Ευρώπη

Λίγες ώρες πριν την έναρξη των εορτασμών για την 80ή επέτειο της αντιφασιστικής νίκης, η Μόσχα βρέθηκε για ακόμη μια φορά στο στόχαστρο ουκρανικών drone, προκαλώντας αναστάτωση στις ρωσικές αρχές και προσωρινές διακοπές πτήσεων σε βασικά αεροδρόμια της πρωτεύουσας. Όπως ανακοίνωσε ο δήμαρχος της Μόσχας, Σεργκέι Σομπιάνιν, τουλάχιστον 19 μη επανδρωμένα αεροσκάφη καταρρίφθηκαν από τα ρωσικά συστήματα αντιαεροπορικής άμυνας, ενώ, σύμφωνα με τα έως τώρα στοιχεία, δεν προκλήθηκαν θύματα ούτε σοβαρές υλικές ζημιές.

Μετά την επίθεση, επιβλήθηκαν «προσωρινά περιοριστικά μέτρα» στα διεθνή αεροδρόμια Βνούκοβο, Ντομοντέντοβο, Σερεμέτιεβο και Ζουκόφσκι, μετέδωσε το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS τη Δευτέρα. Στη συνέχεια, η ίδια πηγή μετέδωσε πληροφορίες για τέσσερις νεκρούς και φωτιά σε πολυκατοικία στα νοτιοδυτικά της Μόσχας, χωρίς σαφή επιβεβαίωση για το αν το περιστατικό σχετίζεται με ουκρανικό drone.

Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας ανακοίνωσε, επίσης, ότι επιπλέον drones εξουδετερώθηκαν σε διάφορα σημεία της χώρας, μεταξύ άλλων στις περιοχές Μπριάνσκ, Βορόνεζ, Πένζα, Καλούγκα και Μπέλγκοροντ. Η ουκρανική πλευρά μέχρι στιγμής δεν έχει σχολιάσει για τα περιστατικά αυτά, τα οποία η Epoch Times δεν ήταν σε θέση να επιβεβαιώσει ανεξάρτητα.

Η ασφάλεια στη Μόσχα έχει ενισχυθεί σημαντικά εν όψει των εορτασμών για τα 80 χρόνια από τη νίκη επί της ναζιστικής Γερμανίας, που θα κορυφωθούν στις 9 Μαΐου. Την περασμένη εβδομάδα, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν ανακοίνωσε μονομερή κατάπαυση του πυρός διάρκειας τριών ημερών, ζητώντας σεβασμό με την ευκαιρία της επετείου. Η εκεχειρία, σύμφωνα με τον ίδιο, ξεκινά στις 8 Μαΐου και λήγει στις 10 του μηνός. Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι επέκρινε τη ρωσική πρόταση, ζητώντας τουλάχιστον μηνιαία και άνευ όρων παύση των εχθροπραξιών, όπως είχε προτείνει και η Ουάσιγκτον. Η Μόσχα, πάντως, επιμένει ότι στόχος της είναι μια συνολική διευθέτηση της σύγκρουσης και όχι απλώς μια προσωρινή διακοπή.

Στις 6 Μαΐου, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, προειδοποίησε ότι η Ρωσία θα απαντήσει αν το Κίεβο παραβιάσει την εκεχειρία. «Δεν θα υπάρξουν εχθροπραξίες», επανέλαβε στους δημοσιογράφους, όπως μεταδίδει το TASS. «Εάν όμως το καθεστώς του Κιέβου δεν ανταποκριθεί και συνεχίσει τις επιθέσεις κατά των θέσεών μας ή εγκαταστάσεων, θα υπάρξει απάντηση.»

Από το 2022, οπότε και ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην ανατολική και νοτιοανατολική Ουκρανία, το Κίεβο έχει εξαπολύσει αρκετές επιθέσεις με drone στο έδαφος της Μόσχας. Η πιο σοβαρή σημειώθηκε τον Μάρτιο, με τρεις νεκρούς και 17 τραυματίες.

Χτύπημα σε υποσταθμό ηλεκτρισμού στο Κουρσκ – Δύο τραυματίες

Λίγες ώρες πριν από τη νέα επίθεση σε βάρος της Μόσχας, ουκρανική εκτόξευση προκάλεσε ζημιές σε υποσταθμό ηλεκτρικής ενέργειας στη δυτική ρωσική περιφέρεια της Κουρσκ, όπως επιβεβαίωσε ο περιφερειάρχης Αλεξάντερ Χινστέιν. Σύμφωνα με ανάρτησή του στο Telegram, δύο πολίτες τραυματίστηκαν και μέρος των μετασχηματιστών υπέστη σημαντικές φθορές, ενώ σημειώθηκαν διακοπές ρεύματος στο Ριλσκ, κοντά στα σύνορα με την Ουκρανία.

Ο κος Χινστέιν, απευθυνόμενος στους κατοίκους, τόνισε: «Ο εχθρός συνεχίζει, μέσα στην απελπισία του, να πλήττει την περιοχή μας. Σας παρακαλούμε να λαμβάνετε τα κατάλληλα μέτρα ασφαλείας». Υπενθυμίζεται ότι τον Αύγουστο του 2023 οι Ουκρανοί είχαν εξαπολύσει επιχείρηση πέραν των συνόρων, καταλαμβάνοντας προσωρινά έκταση στην περιφέρεια του Κουρσκ. Τον περασμένο μήνα, η ρωσική στρατιωτική ηγεσία διαβεβαίωσε ότι όλες οι ουκρανικές δυνάμεις απομακρύνθηκαν πλήρως από το Κουρσκ, ενώ έχει ξεκινήσει η διαμόρφωση «ζώνης ασφαλείας» εντός της ουκρανικής περιφέρειας Σούμι.

