Επιστήμη

Η αποστολή Artemis II ενδέχεται να ξεκινήσει για τη Σελήνη ήδη από την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου 2026, σύμφωνα με την αξιωματούχο της NASA Λακίεσα Χώκινς, χθες Τρίτη 23 Σεπτεμβρίου.

Η Χώκινς, η οποία εκτελεί χρέη αναπληρώτριας διευθύντριας στη Διεύθυνση Ανάπτυξης Συστημάτων Εξερεύνησης, και  άλλοι επικεφαλής της αποστολής μοιράστηκαν τα νέα σε συνέντευξη Τύπου στο Κέντρο Τζόνσον, στο Χιούστον του Τέξας. Ωστόσο, δεν δόθηκε συγκεκριμένη ημερομηνία εκτόξευσης.

«Αυτή τη στιγμή, το παράθυρο θα μπορούσε να ανοίξει ήδη από την 5η Φεβρουαρίου», είπε, προσθέτοντας ότι αυτό θα εξαρτηθεί από την πρόοδο των αναγκαίων προετοιμασιών. Μόλις ανοίξει το πρώτο αυτό παράθυρο εκτόξευσης, εξήγησε, θα υπάρχουν «περίοδοι εκτόξευσης» κάθε μήνα, διάρκειας τεσσάρων έως οκτώ ημερών, ανάλογα με τη θέση της Σελήνης σε σχέση με τη Γη. Υπάρχει επίσης πιθανότητα η εκτόξευση να γίνει βραδινές ώρες.

Η αποστολή διάρκειας δέκα ημερών θα σηματοδοτήσει την πρώτη φορά που άνθρωποι θα ταξιδέψουν γύρω από τη Σελήνη μετά το Apollo 17, τον Δεκέμβριο του 1972.

Μέσα στο διαστημόπλοιό Orion, ο διοικητής Ριντ Γουάιζμαν, ο πιλότος Βίκτορ Γκλόβερ, η ειδικός αποστολής Κριστίνα Κοχ και ο ειδικός αποστολής Τζέρεμυ Χάνσεν από την Καναδική Διαστημική Υπηρεσία θα ακολουθήσουν αυτό που ονομάζεται «τροχιά ελεύθερης επιστροφής», μια πορεία που χρησιμοποιεί τη βαρύτητα της Σελήνης για να τους γυρίσει πίσω στη Γη.

Η αρχική εντολή προέβλεπε η τετραμελής αποστολή να σταλεί γύρω από τη Σελήνη το αργότερο τον Απρίλιο του 2026.

Η 5η Απριλίου 2026 θα είναι Κυριακή του Πάσχα για τους Καθολικούς, γεγονός που ανοίγει τη δυνατότητα η αποστολή αυτή να αντικατοπτρίσει περαιτέρω εκείνη του Apollo 8, που έκανε το ιστορικό του ταξίδι γύρω από τη Σελήνη τα Χριστούγεννα του 1968.

Ωστόσο, οι επικεφαλής της αποστολής εξέφρασαν στην εφημερίδα The Epoch Times τη βεβαιότητά τους ότι οι Αμερικανοί δεν θα χρειαστεί να περιμένουν τόσο πολύ για την εκτόξευση, ανάμεσά τους ο διευθυντής αποστολής Artemis II, Μάθιου Ράμσεϋ, και η Σάρον Κομπ, αναπληρώτρια διευθύντρια προγράμματος για τον σεληνιακό πύραυλο της NASA που ονομάζεται Space Launch System.

Αντίστροφη μέτρηση μέχρι την εκτόξευση μπορούσε επίσης να δει κανείς αναρτημένη σε προσομοιωτή της κάψουλας Orion, καθώς και στο Κέντρο Εκπαίδευσης Αποστολών, που έχει ήδη προγραμματιστεί να ολοκληρώσει την εκπαίδευση την πρώτη εβδομάδα του Φεβρουαρίου.

«Το πλήρωμα είναι έτοιμο», δήλωσε στην Epoch Times ο διευθυντής πτήσης του Artemis II, Τζεφ Ράντιγκαν. «Ολοκληρώνουν την τελική τους εκπαίδευση. Έχουμε την τελική μας εκπαίδευση εδώ στο κέντρο ελέγχου. Θα είμαστε όλοι έτοιμοι. Και μένει μόνο να διασφαλίσουμε όλους τους τελικούς ελέγχους, να φτάσουμε στην εξέδρα εκτόξευσης και να μπορέσουμε να απογειωθούμε.»

Η NASA συναρμολογεί τον σεληνιακό της πύραυλο στο Κέντρο Διαστημικών Πτήσεων Κένεντι στη Φλόριντα τους τελευταίους μήνες, και το έργο πλησιάζει στην ολοκλήρωση.

Σύμφωνα με τον Ράμσεϋ, ο πύραυλος θα μπορούσε να συνδεθεί με την κάψουλα πληρώματος Orion και να είναι πλήρως συναρμολογημένος ήδη από τα μέσα Οκτωβρίου. Όταν αυτό συμβεί, το Space Launch System θα υποβληθεί σε σειρά δοκιμών ενόψει της εκτόξευσης.

