ΚΙΝΑ

Η αντιπρόεδρος της Ταϊβάν Σιαο Μπι-κιμ στις 28 Ιουνίου ορκίστηκε να μην υποκύψει σε πίεση από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ), μετά από αποκαλύψεις ότι το καθεστώς σχεδίασε να την τρομάξει με σωματική βία κατά την διάρκεια επίσημης επίσκεψης στην Πράγα πέρυσι.

Σε δήλωση στην πλατφόρμα Χ, η Σιαο είπε ότι η επίσκεψή της στην Τσεχία ολοκληρώθηκε χωρίς απρόοπτα και ευχαρίστησε τις τσεχικές αρχές για την φιλοξενία και την «εξασφάλιση της ασφάλειάς μου.»

«Οι άνομες δραστηριότητες του ΚΚΚ ΔΕΝ θα με τρομάξουν και θα συνεχίσω να εκφράζω τα συμφέροντα της Ταϊβάν στην διεθνή κοινότητα», είπε.

Η τσεχική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών αποκάλυψε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Σιαο βρισκόταν υπό παρακολούθηση του ΚΚΚ όταν επισκέφθηκε την Πράγα τον Μάρτιο του 2024. Ο διευθυντής της υπηρεσίας Πετρ Μπαρτόβσκυ είπε στο τοπικό ραδιόφωνο iROZHLAS ότι το σχέδιο του ΚΚΚ περιελάμβανε «μια εμφανώς κινητική δράση κατά προστατευόμενου ατόμου», αν και «δεν πήγε πέρα από το στάδιο προετοιμασίας.»

Η επιτροπή ξένων υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής επέκρινε τα σχέδια του ΚΚΚ κατά της Σιαο, καλώντας τα «η εγκληματικότητα του ΚΚΚ σε επίδειξη ώστε όλος ο κόσμος να την δει.»

«Αυτό δεν είναι διπλωματία, είναι εκφοβισμός», είπε η επιτροπή στο Χ στις 28 Ιουνίου.

Το σχέδιο του Πεκίνου επίσης προσέλκυσε κατηγορίες από την Δια-βουλευτική Συμμαχία για την Κίνα (IPAC), μια ομάδα εκατοντάδων βουλευτών από 40 δημοκρατικές χώρες που αντιστέκονται στην κομμουνιστική Κίνα.

«Αυτό το σχέδιο, αν ήταν επιτυχές, θα αποτελούσε κρατική τρομοκρατία», είπε η IPAC σε δήλωση στο Χ στις 27 Ιουνίου. «Ακόμα και ως προσπάθεια, αυτό το σοκαριστικό επεισόδιο αναπαριστά την παραβίαση ενός ορίου.»

«Ένα κράτος που θέλει να σχεδιάσει μια τέτοια ανοιχτή πράξη πολιτικά υποκινούμενης βίας σε μια ξένη χώρα δεν είναι κράτος για το οποίο μπορεί να ειπωθεί ότι σέβεται τους διεθνείς διπλωματικούς τύπους.»

Ευχαριστώντας το IPAC για την αλληλεγγύη κατά της βίας και εκφοβισμού, η Σιαο είπε: «Η Ταϊβάν δεν θα απομονωθεί από εκφοβισμό.»

Το Πεκίνο αρνήθηκε την όποια παράβαση όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια της υπηρεσίας πληροφοριών της Πράγας σε μια συνήθη συνέντευξη τύπου στις 27 Ιουνίου, ισχυριζόμενο ότι οι διπλωμάτες του «πάντα ακολουθούν τους νόμους και κανονισμούς των χωρών που τους φιλοξενούν.»

Αντ’ αυτού, ο Γκουό Τζιακούν, εκπρόσωπος του υπουργείου, επανέλαβε την αντίθεση του Πεκίνου στην φιλοξενία της Σιαο από την Πράγα πέρυσι, την οποία ονόμασε «αμετάκλητη για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν.»

Το ΚΚΚ θεωρεί το αυτοδιοικούμενο νησί της Ταϊβάν ως δικό του, αν και ποτέ δεν έχει διοικήσει εκεί. Οι δύο κυβερνήσεις έχουν ισχυρισμούς αμφότερες ότι είναι η νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας.

Για να πιέσει την Ταϊβάν και τον κόσμο να αποδεχθεί τους δικούς του ισχυρισμούς εξουσίας, το καθεστώς προσπάθησε να απομονώσει την Ταϊβάν στην διεθνή σκηνή και να σταματήσει ξένους αξιωματούχους και βουλευτές από το να έχουν σχέσεις με τους Ταϊβανούς ομολόγους τους. Πέρυσι, αποκαλύφθηκε ότι το ΚΚΚ πίεσε βουλευτές από τουλάχιστον πέντε χώρες να μην ταξιδέψουν στην Ταϊπέι για συμμετοχή σε μια σύνοδο που εστιαζόταν στις επιθετικές και αποσταθεροποιητικές ενέργειες του ΚΚΚ.

Το γραφείο του προέδρου της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, προέτρεψε ξένες χώρες να αντισταθούν στην διεθνή καταπίεση του ΚΚΚ, κατηγορώντας τις «άνομες, απολίτιστες, και επικίνδυνες» πράξεις κατά της αντιπροέδρου Σιαο στην Τσεχική Δημοκρατία.

«Προτρέπουμε την διεθνή κοινότητα να αντισταθεί στην διεθνή καταπίεση και παρακολούθηση από αυταρχικά καθεστώτα—απειλές που απειλούν την εθνική κυριαρχία άλλων κρατών», είπε το γραφείο στις 27 Ιουνίου.

Μια διερεύνηση ενός μήνα για τον θάνατο ενός Κινέζου φοιτητή ιατρικής που κατήγγειλε κρατικό έγκλημα τελείωσε με τις αρχές να βάζουν την ετικέτα της αυτοκτονίας. Αλλά ούτε οι γονείς ούτε το κοινό δεν έχουν πειστεί.

Ο Λουό Σουαϊγιού, φοιτητής που έκανε πρακτική άσκηση στο Δεύτερο Νοσοκομείο Σιανγκγιά, βρισκόταν εβδομάδες πριν την ολοκλήρωση της πτυχιακής του εργασίας όταν βρέθηκε νεκρός έξω από τον κοιτώνα της σχολής τον Μάιο του 2024, με δύο κουμπιά να λείπουν από το πουκάμισό του. Ένα ζευγάρι γυαλιών του βρέθηκαν σπασμένα στο κρεβάτι του.

Ο θάνατός του συνέβη εν μέσω διερεύνησης για έναν Κινέζο γιατρό στο ίδιο νοσοκομείο που έκανε εγχειρήσεις σε ασθενείς που δεν χρειάζονταν εγχείρηση. Ο γιατρός, Λιού Σιανγκφένγκ, καταδικάστηκε σε 17 έτη φυλάκιση μετά τον θάνατο του Λούο.

Ο Λούο είχε συλλέξει πολύ υλικό που ενέπλεκε τον Λιού και άλλους στο νοσοκομείο στο έγκλημα της εσκεμμένης πρόκλησης βλάβης σε ασθενείς και στην εμπορία οργάνων.

Άτομο κοντά στην οικογένεια Λούο είπε στην Epoch Times ότι ο Λούο είχε αρνηθεί να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του νοσοκομείου να βρει όργανα από δωρητές παιδιά. Πέθανε αμέσως αφότου εξέφρασε την πρόθεσή του να αναφέρει στις αρχές το νοσοκομείο.

Σε μια αναφορά του Ιουνίου για την διερεύνηση, Κινέζοι αξιωματούχοι, μαζί με το σχετιζόμενο με το νοσοκομείο Κεντρικό Νότιο Πανεπιστήμιο, κατέληξαν από κοινού ότι ο Λούο πήδηξε από το κτήριο.

Οι γονείς του Λούο, που είναι αποφασισμένοι να αποκαλύψουν την αιτία θανάτου του γιού τους, δεν μπορούν να αποδεχθούν το πόρισμα των αρχών.

