Πολιτική

Στον απόηχο της συνόδου κορυφής για την Ουκρανία που πραγματοποιήθηκε το Σαββατοκύριακο υπό την αιγίδα της Σαουδικής Αραβίας, η Μόσχα αμφισβήτησε τους ισχυρισμούς της Ουάσιγκτον ότι η ίδια ευθύνεται για την έλλειψη ειρηνευτικών συνομιλιών.

Η Ουάσιγκτον «γνωρίζει πολύ καλά ότι είπε στον [Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ] Ζελένσκι να σταματήσει τις διαπραγματεύσεις τον Απρίλιο του 2022 και ότι ενεργοποίησε την απαγόρευση της συμμετοχής του Κιέβου σε ειρηνευτικές συνομιλίες με τη Ρωσία τον περασμένο Σεπτέμβριο», δήλωσε η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα στις 8 Αυγούστου.

«Ωστόσο, εξακολουθεί να κατηγορεί τη Ρωσία [για την έλλειψη διαπραγματεύσεων]», υποστήριξε η ίδια στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

 

Οι παραπάνω δηλώσεις της κας Ζαχάροβα ήταν απάντηση στις παρατηρήσεις του εκπροσώπου του αμερικανικού υπουργείου Εξωτερικών Μάθιου Μίλερ, ο οποίος είχε κατηγορήσει την προηγουμένη τη Μόσχα ότι αρνείται να διεξαγάγει «ουσιαστικές» ειρηνευτικές συνομιλίες.

«Δεν διεξάγονται ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις με τη Ρωσία αυτή τη στιγμή, επειδή η Ρωσία αρνήθηκε να συμμετάσχει σε ουσιαστικές ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», δήλωσε ο κος Μίλερ στους δημοσιογράφους, κατά την ενημέρωση του Τύπου στις 7 Αυγούστου.

«Εάν ποτέ υπάρξουν ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις», είπε, «η Ουκρανία θα έχει τον πρώτο λόγο από τη μη ρωσική πλευρά».

Οι Ηνωμένες Πολιτείες, πρόσθεσε ο Αμερικανός εκπρόσωπος, «με χαρά θα αναλάβουν οποιονδήποτε παραγωγικό ρόλο για να υποστηρίξουν τους Ουκρανούς εταίρους τους και θα καλωσορίσουν οποιαδήποτε άλλη χώρα θέλει επίσης να διαδραματίσει παρόμοιο ρόλο».

Οι δηλώσεις του κου Μίλερ διατυπώθηκαν ως απάντηση σε ερωτήσεις σχετικά με μια σημαντική σύνοδο κορυφής για την Ουκρανία, η οποία πραγματοποιήθηκε στην πόλη Τζέντα της Σαουδικής Αραβίας, στις 5 και 6 Αυγούστου.

Στη σύνοδο κορυφής συμμετείχαν εκπρόσωποι δεκάδων χωρών, μεταξύ των οποίων της Κίνας, της Ινδίας και πολλών ευρωπαϊκών κρατών.

Οι εκπρόσωποι της Ρωσίας, ωστόσο, δεν προσκλήθηκαν να παραστούν στην εκδήλωση.

 

Το σχέδιο Ζελένσκι

Η σύνοδος κορυφής είχε ως στόχο να συγκεντρώσει υποστήριξη, ιδίως μεταξύ των κρατών του «Παγκόσμιου Νότου», για ένα ουκρανικό ειρηνευτικό σχέδιο που φαινομενικά αποσκοπεί στον τερματισμό της σύγκρουσης.

Η πρωτοβουλία, που ονομάστηκε «σχέδιο Ζελένσκι» και αποτελείται από 10 σημεία, απαιτεί την πλήρη αποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από όλες τις περιοχές που το Κίεβο και οι Δυτικοί υποστηρικτές του θεωρούν ουκρανικό έδαφος.

Σε αυτές περιλαμβάνεται και η περιοχή της Κριμαίας στη Μαύρη Θάλασσα, την οποία η Ρωσία ουσιαστικά προσάρτησε το 2014 μετά την εισβολή και την εποπτεία ενός δημοψηφίσματος.

