Τρίτη, 15 Ιούλ, 2025

Η αντιπρόεδρος της Ταϊβάν λέει στο Πεκίνο ότι δεν φοβάται αφότου αποκαλύφθηκε το σχέδιο της Πράγας

Η αντιπρόεδρος της Ταϊβάν Σιαο Μπι-κιμ στις 28 Ιουνίου ορκίστηκε να μην υποκύψει σε πίεση από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ), μετά από αποκαλύψεις ότι το καθεστώς σχεδίασε να την τρομάξει με σωματική βία κατά την διάρκεια επίσημης επίσκεψης στην Πράγα πέρυσι.

Σε δήλωση στην πλατφόρμα Χ, η Σιαο είπε ότι η επίσκεψή της στην Τσεχία ολοκληρώθηκε χωρίς απρόοπτα και ευχαρίστησε τις τσεχικές αρχές για την φιλοξενία και την «εξασφάλιση της ασφάλειάς μου.»

«Οι άνομες δραστηριότητες του ΚΚΚ ΔΕΝ θα με τρομάξουν και θα συνεχίσω να εκφράζω τα συμφέροντα της Ταϊβάν στην διεθνή κοινότητα», είπε.

Η τσεχική στρατιωτική υπηρεσία πληροφοριών αποκάλυψε την προηγούμενη εβδομάδα ότι η Σιαο βρισκόταν υπό παρακολούθηση του ΚΚΚ όταν επισκέφθηκε την Πράγα τον Μάρτιο του 2024. Ο διευθυντής της υπηρεσίας Πετρ Μπαρτόβσκυ είπε στο τοπικό ραδιόφωνο iROZHLAS ότι το σχέδιο του ΚΚΚ περιελάμβανε «μια εμφανώς κινητική δράση κατά προστατευόμενου ατόμου», αν και «δεν πήγε πέρα από το στάδιο προετοιμασίας.»

Η επιτροπή ξένων υποθέσεων της αμερικανικής Βουλής επέκρινε τα σχέδια του ΚΚΚ κατά της Σιαο, καλώντας τα «η εγκληματικότητα του ΚΚΚ σε επίδειξη ώστε όλος ο κόσμος να την δει.»

«Αυτό δεν είναι διπλωματία, είναι εκφοβισμός», είπε η επιτροπή στο Χ στις 28 Ιουνίου.

Το σχέδιο του Πεκίνου επίσης προσέλκυσε κατηγορίες από την Δια-βουλευτική Συμμαχία για την Κίνα (IPAC), μια ομάδα εκατοντάδων βουλευτών από 40 δημοκρατικές χώρες που αντιστέκονται στην κομμουνιστική Κίνα.

«Αυτό το σχέδιο, αν ήταν επιτυχές, θα αποτελούσε κρατική τρομοκρατία», είπε η IPAC σε δήλωση στο Χ στις 27 Ιουνίου. «Ακόμα και ως προσπάθεια, αυτό το σοκαριστικό επεισόδιο αναπαριστά την παραβίαση ενός ορίου.»

«Ένα κράτος που θέλει να σχεδιάσει μια τέτοια ανοιχτή πράξη πολιτικά υποκινούμενης βίας σε μια ξένη χώρα δεν είναι κράτος για το οποίο μπορεί να ειπωθεί ότι σέβεται τους διεθνείς διπλωματικούς τύπους.»

Ευχαριστώντας το IPAC για την αλληλεγγύη κατά της βίας και εκφοβισμού, η Σιαο είπε: «Η Ταϊβάν δεν θα απομονωθεί από εκφοβισμό.»

Το Πεκίνο αρνήθηκε την όποια παράβαση όταν ρωτήθηκε για τα σχόλια της υπηρεσίας πληροφοριών της Πράγας σε μια συνήθη συνέντευξη τύπου στις 27 Ιουνίου, ισχυριζόμενο ότι οι διπλωμάτες του «πάντα ακολουθούν τους νόμους και κανονισμούς των χωρών που τους φιλοξενούν.»

Αντ’ αυτού, ο Γκουό Τζιακούν, εκπρόσωπος του υπουργείου, επανέλαβε την αντίθεση του Πεκίνου στην φιλοξενία της Σιαο από την Πράγα πέρυσι, την οποία ονόμασε «αμετάκλητη για την ανεξαρτησία της Ταϊβάν.»

Το ΚΚΚ θεωρεί το αυτοδιοικούμενο νησί της Ταϊβάν ως δικό του, αν και ποτέ δεν έχει διοικήσει εκεί. Οι δύο κυβερνήσεις έχουν ισχυρισμούς αμφότερες ότι είναι η νόμιμη κυβέρνηση της Κίνας.

Για να πιέσει την Ταϊβάν και τον κόσμο να αποδεχθεί τους δικούς του ισχυρισμούς εξουσίας, το καθεστώς προσπάθησε να απομονώσει την Ταϊβάν στην διεθνή σκηνή και να σταματήσει ξένους αξιωματούχους και βουλευτές από το να έχουν σχέσεις με τους Ταϊβανούς ομολόγους τους. Πέρυσι, αποκαλύφθηκε ότι το ΚΚΚ πίεσε βουλευτές από τουλάχιστον πέντε χώρες να μην ταξιδέψουν στην Ταϊπέι για συμμετοχή σε μια σύνοδο που εστιαζόταν στις επιθετικές και αποσταθεροποιητικές ενέργειες του ΚΚΚ.

Το γραφείο του προέδρου της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, προέτρεψε ξένες χώρες να αντισταθούν στην διεθνή καταπίεση του ΚΚΚ, κατηγορώντας τις «άνομες, απολίτιστες, και επικίνδυνες» πράξεις κατά της αντιπροέδρου Σιαο στην Τσεχική Δημοκρατία.

«Προτρέπουμε την διεθνή κοινότητα να αντισταθεί στην διεθνή καταπίεση και παρακολούθηση από αυταρχικά καθεστώτα—απειλές που απειλούν την εθνική κυριαρχία άλλων κρατών», είπε το γραφείο στις 27 Ιουνίου.

Το μνημόνιο Τουρκίας–Λιβύης στο μικροσκόπιο

Ανάλυση ειδήσεων

Το Μνημόνιο Κατανόησης που υπεγράφη στις 27 Νοεμβρίου 2019 μεταξύ της Τουρκίας και της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) της Λιβύης αποτέλεσε σημείο καμπής για τις γεωπολιτικές ισορροπίες στην Ανατολική Μεσόγειο. Η συμφωνία οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δύο χωρών σχεδιάστηκε να δημιουργήσει έναν θαλάσσιο διάδρομο που εκτείνεται από τις ακτές της Λιβύης προς τις νότιες ακτές της Τουρκίας, αγνοώντας στο σύνολό τους τα ελληνικά νησιά που παρεμβάλλονται.

Η συμφωνία υπεγράφη από τον τότε πρωθυπουργό της Λιβύης, Φαγιέζ αλ-Σαράτζ, και τον πρόεδρο της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, σε μία περίοδο κατά την οποία η Τρίπολη βρισκόταν σε πολεμική σύγκρουση με τις δυνάμεις του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ στην Ανατολική Λιβύη. Η χρονική συγκυρία υπογραφής, εν μέσω εσωτερικής διάσπασης στη Λιβύη, αποτέλεσε από την αρχή στοιχείο έντονης αμφισβήτησης ως προς τη νομιμότητα και τη δεσμευτικότητα του μνημονίου.

Αντιδράσεις και αποκλίσεις

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αντέδρασε άμεσα. Στις 13 Δεκεμβρίου 2019, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο χαρακτήρισε το μνημόνιο αντίθετο προς το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, επισημαίνοντας ότι παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα τρίτων κρατών και δεν μπορεί να παράγει έννομες συνέπειες. Η ίδια διατύπωση υιοθετήθηκε εκ νέου το 2025, με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο να επαναλαμβάνει τη θέση του κατόπιν αιτήματος της Ελλάδας.

