ΚΟΣΜΟΣ

Οι υπουργοί Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης και Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης υπέγραψαν την κοινή υπουργική απόφαση για την εφαρμογή νέου πλαισίου διαπίστωσης της ηλικίας πολιτών τρίτων χωρών ή ανιθαγενών, σε περιπτώσεις όπου ανακύπτει αμφιβολία σχετικά με την ανηλικότητά τους. Στόχος της ρύθμισης είναι η εξασφάλιση ορθής καταγραφής και η ενίσχυση της διαφάνειας στις διαδικασίες υποδοχής και εξέτασης αιτημάτων ασύλου.

Σε περίπτωση που η αρμόδια αρχή ή ο φορέας αμφιβάλλει για την ανηλικότητα πολίτη τρίτης χώρας ή ανιθαγενούς, σε οποιοδήποτε στάδιο των διαδικασιών υποδοχής και υπαγωγής, γίνεται παραπομπή στη διαδικασία προσδιορισμού της ηλικίας.

Η διαπίστωση πραγματοποιείται άπαξ και αυθημερόν, με συνδυασμό τριών μεθόδων:
α) ιατρική αξιολόγηση σωματικής ανάπτυξης
β) ψυχοκοινωνική αξιολόγηση από ειδικό επιστήμονα
γ) ακτινογραφία αριστερού καρπού/χεριού για τον προσδιορισμό οστικής ηλικίας

Σε περίπτωση διάστασης μεταξύ των αποτελεσμάτων, υπερισχύει η εκτίμηση της ακτινογραφίας.

Η διαδικασία διεξάγεται μόνο με έγγραφη συναίνεση του αιτούντος ή του νόμιμου εκπροσώπου του. Η άρνηση συμμετοχής συνιστά μαχητό τεκμήριο ενηλικότητας, χωρίς ωστόσο να εμποδίζει την εξέταση της αίτησης διεθνούς προστασίας.

Με το νέο πλαίσιο, διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα των διαδικασιών υποδοχής και ταυτοποίησης, καθώς και η τήρηση της νομιμότητας.

Ο υπουργός Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνος Πλεύρης τόνισε ότι από την πρώτη στιγμή που ανέλαβε καθήκοντα είχε επισημάνει την ανάγκη για αξιόπιστο έλεγχο της ανηλικότητας όσων πολιτών τρίτων χωρών το δηλώνουν. Επεσήμανε ότι σε συνεργασία με την υφυπουργό Σέβη Βολουδάκη και τον υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη υπεγράφη η απόφαση, η οποία – όπως είπε – διασφαλίζει με επιστημονικά τεκμηριωμένο τρόπο την ακρίβεια των ελέγχων. Σύμφωνα με τον ίδιο, όσοι δηλώνουν ψευδώς ότι είναι ανήλικοι θα αντιμετωπίζουν συνέπειες, ενώ όσοι αρνούνται τον έλεγχο θα θεωρούνται ενήλικοι και θα κατευθύνονται στις δομές ενηλίκων.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης ανέφερε ότι το υπουργείο του στηρίζει την ενίσχυση της διαφάνειας και της αποτελεσματικότητας στις διαδικασίες υποδοχής και εξέτασης αιτημάτων ασύλου. Υπογράμμισε ότι η εφαρμογή της νέας ρύθμισης συμβάλλει στην ακριβή καταγραφή της ηλικίας των αιτούντων, ενισχύοντας την ισονομία και τη βέλτιστη διαχείριση των αιτήσεων, ενώ ταυτόχρονα προάγει την τήρηση της νομιμότητας.

Ο υπουργός Υπερπόντιων Εδαφών της Γαλλίας, Μανουέλ Βαλς, βρίσκεται στη Νέα Καληδονία, επιχειρώντας να διασφαλίσει τη στήριξη μιας πολυκομματικής συμφωνίας που είχε παρουσιαστεί ως ιστορικός οδικός χάρτης για τον τερματισμό δεκαετιών συγκρούσεων.

