Η αντιπρόεδρος της Ταϊβάν Σιαο Μπι-κιμ στις 28 Ιουνίου ορκίστηκε να μην υποκύψει σε πίεση από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ), μετά από αποκαλύψεις ότι το καθεστώς σχεδίασε να την τρομάξει με σωματική βία κατά την διάρκεια επίσημης επίσκεψης στην Πράγα πέρυσι.
Σε δήλωση στην πλατφόρμα Χ, η Σιαο είπε ότι η επίσκεψή της στην Τσεχία ολοκληρώθηκε χωρίς απρόοπτα και ευχαρίστησε τις τσεχικές αρχές για την φιλοξενία και την «εξασφάλιση της ασφάλειάς μου.»
«Οι άνομες δραστηριότητες του ΚΚΚ ΔΕΝ θα με τρομάξουν και θα συνεχίσω να εκφράζω τα συμφέροντα της Ταϊβάν στην διεθνή κοινότητα», είπε.
Η τσεχική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών αποκάλυψε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Σιαο βρισκόταν υπό παρακολούθηση του ΚΚΚ όταν επισκέφθηκε την Πράγα τον Μάρτιο του 2024. Ο διευθυντής της υπηρεσίας Πετρ Μπαρτόβσκυ είπε στο τοπικό ραδιόφωνο iROZHLAS ότι το σχέδιο του ΚΚΚ περιελάμβανε «μια εμφανώς κινητική δράση κατά προστατευόμενου ατόμου», αν και «δεν πήγε πέρα από το στάδιο προετοιμασίας.»
Η επιτροπή ξένων υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής επέκρινε τα σχέδια του ΚΚΚ κατά της Σιαο, καλώντας τα «η εγκληματικότητα του ΚΚΚ σε επίδειξη ώστε όλος ο κόσμος να την δει.»
«Αυτό δεν είναι διπλωματία, είναι εκφοβισμός», είπε η επιτροπή στο Χ στις 28 Ιουνίου.
Το σχέδιο του Πεκίνου επίσης προσέλκυσε κατηγορίες από την Δια-βουλευτική Συμμαχία για την Κίνα (IPAC), μια ομάδα εκατοντάδων βουλευτών από 40 δημοκρατικές χώρες που αντιστέκονται στην κομμουνιστική Κίνα.
«Αυτό το σχέδιο, αν ήταν επιτυχές, θα αποτελούσε κρατική τρομοκρατία», είπε η IPAC σε δήλωση στο Χ στις 27 Ιουνίου. «Ακόμα και ως προσπάθεια, αυτό το σοκαριστικό επεισόδιο αναπαριστά την παραβίαση ενός ορίου.»
«Ένα κράτος που θέλει να σχεδιάσει μια τέτοια ανοιχτή πράξη πολιτικά υποκινούμενης βίας σε μια ξένη χώρα δεν είναι κράτος για το οποίο μπορεί να ειπωθεί ότι σέβεται τους διεθνείς διπλωματικούς τύπους.»
Ευχαριστώντας το IPAC για την αλληλεγγύη κατά της βίας και εκφοβισμού, η Σιαο είπε: «Η Ταϊβάν δεν θα απομονωθεί από εκφοβισμό.»
Το Πεκίνο αρνήθηκε την όποια παράβαση όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια της υπηρεσίας πληροφοριών της Πράγας σε μια συνήθη συνέντευξη τύπου στις 27 Ιουνίου, ισχυριζόμενο ότι οι διπλωμάτες του «πάντα ακολουθούν τους νόμους και κανονισμούς των χωρών που τους φιλοξενούν.»
Αντ’ αυτού, ο Γκουό Τζιακούν, εκπρόσωπος του υπουργείου, επανέλαβε την αντίθεση του Πεκίνου στην φιλοξενία της Σιαο από την Πράγα πέρυσι, την οποία ονόμασε «αμετάκλητη για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν.»
Το ΚΚΚ θεωρεί το αυτοδιοικούμενο νησί της Ταϊβάν ως δικό του, αν και ποτέ δεν έχει διοικήσει εκεί. Οι δύο κυβερνήσεις έχουν ισχυρισμούς αμφότερες ότι είναι η νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας.
Για να πιέσει την Ταϊβάν και τον κόσμο να αποδεχθεί τους δικούς του ισχυρισμούς εξουσίας, το καθεστώς προσπάθησε να απομονώσει την Ταϊβάν στην διεθνή σκηνή και να σταματήσει ξένους αξιωματούχους και βουλευτές από το να έχουν σχέσεις με τους Ταϊβανούς ομολόγους τους. Πέρυσι, αποκαλύφθηκε ότι το ΚΚΚ πίεσε βουλευτές από τουλάχιστον πέντε χώρες να μην ταξιδέψουν στην Ταϊπέι για συμμετοχή σε μια σύνοδο που εστιαζόταν στις επιθετικές και αποσταθεροποιητικές ενέργειες του ΚΚΚ.
Το γραφείο του προέδρου της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, προέτρεψε ξένες χώρες να αντισταθούν στην διεθνή καταπίεση του ΚΚΚ, κατηγορώντας τις «άνομες, απολίτιστες, και επικίνδυνες» πράξεις κατά της αντιπροέδρου Σιαο στην Τσεχική Δημοκρατία.
«Προτρέπουμε την διεθνή κοινότητα να αντισταθεί στην διεθνή καταπίεση και παρακολούθηση από αυταρχικά καθεστώτα—απειλές που απειλούν την εθνική κυριαρχία άλλων κρατών», είπε το γραφείο στις 27 Ιουνίου.
Μια διερεύνηση ενός μήνα για τον θάνατο ενός Κινέζου φοιτητή ιατρικής που κατήγγειλε κρατικό έγκλημα τελείωσε με τις αρχές να βάζουν την ετικέτα της αυτοκτονίας. Αλλά ούτε οι γονείς ούτε το κοινό δεν έχουν πειστεί.
Ο Λουό Σουαϊγιού, φοιτητής που έκανε πρακτική άσκηση στο Δεύτερο Νοσοκομείο Σιανγκγιά, βρισκόταν εβδομάδες πριν την ολοκλήρωση της πτυχιακής του εργασίας όταν βρέθηκε νεκρός έξω από τον κοιτώνα της σχολής τον Μάιο του 2024, με δύο κουμπιά να λείπουν από το πουκάμισό του. Ένα ζευγάρι γυαλιών του βρέθηκαν σπασμένα στο κρεβάτι του.
Ο θάνατός του συνέβη εν μέσω διερεύνησης για έναν Κινέζο γιατρό στο ίδιο νοσοκομείο που έκανε εγχειρήσεις σε ασθενείς που δεν χρειάζονταν εγχείρηση. Ο γιατρός, Λιού Σιανγκφένγκ, καταδικάστηκε σε 17 έτη φυλάκιση μετά τον θάνατο του Λούο.
Ο Λούο είχε συλλέξει πολύ υλικό που ενέπλεκε τον Λιού και άλλους στο νοσοκομείο στο έγκλημα της εσκεμμένης πρόκλησης βλάβης σε ασθενείς και στην εμπορία οργάνων.
Άτομο κοντά στην οικογένεια Λούο είπε στην Epoch Times ότι ο Λούο είχε αρνηθεί να συμμορφωθεί με τις απαιτήσεις του νοσοκομείου να βρει όργανα από δωρητές παιδιά. Πέθανε αμέσως αφότου εξέφρασε την πρόθεσή του να αναφέρει στις αρχές το νοσοκομείο.
Σε μια αναφορά του Ιουνίου για την διερεύνηση, Κινέζοι αξιωματούχοι, μαζί με το σχετιζόμενο με το νοσοκομείο Κεντρικό Νότιο Πανεπιστήμιο, κατέληξαν από κοινού ότι ο Λούο πήδηξε από το κτήριο.
Οι γονείς του Λούο, που είναι αποφασισμένοι να αποκαλύψουν την αιτία θανάτου του γιού τους, δεν μπορούν να αποδεχθούν το πόρισμα των αρχών.
Η οικογένεια Λούο αργότερα εξέδωσε κοινή δήλωση που αμφισβητεί το επίσημο αφήγημα. Τα άτομα στην ίδια την ομάδα έρευνας ήδη προκαλούν συγκρούσεις συμφερόντων, είπαν. Εκτός του ότι το πανεπιστήμιο εμπλέκεται, η οικογένεια υποπτεύεται μεροληψία σε τουλάχιστον μία από τις άλλες ομάδες που έκαναν την έρευνα. Ένας κλάδος του γραφείου ασφαλείας της Τσανγκσά που ηγείτο της έρευνας είχε πριν κάποιο καιρό απορρίψει υποψίες γύρω από τον θάνατο του Λούο.
«Αυτή η έρευνα είναι, στον πυρήνα της, μια έρευνα των εαυτών τους», γράφει η δήλωση.
Πολλοί Κινέζοι φαίνεται να συμφωνούν. Αναρτήσεις στο διαδίκτυο από την οικογένεια Λούο συχνά έχουν χιλιάδες διαμοιράσεις. Ένα βίντεο από τον πατέρα του Λούο στο οποίο ευχαριστεί το κοινό για την υποστήριξή του είχε 14 εκατομμύρια θεάσεις.
«Εμείς θα πρέπει να πούμε ευχαριστώ», έγραψε κάποιος κάτω από την ανάρτηση. «Εσύ και η οικογένειά σου πληρώσατε βαρύ τίμημα για να έρθει αυτό στο φως σήμερα.»
Διαχείριση οργάνων
Ο Λουό Σουαϊγιού εισήλθε στην Ιατρική Σχολή Σιανγκγιά στο Κεντρικό Νότιο Πανεπιστήμιο το 2021 για μεταπτυχιακό και έκανε πρακτική άσκηση στο Δεύτερο Νοσοκομείο Σιανγκγιά, στο τμήμα μεταμόσχευσης νεφρών.
Στις ιατρικές βάρδιες, δούλευε υπό τον Λιού Σιανγκφένγκ, τον υποδιευθυντή για τις εγχειρήσεις ήπατος, χολής και παγκρέατος.
Εκείνο τον καιρό υπήρχαν πολλές ανώνυμες καταγγελίες για τον Λιού στο διαδίκτυο. Άνθρωποι έλεγαν ότι ήταν θύματα και εργαζόμενοι του νοσοκομείου είπαν ότι ο Λιού υπερέβαλε στην διάγνωση των ασθενών, τους πουλούσε ακριβά φάρμακα κακής ποιότητας, και συχνά πίεζε για ακριβές εγχειρήσεις που τις βάσιζε σε φτιαχτά στοιχεία.