Η Ελλάδα απάντησε με την άμεση απέλαση του Λίβυου πρέσβη στην Αθήνα, ενώ σε πολυμερείς δηλώσεις χαρακτήρισε τη συμφωνία «άκυρη και ανυπόστατη», υποστηρίζοντας ότι «αγνοεί την ύπαρξη της Κρήτης, της Ρόδου, του Καστελλορίζου, της Κάσου και της Καρπάθου». Η Κύπρος και η Αίγυπτος συντάχθηκαν με την ελληνική θέση, εκδίδοντας κοινές δηλώσεις καταδίκης, ενώ Κάιρο και Αθήνα διεμήνυσαν ότι θα προασπίσουν τα δικαιώματά τους «με όλα τα νόμιμα μέσα».

Διχασμένες οι αρχές εντός Λιβύης

Η εσωτερική πολυδιάσπαση της Λιβύης αποτυπώθηκε και στη στάση απέναντι στη συμφωνία. Η Βουλή των Αντιπροσώπων της Ανατολικής Λιβύης, με έδρα το Τομπρούκ και υπό την ηγεσία του Ακίλα Σάλεχ, την απέρριψε ομόφωνα. Ο ίδιος απέστειλε επιστολή στον ΟΗΕ καταγγέλλοντας την έλλειψη αρμοδιότητας της κυβέρνησης Σαράτζ να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες.

Παράλληλα, ο στρατάρχης Χαφτάρ είχε δημόσια καταγγείλει τη συμφωνία ως απόπειρα νομιμοποίησης τουρκικής στρατιωτικής παρέμβασης στη χώρα. Το 2021, το Εφετείο του Αλ Μπάιντα ακύρωσε επισήμως το μνημόνιο, κρίνοντας ότι δεν είχε εγκριθεί από τη Βουλή, όπως απαιτεί το λιβυκό Σύνταγμα.

Ενδείξεις επαναπροσέγγισης 

Το 2025, ωστόσο, καταγράφηκε μεταβολή του κλίματος. Σύμφωνα με λιβυκά μέσα ενημέρωσης, η Βουλή των Αντιπροσώπων φέρεται να εξετάζει πλέον σοβαρά την επικύρωση του τουρκολιβυκού μνημονίου.

Ο πρωθυπουργός της Ανατολικής Λιβύης Οσάμα Χαμάντ, σύμμαχος του Χαφτάρ, δήλωσε ότι η συνεργασία με την Τουρκία «διεξάγεται στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας και δεν παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα κανενός κράτους». Η δήλωση αυτή ερμηνεύθηκε ως σήμα πολιτικής αναθεώρησης έναντι της προηγούμενης κάθετης απόρριψης.

Ενεργειακές συμφωνίες και νομικές προσφυγές

Το 2022, Άγκυρα και Τρίπολη υπέγραψαν νέα συμφωνία για την από κοινού εξερεύνηση υδρογονανθράκων. Η συμφωνία επικρίθηκε από Ελλάδα και Αίγυπτο, ενώ το 2024 το Εφετείο Τρίπολης την ακύρωσε, κρίνοντας ότι η προσωρινή κυβέρνηση δεν είχε δικαίωμα να υπογράψει συμφωνίες που επηρεάζουν την κυριαρχία και τους φυσικούς πόρους της χώρας χωρίς έγκριση από το κοινοβούλιο.

Παρά ταύτα, το 2025 υπογράφηκε νέο μνημόνιο συνεργασίας μεταξύ της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO) και της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης (NOC), που προβλέπει σεισμικές έρευνες σε έκταση 10.000 χιλιομέτρων σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές. Η TPAO έχει ήδη εκδηλώσει ενδιαφέρον για μακροπρόθεσμη διείσδυση στις αγορές ενέργειας της Ανατολικής Μεσογείου και της Βόρειας Αφρικής.

Στρατιωτικό και θεσμικό πλαίσιο

Το τουρκολιβυκό μνημόνιο συνοδεύτηκε και από σειρά αμυντικών συμφωνιών. Το 2024 υπεγράφη νέο στρατιωτικό μνημόνιο για παροχή εκπαιδευτικής και επιχειρησιακής στήριξης από την Τουρκία. Οι συμφωνίες αυτές παρέχουν ευρύ πλαίσιο συνεργασίας και διευκολύνσεων στις τουρκικές ένοπλες δυνάμεις που παραμένουν παρούσες στη Λιβύη.

Στον αραβικό κόσμο, η τουρκική στρατιωτική παρουσία στη Λιβύη έχει προκαλέσει σκεπτικισμό. Ο πρωθυπουργός της Ανατολικής Λιβύης Οσάμα Χαμάντ, σύμμαχος του Χαφτάρ, δήλωσε ότι η συνεργασία με την Τουρκία «διεξάγεται στο πλαίσιο της διεθνούς νομιμότητας και δεν παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα κανενός κράτους».

Η δήλωση αυτή ερμηνεύθηκε ως σήμα πολιτικής αναθεώρησης έναντι της προηγούμενης κάθετης απόρριψης.

Συνέχιση των σταθερών ευρωπαϊκών θέσεων

Η στάση της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένει αμετάβλητη. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, σε ψήφισμά του τον Νοέμβριο του 2022 (454 υπέρ, 130 κατά, 54 απών), κάλεσε σε ρητή ακύρωση του μνημονίου. Το ψήφισμα αναφέρει ότι η συμφωνία θεωρείται παράνομο και άκυρο επειδή δεν συμμορφώνεται με τη Σύμβαση του ΟΗΕ για το Δίκαιο της Θάλασσας και δεν παράγει νομικές συνέπειες για τρίτα κράτη, ενώ παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα γειτονικών χωρών.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η EEAS έχουν επαναλάβει την ίδια θέση σε αλλεπάλληλες δηλώσεις, μεταξύ άλλων τον Οκτώβριο και Δεκέμβριο 2022, με τον Ύπατο Εκπρόσωπο Ζοζέπ Μπορέλ να δηλώνει προς τον τότε ΥΠΕΞ Νίκο Δένδια ότι η ΕΕ θα υπερασπιστεί την ενιαία αυτή γραμμή «όποτε είναι αναγκαίο».

Η ομάδα πυρηνικών των ΗΕ λέει ότι το Ιράν θα μπορούσε να ξαναρχίσει τον εμπλουτισμό ουρανίου σε μήνες

Το Ιράν θα μπορούσε να ξαναρχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο σε μήνες, είπε ο επικεφαλής της ομάδας παρακολούθησης πυρηνικών των Ηνωμένων Εθνών στις 29 Ιουνίου.

Ο Ραφαέλ Γκρόσσι, διευθυντής της Διεθνούς Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας (ΙΑΕΑ, ΔΥΑΕ), συζήτησε τις μελλοντικές δυνατότητες του Ιράν για εμπλουτισμό ουρανίου σε συνέντευξη στις 27 Ιουνίου στο αμερικανικό CBS που προβλήθηκε στις 29 Ιουνίου.

Η διοίκηση Τραμπ είπε ότι τα χτυπήματα εξάλειψαν τρεις από τις βασικές πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν, και ο αντιπρόεδρος Τζέιμς Βανς είπε την προηγούμενη εβδομάδα ότι πιστεύει πως οι βομβαρδισμοί έθεσαν το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν πίσω για χρόνια.

Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είπε στις 27 Ιουνίου ότι ίσως σκεφτεί ακόμα και περισσότερα χτυπήματα στο Ιράν αν επιστρέψει σε εμπλουτισμό ουρανίου σε ανησυχητικά επίπεδα.

Η σύγκρουση των 12 ημερών άρχισε αφότου το Ισραήλ έκανε επίθεση σε αρκετές στρατηγικές περιοχές στο Ιράν νωρίτερα τον Ιούνιο υπό την αιτιολόγηση ότι προσπαθούσε να αποτρέψει το Ιράν από την παραγωγή πυρηνικής κεφαλής πολέμου. Ισραήλ και Ηνωμένες Πολιτείες είπαν ότι το Ιράν βρισκόταν μέρες ή εβδομάδες μακριά από την κατασκευή βόμβας και συχνά ανέφεραν μια αναφορά του Μαΐου από την ΔΥΑΕ που έλεγε πως το Ιράν εμπλούτιζε ουράνιο έως και 60 τοις εκατό.

