Τα συμπληρώματα βιταμίνης D συνιστώνται επί του παρόντος σε δόση 600 διεθνών μονάδων (IU) την ημέρα από τα Εθνικά Ινστιτούτα Υγείας (NIH), παράλληλα με μια προειδοποίηση για πιθανές τοξικότητες αν οι άνθρωποι λαμβάνουν περισσότερες.
Αλλά για ορισμένους ανθρώπους, η συμπλήρωση με αυτό που θα θεωρούνταν ως πολύ υψηλή δόση βιταμίνης D κάθε μέρα μπορεί να αποφέρει οφέλη για την υγεία και όχι τοξικότητες, σύμφωνα με ειδικούς.
Το 2019, ο πιστοποιημένος παθολόγος Δρ. Πάτρικ Μακκάλοου (Patrick McCullough) δημοσίευσε μια έκθεση σχετικά με τις εμπειρίες τριών ασθενών που έπαιρναν υψηλές δόσεις 20.000 έως 60.000 IUs βιταμίνης D καθημερινά για πολλά χρόνια, και οι τρεις από τους οποίους έχουν έκτοτε δει σημαντικές βελτιώσεις στην υγεία τους.
Ένας ασθενής άρχισε να συμπληρώνει τη βιταμίνη D3 οκτώ χρόνια πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης και είδε τις κρίσεις άσθματος να μειώνονται από πέντε ή έξι σοβαρές παροξύνσεις ετησίως σε μία μόνο σοβαρή παρόξυνση από το 2011 έως το 2019.
Αρχικά ξεκίνησε με 10.000 IUs την ημέρα και μέχρι τη δημοσίευση της έκθεσης είχε σταματήσει τα περισσότερα από τα φάρμακα για το άσθμα και έπαιρνε 30.000 IUs ημερησίως.
Η ελκωτική βλάβη στο χέρι ενός άλλου ασθενούς, η οποία θεωρήθηκε ότι ήταν μια μορφή καρκίνου του δέρματος, συρρικνώθηκε μετά τη λήψη υψηλών δόσεων.
Ένας ασθενής είχε εκτεταμένες πλάκες ψωρίασης στο τριχωτό της κεφαλής, το μέτωπο και τα αυτιά του, καθώς και μικρότερες πλάκες στο στήθος, την κοιλιά, τους αγκώνες και τους μηρούς του. Του χορηγήθηκαν 50.000 IUs βιταμίνης D2 και σύντομα είδε δραματική βελτίωση στην ψωρίαση του. Το δέρμα του καθάρισε μετά από μερικούς μήνες θεραπείας και μπόρεσε να σταματήσει να χρησιμοποιεί στεροειδείς κρέμες και φαρμακευτικά σαμπουάν.
Ενώ οι κλινικές βελτιώσεις είναι εντυπωσιακές, οι δόσεις που έλαβαν αυτοί οι ασθενείς -οι οποίες θα θεωρούνταν δυνητικά τοξικές- είναι ιδιαίτερα εκπληκτικές.
Επάρκεια έναντι βέλτιστης δόσης
Οι τρέχουσες συστάσεις του NIH προέρχονται από μια διατροφική αναφορά του 2010 από το Ινστιτούτο Ιατρικής (IOM)(pdf).
Η αναφορά προτείνει μια ημερήσια πρόσληψη 600 IU για να επιτευχθεί ένα επίπεδο ορού 20 νανογραμμάρια/χιλιοστόλιτρο (ng/ml) βιταμίνης D στο αίμα – μια επαρκής ποσότητα. Καθόρισε ως ανώτερο ανεκτό όριο τις 4.000 IUs ημερησίως- επομένως, οποιαδήποτε δόση υψηλότερη από αυτή θα θεωρούνταν υψηλή δόση.
Ωστόσο, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι οι τρέχουσες συστάσεις δεν επαρκούν για τη βέλτιστη υγεία.