Η Μόσχα, από την πλευρά της, λέει ότι τα αιτήματα που διατυπώνονται στο ειρηνευτικό σχέδιο του Κιέβου δεν αναγνωρίζουν τις «νέες εδαφικές πραγματικότητες».

Η κα Ζαχάροβα περιέγραψε προηγουμένως το σχέδιο ως ένα «ανούσιο τελεσίγραφο προς τη Ρωσία”, το οποίο στοχεύει ουσιαστικά στην παράταση της σύγκρουσης.

«Κανένα από τα 10 σημεία του [σχεδίου] δεν αποσκοπεί στην εξεύρεση λύσης στην κρίση μέσω συνομιλιών και διπλωματικών προσπαθειών», δήλωσε στις 7 Αυγούστου. «Παραμένουμε ανοιχτοί στην επίλυση της κρίσης με διπλωματικό τρόπο και είμαστε έτοιμοι να ανταποκριθούμε σε σοβαρές προτάσεις», πρόσθεσε η εκπρόσωπος. Η Ρωσία εισέβαλλε στην ανατολική Ουκρανία τον περασμένο Φεβρουάριο. Τον περασμένο Σεπτέμβριο προσάρτησε τις ρωσόφωνες περιοχές Ντονέτσκ και Λουχάνσκ, μαζί με εκείνες της Χερσώνας και της Ζαπορίζια.

 

Το Κίεβο και οι δυτικοί σύμμαχοί του καταδικάζουν την εισβολή και τις επακόλουθες προσαρτήσεις ως απρόκλητη και παράνομη αρπαγή γης.

Η Μόσχα, ωστόσο, λέει ότι η «ειδική στρατιωτική επιχείρησή» της έχει στόχο να προστατεύσει τους ρωσόφωνους της ανατολικής Ουκρανίας και να σταματήσει την περαιτέρω επέκταση του ΝΑΤΟ στη γειτονική της χώρα.

Μετά τις περσινές προσαρτήσεις, ο κος Ζελένσκι υπέγραψε διάταγμα που απαγορεύει κάθε επικοινωνία του Κιέβου με τη Μόσχα όσο ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν παραμένει στην εξουσία.

«Είμαστε έτοιμοι για διάλογο με τη Ρωσία, αλλά με άλλον πρόεδρο», δήλωσε τότε ο Ουκρανός ηγέτης.

Αντόνοφ: «Διπλωματική αποτυχία»

Μετά τη σύνοδο κορυφής στην Τζέντα, η οικοδέσποινα χώρα Σαουδική Αραβία δήλωσε ότι οι συμμετέχοντες συμφώνησαν στην ανάγκη να «συνεχιστούν οι διαβουλεύσεις» με στόχο την επίτευξη ενδεχόμενης ειρήνης.

Σύμφωνα με αρκετούς Ευρωπαίους αξιωματούχους, δημιουργήθηκαν «ομάδες εργασίας» μεταξύ των συμμετεχόντων στη σύνοδο κορυφής για την αντιμετώπιση συγκεκριμένων θεμάτων που σχετίζονται με τη σύγκρουση.

Ο Αντρέι Γέρμακ, επικεφαλής του γραφείου του κου Ζελένσκι, χαιρέτισε τη σύνοδο κορυφής ως «πολύ παραγωγική».

«Είχαμε πολύ παραγωγικές διαβουλεύσεις σχετικά με τις βασικές αρχές πάνω στις οποίες θα πρέπει να οικοδομηθεί μια δίκαιη και διαρκής ειρήνη», ανέφερε σε δήλωση που εκδόθηκε μετά την εκδήλωση.

Αναγνώρισε, ωστόσο, την έλλειψη συμφωνίας μεταξύ των συμμετεχόντων στη σύνοδο κορυφής σχετικά με ορισμένα βασικά σημεία του ειρηνευτικού σχεδίου του Κιέβου, χωρίς να δώσει περαιτέρω διευκρινίσεις.

