Οι καρδινάλιοι συγκεντρώθηκαν στην Καπέλα Σιστίνα, καθώς ξεκίνησε επίσημα η εκλογή του επόμενου Πάπα της Καθολικής Εκκλησίας. Συνολικά 133 καρδινάλιοι με δικαίωμα ψήφου –αριθμός ρεκόρ– από όλο τον κόσμο ορκίστηκαν τήρηση εχεμύθειας και «κλείστηκαν» στην Καπέλα Σιστίνα το βράδυ της 7ης Μαΐου.
Περίπου τρεις ώρες αργότερα, μαύρος καπνός αναδύθηκε από την καμινάδα της Καπέλα Σιστίνα, σηματοδοτώντας στους δεκάδες χιλιάδες πιστούς στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου ότι η πρώτη ψηφοφορία απέτυχε να καταλήξει σε συμφωνία.
Η επόμενη ψηφοφορία αναμένεται το πρωί της 8ης Μαΐου. Οι εργασίες της πρώτης ημέρας ξεκίνησαν στις 10 π.μ. τοπική ώρα, με τη Θεία Λειτουργία για την Εκλογή του Ρωμαίου Ποντίφικα στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου, προεξάρχοντος του Καρδινάλιου Τζοβάνι Μπατίστα Ρε, κοσμήτορα του Κολλεγίου των Καρδιναλίων. Ο ίδιος κάλεσε τους πιστούς να προσευχηθούν ώστε ο διάδοχος αυτός να ανταποκρίνεται στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας και Εκκλησίας και να είναι «ένας άνθρωπος που γνωρίζει πώς να αφυπνίσει τη συνείδηση όλων και τις ηθικές και πνευματικές δυνάμεις σε μια κοινωνία που, παρά την τεχνολογική της πρόοδο, τείνει να ξεχνά τον Θεό».
Αμέσως μετά, οι καρδινάλιοι άρχισαν να μεταφέρονται στις κατοικίες τους στο Domus Sanctae Marthae, όπου θα διαμένουν καθ’ όλη τη διάρκεια του κονκλαβίου.
Όπως και στη νεκρώσιμη ακολουθία του Πάπα Φραγκίσκου, η λειτουργία τελέστηκε κυρίως στα ιταλικά, με ενσωμάτωση διαφόρων γλωσσών όπως λατινικά, αγγλικά, ισπανικά, πορτογαλικά, σουαχίλι και μανδαρινικά.
Ο καρδινάλιος Μπατίστα Ρε χαρακτήρισε την επερχόμενη ψηφοφορία «πράξη ύψιστης ανθρώπινης και εκκλησιαστικής ευθύνης», τονίζοντας ότι ο διάδοχος του Αποστόλου Πέτρου πρέπει να ενσαρκώνει την αγάπη του Ιησού προς τους μαθητές του και να καλλιεργεί την ενότητα μεταξύ κλήρου, λαών και πολιτισμών.
«Το κονκλάβιο δεν είναι μια πολιτική διαμάχη, αλλά μια βαθιά πνευματική στιγμή συνέχειας της 2.000 ετών ιστορίας της Εκκλησίας», δήλωσε με εμαιλ στην εφημερίδα The Epoch Times η Άσλεϊ ΜακΓουάιρ, ανώτερη συνεργάτης του The Catholic Association.
«Ο διάδοχος του Πέτρου πρέπει να είναι ένας άνδρας που θα μπορεί με θάρρος να ενώσει τα 1,4 δισεκατομμύρια καθολικών παγκοσμίως, οι οποίοι αντιμετωπίζουν προκλήσεις όπως ο ριζικός κοσμικισμός, ο ηθικός σχετικισμός και οι βίαιες διώξεις, με σαφήνεια και συμπόνια για τις θεμελιώδεις αλήθειες της πίστης μας».
Ο καρδινάλιος της Νέας Υόρκης, Τίμοθι Ντόλαν, γνωστός για τη δραστηριότητά του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δήλωσε στην πλατφόρμα X (πρώην Twitter) ότι αυτός και άλλοι Αμερικανοί καρδινάλιοι μετακινήθηκαν από το Ποντιφικό Βορειοαμερικανικό Κολέγιο στο Domus. Εκεί είχαν καταλύσει κατά την άφιξή τους για την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου.
Μπροστά από την είσοδο του Domus, δημοσίευσε ένα αποχαιρετιστήριο βίντεο, ενημερώνοντας τους ακολούθους του ότι δεν θα έχουν νέα του έως ότου εμφανιστεί λευκός καπνός και ζητώντας τους να συνεχίσουν να προσεύχονται για εκείνον και τους υπόλοιπους καρδινάλιους τις επόμενες ημέρες.
Μέχρι τις 3 μ.μ. της 7ης Μαΐου, αναμενόταν να διακοπεί πλήρως το σήμα κινητής τηλεφωνίας στο Βατικανό. Η Διοίκηση του Κράτους της Πόλης του Βατικανού ανακοίνωσε ότι «όλα τα συστήματα εκπομπής σήματος κινητής τηλεφωνίας εντός της Επικράτειας του Κράτους της Πόλης του Βατικανού… θα απενεργοποιηθούν».
Το μέτρο αυτό εφαρμόζεται για λόγους ασφαλείας και διασφάλισης της μυστικότητας του κονκλαβίου. Η τηλεπικοινωνιακή κάλυψη θα αποκατασταθεί «το συντομότερο δυνατό, βάσει των τεχνικών δυνατοτήτων των παρόχων κινητής τηλεφωνίας», μετά την εκλογή του νέου Πάπα.
Τα δύο προηγούμενα κονκλάβια πραγματοποιήθηκαν τον Απρίλιο του 2005 και τον Μάρτιο του 2013, καθιστώντας το φετινό το τρίτο στην εποχή των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.
Η επίσημη έναρξη του κονκλαβίου έγινε στις 4:30 μ.μ., όταν οι καρδινάλιοι συγκεντρώθηκαν στο Παρεκκλήσι του Παύλου. Την τελετή προέστη ο Καρδινάλιος Πιέτρο Παρολίν, ως ανώτερος σε βαθμό εκλέκτορας. Ακολούθησε η Λιτανεία των Αγίων στα λατινικά και η πομπή προς την Καπέλα Σιστίνα με σειρά αντίστροφη της αρχαιότητας: πρώτοι οι διάκονοι, στη συνέχεια οι πρεσβύτεροι και τέλος οι επίσκοποι καρδινάλιοι.
Μέσα στο παρεκκλήσι, κάθε καρδινάλιος είχε προκαθορισμένη θέση. Έξω, φρουροί της Ελβετικής Φρουράς φρουρούσαν κάθε είσοδο.
Περί τις 5 μ.μ., κάθε ένας από τους 133 καρδιναλίους ακούμπησε το χέρι του στο Ευαγγέλιο που είχε τοποθετηθεί στο κέντρο της αίθουσας και έδωσε όρκο απόλυτης μυστικότητας για κάθε λεπτομέρεια που αφορά την εκλογή του νέου Πάπα, δεσμευόμενος να απορρίψει κάθε εξωτερική προσπάθεια επιρροής, σύμφωνα με τη Βατικανή Υπηρεσία Ειδήσεων.
Η Ψηφοφορία Συνεχίζεται στις 8 Μαΐου
Την πρώτη ημέρα του κονκλαβίου πραγματοποιείται μόνο μία ψηφοφορία. Από τις 8 Μαΐου και εξής, οι καρδινάλιοι θα ψηφίζουν έως τέσσερις φορές ημερησίως. Σύμφωνα με το Γραφείο Τύπου της Αγίας Έδρας, οι παρευρισκόμενοι στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου αναμένεται να δουν καπνό από την πρώτη ψηφοφορία γύρω στις 10:30 π.μ. (ώρα Ιταλίας).
Απαιτείται πλειοψηφία δύο τρίτων – δηλαδή 89 από τους 133 εκλέκτορες – για την εκλογή του επόμενου Πάπα. Όλες οι ψήφοι δίνονται χειρόγραφα.
Μετά από κάθε ψηφοφορία, οι ψήφοι μετρώνται και ανακοινώνονται από τρεις «εξεταστές» (scrutineers), καρδινάλιους που επιλέγονται με κλήρο και είναι υπεύθυνοι για την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Στη συνέχεια, τρεις ελεγκτές —επίσης επιλεγμένοι με κλήρωση— επιβεβαιώνουν ότι η καταμέτρηση είναι ακριβής.
Οι ψήφοι καίγονται μετά από κάθε ψηφοφορία, και ο καπνός που αναδύεται χρησιμοποιείται για να ενημερώσει τον έξω κόσμο για το αποτέλεσμα. Ο λευκός καπνός σημαίνει ότι επιτεύχθηκε η απαιτούμενη πλειοψηφία. Ο μαύρος καπνός δείχνει πως οι καρδινάλιοι παραμένουν διχασμένοι.
Αν μετά την πρώτη προσπάθεια της 8ης Μαΐου εμφανιστεί ξανά μαύρος καπνός, αναμένεται να ακολουθήσει νέα ψηφοφορία λίγο μετά τις 12 μ.μ., ενδεχομένως και στις 5:30 μ.μ., και εφόσον κριθεί απαραίτητο, γύρω στις 7 μ.μ.
Εάν δεν εκλεγεί Πάπας εντός τριών ημερών, η διαδικασία θα διακοπεί για μία ημέρα αφιερωμένη στην προσευχή, σε άτυπες συζητήσεις και σε πνευματική ομιλία υπό την καθοδήγηση του αρχαιότερου καρδιναλίου-διάκονου.
Αυξάνεται «το χάσμα» της Τουρκίας από τις αξίες και τα συμφέροντα της ΕΕ, τονίζει η ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ΕΚ), που εγκρίθηκε σήμερα με 367 ψήφους υπέρ, 74 κατά και 188 αποχές.
Η έκθεση που συντάχθηκε από τον Ισπανό ευρωβουλευτή των σοσιαλιστών, Νάτσο Σάντσες Αμόρ, και εγκρίθηκε από το ΕΚ, επισημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις για την ένταξη της Τουρκίας στην ΕΕ έχουν «βαλτώσει από το 2018» , λόγω της επιδείνωσης του κράτους δικαίου και υπό τις παρούσες συνθήκες, η διαδικασία προσχώρησης της Τουρκίας στην ΕΕ δεν μπορεί να επανεκκινήσει. Το ΕΚ καλεί την τουρκική κυβέρνηση, τα θεσμικά όργανα και τα κράτη-μέλη της ΕΕ να συνεχίσουν να εργάζονται προς μια στενότερη, πιο δυναμική και στρατηγική εταιρική σχέση, με ιδιαίτερη έμφαση στη δράση για το κλίμα, την ενεργειακή ασφάλεια, τη συνεργασία για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και την περιφερειακή σταθερότητα.
Ειδικότερα, όσον αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο κάνει λόγο για «δεινή κατάσταση» και για «δημοκρατική οπισθοδρόμηση» στην Τουρκία τον τελευταίο χρόνο. Εκφράζει, επίσης, τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι, παρά τη στρατηγική της δικαστικής μεταρρύθμισης, «η κατάσταση ανεξαρτησίας της δικαστικής εξουσίας στην Τουρκία παραμένει άθλια», μετά από συστηματική κυβερνητική παρέμβαση και «πολιτική εργαλειοποίηση του δικαστικού συστήματος».
