Σε εξέλιξη βρίσκονται οι έρευνες των αστυνομικών αρχών προκειμένου να διαπιστώσουν τις ακριβείς συνθήκες υπό τις οποίες σημειώθηκε έκρηξη στο κέντρο της Θεσσαλονίκης, σήμερα το πρωί, από την οποία τραυματίστηκε θανάσιμα μια 38χρονη γυναίκα.
Στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. έχουν συλλέξει από το πρωί υπολείμματα της έκρηξης που ελέγχονται στα εγκληματολογικά εργαστήρια, περιγραφές και υλικό από κάμερες παρακείμενων καταστημάτων, ερευνούν τα ακριβή χαρακτηριστικά του μηχανισμού και της εκρηκτικής ύλης που χρησιμοποιήθηκε αλλά και την ενδεχόμενη εμπλοκή της 38χρονης νεκρής. Πιθανολογείται να είναι το άτομο που επιχείρησε να τοποθετήσει τον μηχανισμό.
Στο μικροσκόπιο έχουν μπει στοιχεία και πληροφορίες, εξετάζεται η σύνδεση της 38χρονης με συγκεκριμένο ποινικό, ληστή τραπεζών που κινείται στον ευρύτερο αντιεξουσιαστικό χώρο, βρίσκεται στη φυλακή και είχε κατηγορηθεί για την αποστολή δέματος-βόμβας με αποδέκτη πρόεδρο Εφετών, τον Φεβρουάριο του 2024. Ωστόσο η 38χρονη δεν κατηγορήθηκε ποτέ για συμμετοχή της στη συγκεκριμένη αποστολή.
«Η 38χρονη ήταν γνώριμη των αστυνομικών αρχών, είχε απασχολήσει για αδικήματα κοινού ποινικού δικαίου κατηγορήθηκε για υπόθαλψη εγκληματία και μάλιστα ληστή, είχε στην κατοχή της το καλάσνικοφ με το οποίο έγινε ληστεία τράπεζας στην Αττική, συνελήφθη και φυλακίστηκε. Είχε απασχολήσει για διακεκριμένες κλοπές, ναρκωτικά κ.ά.», όπως ανέφερε στο ΑΠΕ ΜΠΕ η εκπρόσωπος Τύπου της Ελληνικής Αστυνομίας Κωνσταντίνα Δημογλίδου.
Υπενθυμίζεται ότι η έκρηξη σημειώθηκε στις 05:33 το πρωί πλησίον υποκαταστήματος τράπεζας και κοντά σε πάρκινγκ, στη συμβολή των οδών Πλάτωνος και Αγίου Δημητρίου, προκαλώντας εκτεταμένες ζημιές σε τζαμαρίες και στόρια καταστημάτων και διαμερισμάτων. Φθορές προκλήθηκαν και σε οχήματα στον χώρο στάθμευσης. Έντρομοι ξύπνησαν οι κάτοικοι της περιοχής . «Μένω στα 150 μέτρα από το υποκατάστημα της τράπεζας, τα ξημερώματα ακούω έναν εκκωφαντικό θόρυβο, κατάλαβα αμέσως ότι ήταν έκρηξη. Άκουσα στη συνέχεια σειρήνες, περιπολικά, ασθενοφόρο. Ήταν ισχυρή έκρηξη, από τον θόρυβο, πετάχτηκε ο κόσμος στα μπαλκόνια, απέναντι από την τράπεζα, στο φαρμακείο έσπασαν όλα τα τζάμια» περιγράφει στο ΑΠΕ ΜΠΕ ο Γιώργος Τζαμαδάνης, αυτόπτης μάρτυρας και κάτοικος της περιοχής.
Η 38χρονη γυναίκα διακομίσθηκε με ασθενοφόρο στο νοσοκομείο Ιπποκράτειο ενώ κατά τη μεταφορά της οι διασώστες του ΕΚΑΒ επιχειρούσαν καρδιοαναπνευστική αναζωογόνηση, ωστόσο στο νοσοκομείο υπέκυψε στα τραύματά της.
«Η Αντιτρομοκρατική βρίσκεται στο σημείο, όταν υπάρχει έκρηξη πάντα ενημερώνεται», τόνισε η κα Δημογλίδου. Την υπόθεση ωστόσο ερευνά η Υποδιεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος Βορείου Ελλάδος
Καμία άλλη γυναίκα της προχριστιανικής αρχαιότητας δεν έχει εξυμνηθεί τόσο για την ομορφιά και την αγνότητά της όσο η Εβραία Σουζάννα και η Ρωμαία Λουκρητία. Και οι δύο έγιναν διάσημες για την αντίδρασή τους όταν αναγκάστηκαν να επιλέξουν μεταξύ μοιχείας και θανάτου.
Επί χιλιετίες, ενέπνεαν τους ζωγράφους. Υπάρχει όμως ένα παράδοξο: οι καλλιτέχνες σπάνια έδιναν έμφαση στην ηθικότητά τους – μέχρι τον Πάολο Βερονέζε (1528 -1588). Σε αντίθεση με άλλους ζωγράφους, που αντιμετώπισαν κάπως πιο ελεύθερα το θέμα, ο Βερονέζε επέλεξε να δώσει έμφαση σε αυτό που έδιναν και οι ιστορίες τους και να τις παρουσιάσει ως ενάρετες γυναίκες που κατηγορήθηκαν άδικα για μοιχεία.
Όπως αφηγείται το βιβλίο του Δανιήλ (κεφάλαιο 13), δύο σεβάσμιοι δικαστές απείλησε να ορκιστούν ψευδώς ότι είδαν τη Σουζάννα να διαπράττει μοιχεία – κάτι που θα σήμαινε τη θανατική καταδίκη της – αν δεν διαπράξει μοιχεία μαζί τους. Εκείνη αρνήθηκε, δικάστηκε και καταδικάστηκε. Πριν την οδηγήσουν για να λιθοβοληθεί, ο προφήτης Δανιήλ απαίτησε να εξεταστούν οι κατήγοροί της. Χάρη στις ασυμφωνίες στις καταθέσεις τους, οι πρεσβύτεροι δικαστές αποδείχθηκαν ένοχοι για ψευδορκία και εκτελέστηκαν.
Η ιστορία της Λουκρητίας προέρχεται από την «Ιστορία της Ρώμης» του Λίβιου, Βιβλίο 1, κεφάλαιο 58. Ο Σέξτος Ταρκίνος, γιος ενός αυταρχικού Ρωμαίου βασιλιά του 5ου αιώνα π.Χ., εκβίασε επιτυχώς τη Λουκρητία για να την οδηγήσει σε μοιχεία. Προσέφερε στη Λουκρητία δύο επιλογές: είτε θα δεχόταν τις προτάσεις του είτε θα σκότωνε την ίδια και τον υπηρέτη της, με την πρόφαση ότι «τους έπιασε να μοιχεύουν». Εκείνη επέλεξε το πρώτο.
Την επόμενη ημέρα, η Λουκρητία μετανόησε μπροστά στον πατέρα της, στον σύζυγό της και σε δύο μάρτυρες. Αφού δήλωσε ότι «το σώμα μόνο έχει παραβιαστεί, το μυαλό είναι αθώο – ο θάνατος θα είναι μάρτυράς μου», η Λουκρητία αυτοκτόνησε. Ο θάνατός της αποτέλεσε το έναυσμα για την οικογένειά της και άλλους Ρωμαίους ευγενείς να ανατρέψουν τον Ταρκίνο. Αναγκάστηκε να διαφύγει και σκοτώθηκε λίγο αργότερα.
Κοινές καλλιτεχνικές ερμηνείες
Οι καλλιτεχνικές απεικονίσεις της Σουζάννας και της Λουκρητίας τείνουν να είναι γυμνοί ή μερικώς γυμνοί πίνακες, που επικεντρώνονται στη σκηνή όπου εκβιάζονται από τους διώκτες τους.
Δεδομένου ότι οι δύο δικαστές είδαν τη Σουζάννα την ώρα που έκανε μπάνιο στον ιδιωτικό της κήπο, πολλές από τις ζωγραφικές αναπαραστάσεις της θυμίζουν γενικώς τα γυμνά ή τους πίνακες της Αφροδίτης, και διακρίνονται από εκείνα χάρη στον τίτλο και ορισμένες ανεπαίσθητες ενδείξεις, όπως η παρουσία των δικαστών σε κάποια άκρη της σύνθεσης. Τρεις από τις τέσσερις απεικονίσεις της Σουζάννας από τον Τιντορέττο – συμπεριλαμβανομένων δύο που ζωγραφίστηκαν μόλις δεκαετίες πριν από τον Βερονέζε – εμπίπτουν σε αυτές τις κατηγορίες.
Την εποχή του Βερονέζε, η σύνθεση με τη γυμνή Σουζάννα στο επίκεντρο και τους δικαστές στην περιφέρεια αποτελούσε ήδη καλλιτεχνική σύμβαση. Ο Τιντορέτο, ο Αλεσσάντρο Αλλόρι (συνεργάτης του Βαζάρι), ο Λορέντζο Λόττο και ο Γιαν Μάτσυς ζωγράφισαν τέτοιες σκηνές.
