καταναλωτές» επισημαίνεται στην ίδια ανακοίνωση.

Ειδικά για φέτος έχει αποτυπωθεί το κάλεσμα για μια μετάβαση σε βιώσιμους τρόπους ζωής με απαραίτητη την προστασία των θεσμικά αναγνωρισμένων αναγκών των καταναλωτών, γεγονός που σημαίνει, αρχικά, πρόσβαση σε βασικά αγαθά όπως τρόφιμα και ενέργεια, υγεία και ασφάλεια. «Σ’ αυτό το πλαίσιο απαίτησης για βιωσιμότητα δεν πρέπει να υπολείπεται η διαθεσιμότητα υγιεινών επιλογών για όλους, ενώ θα πρέπει να συμπεριλαμβάνονται και να προστατεύονται και οι ευάλωτοι καταναλωτές με χαμηλά εισοδήματα και να εισακούεται η φωνή του καταναλωτή σε όλα τα επίπεδα διακυβέρνησης. Είναι, λοιπόν, φανερό πως η αναγνωρισμένη πλέον ανάγκη από το καταναλωτικό κίνημα για πιο βιώσιμους τρόπους ζωής περιλαμβάνει μεταξύ άλλων την τροφή, το νερό, την ενέργεια, τα καταναλωτικά αγαθά», τονίζεται.

Ο ΕΦΕΤ παίζει σημαντικό ρόλο στην προστασία της υγείας και των συμφερόντων των καταναλωτών που ζουν στην Ελλάδα ως κεντρική αρμόδια Αρχή για την οργάνωση, την εποπτεία και τον συντονισμό του συστήματος επισήμων ελέγχων τροφίμων στη χώρα. Πιο συγκεκριμένα, ο Φορέας συμβάλλει στην πρόσβαση των καταναλωτών σε ασφαλή τρόφιμα μέσω της υλοποίησης τακτικών και έκτακτων προγραμμάτων δειγματοληψιών και ελέγχων επιχειρήσεων τροφίμων. Παράλληλα, μέσα από τη συμμετοχή του στα διεθνή επιστημονικά δίκτυα όπως αυτά της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA) ο ΕΦΕΤ είναι ενεργός κόμβος έγκαιρης πληροφόρησης με δυνατότητες έγκαιρης αντίδρασης σε περιπτώσεις διατροφικών συμβάντων.

Εξάλλου, μέσα από τη συμμετοχή του σε εκστρατείες ενημέρωσης της EFSA όπως η Safe2Eat, ο ΕΦΕΤ μεριμνά για την ορθή, υπεύθυνη, επιστημονικά τεκμηριωμένη ενημέρωση του καταναλωτή για ορθές διατροφικές συνήθειες και για θέματα ασφάλειας και ποιότητας τροφίμων προβάλλοντας και θέματα σχετικά με τη βιωσιμότητα όπως η αποφυγή της απώλειας και σπατάλης τροφίμων με κατάλληλες πρακτικές.

Σημειώνεται ότι διαθέτοντας εξειδικευμένη Διεύθυνση Προστασίας Καταναλωτή στην Κεντρική του Υπηρεσία ο ΕΦΕΤ είναι σταθερά ενεργός στη διασφάλιση θεμιτών πρακτικών στο εμπόριο των τροφίμων και την προστασία της δημόσιας υγείας καθώς και των συμφερόντων των καταναλωτών, μέσω της πολυετούς εμπειρίας του και της συνεργασίας του με ομόλογους εθνικούς, ευρωπαϊκούς και διεθνείς οργανισμούς.

Για το 2025, ο ΕΦΕΤ συνεχίζει την εφαρμογή προγράμματος επισήμου ελέγχου τροφίμων της χώρας, το οποίο περιλαμβάνει συνδυαστικούς ελέγχους (επιθεώρησης – δειγματοληψίας και ανάλυσης) και βασίζεται στη συνεργασία των συναρμόδιων αρχών ελέγχου της χώρας για την υλοποίησή του. Ακόμη, εκπροσωπεί τη χώρα, για 4η πλέον χρονιά, στην ενημερωτική καμπάνια με τίτλο Safe2Eat, υπό την εποπτεία της Ευρωπαϊκής Αρχής για την Ασφάλεια των Τροφίμων (EFSA), στοχεύοντας στην ενημέρωση των καταναλωτών σχετικά με την επιστήμη πίσω από την ασφάλεια τροφίμων, ώστε να κάνουν συνειδητές αγοραστικές επιλογές βάσει των προσωπικών τους κριτηρίων.