Αν και το ουράνιο 90 τοις εκατό απαιτείται για καύσιμο για παραγωγή πυρηνικού όπλου, το ουράνιο 60 τοις εκατό μπορεί γρήγορα να εμπλουτιστεί σε καθαρότητα 90 τοις εκατό. Το ισλαμικό καθεστώς ισχυρίστηκε ότι το πυρηνικό του πρόγραμμα είναι μόνο για σκοπούς ενέργειας πολιτικής χρήσης, αλλά το ουράνιο χρειάζεται να εμπλουτιστεί μόνο έως 3,67 τοις εκατό για παραγωγή ηλεκτρισμού.

Οι μεγάλες διατρητικές βόμβες των Ηνωμένων Πολιτειών χρησιμοποιήθηκαν για να χτυπήσαν τις τρεις υπόγειες βάσεις. Το Φορντό, ειδικά, χτίστηκε εκατοντάδες μέτρα μέσα σε βουνό. Δορυφορικές εικόνες δεν μπορούν αν δείξουν την ζημία του υπόγειου τμήματος της βάσης.

Ο Γκρόσσι είπε στην Μάργκαρετ Μπρέναν του CBS ότι υπάρχει κάποια συμφωνία μεταξύ ΗΠΑ, Ισραήλ και Ιράν ότι είναι ένα «πολύ σοβαρό επίπεδο ζημίας» για τις βάσεις Φορντό, Νατάνζ, και Ισφαχάν του Ιράν και ότι οι δομές έχουν «καταστραφεί σε σημαντικό βαθμό.»

Ωστόσο, ο Γκρόσσι τόνισε ότι κάποια τμήματα των βάσεων «ακόμα στέκονται» αν και υπάρχει σημαντική ζημία στις δυνατότητες εμπλουτισμού του Ιράν. Είπε ότι σε κάποιο σημείο, οι Ιρανοί θα πρέπει να αξιολογήσουν την ζημία πλήρως και ότι η ΔΥΑΕ θα χρειαστεί να επιστρέψει για να αναλύσει την έκταση της ζημίας.

«Πιστεύω έχουμε ένα στιγμιότυπο ενός προγράμματος που έχει χαλάσει πολύ σοβαρά … και τώρα χρειάζεται να εστιάσουμε στα επόμενα βήματα», είπε ο Γκρόσσι.

Είπε ότι κάποιες από τις δυνατότητες εμπλουτισμού του Ιράν «είναι ακόμα εκεί» και ότι εντός «μηνών» το Ιράν θα μπορούσε να έχει αρκετά μηχανήματα περιδίνησης να λειτουργούν και θα μπορούσε να συνεχίσει να εμπλουτίζει ουράνιο.»

«Ειλικρινά, δεν μπορούμε να πούμε πως όλα εξαφανίστηκαν και δεν υπάρχει τίποτα», είπε ο Γκρόσσι. «Είναι σαφές ότι υπήρξε βαριά ζημία, αλλά δεν είναι ολική ζημία, κατ΄αρχάς. Και δεύτερον, το Ιράν έχει δυνατότητες—βιομηχανικές και τεχνολογικές δυνατότητες. Έτσι αν το θέλουν, θα μπορούν να αρχίσουν να το κάνουν αυτό πάλι.»

Ο Γκρόσσι πρόσθεσε ότι η ΔΥΑΕ θα πρέπει να επιστρέψει στο τραπέζι και να αναπτύξει μια σωστή τεχνική λύση για το πρόβλημα.

«Αλλιώς, αυτό θα έρθει ως απειλή και πάλι, ως μια περίσταση που δεν είναι καλά αποσαφηνισμένη. Και τώρα είναι ευκαιρία», είπε. «Έχουμε μια ευκαιρία τώρα.»

Οι Ηνωμένες Πολιτείες πρόκειται να επανέλθουν σε διαπραγματεύσεις με το Ιράν για το πολιτικό πυρηνικό του πρόγραμμα αργότερα την εβδομάδα. Οι συνομιλίες άρχισαν νωρίτερα αυτό το έτος αλλά ακυρώθηκαν από την Τεχεράνη μετά το χτύπημα του Ισραήλ νωρίς τον Ιούνιο.

Η εκπρόσωπος τύπου του Λευκού Οίκου Κάρολαϊν Λέβιτ είπε την προηγούμενη εβδομάδα ότι οι προσεχείς ομιλίες στοχεύουν στην ίδρυση μακροχρόνιας ειρήνης στην Μέση Ανατολή και στην διασφάλιση ότι το Ιράν δουλεύει για ένα πυρηνικό πρόγραμμα μόνο για πολιτικούς σκοπούς.

Η κυβέρνηση του Καναδά ακυρώνει φόρο σε κολοσσούς της τεχνολογίας ενόψει της σύναψης συμφωνίας με τις ΗΠΑ για το εμπόριο

Η καναδική κυβέρνηση ανακοίνωσε χθες Κυριακή την ακύρωση φόρου ο οποίος έβαζε στο στόχαστρο κολοσσούς του κλάδου της τεχνολογίας, με την ελπίδα πως θα καταλήξει σε ευρύτερη συμφωνία με αυτή των ΗΠΑ, δυο ημέρες μετά τη διακοπή των συνομιλιών που ανακοινώθηκε από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ.

Ο Καναδός υπουργός Οικονομικών Φρανσουά-Φιλίπ Σαμπάν ανακοίνωσε «ότι ο Καναδάς ακυρώνει τον φόρο ψηφιακών υπηρεσιών (ΦΨΥ)», σύμφωνα με δελτίο Τύπου το οποίο δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του. Το κείμενο διευκρινίζει πως η καναδική κυβέρνηση έλαβε αυτή την απόφαση ενόψει της επανέναρξης των συνομιλιών για τη σύναψη διμερούς συμφωνίας με τις ΗΠΑ για το εμπόριο μέχρι την 21η Ιουλίου.

Ο Ντόναλντ Τραμπ διεμήνυσε την Παρασκευή πως βάζει τέλος στις διαπραγματεύσεις για το εμπόριο με τον βόρειο γείτονα της χώρας του, διατεινόμενος ότι ο φόρος που επέβαλε η Οτάβα κι έβαζε στο στόχαστρο κολοσσούς του κλάδου της τεχνολογίας ήταν «άμεσο και προφανές πλήγμα» εναντίον της Ουάσιγκτον. Διευκρίνισε πως οι συνομιλίες με τον Καναδά θα σταματούσαν την ημέρα εφαρμογής του νόμου (30η Ιουνίου).

Ο ΦΨΥ θα έβαζε στο στόχαστρο εταιρείες-γίγαντες του κόσμου της πληροφορικής με τζίρο ανώτερο των 1,1 δισεκ. καναδικών δολαρίων και έσοδα σε ετήσια βάση στον Καναδά πάνω από 20 εκατ. δολάρια.

Αφορούσε κυρίως την Google, την Apple, τη Meta (Facebook, Instagram), την Amazon και τη Microsoft. Οι εταιρείες αυτές κατηγορούνται πως εκμεταλλεύονται το γεγονός πως η δραστηριότητά τους είναι άυλη για να αποφεύγουν τη φορολογία.

Εκτεταμένες πυρκαγιές στη Σμύρνη – Μαζικές εκκενώσεις και φόβοι για εμπρησμούς

Μεγάλη δασική πυρκαγιά ξέσπασε την Κυριακή 29 Ιουνίου 2025 στις 12:57 το μεσημέρι στα όρια των περιοχών Μεντερές και Σεφεριχισάρ, στα νότια και νοτιοδυτικά της επαρχίας της Σμύρνης. Η πρώτη μάχη με τις φλόγες άρχισε στις 13:12, μόλις 15 λεπτά μετά την έναρξη της φωτιάς.