Το Κίεβο, ωστόσο, δεν έχει αποδεχθεί επισήμως την απώλεια του ελέγχου αυτών των εδαφών, με τον πρόεδρο Ζελένσκι να επιμένει σε δηλώσεις του πως ουκρανικές μονάδες παραμένουν ενεργές τόσο στο Κουρσκ όσο και στην όμορη περιοχή του Μπέλγκοροντ. Ακόμη, στη χθεσινή ενημέρωσή του, το ουκρανικό γενικό επιτελείο έκανε λόγο για συνεχιζόμενες μάχες στο Κουρσκ, με ουκρανικές δυνάμεις να αποκρούουν επανειλημμένες ρωσικές επιθέσεις.

Την ίδια ημέρα, η περιφερειακή διοίκηση του Κουρσκ ενημέρωνε μέσω Telegram για την απομάκρυνση αμάχων από μεθοριακές περιοχές, εξαιτίας της αύξησης των επιθέσεων με drone. Οι πληροφορίες και των δύο πλευρών παραμένουν αδύνατο να επαληθευτούν ανεξάρτητα.

Σε εξέλιξη βρίσκονται οι έρευνες των γαλλικών αρχών σχετικά με την κινηματογραφική απαγωγή του πατέρα ενός γνωστού επενδυτή σε κρυπτονομίσματα στην Πόλη του Φωτός, την 1η Μαΐου. Η αστυνομία απελευθέρωσε τον όμηρο δύο ημέρες αργότερα, οδηγώντας σε επτά συλλήψεις υπόπτων.

Η υπόθεση ήρθε στη δημοσιότητα όταν το βράδυ του Σαββάτου ο υπουργός Εσωτερικών της Γαλλίας, Μπρουνό Ρεταγιάου, έσπευσε να συγχαρεί δημόσια, μέσω ανάρτησής του στην πλατφόρμα Χ, την αστυνομία για την «άψογη δουλειά τους στην απελευθέρωση του θύματος και τη σύλληψη των δραστών».

Σύμφωνα με ανακοίνωση της Εισαγγελίας Παρισιού, το θύμα είναι πατέρας άνδρα που απέκτησε μεγάλη περιουσία από κρυπτονομίσματα. Η απαγωγή συνοδεύτηκε από απαίτηση για καταβολή λύτρων, χωρίς να αποκαλύπτεται το όνομα του απαχθέντος για λόγους ασφαλείας.

Το πρωινό της Πρωτομαγιάς, οι δράστες άρπαξαν τον άνδρα έξω από το σπίτι του στο Παρίσι και τον μετέφεραν σε οικία στην περιοχή Εσόν, νότια της γαλλικής πρωτεύουσας. Εκεί τον κρατούσαν επί δύο ημέρες, έως ότου η αστυνομία εντόπισε και εισέβαλε στο κρησφύγετο, συλλαμβάνοντας τέσσερα άτομα επί τόπου, ένα σε όχημα κοντά στο σπίτι και άλλα δύο το επόμενο 24ωρο.

Το περιστατικό επιβεβαιώνει μία ανησυχητική τάση: όλο και περισσότεροι κάτοχοι ψηφιακών περιουσιακών στοιχείων πέφτουν θύματα κλοπών και εκβιασμών. Τον περασμένο Ιανουάριο, οι διωκτικές αρχές είχαν αναφέρει παρόμοια υπόθεση, όταν απαγωγείς ακρωτηρίασαν το χέρι του Νταβίντ Μπαλάν, συνιδρυτή της Ledger, προκειμένου να εκβιάσουν την καταβολή λύτρων.

Όπως επιβεβαίωσε η Εισαγγελία, το πρόσφατο θύμα μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο για την αντιμετώπιση των τραυμάτων του, χωρίς να δίνονται περαιτέρω λεπτομέρειες. Ωστόσο, σύμφωνα με δημοσιεύματα του γαλλικού Τύπου, ένα από τα δάχτυλά του ακρωτηριάστηκε. Τα αδικήματα που βαρύνουν τους συλληφθέντες είναι βαριά, μεταξύ των οποίων απαγωγή με βασανιστήρια και πράξεις βαρβαρότητας.

Την Κυριακή, ο επικεφαλής της δικαστικής αστυνομίας, Φαμπρίς Γκαρντόν, επιβεβαίωσε στο ραδιόφωνο RTL πως οι απαγωγείς – φορώντας κουκούλες – άρπαξαν το θύμα την ώρα που έβγαζε βόλτα τον σκύλο του, ρίχνοντάς τον σε βαν. Περαστικοί ειδοποίησαν άμεσα την αστυνομία, που ξεκίνησε ανθρωποκυνηγητό.

Σύμφωνα με τις αρχές, οι απαγωγείς έστειλαν βίντεο στον γιο του θύματος, δείχνοντας τον πατέρα του τραυματισμένο και δεμένο, απαιτώντας λύτρα αρκετών εκατομμυρίων ευρώ. Η κρίσιμη επιχείρηση διάσωσης έγινε αργά το Σάββατο στο Εσόν: «Βρεθήκαμε στο σπίτι λίγα μόλις λεπτά πριν το τελεσίγραφο. Εάν αργούσαμε, πιθανόν να υπήρχαν νέα βασανιστήρια», δήλωσε ο Γκαρντόν στο RTL. Η επιχείρηση της ειδικής μονάδας BRI στέφθηκε από επιτυχία, με το κωδικό σύνθημα «jackpot» να σημαίνει τον ασφαλή εντοπισμό του ομήρου. «Ήταν τεράστια ανακούφιση», σημείωσε ο επικεφαλής της αστυνομίας.

Στο παρελθόν, έχουν σημειωθεί ανάλογα περιστατικά στη Γαλλία. Τον Ιανουάριο, ο Μπαλάν και η σύζυγός του είχαν απαχθεί από το σπίτι τους στο Σερ. Οι απαγωγείς απαιτούσαν λύτρα σε κρυπτονομίσματα από συνάδελφο του Μπαλάν. Η απελευθέρωση του ζευγαριού πραγματοποιήθηκε χάρη στις επίλεκτες δυνάμεις GIGN.