Ο κος Ζελένσκι, εν τω μεταξύ, ζήτησε να πραγματοποιηθεί μια νέα σύνοδος κορυφής αργότερα στο τρέχον έτος με βάση την ειρηνευτική του πρωτοβουλία.

Ρώσοι αξιωματούχοι, από την πλευρά τους, δήλωσαν ευθέως ότι η σύνοδος κορυφής που φιλοξενήθηκε από τη Σαουδική Αραβία απέτυχε να εκπληρώσει τους στόχους της.

«Δεν υπήρξε καμία διπλωματική επιτυχία στην Τζέντα», δήλωσε στις 8 Αυγούστου ο Ανατόλι Αντόνοφ, απεσταλμένος της Μόσχας στην Ουάσιγκτον.

«Η Ουάσιγκτον προσπάθησε να φτιάξει μια όμορφη εικόνα υποστήριξης από τα κράτη του Παγκόσμιου Νότου σε μια προσπάθεια να απομονώσει τη Ρωσία», υποστήριξε.

«Ως εκ τούτου και το αναμενόμενο αποτέλεσμα της συνάντησης: έλλειψη κοινής θέσης για τον τρόπο επίλυσης της κρίσης», πρόσθεσε ο διπλωμάτης.

Ο κος Αντόνοφ επέκρινε επίσης τον αποκλεισμό της Ρωσίας – βασικού εμπλεκόμενου μέρους στη σύγκρουση – από την εκδήλωση. «Πρώτα αποκλείουν τη χώρα μας από τη διαδικασία των διαπραγματεύσεων και στη συνέχεια μας κατηγορούν δημοσίως για απροθυμία συμμετοχής στη διευθέτηση της σύγκρουσης», δήλωσε.

Σχεδόν 18 μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας, η σύγκρουση δεν δείχνει σημάδια ότι θα τερματιστεί σύντομα.

Η Ρωσία εξακολουθεί να ελέγχει σχεδόν όλα τα εδάφη που αρχικά κατέλαβε, ενώ η πολυαναμενόμενη ουκρανική αντεπίθεση δεν έχει ακόμη σημειώσει σημαντική πρόοδο.

 

Του Adam Morrow

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Την πρώτη του επίσκεψη στην Κύπρο μετά την επανεκλογή του πραγματοποιεί σήμερα Δευτέρα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος θα συναντηθεί στη Λευκωσία με τον πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας Νίκο Χριστοδουλίδη. Ζητήματα κοινού ενδιαφέροντος στα οποία Αθήνα και Λευκωσία συνεργάζονται και συντονίζουν τις δράσεις τους, όπως το Κυπριακό, οι σχέσεις με την Τουρκία, οι ευρωτουρκικές σχέσεις, η ενέργεια, το μεταναστευτικό και τα σχήματα τριμερούς συνεργασίας, θα βρεθούν στο τραπέζι των συνομιλιών.

Το Κυπριακό θα κατέχει κυρίαρχη θέση. Σταθερή επιδίωξη της Ελλάδας είναι ο τερματισμός της τουρκικής κατοχής και η επανένωση της Κύπρου μέσω μίας λειτουργικής και βιώσιμης λύσης, στη βάση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών και του κοινοτικού κεκτημένου. Αθήνα και Λευκωσία βρίσκονται σε διαρκή συντονισμό σε όλα τα επίπεδα και οι προσπάθειες του προέδρου Χριστοδουλίδη για επανέναρξη των διαπραγματεύσεων στο πλαίσιο των ψηφισμάτων του ΟΗΕ έχουν τη στήριξη της ελληνικής κυβέρνησης.

Στα θέματα που σχετίζονται με την ενέργεια, επί τάπητος αναμένεται να βρεθούν οι στρατηγικές περαιτέρω αναβάθμισης του ρόλου των δύο χωρών ως κόμβων για τον απρόσκοπτο ανεφοδιασμό της Ευρώπης.