Ο Μακκάλοου υποστήριξε ότι «οι σημερινές δόσεις που συνιστά η IOM είναι υποφυσιολογικές», που σημαίνει ότι είναι χαμηλότερες από τις φυσικές ανάγκες του οργανισμού. Αντ’ αυτού, ο Μακκάλοου πρότεινε ότι 10.000 IUs την ημέρα θα ήταν η επαρκής φυσιολογική δόση.
Τα επιχειρήματά του έχουν επαναληφθεί και από άλλους επαγγελματίες υγείας.
Πριν από τις συστάσεις του IOM, εμπειρογνώμονες από το Council for Responsible Nutrition (CRN) πρότειναν να αυξηθεί το μέγιστο ημερήσιο όριο στις 10.000 IUs την ημέρα, αφού δεν διαπιστώθηκε καμία τοξικότητα σε κλινικές δοκιμές βιταμίνης D στις οποίες χορηγήθηκαν 10.000 IUs ή ακόμη υψηλότερες δόσεις.
Το 2011, η Ενδοκρινική Εταιρεία δήλωσε ομοίως ότι έως και 10.000 IUs ημερησίως είναι ασφαλές για τους ενήλικες.
Οι διαφορές στα δοσολογικά όρια οφείλονται στις διαφορετικές εκτιμήσεις σχετικά με τα πιθανά οφέλη της βιταμίνης D για την υγεία.
Οι χαμηλότερες δοσολογικές συστάσεις της IOM βασίστηκαν κυρίως στο ρόλο της βιταμίνης D στην προώθηση της υγείας των οστών μέσω της ενίσχυσης της απορρόφησης του ασβεστίου. Ωστόσο, η Ενδοκρινική Εταιρεία και άλλοι εμπειρογνώμονες υποστηρίζουν ότι η βιταμίνη D μπορεί επίσης να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο σε άλλα συστήματα και όργανα, προτείνοντας να προσαρμοστεί ανάλογα η δοσολογία.
Η βιταμίνη D είναι κάτι περισσότερο από μια βιταμίνη
Πολλαπλές μελέτες δείχνουν ότι η βιταμίνη D έχει πλήθος ρόλων σε πολλαπλές διεργασίες και όργανα. Τα περισσότερα κύτταρα διαθέτουν έναν ειδικό υποδοχέα για τη βιταμίνη D και όταν το μόριο της βιταμίνης D συνδέεται με τον υποδοχέα του, μπορεί να ενεργοποιήσει περίπου 2.000 γονίδια στο σώμα.
Ο ειδικός σε θέματα βιταμίνης D Γουίλια Γκραντ (William Grant), ο οποίος έχει δημοσιεύσει πάνω από 300 εργασίες σχετικά με τη βιταμίνη D, δήλωσε στους Epoch Times ότι η βιταμίνη D θα πρέπει να θεωρείται ορμόνη και όχι βιταμίνη. Οι βιταμίνες είναι μικροθρεπτικά συστατικά- ο οργανισμός τις χρησιμοποιεί σε μικρές ποσότητες για τον υποβοηθητικό τους ρόλο στη υγεία.
Η βιταμίνη D, ωστόσο, δρα σε πολλά γενετικά μονοπάτια ως άμεσος συντελεστής και όχι ως βοηθός, ρυθμίζοντας τα επίπεδα ασβεστίου και τις παραθυρεοειδείς ορμόνες και αλληλεπιδρώντας με κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, νευρώνες, παγκρεατικά κύτταρα και πολλά άλλα.
Το πιο σημαντικό είναι ότι, ενώ όλες οι άλλες βιταμίνες πρέπει να λαμβάνονται μέσω της διατροφής, ο οργανισμός παράγει φυσικά τη βιταμίνη D από το ηλιακό φως. Πολλές μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι χωρίς έκθεση στον ήλιο, είναι αρκετά δύσκολο να λάβουμε επαρκή ποσότητα βιταμίνης D μόνο μέσω της φυσικής διατροφής.
Οι ελλείψεις σε βιταμίνη D συνδέονται με κακή καρδιαγγειακή υγεία, διαβήτη, υπέρταση, θνησιμότητα από καρκίνο, γνωστική έκπτωση, λοιμώξεις, αυτοάνοσα νοσήματα και αλλεργίες.