Αλλά και σε άλλες χώρες η αξία των κρυπτονομισμάτων οδηγεί σε ακραίες εγκληματικές ενέργειες. Το Νοέμβριο του 2024, ο γενικός διευθυντής της WonderFi στον Καναδά, Ντην Σκούρκα, απήχθη και αποφυλακίστηκε μόνο αφού κατέβαλε λύτρα ενός εκατομμυρίου δολαρίων. Το 2022, ο αυτοαποκαλούμενος «βασιλιάς των Crypto» Άιντεν Πλετέρσκι απήχθη στο Τορόντο, ξυλοκοπήθηκε και κρατήθηκε τρεις ημέρες, ενώ παράλληλα ήταν αντιμέτωπος με κατηγορίες για απάτη ύψους 40 εκατομμυρίων δολαρίων.

Την ίδια ώρα, η αύξηση της διαδικτυακής απάτης με κρυπτονομίσματα ανησυχεί διεθνώς: οργανωμένα κυκλώματα από την Κίνα διαχειρίζονται «φάμπρικες» απάτης στη Νοτιοανατολική Ασία, αποσπώντας εκατομμύρια από πολίτες των ΗΠΑ και άλλων χωρών — συχνά οδηγώντας ανυποψίαστους επενδυτές σε πλήρη οικονομική καταστροφή.

Με πληροφορίες από το Associated Press

Πολλά άτομα συνελήφθησαν χθες στις Κάννες, στη νοτιοανατολική Γαλλία, για απόπειρα κλοπής ενός πολυτελούς ρολογιού που ανήκει σε μέλος της βασιλικής οικογένειας του Κατάρ, ανακοίνωσαν σήμερα αστυνομικές πηγές.

Η απόπειρα κλοπής συνέβη στην Κρουαζέτ, την διάσημη παραθαλάσσια λεωφόρο αυτής της πόλης στη Γαλλική Ριβιέρα, δέκα ημέρες πριν από την έναρξη του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Καννών.

Ένας άνδρας συνελήφθη λίγο πριν κλέψει το ρολόι αξίας 600.000 ευρώ, και τέσσερις ύποπτοι συνεργοί του συνελήφθησαν λίγα λεπτά αργότερα, καθώς τράπηκαν σε φυγή.

Οι ύποπτοι είναι όλοι Ιταλοί υπήκοοι, με καταγωγή από τη Νάπολη, ανέφερε η αστυνομία.

Αργότερα το απόγευμα, δύο άλλοι Ναπολιτάνοι, μέλη μιας άλλης ομάδας, συνελήφθησαν επίσης κατά την άφιξή τους στις Κάννες και τέθηκαν υπό κράτηση πριν μπορέσουν να ξεκινήσουν τον εντοπισμό των στόχων τους, ανέφερε η ίδια πηγή.

«Συνολικά, έχουμε συλλάβει 12 κλέφτες ρολογιών από την 1η Απριλίου», τόνισε ο αστυνομικός διευθυντής Καννών, Κριστόφ Αζέ, μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο.

Το σύστημα επιτήρησης που έχει εγκαταστήσει η δημοτική αστυνομία, με κάμερες, θα «ενισχυθεί» περαιτέρω για το καλοκαίρι, μια περίοδο υψηλής τουριστικής κίνησης, τόνισε.

Στην περίπτωση του Καταριανού υπηκόου, οι αστυνομικοί είχαν και τη βοήθεια από την ιδιωτική υπηρεσία ασφαλείας του.

Την προηγούμενη μέρα, παρά την εφαρμογή του ίδιου συστήματος, η αστυνομία δεν μπόρεσε να αποτρέψει την κλοπή ενός ρολογιού αξίας 25.000 ευρώ.

«Ορισμένες φορές είναι θέμα δευτερολέπτων και δυστυχώς, δεν μπορέσαμε να σταματήσουμε τη μοτοσικλέτα των δραστών λόγω των συνθηκών κυκλοφορίας», δήλωσε ο Αζέ.

«Αυτοί οι εγκληματίες ανήκουν σε ομάδες υψηλής εξειδίκευσης που δραστηριοποιούνται επίσης στο Παρίσι, τη Γενεύη, το Λονδίνο και τη Γερμανία», είπε.

Στην κατεχόμενη Λευκωσία έφτασε σήμερα, 3 Μαΐου, στις 13:45, ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και συνοδευόμενος από τον Τουρκοκύπριο ηγέτη, Ερσίν Τατάρ, μετέβη στον χώρο όπου τέλεσε τα εγκαίνια των κτιρίων του «Προεδρικού Μεγάρου» και της «Βουλής» που έχτισε η Τουρκία.

Στη σύντομη τελετή, ο Τούρκος πρόεδρος χαρακτήρισε το συγκρότημα των κτηρίων, το οποίο περιλαμβάνει επίσης ένα τέμενος και χώρο πρασίνου, «σύμβολο της αποφασιστικότητας του τουρκοκυπριακού λαού».

Έκανε λόγο για «ένα έργο αντάξιο του αυξανόμενου κύρους της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βορείας Κύπρου» και εξέφρασε την πεποίθησή του ότι το εν λόγω κτιριακό συγκρότημα «θα φιλοξενήσει αποφάσεις που θα πάνε τους Τουρκοκύπριους ακόμη πιο μπροστά».

Ο κος Ερντογάν χαρακτήρισε το έργο «εκδήλωση της θέλησης ενός κράτους να υπάρχει απέναντι στην αδικία και την παρανομία και μία ένδειξη της κοινής μοίρας της Τουρκίας και της βόρειας Κύπρου», λέγοντας πως πάνω σε αυτό το ισχυρό θεμέλιο, «ελπίζουμε ότι θα οικοδομήσουμε νέα επιτεύγματα και νέα έργα και θα συνεχίσουμε τον αγώνα μας για την ανεξαρτησία και το μέλλον». Τέλος, επανέλαβε ότι η Τουρκία ήταν, είναι και θα είναι πάντα στο πλευρό των Τουρκοκυπρίων.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας θα μεταβεί τη συνέχεια στο τεχνολογικό φεστιβάλ TEKNOFEST, όπου παρουσιάζονται κυρίως τα επιτεύγματα της τουρκικής αμυντικής βιομηχανίας και θα έχει κατ’ ιδίαν συνάντηση με τον κο Τατάρ.