Οι δύο ηγέτες αναμένεται να συζητήσουν, επίσης, τις δυνατότητες περαιτέρω αξιοποίησης των τριμερών συνεργασιών και τρόπους αντιμετώπισης των μεταναστευτικών ροών, δεδομένου ότι Αθήνα και Λευκωσία συνεργάζονται στενά ως κράτη-μέλη της ΕΕ που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή και συμμετέχουν ενεργά στις διαβουλεύσεις για το νέο σύμφωνο μετανάστευσης και ασύλου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θα συναντηθεί ακόμη με την πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων Αννίτα Δημητρίου, ενώ στις πρώτες στάσεις της επίσκεψής του στην Κύπρο θα καταθέσει στεφάνια στον Τύμβο της Μακεδονίτισσας και στα Φυλακισμένα Μνήματα.

Κ. Τζ.

Απαντώντας σε επίκαιρη ερώτηση του βουλευτή της ΚΟ του κόμματος «ΣΠΑΡΤΙΑΤΕΣ» Ι. Κόντη με θέμα «Ανεπίτρεπτες υποχωρήσεις προς την Τουρκία», ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης δήλωσε από το βήμα της Βουλής ότι «Δεν αφορούν θέματα κυριαρχίας τα ζητήματα της δήλωσης του πρωθυπουργού σχετικά με τις υποχωρήσεις».

Κληθείς να απαντήσει ποιες είναι οι «υποχωρήσεις» στις οποίες αναφέρθηκε ο κ. Μητσοτάκης σε τηλεοπτικό σταθμό μετά τη συνάντησή του με τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στο Βίλνιους της Λιθουανίας, ο κος Γεραπετρίτης σημείωσε ότι «η κυριαρχία είναι απόλυτη, ενιαία και αναφαίρετη και ως εκ τούτου, με βάση το Διεθνές Δίκαιο, δεν επιδέχεται οποιασδήποτε παραχώρησης-συρρίκνωσης».

Εκείνο που ανέφερε ο πρωθυπουργός, είπε ο κος Γεραπετρίτης, «είναι ότι σε μία συζήτηση, η οποία θα ανοίξει με τη γείτονα, και η οποία προφανώς και δεν μπορεί να αφορά τα θέματα κυριαρχίας, υπάρχει περίπτωση να υπάρξουν κι ορισμένες αποκλίσεις από την αρχική μας σχέση, η οποία όμως απόκλιση, σε κάθε περίπτωση, δεν μπορεί να είναι επιζήμια για τα εθνικά μας θέματα ούτε μπορεί να αφορά θέματα κυριαρχίας. Άρα, η λογική είναι ότι σε μία συζήτηση μπορεί να υπάρξουν κάποιες αποκλίσεις από την αρχική μας γραμμή. Αντιλαμβανόμαστε όλοι ότι μία συζήτηση ακριβώς αυτό ενέχει: το στοιχείο της συζήτησης, ώστε σε κάποια στιγμή να μπορέσει να υπάρξει μία κοινή πλεύση, μία σύζευξη. Αυτό, εξάλλου, θα μπορούσε να συμβεί και στο διεθνές δικαστήριο εάν οψέποτε η διαφορά αγόταν ενώπιόν του. Σε κάθε περίπτωση, δεν είναι δυνατόν να υπάρχει οποιαδήποτε παραχώρηση σε σχέση με θέματα κυριαρχίας».

Υπενθύμισε, μάλιστα, ότι «ήταν η παρούσα κυβέρνηση, υπό την προηγούμενη θητεία της, η οποία επεξέτεινε στα 12 μίλια και ως το ακρωτήριο Ταίναρο τα χωρικά μας ύδατα, μεγαλώνοντας την κυριαρχία και διευρύνοντας τα όρια της ελληνικής επικράτειας».

Αναπτύσσοντας την ερώτησή του, ο κος Κόντης ζήτησε να μάθει τι διημείφθη στη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν, ποιες είναι οι υποχωρήσεις που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός, πότε θα μπορέσουμε να οριοθετήσουμε την ελληνική ΑΟΖ με την Κυπριακή Δημοκρατία και πότε θα επεκταθούν τα ελληνικά χωρικά ύδατα στα 12 ναυτικά μίλια στο Αιγαίο.