Η επίσκεψη πραγματοποιείται μετά την κατάρρευση της συμφωνίας, καθώς η κύρια φιλοανεξαρτησιακή συμμαχία απέρριψε το κείμενο, παρά το γεγονός ότι το είχε υπογράψει. Η αποτυχία του εγχειρήματος ενέχει τον κίνδυνο επανάληψης των περσινών ταραχών, οι οποίες στοίχισαν τη ζωή σε 14 ανθρώπους και προκάλεσαν ζημιές άνω των 2 δισ. ευρώ.

Η Συμφωνία του Μπουζιβάλ – μια ευκαιρία να τερματιστεί μια σύγκρουση που ξεκίνησε το 1975, όταν οι ιθαγενείς Κανάκ απαίτησαν για πρώτη φορά την ανεξαρτησία τους, και η οποία συχνά έγινε βίαιη στα πενήντα χρόνια που ακολούθησαν – υπογράφηκε τον Ιούλιο από δεκαννέα αντιπροσώπους, τόσο υπέρ όσο και κατά της ανεξαρτησίας, και προέβλεπε την αναγνώριση ενός «Κράτους της Νέας Καληδονίας» εντός της Γαλλικής Δημοκρατίας, με διπλή υπηκοότητα για τους κατοίκους. Παράλληλα, δεσμευόταν για μεταβίβαση σημαντικών αρμοδιοτήτων στο τοπικό Κογκρέσο και ενίσχυση των εξουσιών των τριών επαρχιών.

Ωστόσο, σχεδόν αμέσως οι αντιπρόσωποι δέχθηκαν απειλές και τέθηκαν υπό αστυνομική προστασία. Το Εθνικό και Σοσιαλιστικό Μέτωπο Απελευθέρωσης των Κανάκ (Front de Libération Nationale Kanak et Socialiste – FLNKS) χαρακτήρισε τη συμφωνία «ταπεινωτική» και αντίθετη προς τους στόχους του κινήματος, τονίζοντας ότι οι εκπρόσωποί του δεν είχαν εντολή να την υπογράψουν.

Κεντρική ένσταση των υποστηρικτών της ανεξαρτησίας αποτελεί η πρόβλεψη για διεύρυνση του εκλογικού σώματος από το 2031, με την παραχώρηση δικαιώματος ψήφου σε κατοίκους που διαμένουν τουλάχιστον δέκα χρόνια στη Νέα Καληδονία. Σύμφωνα με τους επικριτές, το μέτρο θα ενισχύσει τα φιλογαλλικά κόμματα, επαναφέροντας την αιτία που οδήγησε στις ταραχές του 2024.

Το FLNKS δηλώνει πρόθυμο να συνεχίσει τον διάλογο με τη Γαλλία, αλλά εκτός του πλαισίου του Μπουζιβάλ και χωρίς τη συμμετοχή των φιλογαλλικών κομμάτων. Επιμένει επίσης ότι οι διαπραγματεύσεις πρέπει να ολοκληρωθούν πριν από τις προεδρικές εκλογές του 2027, ώστε να έχει ολοκληρωθεί η μεταβίβαση εξουσιών.

Ο Βαλς, ο οποίος έφτασε στις 20 Αυγούστου για τετραήμερη επίσκεψη, ανακοίνωσε συναντήσεις με ηγεσίες του FLNKS, πολιτικούς εκπροσώπους, προέδρους επαρχιών, δημάρχους και το παραδοσιακό Συμβούλιο Αρχηγών. Υπογράμμισε ότι στόχος του είναι να «εξηγήσει και να πείσει» τους κατοίκους πως η συμφωνία αποτελεί τον ασφαλέστερο δρόμο.

Παρά την αντίθεση του FLNKS, η γαλλική κυβέρνηση συνεχίζει βάσει του χρονοδιαγράμματος. Αναμένεται να συγκροτηθεί επιτροπή σύνταξης νομικών κειμένων, συμπεριλαμβανομένου ενός «θεμελιώδους νόμου» που θα λειτουργεί ως συνταγματικό πλαίσιο της Νέας Καληδονίας. Επίσης, οι επαρχιακές εκλογές, που ήταν προγραμματισμένες για τον Νοέμβριο, αναβλήθηκαν εκ νέου έως τις 28 Ιουνίου 2026, απόφαση που το FLNKS ζητά να ανακληθεί.