«Οι πραγματικότητες είναι ότι υπάρχει μια παράνομη κατοχή στην Κύπρο εδώ και 50 χρόνια», δήλωσε ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης, σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους, στο περιθώριο εκδήλωσης στην Κυπερούντα, σχολιάζοντας τις αναφορές Ερντογάν περί «πραγματικοτήτων», ενώ σε άλλο σημείο των δηλώσεων του ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι η συντριπτική πλειοψηφία στηρίζει τις πολιτικές που ακολουθεί η Κυβέρνηση.

Αναφέρθηκε επίσης στον σημαντικό ρόλο που μπορεί να διαδραματίσει η Κυπριακή Δημοκρατία, έτσι ώστε να φέρει κοντά τους γείτονες της εκεί όπου υπάρχουν διαφορές μεταξύ τους.

Σε δηλώσεις του στους δημοσιογράφους ο κ. Χριστοδουλίδης ερωτηθείς για την επίσκεψη Ερντογάν στα κατεχόμενα, είπε ότι «εκείνο που ξεχωρίζει από την επίσκεψη του κ. Ερντογάν στα κατεχόμενα είναι η έντονη αντίδραση από πλευράς των Τουρκοκυπρίων συμπατριωτών μας».

«Μια αντίδραση που ενισχύεται συνεχώς, είδαμε και πρόσφατα τις αντιδράσεις σε σχέση με το θέμα της μαντίλας, και θεωρώ είναι μια επίσκεψη που, κατά κύριο λόγο, οφείλεται σε αυτές τις αντιδράσεις που δεν θεωρώ, όσον αφορά την επιθυμία των Τουρκοκυπρίων, τη θέληση των Τουρκοκυπρίων, ότι θα έχει το πιο θετικό αποτέλεσμα προς την κατεύθυνση που επιδιώκει ο κ. Ερντογάν», πρόσθεσε.

Ερωτηθείς πώς δημιουργείται αισιοδοξία μέσα στην κινητικότητα για το Κυπριακό με δεδομένες τις προκλητικές αναφορές Ερντογάν περί «πραγματικοτήτων», ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «είναι γνωστή η θέση του κ. Ερντογάν», ο οποίος «δεν είπε κάτι καινούριο». Σχολιάζοντας την αναφορά του Τούρκου Προέδρου για «πραγματικότητες», ο Πρόεδρος Χριστοδουλίδης είπε ότι «οι πραγματικότητες είναι ότι υπάρχει μια παράνομη κατοχή στην Κύπρο εδώ και 50 χρόνια, μια κατοχή που δεν είναι καθόλου διαφορετική από αυτή που σωστά καταδικάζει η διεθνής κοινότητα» και πρόσθεσε ότι αναφέρεται στην περίπτωση της Ουκρανίας και ότι «αυτή είναι η ψυχρή πραγματικότητα που υπάρχει στην Κύπρο».

Όσον αφορά την κινητικότητα, ο κ. Χριστοδουλίδης είπε ότι «από τουρκικής πλευράς, έλεγαν ότι δεν θα γίνει διευρυμένη συνάντηση, έγινε διευρυμένη συνάντηση, έλεγαν ότι θα οδηγήσει σε αδιέξοδο, δεν οδήγησε σε αδιέξοδο, έχουμε μια καθορισμένη διάσκεψη περί τα τέλη Ιουλίου», ενώ «χθες τα ΗΕ ανακοίνωσαν τον διορισμό της κ. Ολγκίν, ένας διορισμός για τον οποίον το συμβόλαιο ξεκινά στις 12 Μαΐου».

«Άρα, πρέπει να αναμένουμε μετά τη 12η Μαΐου να επισκεφθεί και την Κύπρο και εμείς εργαζόμαστε έτσι ώστε να υπάρχουν εξελίξεις προς την κατεύθυνση επίλυσης του Κυπριακού», πρόσθεσε.

Ανέφερε επίσης ότι «η κινητικότητα από δικής μας πλευράς θα φέρει και άλλες εξελίξεις, θετικές εξελίξεις προς την κατεύθυνση επανέναρξης των συνομιλιών», προσθέτοντας ότι «δεν είμαστε εκεί» ακόμη.

«Δεν προσπαθώ να ωραιοποιήσω την κατάσταση ή να παρουσιάσω διαφορετικά τα δεδομένα, αλλά αυτή η κινητικότητα που υπάρχει , όπως ο ίδιος ο ΓΓ είπε, μετά από επτά χρόνια είναι ένα σημαντικό βήμα», πρόσθεσε.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «η δική μας πλευρά, εμείς που επιθυμούμε τον τερματισμό της κατοχής και την επανένωση της πατρίδας μας πρέπει να εργαζόμαστε συνεχώς, να έχουμε ξεκάθαρο πλάνο, ξεκάθαρο σχεδιασμό, να ξέρουμε πού θέλουμε να φτάσουμε» και πρόσθεσε πως «μέσα από την επιμονή μας θα έρθουν και τα αποτελέσματα και ευελπιστώ σύντομα να ακούσουμε και άλλες θετικές εξελίξεις».

Σε παρατήρηση δημοσιογράφου ότι η ρητορική του κ. Ερντογάν και του κ. Τατάρ υπάρχει μόλις δύο 24ωρα πριν από τη συνάντηση του με τον κ. Τατάρ, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας είπε ότι «είναι γνωστά, δεν ανέμενα ότι θα ακούσω κάτι διαφορετικό από τον κ. Ερντογάν ή από τον κ. Τατάρ στις δημόσιες τους δηλώσεις».