Η αποστολή θα είναι κυρίως μια δοκιμαστική πτήση, ανοίγοντας τον δρόμο για το Artemis III και όλες τις επόμενες αποστολές, δοκιμάζοντας τα συστήματα του διαστημοπλοίου και καταγράφοντας τις βιολογικές και ψυχολογικές επιπτώσεις που έχει το βαθύ διάστημα σε ένα ανθρώπινο πλήρωμα.

Σύμφωνα με τον Ράντιγκαν, το πλήρωμα θα δοκιμάσει τα χειροκίνητα χειριστήρια του Orion σε υψηλή τροχιά γύρω από τη Γη και θα περάσει δίπλα από τη Σελήνη σε απόσταση 5.000 έως 9.000 ναυτικών μιλίων.

Όπως είπε στην Epoch Times, ανάλογα με τη θέση της Σελήνης κατά τη διάρκεια της αποστολής, το Artemis II θα μπορούσε τελικά να σπάσει το ρεκόρ του Apollo 13 το 1970, ταξιδεύοντας πιο μακριά από τη Γη από οποιοδήποτε άλλο ανθρώπινο πλήρωμα στην ιστορία.

«Οι περισσότερες ημερομηνίες εκτόξευσης θα μας καταστήσουν ικανούς να σπάσουμε το ρεκόρ του Apollo 13 για τη μεγαλύτερη απόσταση από τη Γη», είπε. «Κατά καιρούς, θα έχουμε περιπτώσεις όπου θα περάσουμε ακόμη πιο μακριά από τη Σελήνη, αλλά όχι απαραίτητα πιο μακριά από τη Γη».

Η αποστολή θα ασχοληθεί και με την παρατήρηση της αθέατης πλευράς της Σελήνης, με το πλήρωμα να μελετά σεληνιακές περιοχές που δεν έχουν δει ποτέ ανθρώπινα μάτια.

Του T.J. Muscaro

ΑΚΡ. ΚΑΝΑΒΕΡΑΛ, ΗΠΑ – Χιλιάδες νέα άστρα σπιθιρίζουν στην τελευταία φωτογραφία που έστειλε το διαστημικό τηλεσκόπιο της NASA, Webb (Webb Space Telescope).

Η φωτογραφία, που δημοσιεύθηκε μόλις αυτήν την εβδομάδα, αποτυπώνει ένα σημείο γέννησης αστεριών, 5.500 έτη φωτός από τη Γη. Ένα έτος φωτός (ly) ισοδυναμεί με 9,4607 (≃9,5) τρισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

Εκτός από τα ‘νεογέννητα’ άστρα, στη φωτογραφία διακρίνεται και ένα νέφος αστρικής σκόνης και αερίων που εκλύονται από τη διαδικασία διαμόρφωσης των αστέρων. Αυτό το νεφέλωμα, που ονομάστηκε ‘Αστακός’ είναι τόσο ογκώδες που δεν χωρά ολόκληρο στο κάδρο της φωτογραφίας. Το σύμπλεγμα των νέων άστρων, το οποίο ονομάστηκε Pismis 24, βρίσκεται στο βάθος του νεφελώματος.

Το τηλεσκόπιο Webb είναι το μεγαλύτερο και ισχυρότερο τηλεσκόπιο που έχει στείλει έως τώρα ο άνθρωπος στο Διάστημα. Από το 2021, έτος εκτόξευσής του, μεταδίδει εικόνες που τραβά στο υπεριώδες φάσμα. Για την αποτύπωση της συγκεκριμένης εικόνας χρειάστηκαν περισσότερες από πέντε ώρες.

Της Marcia Dunn

Η τροπική καταιγίδα Έριν σχηματίστηκε στον Ατλαντικό Ωκεανό στις 11 Αυγούστου και τα μοντέλα μακροπρόθεσμης πρόγνωσης προβλέπουν ότι θα εξελιχθεί σε ισχυρό τυφώνα που θα μπορούσε να πλήξει το Πουέρτο Ρίκο και την Ανατολική Καραϊβική, καθώς και την ανατολική ακτή των Ηνωμένων Πολιτειών και τις Βερμούδες.

Το απόγευμα της 12ης Αυγούστου, η Έριν βρισκόταν ακόμα σε απόσταση άνω των 1.600 χλμ από τις Βόρειες Νήσους Λήγουωρντ και τα όρια της Καραϊβικής, αλλά καθώς τα βλέμματα στρέφονται στον πρώτο τυφώνα του 2025 που αναμένεται να σχηματιστεί, εδώ είναι μερικά πράγματα που πρέπει να γνωρίζετε για αυτή την καταιγίδα.

Αναμένεται να εξελιχθεί σε ισχυρό τυφώνα

Στις 17:00 της 12ης Αυγούστου, το Εθνικό Κέντρο Τυφώνων (NHC) ανέφερε ότι η τροπική καταιγίδα Έριν κινείται γρήγορα στον Ατλαντικό Ωκεανό. Η καταιγίδα αναμένεται να εξελιχθεί σε τυφώνα τις επόμενες δύο ημέρες και να γίνει ισχυρός τυφώνας μέχρι την Κυριακή 17 Αυγούστου. Ένας ισχυρός τυφώνας είναι ένας τυφώνας κατηγορίας 3 ή υψηλότερης, με σταθερές ταχύτητες ανέμου άνω των 179 χλμ/ώρα.