Το ΕΚ προτρέπει τις τουρκικές αρχές να βάλουν τέλος στους τρέχοντες σοβαρούς περιορισμούς στις θεμελιώδεις ελευθερίες, ιδίως της έκφρασης, του συνέρχεσθαι και του συνεταιρίζεσθαι, και στις συνεχείς επιθέσεις κατά των θεμελιωδών δικαιωμάτων των μελών της αντιπολίτευσης, των υπερασπιστών των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, των δικηγόρων, των συνδικαλιστών, των μελών των μειονοτήτων, των δημοσιογράφων, των ακαδημαϊκών, των καλλιτεχνών και των ακτιβιστών της κοινωνίας των πολιτών, μεταξύ άλλων.
Το ΕΚ αποδοκιμάζει τη συνεχιζόμενη δίωξη, λογοκρισία και παρενόχληση δημοσιογράφων και ανεξάρτητων μέσων ενημέρωσης και εκφράζει «βαθιά ανησυχία» για την ισχύουσα νομοθεσία που εμποδίζει ένα ανοιχτό και δωρεάν διαδίκτυο, με μακροχρόνιες ποινές φυλάκισης που επιβάλλονται για αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, δεκάδες αποκλεισμούς πρόσβασης και εντολές αφαίρεσης περιεχομένου, καθώς και για τη συνεχιζόμενη χρήση του Ανώτατου Συμβουλίου Ραδιοφωνίας και Τηλεόρασης (RTÜK) για την καταστολή της κριτικής των μέσων ενημέρωσης.
Το ΕΚ εκφράζει την έντονη ανησυχία του για την πρόσφατη σύλληψη και απομάκρυνση από το αξίωμα του δημάρχου του CHP της Κωνσταντινούπολης, Εκρέμ Ιμάμογλου, για κατηγορίες που φέρονται να σχετίζονται με διαφθορά και τρομοκρατία, στις οποίες εμπλέκονται συνολικά 106 υπόπτοι. Το ΕΚ εκφράζει την αποτροπιασμό του για την απόφαση προσωρινής απαγόρευσης όλων των διαδηλώσεων στην Κωνσταντινούπολη και σε άλλες επαρχίες σε όλη τη χώρα και την καταστολή ειρηνικών διαδηλωτών. Το ΕΚ θεωρεί ότι πρόκειται για μια «πολιτικά υποκινούμενη κίνηση που αποσκοπεί στην αποτροπή ενός νόμιμου αντιπάλου από το να θέσει υποψηφιότητα στις επερχόμενες εκλογές και ότι με αυτές τις ενέργειες οι σημερινές τουρκικές αρχές ωθούν περαιτέρω τη χώρα προς ένα πλήρως αυταρχικό μοντέλο».
Στα ελληνικού ενδιαφέροντος θέματα, η έκθεση του ΕΚ χαιρετίζει τον «αυξημένο διάλογο» με τις χριστιανικές μειονότητες, αλλά τονίζει ότι «δεν έχει σημειωθεί σημαντική πρόοδος όσον αφορά την προστασία των δικαιωμάτων των εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, ιδίως όσον αφορά τη νομική τους προσωπικότητα, συμπεριλαμβανομένων εκείνων του ελληνορθόδοξου πληθυσμού της Ίμβρου και της Τενέδου». Καλεί την Τουρκία να εφαρμόσει τις συστάσεις της Επιτροπής της Βενετίας και όλες τις σχετικές αποφάσεις του ΕΔΑΔ σχετικά με αυτό. Το ΕΚ επαναλαμβάνει την έκκλησή του προς την Τουρκία να σεβαστεί τον ρόλο του Οικουμενικού Πατριαρχείου και να αναγνωρίσει τη νομική του προσωπικότητα και τη δημόσια χρήση του εκκλησιαστικού τίτλου του Οικουμενικού Πατριάρχη. Καλεί, επίσης, την Τουρκία «να σεβαστεί και να προστατεύσει πλήρως την εξαιρετική παγκόσμια αξία της Αγίας Σοφίας και του μουσείου της Χώρας», τα οποία είναι εγγεγραμμένα στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Περιφερειακή συνεργασία και σχέσεις καλής γειτονίας
Το ΕΚ επαναλαμβάνει «το έντονο ενδιαφέρον του για τη σταθερότητα και την ασφάλεια στην Ανατολική Μεσόγειο», χαιρετίζει τη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση και τη θετική δυναμική στην περιοχή και το πρόσφατο κλίμα επανασύνδεσης μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας, σημειώνοντας ωστόσο ότι «τα ανεπίλυτα ζητήματα εξακολουθούν να επηρεάζουν τις διμερείς σχέσεις». Το ΕΚ αποδοκιμάζει το ότι η Τουρκία συνεχίζει να παραβιάζει την κυριαρχία και τα κυριαρχικά δικαιώματα κρατών μελών της ΕΕ, όπως η Ελλάδα και η Κυπριακή Δημοκρατία, μεταξύ άλλων μέσω της προώθησης του δόγματος της Γαλάζιας Πατρίδας και υπογραμμίζει ότι αν και οι τουρκικές παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου έχουν μειωθεί δραστικά, οι παραβιάσεις των ελληνικών χωρικών υδάτων έχουν αυξηθεί σε σύγκριση με το 2023 και έχουν διεξαχθεί συστηματικές παράνομες αλιευτικές δραστηριότητες από τουρκικά σκάφη εντός των ελληνικών χωρικών υδάτων. Το ΕΚ εκφράζει τη βαθιά του λύπη για το γεγονός ότι η Τουρκία συνεχίζει να υποστηρίζει επίσημη απειλή πολέμου κατά της Ελλάδας (casus belli) στα 12 ναυτικά μίλια και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί πλήρως την κυριαρχία όλων των κρατών μελών της ΕΕ επί των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου τους, καθώς και τα άλλα κυριαρχικά τους δικαιώματα, συμπεριλαμβανομένου του δικαιώματος εξερεύνησης και εκμετάλλευσης φυσικών πόρων, σύμφωνα με το ενωσιακό και το διεθνές δίκαιο, συμπεριλαμβανομένης της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών για το Δίκαιο της Θάλασσας (UNCLOS), η οποία αποτελεί μέρος του κεκτημένου της ΕΕ. Το ΕΚ επαναλαμβάνει ότι το μνημόνιο συνεννόησης μεταξύ Τουρκίας και Λιβύης για την οριοθέτηση των περιοχών θαλάσσιας δικαιοδοσίας στη Μεσόγειο παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών, δεν συνάδει με το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν μπορεί να έχει καμία νομική συνέπεια για τρίτα κράτη.
Για το Κυπριακό, το ΕΚ επαναλαμβάνει τη βαθιά του ανησυχία σχετικά με όλες τις μονομερείς ενέργειες που στοχεύουν στην εδραίωση επί τόπου της μόνιμης διαίρεσης της Κύπρου αντί της επανένωσής της και καταδικάζει, σε αυτό το πλαίσιο, την πρόσφατη παράνομη επίσκεψη του Προέδρου Ερντογάν στα κατεχόμενα της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και τις προκλητικές του δηλώσεις, οι οποίες θέτουν σε κίνδυνο τις προσπάθειες του ΟΗΕ, της ΕΕ, της διεθνούς κοινότητας γενικότερα και άλλων εμπλεκόμενων μερών για την επανέναρξη ουσιαστικών διαπραγματεύσεων στο συμφωνημένο πλαίσιο.
Το ΕΚ χαιρετίζει την επανέναρξη των άτυπων συνομιλιών υπό την αιγίδα του Γενικού Γραμματέα του ΟΗΕ στις 18 και 19 Μαρτίου 2025, «σε εποικοδομητική ατμόσφαιρα», όπου και οι δύο πλευρές έδειξαν σαφή δέσμευση για την επίτευξη προόδου και τη συνέχιση του διαλόγου. Χαιρετίζει τη συμφωνία μεταξύ των δύο πλευρών για το άνοιγμα τεσσάρων σημείων διέλευσης, την αποναρκοθέτηση, τη σύσταση επιτροπής για θέματα νεολαίας και την έναρξη περιβαλλοντικών και ηλιακών έργων ενέργειας, στο πλαίσιο μιας νέας δέσμης μέτρων οικοδόμησης εμπιστοσύνης και ενθαρρύνει όλες τις πλευρές να αξιοποιήσουν αυτή τη δυναμική για να προχωρήσουν προς την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων.
Το ΕΚ επισημαίνει ότι «η μόνη λύση στο κυπριακό πρόβλημα είναι μια δίκαιη, συνολική, βιώσιμη και δημοκρατική διευθέτηση», συμπεριλαμβανομένων των εξωτερικών του πτυχών, εντός του συμφωνημένου πλαισίου του ΟΗΕ, βάσει μιας δικοινοτικής, διζωνικής ομοσπονδίας με ενιαία διεθνή νομική προσωπικότητα, ενιαία κυριαρχία, ενιαία ιθαγένεια και πολιτική ισότητα, όπως ορίζεται στα σχετικά ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Ζητεί επειγόντως, την επανέναρξη των διαπραγματεύσεων για την επανένωση της Κύπρου υπό την αιγίδα του Γ.Γ. του ΟΗΕ το συντομότερο δυνατό, από το σημείο στο οποίο διακόπηκαν στο Κραν-Μοντάνα το 2017 και καλεί την Τουρκία να εγκαταλείψει την «απαράδεκτη πρόταση» για λύση δύο κρατών στην Κύπρο και να επιστρέψει στη συμφωνημένη βάση για μια λύση και στο πλαίσιο του ΟΗΕ.
Στο θέμα της Συρίας, το ΕΚ εκφράζει τη δέσμευσή του για εποικοδομητική συνεργασία μεταξύ της ΕΕ και της Τουρκίας, όσον αφορά την ανθρωπιστική βοήθεια, την προώθηση μιας βιώσιμης πολιτικής λύσης και την καταπολέμηση του DAESH, δεδομένου ότι «η Τουρκία διαδραματίζει βασικό ρόλο στην προώθηση της σταθερότητας στην περιοχή». Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να σεβαστεί την εδαφική ακεραιότητα και κυριαρχία της Συρίας και να σταματήσει αμέσως όλες τις επιθέσεις και εισβολές και την κατοχή του συριακού εδάφους, σε πλήρη συμμόρφωση με το διεθνές δίκαιο. Καταδικάζει, επίσης, τις επιθέσεις που πραγματοποιήθηκαν τις τελευταίες εβδομάδες, εκμεταλλευόμενες την κατάρρευση του καθεστώτος ‘Ασαντ, από πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από την Τουρκία εναντίον συριακών κουρδικών δυνάμεων στο βόρειο τμήμα της Συρίας. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να υποστηρίξει τη διαδικασία εφαρμογής της συμφωνίας μεταξύ της συριακής μεταβατικής κυβέρνησης και των κουρδικών SDF και να απόσχει από οποιαδήποτε παρέμβαση στις εσωτερικές διαδικασίες της Συρίας.
Σε ό,τι αφορά τον πόλεμο της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, το ΕΚ εκφράζει τη λύπη του για το γεγονός ότι το εμπόριο μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας έχει αυξηθεί απότομα από την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, καθιστώντας την τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της Ρωσίας. Το ΕΚ επισημαίνει ότι η Τουρκία δεν έχει ευθυγραμμιστεί με τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας και ότι η Τουρκία δεν έχει αποτρέψει τη χρήση του εδάφους της για την παράκαμψη των κυρώσεων.
Το ΕΚ εκφράζει τη λύπη του για το πολύ χαμηλό ποσοστό ευθυγράμμισης της Τουρκίας (5%) με την κοινή εξωτερική πολιτική και πολιτική ασφάλειας της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένων των κυρώσεων και της καταπολέμησης της καταστρατήγησης των κυρώσεων.