Ένα άτομο ισχυρίστηκε ότι ο γιατρός αφαίρεσε το πάγκρεας και την σπλήνα του πατέρα του λόγω ανησυχιών καρκίνου, αν και δεν είχαν βρεθεί καρκινικά κύτταρα. Ένας άλλος κατηγόρησε τον Λιού για αφαίρεση υγιούς χοληδόχου κύστης και εισαγωγής «πετρών» σε αυτήν για το δείξει στην οικογένεια του ασθενούς. Το καλοκαίρι του 2022, ο θυμός των κατοίκων ανάγκασε το νοσοκομείο να θέσει τον Λιού σε αναστολή και να ανοίξει έρευνα, που βρήκε τον Λιού ένοχο για βλάβη σε πέντε ασθενείς και για ελαφρύ τραυματισμό σε έναν. Κανένας από τους ασθενείς δεν χρειαζόταν εγχείρηση αρχικά.
Ο Λουό δούλευε με τον Λιού μήνες πριν την έρευνα για τον χειρούργο, σύμφωνα με στιγμιότυπα των προσωπικών του συνομιλιών και καταγραφές που είδε η Epoch Times.
Ένα μυστικά καταγεγραμμένο βίντεο από τον Λούο δείχνει ότι ο Λιού πιθανώς είχε πάρει σχεδόν 150 εκατοστά λεπτού εντέρου από έναν ασθενή, λέγοντας στον γιατρό της μονάδας εντατικής: «όσο περισσότερο τόσο καλύτερα.»
Παραμένει ασαφές τι έκανε ο Λιού με το λεπτό έντερο. Σε καταγγελία κατά του νοσοκομείου, οι γονείς του Λουό, αναφέροντας μια συνομιλία τεσσάρων ωρών, είπαν ότι ο Λιού είχε ισχυριστεί ότι είχε «άλλους σκοπούς» για το όργανο, μια φράση που θεωρούν ότι σημαίνει μεταμόσχευση οργάνου.
Ο Λιού δεν ήταν ο μόνος για τον οποίον υπήρχαν κατηγορίες στην καταγγελία.
Σε μια ανάρτηση του Ιουλίου 2022 στο Ντοουγίν, την κινεζική εκδοχή του ΤικΤοκ, ένας γιατρός του νοσοκομείου Σιανγκγιά είπε σε ασθενείς που έψαχναν μεταμόσχευση νεφρού να ετοιμάσουν 200.000 γιουάν για «μια πληρωμή πηγής νεφρού», επιπλέον του κόστους χειρουργείου, δείχνοντας ότι το νοσοκομείο είχε βάλει στις δραστηριότητές του το εμπόριο οργάνων, έγραψε η οικογένεια Λούο.
Ο Λούο έγραψε στο βιογραφικό του ότι είχε λάβει μέρος σε 200 μεταμοσχεύσεις νεφρών σε περίοδο τριών ετών.
Σχεδόν αμέσως αφότου έλαβε αποδοχή από την σχολή, ο Λούο πήρε μια δουλειά από έναν χειρούργο νεφρών του νοσοκομείου Σιανγκγιά. Ο χειρούργος του είπε να βρει 12 παιδικά όργανα, έξι από κάθε φύλο, για χρήση στο νοσοκομείο ως «είδη», σύμφωνα με καταγραφές ήχου που εξέτασε η Epoch Times. Δεν τα είχε βρει όλα έως τον θάνατό του, έγραψαν συγγενείς του Λούο.
Άλλες ηχογραφήσεις ή καταγραφές βίντεο δείχνουν τον Λούο σε μια κοντινή πόλη για παραλαβή δύο νεφρών. Μια αντρική φωνή τον ρωτά αν ήθελε και το ήπαρ, και αφότου απάντησε όχι, το άτομο ρώτησε κάποιον άλλον.
«Σήμερα βγάλαμε κομπόδεμα», ένας άλλος άντρας απάντησε, και ακολούθησαν γέλια.
Στιγμιότυπα που ανήρτησε ο πατέρας του Λούο σε κοινωνικά μέσα δείχνουν ότι ο Λούο έλαβε πάνω από 440.000 γιουάν ($61.000) για «υπηρεσίες πληρωμών» μεταξύ 2021 και 2023. Μετέφερε τα περισσότερα χρήματα σε μια προϊσταμένη νοσοκόμα στο τμήμα μεταμόσχευσης νεφρού του Σιανγκγιά, δημιουργώντας υποψίες ξεπλύματος χρήματος, είπε η οικογένεια Λούο.
Αμφιβολίες για το επίσημο αφήγημα
Η οικογένεια του Λούο βρήκε το υλικό στον φορητό υπολογιστή του Λούο και στο τηλέφωνό του μετά τον θάνατό του. Ένα σημαντικό ποσό δεδομένων στους μήνες που οδηγούσαν στον θάνατο έλειπε από τις συσκευές, και χρειάστηκαν παραπάνω από μήνα για να επαναφέρουν μερικώς τις πληροφορίες, είπε η οικογένεια. Ένας φάκελος που δημιουργήθηκε το 2022 αποκαλείται «υλικό καταγγελιών», δείχνουν στιγμιότυπα οθόνης που ανήρτησε ο πατέρας του Λούο στο διαδίκτυο.
Η οικογένεια είπε ότι η αστυνομία τους ανάγκασε να υπογράψουν έγγραφο που συμφωνεί να ονομάσει την υπόθεση αυτοκτονία πριν τους επιστρέψουν τα αντικείμενα.
Τα στιγμιότυπά τους δείχνουν ότι το νοσοκομείο είχε μεταφέρει 853.000 γιουάν ($1,2 εκατομμύρια) λίγο μετά τον θάνατο του Λούο και τους είπε να μην μιλήσουν για το θέμα.
Κινέζοι αξιωματούχοι είπαν πως η μεταφορά χρημάτων που ανέφερε η οικογένεια Λούο δείχνει κακοδιαχείριση στο τμήμα που δούλευε ο Λούο και ότι έκαναν παρατήρηση σε τέσσερα άτομα που εμπλέκονται, περιλαμβανομένης της προϊσταμένης νοσοκόμας.
Η επίσημη ανακοίνωση αναγνωρίζει ότι αντέγραψε έγγραφα από τις συσκευές του Λούο αλλά αρνείται ότι τα άλλαξε ή ότι διέγραψε. Ισχυρίζεται ότι δεν είδε τον φάκελο που ανέφερε η οικογένεια και υπέθεσε ότι ο Λούο αφαίρεσε την ζωή του λόγω κακής ακαδημαϊκής απόδοσης.
Η οικογένεια του Λούο κάνει ένσταση στο πόρισμα, με συνεχιζόμενη υποστήριξη του κοινού.
Σε άρθρο στις 17 Ιουνίου, ένας Κινέζος καθηγητής νομικής στο Πανεπιστήμιο Σιτσουάν ανέφερε τις υποψίες του κοινού για το αποτέλεσμα της έρευνας και συμφώνησε με την οικογένεια Λούο σχετικά με αντικειμενικά προβληματικά σημεία.
«Κανένας δεν θα έπρεπε να είναι δικαστής στην έρευνα που γίνεται για τον εαυτό του», έγραψε, προσθέτοντας ότι η κοινωνία, όπως δικηγόροι, δημοσιογράφοι, και επαγγελματίες υγείας θα πρέπει να συμμετάσχουν στην έρευνα για να αποσαφηνιστούν τα αναπάντητα ερωτήματα.
Ένα από τα μεγαλύτερα κυκλώματα οικονομικού εγκλήματος που έχει αποκαλυφθεί ποτέ στην Ευρωπαϊκή Ένωση ήρθε στο φως από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO), που εξυπηρετούσε παράνομες εισαγωγές από την Κίνα έχοντας επίκεντρο το λιμάνι του Πειραιά και δίκτυο εκτελωνιστών, ζημιώνοντας τα δημόσια ταμεία περισσότερο από 700 εκατομμύρια ευρώ.
Η επιχείρηση έφερε την κωδική ονομασία «Καλυψώ» και οι έρευνες απλώθηκαν σε έξι ευρωπαϊκές χώρες – μεταξύ αυτών η Ελλάδα, η Ισπανία, η Γαλλία και η Βουλγαρία – ενώ στην Ελλάδα η έρευνα διενεργήθηκε από τις Υπηρεσίες Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΛ.ΑΣ., σε συνεργασία με τη Διεύθυνση Εγκληματολογικών Ερευνών.
Ο μηχανισμός εξαπάτησης του ΚΚΚ και τα γεωοικονομικά του κέρδη
Η απάτη που αποκαλύφθηκε στην Ελλάδα δεν είναι ένα μεμονωμένο περιστατικό. Εντάσσεται σε ένα παγκόσμιο σύστημα παράκαμψης κανόνων που εφαρμόζει εδώ και χρόνια το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ), με προφανή στόχο την οικονομική και γεωπολιτική ενίσχυση της χώρας με κάθε κόστος, ακόμη και εις βάρος της νομιμότητας.
Μεθοδικά και με κρατική κάλυψη, το Πεκίνο εκμεταλλεύεται «παραθυράκια» του ευρωπαϊκού συστήματος για να αποκομίζει δισεκατομμύρια, παρακάμπτοντας τελωνεία, θεσμούς και κράτη. Το ΚΚΚ μετατρέπει την εμπορική εξαπάτηση σε γεωπολιτικό όπλο.
Όταν η απάτη γίνεται εργαλείο εξουσίας
Οι αποκαλύψεις για τις εικονικές εταιρείες και τις χαμηλότατες τιμολογήσεις δεν είναι απλώς «μια υπόθεση λαθρεμπορίου». Αποτελούν κρίκους μιας αλυσίδας που ξεκινά από το ίδιο το κινεζικό καθεστώς. Η υπόθεση δεν αφορά μεμονωμένους παραβάτες, αλλά φέρνει στο φως έναν καλά οργανωμένο μηχανισμό με επίκεντρο την ίδια την κινεζική κρατική μηχανή.
Το ΚΚΚ, μεθοδικά και οργανωμένα, προωθεί ένα μοντέλο εξαγωγών όπου ο έλεγχος, το κέρδος και η γεωπολιτική διείσδυση βαδίζουν μαζί. Με τεχνικές εξαπάτησης – είτε μέσω παραποιημένων τιμολογίων είτε μέσω offshore εταιριών – το Πεκίνο απομυζά δισεκατομμύρια από τις ευρωπαϊκές οικονομίες. Δημιουργούνται τεράστια περιθώρια κέρδους που ενισχύουν τη δύναμη του Πεκίνου και επανεπενδύονται σε στρατηγικούς τομείς, από την τεχνολογία μέχρι την ενέργεια. Η απάτη, λοιπόν, δεν είναι τυχαία. Είναι μέρος ενός ευρύτερου σχεδίου.
Εμπορική διείσδυση με ψευδή στοιχεία
Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία καταπολέμησης απάτης (OLAF), η Κίνα έχει επανειλημμένα εμπλακεί σε εκτεταμένες περιπτώσεις τελωνειακής απάτης, κυρίως μέσω υποτιμολόγησης εισαγόμενων προϊόντων, πλαστών τιμολογίων και παραβίασης κανόνων προέλευσης. Σε έκθεσή της, το 2022, η OLAF προειδοποιεί ότι τέτοιες πρακτικές οδηγούν σε τεράστιες απώλειες εσόδων για την ΕΕ, που ανέρχονται σε δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως.