Η Λουκρητία συνήθως απεικονίζεται ημίγυμνη, λίγο πριν αυτοκτονήσει. Κρατώντας ένα στιλέτο – συχνά στραμμένο προς τον ίδιο της τον κορμό – καθιστά προφανή την αφήγηση της επερχόμενης αυτοκτονίας. Αλλά οι αρχαίες μαρτυρίες την παρουσιάζουν να αυτοκτονεί παρουσίᾳ της οικογενείας της, κάτι που μάς υποχρεώνει να υποθέσουμε ότι ήταν ντυμένη. Μερικές φορές, η γυμνότητά της τονίζει συμβολικά ότι την είχαν βιάσει. Μερικές φορές υποδηλώνει έναν παραλληλισμό μεταξύ της σωματικής ομορφιάς της και της ηθικής καλοσύνης της, όπως σε ένα έργο του Αμβρόσιου Μπένσον. Ως επί το πλείστον, όμως, θέτει απλώς την αφηγηματική πτυχή της ιστορίας της σε δευτερεύοντα ρόλο.
Οι καλλιτέχνες έχουν κατά καιρούς απεικονίσει τη Λουκρητίαμε σε συνθέσεις που θυμίζουν τις συνθέσεις με τη Σουζάννα, αλλά με τον Ταρκίνο να την αιφνιδιάζει στην κρεβατοκάμαρά της. Αν και οι αρχαίες πηγές δεν αναφέρουν τι φορούσε, το γυμνό βοηθά στην αφήγηση της ιστορίας.
Οι συνθέσεις του Βερονέζε
Ο Βερονέζε ήταν ο πρώτος μεγάλος δάσκαλος που ζωγράφισε τη Λουκρητία και τη Σουζάννα εστιάζοντας στην αρετή τους, που τις ανύψωσε στην ηθική φαντασία του δυτικού κόσμου. Σε κάποιο βαθμό, η «Λουκρητία» του Βερονέζε μπορεί να έχει επηρεαστεί από έναν πίνακα του 1515 περίπου, που συνήθως θεωρείται πρώιμο έργο του Τιτσιάνο. Και οι δύο απεικονίζουν τη Λουκρητία ντυμένη – λιγότερο ή περισσότερο – στα πράσινα και τα λευκά, με ξανθά μαλλιά. Το προγενέστερο έργο παραμένει επικεντρωμένο στην ομορφιά της, αν και πιο μετριοπαθώς. Τα μάτια της Λουκρητίας κοιτούν προς τα πάνω με ένα βλέμμα που θα μπορούσε να είναι περίεργο και τα ημιδιαφανή ρούχα της αναδεικνύουν το σώμα της. Το στιλέτο κοιτάζει προς τα έξω.
Τιτσιάνο, «Ο Ταρκίνος και η Λουκρητία», περ. 1515. Λάδι σε πάνελ. 81 x 66 εκ. Μουσείο Kunsthistorisches, Βιέννη. (Public Domain)
Παρά τις ομοιότητες, ο Βερονέζε αντέστρεψε μεγάλο μέρος αυτού του πίνακα. Η δική του Λουκρητία κοιτάζει στο έδαφος με ντροπή και μετάνοια – ίσως και με απέχθεια για τον εαυτό της. Όχι μόνο είναι πιο καλυμμένη, αλλά ανασηκώνει και τον μανδύα της για να καλυφθεί καλύτερα. Η άκρη του μαχαιριού της ακουμπά στο στήθος της – και θα μπορούσε κάλλιστα να έχει αρχίσει να το διαπερνά. Εκτός από το να τη σκοτώσει, θα καρφώσει τον μανδύα πάνω της, διατηρώντας τη σεμνότητά της ακόμα και στον θάνατο. Όσο όμορφη κι αν είναι, το επίκεντρο είναι η πράξη της αυτοκτονίας της και οι ηθικές ιδιότητες που την οδήγησαν να βάλει τέλος στη ζωή της.
Πάολο Βερονέζε, «Λουκρητία», περ. 1580-1583. Λάδι σε καμβά, 109 x 88εκ. Kunsthistorisches Μουσείο, Βιέννη. (Public Domain)
Η απεικόνιση της Σουζάνας, από τον Βερονέζε, επιδεικνύει παρόμοια σεμνότητα. Αν και το σώμα της φαίνεται περισσότερο απ’ ό,τι της Λουκρητίας, αυτό δείχνει ότι καλύπτεται όσο το δυνατόν πιο γρήγορα όταν οι δικαστές την αντιμετωπίζουν. Όμως η προσωπικότητά της είναι διαφορετική. Βλέποντας την από κοντά, στο πρόσωπό της αναμειγνύονται η δυσπιστία και η σύγχυση με την πρόκληση – σαν να θεωρεί την πρότασή τους πολύ παράλογη για να είναι αληθινή.
Πάολο Βερονέζε, «Η Σουζάννα και οι πρεσβύτεροι», περ. 1580. Λάδι σε καμβά, 149 x 175 εκ. Εθνικό Μουσείο Πράδο, Μαδρίτη. (Public Domain)
Και οι δύο ιστορίες τονίζουν τις επιπτώσεις της λαγνείας, προβάλλοντας την ανεξέλεγκτη διαφθορά και την κατάχρηση εξουσίας από άνδρες με δύναμη. Εστιάζοντας στις ιστορίες των γυναικών και στην ηθική τους, ο Βερονέζε ενέπνευσε τις μεταγενέστερες γενιές καλλιτεχνών: Οι μετα-αναγεννησιακοί δάσκαλοι, συμπεριλαμβανομένων των Ρούμπενς, Άντονυ βαν Ντάυκ και Αρτεμισία Τζεντιλέσκι, επέλεξαν να ακολουθήσουν την προσέγγιση του Βερονέζε.
Έντονος ο προβληματισμός στις αρχές και τις μυστικές υπηρεσίες της Ελλάδας, καθώς χθες συνελήφθη ακόμη ένας αλλοδαπός με την κατηγορία της κατασκοπείας, αυτή τη φορά στις Σέρρες.
Πρόκειται για έναν 68χρονο Πολωνό με διαβατήριο από τη Γεωργία, ο οποίος έφθασε πρόσφατα στη χώρα μας. Πιάστηκε να φωτογραφίζει σημεία του στρατοπέδου Ιλάρχου Κλεισάρη, το οποίο βρίσκεται στην είσοδο της πόλης των Σερρών.
Ο άνδρας έγινε αντιληπτός από στρατιώτες, οι οποίοι ειδοποίησαν την αστυνομία.
Σήμερα το πρωί οδηγήθηκε στον εισαγγελέα.
Στο Στρατόπεδο Κλεισάρη, που βρίσκεται στην είσοδο των Σερρών, είναι η έδρα της 10ης Ταξιαρχίας Πεζικού (υπό συγκρότηση, μετά την πρόσφατη αναβάθμιση του Χ Συντάγματος Πεζικού).
Η υπόθεση αυτή έρχεται σε συνέχεια της σύλληψης και προφυλάκισης ομογενούς, πάλι από τη Γεωργία, ο οποίος φωτογράφιζε στρατόπεδα της Αλεξανδρούπολης.
Σήμερα και αύριο, 3 και 4 Μαΐου, το Εράτειο Ωδείο φιλοξενεί στον χώρο του για πρώτη φορά έκθεση χειροποίητης κλασικής κιθάρας, με τη συμμετοχή οκτώ Ελλήνων δημιουργών και μίας ομάδας.
Ο Γιάννης Σεϊντουλάς, ένας από τους συμμετέχοντες και ιδρυτής της ομάδας «Four Tone», μίλησε στην Epoch Times για την έκθεση και την ομάδα του, και προσκάλεσε το κοινό να επισκεφθεί το Εράτειο Ωδείο για να συναντήσει τους δημιουργούς, να συνομιλήσει μαζί τους και να δοκιμάσει τις κιθάρες.
Σύμφωνα με τον κο Σεϊντουλά, η διοργάνωση της έκθεσης οφείλεται στον κιθαρίστα και καθηγητή κλασικής κιθάρας Γιώργο Μαστρογιαννόπουλο, και γίνεται σε συνεργασία με το Εράτειο Ωδείο. Ο κος Μαστρογιαννόπουλος οργανώνει επίσης το φεστιβάλ κλασικής κιθάρας «Γιορτές κιθάρας» στο Ωδείο Ωρίων, στη Γλυφάδα, κάθε Δεκέμβριο ή Ιανουάριο – κοντά στις γιορτές των Χριστουγέννων.
Ο κος Σεϊντουλάς, στο εργαστήριό του, παραδίδει και μαθήματα κατασκευής κιθάρας. Από εκεί προέκυψε και η ομάδα του, οι «Four Tone». Όπως είπε ο ίδιος, πρόκειται για μία ομάδα συνεργασίας τεσσάρων ατόμων, του ιδίου και τριών μαθητών του, οι οποίοι εργάζονται από κοινού για την κατασκευή μίας κιθάρας. «Με αυτόν τον τρόπο επισπεύδεται η διαδικασία και ελαττώνεται το κόστος», είπε στην Epoch Times, συμπληρώνοντας ότι από καιρό επιθυμούσε τη δημιουργία μίας τέτοιας ομάδας. Οι τέσσερίς τους ‘έδεσαν’ και, μετά από πειραματισμούς, άρχισαν να παράγουν τα όργανα των «Four Tone».