Ανέφερε ότι τη Δευτέρα προσέρχεται σε μια νέα συνάντηση με συγκεκριμένο αντικείμενο.

«Έχω πει και στο παρελθόν ότι αναλάβαμε έναντι του ΓΓ των ΗΕ κάποιες υποσχέσεις, οι οποίες πρέπει να υλοποιηθούν. Κάποιες ξεκίνησαν να υλοποιούνται και υπάρχουν και κάποια άλλα θέματα που από δικής μας πλευράς είμαστε έτοιμοι να υλοποιηθούν», πρόσθεσε.

Καταδικάζει το ΥΠΕΞ την παράνομη επίσκεψη Ερντογάν

O χαρακτήρας που επιχειρείται να δοθεί στην παράνομη επίσκεψη του Τούρκου Προέδρου βρίσκεται σε πλήρη συνάρτηση με την έξαρση της τουρκικής ρητορικής περί «λύσης δύο κρατών», όντας ταυτόχρονα αποκαλυπτικός των τουρκικών προθέσεων για πλήρη έλεγχο επί των κατεχομένων περιοχών της Κύπρου, τονίζεται σε ανακοίνωση του κυπριακού υπουργείου Εξωτερικών.

Το υπουργείο Εξωτερικών καταδίκασε την παράνομη μετάβαση του Προέδρου της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και άλλων Τούρκων αξιωματούχων στα κατεχόμενα με σκοπό την εγκαινίαση ενός έργου «το οποίο αναδεικνύει και προβάλλει την αποσχιστική οντότητα, κατά παράβαση της διεθνούς νομιμότητας και των σχετικών Ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ».

Η επίσκεψη, αναφέρεται, πραγματοποιείται σε συνέχεια πρόσφατων δηλώσεων του κ. Τατάρ περί προσδοκίας για περαιτέρω ενέργειες προβολής του ψευδοκράτους, αλλά και των προσπαθειών της Άγκυρας για επιβολή της βούλησής της επί των Τουρκοκυπρίων σε θέματα που άπτονται της πολιτιστικής ταυτότητας της Τουρκοκυπριακής κοινότητας, όπως αναδεικνύεται και μέσα από την προσπάθεια εισαγωγής της μαντίλας στα σχολεία.

«Προστίθεται δε στις συνεχιζόμενες, εδώ και πενήντα ένα χρόνια, παραβιάσεις εις βάρος της κυριαρχίας, της ανεξαρτησίας και της εδαφικής ακεραιότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας, τις οποίες η διεθνής κοινότητα έχει καταδικάσει», επισημαίνει το Υπουργείο Εξωτερικών.

Σημειώνει ότι «σε μια χρονική συγκυρία έντονων ζυμώσεων με στόχο την δημιουργία συνθηκών επανέναρξης των διαπραγματεύσεων υπό την αιγίδα του ΟΗΕ και επίτευξη λύσης στο Κυπριακό στη βάση των σχετικών ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας, καθώς και του χθεσινού διορισμού της Μαρία Άνγκελα Ολγκίν Κουεγιάρ, ως Προσωπικής Απεσταλμένης του Γενικού Γραμματέα ΟΗΕ για το Κυπριακό, τέτοιες ενέργειες και τοποθετήσεις υποσκάπτουν την όλη προσπάθεια για πρόοδο προς ουσιαστικές διαπραγματεύσεις, και αποτελούν περιφρόνηση του Διεθνούς Δικαίου και του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών».

Η κυβέρνηση, καταλήγει το Υπουργείο Εξωτερικών, «παραμένει προσηλωμένη στον υπέρτατο στόχο της επανένωσης της πατρίδας μας, στη βάση του συμφωνηθέντος πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών, και στη διασφάλιση των καλώς νοούμενων συμφερόντων όλων των Κυπρίων, σε μία ελεύθερη από την κατοχή και επανενωμένη πατρίδα, μέλος της ΕΕ».

Μεταξύ 27 και 28 Απριλίου, η Ιβηρική Χερσόνησος βυθίστηκε στο σκοτάδι σε μια διακοπή ρεύματος που χαρακτηρίστηκε ως η σοβαρότερη που έχει σημειωθεί ποτέ στη σύγχρονη Ευρώπη. Αν και η ηλεκτροδότηση επανήλθε, οι ερευνητές ψάχνουν ακόμη τις πραγματικές αιτίες του περιστατικού, ενώ το βάρος πέφτει στη μεγάλη διείσδυση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και στα δομικά προβλήματα που αυτή προκαλεί στο δίκτυο.

Στο επίκεντρο βρίσκεται η συχνότητα του δικτύου ρεύματος —τα 50 Hz που λειτουργούν ως «ρυθμιστής καρδιάς» του συστήματος και απαιτούν ισορροπία για την ομαλή ροή ηλεκτρισμού. Για να παραμένει αυτή η συχνότητα σταθερή, το σύστημα βασίζεται σε μια αμετάβλητη δύναμη ενέργειας, γνωστή στη βιομηχανία ως «αδράνεια».

Παραδοσιακά, η σταθερότητα αυτή εξασφαλιζόταν κυρίως από μεγάλους σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής, ορυκτών καυσίμων και πυρηνικά εργοστάσια. Η ταχεία όμως αύξηση των ανανεώσιμων, με τη διακοπτόμενη απόδοσή τους, κλονίζει αυτήν την ισορροπία, προειδοποιούν αναλυτές.

Το περιστατικό ξεκίνησε στις 28 Απριλίου, όταν μια μέχρι στιγμής ανεξήγητη βλάβη προκάλεσε εκτεταμένες διακοπές ρεύματος σε Ισπανία, Πορτογαλία και νότιες περιοχές της Γαλλίας. Το αποτέλεσμα ήταν να τεθεί εκτός λειτουργίας ο διασυνδετήριος αγωγός Ισπανίας–Γαλλίας, διαχωρίζοντας αυτομάτως τα δύο δίκτυα.