«Το φαινόμενο δεν είναι απλά εμπορική απάτη, αλλά στρατηγική υπονόμευση της ευρωπαϊκής αγοράς», τονίζει ανώτατη πηγή της OLAF, επισημαίνοντας ότι οι ενδείξεις για «κεντρικό συντονισμό από κρατικές δομές της Κίνας» είναι πλέον σαφείς.
Οργανωμένος οικονομικός πόλεμος
Παρόμοια ευρήματα παρουσίασε και η Europol, η οποία έχει ερευνήσει δίκτυα που εξάγουν φτηνά προϊόντα από την Κίνα, διοχετεύοντάς τα στην ευρωπαϊκή αγορά μέσω μεσαζόντων και εταιρειών-βιτρίνα, συχνά υπό την καθοδήγηση ή την ανοχή κινεζικών κρατικών φορέων. Η μεθοδολογία αυτή δεν είναι απλώς εγκληματική, είναι δομικά υπολογισμένη για να παρακάμπτει συστηματικά τα ευρωπαϊκά τελωνεία και να διαβρώνει την ανταγωνιστικότητα των ευρωπαϊκών επιχειρήσεων.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου έχει αναφέρει στην τελευταία του ανασκόπηση για την Κίνα (2023) ότι η χώρα δεν συμμορφώνεται πλήρως με τις δεσμεύσεις διαφάνειας και εμπορικής ισοτιμίας, υπονομεύοντας την αρχή του ελεύθερου ανταγωνισμού. Η κρατική στήριξη μέσω επιδοτήσεων και αδιαφάνειας σε επιχειρήσεις που εξάγουν μαζικά – πολλές φορές με πλαστά ή παραπλανητικά εμπορικά έγγραφα – θεωρείται στρατηγικό εργαλείο του ΚΚΚ εξαγωγής ισχύος.
Η «Κέλλυ» από την Κίνα: η εγκέφαλος πίσω από τη σπείρα
Σύμφωνα με τις Αρχές, στο επίκεντρο του κυκλώματος βρίσκεται μια Κινέζα επιχειρηματίας γνωστή με το ψευδώνυμο «Κέλλυ», η οποία είχε στήσει ένα εκτεταμένο δίκτυο παράνομων εισαγωγών, εκτελωνιστών και λογιστών με βάση τον Πειραιά και δορυφορικά «κελύφη» εταιρειών με έδρα κυρίως τη Βουλγαρία.
Πίσω από τις πλαστές διαδικασίες κρυβόταν ένα καλοστημένο σχέδιο εξαπάτησης των τελωνειακών και φορολογικών αρχών: εισαγωγές προϊόντων με ψευδείς δηλώσεις αξίας και κατηγορίας, προκειμένου να πληρώνουν λιγότερους δασμούς και ΦΠΑ, ενώ οι πραγματικές διαδρομές των προϊόντων αποκρύπτονταν επιμελώς.
Το σχέδιο: από την Κίνα στην ΕΕ μέσω Πειραιά
Η εγκληματική οργάνωση εισήγαγε μαζικά προϊόντα από την Κίνα, κυρίως υφάσματα, υποδήματα, ηλεκτρικά σκούτερ και ποδήλατα, μέσω του λιμανιού του Πειραιά. Εκεί, με τη βοήθεια επίορκων τελωνειακών, υποτιμούσαν τεχνητά την αξία των κοντέινερ ή παρουσίαζαν πλαστά στοιχεία για το περιεχόμενό τους. Έτσι, πλήρωναν ελάχιστους δασμούς.
Τα εμπορεύματα καταχωρούνταν σε εταιρείες με έδρα κυρίως τη Βουλγαρία, που λειτουργούσαν ως μεταβατικές στάσεις. Στην πραγματικότητα, τα εμπορεύματα μεταφέρονταν μέσω εικονικών πωλήσεων σε τρίτες χώρες της ΕΕ, ενώ ο τελικός προορισμός τους ήταν η μαύρη αγορά σε Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία και Πολωνία.
Εταιρείες-φαντάσματα και απάτη ΦΠΑ
Η απάτη ολοκληρωνόταν με την κατάχρηση της τελωνειακής διαδικασίας CP42, η οποία επιτρέπει την απαλλαγή από τον ΦΠΑ για εμπορεύματα που διακινούνται από ένα κράτος-μέλος σε άλλο. Μέσω αυτής της μεθόδου, ο ΦΠΑ δεν καταβαλλόταν ποτέ, με τις εταιρείες-«κέλυφος» να παριστάνουν τους αγοραστές και να εξαφανίζονται πριν τον καταλογισμό των οφειλών.
Το δίκτυο χρησιμοποιούσε πλαστά ή υποκλαπέντα τιμολόγια, ΑΦΜ και εμπορικά έγγραφα, τα οποία καταστρέφονταν μετά την ολοκλήρωση της διακίνησης. Τα προϊόντα αποθηκεύονταν σε ελεγχόμενες αποθήκες και πωλούνταν στη μαύρη αγορά, ενώ τα κέρδη επέστρεφαν στην Κίνα μέσω υπόγειων τραπεζικών κυκλωμάτων.
Κατασχέσεις και συλλήψεις στην Ελλάδα
Η ελληνική Αστυνομία προχώρησε σε πέντε συλλήψεις, μεταξύ των οποίων τελωνειακοί υπάλληλοι, εκτελωνιστές και ένας δημοτικός υπάλληλος του Πειραιά. Κατασχέθηκαν 4,7 εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά, καθώς και κρυπτονομίσματα και ψηφιακά πορτοφόλια.
Επιπλέον, σε όλη την Ευρώπη δεσμεύτηκαν:
5,8 εκατομμύρια ευρώ σε μετρητά
7.133 ηλεκτρικά ποδήλατα
3.696 ηλεκτρικά σκούτερ
480 κοντέινερ προς εξακρίβωση
11 ακίνητα στην Ισπανία
27 πολυτελή οχήματα, τσάντες, ρολόγια και κοσμήματα
Ζημία 700 εκατομμυρίων ευρώ
Η συνολική ζημία που προκάλεσε το κύκλωμα υπολογίζεται σε 700 εκατομμύρια ευρώ περίπου, εκ των οποίων:
250 εκατομμύρια ευρώ αφορούν διαφυγόντες τελωνειακούς δασμούς
450 εκατομμύρια ευρώ σε μη καταβληθέντα ΦΠΑ
Η ζημία επηρεάζει τόσο τα ευρωπαϊκά ταμεία όσο και εθνικούς προϋπολογισμούς, με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία να τονίζει τη σοβαρότητα της υπόθεσης και την ανάγκη διακρατικής συνεργασίας για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων.
Δόλια κέρδη, πολιτική επέκταση
Το συμπέρασμα είναι σαφές: μέσα από τέτοιες δόλιες εμπορικές πρακτικές, το ΚΚΚ αντλεί αθέμιτα κέρδη από τις ευρωπαϊκές αγορές, αποδυναμώνοντας τις εθνικές οικονομίες και προωθώντας ταυτόχρονα την πολιτική του επιρροή. Η περίπτωση της Ελλάδας είναι ένα μόνο τμήμα ενός πολύ ευρύτερου και καλά ενορχηστρωμένου σχεδίου οικονομικής διείσδυσης.
Τι έπεται
Η έρευνα παραμένει σε πλήρη εξέλιξη, με τις Αρχές να εξετάζουν ψηφιακά πειστήρια μεγάλης σημασίας, τα οποία αναμένεται να φωτίσουν ακόμα περισσότερο το εύρος του κυκλώματος. Οι συλληφθέντες θα οδηγηθούν στον εκπρόσωπο της Ευρωπαϊκής Εισαγγελίας, που έχει τον κεντρικό ρόλο στον χειρισμό της υπόθεσης.
Η επιχείρηση «Καλυψώ» θεωρείται σταθμός στην αποκάλυψη διακρατικών εγκληματικών οργανώσεων που εκμεταλλεύονται τα κενά της ευρωπαϊκής ενιαίας αγοράς για τεράστιες απάτες. Και όσο καθυστερεί η ευρωπαϊκή αντίδραση τόσο διευκολύνεται ένα σύστημα που λειτουργεί δόλια, αλλά με κρατική καθοδήγηση και στόχο την αποδυνάμωση των θεσμών της ΕΕ.
ΑΜΣΤΕΡΝΤΑΜ—Καθώς οι επικεφαλής του ΝΑΤΟ στην Ολλανδία αυτήν την εβδομάδα συγκεντρώθηκαν για να αποκαλύψουν μια ιστορική συμφωνία αύξησης στρατιωτικών δαπανών, το Πεκίνο παρακολουθούσε νευρικά από την άλλη πλευρά του κόσμου.
Το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς εξέδωσε μια σειρά δηλώσεων, κατηγορώντας το ΝΑΤΟ για «δημιουργία σύγκρουσης» και επέκρινε τις προθέσεις της συμμαχίας.
Στην σύνοδο αυτού του έτους, οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να αυξήσουν τους στόχους τους για στρατιωτικές δαπάνες στο 5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ), μια σημαντική αύξηση από το 2% που είχε τεθεί κατά την διάρκεια συνόδου στην Ουαλία το 2014.
Κατά την διάρκεια της συνόδου, ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούτε, προειδοποίησε για την υποστήριξη της Ρωσίας από το Πεκίνο, την γρηγορότερη στρατιωτική ενίσχυση του Πεκίνου, και την αυξανόμενη απειλή κινεζικής εισβολής στην Ταϊβάν.
Το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ) επέκρινε την αύξηση αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ στο 5% του ΑΕΠ.
«Οι χώρες του ΝΑΤΟ ήδη αποτελούν το 55% των παγκόσμιων αμυντικών δαπανών το 2024. Παρόλα αυτά απαιτείται να αυξήσουν την αμυντική επένδυση στο 5% του ΑΕΠ για να χτίσουν ένα ‘πιο θανάσιμο ΝΑΤΟ’», είπε ένας εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, ο Γκουό Τζιακούν, κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου στις 26 Ιουνίου.
Το καθεστώς εμφανίστηκε να ανησυχεί από την στρατιωτική ενίσχυση του ΝΑΤΟ και τους βαθύτερους δεσμούς με Ινδο-Ειρηνικά έθνη τα πρόσφατα χρόνια, με τον Γκουό να κατηγορεί την συμμαχία για «Ψυχροπολεμική νοοτροπία.»
Το ΝΑΤΟ τα πρόσφατα χρόνια πήρε σκληρή στάση έναντι της αυξανόμενης απειλής της Κίνας.