(Ευγενική παραχώρηση του Γιάννη Σεϊντουλά)
Η έκθεση θα είναι ανοικτή το σαββατοκύριακο, το Σάββατο από τις 15:οο έως τις 21:30, ενώ την Κυριακή από τις 11:00 το πρωί έως τις 21:30. Η είσοδος είναι ελεύθερη.
Πληροφορίες για την έκθεση μπορείτε να ζητήσετε στο τηλέφωνο 6977 880 580.
Οι πρόσφατες διπλωματικές επαφές του Πεκίνου με χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας—περιλαμβανομένης της περιοδείας του Κινέζου ηγέτη Σι Τζινπίνγκ σε Βιετνάμ, Μαλαισία και Καμπότζη—οδήγησαν σε ανταλλαγές και δεσμεύσεις για εμβάθυνση της οικονομικής συνεργασίας. Ωστόσο, οι προσπάθειες του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) να οικοδομήσει κοινό μέτωπο κατά των αυστηρότερων εμπορικών πολιτικών των ΗΠΑ έχουν αποδώσει λιγότερο.
Κατά την πρώτη του διεθνή περιοδεία για το 2025, από τις 14 έως τις 18 Απριλίου, ο Σι υπέγραψε δεκάδες συμφωνίες με τις χώρες που επισκέφθηκε. Πολλές από αυτές ήταν μνημόνια συνεργασίας σε τομείς όπως οι υποδομές, η τεχνητή νοημοσύνη, η γεωργία και το εμπόριο.
Ταυτόχρονα, κυβερνήσεις της Νοτιοανατολικής Ασίας προχωρούν σε κινήσεις για τη σύναψη συμφωνιών με την Ουάσιγκτον, μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να αναστείλει για τρεις μήνες την εφαρμογή των αμοιβαίων δασμών που αφορούν δεκάδες χώρες παγκοσμίως.
Πέραν της ενίσχυσης των δικών τους βιομηχανικών βάσεων, οι χώρες της περιοχής έχουν καταστεί ελκυστικοί προορισμοί για Κινέζους κατασκευαστές που επιδιώκουν να παρακάμψουν τους αμερικανικούς δασμούς. Οι κατασκευαστές αυτοί εξάγουν προϊόντα και πρώτες ύλες στις χώρες αυτές, οι οποίες στη συνέχεια μεταπωλούν τα αγαθά στις ΗΠΑ μέσω διαδικασίας γνωστής ως «μεταφόρτωση».
Ο όγκος εμπορίου μεταξύ Ηνωμένων Πολιτειών και χωρών της Νοτιοανατολικής Ασίας έφτασε τα 476,8 δισ. δολάρια το 2024, εκ των οποίων τα 124,6 δισ. δολάρια αντιστοιχούν σε αμερικανικές εξαγωγές, σύμφωνα με το Γραφείο του Εμπορικού Αντιπροσώπου των ΗΠΑ. Την ίδια χρονιά, το διμερές εμπόριο μεταξύ Κίνας και Νοτιοανατολικής Ασίας αυξήθηκε στα 982,3 δισ. δολάρια, σύμφωνα με το κινεζικό κρατικό πρακτορείο ειδήσεων Xinhua. Ωστόσο, έκθεση του Asia Society Policy Institute που δημοσιεύθηκε τον Φεβρουάριο σημειώνει ότι, παρότι οι κινεζικές εξαγωγές προς την περιοχή συνεχίζουν να αυξάνονται, οι εισαγωγές αγαθών από τις χώρες αυτές παραμένουν σχεδόν στάσιμες.
Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν εκφράσει ανησυχίες για το φαινόμενο της μεταφόρτωσης, το οποίο εντάθηκε μετά την επιβολή δασμών στις κινεζικές εισαγωγές κατά την πρώτη θητεία Τραμπ. Το ζήτημα αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση των εισαγωγών αμερικανικών προϊόντων, αποτελεί κρίσιμο παράγοντα στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με τις χώρες της περιοχής.
Μακρινό το ενδεχόμενο αντι-αμερικανικού άξονα
Ο καθηγητής Σουν Κούο-σιάνγκ, από το Τμήμα Διεθνών Σχέσεων και Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Νανχουά στην Ταϊβάν, δήλωσε στην κινεζική έκδοση της Epoch Times ότι οι κινήσεις του ΚΚΚ αποσκοπούν στο να καλλιεργήσουν ένα ενιαίο μέτωπο απέναντι στις ΗΠΑ και να καθιερώσουν την Κίνα ως κυρίαρχη δύναμη στη Νοτιοανατολική Ασία.
Οι αμερικανικοί δασμοί στα προϊόντα από Βιετνάμ, Μαλαισία και Καμπότζη είχαν αρχικά καθοριστεί στο 46%, 24% και 49% αντίστοιχα, αλλά μειώθηκαν στο γενικό επίπεδο του 10% στις 9 Απριλίου.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ κρατάει ένα διάγραμμα ενώ μιλάει κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης για την ανακοίνωση του εμπορίου με τίτλο «Make America Wealthy Again» στον Κήπο των Ρόδων του Λευκού Οίκου στην Ουάσινγκτον, στις 2 Απριλίου 2025. (Chip Somodevilla/Getty Images)
Σε συνέντευξη Τύπου στις 17 Απριλίου, ο εκπρόσωπος του κινεζικού Υπουργείου Εμπορίου, Χε Γιαντόνγκ, αποφεύγοντας άμεση αναφορά στους αμερικανικούς δασμούς, ανέφερε ότι η περιοδεία του Σι αποτέλεσε ευκαιρία για ενίσχυση της συνεργασίας με γειτονικές χώρες και για την οικοδόμηση ισχυρότερων αλυσίδων εφοδιασμού.
Παρότι ο Σι έτυχε θερμής υποδοχής, ο καθηγητής Σουν εκτιμά ότι η προσπάθεια του Πεκίνου να συγκροτήσει «κάποιου είδους αντι-αμερικανική συμμαχία» δύσκολα θα ευδοκιμήσει, καθώς οι χώρες της περιοχής «προτιμούν να κρατούν αποστάσεις από την Κίνα και να υιοθετούν μια πραγματιστική διπλωματική στάση» βασισμένη στα θεμελιώδη εθνικά τους συμφέροντα.
Σύμφωνα με τον ίδιο, οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας αποδίδουν μεγαλύτερη αξία στις εμπορικές σχέσεις με τις Ηνωμένες Πολιτείες και στις ευκαιρίες που απορρέουν από αυτές, προσεγγίζοντας με ιδιαίτερη επιφυλακτικότητα τις πρωτοβουλίες του Πεκίνου. Όπως τόνισε, «ανησυχούν μήπως μια υπερβολικά φιλοκινεζική στάση προκαλέσει κυρώσεις από τις ΗΠΑ» και δεν είναι διατεθειμένες να θυσιάσουν την οικονομική τους διαπραγματευτική ισχύ για να εξυπηρετήσουν τους στρατηγικούς στόχους του ΚΚΚ.
Εντατικοί έλεγχοι σε «μεταφορτώσεις» κινεζικών προϊόντων
Οι χώρες που επισκέφθηκε ο Σι Τζινπίνγκ εμφανίστηκαν διστακτικές στο να επαναλάβουν τη ρητορική του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) κατά των Ηνωμένων Πολιτειών.
Στις 18 Απριλίου, τελευταία ημέρα της περιοδείας του Κινέζου ηγέτη, ο Βιετναμέζος πρωθυπουργός Φαμ Μιν Τσιν υπογράμμισε τον «ιδιαίτερο δεσμό» της χώρας του με τις ΗΠΑ, σημειώνοντας ότι το Ανόι έχει «σε μεγάλο βαθμό ανταποκριθεί στις ανησυχίες των ΗΠΑ» μειώνοντας φόρους και αυξάνοντας τις εισαγωγές αμερικανικών προϊόντων. Όπως αναφέρεται σε ανάρτηση της κυβέρνησης του Βιετνάμ, η χώρα δηλώνει πρόθυμη να συνεχίσει τον διάλογο και τις διαπραγματεύσεις.
Σε οδηγία του υπουργείου Εμπορίου του Βιετνάμ, την οποία επικαλείται το πρακτορείο Reuters, η κυβέρνηση δίνει εντολή για πάταξη της μεταφόρτωσης προϊόντων και άλλων μορφών «εμπορικής απάτης», προειδοποιώντας ότι τέτοιες πρακτικές περιπλέκουν τις προσπάθειες αποφυγής κυρώσεων σε βάρος ξένων προϊόντων. Αν και στην οδηγία δεν κατονομάζονται ρητά η Κίνα ή οι ΗΠΑ, το άρθρο της 22ας Απριλίου σημειώνει ότι σχεδόν το 40% των εισαγωγών του Βιετνάμ προέρχονται από την Κίνα και ότι η Ουάσιγκτον έχει ανοιχτά κατηγορήσει το Πεκίνο για χρήση του Βιετνάμ ως διαμετακομιστικού κόμβου ώστε να παρακαμφθούν οι αμερικανικοί δασμοί.
Η οδηγία φέρει ημερομηνία 15 Απριλίου, την ημέρα που ο Σι αναχώρησε από το Βιετνάμ για τη Μαλαισία.