Ανάμεσα στις πιέσεις από τη συμμαχία υπέρ της ανεξαρτησίας και την υποστήριξη που διατηρούν οι φιλογαλλικές δυνάμεις στο Μπουζιβάλ, ο Βαλς προσπαθεί να διατηρήσει ζωντανή τη διαδικασία ειρήνευσης. Οι φιλογαλλικές παρατάξεις υποστηρίζουν ότι η συμφωνία είναι ο μόνος δρόμος για πολιτική σταθερότητα, προειδοποιώντας ότι οι απαιτήσεις του FLNKS συνιστούν «εκβιασμό» με κίνδυνο νέας βίας.

Σε ανάρτησή του στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο Βαλς τόνισε ότι δεν επιθυμεί να «επιβάλει» τη συμφωνία, αλλά δεν βλέπει «καμία αξιόπιστη εναλλακτική». Όπως σημείωσε, το Μπουζιβάλ αποτελεί «μια εξαιρετική και ιστορική ευκαιρία», ενώ υπογράμμισε ότι δεν πρόκειται να υποκύψει σε «απειλές βίας ή αποκλεισμούς».

Του Rex Widerstrom

Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ συντάσσει ξεχωριστή σχετική έκθεση «για όλα τα κράτη-μέλη των Ηνωμένων Εθνών και για όλες τις χώρες που λαμβάνουν βοήθεια, σύμφωνα με τον Νόμο περί Εξωτερικής Βοήθειας του 1961 και τον Νόμο περί Εμπορίου του 1974», τις οποίες το υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ υποβάλλει στο Κογκρέσο. Η κάλυψη αφορά κάθε κράτος-μέλος της ΕΕ και δεκάδες άλλες χώρες σε Ευρώπη (Ευρασία), Εγγύς Ανατολή, Μέση Ανατολή και Βόρεια Αφρική, Ανατολική Ασία και Ειρηνικό, Νότια και Κεντρική Ασία, Δυτικό Ημισφαίριο, κ.ά.

Οι εκθέσεις φέρουν ημερομηνία δημοσίευσης την 12η Αυγούστου και όλες έχουν πλέον αναρτηθεί στην επίσημη ιστοσελίδα του Στέιτ Ντιπάρτμεντ.

Συγκεκριμένα, για την ελευθερία του Τύπου στην Ελλάδα, η Έκθεση αναφέρεται στην πρόβλεψη, κατοχύρωση και προστασία της ελευθερίας της έκφρασης από το Σύνταγμα και τους νόμους της χώρας, σημειώνοντας ότι «η κυβέρνηση γενικά σεβόταν αυτό το δικαίωμα» κατά το 2024. Αναγνωρίζεται επίσης ότι η Ελλάδα διαθέτει «αποτελεσματική δικαστική εξουσία» και «ένα λειτουργικό δημοκρατικό πολιτικό σύστημα», που συνδυαστικά υποστηρίζουν το δικαίωμα αυτό.

Η Έκθεση διαπιστώνει ότι «η κυβέρνηση δεν λογόκρινε τα μέσα ενημέρωσης» στην ειδική ενότητα «Λογοκρισία από κυβερνήσεις, στρατιωτικούς, υπηρεσίες πληροφοριών ή αστυνομικές δυνάμεις, εγκληματικές ομάδες», σημειώνοντας ότι «τα μεγάλα μέσα ενημέρωσης έτειναν να μη δημοσιεύουν δυσάρεστες ειδήσεις, το οποίο ανθρωπιστικές ομάδες απέδωσαν σε πιέσεις από τους ιδιοκτήτες των μέσων ενημέρωσης, σε ανησυχίες για την ασφάλεια ή την εργασιακή προστασία ή για τυχόν ποινική δυσφήμηση».