Η πυρκαγιά πήρε ταχύτατα επικίνδυνες διαστάσεις εξαιτίας των θυελλωδών ανέμων που έπνεαν με ταχύτητες 70 έως 117 χιλιομέτρων την ώρα, όπως ανέφερε ο κυβερνήτης της επαρχίας Σουλεϊμάν Ελμπάν. Μέχρι το βράδυ της Κυριακής, η πυρκαγιά είχε εξαπλωθεί σε τόσο μεγάλη έκταση που ήταν ορατή ακόμα και από τα ελληνικά νησιά, ενώ στάχτες και η μυρωδιά του καπνού έφτασαν μέχρι την Πάτμο.

Εκκενώσεις και αντίκτυπος στους κατοίκους

Οι τουρκικές αρχές προχώρησαν σε μαζικές εκκενώσεις τουλάχιστον 10 οικισμών, κυρίως στην περιοχή του Σεφεριχισάρ. Συγκεκριμένα, πέντε συνοικίες εκκενώθηκαν, καθώς οι φλόγες πλησίαζαν επικίνδυνα κατοικημένες περιοχές.

Σε μία συγκλονιστική περίπτωση, ένας 70χρονος άνδρας με αναπηρικό αμαξίδιο διασώθηκε από τις αρχές στην πόλη Ομούρ του Σεφεριχισάρ, την ώρα που το σπίτι του είχε τυλιχθεί στις φλόγες. Αυτόπτες μάρτυρες ανέφεραν ότι κάτοικοι στο χωριό Ουρκμέζ έκοβαν δέντρα σε απελπισμένη προσπάθεια να ανακόψουν την πορεία της φωτιάς.

Εκτεταμένες καταστροφές

Με το πρώτο φως της ημέρας αποκαλύφθηκε το εύρος της καταστροφής. Αρκετά σπίτια στον Σεφεριχισάρ καταστράφηκαν ολοσχερώς, καθώς η πυρκαγιά έκαιγε ανεξέλεγκτα για περισσότερες από 12 ώρες. Ο υπουργός Περιβάλλοντος και Πολεοδομίας, Μουράτ Κουρούμ, δήλωσε ότι σε άλλες πυρκαγιές στην επαρχία Μπιλετσίκ καταστράφηκαν 23 σπίτια και συνολικά 47 κτίρια σε τρία χωριά.

Παράλληλα, δεύτερη πυρκαγιά ξέσπασε σε χωματερή στο Γκαζιεμίρ, 13 χιλιόμετρα από το κέντρο της Σμύρνης, επεκτάθηκε σε δασική περιοχή και έφτασε στη βιομηχανική ζώνη του Οτοκέντ. Εκεί, τουλάχιστον μία αντιπροσωπεία αυτοκινήτων καταστράφηκε, ενώ δεκάδες οχήματα κάηκαν ολοσχερώς.

Επιχειρήσεις κατάσβεσης

Περισσότεροι από 1.200 πυροσβέστες συμμετέχουν στις επιχειρήσεις κατάσβεσης, εκ των οποίων οι 600 ανήκουν στις δασικές υπηρεσίες. Επιστρατεύθηκαν 122 πυροσβεστικά οχήματα, 74 υδροφόρες και 84 χωματουργικά μηχανήματα.

Ωστόσο, οι θυελλώδεις άνεμοι δυσχέραναν σοβαρά την αεροπυρόσβεση. Ο κυβερνήτης Ελμπάν ανέφερε ότι οι σφοδροί άνεμοι δεν επέτρεπαν σε ελικόπτερα να επιχειρήσουν, με αποτέλεσμα μόνο δύο αεροσκάφη να πραγματοποιήσουν ρίψεις νερού, υποστηρίζοντας τις χερσαίες δυνάμεις. Τα συγκεκριμένα αεροσκάφη είναι σε θέση να ρίχνουν έως 12 τόνους νερού ανά εξόρμηση.

Επιπτώσεις στις μεταφορές

Η πυκνή παρουσία καπνού προκάλεσε σοβαρά προβλήματα στις αεροπορικές και οδικές μεταφορές. Το αεροδρόμιο της Σμύρνης ανέστειλε προσωρινά όλες τις πτήσεις, με αρκετά δρομολόγια να εκτρέπονται σε άλλα αεροδρόμια.

Ταυτόχρονα, δρόμοι που οδηγούν στον αυτοκινητόδρομο έκλεισαν στην περιοχή του Γκαζιεμίρ, καθώς η φωτιά απείλησε τη βιομηχανική ζώνη.

Έρευνες για εμπρησμό και συλλήψεις

Ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιλμάζ Τουντς, ανακοίνωσε ότι 17 άτομα συνελήφθησαν στο πλαίσιο των ερευνών για τις πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν μεταξύ 26 και 28 Ιουνίου σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Ιδιαίτερα, ένας ύποπτος συνελήφθη στην περιοχή Μπούτζα της Σμύρνης, κατηγορούμενος ότι προκάλεσε πυρκαγιά ρίχνοντας βενζίνη στο σπίτι του. Οι αρχές εξετάζουν το ενδεχόμενο οργανωμένων εμπρησμών.

Έκταση της κρίσης

Η πυρκαγιά στη Σμύρνη εντάσσεται σε ευρύτερο κύμα πυρκαγιών που πλήττει την Τουρκία. Μόνο την Κυριακή 29 Ιουνίου ξέσπασαν 77 πυρκαγιές, εκ των οποίων οι 53 σε δασικές εκτάσεις. Συνολικά, μέσα σε έναν μήνα εκδηλώθηκαν 1.459 πυρκαγιές σε όλη τη χώρα.

Ο υπουργός Γεωργίας και Δασών, Ιμπραΐμ Γιουμακλί, δήλωσε ότι μόνο τις τελευταίες δύο ημέρες καταγράφηκαν περισσότερες από 150 πυρκαγιές, κυρίως στις επαρχίες Σμύρνης, Ντενιζλί, Αϊδινίου και Μανίσα. Στις τελευταίες 48 ώρες, 93 φωτιές καταγράφηκαν πανεθνικά.

Αιτίες και προειδοποιήσεις

Αν και δεν υπάρχει ακόμη επίσημο πόρισμα, οι πρώτες εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πρόβλημα με ηλεκτρικά καλώδια. Παράλληλα, οι συλλήψεις για εμπρησμό ενισχύουν τα ερωτήματα σχετικά με τα ακριβή αίτια των πυρκαγιών.

Η Γενική Διεύθυνση Δασών προειδοποίησε τους πολίτες να μην ανάβουν φωτιές σε εξωτερικούς χώρους για τις επόμενες 10 ημέρες, επισημαίνοντας ότι λόγω των καιρικών συνθηκών ο κίνδυνος πρόκλησης πυρκαγιάς έχει αυξηθεί κατά 70%.

Ανθρώπινος απολογισμός

Παρά την έκταση της καταστροφής, δεν έχουν αναφερθεί θάνατοι. Τρεις πολίτες διακομίστηκαν προληπτικά σε νοσοκομείο με αναπνευστικά προβλήματα, λόγω εισπνοής καπνού.

Στην περιοχή Ιλιπινάρ της Φώκαιας, περίπου 550 κάτοικοι απομακρύνθηκαν από 175 σπίτια, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται δύο γειτονιές και τέσσερα χωριά.

Η πυρκαγιά στη Σμύρνη συνεχίζεται για δεύτερη ημέρα, με τις πυροσβεστικές δυνάμεις έδωσαν ολονύχτια μάχη για να περιορίσουν τα μέτωπα που εξακολουθούν να απειλούν κατοικημένες περιοχές και βιομηχανικές εγκαταστάσεις της μητρόπολης της δυτικής Τουρκίας.