Το Bloombergανέφερε στις 18 Απριλίου ότι το Βιετνάμ ήταν από τις πρώτες χώρες που προσέγγισαν τις ΗΠΑ, με τον Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Το Λαμ να επικοινωνεί τηλεφωνικά με τον πρόεδρο Τραμπ στις 4 Απριλίου, δύο ημέρες μετά την ανακοίνωση δασμού 46% στα βιετναμέζικα προϊόντα στο πλαίσιο των λεγόμενων δασμών της «Liberation Day» («Ημέρας Απελευθέρωσης»).
Κατάστημα στην αγορά Tan Binh, τη μεγαλύτερη αγορά χονδρικής πώλησης ενδυμάτων και κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων στην πόλη Χο Τσι Μινχ, Βιετνάμ, στις 3 Απριλίου 2025. (Thanh Hue/Getty Images)
Το Βιετνάμ προμηθεύει πολλές δυτικές εταιρείες στην περιοχή, ενώ εξαρτάται σημαντικά από εισαγόμενες κινεζικές πρώτες ύλες. Σύμφωνα με τα τελωνειακά στοιχεία του Βιετνάμ, το εμπορικό του πλεόνασμα με τις ΗΠΑ το 2024 ανήλθε σε 123 δισ. δολάρια. Στο πρώτο τρίμηνο του 2025, οι εξαγωγές προς τις ΗΠΑ έφτασαν τα 31,4 δισ. δολάρια, ενώ οι κινεζικές εισαγωγές προς το Βιετνάμ διαμορφώθηκαν στα 30 δισ. δολάρια.
Αντίστοιχα, και η Καμπότζη—αν και θεωρείται πιο στενά συνδεδεμένη με την Κίνα από το Βιετνάμ—έχει προβεί σε μέτρα περιορισμού της μεταφόρτωσης κινεζικών προϊόντων. Σύμφωνα με την εφημερίδα Cambodia China Times, που εκδίδεται στην κινεζική γλώσσα, η κυβέρνηση της Καμπότζης εξέδωσε αναθεωρημένο ρυθμιστικό πλαίσιο αμέσως μετά την επιστροφή του Σι στην Κίνα, με σκοπό την αποτροπή της χρήσης της χώρας ως «κόμβου μεταφόρτωσης» κινεζικών προϊόντων.
Στις 16 Απριλίου, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Σουν Τσαντόλ ηγήθηκε αντιπροσωπείας σε τηλεδιάσκεψη με τον Αμερικανό εκπρόσωπο Εμπορίου Τζέιμσον Γκριρ. Στο πλαίσιο αυτών των διαπραγματεύσεων εξετάστηκαν και οι νέες ρυθμίσεις για τη μεταφόρτωση, καθώς η Πνομ Πενχ προσπαθεί να πετύχει μείωση ή κατάργηση του επικείμενου δασμού 49% από τις ΗΠΑ.
Ισορροπίες στις σχέσεις με τις υπερδυνάμεις
Όπως και το Βιετνάμ, η Καμπότζη έχει δεχθεί επικρίσεις από την κυβέρνηση Τραμπ για διευκόλυνση της παράκαμψης δασμών από κινεζικούς παραγωγούς.
Αναφερόμενος στη συνεργασία Καμπότζης–Κίνας, ο πρωθυπουργός Χουν Μανέτ τόνισε ότι οι «παντός καιρού» σχέσεις που ενίσχυσε με τον Σι βασίζονται στην ισότητα και το αμοιβαίο όφελος. Παράλληλα, απέρριψε τις αιτιάσεις περί απώλειας κυριαρχίας ή ελέγχου από την Κίνα. Υποστήριξε ότι, μολονότι η ναυτική βάση του Ρεάμ αναβαθμίστηκε με κινεζική υποστήριξη και πραγματοποιήθηκαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις μετά την επίσκεψη του Σι, η βάση δεν προορίζεται αποκλειστικά για χρήση από την Κίνα. Στις 19 Απριλίου, δύο ιαπωνικά πολεμικά πλοία κατέπλευσαν στη βάση, τα πρώτα ξένα πλοία που την επισκέπτονται. Ο πρωθυπουργός ανέφερε ότι αναμένονται επίσης πλοία από το Βιετνάμ, τη Ρωσία, τις ΗΠΑ και άλλες χώρες.
Η Μαλαισία, η οποία αντιμετωπίζει χαμηλότερο δασμό 24%, ανακοίνωσε στις 25 Απριλίου ότι θα αυξήσει τις εισαγωγές από τις ΗΠΑ, κίνηση που, σύμφωνα με άρθρο της South China Morning Post, καταδεικνύει τη χαλάρωση οποιουδήποτε ενιαίου μετώπου στην περιοχή απέναντι στις πιέσεις του εμπορικού πολέμου.
Ο Χουάνγκ Τσουνγκ-τινγκ, ερευνητής της πολιτικής και στρατιωτικής στρατηγικής του ΚΚΚ στο Ινστιτούτο Εθνικής Άμυνας και Ερευνών Ασφαλείας της Ταϊβάν, δήλωσε στο Radio France Internationale ότι, παρότι οι δασμοί θα επηρεάσουν τη μεταφόρτωση κινεζικών προϊόντων, θα χρειαστεί χρόνος για να μειώσουν οι χώρες της περιοχής την εξάρτησή τους από κρίσιμες κινεζικές πρώτες ύλες.
Αν και οι χώρες της Νοτιοανατολικής Ασίας επιλέγουν να «στηρίζονται στις Ηνωμένες Πολιτείες» για τις εμπορικές τους σχέσεις, ο Χουάνγκ εκτιμά ότι η Ουάσιγκτον θα πρέπει να προσφέρει επιπλέον κίνητρα ώστε να αποφευχθεί μια περαιτέρω στροφή προς την Κίνα.
Ο σχολιαστής κινεζικών υποθέσεων Τανγκ Τζινγκγιουάν δήλωσε στην Epoch Times ότι οι περισσότερες συμφωνίες που υπεγράφησαν μεταξύ Πεκίνου και των τριών χωρών ήταν μονομερείς παραχωρήσεις εκ μέρους του ΚΚΚ—όπως εξαγωγές σιδηροδρομικής τεχνολογίας και τεχνητής νοημοσύνης—χωρίς να σηματοδοτούν ουσιαστική εμβάθυνση των διμερών σχέσεων. Στην Καμπότζη, ο Σι υποσχέθηκε να χρηματοδοτήσει την ολοκλήρωση ενός ημιτελούς φράγματος αξίας άνω του ενός δισεκατομμυρίου δολαρίων.
Στις 21 Απριλίου, μετά την επιστροφή του Σι, το κινεζικό υπουργείο Εμπορίου δήλωσε ότι το Πεκίνο «αντιτίθεται σθεναρά σε οποιαδήποτε συμφωνία εις βάρος των κινεζικών συμφερόντων», τονίζοντας πως «ο κατευνασμός δεν φέρνει ειρήνη και οι συμβιβασμοί δεν χαίρουν σεβασμού».
Το υπουργείο προειδοποίησε ότι εφόσον υπογραφούν εμπορικές συμφωνίες που θίγουν τα συμφέροντα του ΚΚΚ, «η Κίνα δεν θα τις αποδεχθεί ποτέ και θα προβεί αποφασιστικά σε αντίμετρα».
Ο καθηγητής Σουν Κούο-σιάνγκ, σε εκπομπή της 22ας Απριλίου του NTD News (αδερφού μέσου της Epoch Times), υποστήριξε ότι το ΚΚΚ «στερείται αξιοπιστίας και ελκυστικότητας». Αντιθέτως, όπως είπε, «οι τιμωρητικοί δασμοί του Τραμπ είναι απτοί και άμεσοι και καταδεικνύουν ότι η ικανότητα της Κίνας να συγκεντρώσει διεθνή υποστήριξη υπολείπεται της πραγματικής ισχύος».
Στον ναό του Αγίου Γεωργίου του Χορτιάτη, οι άνδρες κάθονται στα αριστερά και οι γυναίκες στα δεξιά, ανατρέποντας όσα συνήθως ισχύουν στους ναούς. Λίγο μετά την είσοδο, βρίσκεται αντίγραφο της εικόνας της Παναγίας της Οδηγήτριας, της επονομαζόμενης Χορταΐτισσας, που ήταν η εφέστιος εικόνα της ομώνυμης Ιεράς Μονής. Η παράδοση λέει ότι η αρχική εικόνα ήταν δώρο κάποιου βυζαντινού αυτοκράτορα στη Μονή και πως αγιογραφήθηκε στον 4ο λόφο της Κωνσταντινούπολης. Το βλέμμα των πιστών προσελκύουν ένα περίτεχνο αναλόγιο του 1729, τα ξύλινα μέρη του ναού, η εικόνα της Δευτέρας Παρουσίας που οι παλιοί Χορτιατινοί ονομάζουν «Τα διαβολούδια», από τη μορφή των διαβόλων, αλλά και τα πολύ παλιά λειτουργικά βιβλία που στα λευκά τους περιθώρια φέρουν χειρόγραφες σημειώσεις σημαντικών ιστορικών γεγονότων.