Μεταναστευτικό
Το ΕΚ επαινεί την Τουρκία για τη φιλοξενία περίπου 3,1 εκατομμυρίων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων 2,9 εκατομμυρίων Σύρων και επαναλαμβάνει τη σημασία της συνεργασίας της Τουρκίας για την αποτελεσματική διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, επισημαίνοντας ότι από το 2011 η ΕΕ έχει συνεισφέρει σχεδόν 10 δισεκ. ευρώ για να βοηθήσει την Τουρκία στη φιλοξενία προσφύγων και αποφασίστηκε να διατεθεί επιπλέον 1 δισεκατομμύριο ευρώ τον Δεκέμβριο του 2024 για την περαιτέρω υποστήριξη των προσφύγων στην Τουρκία μετά την πτώση του καθεστώτος ‘Ασαντ.
Το ΕΚ υπενθυμίζει την υποχρέωση της Τουρκίας να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα για να σταματήσει τις υφιστάμενες παράνομες μεταναστευτικές οδούς και να αποτρέψει τη δημιουργία νέων θαλάσσιων ή χερσαίων οδών για παράνομη μετανάστευση προς την ΕΕ, ιδίως προς την Ελλάδα και την Κύπρο. Επισημαίνει τους κινδύνους που σχετίζονται με τυχόν εργαλειοποίηση των μεταναστών από την τουρκική κυβέρνηση και υπογραμμίζει την ανάγκη να διασφαλιστεί η προστασία των δικαιωμάτων και των ελευθεριών όλων των προσφύγων και μεταναστών. Το ΕΚ καλεί την Τουρκία να διασφαλίσει την πλήρη και χωρίς διακρίσεις εφαρμογή της Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας του 2016 και της Συμφωνίας Επανεισδοχής ΕΕ-Τουρκίας έναντι όλων των κρατών μελών, συμπεριλαμβανομένης της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Τέλος, το ΕΚ εκφράζει με επιφύλαξη, την ελπίδα ότι οι εξελίξεις στη Συρία θα επιτρέψουν σταδιακά σε έναν αυξανόμενο αριθμό προσφύγων να επιστρέψουν στην πατρίδα τους και τονίζει ότι οι επιστροφές θα πρέπει να πραγματοποιούνται μόνο σε εθελοντική βάση και υπό συνθήκες ασφάλειας και αξιοπρέπειας.
Σε συγκρατημένο τόνο, ο πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, σχολίασε στις 6 Μαΐου την όξυνση της έντασης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν, έπειτα από τα αεροπορικά πλήγματα που εξαπέλυσε η Ινδία. Την ίδια ώρα, ο υπουργός Εξωτερικών, Μάρκο Ρούμπιο, διαβεβαίωσε πως η Ουάσιγκτον βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τις δύο πλευρές.
Η κυβέρνηση του Πακιστάν απάντησε στρατιωτικά στα πλήγματα της Ινδίας, τα οποία ακολούθησαν μετά από τρομοκρατική επίθεση με 26 θύματα στις 22 Απριλίου, στην ινδικές περιοχή του Κασμίρ – ένα αμφισβητούμενο ορεινό τμήμα μεταξύ Πακιστάν, Ινδίας και Κίνας. Και τα τρία κράτη ελέγχουν τμήματα της στρατηγικής αυτής περιοχής, με Ινδία και Πακιστάν να διεκδικούν την πλήρη κυριαρχία.
Μιλώντας με δημοσιογράφους το βράδυ της Τρίτης στον Λευκό Οίκο, ο Τραμπ χαρακτήρισε «ντροπή» το τελευταίο επεισόδιο μεταξύ των δύο πυρηνικών δυνάμεων: «Μόλις το πληροφορηθήκαμε», ανέφερε. «Φαντάζομαι ότι πολλοί υποψιάζονταν ότι κάτι τέτοιο θα συνέβαινε, με βάση το παρελθόν – αυτοί οι λαοί πολεμούν εδώ και πολύ καιρό. Ελπίζω μόνο να τελειώσει πολύ γρήγορα».
Ο Ρούμπιο από την πλευρά του, έγραψε στην πλατφόρμα X ότι παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και ότι η Ουάσιγκτον παραμένει σε διάλογο με Νέο Δελχί και Ισλαμαμπάντ, επιδιώκοντας διπλωματική αποκλιμάκωση.
Σύμβουλοι εθνικής ασφάλειας της αμερικανικής κυβέρνησης έχουν ήδη έρθει σε επαφή με ανώτατους αξιωματούχους και των δύο χωρών. Ο Ρούμπιο μίλησε στο ίδιο πνεύμα με τον Τραμπ, εκφράζοντας την ελπίδα για άμεση ειρήνευση και καλώντας Ινδία και Πακιστάν να διατηρήσουν ανοιχτά δίαυλους επικοινωνίας για αποτροπή περαιτέρω κλιμάκωσης.
Η ινδική κυβέρνηση, με επίσημη ανακοίνωσή της μέσω διαδικτύου, υποστήριξε πως οι αεροπορικές επιχειρήσεις της στόχευσαν αποκλειστικά υποδομές εντός Πακιστάν που συνδέονται με τις ένοπλες οργανώσεις που οργάνωσαν την πρόσφατη τρομοκρατική επίθεση. Τόνισε μάλιστα πως επέδειξε αυτοσυγκράτηση τόσο στην επιλογή των στόχων όσο και στην εκτέλεση της επιχείρησης, προσθέτοντας ότι δεν επλήγησαν πακιστανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις.
Από την πλευρά του Πακιστάν, ο υπουργός Άμυνας Χουαγιάτζα Μουχάμαντ Άσιφ δήλωσε στο πρακτορείο Bloomberg ότι η πολεμική αεροπορία της χώρας κατέρριψε πέντε ινδικά αεροσκάφη. Παράλληλα, αστυνομικές και ιατρικές πηγές της Ινδίας ανέφεραν ότι τουλάχιστον επτά άμαχοι σκοτώθηκαν στην περιοχή από πακιστανικά πυρά.
Σε παρέμβασή του στο κοινοβούλιο, ο πρωθυπουργός του Πακιστάν, Σαμπάζ Σαρίφ, επεσήμανε πως η αεροπορία της χώρας βρίσκεται σε κατάσταση πλήρους επιφυλακής, κατηγορώντας την Ινδία ότι επιχειρεί ψευδώς να εμπλέξει το Πακιστάν στην επίθεση της 22ης Απριλίου κατά τουριστών. Επίσης ανέφερε ότι πρότεινε τη διενέργεια διεθνούς έρευνας, χωρίς ωστόσο ο Νέο Δελχί να ανταποκριθεί.
Το υπουργείο Εξωτερικών του Πακιστάν χαρακτήρισε τα ινδικά πλήγματα «πράξη πολέμου» και «κατάφωρη επιθετικότητα». Με ανακοίνωσή του τόνισε πως «η κατάσταση παραμένει ρευστή» και ότι «το Πακιστάν επιφυλάσσεται του δικαιώματός του να απαντήσει κατάλληλα, σε χρόνο και τόπο της επιλογής του», επικαλούμενο το διεθνές δίκαιο και τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ.
Η ένταση μεταξύ των δύο γειτονικών κρατών – με ιστορικό πυρηνικών εξοπλισμών – κορυφώθηκε με τη νέα τρομοκρατική επίθεση του Απριλίου, την ευθύνη για την οποία η Ινδία επέρριψε στο Πακιστάν, κάτι που η Ισλαμαμπάντ απορρίπτει κατηγορηματικά. Η Ινδία παραμένει στρατηγικός εταίρος της Ουάσιγκτον, ενώ το Πακιστάν, αν και λιγότερο κρίσιμο μετά την αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων από το Αφγανιστάν το 2021, εξακολουθεί να καταγράφεται ως σύμμαχος των ΗΠΑ.
Tην πρώτη του επίσημη επίσκεψη στην Ευρώπη έκανε ο ηγέτης της Συρίας Αχμέτ αλ Σαράα, έπειτα από την ανατροπή του Μπασάρ αλ Άσαντ μετά την επιτυχή επίθεση ανταρτών στα τέλη της περασμένης χρονιάς.
Ο αλ Σαράα έχει προγραμματισμένη συνάντηση με τον Γάλλο πρόεδρο Εμμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι. Στο επίκεντρο των συνομιλιών τους αναμένεται να βρεθεί το μέλλον της ταλαιπωρημένης από τον πόλεμο Συρίας, η ασφάλεια και κυριαρχία της χώρας, καθώς και η προστασία των μειονοτήτων που έχουν βρεθεί τελευταία στο στόχαστρο ένοπλων επιθέσεων.
Επιπλέον, οι δύο ηγέτες αναμένεται να εξετάσουν τη συνεργασία ενάντια στο Ισλαμικό Κράτος (ISIS), όπως και τη δυτική οικονομική στήριξη προς το νέο καθεστώς μετά τον Άσαντ.
Υπενθυμίζεται ότι ο Μπασάρ αλ Άσαντ ανετράπη τον περασμένο Δεκέμβριο από αντάρτικη επίθεση με τη στήριξη της Τουρκίας, υπό την καθοδήγηση της Χαγιάτ Ταχρίρ αλ Σαμ (HTS), οργάνωσης που ξεπήδησε από το δίκτυο της αλ Κάιντα.
Η HTS, που θεωρείται τρομοκρατική οργάνωση διεθνώς, ηγείται πλέον της προσωρινής κυβέρνησης της Συρίας. Ο επικεφαλής της, αλ Σαράα, διατελεί μεταβατικός ηγέτης της χώρας.
Παρά το παρελθόν του με την αλ Κάιντα, ο αλ Σαράα εξακολουθεί να βρίσκεται υπό καθεστώς κυρώσεων, όμως για τις ανάγκες της επίσκεψής του στο Παρίσι εξασφάλισε εξαίρεση από τα Ηνωμένα Έθνη.
Η επίσκεψη θεωρείται κομβικής σημασίας, καθώς η προσωρινή κυβέρνηση του αλ Σαράα αναζητά διεθνή κύρος. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, η Ουάσιγκτον δεν έχει προχωρήσει σε επίσημη αναγνώριση της νέας ηγεσίας στη Δαμασκό.
Οι ΗΠΑ, επιπλέον, διατηρούν σε ισχύ τις κυρώσεις που είχαν επιβάλει από την εποχή Άσαντ, χωρίς μέχρι τώρα να δείχνουν διάθεση άρσης τους.
Λίγο πριν την άφιξη του αλ Σαράα, ο υπουργός Εξωτερικών της Γαλλίας, Ζαν Νοέλ Μπαρό, ξεκαθάρισε πως το Παρίσι θα κρίνει τη νέα κυβέρνηση της Συρίας από τις πράξεις της. «Δεν δίνουμε λευκή επιταγή», τόνισε χαρακτηριστικά σε τηλεοπτική του τοποθέτηση, θέτοντας ως βασικές προϋποθέσεις την προστασία των μειονοτήτων και την ενεργή συμπόρευση στον αγώνα κατά του ISIS. «Αν η Συρία κατέρρεε σήμερα, θα στρώναμε ουσιαστικά το κόκκινο χαλί στο Ισλαμικό Κράτος», υπογράμμισε ο Μπαρό.
Κυρώσεις, ανοίγματα και η στάση των ΗΠΑ
Η Γαλλία είχε καλωσορίσει την ανατροπή Άσαντ τον περασμένο Δεκέμβριο και από τότε επιχειρεί να αποκαταστήσει τις διπλωματικές σχέσεις με τη νέα, μεταβατική κυβέρνηση. Τον προηγούμενο μήνα, μάλιστα, το Παρίσι διόρισε επιτετραμμένο και μικρή διπλωματική ομάδα στη Δαμασκό, σε μια κίνηση που σηματοδοτεί ένα πρώτο βήμα για πιθανό άνοιγμα της πρεσβείας.