Ρουάντα και Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία στην Ουάσιγκτον

Την 27η Ιουνίου, στο υπουργείο Εξωτερικών των ΗΠΑ, οι υπουργοί Εξωτερικών της Ρουάντας και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία, με στόχο να τερματιστεί ένας πόλεμος που έχει στοιχίσει τη ζωή σε χιλιάδες ανθρώπους εντός του έτους και έχει προκαλέσει εκτεταμένες εκτοπίσεις πληθυσμών.

Την τελετή τίμησε με την παρουσία του ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάρκο Ρούμπιο, επισημαίνοντας ότι η συμφωνία σηματοδοτεί «ένα σημαντικό βήμα μετά από 30 χρόνια πολέμου».

Σύμφωνα με την αμερικανική μεσολάβηση, η συμφωνία περιλαμβάνει διατάξεις για την εδαφική ακεραιότητα, την απαγόρευση εχθροπραξιών, καθώς και όρους για τον αποχωρισμό, την αφοπλιστική διαδικασία και την υπό όρους ένταξη ένοπλων μη κρατικών ομάδων.

Παράλληλα, προβλέπεται η υιοθέτηση ενός οικονομικού πλαισίου εντός τριών μηνών, το οποίο θα επιτρέψει σε αμερικανικές εταιρείες την εκμετάλλευση σπάνιων γαιών και άλλων πολύτιμων ορυκτών στην περιοχή, διαδικασία που – σύμφωνα με δηλώσεις που μεταβιβάστηκαν από τον Αμερικανό πρόεδρο – θα αποφέρει κέρδη δισεκατομμυρίων δολαρίων στις ΗΠΑ.

Σύμφωνα με όσα μετέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος στους δημοσιογράφους πριν από την υπογραφή, οι δύο χώρες διεξήγαγαν συγκρούσεις «με ματσέτες εδώ και πολλά χρόνια» και ο πόλεμος αυτός ήταν «ένας από τους χειρότερους που έχει δει ποτέ κανείς και έτυχε να έχω κάποιον που μπόρεσε να το τακτοποιήσει».

Βάσει των όρων της συμφωνίας, η Ρουάντα θα εφαρμόσει προηγούμενη δέσμευση του 2024 για απόσυρση των στρατιωτικών της δυνάμεων από την ανατολική περιοχή του Κονγκό εντός 90 ημερών. Εκτιμάται ότι τουλάχιστον 7.000 στρατιώτες είχαν περάσει τα σύνορα για να υποστηρίξουν τον ανταρτικό σχηματισμό M23, ο οποίος νωρίτερα φέτος κατέλαβε δύο από τις μεγαλύτερες πόλεις του Κονγκό και σημαντικές περιοχές εξόρυξης.

Παρά τις υποσχέσεις, αμφιβολίες παραμένουν ως προς την εφαρμογή της συμφωνίας: μόλις λίγες ώρες πριν από την υπογραφή της, ομάδα αυτοσχέδιου ένοπλου τμήματος σκότωσε τουλάχιστον 11 ανθρώπους και τραυμάτισε άλλους δώδεκα στην περιοχή Τζούγκου του Κονγκό. Επιπλέον, δεν έχει ξεκαθαριστεί κατά πόσο το M23 θα θεωρήσει δεσμευτικούς τους όρους, δεδομένου ότι δεν συμμετείχε άμεσα στην τελετή υπογραφής.

Ένα δεύτερο διεθνές πλαίσιο, που διαπραγματεύεται παράλληλα στο Κατάρ, στοχεύει στη σύσταση κοινής μηχανής ασφαλείας εντός 30 ημερών και στη θέσπιση ελέγχου για την απόσυρση των δυνάμεων της Ρουάντα μέσα σε τρεις μήνες.

Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η πολύπλοκη ιστορία βίας στην περιοχή εκτείνεται από τη γενοκτονία της Ρουάντα το 1994, όταν σχεδόν μισό εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, μέχρι τα συνεχή κύματα σύγκρουσης για τον έλεγχο εδαφών και ορυκτών, που έχουν προκαλέσει εκτιμήσεις για πάνω από δύο εκατομμύρια θανάτους και εκατομμύρια εκτοπισμένων τις τελευταίες τρεις δεκαετίες.

Παρά τις προοπτικές που ανοίγει η πρόσβαση σε ορυκτά αξίας έως 24 τρισ. δολαρίων, όπως εκτιμά το υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ, το κατά πόσο αυτό θα συμβάλει σε μακροπρόθεσμη ειρήνη παραμένει αβέβαιο.

Με πληροφορίες από Associated Press και Reuters

Η Τσεχία καταγγέλλει απόπειρα εκφοβισμού της αντιπροέδρου της Ταϊβάν από Κινέζους διπλωμάτες και πράκτορες

Οι τσεχικές στρατιωτικές υπηρεσίες πληροφοριών επιβεβαίωσαν ότι Κινέζοι διπλωμάτες και πράκτορες παρακολουθούσαν και σχεδίαζαν να εκφοβίσουν την τότε αντιπρόεδρο της Ταϊβάν, Χσιάο Μπι-κιμ, κατά την επίσκεψή της στην Πράγα, τον Μάρτιο του 2024.

Η Χσιάο είχε επισκεφθεί την Τσεχία λίγο πριν αναλάβει επίσημα τα καθήκοντά της, συνοδεύοντας τον εκλεγμένο πρόεδρο της Ταϊβάν, Λάι Τσινγκ-τε, και είχε συναντηθεί με τον πρόεδρο της Γερουσίας της Τσεχίας, Μίλος Βίστρτσιλ.

Σύμφωνα με την υπηρεσία στρατιωτικών πληροφοριών, κατά τη διάρκεια της παραμονής της Χσιάο στην Πράγα, Κινέζοι πράκτορες όχι μόνο την παρακολουθούσαν, αλλά συγκέντρωναν πληροφορίες για το πρόγραμμά της και προσπαθούσαν να καταγράψουν τις επαφές της με σημαντικές προσωπικότητες της τσεχικής πολιτικής και δημόσιας ζωής.

Η τσεχική ιστοσελίδα Seznam Zpravy είχε αποκαλύψει τον Απρίλιο του 2024 ότι διπλωμάτης της κινεζικής πρεσβείας παραβίασε φωτεινό σηματοδότη κατά την παρακολούθηση της αυτοκινητοπομπής της Χσιάο, με αποτέλεσμα παραλίγο να προκαλέσει σύγκρουση. Το υπουργείο Εξωτερικών της Τσεχίας είχε τότε ανακοινώσει ότι εξέταζε το περιστατικό και ότι ο υπουργός Εξωτερικών είχε καλέσει τον Κινέζο πρέσβη για εξηγήσεις.

Την Πέμπτη, οι τσεχικές στρατιωτικές υπηρεσίες επιβεβαίωσαν πως η αντιπρόεδρος της Ταϊβάν αποτέλεσε στόχο του κινεζικού καθεστώτος. Εκπρόσωπος της υπηρεσίας, Γιαν Πέισεκ, δήλωσε στο πρακτορείο Reuters ότι υπήρξαν ενδείξεις για προσπάθεια δημιουργίας συνθηκών με σκοπό την «επίθεση με συμβολικό χαρακτήρα» εναντίον προστατευόμενου προσώπου, διευκρινίζοντας όμως ότι η απόπειρα δεν προχώρησε πέρα από το στάδιο της προετοιμασίας.

Ο Πέισεκ ανέφερε επίσης, σύμφωνα με το τσεχικό μέσο irozhlas.cz, ότι στις επιχειρήσεις παρακολούθησης συμμετείχαν και άτομα με διπλωματικό καθεστώς στην κινεζική πρεσβεία στην Πράγα.

Η πρεσβεία της Κίνας στην Πράγα δεν απάντησε στο σχετικό αίτημα σχολιασμού που υπέβαλε η εφημερίδα The Epoch Times.