Οι συντάκτες της Έκθεσης αναφέρουν μία υπόθεση που απερρίφθη από τη δικαιοσύνη και άλλη υπόθεση σωματικής επίθεσης σε δημοσιογράφο από άγνωστο άτομο – με τη σημείωση ότι την είχε καταγγείλει και η ΕΣΗΕΑ – καθώς και ότι εγχώριοι και διεθνείς οργανισμοί κάνουν λόγο για «πιέσεις» σε δημοσιογράφους ώστε να αποφύγουν «την κριτική στην κυβέρνηση ή την αναφορά σκανδάλων». Επισημαίνουν, ακόμη, το περιεχόμενο της τελευταίας έκθεσης για το Κράτος Δικαίου της ΕΕ, η οποία διαπιστώνει μείωση των καταγγελιών για παρενόχληση δημοσιογράφων.

Στην Έκθεση για το Κράτος Δικαίου, αλλά και κατά την παρουσίασή της στις Βρυξέλλες, οι επιτελείς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναγνώρισαν τη βελτίωση της κατάστασης στη χώρα, αναφερόμενοι σε πρωτοβουλίες της ελληνικής κυβέρνησης, των αρμόδιων υπουργείων και του υφυπουργού παρά τω πρωθυπουργώ και κυβερνητικού εκπροσώπου, Παύλου Μαρινάκη. Τόνισαν, μεταξύ άλλων, τη λειτουργία της Task Force για την ασφάλεια των δημοσιογράφων, την κατάργηση του αδικήματος της απλής δυσφήμησης, τη σταδιακή ενσωμάτωση περαιτέρω προβλέψεων για τις SLAPP, τη δημιουργία παρατηρητηρίου για την αντιμετώπιση τέτοιων φαινομένων, την αυστηροποίηση των ποινών για επιθέσεις κατά λειτουργών της ενημέρωσης, τη θέσπιση ιδιώνυμου αδικήματος για απειλές εναντίον αθλητικογράφων και την ενίσχυση της διαφάνειας μέσω των ρυθμίσεων στα Μητρώα Έντυπου και Ηλεκτρονικού Τύπου.

Η Έκθεση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ κάνει θετική αναφορά στο ότι «οι εθνικοί πάροχοι υπηρεσιών τηλεοπτικών και ραδιοφωνικών μέσων έπρεπε να εγγραφούν στο Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης» και ότι «η κυβέρνηση διατηρούσε επίσης μητρώο διαπιστευμένων τοπικών ιστοσελίδων, οι οποίες ήταν υποχρεωμένες να εμφανίζουν την πιστοποίησή τους στην αρχική τους σελίδα». Παρόμοιο ηλεκτρονικό μητρώο υπήρχε για τον περιφερειακό και τοπικό Τύπο.

Ως θετική ενέργεια χαρακτηρίζεται επίσης η υιοθέτηση από τη χώρα, τον Μάρτιο του 2024, της Οδηγίας για την Ελευθερία των ΜΜΕ, «με στόχο τη διασφάλιση της ελευθερίας των μέσων ενημέρωσης, της πολυφωνίας και της συντακτικής ανεξαρτησίας».

Η Έκθεση περιλαμβάνει, για κάθε χώρα, και ενότητες για τα δικαιώματα των εργαζομένων (ελευθερία του συνδικαλισμού και συλλογικές διαπραγματεύσεις), την ασφάλεια του ατόμου, κ.ά.

Ο πρώην αντιπρόεδρος της Κένυας, Ριγκάθι Γκατσάγκουα, υποστήριξε ότι η κινεζική Πρωτοβουλία «Μία ζώνη, ένας δρόμος» έχει παγιώσει τη διαφθορά στη χώρα του και τροφοδοτεί σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων απαγωγών ακτιβιστών που επέκριναν την κακοδιαχείριση κινεζικών δανείων.

Σε συνέντευξή του, που παραχώρησε στις 9 Αυγούστου στην Καλιφόρνια, ο Γκατσάγκουα ανέφερε ότι η συνεργασία Κένυας-Κίνας έχει μετατραπεί «από ανάπτυξη σε εκμετάλλευση». Υποστήριξε ότι δισεκατομμύρια δολάρια που δανείστηκε η χώρα από το Πεκίνο δεν αξιοποιούνται προς όφελος των πολιτών, αλλά διοχετεύονται μέσω συμφωνιών ανάμεσα σε Κινέζους εργολάβους και κυβερνητικούς αξιωματούχους.