Σε συνέχεια προηγούμενων δράσεων επικοινωνιακής ευαισθητοποίησης ο ΕΦΕΤ εστιάζει φέτος στο καίριο θέμα των αλλεργιογόνων ουσιών στα τρόφιμα, στην επισήμανση των τροφίμων, στις διατροφικές ανάγκες και στον ορθό χειρισμό των τροφίμων με σκοπό να προσφέρει με απλά λόγια και μέσω των πιο πρόσφορων διαύλων πολύτιμες συμβουλές στους πολίτες αξιοποιώντας τα επιστημονικά δίκτυα και την πολυετή εμπειρία που διαθέτει.

Υπενθυμίζεται ότι οι καταναλωτές μπορούν να υποβάλλουν τις δικές τους καταγγελίες σχετικά με προβλήματα που εντοπίζουν σε τρόφιμα ή να γνωστοποιούν στον ΕΦΕΤ διατροφικά περιστατικά με όσα περισσότερα στοιχεία διαθέτουν, στον αριθμό 11717 αλλά και στην ιστοσελίδα του Φορέα, ώστε να αξιοποιούνται για άμεσες ενέργειες.

Παράγοντες που επηρέασαν το προσδόκιμο ζωής τις τελευταίες δεκαετίες, όπως αποτυπώθηκαν σε ευρωπαϊκή έρευνα

Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής των κατοίκων της Ευρώπης έχει επιβραδυνθεί από το 2011 και μετά, όπως διαπιστώνει έρευνα με επικεφαλής το University of East Anglia, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «The Lancet Public Health».

Όπως εντόπισε η μελέτη, η διατροφή, η σωματική αδράνεια και η παχυσαρκία, όπως και η πανδημία Covid ευθύνονται σε μεγάλο βαθμό για αυτή την επιβράδυνση.

Η ερευνητική ομάδα μελέτησε δεδομένα από το Ινστιτούτο Μετρήσεων και Αξιολόγησης της Υγείας και συγκεκριμένα τη μεγαλύτερη έρευνα για την ποσοτικοποίηση των προβλημάτων υγείας «Global Burden of Disease 2021». Συνέκρινε τις αλλαγές στο προσδόκιμο ζωής, τις αιτίες θανάτου και την έκθεση του πληθυσμού σε παράγοντες κινδύνου σε όλη την Ευρώπη κατά τις περιόδους 1990-2011, 2011-2019 και 2019-2021.

Κατά την περίοδο 1990-2011, η μείωση των θανάτων από καρδιαγγειακά νοσήματα και καρκίνους συνέχισε να οδηγεί σε σημαντική άνοδο του προσδόκιμου ζωής. Ωστόσο, από το 2011 και μετά η σταθερή αύξηση επιβραδύνθηκε. Συγκεκριμένα, διαπιστώθηκε ότι οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα αποτέλεσαν την κύρια αιτία της ελάττωσης της ανόδου του προσδόκιμου ζωής κατά την περίοδο 2011-2019. Μετά το 2011, σημαντικοί κίνδυνοι, όπως η παχυσαρκία, η υψηλή αρτηριακή πίεση και η υψηλή χοληστερόλη συνέτειναν περαιτέρω στην επιβράδυνση της αύξησης σε όλες σχεδόν τις χώρες. Η πανδημία Covid ήταν η κυρίως υπεύθυνη για τις μειώσεις στο προσδόκιμο ζωής που παρατηρήθηκαν το 2019-2021.

Στην έρευνα μελετήθηκαν 20 χώρες, συγκεκριμένα η Αυστρία, το Βέλγιο, η Δανία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ισλανδία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, η Νορβηγία, η Πορτογαλία, η Ισπανία, η Σουηδία, η Αγγλία, η Βόρεια Ιρλανδία, η Σκωτία και η Ουαλία. Από όλες τις χώρες, η Αγγλία παρουσίασε τη μεγαλύτερη επιβράδυνση στο προσδόκιμο ζωής.