Απαντώντας σε ερώτηση δημοσιογράφου την Παρασκευή στο Πεκίνο, ο εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών, Γκουό Τζιακούν, χαρακτήρισε τη Χσιάο «φανατική αυτονομίστρια υπέρ της ανεξαρτησίας της Ταϊβάν» και υποστήριξε ότι η επίσκεψή της στην Τσεχία συνιστά σοβαρή παραβίαση της αρχής της «μίας Κίνας» και της πολιτικής δέσμευσης της Πράγας προς το Πεκίνο.

Από την πλευρά της, η ταϊβανέζικη Επιτροπή Υποθέσεων της Ηπειρωτικής Κίνας (Mainland Affairs Council – MAC), αρμόδια για τις σχέσεις με την Κίνα, κατήγγειλε πως οι ενέργειες του Πεκίνου «απειλούν σοβαρά την προσωπική ασφάλεια της αντιπροέδρου Χσιάο και της συνοδείας της». Η επιτροπή ανέφερε ότι υπέβαλε επίσημη διαμαρτυρία και απαίτησε δημόσια συγγνώμη από την Κίνα.

Το Διεθνές Διακοινοβουλευτικό Συμμαχικό Δίκτυο για την Κίνα (Inter-Parliamentary Alliance on China – IPAC), το οποίο απαρτίζεται από περισσότερους από 200 βουλευτές από διάφορα κοινοβούλια, ανάμεσά τους και τέσσερις Τσέχους νομοθέτες, εξέφρασε την αγανάκτησή του για τον φερόμενο σχεδιασμό «ενέργειας εκφοβισμού με φυσικά μέσα» από την Κίνα.

Το IPAC δήλωσε την αλληλεγγύη του προς τη Χσιάο και τους Ταϊβανούς πολίτες που, όπως ανέφερε, ενδέχεται να βρίσκονται στο στόχαστρο καταναγκαστικών ενεργειών από το κινεζικό καθεστώς. Το δίκτυο κάλεσε τις κυβερνήσεις να καταδικάσουν την κινεζική συμπεριφορά, την οποία χαρακτήρισε «απαράδεκτη».

Σε σχετική ανακοίνωση στην πλατφόρμα Χ, το IPAC επεσήμανε πως αν το σχέδιο είχε υλοποιηθεί, θα συνιστούσε κρατική τρομοκρατία και τόνισε ότι ακόμη και η απόπειρα αποτελεί «κατάφωρη υπέρβαση των ορίων». Όπως ανέφερε, «ένα κράτος που σχεδιάζει τόσο φανερή πράξη πολιτικά υποκινούμενης βίας σε ξένο έδαφος, δεν μπορεί να ισχυριστεί ότι σέβεται τους διεθνείς διπλωματικούς κανόνες».

Το Πεκίνο ουδέποτε κυβέρνησε την Ταϊβάν, την οποία θεωρεί αποσχισθείσα επαρχία, και δεν αποκλείει την προσάρτησή της διά της βίας. Παράλληλα, παρεμποδίζει συστηματικά τις διεθνείς σχέσεις της Ταϊβάν και την ένταξή της σε διεθνείς οργανισμούς.

Η Τσεχία και η Ταϊβάν δεν διατηρούν επίσημες διπλωματικές σχέσεις, έχουν ωστόσο ενισχύσει τη συνεργασία τους τα τελευταία χρόνια σε τομείς όπως το εμπόριο και ο πολιτισμός, παρά τις αντιδράσεις του Πεκίνου.

Το 2019, η Πράγα διέκοψε τη συμφωνία αδελφοποίησης με το Πεκίνο και υπέγραψε νέα αντίστοιχη συμφωνία με την Ταϊπέι. Ο νυν πρόεδρος της Τσεχίας, Πετρ Πάβελ, είχε επικοινωνήσει τηλεφωνικά με την τότε πρόεδρο της Ταϊβάν, Τσάι Ινγκ-γουέν, αμέσως μετά την εκλογή του, γεγονός που τον κατέστησε τον πρώτο Ευρωπαίο ηγέτη που πραγματοποίησε απευθείας επαφή με πρόεδρο της Ταϊβάν, προκαλώντας την έντονη αντίδραση της Κίνας. Δύο μήνες αργότερα, αντιπροσωπεία 150 Τσέχων αξιωματούχων επισκέφθηκε την Ταϊβάν με σκοπό την ενίσχυση της συνεργασίας και την έκφραση στήριξης στο δημοκρατικό της πολίτευμα.

Με πληροφορίες από το Reuters

Ευρωπαίος επίτροπος καλεί για κοινά αποθέματα σπανίων γαιών προς απεξάρτηση από την απειλή της κομμουνιστικής Κίνας

Καθώς το κομμουνιστικό καθεστώς στην Κίνα συνεχίζει να χρησιμοποιεί σπάνιες γαίες ως μοχλό πίεσης στην γεωπολιτική κατά του ελεύθερου κόσμου, ένας επίτροπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΕΕ) κάλεσε τις χώρες μέλη να ιδρύσουν ένα κοινό αποθετήριο σπανίων γαιών προς μείωση μελλοντικού εκβιασμού και διατάραξης της αλυσίδας εφοδιασμού από το Πεκίνο.

«Όλες οι ευρωπαϊκές χώρες σήμερα έχουν στρατηγικά αποθέματα πετρελαίου και φυσικού αερίου. Θα πρέπει να κάνουμε το ίδιο για στρατηγικές πρώτες ύλες,» είπε ο αντιπρόεδρος για ευημερία και βιομηχανική στρατηγική της ΕΕ, Στεφάν Σεζουρνέ της Γαλλίας, στην Γερμανική εφημερίδα Handelsblatt στις 23 Ιουνίου.

Ο Σεζουρνέ πρόσθεσε ότι θα εκκινήσει και άλλες προτάσεις αυτό το έτος για να προωθήσει εναλλακτικές πηγές πρώτων υλών.

Τους πρόσφατους μήνες, καθώς οι εμπορικές διαφωνίες με την Κίνα εντείνονταν, ειδικά σχετικά με τους δασμούς των ΗΠΑ, το κινεζικό καθεστώς επέβαλε περιορισμούς εξαγωγών σε μαγνήτες σπανίων γαιών τον Απρίλιο, απαιτώντας νέες άδειες, που οδήγησε διπλωμάτες, κατασκευαστές αυτοκινήτων, και άλλες εταιρείες στην Ευρώπη και αλλού να ζητήσουν συναντήσεις με αξιωματούχους του καθεστώτος προς αποφυγή κλεισίματος εργοστασίων.

Η γερμανική Ένωση Μηχανολόγων Μηχανικών προειδοποίησε στις 12 Ιουνίου ότι γερμανικά εργοστάσια και κατασκευαστές εξοπλισμού αντιμετωπίζουν όλο και περισσότερο το πρόβλημα έλλειψης σπανίων γαιών και κάλεσε την ΕΕ να πιέσει την Κίνα. Επίσης τόνισε ότι προμηθευτές εκτός Κίνας χρειάζεται να βρεθούν μεσο- και μακροπρόθεσμα.

Ο Σεζουρνέ προειδοποίησε το Πεκίνο ότι η ΕΕ έχει τα εργαλεία για να αμυνθεί των συμφερόντων της σε πιθανό εμπορικό πόλεμο.

«Η Ευρώπη θα πρέπει τελικά να χρησιμοποιήσει τα ίδια όπλα όπως οι ανταγωνιστές της», είπε.

Η ΕΕ ανακοίνωσε 13 νέα προγράμματα πρώτων υλών που έρχονται εκτός της ένωσης τον Ιούνιο ώστε να αυξήσει την προμήθεια μετάλλων και ορυκτών κρίσιμων για την μετάβαση των ενεργειακών της συστημάτων μακριά από το πετρέλαιο και φυσικό αέριο και για εφαρμογές αμύνης και διαστημικής.

Ο Σουν Κουό-σιανγκ, καθηγητής διεθνών σχέσεων και επιχειρηματικότητας στο πανεπιστήμια Νανχουά της Ταϊβάν, είπε στην Epoch Times στις 24 Ιουνίου ότι αναμένει πως τα κράτη μέλη της ΕΕ θα απαντήσουν θετικά στην πρόταση, «καθώς συμφωνεί με την στρατηγική αυτονομία και την οικονομική ανάγκη ολόκληρης της ΕΕ.»