Ο Γκατσάγκουα χαρακτήρισε την πρωτοβουλία ως «οικονομική εισβολή», λέγοντας ότι η κινεζική παρουσία πλήττει τις τοπικές επιχειρήσεις. Κατά τους ισχυρισμούς του, κινεζικές εταιρείες έχουν εισχωρήσει ακόμη και σε μικρές δραστηριότητες – από καταστήματα εργαλείων έως μικρές κατασκευαστικές – με αποτέλεσμα να εκτοπίζονται Κενυάτες επιχειρηματίες.

Όπως ανέφερε, τα έργα «ναυαρχίδες» της πρωτοβουλίας εξυπηρετούν κυρίως κινεζικές εταιρείες, με συμβάσεις που χαρακτηρίζονται «σκόπιμα αδιαφανείς», χωρίς συμμετοχή τοπικής εργασίας και με δισεκατομμύρια δολάρια να χάνονται.

Παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Τα τελευταία δύο χρόνια, διεθνή μέσα ενημέρωσης και οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων παρακολουθούν στενά και έχουν αναδείξει το φαινόμενο των συνεχών εξαφανίσεων διαφωνούντων στην Κένυα. Η Διεθνής Αμνηστία και η Εθνική Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων της Κένυας έχουν επανειλημμένα καταδικάσει αυτές τις «εξαναγκαστικές εξαφανίσεις» ως σοβαρές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων, καλώντας την κυβέρνηση να αναλάβει ευθύνες.

Ο Ριγκάθι Γκατσάγκουα δήλωσε ότι αυτή η ευρέως καταγεγραμμένη πολιτική καταστολή συνδέεται με κατηγορίες για διαφθορά που αφορούν την κινεζική εμπλοκή στην τοπική οικονομία.

Όπως σημείωσε, οι νέοι – οι οποίοι είναι συχνά στόχος κυβερνητικής κακομεταχείρισης – εκφράζουν παράπονα για τα τεράστια δάνεια που έχει λάβει η χώρα από την Κίνα και τα οποία δεν αξιοποιούνται προς όφελος του κοινού, ενώ οι Κενυάτες θα κληθούν να τα αποπληρώσουν. Έχουν επίσης εκφράσει ανησυχίες για το ότι οι Κινέζοι έχουν κυριαρχήσει στην οικονομία της Κένυας.

Σύμφωνα με δημοσιεύματα, διαφωνούντες που τοποθετήθηκαν δημόσια έχουν υποστεί βασανιστήρια και άλλες μορφές κακομεταχείρισης.

Ο Γκατσάγκουα επεσήμανε ότι οι ενέργειες αυτές της κυβέρνησης παραβιάζουν το Σύνταγμα της Κένυας του 2010, ιδιαίτερα όσον αφορά την ελευθερία της έκφρασης, το δικαίωμα συνάθροισης και διαδήλωσης, καθώς και τα δικαιώματα των συλληφθέντων. «Οι εξαφανίσεις αυτές δεν στρέφονται μόνο κατά ατόμων· είναι επιθέσεις κατά της ίδιας της δημοκρατίας μας», τόνισε.

Ζήτημα κυριαρχίας

Με το χρέος της Κένυας προς την Κίνα να ανέρχεται σε δισεκατομμύρια δολάρια, ο Ριγκάθι Γκατσάγκουα προειδοποίησε για πιθανή απώλεια εθνικής κυριαρχίας. Επεσήμανε ότι το ζήτημα δεν αφορά μόνο τα οικονομικά, αλλά και την ικανότητα της χώρας να προστατεύσει τα δικαιώματα των πολιτών της, την οικονομία και την ανεξαρτησία της.