Η Έριν εντοπίστηκε τελευταία φορά περίπου 1.600 χλμ δυτικά των Νήσων του Πράσινου Ακρωτηρίου, κινούμενη προς τα δυτικά με ταχύτητα 35 χλμ/ώρα. Η ταχύτητα των ανέμων της καταγράφηκε στα 72 χλμ/ώρα, με ανέμους τροπικής καταιγίδας (63 έως 117 χλμ/ώρα) να εκτείνονται σε απόσταση 56 χλμ από το κέντρο της καταιγίδας.

«Η θερμοκρασία της επιφάνειας της θάλασσας και η αστάθεια αρχίζουν να αυξάνονται μετά από περίπου 24 ώρες, γεγονός που θα επιτρέψει στην Έριν να δημιουργήσει πιο οργανωμένη μεταφορά», ανέφερε το NHC στην ανάλυσή του, αναφερόμενο στο γεγονός ότι οι θερμές θερμοκρασίες της θάλασσας τροφοδοτούν τους τροπικούς κυκλώνες. «Δεδομένου ότι ο κυκλώνας έχει ήδη μια καλά καθορισμένη δομή χαμηλού επιπέδου, αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σε σημαντική εντατικοποίηση».

«Σε αυτό το σενάριο, η Έριν θα εξακολουθούσε να εξελιχθεί σε ισχυρό τυφώνα σε περίπου τέσσερις ή πέντε ημέρες», πρόσθεσε.

Σε αβεβαιότητα το Πουέρτο Ρίκο και άλλα νησιά της Καραϊβικής

Τα μοντέλα πρόγνωσης φαίνεται να προβλέπουν ότι η Έριν ενδέχεται να στρίψει προς τα βόρεια και να παραμείνει μακριά από τις ακτές της ηπειρωτικής χώρας των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά τα ανατολικά νησιά της Καραϊβικής, όπως το Πουέρτο, θα αντιμετωπίσουν ενδεχομένως προβλήματα.

«Η Έριν θα μπορούσε να πλησιάσει αρκετά τις βόρειες Νήσους Λήγουωρντ, τις Παρθένες Νήσους και το Πουέρτο Ρίκο κατά τη διάρκεια του σαββατοκύριακου, ώστε να υπάρχουν κάποιες επιπτώσεις για αυτά τα νησιά», ανέφερε το NHC στην πρόγνωσή του. «Ωστόσο, η έκταση αυτών των επιπτώσεων δεν είναι ακόμη γνωστή και οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να συνεχίσουν να παρακολουθούν την εξέλιξη αυτής της καταιγίδας».

Τα γραφικά που δημοσιεύτηκαν μαζί με την προειδοποίηση και τη συζήτηση δείχνουν την Έριν να στρίβει προς τα βόρεια λίγο πριν φτάσει στο Πουέρτο Ρίκο, με τα νησιά να βρίσκονται ακριβώς στην άκρη του κώνου αβεβαιότητας.

Το NHC πρόσθεσε ότι υπάρχει σημαντική αβεβαιότητα και σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο ο τυφώνας Έριν θα μπορούσε να επηρεάσει τμήματα της ανατολικής ακτής των Ηνωμένων Πολιτειών, καθώς και τις  Βερμούδες, τις Μπαχάμες και τις Μεγάλες Αντίλλες την επόμενη εβδομάδα, και προέτρεψε τους κατοίκους αυτών των περιοχών να βεβαιωθούν ότι είναι προετοιμασμένοι.

Τα μοντέλα μακροπρόθεσμης πρόγνωσης που παρέχονται από το TropicalTidbits προβλέπουν ότι η Έριν θα παραμείνει στα ανοικτά των ακτών των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, απομένει τουλάχιστον μία εβδομάδα πριν φτάσει στην ανατολική ακτή της Φλόριντα.

Ωστόσο, τουλάχιστον ένα μοντέλο πρόβλεψης προέβλεψε το βράδυ της 12ης Αυγούστου ότι μια άλλη μεγάλη καταιγίδα θα εισέλθει στην Καραϊβική Θάλασσα και στον Κόλπο της Αμερικής λίγο μετά την  Έριν, εξελισσόμενη σε τροπική καταιγίδα καθώς θα διασχίζει την Κούβα, τα Florida Keys και το Μαϊάμι και θα στρίψει βόρεια, παρακάμπτοντας την ακτή του Κόλπου της Φλόριντα μέχρι τις 27 Αυγούστου.

Τουλάχιστον μία εβδομάδα για προετοιμασία

Με τον πιθανό τυφώνα να απέχει ακόμα αρκετές ημέρες, το NHC προέτρεψε όσους ενδέχεται να επηρεαστούν από αυτή την καταιγίδα να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα.

Η μητρική υπηρεσία του NHC, η Εθνική Υπηρεσία Ωκεανών και Ατμόσφαιρας (NOAA), περιέγραψε τις ενέργειες στις οποίες  πρέπει να προβεί κανείς για να προετοιμαστεί για έναν τυφώνα και παρείχε διαδικτυακούς πόρους για τον τρόπο προετοιμασίας.