600 IUs μπορεί να μην είναι αρκετά για τη συνολική υγεία
Για το λόγο αυτό, ορισμένοι ειδικοί προτείνουν ότι η βιταμίνη D είναι απαραίτητη σε πολύ υψηλότερη δόση από αυτή που συνιστάται.
Η πιστοποιημένη από το Διοικητικό Συμβούλιο παθολόγος Δρ. Άννα Μιχαλτσέα (Ana Mihalcea) δήλωσε ότι οι περισσότεροι ασθενείς της χρειάζονται 10.000 IUs την ημέρα για να επιτύχουν τη βέλτιστη λειτουργία με τα επίπεδα της νόησης και της ενέργειάς τους.
Πολλοί από τους ασθενείς της ήρθαν σε αυτήν με κόπωση, μυϊκή αδυναμία και φτωχές γνωστικές ικανότητες, τα οποία μπορεί να συνδέονται με ελλείψεις βιταμίνης D, παρά το γεγονός ότι οι ασθενείς αυτοί βρίσκονται σε “επαρκή” επίπεδα 20 ng/ml.
Μόλις αύξησε τα επίπεδά τους στον ορό σε 70 ng/ml ή περισσότερο χρησιμοποιώντας συμπληρώματα, ορισμένοι από αυτούς είδαν μεγάλη βελτίωση. Η Μιχαλτσέα αναφέρει ότι οι ελλείψεις βιταμίνης D μπορεί να ήταν ο ένοχος για τα συμπτώματά τους.
Η βέλτιστη δόση διαφέρει μεταξύ των ασθενών
Χειρουργός και γιατρός για περισσότερα από 20 χρόνια, ο Δρ. Τζόζεφ Μποσίλτζεβακ (Joseph Bosiljevac) αναφέρει επίσης μεγάλη διακύμανση στα βέλτιστα επίπεδα ορού βιταμίνης D μεταξύ διαφορετικών ασθενών.
Δήλωσε στην Epoch Times ότι ορισμένοι ασθενείς βλέπουν μεγάλη βελτίωση μόλις τα επίπεδά τους φτάσουν τα 60 ng/ml και θα τα θεωρούσε επαρκή, αλλά άλλοι ασθενείς μπορεί να χρειάζονται 120 ng/ml ή και περισσότερα.
Μελέτες έχουν δείξει ότι οι τοξικότητες της βιταμίνης D μπορεί να αναπτυχθούν όταν τα επίπεδα της βιταμίνης D στον ορό φτάνουν πάνω από 150 ng/ml, αν και ο Μακκάλοου είπε ότι έχει δει μερικούς ασθενείς να λειτουργούν καλά με περισσότερα από 200 ng/ml.
Υψηλές δόσεις βιταμίνης D ως φάρμακο
Οι γιατροί λένε ότι τα άτομα με ορισμένες παθολογικές καταστάσεις μπορεί να χρειάζονται περισσότερη βιταμίνη D από ό,τι τα υγιή άτομα. Ορισμένοι άνθρωποι με ανίατες ασθένειες έχουν κάνει μεγάλη ανάρρωση μετά τη χορήγηση υψηλής δόσης βιταμίνης D.
Η επιπλέον βιταμίνη D μπορεί να χρησιμοποιηθεί «ως φάρμακο, όχι απλώς ως προληπτική βιταμίνη», δήλωσε η Μιχαλτσέα.
Έρευνες έχουν δείξει ότι τα επαρκή επίπεδα βιταμίνης D μπορούν να μειώσουν τον κίνδυνο πολλών παθήσεων, από καρδιαγγειακές παθήσεις έως αλλεργίες.
Αυτοάνοσα νοσήματα
Τα αυτοάνοσα νοσήματα εμφανίζονται όταν το ανοσοποιητικό σύστημα του σώματος αρχίζει να επιτίθεται σε υγιείς ιστούς. Συνδέονται με φλεγμονή.
Η βιταμίνη D ρυθμίζει τα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος, μειώνει τη φλεγμονή και ενεργοποιεί ανοσοποιητικά κύτταρα που εξουδετερώνουν τις αυτοάνοσες αντιδράσεις.