Κατά την διάρκεια συνέντευξης τύπου στο τέλος της συνόδου του ΝΑΤΟ στις 25 Ιουνίου, ο Ρούτε είπε ότι η αύξηση σε αμυντικές δαπάνες δεν είχε αίτιο μόνο την έκκληση του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ, αλλά επίσης την ανάγκη, αναφέροντας την μακροπρόθεσμη απειλή της Ρωσίας, την εμφάνιση νέων αντιπάλων, και τις αυξανόμενες ανησυχίες για την μεγάλη στρατιωτική ενίσχυση της Κίνας.
Μιλώντας στο δημόσιο φόρουμ την πρώτη μέρα του συνεδρίου, ο Ρούτε επίσης περιέγραψε το Πεκίνο ως μια αναδυόμενη απειλή για το ΝΑΤΟ.
«Ίσως κάνουν περισσότερα με τις στρατιωτικές ικανότητές τους στο μέλλον. Και γνωρίζουμε τους κινδύνους που διατρέχουμε με την Ταϊβάν», είπε.
Ο Ρούτε πρότεινε ότι αν οι εντάσεις αυξηθούν στον Ειρηνικό της Ασία, ο Κινέζος επικεφαλής Σι Τζινπίνγκ ίσως θυμηθεί «τον παλιό του συνάδελφο στο Κρεμλίνο» για την ισχυρή στήριξη της Κίνας από την Ρωσία και αναγκάσει την Ρωσία να κρατά την Δύση απασχολημένη με τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Σε απάντηση, ο Γκουό κατηγόρησε το ΝΑΤΟ για «υποκίνηση σύγκρουσης.» Ισχυρίστηκε ότι κάποιοι εντός του ΝΑΤΟ ψάχνουν δικαιολογίες για αύξηση στρατιωτικών δαπανών και επέκταση της παρουσίας της συμμαχίας στην ασιατική περιοχή του Ειρηνικού.
Στην σύνοδο της Χάγης, τα μέλη του ΝΑΤΟ συμφώνησαν να δώσουν τουλάχιστον 3,5% του ΑΕΠ τους ετησίως σε βασικές αμυντικές υποχρεώσεις έως το 2035.
Επίσης, οι χώρες μέλη θα δαπανήσουν ένα επιπλέον 1,5% του ΑΕΠ τους ετησίως για επένδυση σε κρίσιμες υποδομές, διαδικτυακή ασφάλεια, πολιτική ετοιμότητα, και καινοτομία, και για ενίσχυση της αμυντικής βιομηχανίας.
Σύμφωνα με τον Τραμπ, η επένδυση σε κρίσιμες υποδομές σημαίνει και δημιουργία ασφαλών αλυσίδων εφοδιασμού για παραγωγή απαιτούμενων ορυκτών, ζωτικών στον αμυντικό τομέα.
«Η κρίση της Ουκρανίας έχει επίσης φέρει στο προσκήνιο την άμεση ανάγκη επανοικοδόμησης της αμυντικής μας βιομηχανίας, τόσο στις Ηνωμένες Πολιτείες και μεταξύ των συμμαχικών εθνών. Δεν μπορούμε να εξαρτόμαστε από ξένους αντιπάλους για κρίσιμα ορυκτά», είπε ο Τραμπ σε συνέντευξη τύπου μετά την σύνοδο.
Η Κίνα κυριαρχεί στις αλυσίδες εφοδιασμού σπανίων γαιών, έχοντας το 70% της παγκόσμιας παραγωγής και σχεδόν το 90% της ικανότητας επεξεργασίας, σύμφωνα με έρευνα του 2023 του Ινστιτούτου Ενεργειακών Μελετών της Οξφόρδης.
Το κινεζικό καθεστώς έχει μετατρέψει αυτήν την κυριαρχία σε στρατηγικό όπλο κατά άλλων χωρών τα πρόσφατα χρόνια.
Τον Απρίλιο, το Πεκίνο άρχισε περιορισμούς εξαγωγών για κρίσιμα στοιχεία σπανίων γαιών, μέταλλα, και μαγνήτες ως απάντηση στους αμοιβαίους δασμούς του Τραμπ.
Το Πεκίνο έχει εντείνει τους ελέγχους εξαγωγών για επτά στοιχεία σπανίων γαιών—σαμάριο, γαδολίνιο, τέρβιο, δυσπρόσιο, λουτέτιο, σκάνδιο, και ύτριο—δυσκολεύοντας τις αλυσίδες εφοδιασμού που είναι κρίσιμες για την άμυνα της Αμερικής, την διαστημική και την κατασκευή αυτοκινήτων.
Οι τελευταίοι περιορισμοί ακολουθούν μια απαγόρευση εξαγωγών του Δεκεμβρίου 2024 για τρία βασικά στοιχεία—αντιμόνιο, γάλλιο, και γερμάνιο—που τέθηκε ως αντίποινα στους τεχνολογικούς περιορισμούς του προέδρου Τζο Μπάιντεν που στόχευαν το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς.
Ο Τραμπ είπε πως η Κίνα έχει συμφωνήσει να άρει τους περιορισμούς εξαγωγών σε μαγνήτες και αναγκαίες σπάνιες γαίες μετά τον διάλογο στο Λονδίνο στις αρχές Ιουνίου.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα κατέληξαν σε νέα συμπληρωματική συμφωνία, στο πλαίσιο των συνεχιζόμενων εμπορικών διαπραγματεύσεων μεταξύ των δύο χωρών, όπως επιβεβαίωσε στις 26 Ιουνίου αξιωματούχος του Λευκού Οίκου στην εφημερίδα The Epoch Times.
Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει νωρίτερα στους δημοσιογράφους ότι η συμφωνία υπεγράφη στις 25 Ιουνίου, χωρίς ωστόσο να αποκαλύψει λεπτομέρειες. Είχε αναφέρει ότι οι ΗΠΑ ξεκινούν να «ανοίγουν» την Κίνα και ότι «πράγματα που δεν θα μπορούσαν ποτέ να συμβούν στο παρελθόν, τώρα γίνονται».
Όταν ζητήθηκαν διευκρινίσεις, ο αξιωματούχος του Λευκού Οίκου εξήγησε ότι επρόκειτο για ένα «συμπληρωματικό πρωτόκολλο για ένα πλαίσιο εφαρμογής της συμφωνίας της Γενεύης», αποφεύγοντας να επεκταθεί περαιτέρω.
Η αρχική συμφωνία είχε επιτευχθεί τον Μάιο, όταν ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, και ο Εμπορικός Αντιπρόσωπος, Τζέημσον Γκρηρ, είχαν συναντηθεί με τον Κινέζο αντιπρόεδρο και βασικό εκπρόσωπο για οικονομικά θέματα, Χε Λιφένγκ, καθώς και με την πρόεδρο της Ελβετίας, Κάριν Κέλερ-Σούττερ, στη Γενεύη. Την περίοδο εκείνη, οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν επιβάλει δασμούς ύψους 145% σε όλα τα εισαγόμενα κινεζικά προϊόντα, ενώ η Κίνα ανταπέδιδε με δασμούς 125% στα αμερικανικά.
Η συμφωνία εξελίχθηκε έπειτα από περαιτέρω συνομιλίες στο Λονδίνο. Στις 11 Ιουνίου, ο πρόεδρος Τραμπ είχε αναφέρει σε ανάρτησή του ότι οι συνολικοί δασμοί για τις ΗΠΑ φτάνουν το 55%, ενώ για την Κίνα το 10%, χαρακτηρίζοντας την εμπορική σχέση των δύο χωρών «εξαιρετική».
Η συμφωνία ανακοινώθηκε μία ημέρα μετά την απόφαση του Αμερικανού προέδρου να επιτρέψει στην Κίνα να συνεχίσει την αγορά ιρανικού πετρελαίου, αίροντας προηγούμενες κυρώσεις που είχαν επιβληθεί για το ίδιο ζήτημα. Ο Τραμπ είχε εκφράσει την ελπίδα ότι το Πεκίνο θα προβεί σε αυξημένες αγορές πετρελαίου και από τις Ηνωμένες Πολιτείες, χαρακτηρίζοντας την κίνηση αυτή «μεγάλη του τιμή».
Η νέα συμφωνία ανακοινώθηκε την ίδια ημέρα με τη δήλωση της GE Appliances – εταιρείας που ανήκει από το 2016 στον κινεζικό όμιλο Haier Group – για επένδυση 490 εκατομμυρίων δολαρίων στην επέκταση της μονάδας παραγωγής πλυντηρίων και στεγνωτηρίων στο Λούισβιλ του Κεντάκυ, μεταφέροντας περισσότερη παραγωγή από την Κίνα στις ΗΠΑ.
Η επένδυση αναμένεται να δημιουργήσει 800 νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης, ενισχύοντας περαιτέρω τη βιομηχανική ταυτότητα της πόλης ως κέντρου κατασκευής οικιακών συσκευών υψηλής τεχνολογίας.
Ο διευθύνων σύμβουλος της GE Appliances, Κέβιν Νόλαν, ανέφερε ότι η επαναφορά της παραγωγής στις ΗΠΑ είναι σε απόλυτη ευθυγράμμιση με τη στρατηγική της εταιρείας για «μηδενική απόσταση» από τον πελάτη. Υποστήριξε επίσης ότι πρόκειται για την πιο πρόσφατη απόφαση επαναπατρισμού της παραγωγής και πως αντανακλά το υφιστάμενο οικονομικό και πολιτικό περιβάλλον.
Προς το παρόν δεν έχει γίνει γνωστό εάν η απόφαση της GE σχετίζεται άμεσα με τη συμφωνία της 25ης Ιουνίου. Ωστόσο, το χρονοδιάγραμμα της ανακοίνωσης προηγείται κατά δύο εβδομάδες της καταληκτικής ημερομηνίας της 9ης Ιουλίου, που έχει θέσει ο πρόεδρος Τραμπ για την επίτευξη συμφωνιών αμοιβαιότητας στους δασμούς με τους εμπορικούς εταίρους των ΗΠΑ, προειδοποιώντας ότι σε διαφορετική περίπτωση οι δασμοί ενδέχεται να αυξηθούν σημαντικά από το τρέχον όριο του 10%.
Η κινεζική οικονομία αντιμετωπίζει αυξανόμενα σημάδια βαθιάς ύφεσης, σύμφωνα με ειδικούς, οι οποίοι προειδοποιούν για ενδεχόμενη μετάβαση σε καθεστώς «ολοκληρωτικής ύφεσης», με την ανεργία να αυξάνεται και τους συστημικούς κινδύνους να ενισχύονται, δημιουργώντας συνθήκες κοινωνικής αστάθειας.
Στις 19 Ιουνίου, η εταιρεία ηλεκτρικών οχημάτων Hozon Auto υπέβαλε αίτηση πτώχευσης, σύμφωνα με το κρατικό τηλεοπτικό δίκτυο του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ), CCTV. Ανάλογη δημοσιότητα προκάλεσε και η είδηση για μαζικές απολύσεις στην ηλεκτρονική πλατφόρμα υπηρεσιών 58.com, που απασχολεί εκατομμύρια χρήστες για εύρεση στέγης, εργασίας και οικιακών υπηρεσιών.