Άλλες χώρες, όπως η Νορβηγία, η Ισλανδία, η Σουηδία, η Δανία και το Βέλγιο διατήρησαν καλύτερο προσδόκιμο ζωής μετά το 2011, με μειωμένες επιπτώσεις από καρδιακές παθήσεις, χάρη στην εφαρμογή κυβερνητικών πολιτικών για την υγεία.

Την περίοδο 2019-2021 υπήρξε συνολική μείωση του μέσου ετήσιου προσδόκιμου ζωής σε όλες τις χώρες. Η μεγαλύτερη μείωση παρατηρήθηκε στην Ελλάδα και στην Αγγλία. Στην Ελλάδα σημειώνεται για την περίοδο αυτή ότι εκτός από τους θανάτους από αναπνευστικές λοιμώξεις και άλλα προβλήματα υγείας σχετικά με τον Covid-19, ένα μικρό μέρος της μείωσης του προσδόκιμου ζωής αποδόθηκε σε θανάτους από νεοπλάσματα. Τα νεοπλάσματα ήταν αιτία μείωσης του προσδόκιμου ζωής για την Ελλάδα, όπως και τη Γερμανία και τη Σκωτία, και κατά την περίοδο 2011-2019.

Στην έρευνα εντοπίστηκε ότι παρά την ύφεση, το προσδόκιμο ζωής για τους ηλικιωμένους σε πολλές χώρες εξακολούθησε να βελτιώνεται, «γεγονός που δείχνει ότι δεν έχουμε φτάσει ακόμη σε ένα φυσικό ανώτατο όριο μακροζωίας», όπως παρατηρεί ο επικεφαλής της έρευνας, καθηγητής της Ιατρικής Σχολής Norwich του University of East Anglia, Νικ Στιλ.

Οι επιστήμονες σημειώνουν ότι για να παρατείνουμε τα χρόνια ζωής μας πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα σε έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής κατά τη νεότερη ηλικία μας. Επίσης, καλούν τις κυβερνήσεις να επενδύσουν σε πρωτοβουλίες για τη δημόσια υγεία.

Την επενδυτική βαθμίδα έδωσε στην Ελλάδα ο οίκος πιστοληπτικής αξιολόγησης Moody’s, αναβαθμίζοντας το αξιόχρεό της σε Baa3 με σταθερές προοπτικές από Ba1 με θετικές προοπτικές.

«Η αναβάθμιση αντανακλά την άποψή μας ότι το πιστωτικό προφίλ του ελληνικού κράτους έχει πλέον μεγαλύτερη ανθεκτικότητα σε ενδεχόμενα μελλοντικά σοκ», σημείωσε ο οίκος, προσθέτοντας: «Τα δημόσια οικονομικά έχουν βελτιωθεί ταχύτερα από ό,τι περιμέναμε. Με βάση τη στάση πολιτικής της κυβέρνησης, τις θεσμικές βελτιώσεις που αποδίδουν καρπούς και το σταθερό πολιτικό περιβάλλον, αναμένουμε ότι η Ελλάδα θα συνεχίσει να εμφανίζει σημαντικά πρωτογενή πλεονάσματα, τα οποία θα μειώνουν σταθερά το υψηλό βάρος του χρέους της. Επιπλέον, η υγεία του τραπεζικού τομέα συνεχίζει να βελτιώνεται, γεγονός που περιορίζει τον κίνδυνο ενός πιστωτικού γεγονότος που σχετίζεται με τον τραπεζικό τομέα και θα μπορούσε να έχει αρνητικό αντίκτυπο στο πιστωτικό προφίλ του δημοσίου.»

Οι σταθερές προοπτικές αντικατοπτρίζουν μια ισορροπία μεταξύ του ότι ορισμένες από τις κύριες πιστωτικές προκλήσεις της Ελλάδας θα βελτιωθούν αργά και των θετικών προοπτικών που σχετίζονται με τη σταθερότητα των θεσμών και τη στάση πολιτικής που προαναφέρθηκε.