Οι σπάνιες γαίες είναι απαραίτητες για κρίσιμες βιομηχανίες όπως ηλεκτρικά οχήματα, τουρμπίνες, άμυνα και διαστημικά, είπε, και «οι πρόσφατοι περιορισμοί της Κίνας σε εξαγωγές σπανίων γαιών έχουν περαιτέρω τονίσει την ανάγκη ποικιλότητας στην αλυσίδα εφοδιασμού.»

Είπε ότι για κάποιες φιλοκινεζικές ανατολικές Ευρωπαϊκές χώρες, οι θέσεις τους ίσως είναι περισσότερο περίπλοκες.

«Από την μία πλευρά, αυτές οι χώρες ίσως προτιμούν να διατηρήσουν καλές οικονομικές σχέσεις με την Κίνα», είπε. «Αλλά από την άλλη, ως κράτη μέλη της ΕΕ, έχουν επίσης κινδύνους εφοδιασμού και ανάγκες βιομηχανικής ανάπτυξης. Η ίδρυση ενός αποθετηρίου σπανίων γαιών θα είναι μέρος της συνολικής στρατηγικής της ΕΕ, δίνοντας έμφαση σε κοινά ενδιαφέροντα και διαμοίραση κινδύνου.

«Τελικά, βασιζόμενες στα συνολικά συμφέροντα της ΕΕ, αυτές οι χώρες ίσως επίσης υποστηρίξουν αυτή την πρωτοβουλία.»

Ο Σου Τζου-γιουν, ερευνητής και διευθυντής του Τμήματος Αμυντικής Στρατηγικής και Πόρων στο Ινστιτούτο Εθνικής Άμυνας και Έρευνας Ασφαλείας της Ταϊβάν, είχε μια παρόμοια αξιολόγηση, σημειώνοντας ότι οι χώρες της ΕΕ έχουν ήδη συνεργαστεί στην αναζήτηση εναλλακτικών.

«Η Γροιλανδία έχει η ίδια πολλές σπάνιες γαίες, και η Ουκρανία επίσης έχει αποθέματα», είπε στην Epoch Times στις 24 Ιουνίου.

Αυτές οι ανατολικές Ευρωπαϊκές χώρες με μια πιο φιλική [προς το κινεζικό κομμουνιστικό κόμμα] πολιτική στάση δεν έχουν λόγο να αντιταθούν στην πρωτοβουλία. Έτσι τουλάχιστον εντός του συστήματος της ΕΕ, αν και ίσως δεν το υποστηρίζουν σθεναρά, δεν θα του αντισταθούν.»

Ο Σουν επισήμανε επίσης ότι η Γροιλανδία, ως αυτόνομη περιοχή της Δανίας, έχει αποθέματα σπανίων γαιών σε μεγάλη ποσότητα, ερχόμενη δεύτερη μόνο μετά την Κίνα.

«Χώρες όπως Βιετνάμ, Βραζιλία, Ινδία, Ρωσία, και Μιανμάρ έχουν επίσης σημαντικά αποθέματα σπανίων γαιών», είπε, προσθέτοντας ότι η ΕΕ χρηματοδοτεί επίσης την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών για την μείωση της χρήσης σπανίων γαιών, ενώ αναπτύσσει υλικά που μπορούν να αντικαταστήσουν τις σπάνιες γαίες.

Η επεξεργασία σπανίων γαιών μεγαλύτερο πρόβλημα

Ο Σου είπε ότι δεν θα είναι μεγάλο πρόβλημα για την ΕΕ να ιδρύσει κοινά αποθετήρια με σπάνιες γαίες από άλλες χώρες όπως από την Αφρική και Νότια Αμερική.

Το πραγματικό πρόβλημα είναι ποια χώρα θα επεξεργαστεί τις σπάνιες γαίες, είπε ο Σου, σημειώνοντας ότι δεν υπάρχουν πολλές χώρες που θέλουν να θέσουν το περιβάλλον και την υγεία των ανθρώπων σε κίνδυνο.

«Τις περασμένες λίγες δεκαετίες, η Κίνα τις έχει επεξεργαστεί επειδή το κινεζικό καθεστώς δεν νοιάζεται για βαριά περιβαλλοντική μόλυνση που προκαλείται από αυτό», είπε.

Και λόγω της έλλειψης περιβαλλοντικής προστασίας και προσπαθειών συντήρησης, είπε, «το κόστος ήταν σχετικά μικρό.»

Ένα άλλο πρόβλημα είναι η τεχνολογία επεξεργασίας, είπε ο Σου. Η Κίνα έχει την καλύτερη τεχνολογία επεξεργασίας σπανίων γαιών σε στρατιωτικό βαθμό 99% καθαρότητας.

«Οι ευρωπαϊκές χώρες και οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν μείνει πίσω από την Κίνα», είπε. «Αυτό για το οποίο πραγματικά χρειάζεται να ανησυχούν είναι η τεχνολογία επεξεργασίας.»

Ένας εργάτης σε ορυχείο σπανίων γαιών στην επαρχία Τζιανγκσί, Κίνα, στις 14 Μαρτίου 2012. (Stringer/File Photo/Reuters)

 

Το κινεζικό καθεστώς είπε νωρίτερα αυτόν τον μήνα ότι έδινε μεγάλη προσοχή στις ανησυχίες της ΕΕ και θα σκεφτόταν να επιταχύνει την διαδικασία έγκρισης για εξαγωγές σπανίων γαιών στην ΕΕ.

Ο Σουν είπε ότι η Κίνα ίσως γνωρίζει ότι η ΕΕ αναζητά δυναμικά εναλλακτικές πηγές, «ελπίζοντας να διατηρήσει την επιρροή της στην αγορά σπανίων γαιών μέσω αυτής της κίνησης να αποτρέψει την ΕΕ από το να επιταχύνει την ίδρυση ενός τελείως ανεξάρτητου συστήματος εφοδιασμού από αυτήν.»

Αλλά προειδοποίησε ότι το κινεζικό καθεστώς ίσως παίξει πολιτική και διχάσει τις χώρες της ΕΕ στις σπάνιες γαίες μέσω περισσότερων εγκρίσεων σε επιλεγμένες χώρες.

Είπε ότι η Κίνα ίσως επίσης χρησιμοποιήσει «χειραγώγηση τιμών» και «βάλει διπλωματική πίεση» σε χώρες της ΕΕ για να τις αποτρέψει από τις προσπάθειες να ιδρύσουν μια ανεξάρτητη αλυσίδα εφοδιασμού σπανίων γαιών.

Ο Σου είπε ότι το κινεζικό καθεστώς ίσως ανοίξει ξανά τις εξαγωγές σπανίων γαιών στην ΕΕ σε σύντομο χρόνο, «και χρησιμοποιήσει 99% στρατιωτικού βαθμού σπάνιες γαίες ως μοχλό πίεσης.»

«Ο λόγος που η ΕΕ θέλει να ιδρύσει ένα κοινό αποθετήριο είναι ότι δεν εμπιστεύεται το κινεζικό καθεστώς,» είπε. «Ίσως ανοίξουν τις εξαγωγές τώρα, και τις σταματήσουν ξανά μια μέρα. Έτσι βραχυπρόθεσμα, η ΕΕ και το κινεζικό καθεστώς θα διαπραγματευτούν για τις εξαγωγές σπανίων γαιών. Μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα, η ΕΕ πρέπει να ιδρύσει την δική της ελεγχόμενη πηγή σπανίων γαιών.»

Η Ιαπωνία ολοκληρώνει την πρώτη εγχώρια δοκιμή πυραύλου αέρος-επιφανείας

Ο ιαπωνικός στρατός ολοκλήρωσε την πρώτη εγχώρια δοκιμή πυραύλων την Τρίτη, ενισχύοντας τις αποτρεπτικές του ικανότητες καθώς οι ανησυχίες ασφαλείας στην περιοχή αυξάνονται λόγω της επιθετικότητας του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος.