Λίγα μόλις μέτρα μακρύτερα υπάρχει ό,τι έχει απομείνει από τη Βυζαντινή Μονή του Χορταΐτη, ο κοιμητηριακός της ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα, που πρόσφατα αναστηλώθηκε και αναδείχτηκε, καθώς και ένα αντίγραφο παλιού πέτρινου τυπικού σπιτιού του Χορτιάτη, δείγματος της παλιάς αρχιτεκτονικής του χωριού. Σε αυτό το σημείο κάθε καλοκαίρι, τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια, κάτοικοι και επισκέπτες συναντιώνται στη «βραδιά ωραίων λέξεων», απαγγέλλουν ποίηση, ακούν μουσική και παρακολουθούν μικρά θεατρικά δρώμενα.
Σε λίγο καιρό θα ξεκινήσουν εργασίες αποκατάστασης του ναού του Αγίου Γεωργίου στον Χορτιάτη, με χρηματοδότηση μέσω του ΕΣΠΑ, που εγκρίθηκε από την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ενώ με αυτή την αφορμή επανέρχεται στο προσκήνιο αίτημα των κατοίκων για την ενοποίηση του περιβάλλοντος χώρου των δύο εκκλησιών, με βάση παλαιότερη μελέτη της τότε 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων.
Η ιστορία του ναού του Αγίου Γεωργίου
Παρουσιάζοντας στο ΑΠΕ – ΜΠΕ την ιστορία του ναού, ο εκδότης της εφημερίδας «Χορτιάτης 570» και εκπρόσωπος της Κίνησης Πολιτών Χορτιάτη, Μπάμπης Νανακούδης, επισημαίνει ότι, σύμφωνα με εντοιχισμένη επιγραφή, ανεγέρθη το 1837 και χαρακτηρίστηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο το 1968. «Οι αρχαιολόγοι λένε ότι, σύμφωνα με τις ανασκαφές που έχουν κάνει, προϋπήρχε παλαιότερος ναός και πάνω εκεί, με υλικά του προηγούμενου ναού αλλά και από το βυζαντινό μοναστήρι που υπήρχε, κατασκευάστηκε η εκκλησία. Η ηλικία της είναι διακόσια περίπου χρόνια, ενώ το καμπαναριό που είναι δίπλα έγινε αργότερα, το 1873», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Όπως λέει, πρόκειται για μια απλή βασιλική τρίκλιτη. Στο εσωτερικό του ναού φυλάσσονται πάρα πολλές θαυμάσιες φορητές εικόνες λαϊκής ζωγραφικής, κυρίως ζωγράφων από τη Χαλάστρα της Θεσσαλονίκης.
Για την εικόνα της Παναγίας της Οδηγήτριας, της επονομαζόμενης Χορταΐτισσας ο ιερέας πατήρ Απόστολος Ραφτόπουλος, εφημέριος του Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη τονίζει ότι «είναι στον τύπο της Παναγίας της Οδηγήτριας, έχει απαράμιλλη τεχνική και καλλιτεχνική αξία», ενώ την αναφέρει ο Άγιος Συμεών, που ήταν ο τελευταίος επίσκοπος πριν πέσει η Θεσσαλονίκη στους Τούρκους. Συγκεκριμένα, λέγεται ότι τη χρονική περίοδο λίγο πριν την κατάληψη της πόλης, η Παναγία εμφανίστηκε στον ύπνο ενός μικρού παιδιού και του ζήτησε να πει στον Αγά να απομακρύνει τα κάρα του από το μοναστήρι και να σεβαστεί τον χώρο, διαφορετικά θα τον έβρισκε μεγάλο κακό. Εκείνος δεν άκουσε τα λόγια του παιδιού και τελικά βρήκε φρικτό θάνατο όταν στην προσπάθειά του να μπει στη Θεσσαλονίκη αιχμαλωτίστηκε και θανατώθηκε.
Η πρωτότυπη εικόνα βρισκόταν στο μοναστήρι, αλλά διασώθηκε όταν αυτό καταστράφηκε. Στη συνέχεια φυλάχθηκε στον ναό του Αγίου Γεωργίου Χορτιάτη, από όπου το 2013 μεταφέρθηκε στην Ιερά Μονή Μεταμορφώσεως του Σωτήρος Χορτιάτη. Από τότε, στον ναό του Αγίου Γεωργίου βρίσκεται το αντίγραφό της.
«Τα διαβολούδια», το αναλόγιο και τα λειτουργικά βιβλία
Μια ακόμη ενδιαφέρουσα εικόνα είναι εκείνη της Δευτέρας Παρουσίας η οποία, σύμφωνα με τον πατέρα Απόστολο, «συνήθως στα παλιά μοναστήρια και σε παλιές εκκλησίες βρίσκεται στην είσοδο του ναού, ώστε οι μοναχοί μπαίνοντας και βγαίνοντας από το ναό να θυμούνται ότι δεν τελειώνουν όλα εδώ, υπάρχει και η μέλλουσα κρίση». Η σχετική αναπαράσταση σε φορητή εικόνα, γνωστή ως «τα διαβολούδια», θεωρείται σπάνια και χρονολογείται στον 14ο με 15ο αιώνα. Πριν από χρόνια, βρισκόταν στην είσοδο του ναού, ενώ αργότερα μεταφέρθηκε στο εσωτερικό του.
Σημαντικά αντικείμενα θεωρούνται, επίσης, ένα αναλόγιο του 1729 φτιαγμένο από ξύλο και ελεφαντόδοντο, αλλά και ένα ντουλάπι με παλιά λειτουργικά βιβλία του 14ου αιώνα. «Ένας σπουδαίος αρχαιολόγος, ο Σωτήρης Κίσσας, στέλεχος της τότε 9ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, που είχε την ευθύνη των μνημείων του Χορτιάτη, καταλογογράφησε όλα αυτά τα βιβλία και διαπίστωσε ότι υπάρχουν μέσα σε αυτά χειρόγραφες σημειώσεις σημαντικών ιστορικών γεγονότων, που είναι γραμμένες στα λευκά σημεία του σπάνιου, τότε, χαρτιού. Αργότερα έκανε μια έκδοση, στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας, με τίτλο Ενθυμήσεις στα ιερά βιβλία του ενοριακού ναού Χορτιάτη» συμπληρώνει ο κος Νανακούδης.
Ο επισκέπτης, άλλωστε, του ναού μπορεί να δει τα σημεία που ήλεγξαν οι αρχαιολόγοι για να διαπιστώσουν αν κάτω από τις βαφές υπάρχουν στρώματα παλαιότερων αγιογραφιών. Μετά τις τομές, εντοπίστηκαν αγιογραφίες που πρόκειται να αναδειχτούν στο πλαίσιο των εργασιών που θα γίνουν. Παράλληλα προβλέπεται ο καθαρισμός του τέμπλου, η αντικατάσταση ξύλινων μερών, η αποκατάσταση της στέγης και του δαπέδου, ο έλεγχος της στατικής επάρκειας του ναού και η αποκατάσταση φθορών, υποστυλωμάτων και εξωτερικής όψης.
Ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Χορτιάτη
Σε ό,τι αφορά τον γειτονικό ναό της Μεταμόρφωσης του Σωτήρα Χορτιάτη, που χρονολογείται από τον 12ο αιώνα και εγκαινιάστηκε το 2023, μετά από την ολοκλήρωση της αποκατάστασής του με ευρωπαϊκούς πόρους της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, ο κος Νανακούδης τον χαρακτηρίζει πολύ σημαντικό μνημείο που μάλιστα έχει μια ιδιαιτερότητα, αφού είναι ο μοναδικός στην ηπειρωτική Ελλάδα με απλό οκταγωνικό ρυθμό, που απαντά κυρίως στη Χίο αλλά και σε άλλα νησιά.
«Ο τρούλος του ναού κατέρρευσε στο διάβα του χρόνου, ενώ υπήρχε και πρόναος από τη δυτική πλευρά. Οι ανασκαφές που έγιναν πρόσφατα, πριν από 3-4 χρόνια, με αφορμή τις σωστικές εργασίες και την ανάδειξη του μνημείου που είχε προβλήματα, έδειξαν ότι υπάρχει θεμελίωση προχριστιανικού πρόναου. Είναι γεμάτος με σπουδαίες αγιογραφίες. Άλλες είναι σε πολύ καλή κατάσταση, άλλες έχουν προβλήματα και οι συντηρητές της Εφορείας Αρχαιοτήτων καταβάλλουν προσπάθειες για την καλύτερη ανάδειξή τους», προσθέτει.
Το παλιό πέτρινο τυπικό σπίτι του Χορτιάτη
Σε μικρή απόσταση από τον ναό βρίσκεται μια ανακατασκευή παλιού τυπικού σπιτιού του Χορτιάτη, το οποίο υπέστη ζημιές κατά το Ολοκαύτωμα του 1944 από τους Γερμανούς κατακτητές ενώ καταστράφηκε ολοσχερώς μετά τον σεισμό του 1978. Στους χώρους του σπιτιού φιλοξενείται μια μόνιμη συλλογή με τα αντικείμενα που βρέθηκαν στους διάσπαρτους τάφους γύρω από το ναό και μέσα σε αυτόν. Τα βασικά χαρακτηριστικά του σπιτιού είναι η πέτρα, τα ιδιαίτερα παράθυρα με τις σιδεριές, οι προεξοχές στην πρόσοψη και τα ξύλινα φουρούσια. «Στην ίδια γειτονιά, υπήρχαν παλαιότερα πολλά τέτοιου είδους σπίτια. Μπροστά από το καθένα υπήρχε η βρύση, από όπου οι άνθρωποι γέμιζαν νερό για να πιουν και να κάνουν τις δουλειές του σπιτιού. Υπήρχε επίσης και μια κοπάνα – μια ποτίστρα για τα ζώα της γειτονιάς και για το πλύσιμο των ρούχων», συμπληρώνει ο κος Νανακούδης.