Η ισπανική Red Eléctrica de España (REE) ανακοίνωσε πως νωρίτερα την ίδια μέρα είχαν σημειωθεί δύο ακόμα σημαντικά «συμβάντα αποσύνδεσης» στο εθνικό δίκτυο.

«Το μπλακ άουτ στην Ιβηρική αποτελεί υπόδειγμα για το πώς ένα συμβάν-σκανδάλη μπορεί να εξελιχθεί σε συστημικό κίνδυνο, κάτι που επιτείνεται όσο αυξάνονται οι ανανεώσιμες», σχολίασε στον βρετανικό Τύπο ο Άντι Μάιερ, αναλυτής ενέργειας και διευθυντικό στέλεχος του Institute of Economic Affairs.

Από το 2021, η Ισπανία ακολουθεί φιλόδοξο πλάνο ενεργειακής μετάβασης με στόχο την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και πλήρη κατάργηση των πυρηνικών μέχρι το 2035 — με κλείσιμο του πρώτου αντιδραστήρα ήδη από το 2027. Σε αυτό το πλαίσιο, το μοντέλο της χώρας βασίζεται υπερβολικά σε αιολικά και ηλιακά πάρκα.

Σε συνέντευξη Τύπου στις 29 Απριλίου, ο επικεφαλής λειτουργίας της REE, Εδουάρδο Πριέτο, έκανε λόγο για «μεγάλη απώλεια παραγωγής» στη νοτιοδυτική Ισπανία, πιθανότατα από ηλιακούς σταθμούς, επισημαίνοντας ότι η έρευνα ακόμη συνεχίζεται. Την επόμενη όμως μέρα, η πρόεδρος της REE και πρώην υπουργός των Σοσιαλιστών, Μπεατρίς Κορεδόρ Καδένα, διέψευσε κάθε συσχετισμό της διακοπής με τις ΑΠΕ, υποστηρίζοντας ότι σήμερα λειτουργούν «εξίσου αξιόπιστα με τις συμβατικές μονάδες». Στο ίδιο μήκος κύματος ήταν και οι δηλώσεις του πρωθυπουργού Πέδρο Σάντσεθ, που απέρριψε τους ισχυρισμούς περί υπέρμετρης εξάρτησης από τις ανανεώσιμες.

Η REE, πάντως, είχε προειδοποιήσει στην ετήσια έκθεσή της τον Φεβρουάριο πως η σταδιακή απόσυρση των παραδοσιακών σταθμών μειώνει συνολικά τη «σταθερή δυναμικότητα» και την ισχύ αδράνειας του συστήματος. Όπως αναφέρει: «Το κλείσιμο των εργοστασίων άνθρακα, φυσικού αερίου και πυρηνικής ενέργειας συνεπάγεται μείωση της δυνατότητας σταθερής και ισορροπημένης παροχής, καθώς και μείωση της αδράνειας του δικτύου».

Η αδράνεια προέρχεται από τους τεράστιους περιστρεφόμενους στροβίλους των συμβατικών σταθμών, που λόγω του μεγάλου τους όγκου και της ταχύτητας περιστροφής (μέχρι 3.000 στροφές/λεπτό), απορροφούν αιφνίδιες διακυμάνσεις και προσφέρουν σταθερότητα συχνότητας.

Η REE, μάλιστα, τονίζει ότι αυτή η μείωση θέτει «άμεσο έως και μεσοπρόθεσμο ρίσκο για την ασφάλεια του εφοδιασμού αλλά και τη φήμη της εταιρείας», επηρεάζοντας τόσο τις ίδιες τις λειτουργίες της, όσο και αυτές των πελατών της.

Ιδεολογικές επιλογές χωρίς ουσία;

Αρκετοί ειδικοί διαφωνούν με την «αμηχανία» να αποδοθούν ευθύνες στις ανανεώσιμες. Ο Άντι Μάιερ ανέφερε πως τα αιολικά και τα φωτοβολταϊκά είναι από φύσεως διακεκομμένα και εξαρτώμενα από τον καιρό, δημιουργώντας καθημερινά μεγαλύτερο ρίσκο γενικευμένης διακοπής σε σχέση με τη συμβατική παραγωγή.

Όπως τονίζει, τα αποκεντρωμένα ανανεώσιμα συστήματα είναι πιο πολύπλοκα στη διασύνδεση, απαιτούν περισσότερη τεχνολογία και δημιουργούν πολλαπλά σημεία δυνητικής αστοχίας. Και επειδή στερούνται αδράνειας, όταν χάνεται η ισχύς «η κατάρρευση είναι άμεση και βίαιη».

«Μια αιφνίδια απώλεια παραγωγής μπορεί να αποσταθεροποιήσει όλο το δίκτυο, ενεργοποιώντας αυτόματους διακόπτες που προστατεύουν τον εξοπλισμό», εξηγεί. «Έτσι, τα δίκτυα με υψηλό μερίδιο ΑΠΕ είναι εγγενώς πιο ευάλωτα σε φαινόμενα ντόμινο, όπως συνέβη στην Ιβηρική», συμπληρώνει.

Ο Mayer προτείνει λύσεις όπως οι συμπληρωματικές «υπηρεσίες αδράνειας» με κινητήριους τροχούς και ειδικές μπαταρίες που σταθεροποιούν τη συχνότητα, αλλά αυτά συνεπάγονται σημαντικό κόστος. Παρότι το μεγαλύτερο μέρος της Ιβηρικής ανέκτησε την ηλεκτροδότηση την επομένη του γεγονότος, οι ευρωπαίοι ηγέτες αναζητούν τρόπους να καθησυχάσουν τους πολίτες για το μέλλον. Ο Mayer υπογραμμίζει όμως ότι τα κίνητρα της ενεργειακής πολιτικής παραμένουν στρεβλά.