Αυτός περιλαμβάνει την ανάπτυξη προσωπικών σχεδίων εκκένωσης, τη συγκέντρωση προμηθειών για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης, όπως τρόφιμα που δεν αλλοιώνονται, την εξασφάλιση επαρκούς ποσότητας νερού για κάθε μέλος της οικογένειας για τουλάχιστον τρεις ημέρες, επιπλέον μπαταρίες, επιπλέον μετρητά, φακούς, ραδιόφωνο έκτακτης ανάγκης και φορητούς φορτιστές.

Η NOAA συμβουλεύει επίσης τους ιδιοκτήτες σπιτιών να μάθουν πώς να ενισχύσουν τα σπίτια τους ενάντια στους τυφώνες και να επικοινωνήσουν με τις ασφαλιστικές εταιρείες. Οι ενοικιαστές πρέπει να επικοινωνήσουν με τους ιδιοκτήτες. Συνιστάται στις οικογένειες να κοινοποιήσουν τα σχέδια δράσης τους σε περίπτωση τυφώνα.

«Αφιερώστε χρόνο τώρα για να γράψετε το σχέδιό σας για τυφώνες και μοιραστείτε το με την οικογένειά σας», επισημαίνει  η NOAA στην ιστοσελίδα της. «Καθορίστε σημεία συνάντησης για την οικογένεια και φροντίστε να συμπεριλάβετε μια τοποθεσία εκτός πόλης σε περίπτωση εκκένωσης. Σημειώστε σε ένα χαρτί τις επαφές έκτακτης ανάγκης και φροντίστε να συμπεριλάβετε υπηρεσίες κοινής ωφελείας και άλλες κρίσιμες υπηρεσίες — να θυμάστε ότι το διαδίκτυο ενδέχεται να μην είναι προσβάσιμο κατά τη διάρκεια ή μετά από μια καταιγίδα».

Η Έριν είναι μόλις η πέμπτη καταιγίδα που λάβει όνομα μέχρι στιγμής για αυτήν την περίοδο τυφώνων. Οι προηγούμενες τέσσερις ήταν τροπικές καταιγίδες που δεν κατάφεραν να φτάσουν σε ένταση τυφώνα.

Η περίοδος τυφώνων θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Νοεμβρίου.

Του T.J. Muscaro

Ερευνώντας βαθύτερα τους κρυφούς τρόπους με τους οποίους επικοινωνούν τα φυτά, ερευνητές του Πανεπιστημίου Saitama παρατήρησαν οπτικά αλλά και κατέγραψαν σε βίντεο τη μετάδοση και λήψη «προειδοποιητικών» σημάτων από φυτά που έχουν υποστεί στρες ή τραυματισμό προς τα γειτονικά τους. Μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα από τον τραυματισμό τους, εκπέμπουν μια λεπτή ομίχλη αερομεταφερόμενων ενώσεων, σηματοδοτώντας στα άλλα φυτά να ενισχύσουν τις άμυνές τους.

Από τις αρχές της δεκαετίας του 1980, οι επιστήμονες γνωρίζουν την αλληλεπίδραση μεταξύ των φυτών, που ονομάζεται «φυτική ωτακουσία».

Τα φυτά που έχουν υποστεί κάποια βλάβη, είτε από ανθρώπινο χέρι είτε από έντομα, εκπέμπουν πτητικές οργανικές ενώσεις (VOC) οι οποίες γίνονται αντιληπτές από άλλα φυτά που βρίσκονται εκεί κοντά. Ιτιές Σίτκα και λεύκες επέδειξαν αντιφυτοφάγες ιδιότητες όταν εκτέθηκαν σε VOC. Το ίδιο συνέβη και με 30 άλλα είδη φυτών, όπως τα φασόλια λίμα, ο καπνός, η ντομάτα, η αρτεμισία και η αραβίδοψις.

Ωστόσο, αυτή η σηματοδότηση δεν είχε παρατηρηθεί σε πραγματικό χρόνο μέχρι πρόσφατα, πόσο μάλλον καταγραφεί σε βίντεο. Στη μελέτη που πραγματοποίησε, ο καθηγητής Μασατσούγκου Τογιότα [Masatsugu Toyota] του Πανεπιστημίου Saitama και η ομάδα του εξέθεσαν την αραβιδόψι, ένα φυτό μουστάρδας, σε δύο τύπους VOC – (Z)-3-hexenal και (E)-2-hexenal – και τα δύο αλδεΰδες με έξι άτομα άνθρακα. Αυτά είναι επίσης γνωστά ως πτητικές ουσίες πράσινων φύλλων (GLV) και εκπέμπουν μια έντονη μυρωδιά γρασιδιού.

Δεν ήταν μια φυσική κατάσταση. Οι κάμπιες, που είχαν συλληφθεί σε ένα μπουκάλι, τράφηκαν με φύλλα που κόπηκαν από φυτά τομάτας και εξετάστηκε το περιεχόμενο των αερίων. Η συγκέντρωση που προέκυψε στη συνέχεια διοχετεύθηκε με αέρα στο φυτό-δέκτη, εμποτίζοντάς το με πτητικές ενώσεις.

