Τα μωρά και τα μικρά παιδιά μπορεί να αναπνέουν και να απορροφούν επιβλαβείς χημικές ουσίες από τα στρώματά τους ενώ κοιμούνται, σύμφωνα με δύο μελέτες από το Πανεπιστήμιο του Τορόντο, που δημοσιεύθηκαν στα περιοδικά «Environmental Science & Technology» και «Environmental Science & Technology Letters». Αυτές οι χημικές ουσίες συνδέονται με νευρολογικά και αναπαραγωγικά προβλήματα, άσθμα, ορμονικές διαταραχές και καρκίνο.
«Ο ύπνος είναι ζωτικής σημασίας για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ιδιαίτερα για τα βρέφη και τα νήπια. Ωστόσο, η έρευνά μας υποδεικνύει ότι πολλά στρώματα περιέχουν χημικές ουσίες δυνητικά βλαβερές για τον εγκέφαλο των παιδιών», λέει η επικεφαλής συγγραφέας Μίριαμ Ντάιαμοντ, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Τορόντο. «Αυτό είναι ένα ηχηρό μήνυμα για τους κατασκευαστές και τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, να διασφαλίσουν ότι τα κρεβάτια των παιδιών μας είναι ασφαλή και υποστηρίζουν την υγιή ανάπτυξη του εγκεφάλου», προσθέτει.
Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές μέτρησαν τις συγκεντρώσεις χημικών ουσιών σε 25 υπνοδωμάτια παιδιών ηλικίας έξι μηνών έως τεσσάρων ετών. Ανίχνευσαν ανησυχητικά επίπεδα περισσότερων από 24 φθαλικών ενώσεων, επιβραδυντικών φλόγας και φίλτρων υπεριώδους ακτινοβολίας στον αέρα των υπνοδωματίων, με τα υψηλότερα επίπεδα να βρίσκονται γύρω από τα κρεβάτια.
Σε μια συνοδευτική μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν 16 πρόσφατα αγορασμένα παιδικά στρώματα και επιβεβαίωσαν ότι αυτά είναι πιθανώς η κύρια πηγή αυτών των χημικών ουσιών στο περιβάλλον ύπνου των παιδιών. Όταν οι ερευνητές προσομοίωσαν τη θερμοκρασία σώματος και το βάρος ενός παιδιού στα στρώματα, οι εκπομπές χημικών ουσιών αυξήθηκαν σημαντικά έως και πολλές φορές. Τα στρώματα που μελετήθηκαν αγοράστηκαν στον Καναδά, αλλά τα περισσότερα περιείχαν υλικά που προέρχονταν από άλλες χώρες, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ και του Μεξικού. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα αποτελέσματα είναι πιθανό να ισχύουν για στρώματα που αγοράζονται σε όλη τη βόρεια Αμερική.
Οι φθαλικές ενώσεις και τα επιβραδυντικά φλόγας που μετρήθηκαν σε αυτή τη μελέτη είναι ορμονικοί διαταράκτες και συνδέονται με νευρολογικές βλάβες, συμπεριλαμβανομένων των μαθησιακών δυσκολιών, των μειωμένων δεικτών IQ, των προβλημάτων συμπεριφοράς και της μειωμένης μνήμης. Ορισμένες συνδέονται επίσης με παιδικό άσθμα και καρκίνο. Επίσης, αρκετά φίλτρα UV που εντοπίστηκαν είναι ορμονικοί διαταράκτες.
Τα παιδιά είναι ιδιαίτερα ευάλωτα στην έκθεση, δεδομένου ότι εξακολουθούν να αναπτύσσονται, έχουν συμπεριφορές που περιλαμβάνουν την επαφή των χεριών με το στόμα και ρυθμό αναπνοής δέκα φορές υψηλότερο από τους ενήλικες. Έχουν επίσης πιο διαπερατό δέρμα και τριπλάσια επιφάνεια δέρματος σε σχέση με το σωματικό τους βάρος από τους ενήλικες.
Επισημαίνεται ότι τα υψηλά επίπεδα επιβραδυντικών φλόγας στα περισσότερα από τα στρώματα που ελέγχθηκαν ήταν αινιγματικά, δεδομένου ότι αυτές οι χημικές ουσίες δεν είναι απαραίτητες για την έγκριση ούτε των καναδικών ούτε των αμερικανικών προτύπων ευφλεκτότητας στρωμάτων. Σημειώνεται επίσης ότι τα επιβραδυντικά φλόγας συνδέονται με νευρολογικές, αναπαραγωγικές και ορμονικές βλάβες καθώς και με καρκίνο, και επίσης δεν έχουν αποδεδειγμένο όφελος πυρασφάλειας όπως χρησιμοποιούνται στα στρώματα.
Οι ερευνητές καλούν τους κατασκευαστές να είναι πιο προσεκτικοί σχετικά με τις χημικές ουσίες στα παιδικά στρώματα μέσω δοκιμών. Επιπλέον, απαιτούνται αυστηρότεροι κανονισμοί για τη χρήση επιβραδυντικών φλόγας και φθαλικών πλαστικοποιητών στα παιδικά στρώματα. Στον Καναδά, οι συγγραφείς συνιστούν την επέκταση των περιορισμών και σε ορισμένους πλαστικοποιητές για παιχνίδια και αντικείμενα που μπαίνουν στο στόμα, ώστε να περιλαμβάνουν στρώματα και άλλα είδη κλινοσκεπασμάτων, καθώς και την έγκριση των προ πολλού προταθέντων περιορισμών σε δύο επιβραδυντικά φλόγας. Αρκετά στρώματα περιείχαν χημικές ουσίες που είναι απαγορευμένες ή περιορισμένες στον Καναδά, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι κατασκευαστές πρέπει να ελέγχουν τα παιδικά στρώματα για αυτές τις χημικές ουσίες πριν τα διαθέσουν στην αγορά.
Εν τω μεταξύ, οι ερευνητές τονίζουν ότι υπάρχουν ενέργειες που μπορούν να κάνουν οι γονείς για να μειώσουν την έκθεση των παιδιών τους. Συνιστούν την απομάκρυνση περιττών αντικειμένων από τον χώρο ύπνου του παιδιού μειώνοντας τον αριθμό των μαξιλαριών, των κουβερτών και των παιχνιδιών. Συνιστούν επίσης το συχνό πλύσιμο και ανανέωση των κλινοσκεπασμάτων και των ρούχων ύπνου του παιδιού, καθώς αυτά μειώνουν την έκθεση. Τέλος, λένε ότι τα υφάσματα που δεν είναι βαμμένα ή είναι ουδέτερου χρώματος είναι πιθανώς ασφαλέστερα, καθώς η διατήρηση έντονων χρωμάτων απαιτεί την προσθήκη φίλτρων UV και άλλων πρόσθετων που μπορεί να είναι επιβλαβή.