Η οικογένεια Λούο αργότερα εξέδωσε κοινή δήλωση που αμφισβητεί το επίσημο αφήγημα. Τα άτομα στην ίδια την ομάδα έρευνας ήδη προκαλούν συγκρούσεις συμφερόντων, είπαν. Εκτός του ότι το πανεπιστήμιο εμπλέκεται, η οικογένεια υποπτεύεται μεροληψία σε τουλάχιστον μία από τις άλλες ομάδες που έκαναν την έρευνα. Ένας κλάδος του γραφείου ασφαλείας της Τσανγκσά που ηγείτο της έρευνας είχε πριν κάποιο καιρό απορρίψει υποψίες γύρω από τον θάνατο του Λούο.

«Αυτή η έρευνα είναι, στον πυρήνα της, μια έρευνα των εαυτών τους», γράφει η δήλωση.

Πολλοί Κινέζοι φαίνεται να συμφωνούν. Αναρτήσεις στο διαδίκτυο από την οικογένεια Λούο συχνά έχουν χιλιάδες διαμοιράσεις. Ένα βίντεο από τον πατέρα του Λούο στο οποίο ευχαριστεί το κοινό για την υποστήριξή του είχε 14 εκατομμύρια θεάσεις.

«Εμείς θα πρέπει να πούμε ευχαριστώ», έγραψε κάποιος κάτω από την ανάρτηση. «Εσύ και η οικογένειά σου πληρώσατε βαρύ τίμημα για να έρθει αυτό στο φως σήμερα.»

Διαχείριση οργάνων

Ο Λουό Σουαϊγιού εισήλθε στην Ιατρική Σχολή Σιανγκγιά στο Κεντρικό Νότιο Πανεπιστήμιο το 2021 για μεταπτυχιακό και έκανε πρακτική άσκηση στο Δεύτερο Νοσοκομείο Σιανγκγιά, στο τμήμα μεταμόσχευσης νεφρών.

Στις ιατρικές βάρδιες, δούλευε υπό τον Λιού Σιανγκφένγκ, τον υποδιευθυντή για τις εγχειρήσεις ήπατος, χολής και παγκρέατος.

Εκείνο τον καιρό υπήρχαν πολλές ανώνυμες καταγγελίες για τον Λιού στο διαδίκτυο. Άνθρωποι έλεγαν ότι ήταν θύματα και εργαζόμενοι του νοσοκομείου είπαν ότι ο Λιού υπερέβαλε στην διάγνωση των ασθενών, τους πουλούσε ακριβά φάρμακα κακής ποιότητας, και συχνά πίεζε για ακριβές εγχειρήσεις που τις βάσιζε σε φτιαχτά στοιχεία.

Ένα άτομο ισχυρίστηκε ότι ο γιατρός αφαίρεσε το πάγκρεας και την σπλήνα του πατέρα του λόγω ανησυχιών καρκίνου, αν και δεν είχαν βρεθεί καρκινικά κύτταρα. Ένας άλλος κατηγόρησε τον Λιού για αφαίρεση υγιούς χοληδόχου κύστης και εισαγωγής «πετρών» σε αυτήν για το δείξει στην οικογένεια του ασθενούς. Το καλοκαίρι του 2022, ο θυμός των κατοίκων ανάγκασε το νοσοκομείο να θέσει τον Λιού σε αναστολή και να ανοίξει έρευνα, που βρήκε τον Λιού ένοχο για βλάβη σε πέντε ασθενείς και για ελαφρύ τραυματισμό σε έναν. Κανένας από τους ασθενείς δεν χρειαζόταν εγχείρηση αρχικά.

Ο Λουό δούλευε με τον Λιού μήνες πριν την έρευνα για τον χειρούργο, σύμφωνα με στιγμιότυπα των προσωπικών του συνομιλιών και καταγραφές που είδε η Epoch Times.

Ένα μυστικά καταγεγραμμένο βίντεο από τον Λούο δείχνει ότι ο Λιού πιθανώς είχε πάρει σχεδόν 150 εκατοστά λεπτού εντέρου από έναν ασθενή, λέγοντας στον γιατρό της μονάδας εντατικής: «όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.»

Παραμένει ασαφές τι έκανε ο Λιού με το λεπτό έντερο. Σε καταγγελία κατά του νοσοκομείου, οι γονείς του Λουό, αναφέροντας μια συνομιλία τεσσάρων ωρών, είπαν ότι ο Λιού είχε ισχυριστεί ότι είχε «άλλους σκοπούς» για το όργανο, μια φράση που θεωρούν ότι σημαίνει μεταμόσχευση οργάνου.

Ο Λιού δεν ήταν ο μόνος για τον οποίον υπήρχαν κατηγορίες στην καταγγελία.

Σε μια ανάρτηση του Ιουλίου 2022 στο Ντοουγίν, την κινεζική εκδοχή του ΤικΤοκ, ένας γιατρός του νοσοκομείου Σιανγκγιά είπε σε ασθενείς που έψαχναν μεταμόσχευση νεφρού να ετοιμάσουν 200.000 γιουάν για «μια πληρωμή πηγής νεφρού», επιπλέον του κόστους χειρουργείου, δείχνοντας ότι το νοσοκομείο είχε βάλει στις δραστηριότητές του το εμπόριο οργάνων, έγραψε η οικογένεια Λούο.

Ο Λούο έγραψε στο βιογραφικό του ότι είχε λάβει μέρος σε 200 μεταμοσχεύσεις νεφρών σε περίοδο τριών ετών.

Σχεδόν αμέσως αφότου έλαβε αποδοχή από την σχολή, ο Λούο πήρε μια δουλειά από έναν χειρούργο νεφρών του νοσοκομείου Σιανγκγιά. Ο χειρούργος του είπε να βρει 12 παιδικά όργανα, έξι από κάθε φύλο, για χρήση στο νοσοκομείο ως «είδη», σύμφωνα με καταγραφές ήχου που εξέτασε η Epoch Times. Δεν τα είχε βρει όλα έως τον θάνατό του, έγραψαν συγγενείς του Λούο.

Άλλες ηχογραφήσεις ή καταγραφές βίντεο δείχνουν τον Λούο σε μια κοντινή πόλη για παραλαβή δύο νεφρών. Μια αντρική φωνή τον ρωτά αν ήθελε και το ήπαρ, και αφότου απάντησε όχι, το άτομο ρώτησε κάποιον άλλον.

«Σήμερα βγάλαμε κομπόδεμα», ένας άλλος άντρας απάντησε, και ακολούθησαν γέλια.

Στιγμιότυπα που ανήρτησε ο πατέρας του Λούο σε κοινωνικά μέσα δείχνουν ότι ο Λούο έλαβε πάνω από 440.000 γιουάν ($61.000) για «υπηρεσίες πληρωμών» μεταξύ 2021 και 2023. Μετέφερε τα περισσότερα χρήματα σε μια προϊσταμένη νοσοκόμα στο τμήμα μεταμόσχευσης νεφρού του Σιανγκγιά, δημιουργώντας υποψίες ξεπλύματος χρήματος, είπε η οικογένεια Λούο.

Αμφιβολίες για το επίσημο αφήγημα

Η οικογένεια του Λούο βρήκε το υλικό στον φορητό υπολογιστή του Λούο και στο τηλέφωνό του μετά τον θάνατό του. Ένα σημαντικό ποσό δεδομένων στους μήνες που οδηγούσαν στον θάνατο έλειπε από τις συσκευές, και χρειάστηκαν παραπάνω από μήνα για να επαναφέρουν μερικώς τις πληροφορίες, είπε η οικογένεια. Ένας φάκελος που δημιουργήθηκε το 2022 αποκαλείται «υλικό καταγγελιών», δείχνουν στιγμιότυπα οθόνης που ανήρτησε ο πατέρας του Λούο στο διαδίκτυο.

Η οικογένεια είπε ότι η αστυνομία τους ανάγκασε να υπογράψουν έγγραφο που συμφωνεί να ονομάσει την υπόθεση αυτοκτονία πριν τους επιστρέψουν τα αντικείμενα.

Τα στιγμιότυπά τους δείχνουν ότι το νοσοκομείο είχε μεταφέρει 853.000 γιουάν ($1,2 εκατομμύρια) λίγο μετά τον θάνατο του Λούο και τους είπε να μην μιλήσουν για το θέμα.