Ορισμένοι ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα παρουσιάζουν αντίσταση στη βιταμίνη D. Το άτομο ανταποκρίνεται λιγότερο στα συμπληρώματα βιταμίνης D και στην έκθεση στον ήλιο. Ως εκ τούτου, χρειάζονται υψηλότερες δόσεις βιταμίνης D για να αυξήσουν τα επίπεδα βιταμίνης D στον ορό τους σε ένα κατάλληλο εύρος.
Ο ειδικός στα αυτοάνοσα Δρ. Σίσερο Κοΐμπρα (Cicero Coimbra), ο οποίος συνέταξε το διάσημο Πρωτόκολλο Coimbra, διαπίστωσε ότι πολλοί από τους ασθενείς του με σκλήρυνση κατά πλάκας επιτυγχάνουν ύφεση μετά τη λήψη μαζικών δόσεων βιταμίνης D, μαζί με άλλα συμπληρώματα.
Το πρωτόκολλο μπορεί να ξεκινήσει από 150 IU ανά κιλό σωματικού βάρους και μπορεί δυνητικά να αυξηθεί σε δόσεις έως και 1.000 IU ανά κιλό σωματικού βάρους ημερησίως, υπό την προϋπόθεση ότι οι ασθενείς υποβάλλονται τακτικά σε εξετάσεις για να διασφαλιστεί ότι οι παραθορμόνες, το ασβέστιο και άλλα επίπεδα μικροθρεπτικών συστατικών βρίσκονται σε ισορροπία.
Σε συνέντευξή του στην εφημερίδα The Epoch Times, ο Κοΐμπρα δήλωσε ότι η κλινική του έχει θεραπεύσει πάνω από 15.000 ασθενείς με αυτοάνοσα νοσήματα- όπως σκλήρυνση κατά πλάκας, με περίπου το 85 τοις εκατό να επιτυγχάνει ύφεση. Το πρωτόκολλό του έχει επίσης χρησιμοποιηθεί σε ρευματοειδή αρθρίτιδα, λύκο, φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, ψωρίαση και νόσο του Crohn σε όλο τον κόσμο, με την πλειονότητα των ασθενών που ακολουθούν αυτά τα πρωτόκολλα να αναφέρουν σημαντικές βελτιώσεις.
Όσον αφορά εκείνους που δεν ανταποκρίνονται καλά στη θεραπεία με βιταμίνη D, ο Κοΐμπρα έχει παρατηρήσει ότι οι περισσότεροι τείνουν να βιώνουν υψηλό επίπεδο στρες και μόνο αλλάζοντας τον τρόπο με τον οποίο αντιδρούν στο στρες αρχίζουν να βλέπουν βελτιώσεις.
Καρκίνος
Υψηλότερες δόσεις βιταμίνης D συνδέονται με χαμηλότερους κινδύνους εξέλιξης του καρκίνου και θνησιμότητας.
Οι ελλείψεις σε βιταμίνες της ομάδας Β, βιταμίνη C, σίδηρο, ψευδάργυρο, μαγνήσιο και σελήνιο έχουν συνδεθεί με αυξημένους κινδύνους καρκίνου.
Πολλές μελέτες παρατήρησης σε ασθενείς με καρκίνο έχουν διαπιστώσει ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης D αποτελεί επίσης παράγοντα κινδύνου.
Μια έκθεση του 2016 διαπίστωσε ότι οι γυναίκες των οποίων τα επίπεδα βιταμίνης D ήταν αυξημένα πάνω από 40 ng/ml είχαν πάνω από 65% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου. Μια άλλη μελέτη του 2019 που παρακολούθησε ασθενείς με καρκίνο του παχέος εντέρου σε τελικό στάδιο διαπίστωσε ότι όσοι αύξησαν τα επίπεδα βιταμίνης D παρουσίασαν βραδύτερη επιδείνωση των συμπτωμάτων τους.