«Κατασκευάσαμε εξοπλισμό για να αντλούμε τις πτητικές οργανικές ενώσεις που εκπέμπονται από τα φυτά τα οποία τρώνε κάμπιες προς γειτονικά φυτά που δεν έχουν υποστεί ζημιά και τον συνδυάσαμε με ένα σύστημα φθορισμού ευρείας εμβέλειας σε πραγματικό χρόνο», δήλωσε ο κος Τογιότα, μοριακός βιολόγος και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, σε δημοσίευση που έχει αξιολογηθεί από ομοτίμους. «Εκτός από τις επιθέσεις εντόμων, οι VOC που εκλύονταν από τα φύλλα που είχαν σπάσει με το χέρι προκάλεσαν την εκπομπή σημάτων [ιόντων ασβεστίου] σε γειτονικά φυτά που δεν είχαν υποστεί ζημιά».

Τα φυτά αραβιδόψις τροποποιήθηκαν γενετικά έτσι ώστε ορισμένα κύτταρα να περιέχουν φθορίζοντες αισθητήρες πρωτεΐνης. Αυτό επέτρεψε στους ερευνητές να παρατηρήσουν εκρήξεις φθορίζοντος πράσινου χρώματος να διαχέονται στα φύλλα του φυτού, καθώς ο αμυντικός μηχανισμός του ενεργοποιήθηκε από την έκθεση στην πτητική ένωση.

Οι φθορίζοντες αισθητήρες ανιχνεύουν μια αντίδραση στο στρες που είναι γνωστή εδώ και καιρό από άλλα πειράματα. Συγκεκριμένα, η σηματοδότηση με ιόντα ασβεστίου έχει συνδεθεί με την αντίληψη του στρες όχι μόνο στα φυτικά κύτταρα, αλλά και στους ανθρώπους. Τώρα, αυτά τα σήματα ασβεστίου – προειδοποιητικά σήματα για τα άλλα φυτά – μπορούν να παρατηρηθούν σε πραγματικό χρόνο.

Σχεδιασμένοι αποκλειστικά για τα φυτικά κύτταρα, τα μεσοφυλλικά κύτταρα και τα επιδερμικά κύτταρα, οι πρωτεϊνικοί αισθητήρες θα προσφέρουν ενδείξεις για το ποια κύτταρα ανταποκρίνονται πρώτα.

Στην επιφάνεια του φυτού, τα φυτικά κύτταρα είναι τα φασολόσχημα κύτταρα που σχηματίζουν τα στόματα (σ.τ.μ. stoma/stomata στα αγγλικά) – τους μικροσκοπικούς πόρους που συνδέουν το εσωτερικό του φυτού με την ατμόσφαιρα, επιτρέποντάς του να «αναπνέει». Τα μεσοφυλλικά κύτταρα αποτελούν τον εσωτερικό ιστό ενός φυτού, ενώ τα επιδερμικά κύτταρα είναι σαν κύτταρα του δέρματος, σχηματίζοντας το εξωτερικό του.

Έτσι, χρησιμοποιώντας ένα μικροσκόπιο, οι ερευνητές Γιούρι Αρατάνι [Yuri Aratani] και Τακούγια Ουεμούρα [Takuya Uemura] παρατήρησαν «προειδοποιητικά» σήματα που προέρχονταν από τα φύλλα μέσα σε περίπου ένα λεπτό από την έκθεση σε σήματα κινδύνου. Τα μεσοφυλλικά κύτταρα ανταποκρίθηκαν αργότερα.

Περαιτέρω δοκιμές επέδειξαν ότι τα «ρουθούνια» του φυτού είναι τα στόματα. Η προ-επεξεργασία του φυτού με αβκισικό οξύ, μια φυτοορμόνη, έκλεισε αποτελεσματικά τα στόματα του φυτού, με συνέπεια σημαντική μείωση της εκπομπής σημάτων ασβεστίου.

«Τα φυτά δεν έχουν ‘μύτη’, αλλά τα στόματα λειτουργούν ως πύλη που μεσολαβεί στην ταχεία είσοδο του GLV στους ενδιάμεσους χώρους των ιστών των φύλλων», εξήγησε ο κος Τογιότα.

Η ίδια προεργασία με αβκισικό οξύ εφαρμόστηκε στη συνέχεια σε μεταλλαγμένα που είχαν μειωμένη λειτουργία στομάτων, με αποτέλεσμα να εμφανιστεί μια φυσιολογική πράσινη λάμψη. Τα μεταλλαγμένα «ρουθούνια» παρέμειναν ανοιχτά και εμφανίστηκαν προειδοποιητικά σήματα παρά τη φυτοορμόνη.

«Τελικά αποκαλύψαμε την περίπλοκη ιστορία του πότε, πού και πώς ανταποκρίνονται τα φυτά στα «προειδοποιητικά μηνύματα» που μεταφέρονται μέσω του αέρα από τα επαπειλούμενα γειτονικά τους φυτά», δήλωσε ο κος Τογιότα.

«Αυτό το αιθέριο δίκτυο επικοινωνίας, κρυμμένο από τα μάτια μας, παίζει καθοριστικό ρόλο στην έγκαιρη προστασία των γειτονικών φυτών από επικείμενες απειλές.»