«Οι κυβερνήσεις βαδίζουν με ιδεολογικό δράχτυλο στο ‘net zero’, καθορίζοντας ποσοτικούς στόχους εγκατάστασης και όχι απόδοσης. Έτσι καταλήγουμε σε υπερπροσφορά άχρηστη, πολλές φορές σε λάθος τοποθεσίες και χωρίς αντίστοιχες επενδύσεις σε ασφάλεια δικτύου», επισημαίνει καυστικά. «Το πραγματικό καταστροφικό σενάριο είναι να προχωράμε τυφλά στον μηδενισμό εκπομπών, αγνοώντας το ήδη υψηλό κόστος για τον καταναλωτή ή ένα πιθανό επόμενο μπλακ άουτ», προειδοποιεί. «Όποια κυβέρνηση δεν επανεξετάσει προσεκτικά την πορεία της μετά τα γεγονότα αυτά, είναι καταδικασμένη να αντιμετωπίσει σημαντικές κοινωνικές και πολιτικές συνέπειες».

Ο ειδικός ενέργειας David Turver σημειώνει ότι οι χώρες με υψηλά μερίδια αιολικής και ηλιακής παραγωγής είναι «οι πιο ευάλωτες». Τονίζει ότι η Γαλλία με το εκτεταμένο πυρηνικό της δυναμικό (~50 GW) και η Γερμανία με τους σταθμούς άνθρακα προσφέρουν ακόμη σημαντική αδράνεια στο ευρωπαϊκό δίκτυο. «Η τεχνητή προσθήκη αδράνειας — με μπαταρίες ή σφόνδυλους — είναι μια εξαιρετικά δαπανηρή υπόθεση», συμπληρώνει.

Πρώτο πανεθνικό μπλακ άουτ – και ο προβληματισμός συνεχίζεται

Σε άρθρο του σε οικονομική εφημερίδα της Μαδρίτης, ο πρώην πρόεδρος της REE, Ζόρντι Σεβίγια, επέκρινε τη βιασύνη απόσυρσης των πυρηνικών, υπογραμμίζοντας ότι παραμένει απαραίτητη η εγγύηση σταθερής παραγωγής για να αντισταθμίζονται οι αυξομειώσεις των ΑΠΕ.

«Πρόκειται για το πρώτο πλήρες μπλακ άουτ στην Ισπανία, αλλά και για την πρώτη φορά που οι μη-συγχρονισμένες τεχνολογίες κυριάρχησαν στο μίγμα της ηλεκτροδότησης», τόνισε. Επισημαίνει ότι, ακόμη και σήμερα, το δίκτυο χρειάζεται παράλληλη, «συγχρονισμένη εφεδρεία» από υδροηλεκτρικά, αέριο ή πυρηνικά εργοστάσια, για να μπορεί να ανταποκριθεί τόσο στη διακοπτόμενη παραγωγή των ανανεώσιμων (είτε λόγω καιρού είτε λόγω τεχνικών ιδιαιτεροτήτων).

Σημειώνεται ότι το ενοποιημένο ισπανικό δίκτυο υψηλής τάσης θεμελιώθηκε το 1985, ενώ μέχρι σήμερα έχει επεκταθεί σε πάνω από 45.000 χιλιόμετρα γραμμών. Τα περισσότερα υποσταθμοί και μετασχηματιστές είναι σχεδιασμένοι για δεκαετίες (έως 40 χρόνια), όμως ο εκσυγχρονισμός συνεχίζεται με πολυετή και εξαιρετικά δαπανηρά προγράμματα.

Μέσα σε μια πενταετία, η δυναμικότητα των ΑΠΕ στην Ισπανία έχει σχεδόν διπλασιαστεί, σύμφωνα με έκθεση της Aurora Energy Research. Όμως η περαιτέρω προσαρμογή δικτύων απαραίτητη για το net zero, σε μια εποχή όπου η ζήτηση ρεύματος στην Ευρώπη αναμένεται να υπερδιπλασιαστεί ως το 2050, συνεπάγεται τεράστια οικονομική επιβάρυνση.

Τον περασμένο μήνα, το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο προειδοποίησε πως οι σημερινοί ρυθμοί επενδύσεων είναι ανεπαρκείς για να καλύψουν τις αυξημένες μελλοντικές ανάγκες σε ρεύμα και να εξασφαλίσουν ασφαλή μετάβαση. Οι υπολογισμοί δείχνουν ότι αν οι επενδύσεις συνεχίσουν με τους τωρινούς ρυθμούς, μέχρι το 2050 θα έχουν διατεθεί συνολικά 1,8 τρισ. ευρώ, λιγότερα δηλαδή από τα απαιτούμενα 1,9–2,2 τρισ. ευρώ που έχει εκτιμήσει η Κομισιόν ως ελάχιστα απαραίτητα.

 

Η Ρουμανία προσέρχεται στις κάλπες την Κυριακή για τον πρώτο γύρο των προεδρικών εκλογών, εν μέσω της σοβαρότερης πολιτικής κρίσης που έχει βιώσει η χώρα μετά την πτώση του κομμουνιστή δικτάτορα Νικολάε Τσαουσέσκου το 1989.

Η εκλογική διαδικασία πραγματοποιείται με σημαντική καθυστέρηση σε σχέση με τον αρχικό προγραμματισμό, καθώς το ανώτατο δικαστήριο του Βουκουρεστίου είχε ακυρώσει τις προηγούμενες εκλογές. Εκείνες είχαν διεξαχθεί στις 6 Δεκεμβρίου του 2024, με τον συντηρητικό εξωσυστημικό Κάλιν Γκεορτζέσκου να προηγείται, προκαλώντας σοκ στην πολιτική ελίτ. Το δικαστήριο ακύρωσε το αποτέλεσμα λόγω σοβαρών καταγγελιών για εκλογικές παρατυπίες και καταγγελιών για ρωσική παρέμβαση υπέρ του Γκεορτζέσκου, ο οποίος πλέον ερευνάται και δεν έχει δικαίωμα συμμετοχής. Η Μόσχα έχει αρνηθεί οποιαδήποτε ανάμειξη.