Κάλεσε την πολιτική ηγεσία να σεβαστεί τα συνταγματικά δικαιώματα και να αντισταθεί σε κάθε μορφή ξένης παρέμβασης. Όπως είπε, το Σύνταγμα της Κένυας είναι σαφές ως προς τα δικαιώματα των πολιτών, και καθήκον των ηγετών είναι να τα υπερασπίζονται απέναντι σε κάθε εξωτερική ή εσωτερική απειλή, είτε αυτή προέρχεται από οικονομική εκμετάλλευση είτε από πολιτική καταστολή είτε από ξένη επιρροή.

Ο Γκατσάγκουα καθαιρέθηκε από το αξίωμα του αντιπροέδρου τον Οκτώβριο του 2024, ύστερα από πέντε καταδικαστικές ψήφους σε σύνολο έντεκα κατηγοριών, τις οποίες αρνήθηκε στο σύνολό τους. Οι κατηγορίες περιελάμβαναν ξέπλυμα χρήματος και διαφθορά. Τη θέση του ανέλαβε ο Κιθούρε Κιντίκι.

Ο Γκατσάγκουα δήλωσε ότι σκοπεύει να θέσει υποψηφιότητα στις προεδρικές εκλογές του Αυγούστου 2027, σηματοδοτώντας την πρόθεσή του να συνεχίσει την πολιτική του πορεία. Τόνισε ότι το μήνυμά του προς τους πολίτες είναι σαφές και ότι «το ραντεβού με την κάλπη είναι τον Αύγουστο του 2027».

Σχέσεις με τις ΗΠΑ

Ο Ριγκάθι Γκατσάγκουα δήλωσε ότι, σε περίπτωση εκλογής του, οραματίζεται μια «στρατηγική επανατοποθέτηση» των σχέσεων με τις Ηνωμένες Πολιτείες, δίνοντας έμφαση στις δημοκρατικές αξίες, τη διαφάνεια στο εμπόριο και τον αμοιβαίο σεβασμό.

Υπογράμμισε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες υπήρξαν παραδοσιακός εταίρος της Κένυας, με κοινές αξίες όπως η δημοκρατία, τα ανθρώπινα δικαιώματα και το κράτος δικαίου. Πρόσθεσε ότι, εφόσον εκλεγεί, η κυβέρνησή του θα δώσει προτεραιότητα στην ενίσχυση των διμερών δεσμών, διασφαλίζοντας πως οι συνεργασίες θα βασίζονται στη διαφάνεια και το αμοιβαίο όφελος, και όχι στην εκμετάλλευση.

Εξέφρασε την ελπίδα οι μελλοντικές σχέσεις Κένυας-Ηνωμένων Πολιτειών να επικεντρωθούν στην ενίσχυση ικανοτήτων, στη συνεργασία κατά της διαφθοράς και στην ανάπτυξη βιώσιμων υποδομών, αντί σε έργα που επιβαρύνουν με χρέος τη χώρα. Τόνισε ότι η Κένυα θέλει να συνεργαστεί με τις Ηνωμένες Πολιτείες για επενδύσεις «καθαρές, διαφανείς και πραγματικά επωφελείς» για τον λαό, χωρίς να υποθηκεύεται το μέλλον της χώρας.

Κατά τον Γκατσάγκουα, η Αμερική μπορεί να αποτελέσει σημαντικό σύμμαχο για την αποκατάσταση της εθνικής κυριαρχίας και την προστασία του συντάγματος.

Έκκληση στη διεθνή κοινότητα

Του Nathan Su

Με τη συμβολή της Nancy Githoitho

Βορειοκορεάτες διπλωμάτες στην Αφρική συνεχίζουν να διευθύνουν δίκτυα οργανωμένου εγκλήματος, τα οποία ασχολούνται με το λαθρεμπόριο πολύτιμων ορυκτών και την παράνομη διακίνηση άγριας ζωής και ναρκωτικών, σύμφωνα με ειδικούς που μίλησαν στην εφημερίδα The Epoch Times. Τα έσοδα αυτά, όπως αναφέρουν, συμβάλλουν στη διατήρηση του καθεστώτος του Κιμ Γιονγκ Ουν και στη χρηματοδότηση της ανάπτυξης όπλων μαζικής καταστροφής.