Απαντήσεις και λύσεις στη λειψυδρία όχι μόνο του σήμερα, αλλά και για το εγγύς μέλλον, επιδιώκει να δώσει το έργο «WATERWISE», που υλοποιείται από επιστήμονες του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, σε συνεργασία με το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και τρεις μεγάλες εταιρείες πληροφορικής της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης.

Στο μικροσκόπιο των ερευνητών τίθενται όλες εκείνες οι περιοχές της Ελλάδας που αντιμετωπίζουν ζητήματα λειψυδρίας, με σκοπό να συλλέξουν ακριβή δεδομένα και να καταγράψουν τις ανάγκες κάθε τόπου, αλλά και την κατανάλωση που γίνεται από κατοίκους και τουρίστες.

Σε μία εποχή που η λειψυδρία απειλεί ολοένα και περισσότερες περιοχές της χώρας, την ώρα που η τουριστική πίεση ειδικά τους θερινούς μήνες είναι μεγάλη, επιδεινώνοντας τις υδάτινες ανισορροπίες, και με την επιπλέον πίεση που ασκείται από τις απαιτήσεις των ενεργοβόρων/υδατοβόρων υπολογιστικών συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης, το έργο «WATERWISE – Ευφυής Εκτίμηση Υδατικού Ισοζυγίου για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή» θα επιχειρήσει να δώσει ρεαλιστικές λύσεις με επιστημονική ακρίβεια.

Το έργο στοχεύει στην εκτίμηση της μελλοντικής ζήτησης του νερού, ακόμα και με τα πιο δυσμενή σενάρια, ώστε να προταθούν ταυτόχρονα και τα κατάλληλα έργα, μέσω των οποίων θα μπορεί η ζήτηση αυτή να καλυφθεί, αποσκοπώντας στην επάρκεια του πολύτιμου αυτού φυσικού πόρου για κάθε περιοχή.

Όπως εξηγεί στο Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο καθηγητής Διευθέτησης Ορεινών Υδάτων και Διευθυντής Έδρας UNESCO CON-E-ECT στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Δημήτρης Εμμανουλούδης, το έργο θα αποτελείται αρχικά από μια πλατφόρμα, στην οποία θα καταχωρούνται οι εισροές νερού μιας συγκεκριμένης περιοχής για διάφορα μελλοντικά κλιματικά σενάρια – δυσμενή, κανονικά ή ευμενή. Στη συνέχεια, στην ίδια πλατφόρμα, θα καταχωρούνται οι υπάρχουσες εκροές της εν λόγω περιοχής, επιφανειακές, υπόγειες ή λόγω εξάτμισης.

«Με αυτόν τον τρόπο θα έχουμε μια πρώτη εικόνα δυναμικού υδατικού ισοζυγίου της περιοχής για τα προαναφερθέντα σενάρια. Εν συνεχεία, με τη βοήθεια ενός πρωτότυπου λογισμικού, που θα βασίζεται σε διάφορα υποσυστήματα, Τεχνητής Νοημοσύνης και ανάλυσης μεγάλων δεδομένων, θα μπορούμε να προβλέπουμε μελλοντικά σενάρια κατανάλωσης του νερού στην εν λόγω περιοχή, αρχικά των κατοίκων για αστικές, γεωργικές και κτηνοτροφικές χρήσεις, και στη συνέχεια των τουριστών της περιοχής. Με δεδομένο ότι όλα τα προαναφερθέντα μεγέθη που συμμετέχουν στη σύνθεση του Υδατικού Ισοζυγίου είναι είτε κατά κάποιο τρόπο γνωστά είτε μετρήσιμα (π.χ. εισροές/μέτρηση βροχόπτωσης, καταναλώσεις κατοίκων/υδρόμετρα), κρίσιμο μέγεθος για την υλοποίηση του μοντέλου κατανάλωσης μιας περιοχής στο μέλλον είναι ο υπολογισμός του συνολικού υδατικού αποτυπώματος των τουριστών της περιοχής, δεδομένης της μη γνώσης τού πόσο αυτοί καταναλώνουν έκαστος και πόσοι πρόκειται να είναι κάθε χρονιά», σημειώνει ο κος Εμμανουλούδης.

Για τον λόγο αυτό, ύψιστης σημασίας για την ορθή υλοποίηση του έργου είναι το ερωτηματολόγιο που έχει ετοιμάσει η επιστημονική ομάδα και το οποίο απευθύνεται σε τουρίστες, κυρίως νησιωτικών περιοχών, προκειμένου να καταγραφεί το προαναφερθέν υδατικό τους αποτύπωμα, δηλαδή η ποσότητα του νερού που ο καθένας τους καταναλώνει κατά τη διάρκεια παραμονής του στον τόπο επίσκεψης.

Στο ερωτηματολόγιο περιλαμβάνονται ερωτήσεις γύρω από τα χαρακτηριστικά του καταλύματος που διαμένουν οι επισκέπτες, την ατομική αλλά και συλλογική κατανάλωση νερού, καθώς και ζητήματα γύρω από την εξοικονόμηση και θα μπορεί να συμπληρωθεί από τους συμμετέχοντες τουρίστες, είτε χρησιμοποιώντας τον σχετικό σύνδεσμο είτε σαρώνοντας με το κινητό τους το αντίστοιχο QR, το οποίο βρίσκεται διαθέσιμο σε χώρους εστίασης και ξενοδοχείων. Με αυτό τον τρόπο, οι απαντήσεις τους θα καταχωρούνται στη βάση δεδομένων, η οποία είναι συνδεδεμένη με την πλατφόρμα του έργου και θα επεξεργάζονται χωριστά κατά περιοχή.