Ο κος Γεραπετρίτης τόνισε ότι η συζήτηση που έγινε στο Βίλνιους μεταξύ ελληνικής και τουρκικής αντιπροσωπείας ήταν μία συζήτηση η οποία είχε σκοπό την επανεκκίνηση των συζητήσεων σχετικά με τα θέματα που αφορούν τα ελληνοτουρκικά.

Όπως επεσήμανε, ήταν μία συζήτηση που έγινε σε εποικοδομητικό κλίμα, μία συζήτηση που κατέτεινε στο να καταστήσει ένα καθεστώς εμπιστοσύνης και ειλικρινούς σχέσης. Ουσιαστικά, θα οδηγήσει σε μία καλύτερη σχέση φιλίας και καλής γειτονίας. Σε κάθε περίπτωση, συνέχισε ο υπουργός, ο οδικός χάρτης που δρομολογούμε και αφορά τον πολιτικό διάλογο μεταξύ των υπουργών, τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης μεταξύ των στρατιωτικών, των αρμοδίων προς τούτο, καθώς επίσης και τη θετική ατζέντα με τα μέτρα οικοδόμησης εμπιστοσύνης περαιτέρω σχέσεων, κυρίως οικονομικών και εμπορικών, εξαρτάται σε κάθε περίπτωση και από τη στάση που θα τηρήσει η γείτων.

«Είναι προφανές ότι υπό καθεστώς απειλών ή οποιασδήποτε άλλης εχθροπαθούς ή μισαλλόδοξης στάσης είναι αδύνατο να υπάρξει η οποιαδήποτε συνεννόηση», υπογράμμισε ο υπουργός Εξωτερικών.

Ο ίδιος ανέφερε ότι προσβλέπουμε παρά ταύτα στο να οικοδομηθεί ένα καλό κλίμα όπως γεννήθηκε μετά τον σεισμό του Φεβρουαρίου. «Υπάρχει μία μεγάλη διαφορά μας, η οποία μπορεί να αχθεί ενώπιον διεθνούς δικαιοδοσίας και είναι η διαφορά για την οριοθέτηση της αποκλειστικής οικονομικής ζώνης και της υφαλοκρηπίδας. Για να γίνει αυτό, είναι προφανές ότι η Ελλάδα ανέκαθεν και σταθερά υποστηρίζει το Διεθνές Δίκαιο και ερείδεται η εξωτερική της πολιτική στο Διεθνές Δίκαιο. Εμείς δεν πρόκειται να κάνουμε καμία απολύτως παραχώρηση σε σχέση με όσα απονέμει το Διεθνές Δίκαιο στη χώρα μας», επανέλαβε ο κος Γεραπετρίτης.

Όσο για την επέκταση των χωρικών υδάτων στα 12 ναυτικά μίλια, σημείωσε πως πρόκειται για ένα αναφαίρετο δικαίωμα το οποίο έχει η Ελλάδα εκ του Διεθνούς Δικαίου.

Τέλος, ο υπουργός Εξωτερικών τόνισε ότι για όσα περαιτέρω διεμείφθησαν στη συζήτηση μεταξύ ελληνικής και τουρκικής αντιπροσωπείας, «έχω ήδη ζητήσει από τα κόμματα, να ενημερώσω τους εκπροσώπους τους και αυτό θα συντελεστεί, εφόσον συμφωνήσετε, την επόμενη Παρασκευή, έτσι ώστε να έχετε και μία πλήρη γνώση για το πού βρίσκεται, έστω ακόμα και σε πρώιμο στάδιο, η συζήτηση που γίνεται για τα ελληνοτουρκικά [..] Η Ελλάδα δεν έχει να φοβηθεί τίποτα, ενισχύει την αμυντική της ισχύ, ενισχύει τη διπλωματική της θέση, έχει ερείσματα στο Διεθνές Δίκαιο και με βάση αυτή την πολιτική θα πορευτούμε».