Το 2012, έπειτα από την κλιμάκωση της βίας στη Συρία, το Παρίσι και άλλες δυτικές πρωτεύουσες είχαν διακόψει τις σχέσεις με τη Δαμασκό, καθώς αρκετές αντάρτικες ομάδες τότε λάμβαναν διεθνή υποστήριξη.
Οι δυνάμεις ασφαλείας της Συρίας υπό την ηγεσία του HTS αναπτύσσονται σε μια περιοχή κοντά στη Δαμασκό μετά την έκρηξη της θρησκευτικής βίας. Συρία, 30 Απριλίου 2025. (Bakr Alkasem/AFP μέσω Getty Images)
Στα επόμενα χρόνια, η Συρία βυθίστηκε στη δίνη του εμφυλίου και των ξένων επεμβάσεων, με την Ουάσιγκτον, τις Βρυξέλλες και το Λονδίνο να επιβάλουν σκληρές οικονομικές κυρώσεις κατά του καθεστώτος.
Μετά την κατάρρευση της κυβέρνησης Άσαντ και του στρατού πριν από έξι μήνες, η ΕΕ έχει ήδη άρει μέρος αυτών των κυρώσεων — ενώ άλλες αναμένεται να λήξουν την 1η Ιουνίου.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά το κόστος της ανοικοδόμησης της Συρίας να ξεπεράσει τα 250 δισεκατομμύρια δολάρια, καθιστώντας την άρση των κυρώσεων ζήτημα ζωτικής σημασίας για το νέο καθεστώς.
Ωστόσο, η μετα-Άσαντ Συρία είναι αντιμέτωπη με σοβαρές προκλήσεις: οι διαρκείς εδαφικές πιέσεις από το Ισραήλ και οι επαναλαμβανόμενοι ισραηλινοί βομβαρδισμοί σε θέσεις της παλιάς στρατιωτικής δομής, δημιουργούν κλίμα ανασφάλειας και στρατηγικής αβεβαιότητας.
Παράλληλα, εκατοντάδες Αμερικανοί στρατιώτες παραμένουν ανεπτυγμένοι στη βορειοανατολική Συρία, συνεργαζόμενοι με κουρδικές δυνάμεις ως μέρος της διεθνούς συμμαχίας κατά του Ισλαμικού Κράτους.
Πρόσφατες δηλώσεις Αμερικανών αξιωματούχων άφησαν να εννοηθεί πως η κυβέρνηση Τραμπ εξετάζει το ενδεχόμενο μερικής αποχώρησης αμερικανικών δυνάμεων από τη Συρία μέσα στους επόμενους μήνες. «Ακολουθούμε μια προσεκτική, σταδιακή διαδικασία προσαρμογής, που θα μειώσει τον αριθμό των Αμερικανών στρατιωτών στη Συρία σε κάτω από χίλιους τους επόμενους μήνες», ανέφερε σε ανακοίνωσή του στις 18 Απριλίου ο εκπρόσωπος του Πενταγώνου Σον Παρνέλ.
Την πρώτη του ημέρα στο τιμόνι της Γερμανίας, ο νέος καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς επέλεξε να κάνει σαφείς τις ευρωπαϊκές του προτεραιότητες πραγματοποιώντας ταξίδι-αστραπή στο Παρίσι, όπου συναντήθηκε με τον πρόεδρο της Γαλλίας, Εμμανουέλ Μακρόν.
Στο πρώτο τους τετ-α-τετ, λίγες μόλις ώρες μετά την ορκωμοσία του Μερτς, οι δύο ηγέτες επιδίωξαν να στείλουν μήνυμα σύμπνοιας απέναντι στις σύγχρονες προκλήσεις: τους δασμούς των ΗΠΑ, τις εξελίξεις στην Ουκρανία και τις ευρύτερες ανησυχίες για την ευρωπαϊκή ασφάλεια.
Κατά τη διάρκεια κοινής συνέντευξης Τύπου, Γαλλία και Γερμανία δεσμεύτηκαν να ενισχύσουν την ασφάλεια της Ευρώπης και να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες.
«Μόνο αν η Γερμανία και η Γαλλία σταθούν πιο κοντά από ποτέ θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις», τόνισε ο Φρήντριχ Μερτς, προσθέτοντας πως από κοινού με τον Μακρόν δρομολογούν νέα δυναμική στη γαλλογερμανική συνεργασία για την Ευρώπη.
Ο νέος καγκελάριος προανήγγειλε περαιτέρω ενίσχυση του Συμβουλίου Άμυνας και Ασφάλειας Γαλλίας-Γερμανίας.
«Στόχος μας να συντονίσουμε καλύτερα τη στήριξή μας προς την Ουκρανία, να ευθυγραμμίσουμε ακόμη περισσότερο τον αμυντικό σχεδιασμό και τις εξοπλιστικές μας αγορές και να αναζητήσουμε νέες λύσεις στις στρατηγικές προκλήσεις της ασφάλειας», επεσήμανε.
Παρά τις φιλόδοξες εξαγγελίες, ο Μερτς αναγνώρισε ότι η Ευρώπη παραμένει εξαρτημένη από τις ΗΠΑ για τη διασφάλιση της ειρήνης στην Ουκρανία.
«Είναι ακλόνητη πεποίθησή μας ότι χωρίς περαιτέρω πολιτική και στρατιωτική υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών, ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν μπορεί να λήξει. Η Ευρώπη, αυτή τη στιγμή, δεν μπορεί να τις αντικαταστήσει σε αυτόν τον ρόλο», παραδέχτηκε.
Σε ερώτηση για την πρόταση 30ήμερης κατάπαυσης πυρός στην Ουκρανία, η Γερμανία και η Γαλλία ξεκαθάρισαν ότι βρίσκονται σε στενή συνεννόηση, με στόχο την επίτευξη όχι μόνο μίας προσωρινής, αλλά ει δυνατόν μίας σταθερότερης παύσης των εχθροπραξιών.
«Η κρίσιμη ερώτηση είναι: είναι έτοιμη η Ρωσία για μια 30ήμερη εκεχειρία, ώστε να προετοιμαστεί το έδαφος για σταθερή ειρήνη;», διερωτήθηκε ο Μακρόν. «Ο πρόεδρος Πούτιν θα τηρήσει τις υποσχέσεις του, ιδίως όσες έχει δώσει στις συνομιλίες με τις ΗΠΑ; Η Γαλλία και η Γερμανία θα συνοδεύσουν αυτήν την προσπάθεια και παραμένουν σε στενή επαφή».
Από την πλευρά του, ο Μερτζ εξέφρασε την ελπίδα να υπάρξει σύντομα μόνιμη εκεχειρία στην Ουκρανία, απέφυγε όμως να δεσμευτεί για συγκεκριμένες εγγυήσεις ασφάλειας προς το Κίεβο.
Εκτός από τα ζητήματα ασφάλειας, οι ηγέτες ένωσαν τις φωνές τους και για την ανάγκη εισόδου ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα, με τον Μερτς να μιλά για «υποχρέωση» του Ισραήλ να επιδείξει «μεγαλύτερη υπευθυνότητα». Ο Μακρόν συμφώνησε, επισημαίνοντας ότι δεν μπορεί η ΕΕ να υπερασπίζεται την κυριαρχία της Ουκρανίας αγνοώντας το δράμα των Παλαιστινίων.
«Δεν μπορούμε να έχουμε δύο μέτρα και δύο σταθμά», ξεκαθάρισε ο Γάλλος πρόεδρος. «Να πολεμάμε τη Χαμάς, ναι. Αλλά να αγνοούμε τους κανόνες του ανθρωπιστικού δικαίου και να διατηρούμε την κατάσταση στη Γάζα, όχι. Η αναγκαστική μετακίνηση πληθυσμών είναι εξίσου απαράδεκτη.»
Οι συνομιλίες περιέλαβαν και τις εξελίξεις στη Νότια Ασία, με Μερτζ και Μακρόν να εκφράζουν ζωηρή ανησυχία για την ανάφλεξη μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.
«Περισσότερο από ποτέ χρειάζεται ψυχραιμία, σύνεση και λογική», υπογράμμισε ο Μερτζ. «Καμία χώρα της περιοχής δεν έχει συμφέρον για περαιτέρω κλιμάκωση.»
Ο πρόεδρος της Γαλλίας χαρακτήρισε τη συνάντηση ως «νέα σελίδα» στη γαλλογερμανική συνεργασία, τονίζοντας πως τώρα το Παρίσι προσβλέπει στη στήριξη του Βερολίνου για περαιτέρω αύξηση των αμυντικών δαπανών της ΕΕ, αφ’ ενός λόγω της ρωσικής απειλής και αφ’ ετέρου εξαιτίας της πιθανότητας να υπαναχωρήσουν οι ΗΠΑ από τη μεταπολεμική τους δέσμευση στην ασφάλεια της ηπείρου.
Ο Μακρόν συμπλήρωσε ότι Γαλλία και Γερμανία προτίθενται να διαπραγματευτούν «ενωμένη ευρωπαϊκή απάντηση» στις αμερικανικές εμπορικές κυρώσεις, επιζητώντας δίκαιη λύση που θα προστατεύει τα συμφέροντα της Ένωσης.
Στο πλαίσιο της γερμανικής διπλωματικής παράδοσης, ο Μερτς θα συνεχίσει το πρώτο του ταξίδι μεταβαίνοντας σήμερα και στην Πολωνία, όπου θα έχει συνάντηση με τον Πολωνό πρωθυπουργό, Ντόναλντ Τουσκ, επιβεβαιώνοντας τη σημασία της ευρωπαϊκής ενότητας έναντι των παγκόσμιων προκλήσεων.
Σε μια υπόθεση-ορόσημο για την προστασία της ιδιωτικότητας, σώμα ενόρκων στην Καλιφόρνια επιδίκασε στις 6 Μαΐου στη Meta αποζημίωση σχεδόν 168 εκατ. δολαρίων εις βάρος της ισραηλινής εταιρείας κατασκοπευτικού λογισμικού NSO Group.
Η υπόθεση ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2019, όταν WhatsApp και Facebook, θυγατρικές της Meta, προσέφυγαν στη Δικαιοσύνη εναντίον της NSO Group. Στη μήνυση ισχυρίστηκαν ότι, το διάστημα Απριλίου-Μαΐου 2019, η NSO εκμεταλλεύτηκε την πλατφόρμα του WhatsApp για να υποκλέψει δεδομένα από περίπου 1.400 κινητές συσκευές, παρακολουθώντας ανυποψίαστους χρήστες.
Τον Δεκέμβριο του 2024, το Ομοσπονδιακό Δικαστήριο Βόρειας Καλιφόρνιας καταδίκασε την NSO για παραβίαση του αμερικανικού νόμου περί ηλεκτρονικής απάτης και κακόβουλης χρήσης συστημάτων, για παράβαση σχετικής πολιτειακής νομοθεσίας της Καλιφόρνια και για παράβαση συμβολαίου.
Το σώμα των ενόρκων αποφάσισε στις 6 Μαΐου την επιβολή χρηματικής αποζημίωσης στη Meta ύψους 444.719 δολαρίων και την καταβολή προστίμου ύψους 167,3 εκατ. δολαρίων, δηλώνοντας πως η Meta απέδειξε «πέραν πάσης αμφιβολίας ότι η NSO ενήργησε με δόλο, καταπίεση ή απάτη» παραβιάζοντας τη νομοθεσία της Καλιφόρνιας περί πρόσβασης σε ηλεκτρονικά δεδομένα.
Η αγωγή του WhatsApp επικεντρωνόταν στο διαβόητο Pegasus, το κατασκοπευτικό λογισμικό της NSO που μπορεί να εγκατασταθεί εξ αποστάσεως σε Android, iOS και BlackBerry, παρέχοντας πλήρη έλεγχο – από μηνύματα μέχρι τοποθεσία – σε οποιονδήποτε το χειρίζεται.