Η εκτόξευση των τύπου 88 πυραύλων αέρος-επιφανείας έγινε στον χώρο βολών αντιαεροπορικών Σιζουνάι στο Χοκάιντο, το βορειότερο από τα τέσσερα κύρια νησιά της Ιαπωνίας.

Η κίνηση της Ιαπωνίας να ενισχύσει την άμυνά της σημειώνει μια αλλαγή από τις παλαιότερες δοκιμές πυραύλων σε συμμαχικό έδαφος, όπως στις Ηνωμένες Πολιτείες και Αυστραλία. Αυτή η πρόσφατη δοκιμή ακολουθεί αλλαγές πολιτικής υπό την Στρατηγική Εθνικής Ασφαλείας της Ιαπωνίας το 2022, που δίνει έμφαση στην ενίσχυση των αμυντικών ικανοτήτων του έθνους.

Ο Ιάπωνας επικεφαλής των Ενόπλων Δυνάμεων Γιοσιμάσα Χαγιάσι επιβεβαίωσε την Τετάρτη ότι η Ιαπωνία έκανε την πρώτη εγχώρια δοκιμή καθοδηγούμενων πυραύλων αέρος-επιφανείας αλλά είπε ότι δεν στόχευε συγκεκριμένες χώρες.

Τέτοιες δοκιμές με πραγματικά πυρά στην Ιαπωνία παρέχουν περισσότερες ευκαιρίες εκμάθησης στους στρατιώτες της σε διαφορετικά περιβάλλοντα, είπε ο Χαγιάσι σε δημοσιογράφους σε ενημέρωση στο Τόκυο.

Είναι «εξαιρετικά σημαντικό» για την Ιαπωνία να διατηρήσει και να βελτιώσει τις δυνατότητές της στην άμυνα της χώρας σε ένα «δριμύ περιβάλλον ασφαλείας», πρόσθεσε.

Στην επιχείρηση της Τρίτης, ένας θαλάσσιος μη επανδρωμένος στόχος τοποθετήθηκε περίπου 50 χιλιόμετρα από την ακτή. Η δοκιμή είχε επιτυχία, με τον χωρίς έκρηξη πύραυλο εξάσκησης να χτυπά τον στόχο.

Σύμφωνα με την τοπική εφημερίδα Kyodo News, η εμβέλεια του τύπου 88 πυραύλου είναι περίπου 120 χιλιόμετρα, με «μεγάλη ζημία στην περιβάλλουσα περιοχή, έτσι είχε δοκιμαστεί στο εξωτερικό παλαιότερα.» Η αναφορά έλεγε ότι δεν έχει ακόμα αποφασιστεί αν ο πύραυλος θα υπάρχει ως όπλο το επόμενο οικονομικό έτος.

Ο τύπος 88 πύραυλος είναι ένα βραχείας απόστασης σύστημα βολής κατά πλοίων, εκτοξευόμενο από φορτηγό όχημα. Αν και μπορεί να βοηθήσει στην αποφυγή αποτρεπτικών ναυτικών βολών, αξιωματούχοι λένε ότι παίζει κρίσιμο ρόλο στην προετοιμασία για νεότερα συστήματα, όπως τον ανανεωμένο πύραυλο τύπου 12 και κατευθυνόμενους πυραύλους Tomahawk των ΗΠΑ που η χώρα θα αποκτήσει σύντομα.

Οι πυραυλικές δοκιμές έρχονται καθώς η Κίνα συνεχίζει να επιδεικνύει την εκτεταμένη στρατιωτική περιουσία της στην περιοχή.

Το υπουργείο Άμυνας της Ιαπωνίας, στο τελευταίο ετήσιο ενημερωτικό του φύλλο, περιέγραψε την απειλή του κινεζικού καθεστώτος ως «την μεγαλύτερη στρατηγική πρόκληση.» Το υπουργείο σημείωσε ότι το Πεκίνο έχει σταθερά αυξήσει τις στρατιωτικές δαπάνες για περισσότερο από 30 χρόνια, και έτσι τώρα μπορεί να εντείνει τις στρατιωτικές του δραστηριότητες στα ύδατα της Ανατολικής Σινικής Θάλασσας, καθώς και με την Ταϊβάν.

Η Ιαπωνία επίσης έχει πίεση από τον συνεργάτη της Κίνας, την Βόρεια Κορέα. Τους πρόσφατους μήνες, η Πιονγιάνγκ εκτόξευσε πολλούς δοκιμαστικούς πυραύλους βραχείας απόστασης στην Ιαπωνική Θάλασσα.

Στις επόμενες δοκιμές, η ιαπωνική κυβέρνηση σκέφτεται να έχει πυραύλους μακράς απόστασης στο ανατολικότερο τμήμα της χώρας, το Μιναμιτορισίμα, ένα νησί 1.848 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Τόκυο, τον Απρίλιο του 2026.

ΠΟΥ: 1,8 εκατομμύρια θάνατοι θα μπορούσαν να αποφευχθούν στην Ευρώπη κάθε χρόνο

Περίπου 1,8 εκατομμύρια θάνατοι στην Ευρώπη, που οφείλονται σε χρόνιες ασθένειες, θα μπορούσαν να αποφευχθούν κάθε χρόνο, ανακοίνωσε σήμερα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ), επισημαίνοντας ότι οι θάνατοι αυτοί κοστίζουν περισσότερα από 500 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως.

«Αν τα μη μεταδοτικά νοσήματα (ΜΜΝ) ήταν ιός, ο κόσμος θα βρισκόταν σε καραντίνα», δήλωσε ο περιφερειακός διευθυντής του ΠΟΥ για την Ευρώπη, Χανς Κλούγκε, σημειώνοντας ότι οι συγκεκριμένες ασθένειες «όχι μόνο μπορούν να προληφθούν ή να θεραπευτούν, αλλά και αγνοούνται σε μεγάλο βαθμό».

Κάθε χρόνο, το 60% αυτών των θανάτων συνδέεται με συμπεριφορικούς, μεταβολικούς ή περιβαλλοντικούς παράγοντες – όπως ο καπνός, το αλκοόλ, η κακή διατροφή ή η σωματική αδράνεια. Οι παράγοντες αυτοί αυξάνονται στην Ανατολική Ευρώπη, ωστόσο μπορούν να αντιμετωπιστούν μέσω πολιτικών δημόσιας υγείας.

Το υπόλοιπο 40% θα μπορούσε να αποφευχθεί ή να καθυστερήσει με έγκαιρη διάγνωση και θεραπεία, σύμφωνα με τον ΠΟΥ.

Οι θάνατοι αυτοί είναι ιδιαιτέρως δαπανηροί: οι οικονομικές απώλειες εκτιμώνται σε περισσότερα από 514,5 δισεκατομμύρια δολάρια (439,4 δισεκατομμύρια ευρώ) ετησίως.

Μόνο δέκα χώρες στην περιοχή –η οποία περιλαμβάνει 53 κράτη και εκτείνεται έως την Κεντρική Ασία– έχουν ήδη επιτύχει τον στόχο της μείωσης της πρόωρης θνησιμότητας από τις τέσσερις κύριες μη μεταδοτικές ασθένειες (καρδιαγγειακές παθήσεις, καρκίνος, διαβήτης και αναπνευστικές παθήσεις) κατά 25% την περίοδο 2010–2025.

Οι χώρες αυτές είναι: Βέλγιο, Δανία, Εσθονία, Ισραήλ, Καζακστάν, Λουξεμβούργο, Ολλανδία, Νορβηγία, Σουηδία και Ελβετία.

Σύμφωνα με την έκθεση, άλλες 26 χώρες μπορούν ακόμη να επιτύχουν τον ίδιο στόχο έως το 2025, εφόσον ενισχύσουν τις προσπάθειες πρόληψης και βελτιώσουν την ποιότητα της περίθαλψης.