Όπως τονίζει ο κος Εμμανουλούδης, «τοιουτοτρόπως, δίνεται η δυνατότητα υπολογισμού, με προσομοίωση, του συνολικού υδατικού αποτυπώματος των τουριστών σε κάθε περιοχή, μια κρίσιμη πληροφορία η οποία μας λείπει γενικώς, με την οποία συμπληρώνεται αθροιστικά το ποσό του ζητούμενου κατ’ έτος νερού μιας περιοχής σε παρόντα και μελλοντικό χρόνο, με τη βοήθεια των μοντέλων και σεναρίων που προαναφέραμε»· προσθέτει δε ότι λύνοντας το πρόβλημα της κατανάλωσης των τουριστών, έχουμε πλέον γνώση όλων των μεγεθών που συμμετέχουν στην εξίσωση εισροών-εκροών μιας περιοχής, όχι μόνο σήμερα, αλλά και για το εγγύς μέλλον, και κυρίως γνωρίζουμε την ποσότητα του νερού που μας λείπει και που πρέπει να βρούμε ώστε να υπάρχει επάρκεια του πόρου αυτού όσον αφορά σε κάθε περιοχή.

«Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να σχεδιάσουμε με ασφάλεια το είδος, τον αριθμό και το μέγεθος των έργων που δυνητικά θα μας εξασφαλίσουν τις ποσότητες αυτές νερού στο μέλλον, είτε μέσω συλλογής νερού των βροχοπτώσεων (φράγματα, ταμιευτήρες, δεξαμενές, κλπ), είτε μέσω αφαλάτωσης», σημειώνει.

Σύμφωνα με την επιστημονική ομάδα, σε πρώτο στάδιο, «case study» («για ενδεικτική μελέτη») θα αποτελέσουν έξι περιοχές της χώρας και συγκεκριμένα η Σαντορίνη, η Κέρκυρα, η Χίος, οι Φούρνοι Ικαρίας, η Θάσος και η Δράμα, ωστόσο ο σκοπός είναι να επεκταθεί σε όλη την Επικράτεια. Όπως υπογραμμίζει η ομάδα, η ολοκληρωμένη εφαρμογή του έργου «WATERWISE» συνιστά ένα πολυδιάστατο εργαλείο στρατηγικής σημασίας για την αντιμετώπιση της υδατικής κρίσης και την ενίσχυση της ανθεκτικότητας απέναντι στις προκλήσεις της κλιματικής αλλαγής.

«Μέσω της συνδυαστικής αξιοποίησης δεδομένων, τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης και προγνωστικών αλγορίθμων, το έργο προσφέρει ουσιαστικές λύσεις σε προβλήματα που σχετίζονται με την αβεβαιότητα της υδατικής διαθεσιμότητας, τις αυξανόμενες καταναλωτικές πιέσεις και την ανάγκη βιώσιμου σχεδιασμού. Η κοινωνική επίδραση του έργου είναι εξίσου σημαντική. Η εφαρμογή του WATERWISE συμβάλλει άμεσα στην ενίσχυση της υδατικής ασφάλειας, στην εξοικονόμηση φυσικών πόρων και στην ενδυνάμωση της συμμετοχικής διαχείρισης των υδάτων», καταλήγουν τα μέλη της ομάδας.

* * * * *

Μπορείτε να συμπληρώσετε τα ερωτηματολόγια στους παρακάτω συνδέσμους:

Το ερωτηματολόγιο WATERWISE στα Eλληνικά (GR): https://forms.office.com/e/rDDNmjWjKy

WATERWISE Questionnaire in English (EN):  https://forms.office.com/e/08HDNbzaTm

Της Ιωάννας Καρδάρα

Οι επικεφαλής της NASA και της ρωσικής διαστημικής υπηρεσίας Roscosmos συναντήθηκαν την 1η Αυγούστου στο Διαστημικό Κέντρο Κέννεντυ της Φλόριντα, στην πρώτη απευθείας συνάντηση μεταξύ των δύο υπηρεσιών από το 2018. Όπως ανακοίνωσαν οι δύο πλευρές, επιβεβαίωσαν τη δέσμευσή τους να συνεχίσουν τη συνεργασία σε αποστολές όπως αυτή του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού (International Space Station – ISS).

Η ρωσική Roscosmos ανέφερε πως οι συζητήσεις επικεντρώθηκαν στην περαιτέρω συνεργασία στον ISS, στα κοινά προγράμματα εξερεύνησης της Σελήνης και του βαθύτερου διαστήματος, καθώς και σε άλλα κοινά έργα.

Η NASA επιβεβαίωσε από την πλευρά της ότι οι επικεφαλής των δύο υπηρεσιών συζήτησαν τη συνέχιση της συνεργασίας, χωρίς ωστόσο να δώσει περισσότερες λεπτομέρειες.

Σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS, ο διευθυντής της Roscosmos, Ντμίτρι Μπακάνοφ, δήλωσε ότι οι δύο υπηρεσίες δεν επιθυμούν να εγκαταλείψουν το επίπεδο συνεργασίας που έχει οικοδομηθεί από την εποχή της αποστολής Apollo-Soyuz, το 1975. Όπως φέρεται να είπε, η συγκεκριμένη αποστολή αποτέλεσε το σημείο εκκίνησης και σήμερα ο ISS είναι η φυσική συνέχειά της, υπογραμμίζοντας τη συνύπαρξη ρωσικών και αμερικανικών τμημάτων στον ISS και τις κοινές αποστολές ανταλλαγής πληρωμάτων.

Ο προσωρινός διοικητής της NASA, Σον Ντάφυ, φέρεται να δήλωσε ότι τέτοια κοινά έργα δεν μπορούν να σταματήσουν, ενώ άφησε να εννοηθεί ότι πολιτικές αποφάσεις σχετικά με τη συνεργασία θα ληφθούν σε μεταγενέστερο στάδιο.

Ο Μπακάνοφ δήλωσε επίσης ότι οι δύο υπηρεσίες συμφώνησαν να συνεχίσουν τη χρήση του ISS έως το 2028 και να συνεργαστούν στη διαδικασία απόσυρσής του, η οποία έχει προγραμματιστεί για το 2030. Η SpaceX και η NASA είχαν ανακοινώσει, ήδη από τον Ιούλιο του 2024, την πρόθεση απόσυρσης του Σταθμού, ενώ η SpaceX αναμένεται να αναλάβει τον έλεγχο της επανεισόδου μέσω τροποποιημένης έκδοσης του διαστημικού σκάφους Dragon Cargo.

Σχετικά με τη συνάντηση, ο Μπακάνοφ φέρεται να τόνισε ότι η άμεση επικοινωνία με τον επικεφαλής της NASA ήταν κρίσιμη. Ανέφερε μάλιστα ότι ο Σον Ντάφυ συνέβαλε καθοριστικά στην παρουσία της ρωσικής αποστολής στη Φλόριντα, στο πλαίσιο κοινής εκτόξευσης κατά την οποία ο κοσμοναύτης Όλεγκ Πλατόνοφ επρόκειτο να αναχωρήσει για τον ISS μαζί με Αμερικανούς αστροναύτες.

Η συνάντηση συνέπεσε με την προγραμματισμένη αποστολή τετραμελούς πληρώματος (δύο Αμερικανών, ενός Ρώσου και ενός Ιάπωνα) στον ISS με πύραυλο Falcon 9 της SpaceX και διαστημόπλοιο Crew Dragon «Endeavour». Η αποστολή αναβλήθηκε μόλις 67 δευτερόλεπτα πριν την εκτόξευση λόγω καιρικών συνθηκών, αλλά πραγματοποιήθηκε την επόμενη ημέρα. Η SpaceX επιβεβαίωσε την επιτυχή εκτόξευση με ανάρτηση και βίντεο στο X.

Η προσπάθεια αναθέρμανσης της διαστημικής συνεργασίας συμβαίνει σε μία περίοδο κατά την οποία Αμερικανοί αξιωματούχοι εκφράζουν αυξανόμενες ανησυχίες για τις στρατιωτικές δραστηριότητες της Μόσχας στο διάστημα.

Κατά τη διάρκεια συνόδου για την ασφάλεια, στις 15 Μαΐου, ο αρχηγός επιχειρήσεων της Διαστημικής Δύναμης των ΗΠΑ, στρατηγός Μπ. Τσανς Σάλτσμαν, προειδοποίησε ότι Ρωσία και Κίνα στρατιωτικοποιούν το διάστημα. Όπως ανέφερε, οι δύο χώρες διαθέτουν τη δυνατότητα αδρανοποίησης δορυφόρων – είτε με την απομάκρυνσή τους από την τροχιά είτε μέσω πυραυλικών συστημάτων με κινητικές αντιδορυφορικές δυνατότητες.

Ο Σάλτσμαν υπενθύμισε ότι η Ρωσία είχε ήδη επιδείξει ικανότητα καταστροφής δορυφόρων με αντιδορυφορικό πύραυλο λίγους μήνες πριν εισβάλει στην Ουκρανία, ενώ η Κίνα παρουσίασε παρόμοια τεχνολογία το 2007.

Ιδιαίτερη ανησυχία προκάλεσε η εκτίμηση του Αμερικανού στρατηγού ότι η Μόσχα εξετάζει το ενδεχόμενο να αναπτύξει πυρηνικά όπλα σε τροχιά, γεγονός που – όπως είπε – θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες.

Η διαστημική δύναμη των ΗΠΑ δημιουργήθηκε με απόφαση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ τον Φεβρουάριο του 2019. Σε ομιλία του στις 13 Ιανουαρίου, ο πρώην υπουργός Αεροπορίας Φρανκ Κένταλ είχε επισημάνει ότι η νέα αυτή δύναμη θα αποτελέσει βασικό εργαλείο για την αντιμετώπιση μελλοντικών απειλών από τη Ρωσία και την Κίνα.