Η WhatsApp ισχυρίστηκε ότι το Pegasus φυτεύτηκε σκόπιμα σε συσκευές χρηστών, με τα συλλεγόμενα δεδομένα να διοχετεύονται όχι μόνο στην NSO, αλλά και στους πελάτες της.
Από την πλευρά της, με προσφυγή τον Απρίλιο του 2020, η NSO αρνήθηκε τις κατηγορίες, ισχυριζόμενη ότι η δίωξη συγχέει τις πράξεις της εταιρείας με εκείνες πελατών της, όπως κρατικών υπηρεσιών. Η NSO δήλωσε ότι το Pegasus πωλείται αποκλειστικά σε κυβερνήσεις, προσφέροντας μόνο τεχνική υποστήριξη. Υποστήριξε δε πως η ίδια δεν εγκαθιστά ποτέ το λογισμικό σε συσκευές και ότι απαγορεύει συμβατικά τη χρήση του λογισμικού της σε μη εμπλεκόμενα σε εγκληματικές ενέργειες άτομα.
Η Meta χαιρέτισε με ικανοποίηση την ετυμηγορία, σημειώνοντας σε ανακοίνωσή της πως «η σημερινή δικαστική απόφαση σηματοδοτεί ένα σημαντικό βήμα για την ιδιωτικότητα και την ασφάλεια, καθώς αποτελεί την πρώτη νίκη κατά της ανάπτυξης και χρήσης παράνομου λογισμικού κατασκοπείας που απειλεί την ασφάλεια και τα δικαιώματα όλων».
Απαντώντας στην απόφαση, ο Γκιλ Λάινερ, αντιπρόεδρος επικοινωνίας της NSO, δήλωσε στην Epoch Times: «Η τεχνολογία μας διαδραματίζει κρίσιμο ρόλο στην αποτροπή σοβαρών εγκλημάτων και τρομοκρατικών επιθέσεων, προστατεύοντας και ζωές Αμερικανών. Αυτή η διάσταση δυστυχώς δεν εξετάστηκε από τους ένορκους.»
Το Access Now, διεθνής οργάνωση προάσπισης ψηφιακών δικαιωμάτων, επίσης χαιρέτισε την απόφαση, υπενθυμίζοντας ότι εδώ και έξι χρόνια πιέζει για τέτοιου είδους λογοδοσία. Όπως ανέφερε ο Μάικλ Ντε Ντόρα, υπεύθυνος πολιτικής στις ΗΠΑ για το Access Now, «η απόφαση στέλνει ηχηρό μήνυμα προς τις εταιρείες λογισμικού κατασκοπείας ότι το να στοχοποιούν ανθρώπους δια μέσου αμερικανικών πλατφορμών θα έχει πλέον βαρύ κόστος».
Υπενθυμίζεται ότι το Νοέμβριο του 2021, το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου ενέταξε την NSO Group και τρεις ακόμη εταιρείες στη λίστα οντοτήτων που θεωρούνται απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ, καταδεικνύοντας την αυξανόμενη ανησυχία γύρω από τις δραστηριότητές τους.
Με σαφές μήνυμα υπέρ μιας ανανεωμένης προσέγγισης στις σχέσεις ΗΠΑ–Ευρώπης, ο αντιπρόεδρος Τζ. Ντ. Βανς απευθύνθηκε στους παγκόσμιους ηγέτες κατά τη Διάσκεψη Ασφαλείας του Μονάχου που πραγματοποιήθηκε φέτος στην Ουάσιγκτον, στις 7 Μαΐου.
«Θεμελιωδώς, βρισκόμαστε και πρέπει να βρισκόμαστε στην ίδια πολιτισμική πλευρά», δήλωσε ο Βανς, αφήνοντας να εννοηθεί πως το ερώτημα παραμένει ανοιχτό σχετικά με το τι σημαίνει αυτή η σύμπλευση στην εποχή μας.
Η συνάντηση συγκέντρωσε διπλωμάτες, διεθνείς ηγέτες και ειδικούς στην ασφάλεια, με στόχο τη συζήτηση γύρω από τις αμυντικές ανάγκες και τη βιομηχανική δυναμική της Ευρώπης.
Ο Βανς υπογράμμισε ότι πλέον είναι ζωτικής σημασίας η Ευρώπη να αποκτήσει μεγαλύτερο βαθμό αυτάρκειας, στοιχείο που συνάδει με τη γενικότερη εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης Τραμπ, η οποία δίνει προτεραιότητα στα αμερικανικά συμφέροντα και καλεί τους συμμάχους να αναλάβουν πιο ενεργό ρόλο στη συλλογική ασφάλεια.
Συγκεκριμένα, πρότεινε στις ευρωπαϊκές χώρες να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες, προτείνοντας ως στόχο το 5% του ΑΕΠ, επικρίνοντας τη σιγουριά ορισμένων εταίρων όσον αφορά το υφιστάμενο πλαίσιο ασφάλειας.
Οι τοποθετήσεις του ευθυγραμμίζονται με την πρόσφατη πίεση των ΗΠΑ προς τα μέλη του ΝΑΤΟ για υπέρβαση του ορίου 2% του ΑΕΠ στις αμυντικές δαπάνες, ενώ και ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, πρότεινε στόχους άνω του 3% για τα ευρωπαϊκά μέλη της συμμαχίας.
Ο αντιπρόεδρος επανέλαβε πως μια ειλικρινής εταιρική σχέση είναι προς όφελος και των δύο πλευρών.
«Εξακολουθώ να πιστεύω έντονα ότι ΗΠΑ και Ευρώπη βρίσκονται στην ίδια ομάδα», ανέφερε. «Αμερικανική και ευρωπαϊκή κουλτούρα είναι άρρηκτα συνδεδεμένες και αυτό θα συνεχίσει να ισχύει».
Ο Βανς εστίασε ιδιαίτερα στην ανάγκη η Ευρώπη να ανακτήσει τη βιομηχανική της ισχύ, τονίζοντας ότι πολλές χώρες του ευρωπαϊκού χώρου «αποβιομηχανοποιούνται ακριβώς τη στιγμή που η ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας γίνεται πιο αναγκαία από ποτέ».
Εξέφρασε ανησυχία για τη δυσκολία εξασφάλισης επαρκών πυρομαχικών και εξοπλισμού εν μέσω παγκόσμιων κρίσεων, επισημαίνοντας ότι η εξάρτηση της Ευρώπης από τις βιομηχανικές δυνατότητες των ΗΠΑ είναι μια πρακτική που δεν μπορεί να συνεχιστεί στο διηνεκές.
Οι δηλώσεις του Βανς ήρθαν σε μια περίοδο αυξημένης γεωπολιτικής έντασης, καθώς οι ειρηνευτικές συνομιλίες Ρωσίας–Ουκρανίας βρίσκονται σε εξέλιξη.
Ο ίδιος τόνισε τη δέσμευση των Ηνωμένων Πολιτειών για τον τερματισμό της σύγκρουσης. «Πιστεύω ότι ήταν μια ορθή επιλογή η έναρξη των διαπραγματεύσεων», είπε, σχολιάζοντας τη μακρόχρονη διάρκεια του πολέμου και την απουσία ουσιαστικού διαλόγου για την παύση των εχθροπραξιών.
Ο αντιπρόεδρος υπενθύμισε πως η επιτυχής διαπραγμάτευση απαιτεί να ληφθούν υπόψη όλες οι οπτικές. «Δεν χρειάζεται να συμφωνούμε με τη ρωσική δικαιολόγηση του πολέμου, αλλά είναι απαραίτητο να κατανοούμε τις θέσεις και των δύο πλευρών ώστε να βρεθεί λύση», εξήγησε.
«Ένα σημείο τριβής που μας προβληματίζει, ειλικρινά, και από τις δύο πλευρές, είναι ότι η μεταξύ τους αντιπαλότητα είναι τέτοια που στη διάρκεια μιας ώρας συνομιλίας, τα πρώτα τριάντα λεπτά τα περνούν εξαντλώντας παράπονα περί ιστορικών συμφωνιών», συμπλήρωσε.
Ο Βανς χαρακτήρισε συνεχιζόμενη τη διένεξη εις βάρος ολόκληρου του κόσμου, ενώ τόνισε πως ο πρόεδρος Τραμπ επικεντρώνεται στη διάσωση ανθρώπινων ζωών.
«Εάν επικρατήσει η λογική, μπορούμε να οδηγηθούμε σε μια διαρκή ειρήνη που θα ωφελήσει οικονομικά τόσο την Ουκρανία όσο και τη Ρωσία, και, κυρίως, θα θέσει τέλος στην απώλεια ανθρώπινων ζωών», υπογράμμισε.
Σε αντίθεση με την ομιλία του τον περασμένο Φεβρουάριο στο Μόναχο, όπου ο Βανς επέκρινε τις ευρωπαϊκές δημοκρατίες για περιορισμούς στην ελευθερία του λόγου και τη στάση τους στο μεταναστευτικό, στη χθεσινή του παρέμβαση επικράτησε ο ρεαλισμός γύρω από την οικονομική και αμυντική αυτάρκεια, με πρακτικό πνεύμα για τη διευθέτηση εμπορικών και τελωνειακών διαφορών.
Οι αντιδράσεις στα όσα είπε ο Βανς ήταν μικτές: κάποιοι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι, όπως ο ΥΠΕΞ της Λιθουανίας Γκαμπριέλιους Λανσμπέργκις, χαιρέτισαν τη στροφή προς μεγαλύτερη ευρωπαϊκή αυτονομία, ενώ άλλοι εξέφρασαν ανησυχίες για πιθανή αποστασιοποίηση των ΗΠΑ από τον ρόλο τους ως ηγετικής δύναμης και οικονομικού στυλοβάτη του ΝΑΤΟ.
Ο Βανς παρέπεμψε σε μια κομβική καμπή στη διατλαντική σχέση. «Πιστεύω ότι διανύουμε μια περίοδο κατά την οποία καλούμαστε να επαναδιατυπώσουμε καίρια ερωτήματα», σχολίασε.
Με φόντο τις επερχόμενες διαπραγματεύσεις με την Κίνα, ο Βανς τόνισε ότι το Πεκίνο οφείλει να ενισχύσει την κατανάλωσή του, ώστε να περισταλεί το τεράστιο έλλειμμα στο εμπόριο με τις ΗΠΑ.
«Δεν είναι δυνατό οι Ηνωμένες Πολιτείες να απορροφούν το πλεόνασμα παραγωγής ολόκληρου του κόσμου», δήλωσε χαρακτηριστικά, υπογραμμίζοντας πως η αμερικανική οικονομία βρίσκεται σε κρίσιμο σταυροδρόμι.
Παράλληλα εξέφρασε αισιοδοξία για την έκβαση των συνομιλιών με την Κίνα, παρόλο που αναγνώρισε πως η διαδικασία θα απαιτήσει χρόνο.
«Στόχος μας είναι να επαναφέρουμε τις εμπορικές σχέσεις σε ισορροπία, προς όφελος των Αμερικανών εργαζομένων και της βιομηχανίας», τόνισε, προσθέτοντας πως «βρισκόμαστε στην αρχή μιας ιδιαίτερα σημαντικής αλλαγής».
Έντονη η απάντηση του Πακιστάν στην τελευταία σειρά ινδικών αεροπορικών επιδρομών σε περιοχές του Κασμίρ που βρίσκονται υπό πακιστανικό έλεγχο, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε 26 ανθρώπους. Η Ινδία υποστηρίζει ότι οι βομβαρδισμοί στόχευαν τρομοκρατικές εγκαταστάσεις, ως αντίποινα για την επίθεση της 22ας Απριλίου, όταν ένοπλοι σκότωσαν 26 Ινδούς τουρίστες ,κοντά στο Παχαλγκάμ του ινδικού Κασμίρ.