Η φετινή βραδιά ωραίων λέξεων
Σε δύο μήνες o χώρος ανάμεσα στις δύο εκκλησιές θα φιλοξενήσει και πάλι τη βραδιά ωραίων λέξεων που φέτος είναι αφιερωμένη στα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Μανώλη Αναγνωστάκη. Φίλοι και φίλες της ποίησης θα απαγγείλουν στίχους του ιδίου αλλά και ποιητών της γενιάς του, ενώ στη διοργάνωση θα συμμετέχουν μουσικοί και εικαστικοί καλλιτέχνες.
Η Υπηρεσία Πληροφοριών της Γερμανίας χαρακτήρισε επίσημα το δεξιό κόμμα «Εναλλακτική για τη Γερμανία» (AfD) ως εξτρεμιστικό.
Η απόφαση, που ανακοινώθηκε στις 2 Μαΐου, προέκυψε ύστερα από «εντατική και εμπεριστατωμένη εξέταση από ειδικούς», σύμφωνα με την Ομοσπονδιακή Υπηρεσία Προστασίας του Συντάγματος της Γερμανίας (BfV). Το AfD ήταν υπό παρακολούθηση ως ύποπτο εξτρεμιστικό κίνημα ήδη από το 2021, ωστόσο πλέον κατατάσσεται επίσημα στην κατηγορία της «δεξιάς εξτρεμιστικής οργάνωσης».
Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι οι γερμανικές υπηρεσίες πληροφοριών έχουν πλέον τη δυνατότητα να παρακολουθούν συστηματικά το κόμμα.
Σύμφωνα με ανακοίνωση της BfV, η προσέγγιση του AfD σε θέματα εθνικής ταυτότητας θεωρείται «ασύμβατη με τη φιλελεύθερη δημοκρατική τάξη». Η Υπηρεσία υποστήριξε ότι το κόμμα δεν αναγνωρίζει τους Γερμανούς πολίτες με μεταναστευτικό υπόβαθρο από χώρες μουσουλμανικής καταγωγής ως ισότιμα μέλη του γερμανικού έθνους.
Σε κοινή δήλωσή τους, οι αντιπρόεδροι της BfV, Σινάν Σελέν και Δρ Ζίλκε Βίλλεμς, ανέφεραν ότι κατέληξαν στο συμπέρασμα πως η Εναλλακτική για τη Γερμανία αποτελεί οριστικά ένα δεξιό εξτρεμιστικό κίνημα. Σημείωσαν επίσης πως ορισμένες πτέρυγες του κόμματος, όπως η νεολαία του, είχαν ήδη χαρακτηριστεί εξτρεμιστικές.
Αντιδρώντας στην απόφαση, ο επικεφαλής κοινοβουλευτικής ομάδας του AfD σε περιφερειακό επίπεδο, Άντον Μπαρόν, δήλωσε πως πρόκειται για μια θλιβερή εξέλιξη για τη δημοκρατία στη χώρα, υποστηρίζοντας ότι τα κατεστημένα κόμματα καταφεύγουν πλέον σε πολιτικά αμφιλεγόμενα μέσα για να αντιμετωπίσουν τη σημαντικότερη δύναμη της αντιπολίτευσης. Σε ξεχωριστή ανάρτησή του στην πλατφόρμα X, ανέφερε ότι ο αγώνας εναντίον του AfD έχει μετατραπεί σε πόλεμο κατά της ίδιας της δημοκρατίας και διαβεβαίωσε ότι το κόμμα δεν πρόκειται να εκφοβιστεί.
Ο αναπληρωτής εκπρόσωπος του κόμματος, Στέφαν Μπράντνερ, έκρινε τον χαρακτηρισμό «παράλογο», προσθέτοντας ότι δεν έχει καμία σχέση με το κράτος δικαίου, αλλά πρόκειται για μια καθαρά πολιτική ενέργεια στο πλαίσιο της αντιπαράθεσης των «κομμάτων του καρτέλ» με το AfD. Κατηγόρησε επίσης τα υπόλοιπα κόμματα ότι οδήγησαν τη χώρα σε αδιέξοδο και ισχυρίστηκε πως ο γερμανικός λαός το αντιλαμβάνεται αυτό και για τον λόγο αυτό ψηφίζει AfD.
Οι συμπρόεδροι του κόμματος, Άλις Βάιντελ και Τίνο Τσρουπάλα, ανέφεραν σε κοινή δήλωση στην πλατφόρμα X ότι η απόφαση αποτελεί «σοβαρό πλήγμα για τη γερμανική δημοκρατία». Επεσήμαναν ότι σύμφωνα με τις τρέχουσες δημοσκοπήσεις το AfD εμφανίζεται ως το ισχυρότερο κόμμα και κατήγγειλαν ότι η αντιπολίτευση στοχοποιείται και ποινικοποιείται δημόσια λίγο πριν από την αλλαγή κυβέρνησης. Κατά την άποψή τους, η παρέμβαση στη δημοκρατική διαδικασία λήψης αποφάσεων είναι «σαφώς πολιτικά υποκινούμενη».
Δημοσκόπηση της Ipsos τον Μάρτιο είχε δείξει το AfD στην πρώτη θέση για πρώτη φορά.
Η απόφαση της BfV ανακοινώθηκε λίγες ημέρες πριν από την αναμενόμενη ανάδειξη του συντηρητικού ηγέτη Φρήντριχ Μερτς στην καγκελαρία. Το κεντροδεξιό CDU του Μερτς επικράτησε στις εκλογές του Φεβρουαρίου και σχημάτισε συνασπισμό με τους Σοσιαλδημοκράτες (SPD), οι οποίοι ζητούν πλέον την απαγόρευση του AfD.
Ο Μερτς έχει δηλώσει ότι δεν προτίθεται να κυβερνήσει σε συνεργασία με το AfD, παρά το γεγονός ότι κάτι τέτοιο θα εξασφάλιζε άνετη κοινοβουλευτική πλειοψηφία.
Η αναπληρώτρια πρόεδρος του SPD, Σερπίλ Μιντγιατλί, ανήρτησε στην πλατφόρμα X ότι για την ίδια είναι σαφές πως «η απαγόρευση του AfD πρέπει να προχωρήσει». Σε δήλωσή της ανέφερε ότι το κόμμα της έθεσε απολύτως ορθά το θέμα τους τελευταίους μήνες και προανήγγειλε ότι θα αποτελέσει αντικείμενο του επερχόμενου συνεδρίου του κόμματος. Τόνισε επίσης πως η διαδικασία πρέπει να συνεχιστεί με τη δέουσα προσοχή και χωρίς σφάλματα.
Ο απερχόμενος καγκελάριος Όλαφ Σολτς σημείωσε ότι οι διαδικασίες για την απαγόρευση του κόμματος δεν πρέπει να επισπευστούν. Όπως ανέφερε σε εκκλησιαστικό συνέδριο στο Ανόβερο, τάσσεται κατά των «βιαστικών αποφάσεων» και υπογράμμισε την ανάγκη προσεκτικής αξιολόγησης του χαρακτηρισμού.
Αντιδρούν στην απόφαση οι ΗΠΑ
Η απόφαση της γερμανικής Υπηρεσίας προκάλεσε την αρνητική αντίδραση του ΥΠΕΞ των Ηνωμένων Πολιτειών, Μάρκο Ρούμπιο, ο οποίος την καταδίκασε με σχόλιό του στο Χ, παρατηρώντας ότι «η Γερμανία πρέπει να αλλάξει πορεία»:
«Η Γερμανία μόλις έδωσε στις μυστικές υπηρεσίες της την εξουσία να παρακολουθεί την αντιπολίτευση. Αυτό δεν είναι δημοκρατία – είναι τυραννία μεταμφιεσμένη. Στην πραγματικότητα, εξτρεμιστική δεν είναι η δημοφιλής AfD – η οποία κατέλαβε τη δεύτερη θέση στις πρόσφατες εκλογές – αλλά μάλλον οι θανατηφόρες πολιτικές ανοιχτών συνόρων του κατεστημένου, στις οποίες αντιτίθεται η AfD.»
ΣΑΝΤΙΑΓΟ, Χιλή — Ένας σεισμός μεγέθους 7,4 Ρίχτερ έπληξε τις νότιες ακτές της Χιλής και της Αργεντινής την Παρασκευή, προκαλώντας την εκκένωση της ακτογραμμής της Χιλής σε όλη την περιοχή Μαγγαγιάνες και την αναστολή των θαλάσσιων δραστηριοτήτων και της ναυσιπλοΐας στην επαρχία Γη του Πυρός της Αργεντινής.
Δεν αναφέρθηκαν αρχικά ζημιές ή θύματα.
Η Γεωλογική Υπηρεσία των Ηνωμένων Πολιτειών δήλωσε ότι το επίκεντρο του σεισμού ήταν κάτω από τον ωκεανό 219 χιλιόμετρα (173 μίλια) νότια της πόλης Ουσουάια της Αργεντινής.