Σύμφωνα με αναφορές, η πλατφόρμα προχώρησε σε περικοπές 20% έως 30% του προσωπικού της – περίπου 10.000 άτομα – κυρίως σε τεχνικά και περιφερειακά τμήματα, γεγονός που προκάλεσε κύμα σχολίων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Κίνας.
Κατάρρευση του κλάδου των ακινήτων
Σύμφωνα με αναλυτές, οι απολύσεις συνδέονται άμεσα με την κατάρρευση του κλάδου ακινήτων. Ο καθηγητής Σουν Κουο-σιάνγκ, ειδικός στις διεθνείς οικονομικές σχέσεις στο Πανεπιστήμιο Νανχούα της Ταϊβάν, ανέφερε πως η γενικότερη κάμψη της κινεζικής οικονομίας έχει καταστείλει τη ζήτηση των καταναλωτών, με αποτέλεσμα πλατφόρμες όπως η 58.com, που βασίζονται σε αγγελίες εργασίας και συναλλαγές υπηρεσιών, να πλήττονται ιδιαίτερα.
Ο Τζιανγκ Πιντσάο, διακεκριμένος Κινέζος αντικαθεστωτικός που ζει στις ΗΠΑ, δήλωσε στην Epoch Times ότι η πτώση της πλατφόρμας αντικατοπτρίζει τις παράπλευρες συνέπειες από τις μαζικές χρεοκοπίες στον κλάδο των ακινήτων. Όπως τόνισε, η βασική πελατειακή βάση της 58.com ήταν οι αγροτικοί εργάτες που μετακινούνταν στις πόλεις για κατασκευαστική εργασία και αναζητούσαν στέγη και δουλειά μέσω της πλατφόρμας.
Με την κατάρρευση του κατασκευαστικού τομέα, πολλοί έχουν επιστρέψει στις αγροτικές περιοχές, άνεργοι και χωρίς δυνατότητα ενοικίασης. Υποστήριξε επίσης πως και οι κάτοικοι των πόλεων περιορίζουν τις δαπάνες τους και αποφεύγουν την αναβάθμιση της κατοικίας τους, εντείνοντας την καθοδική πορεία.
Πλήγμα στις φιλοδοξίες για τα ηλεκτρικά οχήματα
Η κατάρρευση της Hozon New Energy Automobile, μητρικής της μάρκας ηλεκτρικών οχημάτων NETA, αποτελεί νέο πλήγμα για την κινεζική οικονομία. Η εταιρεία μπήκε σε διαδικασία πτώχευσης έπειτα από το πάγωμα μετοχών αξίας 1 δισεκατομμυρίου γουάν (περίπου 120 εκατ. ευρώ). Παρά την αρχική προβολή της ως ανερχόμενη δύναμη στον κλάδο των ηλεκτρικών οχημάτων, η NETA δεν κατάφερε να αντέξει στον εντεινόμενο ανταγωνισμό τιμών.
Ο καθηγητής Σουν εκτίμησε ότι η υπερπροσφορά και ο έντονος ανταγωνισμός στην αγορά EV έχουν συμπιέσει τα περιθώρια κέρδους, και ότι εταιρείες χωρίς ισχυρή τεχνολογική βάση ή χρηματοδοτική στήριξη είναι ιδιαίτερα ευάλωτες. Ο Τζιανγκ υπογράμμισε ότι η NETA στηρίχθηκε σε χαμηλές τιμές για να αυξήσει το μερίδιό της, τακτική που υπονόμευσε την ανταγωνιστικότητά της στο εξωτερικό, ειδικά στην Ευρώπη, όπου αυξάνεται η δυσπιστία απέναντι στα φθηνά κινεζικά EV.
Πρόσθεσε ότι, σε αντίθεση με μεγάλους «παίκτες» όπως η BYD, εταιρείες όπως η NETA δεν μπορούν να αντεπεξέλθουν στις πιέσεις. Ανέφερε επίσης ότι οι κρατικές επιχειρήσεις απολαμβάνουν προνομιακή μεταχείριση και επιδοτήσεις, οδηγώντας τις ιδιωτικές σε ασφυξία.
Παρότι η BYD δεν είναι κρατική, είναι μία από τις εταιρείες που λαμβάνουν τις μεγαλύτερες κρατικές επιδοτήσεις, ενώ εμπλέκεται και στην επιχείρηση στρατιωτικοπολιτικής συγχώνευσης του ΚΚΚ. Η εταιρεία διαθέτει κέντρα έρευνας και ανάπτυξης σε τρεις «ζώνες στρατιωτικο-πολιτικών επιχειρήσεων», σύμφωνα με τις εκθέσεις της ερευνητικής ομάδας Radarlock από το 2019, και αποτελεί μέρος της μακροπρόθεσμης στρατηγικής «Go-Out» του ΚΚΚ από τη δεκαετία του 1980 για την ανάπτυξη «κρατικών πρωταθλητών» σε παγκόσμιο επίπεδο, με σκοπό την απόκτηση σπάνιων εγχώριων πόρων στο εξωτερικό και την προώθηση του συγκριτικού πλεονεκτήματος.
Υπερπροσφορά και υπερδιάθεση
Η αγορά ακινήτων στην Κίνα παρουσιάζει επί χρόνια υπερπροσφορά. Ο αναλυτής Αντόνιο Γκρατσέφο, με εμπειρία άνω των 20 ετών στην Ασία, έγραψε πρόσφατα ότι ο εμπορικός πόλεμος του Ντόναλντ Τραμπ με την Κίνα ώθησε το Πεκίνο να διατηρήσει τεχνητά υψηλές τιμές στα ακίνητα, ώστε να αποφευχθεί κρίση στο τραπεζικό σύστημα. Υποστήριξε επίσης πως η υπερπαραγωγή χαρακτηρίζει και τον τομέα των ηλεκτρικών οχημάτων, με τις εξαγωγές EV και υβριδικών να καταγράφουν πτώση 9% τον Μάιο σε ετήσια βάση, λόγω των αντιντάμπινγκ πολιτικών ΗΠΑ και ΕΕ.
Ο Τζιανγκ επεσήμανε ότι η παράλληλη κατάρρευση των ακινήτων και της αυτοκινητοβιομηχανίας – δύο βασικών πυλώνων της κινεζικής οικονομίας – προμηνύει μακροχρόνια αστάθεια. Σημείωσε πως ο κλάδος των ακινήτων αντιστοιχούσε στο αποκορύφωμά του σχεδόν στο 30% του ΑΕΠ. Χωρίς ανάκαμψη στην αγορά κατοικίας, εκτίμησε, δεν μπορεί να υπάρξει πλήρης οικονομική αποκατάσταση, ενώ και τα ηλεκτρικά οχήματα ακολουθούν πτωτική πορεία. Υπογράμμισε ότι η ύφεση είναι ήδη παρούσα, αλλά δεν έχει φτάσει ακόμη στο κατώτερο σημείο.
Έρημες βίλες σε προάστιο της Σενγιάνγκ. Επαρχία Λιαονίνγκ, βορειοανατολική Κίνα, 31 Μαρτίου 2023. (Jade Gao /AFP μέσω Getty Images)
Ο καθηγητής Σουν συμμερίζεται τις ανησυχίες αυτές, τονίζοντας ότι η υποχώρηση της ζήτησης στην αγορά ακινήτων και οχημάτων συμπαρασύρει ολόκληρες εφοδιαστικές αλυσίδες, από τις κατασκευές και τα οικοδομικά υλικά μέχρι τη διαφήμιση και τις υπηρεσίες ανθρώπινου δυναμικού. Το αποτέλεσμα, όπως είπε, είναι ένας φαύλος κύκλος απωλειών θέσεων εργασίας και μείωσης της κατανάλωσης.
Ο καθηγητής Φρανκ Σιε του Πανεπιστημίου της Νότιας Καρολίνας στο Έικεν δήλωσε στην Epoch Times ότι αναμένονται και νέες χρεοκοπίες. Όπως ανέφερε, ο «οικονομικός χειμώνας» στην Κίνα δεν έχει τελειώσει – αντίθετα, βαθαίνει. Παρά τις προσπάθειες του καθεστώτος να συγκαλύψει τα δεδομένα, εκτίμησε ότι τα σημάδια συστημικής πίεσης είναι πλέον σαφή και ότι η χώρα οδεύει προς μια ολοκληρωτική ύφεση.
Οι κοινωνικές επιπτώσεις
Πέραν των οικονομικών συνεπειών, αυξάνονται και οι ανησυχίες για το κοινωνικό κόστος και το ενδεχόμενο κοινωνικών αναταραχών. Ο Τζιανγκ ανέφερε πως οι πιο ευάλωτοι είναι οι αγρότες που εγκατέλειψαν τις κοινότητές τους για εργασία στις πόλεις και πλέον επιστρέφουν άνεργοι, ενώ δεν υπάρχει πλέον καλλιεργήσιμη γη γι’ αυτούς.
Υποστήριξε ότι οι αγροτικές περιοχές, η γεωργία και οι αγρότες αποτελούν τις «ξεχασμένες ζώνες καταστροφής» της κινεζικής κοινωνίας. Αν αυτή η πορεία συνεχιστεί, προειδοποίησε, η Κίνα θα μπορούσε να βρεθεί αντιμέτωπη με μαζικά ξεσπάσματα κοινωνικής δυσαρέσκειας, συγκρίσιμα με αγροτικές εξεγέρσεις του παρελθόντος, καθώς οι αγρότες εξακολουθούν να αποτελούν το μεγαλύτερο πληθυσμιακό τμήμα της χώρας.
Σε μια αποκαλυπτική νέα μελέτη με τίτλο «Apple in China: The Capture of the World’s Greatest Company», ο βραβευμένος δημοσιογράφος Πάτρικ ΜακΓκη φωτίζει τον αθέατο δεσμό μεταξύ της Apple και του καθεστώτος του Πεκίνου, μια σχέση τόσο στενή και ασύμμετρη που, όπως υποστηρίζει, έχει θέσει τον τεχνολογικό γίγαντα των ΗΠΑ κάτω από τον άμεσο έλεγχο της κινεζικής κυβέρνησης.
Ο ΜακΓκη, με ακλόνητα στοιχεία ξεσκεπάζει ένα γεγονός που ελάχιστοι τολμούν να πουν δημόσια: η μεγαλύτερη εταιρεία τεχνολογίας στον κόσμο δεν ελέγχει πλέον τη μοίρα της.