Κινέζοι αξιωματούχοι είπαν πως η μεταφορά χρημάτων που ανέφερε η οικογένεια Λούο δείχνει κακοδιαχείριση στο τμήμα που δούλευε ο Λούο και ότι έκαναν παρατήρηση σε τέσσερα άτομα που εμπλέκονται, περιλαμβανομένης της προϊσταμένης νοσοκόμας.

Η επίσημη ανακοίνωση αναγνωρίζει ότι αντέγραψε έγγραφα από τις συσκευές του Λούο αλλά αρνείται ότι τα άλλαξε ή ότι διέγραψε. Ισχυρίζεται ότι δεν είδε τον φάκελο που ανέφερε η οικογένεια και υπέθεσε ότι ο Λούο αφαίρεσε την ζωή του λόγω κακής ακαδημαϊκής απόδοσης.

Η οικογένεια του Λούο κάνει ένσταση στο πόρισμα, με συνεχιζόμενη υποστήριξη του κοινού.

Σε άρθρο στις 17 Ιουνίου, ένας Κινέζος καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Σιτσουάν ανέφερε τις υποψίες του κοινού για το αποτέλεσμα της έρευνας και συμφώνησε με την οικογένεια Λούο σχετικά με αντικειμενικά προβληματικά σημεία.

«Κανένας δεν θα έπρεπε να είναι δικαστής στην έρευνα που γίνεται για τον εαυτό του», έγραψε, προσθέτοντας ότι η κοινωνία, όπως δικηγόροι, δημοσιογράφοι, και επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να συμμετάσχουν στην έρευνα για να αποσαφηνιστούν τα αναπάντητα ερωτήματα.

ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ—Καθώς οι επικεφαλής του ΝΑΤΟ στην Ολλανδία αυτήν την εβδομάδα συγκεντρώθηκαν για να αποκαλύψουν μια ιστορική συμφωνία αύξησης στρατιωτικών δαπανών, το Πεκίνο παρακολουθούσε νευρικά από την άλλη πλευρά του κόσμου.

Το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς εξέδωσε μια σειρά δηλώσεων, κατηγορώντας το ΝΑΤΟ για «δημιουργία σύγκρουσης» και επέκρινε τις προθέσεις της συμμαχίας.

Στην σύνοδο αυτού του έτους, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να αυξήσουν τους στόχους τους για στρατιωτικές δαπάνες στο 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), μια σημαντική αύξηση από το 2% που είχε τεθεί κατά την διάρκεια συνόδου στην Ουαλία το 2014.

Κατά την διάρκεια της συνόδου, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προειδοποίησε για την υποστήριξη της Ρωσίας από το Πεκίνο, την γρηγορότερη στρατιωτική ενίσχυση του Πεκίνου, και την αυξανόμενη απειλή κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν.

Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) επέκρινε την αύξηση αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ.

«Οι χώρες του ΝΑΤΟ ήδη αποτελούν το 55% των παγκόσμιων αμυντικών δαπανών το 2024. Παρόλα αυτά απαιτείται να αυξήσουν την αμυντική επένδυση στο 5% του ΑΕΠ για να χτίσουν ένα ‘πιο θανάσιμο ΝΑΤΟ’», είπε ένας εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Γκουό Τζιακούν, κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου στις 26 Ιουνίου.

Το καθεστώς εμφανίστηκε να ανησυχεί από την στρατιωτική ενίσχυση του ΝΑΤΟ και τους βαθύτερους δεσμούς με Ινδο-Ειρηνικά έθνη τα πρόσφατα χρόνια, με τον Γκουό να κατηγορεί την συμμαχία για «Ψυχροπολεμική νοοτροπία.»

Το ΝΑΤΟ τα πρόσφατα χρόνια πήρε σκληρή στάση έναντι της αυξανόμενης απειλής της Κίνας.

Κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου στο τέλος της συνόδου του ΝΑΤΟ στις 25 Ιουνίου, ο Ρούτε είπε ότι η αύξηση σε αμυντικές δαπάνες δεν είχε αίτιο μόνο την έκκληση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αλλά επίσης την ανάγκη, αναφέροντας την μακροπρόθεσμη απειλή της Ρωσίας, την εμφάνιση νέων αντιπάλων, και τις αυξανόμενες ανησυχίες για την μεγάλη στρατιωτική ενίσχυση της Κίνας.

Μιλώντας στο δημόσιο φόρουμ την πρώτη μέρα του συνεδρίου, ο Ρούτε επίσης περιέγραψε το Πεκίνο ως μια αναδυόμενη απειλή για το ΝΑΤΟ.

«Ίσως κάνουν περισσότερα με τις στρατιωτικές ικανότητές τους στο μέλλον. Και γνωρίζουμε τους κινδύνους που διατρέχουμε με την Ταϊβάν», είπε.

Ο Ρούτε πρότεινε ότι αν οι εντάσεις αυξηθούν στον Ειρηνικό της Ασία, ο Κινέζος επικεφαλής Σι Τζινπίνγκ ίσως θυμηθεί «τον παλιό του συνάδελφο στο Κρεμλίνο» για την ισχυρή στήριξη της Κίνας από την Ρωσία και αναγκάσει την Ρωσία να κρατά την Δύση απασχολημένη με τον πόλεμο στην Ουκρανία.

Σε απάντηση, ο Γκουό κατηγόρησε το ΝΑΤΟ για «υποκίνηση σύγκρουσης.» Ισχυρίστηκε ότι κάποιοι εντός του ΝΑΤΟ ψάχνουν δικαιολογίες για αύξηση στρατιωτικών δαπανών και επέκταση της παρουσίας της συμμαχίας στην ασιατική περιοχή του Ειρηνικού.

Στην σύνοδο της Χάγης, τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να δώσουν τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ τους ετησίως σε βασικές αμυντικές υποχρεώσεις έως το 2035.

Επίσης, οι χώρες μέλη θα δαπανήσουν ένα επιπλέον 1,5% του ΑΕΠ τους ετησίως για επένδυση σε κρίσιμες υποδομές, διαδικτυακή ασφάλεια, πολιτική ετοιμότητα, και καινοτομία, και για ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας.

Σύμφωνα με τον Τραμπ, η επένδυση σε κρίσιμες υποδομές σημαίνει και δημιουργία ασφαλών αλυσίδων εφοδιασμού για παραγωγή απαιτούμενων ορυκτών, ζωτικών στον αμυντικό τομέα.

«Η κρίση της Ουκρανίας έχει επίσης φέρει στο προσκήνιο την άμεση ανάγκη επανοικοδόμησης της αμυντικής μας βιομηχανίας, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες και μεταξύ των συμμαχικών εθνών. Δεν μπορούμε να εξαρτόμαστε από ξένους αντιπάλους για κρίσιμα ορυκτά», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη τύπου μετά την σύνοδο.

Η Κίνα κυριαρχεί στις αλυσίδες εφοδιασμού σπανίων γαιών, έχοντας το 70% της παγκόσμιας παραγωγής και σχεδόν το 90% της ικανότητας επεξεργασίας, σύμφωνα με έρευνα του 2023 του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.

Το κινεζικό καθεστώς έχει μετατρέψει αυτήν την κυριαρχία σε στρατηγικό όπλο κατά άλλων χωρών τα πρόσφατα χρόνια.

Τον Απρίλιο, το Πεκίνο άρχισε περιορισμούς εξαγωγών για κρίσιμα στοιχεία σπανίων γαιών, μέταλλα, και μαγνήτες ως απάντηση στους αμοιβαίους δασμούς του Τραμπ.

Το Πεκίνο έχει εντείνει τους ελέγχους εξαγωγών για επτά στοιχεία σπανίων γαιών—σαμάριο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λουτέτιο, σκάνδιο, και ύτριο—δυσκολεύοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού που είναι κρίσιμες για την άμυνα της Αμερικής, την διαστημική και την κατασκευή αυτοκινήτων.