Οι χιλιανές αρχές εξέδωσαν συναγερμό εκκένωσης για ολόκληρο το παράκτιο τμήμα του Πορθμού του Μαγγελάνου, στο νότιο άκρο της χώρας.
Λόγω «συναγερμού για τσουνάμι, διατάσσεται εκκένωση σε ασφαλή ζώνη για τους παράκτιους τομείς της περιοχής Magallanes», ανέφερε η Εθνική Υπηρεσία Πρόληψης και Αντιμετώπισης Καταστροφών της Χιλής σε μήνυμα που απέστειλε στο κοινό.
Ζήτησε επίσης να εγκαταλειφθούν όλες οι παραθαλάσσιες περιοχές στην χιλιανή ανταρκτική επικράτεια.
Ο πρόεδρος της Χιλής, Γκαμπριέλ Μπόριτς, έγραψε στο X ότι «όλοι οι πόροι είναι διαθέσιμοι» για την αντιμετώπιση πιθανών καταστάσεων έκτακτης ανάγκης.
«Ζητάμε την εκκένωση της ακτογραμμής σε όλη την περιοχή Μαγγαγιάνες », έγραψε ο Μπόριτς. «Αυτήν τη στιγμή, το καθήκον μας είναι να είμαστε προετοιμασμένοι και να ακούμε τις αρχές.»
Στην Πούντα Αρένας, που βρίσκεται στην Παταγονία της Χιλής και στο Πορθμό του Μαγγελάνου, που συνδέει τον Ατλαντικό και τον Ειρηνικό Ωκεανό, οι δρόμοι γέμισαν γρήγορα με κατοίκους που αναζητούσαν καταφύγια, σύμφωνα με εικόνες που μεταδόθηκαν στην τοπική τηλεόραση. Πολλοί από αυτούς κουβαλούσαν τσάντες.
Η εκκένωση συνεχίστηκε ήρεμα και χωρίς πανικό. «Λάβαμε την ειδοποίηση και έπρεπε να εκκενώσουμε τον χώρο εργασίας μας, αλλά οι άνθρωποι είναι ήρεμοι και καλά προετοιμασμένοι», δήλωσε ο Ρομπέρτο Ραμίρεζ στο 24ωρο κανάλι.
Η Υδρογραφική και Ωκεανογραφική Υπηρεσία του Χιλιανού Ναυτικού, ή SHOA, ανέφερε ότι τα κύματα μπορεί να φτάσουν στην Ανταρκτική σε μία μόλις ώρα, και ότι μπορεί να φτάσουν σε πιο απομακρυσμένες τοποθεσίες μέσα στις επόμενες 12 ώρες.
Στην πόλη Ουσουάια της Αργεντινής, που θεωρείται η νοτιότερη στον κόσμο, οι τοπικές αρχές ανέστειλαν κάθε είδους υδάτινες δραστηριότητες και πλοήγηση στο κανάλι Μπιγκλ για τουλάχιστον τρεις ώρες. Δεν αναφέρθηκαν υλικές ζημιές ή εκκενώσεις.
«Ο σεισμός έγινε αισθητός κυρίως στην πόλη Ουσουάια και, σε μικρότερο βαθμό, σε πόλεις σε όλη την επαρχία», ανέφερε η τοπική κυβέρνηση. «Ενώπιον τέτοιων γεγονότων, είναι σημαντικό να παραμείνουμε ψύχραιμοι.»
Το κόμμα Reform UK υπό τον Νάιτζελ Φάρατζ μόλις κατέκτησε την πρώτη του νίκη σε ενδιάμεσες εκλογές σε ένα πρώην προπύργιο των Εργατικών και έχει σημειώσει τεράστια κέρδη στις τοπικές εκλογές, προμηνύοντας σεισμικές αλλαγές στην αγγλική πολιτική.
Στις 2 Μαΐου, σε ενδιάμεσες εκλογές που πυροδοτήθηκαν από την παραίτηση του βουλευτή των Εργατικών Μάικ Άμσμπουρυ τον Μάρτιο μετά την καταδίκη του για επίθεση, η Σάρα Πότσιν κατέλαβε την έδρα Ράνκορν και Χέλσμπυ για το Reform UK, νικώντας τους Εργατικούς με μόλις έξι ψήφους διαφορά. Το Ράνκορν είναι μια τυπική εκλογική περιφέρεια της Βόρειας Αγγλίας, ένα κάποτε ακμάζον προπύργιο της εργατικής τάξης που τώρα βρίσκεται σε παρακμή, όπου η μακροχρόνια υποστήριξη προς το κατεστημένο Εργατικό Κόμμα έχει εξαντληθεί.
Οι ψηφοφόροι κλίνουν προς το νεοσύστατο κίνημα του Φάρατζ, το οποίο προηγείται των δύο κομμάτων του κατεστημένου, των Εργατικών και των Συντηρητικών.
Τα τελευταία κυβερνούν την δικομματική βρετανική πολιτική για περισσότερο από έναν αιώνα.
Οι Άγγλοι ψηφοφόροι κατευθύνθηκαν στα εκλογικά τμήματα και για να ψηφίσουν τέσσερις περιφερειακούς δημάρχους και 1.750 δημοτικούς συμβούλους, την 1η Μαΐου.
Μέχρι το απόγευμα της Παρασκευής, το Μεταρρυθμιστικό Κόμμα είχε επίσης κερδίσει πλήθος έδρες στο συμβούλιο, συμπεριλαμβανομένου του ελέγχου του Συμβουλίου της κομητείας Στάφφορντσάιρ και του Συμβουλίου της κομητείας Ντάραμ.
Το BBC ανέφερε ότι μέχρι τα μέσα της Παρασκευής, είχε κερδίσει 584 έδρες, με τα αποτελέσματα να αναμένονται από όλες τις γωνιές της Αγγλίας.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, οι δημοτικοί σύμβουλοι είναι εκλεγμένοι εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης με μια σειρά από εξουσίες και καθήκοντα και διαδραματίζουν βασικό ρόλο στην ανάπτυξη της πολιτικής, ενώ παράλληλα ελέγχουν τις δράσεις του συμβουλίου.
Οι περιφερειακοί δήμαρχοι είναι πιο ισχυροί, ενεργώντας ως άμεσα εκλεγμένοι εκτελεστικοί πολιτικοί ηγέτες.
Η Άντρεα Τζένκυνς, πρώην υπουργός των Συντηρητικών, η οποία αυτομόλησε στο Reform αφού έχασε την έδρα της πέρυσι, έγινε δήμαρχος του Γκρέιτερ Λίνκολνσάιρ, το οποίο καλύπτει περίπου ένα εκατομμύριο κατοίκους.
Το Reform ιδρύθηκε το 2021 ως διάδοχος του Brexit Party, το οποίο σχηματίστηκε ως απόσχιση του κόμματος UKIP, μετά την παραίτηση του Φάρατζ από την οργάνωση το 2018.
Μετά από ένα διάλειμμα από την πολιτική πρώτης γραμμής, ο Φάρατζ — μακροχρόνιος υποστηρικτής του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και παρουσιαστής του GB News — εντάχθηκε στο Reform ως ηγέτης του μόλις πέρυσι, πριν από τις γενικές εκλογές του Ιουλίου.
«Ήταν μια τεράστια νύχτα για το Reform», δήλωσε ο Φάρατζ σε δημοσιογράφους.
«Αυτό είναι το Εργατικό Κόμμα στην καρδιά της χώρας, η ψήφος τους έχει καταρρεύσει και μεγάλο μέρος της έχει έρθει σε εμάς».
Είπε ότι οι Συντηρητικοί, ιστορικά ένα από τα πιο επιτυχημένα κόμματα κάθε σύγχρονης δημοκρατίας, τώρα «είναι τελειωμένοι».
«Βλέπετε το τέλος ενός κόμματος που υπάρχει από το 1832», είπε.
Το Reform εξακολουθεί να κατέχει πέντε έδρες στη Βουλή των Κοινοτήτων των 650 μελών, έχοντας κερδίσει περισσότερες από 4 εκατομμύρια ψήφους στις τελευταίες γενικές εκλογές.
Στο βρετανικό σύστημα πλειοψηφίας, ο υποψήφιος με τις περισσότερες ψήφους σε μια εκλογική περιφέρεια κερδίζει την έδρα, ακόμη και αν δεν εξασφαλίσει απόλυτη πλειοψηφία.
Σύμφωνα με την αναλογική εκπροσώπηση, που χρησιμοποιείται σε χώρες όπως το Ισραήλ, το μερίδιο του Reform στην εθνική ψήφο θα είχε θεωρητικά μετατραπεί σε μεγαλύτερο αριθμό εδρών.
Ο δημοφιλής πρώην βουλευτής του Reform, Ρούπερτ Λόου, έχασε την κομματική πρωτοκαθεδρία τον Μάρτιο εν μέσω ισχυρισμών εκφοβισμού, τους οποίους αρνείται.
Ωστόσο, το σύνολο παραμένει στις πέντε, μετά τη νίκη της Πότσιν.