Το βιβλίο ξεπερνά τα επιχειρηματικά πλαίσια και εξηγεί γιατί κανείς στις Ηνωμένες Πολιτείες και αλλού δεν θα αντιμετωπίσει την Κίνα για τα εγκλήματα που έχει διαπράξει κατά της ανθρωπότητας (μια έκφραση που χρησιμοποιείται από τα Ηνωμένα Έθνη σχετικά με το Σιντζιάνγκ), παρά τις προσπάθειες των ακτιβιστών υπέρ των ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Μια «συμφωνία υποταγής» ύψους 275 δισ. δολαρίων
Όταν το 2016 ο διευθύνων σύμβουλος της Apple, Τιμ Κουκ, ταξίδεψε στο Πεκίνο, δεν παρουσίασε απλώς μια νέα στρατηγική, παρέδωσε το «κλειδί» της εταιρίας στον Σι Τζινπίνγκ. Με σχέδιο επενδύσεων ύψους 275 δισ. δολαρίων, η Apple υποσχέθηκε να ευθυγραμμιστεί πλήρως με τους στόχους του κινεζικού κράτους. Πρόκειται για ποσό μεγαλύτερο ακόμη και από το ιστορικό Σχέδιο Μάρσαλ των ΗΠΑ – μια οικονομική χειρονομία τέτοιας εμβέλειας, που θα έκανε οποιονδήποτε αναλυτή να αναρωτηθεί ποιος τελικά εξαρτάται από ποιον.
Η απάντηση είναι σαφής: η Apple εξαρτάται – απολύτως – από την Κίνα.
Η τεχνολογία σε λάθος χέρια
Η Apple δεν μετακίνησε απλώς τη γραμμή παραγωγής της στην Κίνα για λόγους κόστους (το κόστος εργασίας είναι χαμηλότερο από οπουδήποτε αλλού ). Σύμφωνα με τον ΜακΓκη, προμήθευσε ενεργά το Πεκίνο με τεχνολογία αιχμής, γνωρίζοντας ότι θα χρησιμοποιηθεί και για σκοπούς πέρα από τα iphone. Στο πλαίσιο του κρατικού προγράμματος Made in China 2025, του φιλόδοξου, αντιδυτικού σχεδίου του Πεκίνου, η Apple περιγράφεται ως «ο μεγαλύτερος υποστηρικτής» των τεχνολογικών φιλοδοξιών του Σι Τζινπίνγκ, ένας τίτλος που, σε καιρούς αυξανόμενης γεωπολιτικής έντασης, έχει σημαντικές συνέπειες.
Η εταιρεία μετέφερε κρίσιμη τεχνογνωσία και παραγωγή στην Κίνα, βοήθησε τις κρατικές κινεζικές επιχειρήσεις να αποκτήσουν ανεξαρτησία από τη Δύση, ανέχθηκε τη βιομηχανική κατασκοπεία και την αντιγραφή των προϊόντων της.
Η Κίνα δεν φιλοξενεί απλώς την παραγωγή – την κατευθύνει.
Η λογοκρισία ως αντάλλαγμα για την αγορά
Ο συγγραφέας παραθέτει πολυάριθμα παραδείγματα εναρμόνισης της Apple με τις επιταγές του Πεκίνου.
Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του Πεκίνου, αφαίρεσε VPN και εφαρμογές προστασίας ιδιωτικότητας, περιόρισε το AirDrop για τους Κινέζους χρήστες και κατέβασε εφαρμογές από το App Store που θεωρούνται αντικαθεστωτικές, διευκολύνοντας την καταστολή της ελευθερίας της έκφρασης. Αντί να αντιπαρατεθεί στις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, η Apple συνεργάζεται ενεργά με το καθεστώς για να παραμείνει εντός αγοράς, ισχυρίζεται ο ΜακΓκη.
Η τεχνολογική συμμόρφωση μετατρέπεται σε πολιτική συνενοχή, σχολιάζει.
Μπορεί η Apple να αποσυνδεθεί από την Κίνα;
Παρά κάποιες κινήσεις διαφοροποίησης της παραγωγής προς την Ινδία και το Βιετνάμ, ο ΜακΓκη αποκαλύπτει ότι η εφοδιαστική αλυσίδα της Κίνας παραμένει ακλόνητη. Η Apple δεν μπορεί να απομακρυνθεί χωρίς να προκαλέσει τεράστιες διαταραχές στη λειτουργία της και χωρίς να αυξήσει το κόστος. Δεν μπορεί πλέον να αντέξει οικονομικά κάτι τέτοιο, ειδικά με τον ολοένα και πιο επιθετικό ανταγωνισμό, συμπεριλαμβανομένων των κινεζικών εταιριών στις οποίες επέτρεψε να αντιγράψουν την τεχνολογία της. Το Πεκίνο έχει σημαντική επιρροή, όπως αποδεικνύεται από τη συμμόρφωση της Apple με τις πολιτικές λογοκρισίας και την αφαίρεση εφαρμογών για να διατηρήσει την πρόσβαση στην κινεζική αγορά. Και όσο παραμένει εξαρτημένη από το Πεκίνο, η ηθική της υπόσταση υπονομεύεται καθημερινά.
Ένα κρίσιμο ερώτημα για τις ΗΠΑ
Καθώς η Apple συμμορφώνεται με τις εντολές του ΚΚΚ, τίθεται ένα πολιτικό και ηθικό ερώτημα: Πώς μπορεί η κυβέρνηση των ΗΠΑ να αντιμετωπίσει σοβαρά την απειλή του Πεκίνου , όταν η εμβληματικότερη αμερικανική εταιρία έχει ήδη υποταχθεί;
Ο ΜακΓκη θέτει το θέμα με σαφήνεια: «Όταν η πιο ισχυρή ιδιωτική εταιρία στον κόσμο ακολουθεί κατά γράμμα τις επιταγές ενός αυταρχικού καθεστώτος, τότε δεν είναι πλέον ιδιωτική υπόθεση, είναι παγκόσμιο πρόβλημα».
Με θάρρος και ντοκουμέντα, δείχνει ότι ο οικονομικός πραγματισμός έχει νικήσει την ηθική λογοδοσία, τουλάχιστον προς το παρόν. Αλλά πόσο θα αντέξει αυτή η ισορροπία, όταν το κόστος της είναι η ίδια η ελευθερία;
Το βιβλίο «Apple in China: The Capture of the World’s Greatest Company» κυκλοφορεί από τον εκδοτικό οίκο Scriber (Νέα Υόρκη, 2025) και αποτελεί ήδη αντικείμενο συζήτησης στα διεθνή φόρουμ πολιτικής, επιχειρηματικότητας και ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Οι πρωτοβουλίες της Κίνας για εμβάθυνση της οικονομικής εμπλοκής και επιρροής της στην Αφρική συνεχίζονται με τον ίδιο ρυθμό, ενώ το Πεκίνο γιορτάζει τη γρήγορη κατασκευή λιμένων στις ακτές της ηπείρου σε πρόσφατες διπλωματικές και εμπορικές εκδηλώσεις.
Παρατηρητές προειδοποιούν ότι η αυξανόμενη κινεζική παρουσία στην Αφρική — που ταυτίζεται σε πολλά μέρη με το πρόγραμμα «Μία ζώνη, ένας δρόμος» του Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) — συνεχίζει την τάση παγίδευσης σε χρέος, εκμετάλλευσης πόρων και περιβαλλοντικής καταστροφής για χώρες στην ήπειρο.
Μόνο για αυτόν τον χρόνο, η Κίνα εμπλέκεται σε κατασκευή, χρηματοδότηση ή λειτουργία 78 λιμένων σε 32 αφρικανικές χώρες — περί το ένα τρίτο των 231 εμπορικών λιμένων που λειτουργούν στην Αφρική, σύμφωνα με το African Center for Strategic Studies (ACSS).
Σε σύγκριση, το ACSS σημείωσε σε αναφορά στις 10 Μαρτίου ότι λιμένες που χτίστηκαν ή βρίσκονται υπό την διαχείριση της Κίνας σε Ασία, Λατινική Αμερική, και Καραϊβική αριθμούν μόλις 34.
Ο Ντέηβυ Τ. Γουόνγκ, Κινέζος οικονομολόγος που ζει στις Ηνωμένες Πολιτείες, είπε στην Epoch Times ότι κινεζικά προγράμματα λιμένων υποστηρίζουν τις άλλες πρωτοβουλίες του Πεκίνου στην Αφρική, κυρίως σιδηροδρόμους και λεωφόρους, καθώς και βιομηχανικά πάρκα.
«Αυτό υπηρετεί τις ανάγκες του προγράμματος ‘Μία ζώνη, ένας δρόμος’ του ΚΚΚ και τη φιλοδοξία του Πεκίνου να αναδιαμορφώσει την παγκόσμια τάξη, να κερδίσει πρόσβαση σε πόρους, και να εξασφαλίσει εμπορικές οδούς», είπε ο Γουόνγκ.
Υπηρετώντας τα ‘παγκόσμια όνειρα’ του ΚΚΚ
Στις 11 Ιουνίου, τελετές υποδοχής έγιναν για την 25η Επέτειο του Φόρουμ για τη Σινο-Αφρικανική Συνεργασία και την Δ΄ Σινο-Αφρικανική Οικονομική και Εμπορική Έκθεση στην Τσανγκσά, επαρχία Χουνάν, στη νότια Κίνα. Την επόμενη μέρα άρχισε η εμπορική έκθεση. Παρευρίσκονταν ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνγκ Γι, οι ομόλογοί του από διάφορες αφρικανικές χώρες, και αρκετοί Αφρικανοί επικεφαλής, όπως ο πρωθυπουργός της Ουγκάντα Ρομπίνα Ναμπάνγια και ο Λιβεριανός αντιπρόεδρος Τζερεμάια Κπαν Κουνγκ.
Άρθρα των κινεζικών κρατικών μέσων για τις εκδηλώσεις ανέφεραν την ικανότητα της χώρας να χτίζει λιμένες ανά την Αφρική και επαναλάμβαναν συνθήματα του ΚΚΚ για «καινοτόμο ανάπτυξη για τον Παγκόσμιο Νότο» και «η Αφρική ασπάζεται τα παγκόσμια όνειρα» του Κινέζου επικεφαλής Σι Τζινπίνγκ.
Ο Γουόνγκ ανέφερε τη συγκέντρωση προγραμμάτων κινεζικών λιμένων στην Δυτική Αφρική, αριθμώντας 35 σε σύγκριση με τους 17 στην Ανατολική Αφρική, 15 στη Νότια Αφρική και 11 στη Βόρεια Αφρική, σύμφωνα με έρευνα της ACSS. Εξασφαλίζοντας τις απομακρυσμένες ακτές του Βόρειου Ατλαντικού και του Κόλπου της Γουινέας, το κινεζικό καθεστώς ελέγχει κρίσιμες ναυτιλιακές διαδρομές για μεταφορά πετρελαίου, αερίου, και άλλων πόρων στην Κίνα.
Η Αφρική έχει περί το ένα τρίτο των ορυκτών πόρων του πλανήτη και είναι πλούσια σε υδρογονάνθρακες, σύμφωνα με το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών. Μαζί με την Κίνα, έχει επίσης τεράστιες εναποθέσεις στοιχείων σπανίων γαιών, που είναι απαραίτητα για κατασκευή μπαταριών και άλλων αγαθών υψηλής τεχνολογίας.