Οι τελευταίοι περιορισμοί ακολουθούν μια απαγόρευση εξαγωγών του Δεκεμβρίου 2024 για τρία βασικά στοιχεία—αντιμόνιο, γάλλιο, και γερμάνιο—που τέθηκε ως αντίποινα στους τεχνολογικούς περιορισμούς του προέδρου Τζο Μπάιντεν που στόχευαν το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς.

Ο Τραμπ είπε πως η Κίνα έχει συμφωνήσει να άρει τους περιορισμούς εξαγωγών σε μαγνήτες και αναγκαίες σπάνιες γαίες μετά τον διάλογο στο Λονδίνο στις αρχές Ιουνίου.

Ανάλυση ειδήσεων

Η κινεζική οικονομία αντιμετωπίζει αυξανόμενα σημάδια βαθιάς ύφεσης, σύμφωνα με ειδικούς, οι οποίοι προειδοποιούν για ενδεχόμενη μετάβαση σε καθεστώς «ολοκληρωτικής ύφεσης», με την ανεργία να αυξάνεται και τους συστημικούς κινδύνους να ενισχύονται, δημιουργώντας συνθήκες κοινωνικής αστάθειας.

Στις 19 Ιουνίου, η εταιρεία ηλεκτρικών οχημάτων Hozon Auto υπέβαλε αίτηση πτώχευσης, σύμφωνα με το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ), CCTV. Ανάλογη δημοσιότητα προκάλεσε και η είδηση για μαζικές απολύσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα υπηρεσιών 58.com, που απασχολεί εκατομμύρια χρήστες για εύρεση στέγης, εργασίας και οικιακών υπηρεσιών.

Σύμφωνα με αναφορές, η πλατφόρμα προχώρησε σε περικοπές 20% έως 30% του προσωπικού της – περίπου 10.000 άτομα – κυρίως σε τεχνικά και περιφερειακά τμήματα, γεγονός που προκάλεσε κύμα σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας.

Κατάρρευση του κλάδου των ακινήτων 

Σύμφωνα με αναλυτές, οι απολύσεις συνδέονται άμεσα με την κατάρρευση του κλάδου ακινήτων. Ο καθηγητής Σουν Κουο-σιάνγκ, ειδικός στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Νανχούα της Ταϊβάν, ανέφερε πως η γενικότερη κάμψη της κινεζικής οικονομίας έχει καταστείλει τη ζήτηση των καταναλωτών, με αποτέλεσμα πλατφόρμες όπως η 58.com, που βασίζονται σε αγγελίες εργασίας και συναλλαγές υπηρεσιών, να πλήττονται ιδιαίτερα.

Ο Τζιανγκ Πιντσάο, διακεκριμένος Κινέζος αντικαθεστωτικός που ζει στις ΗΠΑ, δήλωσε στην Epoch Times ότι η πτώση της πλατφόρμας αντικατοπτρίζει τις παράπλευρες συνέπειες από τις μαζικές χρεοκοπίες στον κλάδο των ακινήτων. Όπως τόνισε, η βασική πελατειακή βάση της 58.com ήταν οι αγροτικοί εργάτες που μετακινούνταν στις πόλεις για κατασκευαστική εργασία και αναζητούσαν στέγη και δουλειά μέσω της πλατφόρμας.

Με την κατάρρευση του κατασκευαστικού τομέα, πολλοί έχουν επιστρέψει στις αγροτικές περιοχές, άνεργοι και χωρίς δυνατότητα ενοικίασης. Υποστήριξε επίσης πως και οι κάτοικοι των πόλεων περιορίζουν τις δαπάνες τους και αποφεύγουν την αναβάθμιση της κατοικίας τους, εντείνοντας την καθοδική πορεία.

Πλήγμα στις φιλοδοξίες για τα ηλεκτρικά οχήματα

Η κατάρρευση της Hozon New Energy Automobile, μητρικής της μάρκας ηλεκτρικών οχημάτων NETA, αποτελεί νέο πλήγμα για την κινεζική οικονομία. Η εταιρεία μπήκε σε διαδικασία πτώχευσης έπειτα από το πάγωμα μετοχών αξίας 1 δισεκατομμυρίου γουάν (περίπου 120 εκατ. ευρώ). Παρά την αρχική προβολή της ως ανερχόμενη δύναμη στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων, η NETA δεν κατάφερε να αντέξει στον εντεινόμενο ανταγωνισμό τιμών.

Ο καθηγητής Σουν εκτίμησε ότι η υπερπροσφορά και ο έντονος ανταγωνισμός στην αγορά EV έχουν συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους, και ότι εταιρείες χωρίς ισχυρή τεχνολογική βάση ή χρηματοδοτική στήριξη είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Ο Τζιανγκ υπογράμμισε ότι η NETA στηρίχθηκε σε χαμηλές τιμές για να αυξήσει το μερίδιό της, τακτική που υπονόμευσε την ανταγωνιστικότητά της στο εξωτερικό, ειδικά στην Ευρώπη, όπου αυξάνεται η δυσπιστία απέναντι στα φθηνά κινεζικά EV.

Πρόσθεσε ότι, σε αντίθεση με μεγάλους «παίκτες» όπως η BYD, εταιρείες όπως η NETA δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις πιέσεις. Ανέφερε επίσης ότι οι κρατικές επιχειρήσεις απολαμβάνουν προνομιακή μεταχείριση και επιδοτήσεις, οδηγώντας τις ιδιωτικές σε ασφυξία.

Παρότι η BYD δεν είναι κρατική, είναι μία από τις εταιρείες που λαμβάνουν τις μεγαλύτερες κρατικές επιδοτήσεις, ενώ εμπλέκεται και στην επιχείρηση στρατιωτικοπολιτικής συγχώνευσης του ΚΚΚ. Η εταιρεία διαθέτει κέντρα έρευνας και ανάπτυξης σε τρεις «ζώνες στρατιωτικο-πολιτικών επιχειρήσεων», σύμφωνα με τις εκθέσεις της ερευνητικής ομάδας Radarlock από το 2019, και αποτελεί μέρος της μακροπρόθεσμης στρατηγικής «Go-Out» του ΚΚΚ από τη δεκαετία του 1980 για την ανάπτυξη «κρατικών πρωταθλητών» σε παγκόσμιο επίπεδο, με σκοπό την απόκτηση σπάνιων εγχώριων πόρων στο εξωτερικό και την προώθηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος.

Υπερπροσφορά και υπερδιάθεση

Η αγορά ακινήτων στην Κίνα παρουσιάζει επί χρόνια υπερπροσφορά. Ο αναλυτής Αντόνιο Γκρατσέφο, με εμπειρία άνω των 20 ετών στην Ασία, έγραψε πρόσφατα ότι ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα ώθησε το Πεκίνο να διατηρήσει τεχνητά υψηλές τιμές στα ακίνητα, ώστε να αποφευχθεί κρίση στο τραπεζικό σύστημα. Υποστήριξε επίσης πως η υπερπαραγωγή χαρακτηρίζει και τον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων, με τις εξαγωγές EV και υβριδικών να καταγράφουν πτώση 9% τον Μάιο σε ετήσια βάση, λόγω των αντιντάμπινγκ πολιτικών ΗΠΑ και ΕΕ.

Ο Τζιανγκ επεσήμανε ότι η παράλληλη κατάρρευση των ακινήτων και της αυτοκινητοβιομηχανίας – δύο βασικών πυλώνων της κινεζικής οικονομίας – προμηνύει μακροχρόνια αστάθεια. Σημείωσε πως ο κλάδος των ακινήτων αντιστοιχούσε στο αποκορύφωμά του σχεδόν στο 30% του ΑΕΠ. Χωρίς ανάκαμψη στην αγορά κατοικίας, εκτίμησε, δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης οικονομική αποκατάσταση, ενώ και τα ηλεκτρικά οχήματα ακολουθούν πτωτική πορεία. Υπογράμμισε ότι η ύφεση είναι ήδη παρούσα, αλλά δεν έχει φτάσει ακόμη στο κατώτερο σημείο.