Ο ακαδημαϊκός, συγγραφέας και δημοσκόπος Μάθιου Γκούντγουιν δήλωσε στην Epoch Times: «Αυτό είναι ένα τεράστιο αποτέλεσμα για το Reform, το οποίο σηματοδοτεί την αρχή ενός πολύ μεγαλύτερου πολιτικού σεισμού».
Πρόσθεσε ότι η νίκη στα Ράνκορν και Χέλσμπυ, τα οποία χαρακτήρισε ως την «155η πιο φιλική προς το Reform έδρα στη χώρα», σημαίνει ότι μπορούν να κερδίσουν πολύ περισσότερα.
Ο Γκούντγουιν έχει μιλήσει σε συνέδρια του Reform στο παρελθόν και έχει πει ότι η Βρετανία χρειάζεται μια «πολιτική επανάσταση».
«Μπορούν να κερδίσουν δεκάδες έδρες που κατέχουν κυρίως οι Εργατικοί» σε όλη την Αγγλία και την Ουαλία, είπε.
«Σηματοδοτεί επίσης τη συνέχιση της αναδιάρθρωσης μετά το Brexit, την οποία οι Συντηρητικοί σπατάλησαν μετά το 2019, επιβάλλοντας μαζική ανεξέλεγκτη μετανάστευση».
Οι δημοσκόποι προηγουμένως υποστήριζαν ότι η άνοδος της δημοτικότητας του Reform μπορεί να αποδοθεί στην απογοήτευση για τον χειρισμό της μεταναστευτικής και ενεργειακής πολιτικής από την κυβέρνηση των Συντηρητικών.
Ο Άναντ Μένον, καθηγητής ευρωπαϊκής πολιτικής και εξωτερικών υποθέσεων και διευθυντής του think tank UK in a Changing Europe, δήλωσε μέσω email στην Epoch Times ότι πίστευε ότι τα αποτελέσματα αποτελούν «ένδειξη για κάτι».
«Πιο προφανής είναι η φθίνουσα δημοτικότητα των δύο μεγάλων κομμάτων (ένα κοινό φαινόμενο σε όλη τη δυτική Ευρώπη) και ο κατακερματισμός του κομματικού συστήματος», είπε.
Ωστόσο, ήταν πιο επιφυλακτικός σχετικά με τα αποτελέσματα αυτή τη στιγμή.
«Είναι ενδιάμεσες εκλογές, μόνο ορισμένες έδρες διεκδικήθηκαν και είμαστε πολύ μακριά από [γενικές εκλογές]», είπε.
Ενήλικες στη Φλόριντα που έλαβαν το εμβόλιο κατά του COVID-19 της Pfizer είχαν αυξημένες πιθανότητες θανάτου μετά τον εμβολιασμό σε σύγκριση με εκείνους που εμβολιάστηκαν με το σκεύασμα της Moderna, σύμφωνα με νέα προδημοσιευμένη μελέτη, την οποία συνυπογράφει ο επικεφαλής υγειονομικός αξιωματούχος της πολιτείας.
Ο Δρ Τζόζεφ Λαντάπο, γενικός χειρουργός της Φλόριντα, μαζί με άλλους ερευνητές, ανέλυσαν στοιχεία σχεδόν 9,2 εκατομμυρίων ενήλικων κατοίκων της Φλόριντα που δεν διέμεναν σε ιδρύματα και είχαν λάβει τουλάχιστον δύο δόσεις των εμβολίων Pfizer ή Moderna, με χρονική απόσταση μικρότερη των έξι εβδομάδων, μεταξύ 18 Δεκεμβρίου 2020 και 31 Αυγούστου 2021.
Το αρχικό δείγμα περιορίστηκε σε περίπου 1,5 εκατομμύριο άτομα – μισοί εμβολιασμένοι με το εμβόλιο της Pfizer και μισοί με εκείνο της Moderna – βάσει αντιστοίχισης ως προς την ηλικία, το φύλο και άλλα δημογραφικά χαρακτηριστικά. Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέλυσαν τα ιατρικά αρχεία για να διαπιστώσουν ποια ομάδα εμφάνισε υψηλότερη θνησιμότητα, από οποιαδήποτε αιτία, εντός 12 μηνών από τον εμβολιασμό.
Η ανάλυση έδειξε ότι η ομάδα της Pfizer εμφάνισε περισσότερους θανάτους, με 847 θανάτους ανά 100.000 άτομα, έναντι 618 ανά 100.000 για την ομάδα της Moderna. Επιπλέον, διαπιστώθηκε ότι οι λήπτες της Pfizer είχαν αυξημένη θνησιμότητα από καρδιακά αίτια και από COVID-19.
Οι εταιρείες Pfizer και Moderna δεν ανταποκρίθηκαν σε αιτήματα για σχολιασμό.
Η μελέτη αναρτήθηκε ως προδημοσίευση στον ιστότοπο medRxiv στις 29 Απριλίου και δεν έχει υποβληθεί ακόμη σε επιστημονική αξιολόγηση.
Ο Λαντάπο δήλωσε μέσω της πλατφόρμας Χ ότι, σύμφωνα με τα ευρήματα στη Φλόριντα αλλά και σε άλλες μελέτες, οι ασθενείς δεν είχαν ενημερωθεί από τους γιατρούς τους για το ενδεχόμενο αυξημένης θνησιμότητας σε περίπτωση που επέλεγαν το εμβόλιο της Pfizer αντί της Moderna.
Δύο άλλοι υπάλληλοι του υπουργείου Υγείας της Φλόριντα αναφέρονται ως συν-συγγραφείς της νέας μελέτης.
Ο Λαντάπο, όπως και ο καθηγητής Ρέτσεφ Λέβι του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Μασαχουσέτης (MIT), ο οποίος είναι ο τέταρτος συγγραφέας της μελέτης, έχουν στο παρελθόν ζητήσει την αναστολή της χρήσης των εμβολίων της Pfizer και της Moderna, επικαλούμενοι ευρήματα που χαρακτήρισαν ανησυχητικά σε διάφορες επιστημονικές εργασίες.
Οι ερευνητές αναγνώρισαν ότι μεταξύ των περιορισμών της μελέτης περιλαμβάνονται το γεγονός ότι η διαδικασία αντιστοίχισης μείωσε το μέγεθος του πληθυσμού που εξετάστηκε, καθώς και η απουσία στοιχείων για συννοσηρότητες.
Η μελέτη έρχεται να προστεθεί σε ένα σώμα ερευνών που εξετάζουν τις λεγόμενες «ευρύτερες επιδράσεις» των εμβολίων – δηλαδή τον ενδεχόμενο αντίκτυπό τους στη συνολική θνησιμότητα και σε δείκτες που δεν σχετίζονται άμεσα με την προστασία από την COVID-19.
Προηγούμενη ανάλυση, που δημοσιεύτηκε το 2023 και βασίστηκε σε δεδομένα από κλινικές δοκιμές, είχε καταλήξει ότι ούτε το εμβόλιο της Pfizer ούτε εκείνο της Moderna επηρέασαν σημαντικά τη συνολική θνησιμότητα. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα εμβόλια παρείχαν προστασία από τον COVID-19, ωστόσο οι συμμετέχοντες που εμβολιάστηκαν εμφάνισαν αυξημένη θνησιμότητα από καρδιαγγειακά αίτια, γεγονός που αντιστάθμισε τη θετική επίδραση. Το εμβόλιο της Johnson & Johnson, σύμφωνα με τους ίδιους, είχε καλύτερη συνολικά επίδοση.
Ο Δρ Λαντάπο και οι συνεργάτες του επεσήμαναν ότι τρεις προηγούμενες μελέτες, οι οποίες βασίστηκαν σε δεδομένα από το υπουργείο Υποθέσεων Βετεράνων των ΗΠΑ, είχαν συγκρίνει τους λήπτες της Pfizer με εκείνους της Moderna. Σε μία από αυτές τις μελέτες διαπιστώθηκε ότι οι πρώτοι διέτρεχαν μεγαλύτερο κίνδυνο νοσηλείας και θανάτου από COVID-19. Άλλη μελέτη κατέληξε ότι οι λήπτες της Pfizer εμφάνιζαν αυξημένο κίνδυνο για καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό.
Οι συγγραφείς υποστηρίζουν ότι η δική τους μελέτη διαφοροποιείται ως προς το μέγεθος του δείγματος και την ακρίβεια στην αντιστοίχιση των συμμετεχόντων.
Πάντως, επικριτές της μελέτης εξέφρασαν απορίες σχετικά με την απουσία σύγκρισης με ανεμβολίαστους. Ο Τζέφρυ Μόρρις, καθηγητής δημόσιας υγείας και προληπτικής ιατρικής στην Ιατρική Σχολή Perelman του Πανεπιστημίου της Πενσυλβάνια, ρώτησε μέσω της πλατφόρμας Χ γιατί δεν συμπεριλήφθηκε αυτού του είδους η σύγκριση στο άρθρο.
Ο καθηγητής Λέβι απάντησε ότι η σύγκριση μεταξύ διαφορετικών εμβολίων αποτελεί κοινή μεθοδολογική προσέγγιση στον έλεγχο των φαρμάκων, καθώς περιορίζει την επίδραση μη παρατηρήσιμων παραγόντων σύγχυσης, που είναι συνήθως παρόντες όταν συγκρίνονται εμβολιασμένοι με ανεμβολίαστους.