«Όσον αφορά τις προκλήσεις, η ολοκλήρωση των θεσμικών και οικονομικών διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων που ενισχύουν την ανάπτυξη θα πάρει χρόνο. Αν και το χρέος προς το ΑΕΠ μειώθηκε γρήγορα τα τελευταία χρόνια, θα παραμείνει ένα από τα υψηλότερα μεταξύ αυτών που αξιολογούμε. Ωστόσο, οι ελληνικές αρχές χρησιμοποιούν τη θετική δυναμική που δημιουργήθηκε από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (ΤΑΑ) για να εφαρμόσουν σθεναρά πολιτικές που υποστηρίζουν την πιστοληπτική ικανότητα.»

Μείωση του χρέους

«Επί σειρά ετών, τα ελληνικά δημόσια οικονομικά έχουν ξεπεράσει τις βασικές μας προσδοκίες, γεγονός που αυξάνει την πεποίθησή μας ότι το ελληνικό χρέος θα παραμείνει σε σταθερή καθοδική πορεία», σημειώνει ο οίκος.

Οι βελτιώσεις αυτές οφείλονται τόσο στη συνεχιζόμενη συγκράτηση των δαπανών όσο και στα φορολογικά έσοδα που αυξάνονται γρήγορα λόγω των συνεχιζόμενων θεσμικών βελτιώσεων στη φορολογική συμμόρφωση και είσπραξη.

Το 2024, η Ελλάδα είχε πρόσθετα φορολογικά έσοδα ύψους 2 δισεκ. ευρώ μέσω των προσπαθειών της για την καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης του κενού στον ΦΠΑ. Αυτό το πέτυχε εν μέρει μέσω μίας στρατηγικής ψηφιοποίησης μεγάλης κλίμακας που υποστηρίζει επίσης τη φορολογική συμμόρφωση, αναφέρει ο Moody’s.

Η προσπάθεια εκσυγχρονισμού της φορολογικής διοίκησης συνεχίζεται, «γεγονός που στηρίζει την προσδοκία μας ότι η αύξηση των φορολογικών εσόδων θα παραμείνει ισχυρή μεσοπρόθεσμα».

Αυτή η υπεραπόδοση των εσόδων δεν γίνεται με αύξηση της φορολογικής επιβάρυνσης (της διαφοράς μεταξύ των μισθών προ και μετά φόρων), κάτι που είναι σημαντικό για τη διατήρηση της οικονομικής ανταγωνιστικότητας.

Στην πραγματικότητα, η φορολογική επιβάρυνση στην εργασία έχει μειωθεί κατά περίπου 4,5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2019 και οι Αρχές εξακολουθούν να δίνουν προτεραιότητα σε συγκρατημένες φορολογικές μειώσεις, όπως η μείωση των εισφορών κοινωνικής ασφάλισης, που επιτρέπουν στους πολίτες να αισθανθούν τους καρπούς των προσπαθειών καταπολέμησης της φοροδιαφυγής.

Πρωτογενή πλεονάσματα και στο μέλλον

Όσον αφορά στο μέλλον, η Ελλάδα αναμένεται να συνεχίσει να έχει μεγάλα πρωτογενή πλεονάσματα και αναμένουμε ότι αυτά θα παραμείνουν στο 2 έως 2,5% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα. Αυτό θα επιτευχθεί μέσω ενός συνδυασμού συγκράτησης των δαπανών και σταθερής δημιουργίας εσόδων.

Η τρέχουσα κατάσταση αυξημένου γεωπολιτικού κινδύνου στην Ευρώπη έχει μικρότερο αντίκτυπο στην Ελλάδα από ό,τι σε άλλες χώρες της Νότιας Ευρώπης. «Η Ελλάδα έχει επιτύχει ή υπερβεί τον στόχο του ΝΑΤΟ για αμυντικές δαπάνες 2% του ΑΕΠ εδώ και πολλά χρόνια και δεν έχει απόθεμα μη υλοποιημένων επενδύσεων στην άμυνα, όπως βλέπουμε σε άλλες χώρες της ΕΕ.»

Συνολικά, ο λόγος χρέους προς ΑΕΠ της Ελλάδας έχει μειωθεί κατά περίπου 50 ποσοστιαίες μονάδες από την κορύφωσή του το 2020 και είναι μειωμένος κατά περίπου 27 ποσοστιαίες μονάδες σε σχέση με τα προ κορωνοϊού επίπεδα.