Ο καθηγητής Σουν συμμερίζεται τις ανησυχίες αυτές, τονίζοντας ότι η υποχώρηση της ζήτησης στην αγορά ακινήτων και οχημάτων συμπαρασύρει ολόκληρες εφοδιαστικές αλυσίδες, από τις κατασκευές και τα οικοδομικά υλικά μέχρι τη διαφήμιση και τις υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού. Το αποτέλεσμα, όπως είπε, είναι ένας φαύλος κύκλος απωλειών θέσεων εργασίας και μείωσης της κατανάλωσης.

Ο καθηγητής Φρανκ Σιε του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας στο Έικεν δήλωσε στην Epoch Times ότι αναμένονται και νέες χρεοκοπίες. Όπως ανέφερε, ο «οικονομικός χειμώνας» στην Κίνα δεν έχει τελειώσει – αντίθετα, βαθαίνει. Παρά τις προσπάθειες του καθεστώτος να συγκαλύψει τα δεδομένα, εκτίμησε ότι τα σημάδια συστημικής πίεσης είναι πλέον σαφή και ότι η χώρα οδεύει προς μια ολοκληρωτική ύφεση.

Οι κοινωνικές επιπτώσεις

Πέραν των οικονομικών συνεπειών, αυξάνονται και οι ανησυχίες για το κοινωνικό κόστος και το ενδεχόμενο κοινωνικών αναταραχών. Ο Τζιανγκ ανέφερε πως οι πιο ευάλωτοι είναι οι αγρότες που εγκατέλειψαν τις κοινότητές τους για εργασία στις πόλεις και πλέον επιστρέφουν άνεργοι, ενώ δεν υπάρχει πλέον καλλιεργήσιμη γη γι’ αυτούς.

Υποστήριξε ότι οι αγροτικές περιοχές, η γεωργία και οι αγρότες αποτελούν τις «ξεχασμένες ζώνες καταστροφής» της κινεζικής κοινωνίας. Αν αυτή η πορεία συνεχιστεί, προειδοποίησε, η Κίνα θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με μαζικά ξεσπάσματα κοινωνικής δυσαρέσκειας, συγκρίσιμα με αγροτικές εξεγέρσεις του παρελθόντος, καθώς οι αγρότες εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο πληθυσμιακό τμήμα της χώρας.

Του Michael Zhuang

Με τη συμβολή των Cheng Wen και Yi Ru

Την ανησυχία του για την πιθανότητα να απασχολεί την Ευρώπη η Ρωσία, ώστε η Κίνα να έχει έναν αντίπαλο λιγότερο σε τυχόν στρατιωτικές επιχειρήσεις κατά της Ταϊβάν, εξέφρασε ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε.

Μιλώντας σε συνέντευξη Τύπου στις 23 Ιουνίου, εν όψει της Συνόδου Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη, ο Ρούττε τόνισε: «Το ΝΑΤΟ διατηρεί στενούς δεσμούς με αρκετούς εταίρους του Ινδο-Ειρηνικού, όπως η Αυστραλία, η Ιαπωνία, η Νέα Ζηλανδία και η Νότια Κορέα, και όλοι συμμερίζονται την ανησυχία για τη μαζική στρατιωτική ενίσχυση του κινεζικού καθεστώτος».

Όπως σημείωσε, πριν από λίγα χρόνια καμία κινεζική επιχείρηση δεν συγκαταλεγόταν μεταξύ των δέκα ισχυρότερων αμυντικών βιομηχανιών του κόσμου, ενώ σήμερα υπάρχουν από τρεις έως πέντε. Όπως ανέφερε χαρακτηριστικά, «σαφώς δεν το κάνουν μόνο επειδή θέλουν να οργανώνουν μεγάλες παρελάσεις στο Πεκίνο. Και, βεβαίως, όλοι ανησυχούμε για την κατάσταση στην Ταϊβάν.»

Ερωτηθείς για το ενδεχόμενο να παρέμβουν οι Ηνωμένες Πολιτείες προς υπεράσπιση της Ταϊβάν εφόσον δεχθεί επίθεση από την Κίνα, ο Ρούττε εκτίμησε: «Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία ότι ο ηγέτης του κινεζικού καθεστώτος, Σι Τζινπίνγκ, θα ζητούσε βοήθεια από τον ‘μικρό εταίρο’ του, τον Ρώσο πρόεδρο Βλαντίμιρ Πούτιν. Ο Πούτιν θα μας κρατούσε απασχολημένους στην Ευρώπη», διευκρίνισε, χωρίς να επεκταθεί.

Στο ίδιο πλαίσιο, διαβεβαίωσε πως «το ΝΑΤΟ δεν θα μπορούσε να μείνει απλός παρατηρητής ως συμμαχία. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που πρέπει να είμαστε έτοιμοι και να μην τρέφουμε αυταπάτες. Πρέπει να είμαστε ξεκάθαροι, και για αυτό η αύξηση των αμυντικών δαπανών είναι τόσο σημαντική», αναφερόμενος στο ενδεχόμενο του νέο στόχου για ελάχιστο ποσοστό 5% του ΑΕΠ κάθε μέλους προς την άμυνα.

«Γι’ αυτό, το ΝΑΤΟ δεν έχει δικαίωμα εξαίρεσης ούτε παράλληλα διμερή σύμφωνα. Όλοι πρέπει να συμβάλλουμε.»

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας θεωρεί την Ταϊβάν κινεζικό έδαφος και επιδιώκει την προσάρτησή της, παρά το γεγονός ότι ποτέ δεν την έχει κυβερνήσει. Μετά την επικράτηση του ΚΚΚ στην ηπειρωτική Κίνα, η Ταϊβάν λειτουργεί ως ντε φάκτο ανεξάρτητο κράτος με τη δική της δημοκρατικά εκλεγμένη κυβέρνηση, στρατό, σύνταγμα και νόμισμα.

Οι ΗΠΑ αποτελούν τον βασικότερο προμηθευτή οπλικών συστημάτων της Ταϊβάν, αν και οι δύο πλευρές δεν διατηρούν επίσημες διπλωματικές σχέσεις.

Τον Μάιο, στη Διάσκεψη Shangri-La στη Σιγκαπούρη, ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πητ Χέγκσεθ, προειδοποίησε για τις συνέπειες ενδεχόμενης επίθεσης της Κίνας κατά της Ταϊβάν και έδωσε χρονοδιάγραμμα για το πότε αυτή μπορεί να εκδηλωθεί.

«Είναι γνωστό ότι ο Σι έχει διατάξει τις κινεζικές ένοπλες δυνάμεις να είναι έτοιμες να εισβάλουν στην Ταϊβάν έως το 2027», δήλωσε τότε. «Οποιαδήποτε προσπάθεια του κομμουνιστικού καθεστώτος της Κίνας να κατακτήσει την Ταϊβάν δια της βίας θα είχε ολέθριες συνέπειες για την περιοχή του Ινδο-Ειρηνικού, αλλά και για τον κόσμο ολόκληρο.»

Τον Φεβρουάριο του 2022, ο Σι και ο Πούτιν ανακοίνωσαν τη μεταξύ τους «συνεργασία χωρίς όρια», λίγες εβδομάδες πριν από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία. Οι δύο ηγέτες έχουν επιβεβαιώσει επανειλημμένα αυτή τη στρατηγική σχέση, με τη Μόσχα να συμφωνεί με την κινεζική στάση στο ζήτημα της Ταϊβάν, χαρακτηρίζοντας τη νήσο «αναπόσπαστο τμήμα της Κίνας» σε κοινή τους ανακοίνωση.

Στις αρχές Μαΐου, ο Σι και ο Πούτιν συναντήθηκαν εκ νέου στο Κρεμλίνο για την ενίσχυση της συνεργασίας μεταξύ των δύο γειτονικών χωρών. Ήταν η ενδέκατη επίσκεψη του Σι στη Ρωσία από τότε που ανέλαβε την εξουσία το 2013.

Ο Ρούττε, που διετέλεσε πρωθυπουργός της Ολλανδίας από το 2010 έως το 2024 για σχεδόν δεκατέσσερα χρόνια, ανέλαβε καθήκοντα γενικού γραμματέα του ΝΑΤΟ τον Οκτώβριο του προηγούμενου έτους, διαδεχόμενος τον Γενς Στόλτενμπεργκ.