Η έρευνα του Γκραντ δείχνει ότι η βιταμίνη D μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου επηρεάζοντας τη διαφοροποίηση, τον πολλαπλασιασμό και την απόπτωση (διάλυση) των κυττάρων, αποτρέπει τη θνησιμότητα μειώνοντας το σχηματισμό νέων αιμοφόρων αγγείων για τη διατήρηση της ανάπτυξης του όγκου και μειώνει τις μεταστάσεις.
Δεδομένου ότι η βιταμίνη D δρα μπλοκάροντας μονοπάτια που προωθούν την περαιτέρω ανάπτυξη του καρκίνου και τη μετάσταση, είναι καλύτερη στην πρόληψη της θνησιμότητας από τον καρκίνο παρά της επίπτωσης του καρκίνου, δήλωσε ο Γκραντ.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο καρκίνος μπορεί να προκληθεί από ένα πλήθος παραγόντων, συμπεριλαμβανομένων των περιβαλλοντικών τοξινών, του καπνίσματος, της ακτινοβολίας, της γενετικής και της φλεγμονής, πολλοί από τους οποίους δεν μπορούν να ελεγχθούν μόνο με την πρόσληψη βιταμίνης D.
Επιπλέον, είναι ακόμη αβέβαιο αν η βιταμίνη D θα είναι αποτελεσματική για όλους τους καρκίνους και ο λόγος των παθήσεων των καρκινοπαθών διαφέρει από τον έναν στον άλλο.
Παρ’ όλα αυτά, έχουν υπάρξει αναφορές περιπτώσεων ύφεσης του καρκίνου μετά τη λήψη υψηλών δόσεων βιταμίνης D, αν και άλλοι παράγοντες μπορεί να παίζουν ρόλο στην ανάρρωση των ασθενών.
Ο αναισθησιολόγος Δρ. Τζάντσον Σόμερβιλ (Judson Sommerville) δήλωσε ότι η σύζυγος ενός ασθενούς του ενημερώθηκε από το εξαιρετικά διάσημο αντικαρκινικό κέντρο MD Anderson Cancer Center στο Χιούστον του Τέξας ότι είχε μόνο έξι μήνες ζωής λόγω προχωρημένου καρκίνου των ωοθηκών. Σκέφτηκε ότι δεν είχε τίποτα να χάσει και έτσι άρχισε να παίρνει υψηλές δόσεις βιταμίνης D3 μαζί με μαγνήσιο.
Η σύζυγος του ασθενούς άρχισε να αισθάνεται καλύτερα και μετά από μερικούς μήνες πήγε στο γιατρό για ένα τσεκ-απ. «Την εξέτασαν και προς έκπληξή τους, τη βρήκαν απαλλαγμένη από τον καρκίνο», δήλωσε ο Σόμερβιλ. Έχουν περάσει σχεδόν 12 χρόνια και ο καρκίνος εξακολουθεί να μην έχει επανεμφανιστεί.
Υγεία του εγκεφάλου
Τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D έχουν συσχετιστεί με υψηλότερο κίνδυνο άγχους, κατάθλιψης, νόσου Αλτσχάιμερ, νόσου Πάρκινσον και αυτισμού.
Η βιταμίνη D ρυθμίζει χημικές ουσίες στον εγκέφαλο που βοηθούν τους νευρώνες στον φλοιό και τον ιππόκαμπο να αναπτυχθούν και να επιβιώσουν. Αυτές οι δύο περιοχές εμπλέκονται στη μνήμη και τις γνωστικές λειτουργίες, την επεξεργασία συναισθημάτων και τις σύνθετες κινητικές λειτουργίες.
Η Μιχαλτσέα δήλωσε ότι η εγκεφαλική ομίχλη που βιώνουν οι ασθενείς της ως μέρος της ανεπάρκειάς τους θα ανακουφιζόταν μόλις αύξανε τα επίπεδα της βιταμίνης D.
Ο ψυχίατρος Δρ. Τζον Κάνελ (John J. Cannell) δήλωσε σε συνέντευξή του στο ZME Science ότι κατά τη θεραπεία παιδιών με αυτισμό, διαπίστωσε ότι η χορήγηση υψηλότερης δόσης 5.000 IUs την ημέρα βοήθησε σχεδόν το 80% αυτών των παιδιών με τα συμπτώματά τους.