«Εκτιμούμε ότι στο τέλος του 2024 βρισκόταν στο 156,1% του ΑΕΠ και προβλέπουμε ότι θα μειωθεί στο 148,3% και στο 140,6% το 2025 και το 2026, αντίστοιχα. Η διάρθρωση του χρέους της χώρας παραμένει ευνοϊκή, με μέση διάρκεια μέχρι τη λήξη 18,8 έτη, με το σύνολο του χρέους να είναι σταθερού επιτοκίου.»

Βελτίωση των τραπεζών

Η ποιότητα του ενεργητικού του τραπεζικού συστήματος συνέχισε να βελτιώνεται και θα συγκλίνει στα επίπεδα της ΕΕ, αν και τα επίπεδα των μη εξυπηρετούμενων δανείων (ΜΕΔ) παραμένουν από τα υψηλότερα στην ΕΕ.

Το μεγαλύτερο μέρος της μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων προήλθε από πωλήσεις χαρτοφυλακίων και τιτλοποιήσεις, μειώνοντας τον δείκτη των μη εξυπηρετούμενων δανείων σε περίπου 2,9% τον Δεκέμβριο του 2024 σε σύγκριση με έναν μέσο όρο περίπου 2% για τις τράπεζες της ΕΕ.

Η κυβέρνηση έχει επεκτείνει το Ελληνικό Σύστημα Προστασίας Περιουσιακών Στοιχείων (γνωστό ως «Ηρακλής»), το οποίο αποτέλεσε βασική πηγή μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων μέσω τιτλοποιήσεων. Η επέκταση του «Ηρακλής» (γνωστού και ως «Ηρακλής ΙΙΙ») θα προωθήσει περαιτέρω τιτλοποιήσεις, κυρίως για την Attica Bank και μικρότερα υπόλοιπα για τις τέσσερεις συστημικές τράπεζες.

«Αξίζει να σημειωθεί, ωστόσο, ότι επειδή η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων προήλθε μέσω της μεταβίβασης στοιχείων ενεργητικού, αυτά παραμένουν στην οικονομία στα χέρια των πιστωτικών φορέων, ακόμη και αν βρίσκονται εκτός τραπεζικού τομέα. Η παραμονή αυτών των μη εξυπηρετούμενων δανείων αποτελεί τροχοπέδη στην οικονομική ανάπτυξη, καθώς και πηγή ενδεχόμενων υποχρεώσεων για την κυβέρνηση λόγω της κρατικής εγγύησης για τα senior notes, αν και δεν έχει ενεργοποιηθεί καμία εγγύηση τα τελευταία πέντε χρόνια», σημειώνει ο Moody’s.

Οι δείκτες κεφαλαιακής επάρκειας βελτιώνονται επίσης λόγω της ισχυρής δημιουργίας οργανικού κεφαλαίου, παρά τις πληρωμές μερίσματος το 2024-25. Επιπλέον, η ποιότητα κεφαλαίου βελτιώνεται λόγω της ισχυρής κερδοφορίας και της περαιτέρω (και επιταχυνόμενης) απόσβεσης των αναβαλλόμενων φορολογικών πιστώσεων (DTC).

«Αναμένουμε ότι τα κέρδη θα παραμείνουν εύρωστα, παρά τις κάποιες πιέσεις στα περιθώρια κέρδους το 2025-26 λόγω της ανατιμολόγησης των δανείων σε χαμηλότερα επίπεδα λόγω της μείωσης των επιτοκίων. Τα κέρδη θα υποστηριχθούν από την αύξηση των πιστώσεων σε μεσαίο έως υψηλό μονοψήφιο ποσοστό και τον περαιτέρω εξορθολογισμό της βάσης κόστους των τραπεζών και της αποτελεσματικότητας μέσω πρωτοβουλιών ψηφιοποίησης και περισσότερων περικοπών προσωπικού.»