Σε ομιλία του τον Δεκέμβριο του 2024, ανέφερε: «Η Κίνα εκφοβίζει την Ταϊβάν». Παράλληλα, επεσήμανε ότι αν ο Πούτιν βγει κερδισμένος από ενδεχόμενες διαπραγματεύσεις για την Ουκρανία, «η Κίνα θα παρακολουθεί και ενδεχομένως θα επιχειρήσει να ‘δαγκώσει’ ένα κομμάτι της Ταϊβάν».

Το υπουργείο Εξωτερικών της Ταϊβάν χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη ομιλία του Ρούττε ιδιαίτερα σημαντική σε μια περίοδο όπου τα αυταρχικά καθεστώτα διευρύνουν τις φιλοδοξίες τους.

Στη σχετική του ανακοίνωση, ανέφερε ότι «η Ταϊβάν θα συνεχίσει να συνεργάζεται με ομοϊδεάτες εταίρους όπως η G7 και το ΝΑΤΟ για την από κοινού διαφύλαξη της ειρήνης, της σταθερότητας και της ευημερίας στα Στενά της Ταϊβάν και στην ευρύτερη περιοχή».

Σε μια αποκαλυπτική νέα μελέτη με τίτλο «Apple in China: The Capture of the World’s Greatest Company», ο βραβευμένος δημοσιογράφος Πάτρικ ΜακΓκη φωτίζει τον αθέατο δεσμό μεταξύ της Apple και του καθεστώτος του Πεκίνου, μια σχέση τόσο στενή και ασύμμετρη που, όπως υποστηρίζει, έχει θέσει τον τεχνολογικό γίγαντα των ΗΠΑ κάτω από τον άμεσο έλεγχο της κινεζικής κυβέρνησης.

Ο ΜακΓκη, με ακλόνητα στοιχεία ξεσκεπάζει ένα γεγονός που ελάχιστοι τολμούν να πουν δημόσια: η μεγαλύτερη εταιρεία τεχνολογίας στον κόσμο δεν ελέγχει πλέον τη μοίρα της.

Το βιβλίο ξεπερνά τα επιχειρηματικά πλαίσια και εξηγεί γιατί κανείς στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού δεν θα αντιμετωπίσει την Κίνα για τα εγκλήματα που έχει διαπράξει κατά της ανθρωπότητας (μια έκφραση που χρησιμοποιείται από τα Ηνωμένα Έθνη σχετικά με το Σιντζιάνγκ), παρά τις προσπάθειες των ακτιβιστών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μια «συμφωνία υποταγής» ύψους 275 δισ. δολαρίων

Όταν το 2016 ο διευθύνων σύμβουλος της Apple, Τιμ Κουκ, ταξίδεψε στο Πεκίνο, δεν παρουσίασε απλώς μια νέα στρατηγική, παρέδωσε το «κλειδί» της εταιρίας στον Σι Τζινπίνγκ. Με σχέδιο επενδύσεων ύψους 275 δισ. δολαρίων, η Apple υποσχέθηκε να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τους στόχους του κινεζικού κράτους. Πρόκειται για ποσό μεγαλύτερο ακόμη και από το ιστορικό Σχέδιο Μάρσαλ των ΗΠΑ – μια οικονομική χειρονομία τέτοιας εμβέλειας, που θα έκανε οποιονδήποτε αναλυτή να αναρωτηθεί ποιος τελικά εξαρτάται από ποιον.

Η απάντηση είναι σαφής: η Apple εξαρτάται – απολύτως – από την Κίνα.

Η τεχνολογία σε λάθος χέρια

Η Apple δεν μετακίνησε απλώς τη γραμμή παραγωγής της στην Κίνα για λόγους κόστους (το κόστος εργασίας είναι χαμηλότερο από οπουδήποτε αλλού ). Σύμφωνα με τον ΜακΓκη, προμήθευσε ενεργά το Πεκίνο με τεχνολογία αιχμής, γνωρίζοντας ότι θα χρησιμοποιηθεί και για σκοπούς πέρα από τα iphone. Στο πλαίσιο του κρατικού προγράμματος Made in China 2025, του φιλόδοξου, αντιδυτικού σχεδίου του Πεκίνου, η Apple περιγράφεται ως «ο μεγαλύτερος υποστηρικτής» των τεχνολογικών φιλοδοξιών του Σι Τζινπίνγκ, ένας τίτλος που, σε καιρούς αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης, έχει σημαντικές συνέπειες.

Η εταιρεία μετέφερε κρίσιμη τεχνογνωσία και παραγωγή στην Κίνα, βοήθησε τις κρατικές κινεζικές επιχειρήσεις να αποκτήσουν ανεξαρτησία από τη Δύση, ανέχθηκε τη βιομηχανική κατασκοπεία και την αντιγραφή των προϊόντων της.

Η Κίνα δεν φιλοξενεί απλώς την παραγωγή – την κατευθύνει.

Η λογοκρισία ως αντάλλαγμα για την αγορά

Ο συγγραφέας παραθέτει πολυάριθμα παραδείγματα εναρμόνισης της Apple με τις επιταγές του Πεκίνου.

Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Πεκίνου, αφαίρεσε VPN και εφαρμογές προστασίας ιδιωτικότητας, περιόρισε το AirDrop για τους Κινέζους χρήστες και κατέβασε εφαρμογές από το App Store που θεωρούνται αντικαθεστωτικές, διευκολύνοντας την καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης. Αντί να αντιπαρατεθεί στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Apple συνεργάζεται ενεργά με το καθεστώς για να παραμείνει εντός αγοράς, ισχυρίζεται ο ΜακΓκη.

Η τεχνολογική συμμόρφωση μετατρέπεται σε πολιτική συνενοχή, σχολιάζει.

Μπορεί η Apple να αποσυνδεθεί από την Κίνα;

Παρά κάποιες κινήσεις διαφοροποίησης της παραγωγής προς την Ινδία και το Βιετνάμ, ο ΜακΓκη αποκαλύπτει ότι η εφοδιαστική αλυσίδα της Κίνας παραμένει ακλόνητη. Η Apple δεν μπορεί να απομακρυνθεί χωρίς να προκαλέσει τεράστιες διαταραχές στη λειτουργία της και χωρίς να αυξήσει το κόστος. Δεν μπορεί πλέον να αντέξει οικονομικά κάτι τέτοιο, ειδικά με τον ολοένα και πιο επιθετικό ανταγωνισμό, συμπεριλαμβανομένων των κινεζικών εταιριών στις οποίες επέτρεψε να αντιγράψουν την τεχνολογία της. Το Πεκίνο έχει σημαντική επιρροή, όπως αποδεικνύεται από τη συμμόρφωση της Apple με τις πολιτικές λογοκρισίας και την αφαίρεση εφαρμογών για να διατηρήσει την πρόσβαση στην κινεζική αγορά. Και όσο παραμένει εξαρτημένη από το Πεκίνο, η ηθική της υπόσταση υπονομεύεται καθημερινά.

Ένα κρίσιμο ερώτημα για τις ΗΠΑ

Καθώς η Apple συμμορφώνεται με τις εντολές του ΚΚΚ, τίθεται ένα πολιτικό και ηθικό ερώτημα: Πώς μπορεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ να αντιμετωπίσει σοβαρά την απειλή του Πεκίνου , όταν η εμβληματικότερη αμερικανική εταιρία έχει ήδη υποταχθεί;

Ο ΜακΓκη θέτει το θέμα με σαφήνεια: «Όταν η πιο ισχυρή ιδιωτική εταιρία στον κόσμο ακολουθεί κατά γράμμα τις επιταγές ενός αυταρχικού καθεστώτος, τότε δεν είναι πλέον ιδιωτική υπόθεση, είναι παγκόσμιο πρόβλημα».