Επιπλέον της άμεσης χρηματοδότησης και κατασκευής, η Κίνα έχει την λειτουργία 10 αφρικανικών λιμένων, σύμφωνα με την ACSS.
Για παράδειγμα, η China Merchants Port Holdings, παρακλάδι της China Merchants Group, αγόρασε μετοχές 50% στον λιμένα Lomé Container Terminal στο Τόγκο μέσω μιας εξαγορασμένης εταιρείας της, κερδίζοντας έλεγχο λειτουργίας στον Λιμένα του Λόμε — τον μόνο βαθέων υδάτων στη Δυτική Αφρική τον καιρό της κατασκευής του.
Γερανοί με λάστιχα και γερανοί φορτοεκφόρτωσης στον λιμένα κοντέινερ βαθέων υδάτων Λέκκι στο Λάγκος, στις 3 Φεβ. 2023. (Pius Utomi Ekpei/AFP μέσω Getty Images)
Παρομοίως, η China Harbor Engineering Company, που έχτισε τον λιμένα βαθέων υδάτων «Λέκκι» στη Νιγηρία, απέκτησε το 54% των μετοχών και άδεια λειτουργίας 16 ετών. Ο «Λέκκι» είναι ένας από τους μεγαλύτερους και πιο πολυσύχναστους λιμένες της Δυτικής Αφρικής.
«Σκοτώνοντας τρία πουλιά με μία πέτρα»
Ο Γουόνγκ πρόσθεσε ότι οι κινεζικές αναπτύξεις λιμένων αλλού στην Αφρική «ενισχύουν τις παγκόσμιες ναυτιλιακές διαδρομές του ΚΚΚ» περαιτέρω μέσω επέκτασης της παρουσίας τους στον Ινδικό Ωκεανό, «ειδικά στην στρατηγική του επιρροή κοντά στα Στενά του Χορμούζ και Μπαμπ ελ Μαντέμπ».
Τα Στενά του Χορμούζ, μεταξύ Ιράν και Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, και η διώρυγα Μπαμπ ελ Μαντέμπ, που συνδέουν την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν, είναι κρίσιμα σημεία ναυτιλίας για παγκόσμιο εμπόριο και μεταφορά ενέργειας.
Ο Σου Τζου-γιουν, διευθυντής Στρατηγικής και Πόρων στο Ινστιτούτο Ταϊβάν για Εθνική Άμυνα και Ασφάλεια, είπε στην Epoch Times ότι η στρατηγική λιμένων του ΚΚΚ στην Αφρική έχει στόχο να εξασφαλίσει την οικονομική, διπλωματική και στρατιωτική θέση του Πεκίνου — κίνηση που περιέγραψε ως «σκοτώνοντας τρία πουλιά με μία πέτρα».
«Οικονομικά, εμπεριέχει την εξαγωγή κατασκευασμένων αγαθών και εισαγωγή πρώτων υλών», περιλαμβάνοντας μέταλλα όπως νικέλιο και κασσίτερο, είπε ο Σου.
«Αυτό είναι ένα εκτενές στρατηγικό σχέδιο, που εκτείνεται από οικονομία, σε διπλωματία, σε μελλοντικές στρατιωτικές ανάγκες», σημείωσε. «Η επένδυση δημιουργεί σχέσεις χρέους με το Πεκίνο, που μετά ενισχύουν την πραγματική διπλωματική επιρροή της Κίνας.»
«Στο τέλος, οι λιμένες ίσως μετατραπούν σε σταθμούς ανεφοδιασμού και παραμονής για τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό.»
Στρατηγικός ανταγωνισμός και κυριαρχία
Εγκαθιδρύοντας τον εαυτό της ως την κυρίαρχη δύναμη στην Αφρική, τα προγράμματα της Κίνας επίσης στοχεύουν να μειώσουν την αμερικανική παγκόσμια διπλωματική ισχύ.
Ο Γουόνγκ σημείωσε τις διπλές πολιτικο-στρατιωτικές συνέπειες της επέκτασης του Πεκίνου.
«Συνδυάζει την αγορά πόρων με προσκόλληση στο εμπορικό σύστημα με τον έλεγχο των σημείων ασφαλείας, και θα έχει βαθιές συνέπειες τόσο στην αφρικανική τοπική σταθερότητα όσο και στον παγκόσμιο γεωπολιτικό ανταγωνισμό», εξήγησε.
Σήμερα, η Κίνα λειτουργεί μόνο μία στρατιωτική βάση στο εξωτερικό, στον λιμένα του Τζιμπουτί στην Ανατολική Αφρική. Έχοντας ανοίξει το 2017, βρίσκεται στην νότια είσοδο της Ερυθράς Θάλασσας μεταξύ Αφρικής και Μέσης Ανατολής, ελέγχοντας μια σημαντική ναυτιλιακή γραμμή που συνδέει Ασία, Αφρική και Ευρώπη.
Κινεζική στρατιωτική βάση δίπλα στον λιμένα πολλαπλών χρήσεων Ντοράλε. Τζιμπουτί, 4 Ιουλίου 2018. (Yasuyoshi Chiba/AFP μέσω Getty Images)
Ο λιμένας έχει γίνει παράδειγμα της λεγόμενης ‘παγίδας χρέους’ που δημιουργεί το πρόγραμμα «Μία ζώνη, ένας δρόμος» του ΚΚΚ. Ο Γουόνγκ επεσήμανε ότι το χρέος του Τζιμπουτί προς την Κίνα αντιστοιχεί στο 80% του ΑΕΠ του.
Είπε ότι η μαζική επένδυση του ΚΚΚ στους λιμένες της Αφρικής «προκάλεσε την απώλεια ελέγχου κρίσιμων υποδομών από τις τοπικές κυβερνήσεις», εγείροντας σοβαρές «ανησυχίες κυριαρχίας και ασφάλειας».
Η κινεζική οικονομική δραστηριότητα στην Αφρική έχει δεχτεί επικρίσεις για την έμφασή της στην αφαίρεση πόρων από την ήπειρο εις βάρος της ανάπτυξης βιομηχανιών που δίνουν αξία, όπως και της περιβαλλοντικής προστασίας. Οι εργασιακές σχέσεις στις σινο-αφρικανικές συνεργασίες είναι συχνά κακές.
Μια έρευνα του 2022 του Ινστιτούτου Μελετών Ασφαλείας για κινεζικές επιχειρήσεις σε έξι αφρικανικές χώρες βρήκε ότι «ενώ η Κίνα είναι ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Αφρικής, οι καταχρηστικές εργασιακές πρακτικές των κινεζικών εταιρειών είναι λόγος ανησυχίας».
Άρθρο της 15ης Απριλίου του περιοδικού Africa Defense Forum λέει πως μια μεγαλύτερη «κινεζική ναυτική παρουσία στις αφρικανικές ακτές θα μπορούσε να έχει καταστροφικές συνέπειες για κάθε έθνος που ελπίζει να προστατεύσει τα εθνικά δικαιώματα αλιείας».
«Ο στόλος βαθέων υδάτων της Κίνας ήδη λεηλατεί τα αποθέματα της αλιείας σε όλο το μήκος της δυτικής αφρικανικής ακτής», παρατήρησε.
Ο Σου σχολίασε: «Αυτό είναι απλώς άλλη μια μορφή κακόβουλης εκμετάλλευσης» στο αναπτυξιακό μοντέλο του ΚΚΚ για την Αφρική. Σημείωσε ένα πρόσφατο κύμα επιθέσεων σε κινεζικές εταιρείες από τοπικές ένοπλες ομάδες στην Αφρική.
«Πολλοί Αφρικανοί πολίτες νιώθουν να έχουν υποστεί εκμετάλλευση και στοχοποιούν Κινέζους εργάτες και εταιρείες ως αντίποινα», είπε ο Σου.
Ο Λαϊκός Απελευθερωτικός Στρατός (ΛΑΣ) της Κίνας επιδιώκει ενεργά την ανάπτυξη δυνατοτήτων παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης (AI) για τη συλλογή και ανάλυση στρατιωτικών πληροφοριών, σύμφωνα με έκθεση ανάλυσης απειλών που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιουνίου.
Η έκθεση, την οποία εκπόνησε η αμερικανική ερευνητική ομάδα Insikt Group (παράρτημα της Recorded Future), βασίστηκε σε ανάλυση δημοσιευμάτων από μέσα που συνδέονται με τον ΛΑΣ, επιστημονικών άρθρων, αιτήσεων ευρεσιτεχνιών και εγγράφων προμηθειών. Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της ομάδας, το υλικό αυτό τεκμηριώνει «ξεκάθαρο ενδιαφέρον» του κινεζικού στρατού για εργαλεία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης.
Όπως αναφέρεται, το στρατιωτικο-βιομηχανικό σύμπλεγμα της Κίνας πιθανόν να χρησιμοποιεί μεγάλα γλωσσικά μοντέλα (Large Language Models – LLMs) από μία πληθώρα ξένων εταιρειών, όπως οι Meta, OpenAI, Google DeepMind, Anthropic και BigScience, αλλά και από εγχώριους φορείς όπως οι DeepSeek, Πανεπιστήμιο Tsinghua, Zhipu AI και Alibaba Cloud.
Ανάλογες επενδύσεις πραγματοποιεί και το Πεντάγωνο, όπως καταγράφεται σε σχετικό έγγραφο συμβάσεων του υπουργείου Άμυνας των ΗΠΑ, που δημοσιεύθηκε στις 16 Ιουνίου. Σε αυτό αναφέρεται ότι η OpenAI έλαβε σύμβαση ύψους 200 εκατομμυρίων δολαρίων για την ανάπτυξη «πρωτοποριακών δυνατοτήτων AI πρώτης γραμμής» με στόχο την αντιμετώπιση κρίσιμων προκλήσεων εθνικής ασφάλειας, τόσο σε στρατιωτικό όσο και σε επιχειρησιακό επίπεδο.
Κατά τη διάρκεια του προηγούμενου έτους, Αμερικανοί πεζοναύτες που είχαν αναπτυχθεί στον Ειρηνικό δοκίμασαν εργαλείο παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης από την εταιρεία Vannevar Labs, με σκοπό τη διαλογή ξένων πληροφοριών.
Σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης της Insikt Group, Κινέζοι στρατιωτικοί ερευνητές φαίνεται να έχουν αναλύσει τις αμερικανικές προσπάθειες εφαρμογής της γενετικής AI στον τομέα της στρατιωτικής πληροφόρησης, προκειμένου – όπως εκτιμάται – να αντλήσουν συμπεράσματα και να ενισχύσουν τις δικές τους δυνατότητες.
Η έκθεση σημειώνει ότι τα κινεζικά στρατιωτικά μέσα και οι ερευνητές προβάλλουν τα οφέλη της χρήσης παραγωγικής τεχνητής νοημοσύνης για τη βελτίωση της συλλογής και της ανάλυσης πληροφοριών, επισημαίνοντας όμως και τις προκλήσεις, όπως ο κίνδυνος ανακριβών ή προκατειλημμένων εκτιμήσεων.