Αν και η οικονομική ανάπτυξη ήταν κυκλικά ισχυρή λόγω της πολύ ισχυρής στήριξης από τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF), είναι πιθανό να επιβραδυνθεί μόλις ολοκληρωθεί η απορρόφηση των πόρων αυτών, σημειώνει ο οίκος. «Τα δυσμενή δημογραφικά στοιχεία θα δημιουργήσουν σημαντικούς μετωπικούς ανέμους στην ανάπτυξη, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης να αυξήσει τα ποσοστά συμμετοχής του εργατικού δυναμικού», προσθέτει.

Κ. Χατζηδάκης: Η αναβάθμιση αποτέλεσμα «συστηματικής προσπάθειας»

Ο απερχόμενος υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης δήλωσε ότι η αναβάθμιση της πιστοληπτικής ικανότητας της Ελλάδας και από την Moody’s αποτελεί επιστέγασμα της οικονομικής πολιτικής των τελευταίων ετών και ότι οφείλεται στη συστηματική προσπάθεια που καταβλήθηκε από τις κυβερνήσεις:

«Η σημερινή αναβάθμιση σηματοδοτεί το κλείσιμο ενός μεγάλου κύκλου για την ελληνική οικονομία και πιστοποιεί την επιστροφή της χώρας στην ευρωπαϊκή κανονικότητα. Είναι αποτέλεσμα της συστηματικής προσπάθειας που έγινε τα τελευταία 5,5 χρόνια, η οποία δεν ήταν εύκολη, εν μέσω διεθνών κρίσεων και γεωπολιτικής αστάθειας. Και προφανώς αποτελεί επιτυχία όχι μόνο της κυβέρνησης, αλλά όλων των Ελλήνων.»

Ο νυν Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης σχολίασε ακόμη την ανταπόκριση των επενδυτών, αναφερόμενος στις προχθεσινές εκδόσεις ομολόγων του ΟΔΔΗΧ, η οποία ξεπέρασε κατά πολύ τις προσδοκίες: «Η Ελλάδα ζήτησε από τις αγορές 3 δισ. ευρώ και, παρά τη διεθνή αβεβαιότητα, συγκέντρωσε προσφορές άνω των 56,5 δισ. ευρώ, που είναι το μεγαλύτερο ποσό που έχει καταγραφεί για οποιαδήποτε κοινοπρακτική έκδοση από τη χώρα μας», επισημαίνοντας ότι «με τις χθεσινές εκδόσεις και εκείνες που προηγήθηκαν από την αρχή του χρόνου, καλύφθηκαν κατά το μεγαλύτερο μέρος οι δανειακές ανάγκες της χώρας για το 2025. Και διαμορφώνεται δίχτυ ασφαλείας για όποιες πιθανές αναταράξεις μπορεί να προκύψουν στις διεθνείς αγορές τους επόμενους μήνες.»

Ν. Παπαθανάσης: Αναγνώριση του αναπτυξιακού χαρακτήρα της οικονομικής πολιτικής

Ο αναπληρωτής υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Νίκος Παπαθανάσης εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για την απόφαση της Moody’s, χαρακτηρίζοντάς την ως επιβεβαίωση «της συστηματικής και αποτελεσματικής δουλειάς που βρίσκεται σε εξέλιξη από το 2019»:

«Η Ελλάδα, παρά τις διεθνείς πολυεπίπεδες αναταράξεις, έχει αλλάξει σελίδα. Έχει αφήσει οριστικά πίσω της την κρίση χρέους και κινείται πλέον με συνεχείς ρυθμούς ανάπτυξης, κατά πολύ υψηλότερους από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Με εξασφαλισμένη την εσωτερική πολιτική σταθερότητα και εξίσου σταθεροποιημένα μακροοικονομικά μεγέθη, η κυβέρνηση, χρησιμοποιώντας κάθε ευρώ από το σύνολο των χρηματοδοτικών και επενδυτικών εργαλείων που έχει στη διάθεσή της, επιταχύνει τη βελτίωση του φιλικού προς τις επενδύσεις περιβάλλοντος, ενισχύει τις εξαγωγές και την ανταγωνιστικότητα της οικονομίας, κινητροδοτεί την καινοτομία, τη μεγέθυνση των επιχειρήσεων και τη διεύρυνση της πρόσβασής τους στον τραπεζικό δανεισμό.»

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