Το ινδικό υπουργείο Άμυνας γνωστοποίησε πως η επιχείρηση με την ονομασία «Sindoor» είχε στόχο την εξάρθρωση δικτύων που σχεδίαζαν τρομοκρατικά χτυπήματα κατά της Ινδίας.
Σε έκτακτη συνεδρίαση της Εθνικής Επιτροπής Ασφαλείας υπό τον πρωθυπουργό Σαχμπάζ Σαρίφ, το Ισλαμαμπάντ χαρακτήρισε τις ινδικές επιθέσεις «αβάσιμες» και κατήγγειλε ότι προγραμμάτισαν πλήγματα σε πολιτικούς στόχους, μερικοί εκ των οποίων ήταν τζαμιά. Η πακιστανική κυβέρνηση καταδίκασε τις επιδρομές ως «απρόκλητες και αδικαιολόγητες», υποστηρίζοντας πως είχαν ως αποτέλεσμα τον θάνατο αθώων πολιτών.
Η πακιστανική στρατιωτική ηγεσία τόνισε ότι διαθέτει την εξουσιοδότηση να λάβει «όλα τα απαραίτητα μέτρα για την υπεράσπιση της κυριαρχίας της χώρας», σε χρόνο και τρόπο που η ίδια θα επιλέξει.
Αντίποινα με καταρρίψεις αεροσκαφών
Το κλίμα οξύνεται ακόμη περισσότερο μετά τους ισχυρισμούς του πακιστανικού στρατού ότι κατέρριψε πέντε ινδικά αεροσκάφη ως απάντηση στις επιδρομές. Εκπρόσωποι της πακιστανικής πολεμικής αεροπορίας ανέφεραν πως τρία ινδικά μαχητικά αεροπλάνα και ένα drone καταρρίφθηκαν, ενώ από την πλευρά της Ινδίας δεν έχει υπάρξει επιβεβαίωση των απωλειών, αν και τοπικά μέσα κάνουν λόγο για συντρίμμια σε ελεγχόμενες από την Ινδία ζώνες.
Διεθνείς αντιδράσεις και ανησυχία
Η κρίση αποκτά ιδιαίτερη διάσταση, καθώς Ινδία και Πακιστάν διαθέτουν πυρηνικά οπλοστάσια, προκαλώντας ανησυχία τόσο στην Ουάσιγκτον όσο και στη διεθνή κοινότητα. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ κάλεσε για άμεση αποκλιμάκωση των εντάσεων, ενώ ο ΟΗΕ απηύθυνε έκκληση για μέγιστη αυτοσυγκράτηση και αποφυγή ενεργειών που δυναμιτίζουν το κλίμα.
Παρέμβαση υπήρξε και από το Πεκίνο, με το υπουργείο Εξωτερικών της Κίνας να ζητά από τις δύο πλευρές να επικεντρωθούν στην ειρήνη και να αποφύγουν ενέργειες που θα απειλούσαν τη σταθερότητα της περιοχής.
Επιδείνωση της κρίσης – Επηρεάζεται η αεροπορική κυκλοφορία
Την ίδια ώρα, η συνεχιζόμενη ένταση έχει σοβαρές επιπτώσεις στα δρομολόγια αεροπορικών εταιρειών, καθώς πολλές πτήσεις προς και από την περιοχή είτε ακυρώνονται είτε παρακάμπτουν τον εναέριο χώρο του Κασμίρ για λόγους ασφαλείας.
Η ινδική στρατιωτική επιχείρηση έχει έντονα συμβολικό χαρακτήρα, αφού το όνομα «Sindoor» αναφέρεται στους αδικοχαμένους τουρίστες του Απριλίου, με το Νέο Δελχί να επιμένει πως δεν θα αφήσει ατιμώρητη την επίθεση σε βάρος πολιτών του.
Καθώς η διεθνής κοινότητα εντείνει τις εκκλήσεις για διάλογο, το μέλλον των σχέσεων Ινδίας και Πακιστάν παραμένει περισσότερο αβέβαιο από ποτέ, μέσα σε ένα εκρηκτικό περιβάλλον με αυξανόμενη στρατιωτική αντιπαράθεση.
Το Καμερούν, στρατηγικός σύμμαχος των Ηνωμένων Πολιτειών στην προσπάθεια καταπολέμησης παγκόσμιων τρομοκρατικών οργανώσεων που έχουν κηρύξει τζιχάντ εναντίον τους, ενδέχεται σύντομα να βυθιστεί στο χάος σε πολλά μέτωπα, θέτοντας σε κίνδυνο τα αμερικανικά συμφέροντα στην Αφρική, σύμφωνα με αναλυτές.
Στις βόρειες περιοχές της πρώην γαλλικής αποικίας, εξτρεμιστές που είναι πιστοί στον ISIS επιτίθενται σε στρατιωτικές δυνάμεις και χωριά, σκοτώνοντας δεκάδες ανθρώπους κάθε φορά και απαγάγοντας γυναίκες και παιδιά.
Οι συνεχείς αποτυχίες των δυνάμεων από την πρωτεύουσα, Γιαουντέ, να σταματήσουν τη βία έχουν οδηγήσει στην άνοδο μονάδων αυτοάμυνας, ενώ οι εθνοτικές συγκρούσεις για το νερό και τη γη προκαλούν θύματα και αναγκάζουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν τα σπίτια τους κοντά στα σύνορα του Καμερούν με το Τσαντ, σύμφωνα με τη Διεθνή Ομάδα Κρίσης (International Crisis Group – ICG).
Ο πόλεμος των αγγλόφωνων και η άγνωστη σύγκρουση
Υπάρχει, επίσης, ο συνεχιζόμενος πόλεμος ανεξαρτησίας των Αμπαζονιανών, ο οποίος χαρακτηρίζεται από την οργάνωση παρακολούθησης συγκρούσεων ως ένας από τους πιο αδόκιμα αναφερόμενους πολέμους στην ιστορία. Από το 2017, σύμφωνα με την ICG, περισσότεροι από 6.500 άνθρωποι έχουν σκοτωθεί και τουλάχιστον 610.000 έχουν εκτοπιστεί καθώς οι αυτονομιστές αγωνίζονται για αυτοδιάθεση σε μια σύγκρουση που αποκτά όλο και πιο σφοδρό χαρακτήρα.
Το 2016, δικηγόροι, φοιτητές και δάσκαλοι που μιλούν αγγλικά στο Καμερούν ξεκίνησαν διαμαρτυρίες για την πολιτιστική τους περιθωριοποίηση από την κυβέρνηση που κυριαρχείται από γαλλόφωνους, σύμφωνα με το Global Center for the Responsibility to Protect, με έδρα τη Νέα Υόρκη και τη Γενεύη. Όταν οι αγγλόφωνοι αυτονομιστές κήρυξαν την ανεξαρτησία τους και δημιούργησαν το νέο κράτος «Αμπαζονία» στις βόρειες και νότιες περιοχές του Καμερούν, οι κρατικές δυνάμεις ασφάλειας εξαπέλυσαν σφοδρή καταστολή. «Κατά τη διάρκεια της σύγκρουσης, οι δυνάμεις ασφαλείας διαπράττουν εξωδικαστικές εκτελέσεις και εκτεταμένη σεξουαλική και σεξιστική βία, καίνε αγγλόφωνα χωριά και υποβάλλουν άτομα με φερόμενους αυτονομιστικούς δεσμούς σε αυθαίρετες συλλήψεις, βασανιστήρια και κακομεταχείριση», ανέφερε το κέντρο σε αναφορά του.
Μέλη του Τάγματος Ταχείας Επέμβασης, μιας επίλεκτης στρατιωτικής δύναμης και μιας μονάδας μάχης των ενόπλων δυνάμεων του Καμερούν, παρατάσσονται πριν από μια παρέλαση στη Γιαουντέ στις 20 Μαΐου 2024. (AFP μέσω Getty Images)
«Οπλισμένοι αυτονομιστές έχουν επίσης σκοτώσει, απαγάγει και τρομοκρατήσει πληθυσμούς, ενώ σταθερά εδραιώνουν τον έλεγχο σε μεγάλα τμήματα των αγγλόφωνων περιοχών. Οι αυτονομιστές και οι κυβερνητικές δυνάμεις έχουν διαπράξει επιλεκτικές επιθέσεις σε υγειονομικές εγκαταστάσεις και ανθρωπιστικούς εργάτες, περιορίζοντας τη διάθεση και την πρόσβαση σε ζωτική βοήθεια και αναγκάζοντας διάφορες διεθνείς ανθρωπιστικές οργανώσεις να αναστείλουν τις επιχειρήσεις τους. Οι αυτονομιστές έχουν επίσης απαγορεύσει την εκπαίδευση από την κυβέρνηση και συχνά επιτίθενται, απειλούν και απαγάγουν μαθητές και δασκάλους, ενώ καίνε, καταστρέφουν και λεηλατούν σχολεία.»
Η ηγεσία Μπιγιά και η απειλή πραξικοπήματος
Ο πρόεδρος Πωλ Μπιγιά, 92 ετών και στην εξουσία από το 1982, αρνείται να ακολουθήσει τις συμβουλές και να παραδώσει την εξουσία, και είναι αποφασισμένος να διαγωνιστεί στις εκλογές που είναι προγραμματισμένες για τον Οκτώβριο.
Η Τζασμίν Όπερμαν, ειδικός σε παγκόσμιες συγκρούσεις και τρομοκρατία στον οργανισμό Armed Conflict Location and Event Data (ACLED), που συλλέγει πληροφορίες για τις αντάρτικες κινήσεις παγκοσμίως, αναφέρει ότι η «εκρηκτικό μείγμα κρίσεων», περιλαμβανομένων της ραγδαίας επιδείνωσης της ασφάλειας και της «πείσματος» του Μπιγιά, σημαίνει ότι το Καμερούν είναι «τώρα σε κίνδυνο πλήρους κατάρρευσης». «Υπάρχουν ισχυρές προσωπικότητες στον στρατό του Καμερούν που είναι πολύ απογοητευμένοι και θυμωμένοι», δήλωσε η πρώην αξιωματικός στρατιωτικής πληροφοριών από τη Νότια Αφρική στην Epoch Times. «Η κυβέρνηση του Μπιγιά δεν τους παρέχει τους πόρους που χρειάζονται για να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά τους αυτονομιστές και τους τρομοκράτες, και δεν φαίνεται να έχει στρατηγικές για να αντιμετωπίσει τα πολλαπλά μέτωπα βίας στο Καμερούν. Η απογοήτευση εντείνει τις συζητήσεις για απόπειρα πραξικοπήματος.»
Ο Μπεντζαμίν Μόσμπεργκ, αναπληρωτής διευθυντής του Κέντρου Αφρικής του Atlantic Council, προειδοποίησε ότι το Καμερούν «μπορεί σύντομα να βυθιστεί σε κρίση» και είναι πεπεισμένος ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να βοηθήσουν να το αποτρέψουν.
Η Όπερμαν συμφώνησε ότι δεν θα ήταν «καλό» για τις Ηνωμένες Πολιτείες αν το Καμερούν βυθιζόταν σε «πλήρες χάος». Είπε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επενδύσει στη χώρα εδώ και δεκαετίες, με το ενδιαφέρον τους να είναι κυρίως «στρατιωτικού-στρατηγικού χαρακτήρα» λόγω της παρουσίας ενός ευρέος φάσματος τρομοκρατικών ομάδων στο Σαχέλ, του οποίου το Καμερούν αποτελεί αναπόσπαστο μέρος.