«Η εμπειρία μου, έχοντας θεραπεύσει περίπου 100 παιδιά με αυτισμό, είναι ότι το 25 τοις εκατό ανταποκρίνεται δραματικά στην υψηλή δόση βιταμίνης D, το 50 τοις εκατό ανταποκρίνεται σημαντικά και το 25 τοις εκατό δεν ανταποκρίνεται καθόλου», είπε.
Πόση βιταμίνη D είναι απαραίτητη;
Ο πιστοποιημένος παθολόγος Δρ. Σιέντ Χάιντερ (Syed Haider) συνιστά μια ορισμένη ποσότητα έκθεσης στον ήλιο ως την καλύτερη επιλογή για την πρόσληψη βιταμίνης D, καθώς είναι αδύνατο να αναπτυχθούν τοξικότητες από την έκθεση στον ήλιο, καθώς ο οργανισμός διαθέτει έναν μηχανισμό που εμποδίζει την περαιτέρω παραγωγή.
Ωστόσο, με τους περισσότερους ανθρώπους να ζουν σε αστικές περιοχές και να βρίσκονται σε εσωτερικούς χώρους για το μεγαλύτερο μέρος της ημέρας, η λήψη συμπληρωμάτων είναι ίσως η πιο βολική επιλογή.
Ένα άτομο μπορεί να συμπληρώσει είτε με τη φυτική βιταμίνη D2, γνωστή ως εργοκαλσιφερόλη, είτε με τη ζωική βιταμίνη D3, επίσης γνωστή ως χοληκαλσιφερόλη. Οι δύο βιταμίνες δεν είναι συνώνυμες μεταξύ τους- όταν προσλαμβάνονται, το σώμα παράγει διαφορετικούς μεταβολίτες.
Μεταξύ των δύο, οι γιατροί τείνουν να συνταγογραφούν τη D2, καθώς είναι πιο διαθέσιμη στην αγορά, αλλά η πιο συνιστώμενη έκδοση είναι η D3. Το σώμα την απορροφά καλύτερα και επίσης διαρκεί περισσότερο στον οργανισμό.
Επιπλέον, η D3 μπορεί να συνδέεται λιγότερο με τοξικότητες, καθώς ο οργανισμός είναι πιο ανεκτικός σε αυτήν.
Συνιστάται να λαμβάνετε βιταμίνη D μαζί με Κ2 και μαγνήσιο όταν συμπληρώνετε, καθώς έτσι αποφεύγεται η τοξικότητα της βιταμίνης D.
Τόσο η Κ2 όσο και το μαγνήσιο βοηθούν στην εναπόθεση ασβεστίου στα οστά και όχι στις αρτηρίες, και επομένως αποτρέπουν την υπερασβεστιαιμία, η οποία μπορεί να εμφανιστεί ως αποτέλεσμα της τοξικότητας της βιταμίνης D.
Η Μιχαλτσέα τόνισε τη σημασία της εξέτασης των επιπέδων της βιταμίνης D στον ορό ως ένδειξη για τη δοσολογία, καθώς οι ακόλουθες καταστάσεις μπορούν όλες να επηρεάσουν την απορρόφηση της βιταμίνης D:
Φλεγμονή
Στρες
Παχυσαρκία
Κακή υγεία του εντέρου
Ο ενδοκρινολόγος και ειδικός σε θέματα βιταμίνης D Δρ. Μίχαελ Χόλικ (Michael Holick) διαπίστωσε ότι οι παχύσαρκοι άνθρωποι τείνουν να παρουσιάζουν ανεπάρκεια, καθώς το επιπλέον λίπος στο σώμα τους δεσμεύει περισσότερη βιταμίνη D στα κύτταρά τους αντί να την αφήνει να αιωρείται ελεύθερα στον ορό, γι’ αυτό και οι παχύσαρκοι τείνουν να χρειάζονται αρκετές φορές περισσότερη από τη συνιστώμενη δοσολογία.