Παρά τις αποκαλύψεις και τις δικαστικές υποθέσεις που έχουν τεκμηριώσει τη συμμετοχή Βορειοκορεατών αξιωματούχων σε εγκληματικές δραστηριότητες σε διάφορες αφρικανικές χώρες, οι περισσότερες κυβερνήσεις, σύμφωνα με ερευνητές, δεν λαμβάνουν ουσιαστικά μέτρα, ενώ κάποιες φαίνεται να ενθαρρύνουν τέτοιες πρακτικές.

Τα τελευταία χρόνια, Βορειοκορεάτες αξιωματούχοι έχουν καταδικαστεί για αδικήματα όπως η λαθροθηρία ρινοκέρων, ενώ υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για συμμετοχή της Πιονγκγιάνγκ στο λαθρεμπόριο ναρκωτικών και όπλων στην Αφρική. Ωστόσο, όπως δήλωσε ο Νοτιοαφρικανός ιδιωτικός ερευνητής Τσαντ Τόμας, οι περισσότερες κυβερνήσεις της ηπείρου «απλώς κάνουν τα στραβά μάτια». Ο ίδιος υποστήριξε ότι στα γραφεία των βορειοκορεατικών αντιπροσωπειών «ουσιαστικά κυριαρχούν οι κακοποιοί».

Ο Τόμας εξήγησε ότι τα εγκληματικά δίκτυα της Βόρειας Κορέας στην Αφρική ανάγονται ήδη στη δεκαετία του 1960, όταν το καθεστώς στήριζε αντιαποικιακές επαναστάσεις. Το νέο στοιχείο, είπε, είναι ότι πλέον οργανωμένες εγκληματικές ομάδες έχουν εγκατασταθεί μέσα στις πρεσβείες της Πιονγκγιάνγκ, με τους διπλωμάτες να λειτουργούν ως αρχηγοί του οργανωμένου εγκλήματος.

Οι διπλωματικές αντιπροσωπείες της Βόρειας Κορέας σε χώρες όπως η Μποτσουάνα, η Μοζαμβίκη, η Νότια Αφρική, η Τανζανία και η Ζιμπάμπουε δεν απάντησαν σε αιτήματα σχολιασμού. Από τις 13 αφρικανικές κυβερνήσεις που δέχθηκαν ερωτήσεις για ενδεχόμενη εμπλοκή σε αυτές τις δραστηριότητες, απάντησαν μόνο η Ζιμπάμπουε και η Νότια Αφρική.

Εκπρόσωπος της κυβέρνησης της Ζιμπάμπουε δήλωσε ότι ο πρόεδρος Έμμερσον Μνανγκάγκουα «ποτέ δεν θα επέτρεπε την οργάνωση εγκληματικών δραστηριοτήτων από διπλωματικές αποστολές» στη χώρα. Από την πλευρά του, εκπρόσωπος της νοτιοαφρικανικής προεδρίας ανέφερε ότι τα προβλήματα με Βορειοκορεάτες αξιωματούχους «ανήκουν στο παρελθόν» και ότι εάν υπάρξουν νέες παρανομίες, «θα αντιμετωπιστούν από τον νόμο όπως όλες οι άλλες».

Ο Τίχο φαν ντερ Χουγκ, επίκουρος καθηγητής στο Ολλανδικό Αμυντικό Ινστιτούτο, επεσήμανε ότι πολλοί πρώην Αφρικανοί αντάρτες, όπως μέλη του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου στη Νότια Αφρική, της SWAPO στη Ναμίμπια και της ZANU-PF στη Ζιμπάμπουε, διατηρούν στενούς δεσμούς με την Πιονγκγιάνγκ. Ο ίδιος ξεκίνησε την έρευνά του το 2017 στη Ναμίμπια, όπου, όπως είπε, «η πρωτεύουσα Γουίντχουκ ήταν γεμάτη μνημεία και μουσεία σχεδιασμένα κατ’ εικόνα εκείνων της Πιονγκγιάνγκ, με σχεδόν σταλινική αισθητική».