Στην εκλογική διαδικασία συμμετέχουν έντεκα υποψήφιοι, ωστόσο, μόνον πέντε θεωρούνται με αξιώσεις να φτάσουν στον προεδρικό θώκο. Αν κανείς υποψήφιος δεν συγκεντρώσει πάνω από το 50% των ψήφων, θα διεξαχθεί δεύτερος γύρος στις 18 Μαΐου.

Το διακύβευμα των εκλογών

Ο προσανατολισμός της χώρας και η βαθιά δυσαρέσκεια προς το πολιτικό προσωπικό κυριαρχούν στον προεκλογικό διάλογο. Σαφή διαχωριστική γραμμή διαμορφώνουν οι κύριοι μονομάχοι: τόσο ο Σιμιόν όσο και ο Πόντα κρατούν σαφώς εθνικιστική στάση, εκφράζοντας αντιρρήσεις στη συνεχιζόμενη στήριξη προς την Ουκρανία. Πιθανή νίκη του Σιμιόν, που θεωρείται ο «πολιτικός κληρονόμος» του αποκλεισμένου Γκεορτζέσκου, αναμένεται να ανησυχήσει τόσο την Ευρωπαϊκή Ένωση όσο και το ΝΑΤΟ. Βέβαια, αν και έχει επικρίνει τον όγκο βοήθειας προς το Κίεβο, ο ίδιος έχει χαρακτηρίσει τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν «εγκληματία πολέμου».

Από την άλλη πλευρά, οι Νταν και Αντονέσκου έχουν διατυπώσει ξεκάθαρα φιλοευρωπαϊκές και φιλονατοϊκές θέσεις και επιμένουν στη διατήρηση της στήριξης προς την Ουκρανία, στοχεύοντας στον περαιτέρω ευρωπαϊκό προσανατολισμό της Ρουμανίας αντί μιας στροφής στον εθνικισμό ή την επιρροή της Μόσχας. Στο ίδιο μήκος κύματος και η Λασκονί, αν και οι πιθανότητές της έχουν συρρικνωθεί ιδιαίτερα μετά την υποστήριξη του κόμματός της προς τον Νταν.

Ο καθηγητής ψηφιακής διπλωματίας στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης, Κορνήλιου Μπιόλα, σημειώνει πως διακυβεύεται ο στρατηγικός προσανατολισμός της χώρας. Τονίζει ότι, αν δεν επιδειχθεί προσοχή στην κάλπη, υπάρχει πραγματικός κίνδυνος να διακοπεί η ευρωπαϊκή πορεία της Ρουμανίας. Από την πλευρά του, ο καθηγητής Βαλεντίν Ναούμεσκου του Πανεπιστημίου Babeș-Bolyai της Κλουζ, υπογραμμίζει πως το ζητούμενο είναι η υπέρβαση του θεσμικού αδιεξόδου στη ρουμανική δημοκρατία, ιδιαίτερα μετά την απροσδόκητη ακύρωση των προηγούμενων εκλογών.

Ποιος θα είναι ο νικητής;

Σύμφωνα με τον Ναούμεσκου, τα δημοσκοπικά δεδομένα δείχνουν ότι ο Σιμιόν είναι σχεδόν βέβαιο πως θα περάσει στον δεύτερο γύρο, με τις προθέσεις ψήφου να ξεπερνούν το 30%. Μάχη στήθος με στήθος αναμένεται μεταξύ Κριν Αντονέσκου και Νίκουσoρ Νταν για την άλλη θέση στον δεύτερο γύρο, καθώς οι δύο κινούνται γύρω στο 21-22%.

Ποιοι είναι οι υποψήφιοι;

– Τζορτζ Σιμιόν (38 ετών): Επικεφαλής της Εθνικιστικής Συμμαχίας για την Ένωση των Ρουμάνων (AUR). Αντιτίθεται στη στρατιωτική στήριξη της Ουκρανίας, ασκεί κριτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και δηλώνει υποστηρικτής του Τραμπ. Ερευνάται για θέματα χρηματοδότησης της προεκλογικής του καμπάνιας.

– Κριν Αντονέσκου (65 ετών): Πρώην ηγέτης του κυβερνητικού συνασπισμού και του Φιλελεύθερου Κόμματος. Υπέρ της αύξησης των αμυντικών δαπανών, της συνέχισης της βοήθειας προς την Ουκρανία και της στενής συνεργασίας με ΕΕ και ΝΑΤΟ.

– Νίκουσoρ Νταν (55 ετών): Με δύο θητείες ως δήμαρχος Βουκουρεστίου, κατεβαίνει ως ανεξάρτητος κεντρώος. Η προεκλογική του ατζέντα επικεντρώνεται στην καταπολέμηση της διαφθοράς και στην αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 3,5% του ΑΕΠ ως το 2030.

– Βίκτορ Πόντα (52 ετών): Πρώην πρωθυπουργός που έχει κάνει στροφή στον εθνικισμό και αυτοπροσδιορίζεται ως «Ρουμανία Πρώτα». Προτείνει σημαντική αύξηση αμυντικών κονδυλίων και επικρίνεται για τις παλαιότερες σχέσεις του με τις ακυρωθείσες εκλογές.

– Ελένα Λασκονί (52 ετών): Δήμαρχος του Καμπουλούνγκ και «ασημένιο μετάλλιο» στις εκλογές του Δεκεμβρίου. Οι πιθανότητές της έχουν μειωθεί, καθώς η ηγεσία του κόμματός της υποστηρίζει πλέον τον Νταν. Παραμένει υπέρμαχος της ενίσχυσης της άμυνας και της συνεχιζόμενης βοήθειας προς την Ουκρανία.

Με την συμβολή της Λορεντάνα Ντιακού.