Με θάρρος και ντοκουμέντα, δείχνει ότι ο οικονομικός πραγματισμός έχει νικήσει την ηθική λογοδοσία, τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά πόσο θα αντέξει αυτή η ισορροπία, όταν το κόστος της είναι η ίδια η ελευθερία;

Το βιβλίο «Apple in China: The Capture of the World’s Greatest Company» κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Scriber (Νέα Υόρκη, 2025) και αποτελεί ήδη αντικείμενο συζήτησης στα διεθνή φόρουμ πολιτικής, επιχειρηματικότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Η κινεζική κυβέρνηση εξετάζει το ενδεχόμενο άρσης των κυρώσεων που έχει επιβάλει σε Βρετανούς πολιτικούς, σε μια συγκυρία που ορισμένα μέλη του βρετανικού κοινοβουλίου εκφράζουν φόβους ότι η κίνηση αυτή συνδέεται με τα σχέδια για την ανέγερση νέας πρεσβείας της Κίνας στο Λονδίνο.

Ο Λιου Τζιεντσάο, ανώτερος Κινέζος διπλωμάτης και επικεφαλής του Τμήματος Διεθνών Σχέσεων του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας, επισκέφθηκε το Ηνωμένο Βασίλειο από τις 8 έως τις 10 Ιουνίου, όπου συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών Ντέιβιντ Λάμι, τον εθνικό σύμβουλο ασφαλείας Τζόναθαν Πάουελ, αλλά και τον πρώην πρωθυπουργό Τόνι Μπλερ. Οι λεπτομέρειες των διαπραγματεύσεων του Λιου με τη βρετανική κυβέρνηση παραμένουν άγνωστες. Μετά την αναχώρησή του, στον βρετανικό Τύπο κυκλοφόρησαν πληροφορίες ότι το ΚΚΚ εξετάζει την κατάργηση των κυρώσεων σε Βρετανούς πολίτες και οργανισμούς, χωρίς να ξεκαθαρίζεται αν αφορά το σύνολο ή μόνο μέρος των κυρώσεων.

Αξίζει να σημειωθεί πως οι εν λόγω συναντήσεις δεν δημοσιοποιήθηκαν από τη βρετανική κυβέρνηση ούτε καλύφθηκαν από τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης της χώρας. Αντίθετα, ο επίσημος κινεζικός Τύπος πρόβαλε εκτενώς τις επαφές του Λιου, μεταδίδοντας μεταξύ άλλων δήλωσή του προς τον Τόνι Μπλερ ότι το ΚΚΚ επιθυμεί να εργαστεί με το Εργατικό Κόμμα, «να αξιοποιήσει τον μηχανισμό διαλόγου των πολιτικών κομμάτων Κίνας–Ηνωμένου Βασιλείου, να ενισχύσει τον πολιτικό διάλογο και την αμοιβαία κατανόηση».

Ωστόσο, ο λόρδος Ντέιβιντ Άλτον, ένας εκ των τιμητικών μελών της Βουλής των Λόρδων που έχουν δεχθεί κυρώσεις, θεωρεί πως η χρονική συγκυρία της κίνησης συνδέεται άμεσα με την προσπάθεια του ΚΚΚ να προωθήσει τα σχέδια για τη νέα πρεσβεία στο Λονδίνο. Σε ανάρτησή του στις 16 Ιουνίου στην πλατφόρμα X, ανέφερε: «Το να ανταλλάσσεις την άρση κυρώσεων για μέλη του βρετανικού Κοινοβουλίου με μια γιγαντιαία πρεσβεία του καθεστώτος του ΚΚΚ ισοδυναμεί με πώληση της ψυχής σου στον διάβολο, άξιο του Φάουστ».

Το ΚΚΚ αγόρασε το ιστορικό ακίνητο Royal Mint Court, συνολικής επιφάνειας 65.000 τ.μ., κοντά στη γέφυρα Tower Bridge, το 2018 και σχεδιάζει να το μετατρέψει στη μεγαλύτερη κινεζική πρεσβεία στην Ευρώπη—δέκα φορές μεγαλύτερη από τη σημερινή πρεσβεία στο Λονδίνο και σχεδόν διπλάσια από αυτήν της Ουάσιγκτον.

Το 2022, το δημοτικό συμβούλιο του Tower Hamlets απέρριψε την αρχική οικοδομική άδεια, εν μέσω έντασης στις σχέσεις Πεκίνου–Λονδίνου λόγω του ζητήματος του Χονγκ Κονγκ, παραβιάσεων ανθρωπίνων δικαιωμάτων και κυβερνοεπιθέσεων κατά βρετανικών θεσμών. Μετά την εκλογική νίκη των Εργατικών τον Ιούλιο του 2024, η Κίνα κατέθεσε εκ νέου το αίτημα για έγκριση του έργου.

Ο λόρδος Άλτον εξέφρασε προσφάτως στο κοινοβούλιο την αντίθεσή του στον σχεδιαζόμενο πρεσβευτικό συγκρότημα, επικαλούμενος μεταξύ άλλων τη γενοκτονία των Ουιγούρων στη Σιντζιάνγκ, καθώς και τη δίωξη και τα επικηρύγματα κατά φιλοδημοκρατικών ακτιβιστών του Χονγκ Κονγκ.

Ο Ίαν Ντάνκαν-Σμιθ, πρώην αρχηγός των Συντηρητικών και ένας από τους Βρετανούς βουλευτές που έχουν δεχτεί κυρώσεις από την Κίνα το 2021, δήλωσε στο πολιτικό μπλογκ Guido Fawkes ότι η προσφορά της Κίνας να αρθούν οι κυρώσεις αποτελεί «προετοιμασία εδάφους» για την ανέγερση της «υπερ-πρεσβείας» που, όπως είπε, θα είναι γεμάτη κατασκόπους. Σε ανάρτησή του στις 17 Φεβρουαρίου στην πλατφόρμα X, σημείωσε: «Αν επιτραπεί η κατασκευή της πρεσβείας, θα πρόκειται για τη μεγαλύτερη ένδειξη υποταγής στην ιστορία της Βρετανίας και για έναν εφιάλτη».

Το 2021, το ΚΚΚ υπέβαλε κυρώσεις κατά πέντε βουλευτών, δύο λόρδων και δύο ακόμα Βρετανών πολιτών που είχαν αναδείξει παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων κατά των Ουιγούρων – κατηγορίες που το Πεκίνο απορρίπτει ως ψευδείς και παραπλανητικές.

Ο πρώην βουλευτής Τιμ Λότον, επίσης στοχοποιημένος με κυρώσεις, δήλωσε στον τηλεοπτικό σταθμό NTD, συγγενές μέσο της Epoch Times: «Εχουμε ξεκαθαρίσει ότι δεν επιθυμούμε η άρση των κυρώσεων να συνδεθεί με την έγκριση της πρεσβείας στο Royal Mint Court. Ήταν απολύτως αδικαιολόγητο να μας επιβληθούν κυρώσεις επειδή ασκήσαμε το αυτονόητο βουλευτικό μας δικαίωμα να καταγγείλουμε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Πεκίνου». Τα άλλα πρόσωπα που έχουν βρεθεί στο στόχαστρο ήταν οι βουλευτές Νουσράτ Γκάνι, Νιλ Ο’Μπράιεν, Τομ Τούγκενχατ και οι λόρδοι Ντέιβιντ Άλτον και Ελένα Κένεντι.

Το NTD επικοινώνησε με το νούμερο 10 της Downing Street για σχόλιο.

Η νέα κυβέρνηση των Εργατικών και ο πρωθυπουργός Κιρ Στάρμερ φέρονται ανοιχτοί σε επαναπροσέγγιση με το Πεκίνο, ειδικά σε οικονομικό επίπεδο. Κατά τη σύνοδο της G20 στη Βραζιλία το 2024, ο Στάρμερ έγινε ο πρώτος πρωθυπουργός της Βρετανίας εδώ και έξι χρόνια που συναντήθηκε με τον Σι Τζινπίνγκ, εκφράζοντας την επιθυμία για ισχυρές διμερείς σχέσεις. Ο ίδιος δήλωσε ότι έθιξε τηλεφωνικά το θέμα της νέας πρεσβείας, επισημαίνοντας: «Έχουμε δρομολογήσει τις διαδικασίες για την αίτηση». Αυτή η εξέλιξη σημαίνει ότι η τελική αρμοδιότητα για την έγκριση μεταφέρθηκε από τον δήμο Tower Hamlets στην κεντρική κυβέρνηση, αυξάνοντας τις πιθανότητες να λάβει τελικά το έργο το πράσινο φως.