«Διαθέτει αρκετές βάσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Καμερούν και οι εργασίες που πραγματοποιούνται σε αυτές τις εγκαταστάσεις έχουν ως αποτέλεσμα πολύ επιτυχημένες επιθέσεις των αμερικανικών και αφρικανικών δυνάμεων σε τρομοκρατικούς στόχους», δήλωσε η Όπερμαν. «Είναι ζωτικής σημασίας να διατηρήσει η Ουάσινγκτον αυτές τις δυνατότητες των μη επανδρωμένων αεροσκαφών, επειδή είναι απαραίτητες για την παγκόσμια αντιτρομοκρατική προσπάθεια και επειδή πρόσφατα έχασε τη μεγαλύτερη βάση μη επανδρωμένων αεροσκαφών στην Αφρική, στον κοντινό Νίγηρα. Η βάση αυτή παρείχε πληροφορίες σχετικά με τις δραστηριότητες και τις κινήσεις πολλών ισλαμιστών τρομοκρατών- το κενό αυτό καλύπτεται επί του παρόντος από τις δυνατότητες των αμερικανικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που σταθμεύουν στο Καμερούν».
Η στρατιωτική χούντα του Νίγηρα διέταξε τα αμερικανικά στρατεύματα να εγκαταλείψουν τη χώρα μετά από πραξικόπημα το 2023. Η Ουάσιγκτον ολοκλήρωσε την απόσυρση 1.000 στρατιωτών και τόνων στρατιωτικού εξοπλισμού, συμπεριλαμβανομένων μη επανδρωμένων αεροσκαφών και εργαλείων παρακολούθησης, στις αρχές Αυγούστου 2024.
Ρωσία, Κίνα και η στρατηγική επιρροή τους στο Σαχέλ
Η Νίγηρας, όπως και οι γειτονικές χώρες Μπουρκίνα Φάσο και Μάλι, οι οποίες διοικούνται επίσης από στρατιωτικές κυβερνήσεις, έχει απομακρυνθεί από τη Δύση και έχει υπογράψει συμφωνίες πολιτικής, οικονομικής και στρατιωτικής συνεργασίας με τη Ρωσία και την Κίνα.
Σε αυτό το πλαίσιο, όπως δήλωσε ο Τζιμπί Σο, ανώτερος ερευνητής για τη Δυτική Αφρική και το Σαχέλ στο Ινστιτούτο Ασφαλείας του Πραιτόρια, είναι «πολύ σημαντικό» οι Ηνωμένες Πολιτείες να διατηρήσουν μια «ισχυρή παρουσία και ενδιαφέρον» στο Καμερούν. «Ο [πρόεδρος των ΗΠΑ, Ντόναλντ] Τραμπ μπορεί να νομίζει ότι έχει πιο σημαντικά θέματα να ασχοληθεί, αλλά αν η κυβέρνηση του δεν προσέξει τι συμβαίνει στο Καμερούν, η Αμερική θα χάσει έδαφος από τη Ρωσία και την Κίνα σε μια περιοχή του κόσμου που είναι πλούσια σε κρίσιμα ορυκτά», δήλωσε στην Epoch Times.
Η περιοχή του Σαχέλ είναι πλούσια σε φυσικούς πόρους όπως χρυσό, πετρέλαιο, ουράνιο, φυσικό αέριο και λίθιο. Κινεζικές κρατικές επιχειρήσεις δραστηριοποιούνται στη Νίγηρα, το Τσαντ, το Μάλι και τη Μπουρκίνα Φάσο.
Λίγο μετά την επανείσοδο του Τραμπ στον Λευκό Οίκο στις 20 Ιανουαρίου, το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ περιέγραψε το Καμερούν ως «τον ισχυρότερο περιφερειακό σύμμαχο των ΗΠΑ στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας στη Λεκάνη της Λίμνης Τσαντ». Πολλές διεθνείς τρομοκρατικές οργανώσεις που έχουν κηρύξει «Ιερό Πόλεμο» εναντίον της Αμερικής και των συμμάχων της, όπως ο ISIS και η Αλ Κάιντα, έχουν σημαντική παρουσία σε αυτό το τμήμα της Αφρικής, το οποίο αποτελεί επίσης μέρος της περιοχής του Σαχέλ.
Η περιοχή του Σαχέλ εκτείνεται σχεδόν 2.500 μίλια σε μια ζώνη χορτολιβαδικών περιοχών νοτίως της Σαχάρας, από τη Σενεγάλη στα δυτικά της Αφρικής μέχρι το Σουδάν στα ανατολικά. «Η σημασία του Καμερούν ως ουδέτερη ζώνη κατά της τρομοκρατίας και της επέκτασής της δεν μπορεί να υποτιμηθεί. Ειδικά επειδή βρίσκεται στην διασταύρωση της Δυτικής και Κεντρικής Αφρικής, έχει εξαιρετική στρατηγική αξία», δήλωσε η Όπερμαν.
Γάλλοι στρατιώτες της δύναμης Barkhane, οι οποίοι ολοκλήρωσαν μια τετράμηνη θητεία στο Σαχέλ, επιβιβάζονται σε μεταφορικό αεροσκάφος C-130 της Πολεμικής Αεροπορίας των ΗΠΑ, κατά την αναχώρησή τους από τη βάση τους στο Γκάο του Μάλι, στις 9 Ιουνίου 2021. (Jerome Delay/AP Photo)
Ο Ολαγίνκα Αγιάλα, ειδικός στις διεθνείς σχέσεις και το Σαχέλ στο Πανεπιστήμιο Leeds Beckett του Ηνωμένου Βασιλείου, δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να ενδιαφέρονται για το Καμερούν απλά επειδή οι κύριοι ανταγωνιστές τους το κάνουν. «Η κυβέρνηση Τραμπ έχει δηλώσει συχνά ότι αυτή είναι η εποχή του ανταγωνισμού των μεγάλων δυνάμεων. Αν η Ευρώπη και η Αμερική, ως τα ισχυρότερα παραδείγματα δημοκρατίας, είναι αδύναμες στο Σαχέλ, η Κίνα και η Ρωσία θα καλύψουν το κενό», δήλωσε στην Epoch Times.
Οικονομικά, αυτό θα βλάψει την Αμερική, γιατί η Κίνα και η Ρωσία θα αποκτήσουν πρόσβαση στα ορυκτά που χρειάζεται η Αμερική για να προχωρήσει οικονομικά. Και αν η Κίνα και η Ρωσία ελέγχουν το παιχνίδι στο Σαχέλ, όπως συμβαίνει όλο και περισσότερο, αυτό απειλεί την ασφάλεια των Αμερικανών παντού, γιατί, ας το παραδεχτούμε, δεν θα τους νοιάξει αν οι τρομοκράτες χρησιμοποιούν το Σαχέλ για να σχεδιάζουν επιχειρήσεις για να σκοτώσουν Αμερικανούς».
Οι εκλογές του Καμερούν και ο ρόλος των ΗΠΑ
Ο Μόσμπεργκ δήλωσε ότι το αποτέλεσμα των εκλογών του Οκτωβρίου θα καθορίσει τη μελλοντική σχέση των ΗΠΑ με το Καμερούν. «Η διαχείριση της μετά την προεδρία Μπιγιά θα απαιτήσει συντονισμένη και ανυψωμένη στρατηγική προσέγγιση από υψηλόβαθμους αξιωματούχους των ΗΠΑ. Αν προκύψει κρίση στο Καμερούν, τα λάθη της Αμερικής μπορεί να συμβάλλουν στην ανατροπή της χώρας και στην περιοχή σε σημαντική αναταραχή και αστάθεια», δήλωσε. Αυτό, σύμφωνα με τον Μόσμπεργκ, θα «παρείχε οξυγόνο» σε εξτρεμιστές σε όλη τη Δυτική και Κεντρική Αφρική.
Ο αναλυτής πρότεινε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ θα πρέπει να προστατεύσει τα συμφέροντά της εξετάζοντας τα εργαλεία εξωτερικής πολιτικής που διατίθενται για να βοηθήσει το Καμερούν με τις προκλήσεις που αντιμετωπίζει στον τομέα της ανάπτυξης, της ασφάλειας και της διακυβέρνησης. Ο Μόσμπεργκ δήλωσε ότι το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ θα πρέπει να εντείνει τη συνεργασία και τις συναντήσεις με όλα τα μέρη που εμπλέκονται στις προεδρικές εκλογές και να επικεντρωθεί στη δημιουργία ισχυρότερων οικονομικών δεσμών με το Καμερούν, ενώ παράλληλα να υποστηρίξει τα ανθρώπινα δικαιώματα και την καλή διακυβέρνηση.
Πρόσθεσε ότι οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών θα πρέπει να προχωρήσουν σε συνολική αξιολόγηση της πολιτικής, οικονομικής, κοινωνικής και της κατάστασης ασφαλείας στο Καμερούν. «Αυτή η αξιολόγηση θα πρέπει να καθορίσει τα κρίσιμα θέματα δημόσιας επικοινωνίας που μπορούν να βοηθήσουν στην ενοποίηση του Καμερούν σε μια ενδεχόμενη κρίση, τους βασικούς παίκτες στο μέλλον της χώρας και τους πιθανότερους διαδόχους μεταξύ των πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών ελίτ», έγραψε ο Μόσμπεργκ. «Η αξιολόγηση θα πρέπει να περιλαμβάνει καταγραφές χρηματοοικονομικών στοιχείων, ακινήτων και εμπορικών συμφερόντων, καθώς και λογαριασμών σε δολάρια ΗΠΑ. Η αξιολόγηση θα πρέπει επίσης να ρίξει φως σε αδυναμίες που σχετίζονται με τη νομιμοποίηση χρημάτων και τη χρηματοδότηση τρομοκρατίας για αυτό το περιφερειακό τραπεζικό κέντρο, και θα πρέπει να χαρτογραφήσει και να αναλύσει τις σχέσεις του Καμερούν με τη Ρωσία, την Κίνα και το Ισραήλ για πιθανά σημεία επιρροής σε περίπτωση κρίσης.»
Είπε επίσης ότι η Ουάσιγκτον δεν θα πρέπει να περιμένει από παραδοσιακούς συμμάχους όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γαλλία ή άλλους να αναλάβουν δράση για τα γεγονότα στο Καμερούν. «Τα συμφέροντα των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Καμερούν συχνά δεν ευθυγραμμίζονται», δήλωσε ο Μόσμπεργκ. «Η Γαλλία, τώρα σε μειονεκτική θέση σε αρκετές αφρικανικές χώρες, ίσως να μην μπορεί να βοηθήσει. Η Ρωσία και η Κίνα βρίσκονται στο Καμερούν για δικούς τους λόγους. Οι παγκόσμιοι ανταγωνιστές ήδη προχωρούν επιθετικά προς την επίτευξη των πολιτικών, οικονομικών και στρατιωτικών τους στόχων στο Καμερούν.»
Αν το μέλλον του Καμερούν φέρει εκτεταμένη βία, είπε, «η πιθανότητα η χώρα να διασπαστεί κατά εθνοτικές, γλωσσικές, θρησκευτικές ή άλλες γραμμές θα μπορούσε να μοιάζει με, ή ενδεχομένως να είναι χειρότερη από, τη διάσπαση της πρώην Γιουγκοσλαβίας στη νότια Ευρώπη τη δεκαετία του 1990». Ο Μόσμπεργκ δήλωσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες θα πρέπει να εκμεταλλευτούν την ευκαιρία να βοηθήσουν στη σταθεροποίηση της «καρδιάς της Κεντρικής Αφρικής», κάτι που θα κρατούσε τους παγκόσμιους αντιπάλους της Ουάσιγκτον μακριά από μια ολοένα και πιο σημαντική περιοχή του κόσμου.