Ο φαν ντερ Χουγκ, στο βιβλίο του Comrades Beyond the Cold War: North Korea and the Liberation of Southern Africa («Σύντροφοι πέρα από τον Ψυχρό Πόλεμο: Η Βόρεια Κορέα και η απελευθέρωση της Νότιας Αφρικής»), περιγράφει λεπτομερώς πώς τα κατασκευαστικά έργα της Πιονγκγιάνγκ στην Αφρική προσφέρουν κάλυψη για εξαγωγές όπλων στη μαύρη αγορά προς την Αφρική.

Σύμφωνα με τον φαν ντερ Χουγκ, τέτοιου είδους έργα, που κατασκευάζονται και εξάγονται από τη Βόρεια Κορέα, όχι μόνο παραβιάζουν τις διεθνείς κυρώσεις αλλά αποτελούν πηγή σκληρού συναλλάγματος για το καθεστώς. Ταυτόχρονα, λειτουργούν ως κάλυψη για παράνομες εξαγωγές όπλων. «Τα εκτεταμένα εγκληματικά δίκτυα που έχει δημιουργήσει η Βόρεια Κορέα στηρίζονται επί δεκαετίες στις διπλωματικές αποστολές και τα εμπορικά γραφεία», σημείωσε, αναφέροντας ότι αυτά εμπλέκονται σε λαθρεμπόριο ναρκωτικών, χρυσού και άλλων αγαθών.

Ο Τόμας τόνισε ότι αν και ορισμένοι Βορειοκορεάτες που συμμετείχαν σε τέτοιες δραστηριότητες συνελήφθησαν, συνήθως απελαύνονται αντί να φυλακίζονται, με αποτέλεσμα να αντικαθίστανται σύντομα από άλλους.

Έκθεση του 2017 από την Global Initiative Against Transnational Organized Crime («Παγκόσμια Πρωτοβουλία κατά του Διεθνούς Οργανωμένου Εγκλήματος») κατέγραψε εκτενώς τη δράση της Βόρειας Κορέας στην Αφρική, με αποδείξεις για λαθρεμπόριο χαυλιόδοντα, κεράτων ρινόκερου, χρυσού και παράνομων όπλων. Σύμφωνα με τον βασικό ερευνητή Τζούλιαν Ραντεμέγιερ, οι πρεσβείες της Πιονγκγιάνγκ είναι «άμεσα συνδεδεμένες με ένα περίπλοκο δίκτυο παράνομων δραστηριοτήτων που στηρίζουν το καθεστώς Κιμ και πλουτίζουν τους διπλωμάτες του».

Ένας Βορειοκορεάτης φυγάς, ο οποίος διηύθυνε εταιρεία-βιτρίνα για λογαριασμό της Πιονγκγιάνγκ στο Πεκίνο, κατέθεσε ότι διπλωμάτες «μετέφεραν από την Αφρική κέρατα ρινόκερων, χαυλιόδοντες και χρυσό, με κάθε πρεσβεία να εμπλέκεται σε τέτοιες μεταφορές δύο ή τρεις φορές τον χρόνο».

Χαρακτηριστική ήταν η υπόθεση του Πακ Τσολ Τζουν, πολιτικού συμβούλου της πρεσβείας της Βόρειας Κορέας στην Πραιτόρια, ο οποίος το 2015 συνελήφθη στη Μοζαμβίκη με κέρατα ρινόκερου και περίπου 100.000 δολάρια σε μετρητά. Αφέθηκε ελεύθερος με εγγύηση, ενώ αργότερα ανακοινώθηκε ότι δεν ήταν πλέον ευπρόσδεκτος στη Νότια Αφρική.

Ο φαν ντερ Χουγκ επεσήμανε ότι οι σχέσεις της Βόρειας Κορέας με αφρικανικά καθεστώτα στηρίζονται στη λογική της αμοιβαίας επιβίωσης: το καθεστώς Κιμ χρειάζεται ρευστό λόγω των κυρώσεων, ενώ οι κυβερνήσεις που προέρχονται από πρώην απελευθερωτικά κινήματα και επιδιώκουν να διατηρηθούν στην εξουσία με κάθε κόστος βρίσκουν στους οικονομικούς δεσμούς με την Πιονγκγιάνγκ έναν πολύτιμο σύμμαχο.

Του Darren Taylor