Λίγο μετά την απόφαση αναθεώρησης του φακέλου, η υπουργός Οικονομικών Ρέιτσελ Ριβς επισκέφθηκε το Πεκίνο τον Ιανουάριο του 2025, διασφαλίζοντας υποσχέσεις επενδύσεων ύψους 600 εκατ. λιρών (περίπου 700 εκατ. ευρώ) από κινεζικής πλευράς. Η άρση των κυρώσεων ενδέχεται να εντάσσεται σε ένα πλαίσιο αμοιβαίων ανταλλαγμάτων ανάμεσα σε Πεκίνο και Λονδίνο.

«Μόνο ο υπουργός Εξωτερικών, ο πρωθυπουργός και το στενό τους περιβάλλον γνωρίζουν την αλήθεια», σχολίασε χαρακτηριστικά ο λόρδος Άλτον με μήνυμά του προς το NTD στις 17 Ιουνίου. Το υπερσύγχρονο συγκρότημα της πρεσβείας, ανάμεσα στη City του Λονδίνου και το Canary Wharf, βρίσκεται ακριβώς πάνω από καλώδια επικοινωνιών κρίσιμης σημασίας για τα χρηματοοικονομικά κέντρα της βρετανικής πρωτεύουσας, γεγονός που πολλαπλασιάζει τις ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια και στους συμμάχους της χώρας.

Δεδομένου ότι η πρεσβεία θεωρείται κυρίαρχο έδαφος της Κίνας, η βρετανική πλευρά δεν έχει δικαίωμα επίβλεψης—κάτι που ιδιαιτέρως ανησυχεί τις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με δημοσίευμα των Times στις 7 Ιουνίου, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ άσκησε πιέσεις στον Στάρμερ να μπλοκάρει το έργο, με το ζήτημα να τίθεται και κατά τη διάρκεια των διμερών διαπραγματεύσεων για το εμπόριο. Διπλωματικές πηγές έχουν αναφέρει ότι η αμερικανική πλευρά ενδέχεται να περιορίσει τη διανομή πληροφοριών ασφαλείας προς το Λονδίνο αν εγκριθεί το σχέδιο της νέας πρεσβείας.

Ανησυχίες από Ουάσιγκτον και Βρετανούς βουλευτές

Μέλη της αμερικανικής Βουλής, όπως ο Κρις Σμιθ—ανώτερο μέλος της Επιτροπής Εξωτερικών Υποθέσεων—και ο Τζον Μάλλιναρ, πρόεδρος της Ειδικής Επιτροπής για το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα, ζήτησαν με επιστολή τους στις 26 Φεβρουαρίου προς τον Βρετανό πρέσβη στις ΗΠΑ Πίτερ Μάντελσον να εγκαταλειφθεί το έργο. Όπως έγραψαν, «Δεν υπάρχει κανένας καλός λόγος να δοθεί στην Κίνα το δώρο μιας τόσο μεγάλης επιρροής και δυνατοτήτων κατασκοπείας. Οι κίνδυνοι για τους Βρετανούς πολίτες και τη διεθνή ασφάλεια είναι προφανείς».

Η Ειδική Επιτροπή για το ΚΚΚ της αμερικανικής Βουλής στην πλατφόρμα X, αντιδρώντας σε σχετικό ρεπορτάζ περί ενεργού lobbying της Κίνας, τόνισε: «Η κινεζική υπερ-πρεσβεία στο Ηνωμένο Βασίλειο εγείρει σοβαρούς κινδύνους για την ασφάλεια, από παρεμβάσεις και παρακολουθήσεις ως την υπονόμευση ευαίσθητων υποδομών, όπως των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών του Λονδίνου. Οφείλουμε να δράσουμε άμεσα και σε συνεργασία με τους συμμάχους μας ώστε να προστατεύσουμε τα εθνικά μας συμφέροντα».

Διαδηλώσεις και τοπικές αντιδράσεις

Η κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου ανησυχεί επίσης για την πιθανότητα η νεόδμητη κινεζική πρεσβεία να προσελκύει τακτικά μαζικές διαδηλώσεις. Σε υποβληθέν υπόμνημα η Μητροπολιτική Αστυνομία ανέφερε ότι το 2023 και 2024 διεξήχθησαν ή είχε προγραμματιστεί να διεξαχθούν 47 διαδηλώσεις έξω από την υφιστάμενη πρεσβεία, πολλές εκ των οποίων συγκέντρωσαν πάνω από 100 άτομα. Ο αρχιφύλακας Ντέιβιντ Χότζες ενημέρωσε το δημοτικό συμβούλιο ότι το σημείο του Royal Mint Court είναι σε κεντρική οδική αρτηρία, οπότε οποιαδήποτε διαμαρτυρία μπορεί να έχει σοβαρές επιπτώσεις στην ευρύτερη περιοχή.

Στις αρχές του 2025, δύο μεγάλες διαδηλώσεις, με τουλάχιστον 4.000 παριστάμενους έκαστη, πραγματοποιήθηκαν στο Royal Mint Court καθώς πληθαίνουν οι ανησυχίες για χρήση του χώρου σε υποθέσεις κατασκοπείας ή διασυνοριακής καταστολής.

Οι διαδηλωτές φώναζαν συνθήματα όπως: «Το ΚΚΚ λέει ψέματα—άνθρωποι πεθαίνουν. Κάτω το ΚΚΚ! Ελεύθερο Χονγκ Κονγκ! Ελεύθερο Θιβέτ!». Κάτοικος της συνοικίας Tower Hamlets, η κυρία Σέλμα, παραβρέθηκε στη διαμαρτυρία του Μαρτίου και διηγήθηκε στο NTD πως «στην εκδήλωση συγκεντρώθηκαν Θιβετιανοί, Χονγκ Κονγκέζοι, Ουιγούροι, Ταϊβανέζοι, Κινέζοι αντιφρονούντες, ντόπιοι και διακομματική ομάδα βουλευτών, όλοι ανήσυχοι για την εθνική ασφάλεια, τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις τοπικές επιπτώσεις».

Η κ. Σέλμα, ως κάτοικος, αντιτίθεται σθεναρά στην ανέγερση της κινεζικής πρεσβείας κοντά στο σπίτι της. «Δεν θέλουμε ένα καθεστώς που καταπατά τα ανθρώπινα δικαιώματα να βρει πάτημα στη γειτονιά μας», δηλώνει. «Γιατί χρειάζονται τόσο μεγάλη πρεσβεία; Είναι φανερό ότι διευκολύνει την καταστολή του κινεζικού καθεστώτος εκτός συνόρων. Θα μας παρακολουθούν; Θα εξυπηρετούν διώξεις ντόπιων πολιτών μέσα από την πρεσβεία;».

Στις 16 Οκτωβρίου 2022, διαδηλωτής υπέρ της δημοκρατίας στο Χονγκ Κονγκ σύρθηκε με τη βία μέσα στο προξενείο της Κίνας στο Μάντσεστερ και ξυλοκοπήθηκε, αλλά κατάφερε να διαφύγει με την παρέμβαση της αστυνομίας και διαδηλωτών. Άλλη ομάδα πραγματοποιεί ειρηνική διαμαρτυρία έξω από την πρεσβεία της Κίνας εδώ και πλέον 23 χρόνια—πρόκειται για τους Φάλουν Γκονγκ (ή Φάλουν Ντάφα), μια πνευματική ομάδα που εξασκεί διαλογισμό και ασκήσεις. Τα μέλη της διαδηλώνουν νυχθημερόν κατά των διώξεων στην Κίνα, όπου καταγγέλλονται φυλακίσεις, βασανιστήρια και βίαιες αφαιρέσεις οργάνων σε ασκούμενους. Η διαμαρτυρία συνεχίζεται αδιάκοπα επί δύο και πλέον δεκαετίες, καθώς οι διώξεις στην Κίνα δεν έχουν παύσει.

Όπως δηλώνει στην κάμερα του NTD η κ. Γκάο, μία από τις πρωτεργάτριες της διαμαρτυρίας, «όπου κι αν πάνε τα σχέδια για τη νέα πρεσβεία, εκεί θα είμαστε και εμείς».