Οι πρόσφατες επικοινωνίες ανώτερων αξιωματούχων των ΗΠΑ για την Αφρική έχουν αναφέρει ότι η προσέγγιση της κυβέρνησης Τραμπ για την ήπειρο, συμπεριλαμβανομένου του Καμερούν, θα αντικατοπτρίζει την ατζέντα «Πρώτα η Αμερική» του προέδρου.
Ο ανώτερος σύμβουλος του Τραμπ για την Αφρική, Μασάντ Μπούλος, δήλωσε στο BBC ότι η αποστολή της αμερικανικής κυβέρνησης είναι να «προωθεί τα συμφέροντα των ΗΠΑ και να ενισχύει τις στρατηγικές συνεργασίες μας».
Δικαστήριο της Νότιας Κορέας αποφάνθηκε υπέρ του Shen Yun Performing Arts, αποφασίζοντας να επιτρέψει στον θίασο να δώσει τις προγραμματισμένες παραστάσεις του, παρά τις προσπάθειες του Πεκίνου να τις εμποδίσει, όπως κάνει εδώ και χρόνια έχοντας στοχοποιήσει τον θίασο τον οποίο βάλλει με πλήθος τρόπους.
Η δίκη έγινε κατόπιν αλλαγής της αρχικής απόφασης του Εθνικού Πανεπιστημίου Kangwon να εγκρίνει, την 1η Απριλίου, το αίτημα της ομάδας κλασικού κινεζικού χορού της Νέας Υόρκης να εμφανιστεί στο Κέντρο Τέχνης Baekryeong, μετά την υποβολή καταγγελίας από την κινεζική πρεσβεία.
Το πανεπιστήμιο δήλωσε ότι η απόφασή του να ακυρώσει την παράσταση είχε να κάνει με το δημόσιο συμφέρον του εκπαιδευτηρίου. Καθώς το πανεπιστήμιο είναι εθνικό ίδρυμα που υπάγεται στο υπουργείο Παιδείας της χώρας, είναι σε θέση να «εκπροσωπεί άμεσα και έμμεσα την επίσημη θέση της Δημοκρατίας της Κορέας», κλιμακώνοντας έτσι το ζήτημα σε «διπλωματικό ζήτημα», ανέφερε επιστολή του πανεπιστημίου, την οποία έλαβε η Epoch Times.
Το κέντρο ανέφερε επίσης ότι έλαβε την απόφαση για λόγους δημοσίου συμφέροντος, επικαλούμενο τους περίπου 500 Κινέζους φοιτητές που σπουδάζουν στο κέντρο, οι οποίοι, όπως ισχυρίστηκε, θα μπορούσαν να διοργανώσουν διαμαρτυρίες, οι οποίες ίσως οδηγούσαν σε συγκρούσεις, αν οι παραστάσεις συνεχίζονταν κανονικά.
Το Επαρχιακό Δικαστήριο Chuncheon, στις 30 Απριλίου, τάχθηκε υπέρ του διοργανωτή της παράστασης, χαρακτηρίζοντας την ακύρωση της σύμβασης του πανεπιστημίου ως «κατάχρηση διακριτικής ευχέρειας».
Το Shen Yun, σημείωσε το δικαστήριο, διοργανώνει παραστάσεις στη Νότια Κορέα από το 2007, και πραγματοποίησε δύο επιτυχημένες παραστάσεις στο Κέντρο Τέχνης Baekryeong το 2017 χωρίς κανένα πρόβλημα.
Χωρίς αδιάσειστα στοιχεία που να υποστηρίζουν τους ισχυρισμούς του, οι ανησυχίες του εκπαιδευτηρίου σχετικά με πιθανές συγκρούσεις είναι ασαφείς και δύσκολο να δικαιολογηθούν, ανέφερε το δικαστήριο στην απόφασή του, χαρακτηρίζοντας την απόφαση «παράνομη».
Σημείωσε επίσης ότι η ακύρωση έγινε μόλις 20 ημέρες πριν από τις προγραμματισμένες παραστάσεις (στις 6 και 7 Μαΐου), με σχεδόν τα δύο τρίτα των εισιτηρίων να έχουν πωληθεί. Η ακύρωση της παράστασης σε αυτό το στάδιο θα δυσκόλευε τους διοργανωτές της παράστασης να ανακτήσουν την οικονομική ζημία και τη φήμη τους, δήλωσε ο δικαστής.
Η απόφαση σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή για το Shen Yun στη Νότια Κορέα, η οποία αντιμετωπίζει συνεχή πίεση από τον κορυφαίο εμπορικό εταίρο της, την Κίνα, για να εμποδίσει τον θίασο να εμφανιστεί.
Το Shen Yun περιοδεύει σε όλο τον κόσμο — αλλά δεν μπορεί να εμφανιστεί στην Κίνα.
Η εταιρεία συστήθηκε στη Νέα Υόρκη το 2006, εν μέρει από καλλιτέχνες που διέφυγαν από την καταστολή του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ). Από τότε, το Shen Yun έχει εξελιχθεί σε οκτώ ομάδες ίσου μεγέθους που περιοδεύουν παγκοσμίως, με τη δική της ζωντανή ορχήστρα η κάθε μία, κάθε χρόνο. Με σύνθημα «Η Κίνα πριν από τον κομμουνισμό», το Shen Yun παρουσιάζει τόσο ιστορίες και μύθους από τον μακραίωνο κινεζικό πολιτισμό όσο και ιστορίες από τη σύγχρονη Κίνα, περιλαμβάνοντας και χορογραφίες που εκθέτουν τη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ, της πνευματικής άσκησης που βρίσκεται στο στόχαστρο του ΚΚΚ τα τελευταία 26 χρόνια.
Κινέζοι διπλωμάτες και άτομα που πιστεύεται ότι συνδέονται μαζί τους έχουν χρησιμοποιήσει πολιτικό και οικονομικό εκβιασμό για να υπονομεύσουν τις παγκόσμιες παραστάσεις του Shen Yun. Το Κέντρο Πληροφόρησης για το Φάλουν Ντάφα έχει καταγράψει πάνω από 130 τέτοιες περιπτώσεις όλα αυτά τα χρόνια.
Πρόσφατα, η εκστρατεία φαίνεται να έχει ενταθεί, λαμβάνοντας μια πιο ανησυχητική μορφή. Σε λίγο περισσότερο από έναν χρόνο, η εταιρεία παραστατικών τεχνών έχει αναφέρει δεκάδες απειλητικά email που περιγράφουν λεπτομερώς πράξεις βίας, όπως απειλές για βομβιστική επίθεση σε καλλιτέχνες και κοινό, σε μια προσπάθεια να ακυρωθούν οι παραστάσεις. Καμία από τις απειλές δεν έχει υλοποιηθεί. Οι αρχές της Ταϊβάν που διερεύνησαν το θέμα δήλωσαν ότι υποψιάζονται ότι πίσω από ορισμένα από αυτά τα ηλεκτρονικά μηνύματα κρύβεται μια ερευνητική οντότητα υπό τον κινεζικό τηλεπικοινωνιακό γίγαντα Huawei, η οποία έχει δεσμούς με τον κινεζικό στρατό.
Πριν από τη δεύτερη ημέρα της παρουσίασης του Shen Yun στο Κέντρο Τέχνης Baekryeong, ο παρουσιαστής του Shen Yun, Λισάι Λεμίς, ο οποίος παρακολουθεί αυτά τα περιστατικά εδώ και χρόνια, δήλωσε ότι ήταν ενθαρρυντικό που «ένα δικαστήριο της Νότιας Κορέας υποστήριξε τον νόμο της χώρας και αντέδρασε στις πιέσεις του ΚΚΚ».
«Η διεθνική καταστολή του ΚΚΚ είναι αχαλίνωτη παγκοσμίως, αλλά στη Νότια Κορέα η στοχοποίηση του Shen Yun έχει μια μακρά και καλά τεκμηριωμένη ιστορία. Για χρόνια, η εκεί πρεσβεία και τα προξενεία της ΛΔΚ προσπαθούσαν να ακυρώσουν παραστάσεις του Shen Yun, και πάρα πολλές φορές τα είχαν καταφέρει», δήλωσε στην Epoch Times.
Ωστόσο, η δικαστική απόφαση δείχνει ότι «το ΚΚΚ μπορεί να πετύχει μόνο αν μπορεί να χρησιμοποιήσει τις τοπικές κυβερνήσεις, τα δικαστήρια και τα θέατρα», πρόσθεσε.
«Όταν τα άτομα στέκονται σταθερά και κάνουν αυτό που πιστεύουν ότι είναι σωστό, όπως βλέπουμε τώρα στη Νότια Κορέα, το ΚΚΚ είναι ανίσχυρο να κάνει οτιδήποτε.»
Το βλέπει ως ένα «υπέροχο σημάδι ότι ο κορεατικός λαός έχει βαρεθεί να τους λέει το Πεκίνο ποια τέχνη μπορούν και ποια δεν μπορούν να παρακολουθήσουν».
Η αυλαία του Shen Yun Performing Arts World Company στο Κέντρο Τεχνών Gumi–Grand Hall στο Γκούμι της Νότιας Κορέας, στις 8 Φεβρουαρίου 2023. (Kim Guk-hwan/The Epoch Times)
Ο Λεμίς θυμήθηκε ένα παρόμοιο περιστατικό το 2016, στην αίθουσα KBS. Ο ιδιοκτήτης, η εθνική ραδιοτηλεοπτική εταιρεία της Νότιας Κορέας, ήταν ένα από τα λίγα ξένα κανάλια που το Πεκίνο επέτρεψε να εισέλθουν στην κινεζική αγορά εκείνη την εποχή. Το θέατρο ακύρωσε ξαφνικά τέσσερις προγραμματισμένες παραστάσεις του Shen Yun, αφότου έλαβε μια επιστολή από την κινεζική πρεσβεία που προειδοποιούσε το θέατρο να μην τις επιτρέψει. Όπως και στο Κέντρο Τεχνών Baekryeong, είχαν πωληθεί χιλιάδες εισιτήρια και τότε.
Το Κέντρο Τεχνών Baekryeong, αφού ακύρωσε την παράσταση, ζήτησε συγγνώμη και είπε ότι δεν ενεργούσε με δική του πρωτοβουλία.
«Προσπαθήσαμε όσο καλύτερα μπορούσαμε, αλλά το εκπαιδευτήριο και το υπουργείο Παιδείας επέμεναν στην ακύρωση, οπότε δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να ακυρώσουμε», είχε πει ένας υπάλληλος στους διοργανωτές του Shen Yun, σύμφωνα με ένα αντίγραφο ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που εξέτασε η Epoch Times.
Ο Λεμίς σημείωσε πως επανειλημμένα οι νοτιοκορεατικές οντότητες και τα θέατρα που συνδέονται με την κυβέρνηση έχουν αναγνωρίσει την παρέμβαση του Πεκίνου, αλλά επικαλέστηκαν το δημόσιο συμφέρον για να δικαιολογήσουν την υποχωρητικότητά τους απέναντι στο κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς.
«Νομίζω ότι όλο και περισσότεροι άνθρωποι στη Νότια Κορέα και σε όλον τον κόσμο συνειδητοποιούν ότι τα συμφέροντα του ΚΚΚ δεν ευθυγραμμίζονται καθόλου με τα δικά τους και ότι πρέπει να προστατεύσουν τα δικαιώματα και τις ελευθερίες τους απέναντι στην πίεση του ΚΚΚ», είπε. «Νομίζω ότι διαπιστώνουν επίσης ότι αισθάνονται καλά κάνοντάς το.»