Όπως αναφέρεται, εάν οι αναλυτές του ΛΑΣ χρησιμοποιούν γλωσσικά μοντέλα εκπαιδευμένα βάσει της ιδεολογίας του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) ή σε αναλυτικά προϊόντα με ιδεολογικές προκαταλήψεις, τότε υπάρχει ο κίνδυνος να υπονομευθεί η αντικειμενικότητα της στρατιωτικής ανάλυσης.
Αναφορικά με τη Δύση, η έκθεση εκτιμά ότι η ενσωμάτωση γενετικής τεχνητής νοημοσύνης από τον ΛΑΣ ενδέχεται να προκαλέσει «προκλήσεις τεχνολογικής διαρροής» και να αυξήσει τον κίνδυνο διάδοσης παραπληροφόρησης μέσω συστημάτων AI.
Όπως αναφέρεται στην ίδια έκθεση, αιτήσεις για διπλώματα ευρεσιτεχνίας αποκαλύπτουν ότι ο κινεζικός στρατός έχει ήδη σχεδιάσει εργαλεία γενετικής τεχνητής νοημοσύνης για πληροφοριακή εργασία, ενώ θεωρείται πιθανό ότι έχουν ήδη πραγματοποιηθεί και σχετικές προμήθειες.
Νωρίτερα τον Ιούνιο, η OpenAI ανακοίνωσε ότι απέκλεισε λογαριασμούς οι οποίοι, σύμφωνα με την ίδια, συνδέονταν με ξένες αντίπαλες δυνάμεις – μεταξύ αυτών και το κινεζικό καθεστώς – και χρησιμοποιούσαν εργαλεία AI για σκοπούς κατασκοπείας, επιχειρήσεις επηρεασμού και απάτες.
Όπως υποστήριξε η εταιρεία, τέσσερις τέτοιες επιχειρήσεις φέρονται να συνδέονται με το ΚΚΚ. Οι εμπλεκόμενοι χρήστες φαίνεται πως αξιοποιούσαν την AI για δημιουργία πλαστών διαδικτυακών προφίλ, μετάφραση και ανάλυση εγγράφων, καθώς και για την παραγωγή περιεχομένου με σκοπό τη διαμόρφωση της κοινής γνώμης σε διάφορες πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης.
Νέα μείωση κατέγραψαν οι τιμές των νεόδμητων κατοικιών στην Κίνα τον Μάιο, σύμφωνα με επίσημα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στις 16 Ιουνίου, επιβεβαιώνοντας τη συνεχιζόμενη επιβράδυνση της κτηματαγοράς για δεύτερο συνεχόμενο έτος.
Η κρίση στον τομέα των ακινήτων εκτυλίσσεται ενώ η Κίνα αντιμετωπίζει τις επιπτώσεις ενός εμπορικού πολέμου με τις Ηνωμένες Πολιτείες, ο οποίος επηρεάζει αρνητικά τη βιομηχανική παραγωγή.
Σύμφωνα με ανάλυση του επικεφαλής στατιστικολόγου του Εθνικού Στατιστικού Γραφείου της Κίνας (China’s National Bureau of Statistics – NBS), Γουάνγκ Τζονγκχούα, οι τιμές των νεόδμητων κατοικιών στις τέσσερις μεγαλύτερες πόλεις μειώθηκαν κατά 0,2% σε μηνιαία βάση. Στις πόλεις δεύτερης και τρίτης βαθμίδας, η πτώση ήταν 0,2% και 0,3% αντίστοιχα. Συνολικά, σύμφωνα με υπολογισμούς του Reuters βάσει των επίσημων στοιχείων, οι τιμές σε 70 πόλεις υποχώρησαν κατά 0,2% τον Μάιο σε σχέση με τον Απρίλιο.
Η πτωτική πορεία, η οποία ξεκίνησε τον Μάιο του 2023, συνεχίζεται παρά τις επανειλημμένες προσπάθειες των αρχών να τονώσουν τον κλάδο – έναν τομέα που επί χρόνια υπήρξε βασικός μοχλός ανάπτυξης για τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου. Ενδεικτικά, από τις πόλεις που παρακολουθούνται, 53 ανέφεραν πτώση τιμών τον Μάιο, έναντι 45 τον προηγούμενο μήνα.
Στο πλαίσιο αυτό, το Πεκίνο ανακοίνωσε πρόσφατα σειρά μέτρων στήριξης, όπως μειώσεις επιτοκίων στεγαστικών δανείων για ορισμένες κατηγορίες αγοραστών, με στόχο την ανάσχεση της κρίσης που ξεκίνησε το 2021. Ωστόσο, οι υπερχρεωμένοι κατασκευαστές εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εξόφληση των υποχρεώσεών τους και στην παράδοση ήδη προπωληθέντων ακινήτων, εντείνοντας την έλλειψη εμπιστοσύνης στην αγορά.
Η Λιν Σονγκ, οικονομολόγος της ING, επεσήμανε σε σημείωμά της στις 16 Ιουνίου ότι η σταθεροποίηση των τιμών κατοικιών παραμένει κρίσιμος στόχος, καθώς η ακίνητη περιουσία αντιπροσωπεύει το 60-70% των περιουσιακών στοιχείων των νοικοκυριών στην Κίνα. Όπως ανέφερε, όσο δεν διαφαίνεται ουσιαστική αλλαγή στην πορεία των τιμών, δύσκολα θα επιτευχθεί βιώσιμη ανάκαμψη της εμπιστοσύνης.
Σύμφωνα με ανάλυση της ING, από τα μέσα του 2021 οι τιμές των κατοικιών στην πρωτογενή αγορά έχουν μειωθεί κατά 10,2%, ενώ στη δευτερογενή αγορά η πτώση φτάνει το 17,8%.
Επιβράδυνση και στη βιομηχανική παραγωγή
Ξεχωριστά στοιχεία της Εθνικής Στατιστικής Υπηρεσίας που δόθηκαν στη δημοσιότητα στις 16 Ιουνίου έδειξαν ότι η βιομηχανική παραγωγή αυξήθηκε κατά 5,8% σε ετήσια βάση τον Μάιο, λίγο κάτω από τις προβλέψεις των αναλυτών για 5,9%, καταγράφοντας τον χαμηλότερο ρυθμό από τον Νοέμβριο του 2024.
Αντίθετα, οι λιανικές πωλήσεις ενισχύθηκαν κατά 6,4% σε ετήσια βάση, ξεπερνώντας την εκτίμηση του Reuters για 5% αύξηση.
Ο εκπρόσωπος της Στατιστικής Υπηρεσίας, Φου Λίνγκχουι, απέδωσε την ενίσχυση της κατανάλωσης κυρίως στις δαπάνες κατά τη διάρκεια της αργίας της Πρωτομαγιάς και στη μεγάλη εμπορική εκστρατεία του διαδικτύου γνωστή ως «618», κατά την οποία οι μεγάλες πλατφόρμες προσφέρουν εκπτώσεις από τον προηγούμενο μήνα.
Επιπλέον, σύμφωνα με τον ίδιο, καθοριστικό ρόλο έπαιξε και το κυβερνητικό πρόγραμμα απόσυρσης παλαιών ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, το οποίο ενίσχυσε περαιτέρω την κατανάλωση.
Ο Φου σημείωσε ότι η κινεζική οικονομία «διατήρησε σταθερή δυναμική υπό πίεση» τον Μάιο, αλλά παραδέχθηκε πως υπάρχουν σημαντικές προκλήσεις στην επίτευξη των στόχων για το δεύτερο τρίμηνο. Όπως δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στις 16 Ιουνίου, «το εξωτερικό περιβάλλον παραμένει περίπλοκο και δύσκολο, με πολλούς αστάθμητους και αβέβαιους παράγοντες».
Αναλυτές αναμένουν περιορισμένη ανάκαμψη
Ο οικονομολόγος της Capital Economics, Χουάνγκ Ζιτσούν, εκτίμησε ότι η οικονομική ανάπτυξη της Κίνας θα επιβραδυνθεί φέτος λόγω των υψηλών αμερικανικών δασμών, της υποχώρησης της δημοσιονομικής στήριξης και διαρθρωτικών προβλημάτων που επιμένουν. Όπως ανέφερε σε σημείωμα στις 16 Ιουνίου, η πρόσφατη εκεχειρία στις εμπορικές σχέσεις με τις ΗΠΑ δεν στάθηκε ικανή να ανακόψει τη συνολική κάμψη του οικονομικού κλίματος.
Η εκεχειρία αυτή, διάρκειας 90 ημερών, συμφωνήθηκε τον Μάιο στη Γενεύη, και προέβλεπε τη μείωση των περισσότερων τριψήφιων δασμών που είχαν επιβάλει εκατέρωθεν οι δύο χώρες.
Ωστόσο, σύμφωνα με στοιχεία της κινεζικής τελωνειακής υπηρεσίας, οι εξαγωγές της χώρας αυξήθηκαν λιγότερο από το αναμενόμενο τον Μάιο, ενώ οι αποστολές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες μειώθηκαν κατά 34,5% σε δολαριαία βάση σε ετήσια σύγκριση – η μεγαλύτερη πτώση των τελευταίων πέντε ετών, σύμφωνα με υπολογισμούς της εφημερίδας The Epoch Times βάσει των επίσημων στοιχείων.
Διαπραγματευτές των δύο χωρών κατέληξαν πρόσφατα σε προκαταρκτική συμφωνία για το πλαίσιο των δασμών, ύστερα από συνομιλίες δύο ημερών στο Λονδίνο. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε μέσω ανάρτησής του στο Truth Social στις 11 Ιουνίου ότι η εμπορική συμφωνία με την Κίνα «ολοκληρώθηκε».
Ο ίδιος ανέφερε ότι οι δασμοί των ΗΠΑ στα κινεζικά προϊόντα ανέρχονται πλέον στο 55%, ενώ οι αντίστοιχοι κινεζικοί δασμοί στα αμερικανικά προϊόντα έχουν οριστεί στο 10%.
Εν μέσω αυτής της εμπορικής αντιπαράθεσης, αναλυτές εκφράζουν αμφιβολίες για το κατά πόσο η Κίνα θα μπορέσει να επιτύχει τον ετήσιο στόχο ανάπτυξης, ο οποίος έχει τεθεί γύρω στο 5%, ενώ εκτιμούν πως η πιθανότητα νέων άμεσων δημοσιονομικών παρεμβάσεων είναι περιορισμένη.
Παράλληλα, εξακολουθούν να υφίστανται αμφιβολίες για την αξιοπιστία των επισήμων στατιστικών. Ο Γκάο Σανγουέν, επικεφαλής οικονομολόγος της κρατικής εταιρείας SDIC Securities, είχε εκτιμήσει πέρυσι ότι το κινεζικό ΑΕΠ ενδέχεται να είχε παρουσιαστεί έως και κατά 10 ποσοστιαίες μονάδες την περίοδο 2021–2023.
