ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Συνεχίστηκε και στο πρώτο εξάμηνο του 2025 η ανοδική πορεία της στεγαστικής πίστης. Ειδικότερα, σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις τραπεζών, οι νέες εκταμιεύσεις στο εξάμηνο προσέγγισαν το ένα δισ. ευρώ επιβεβαιώνοντας, όπως επισημαίνουν τραπεζικά στελέχη, τη σταθερή επάνοδο του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και τον ενεργό ρόλο του στη χρηματοδότηση της πραγματικής οικονομίας.

Το 2024 συνολικά έκλεισε με νέα στεγαστικά δάνεια ύψους 1,8 δισ. ευρώ, καταγράφοντας άνοδο περίπου 38% σε σχέση με το 2023, οπότε οι εκταμιεύσεις είχαν φτάσει τα 1,3 δισ. ευρώ. Η άνοδος αυτή έρχεται μετά από μια μακρά περίοδο στασιμότητας, όπου η στεγαστική πίστη είχε περιοριστεί ακόμη και στα 300 εκατ. ευρώ ετησίως, για να ξεκινήσει σταδιακά την ανοδική της πορεία από το 2020, οπότε οι ετήσιες εκταμιεύσεις έφτασαν τα 600 εκατ. ευρώ.

Το θετικό κλίμα συνεχίζεται και το 2025, με τις τράπεζες να εκτιμούν ότι οι επιδόσεις θα ξεπεράσουν και τα περσινά επίπεδα, καθώς η ζήτηση παραμένει ισχυρή και ενισχύεται από στοχευμένα προγράμματα όπως το «Σπίτι μου ΙΙ».

Το μέσο στεγαστικό δάνειο κυμαίνεται πλέον μεταξύ 110.000 και 120.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό εγκρίσεων νέων αιτήσεων ξεπερνά το 70%. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα, η εγκρισιμότητα προσεγγίζει ακόμη και το 80%, καθώς οι περισσότεροι αιτούντες εμφανίζουν σταθερό εισόδημα και χαμηλά επίπεδα άλλου τραπεζικού δανεισμού. Το προφίλ του σημερινού δανειολήπτη διαμορφώνεται κυρίως στην ηλικιακή ομάδα 35 έως 50 ετών, με ένα ή δύο παιδιά, που αναζητεί ακίνητο πρώτης κατοικίας επιφάνειας 80 έως 120 τετραγωνικών μέτρων. Πρόκειται για οικογένειες που συνήθως διαθέτουν ένα σταθερό εισόδημα και καλύπτουν μέρος της αξίας του ακινήτου με ίδια κεφάλαια, στοιχείο που ενισχύει τη βιωσιμότητα του δανείου και μειώνει το ρίσκο για την τράπεζα. Σε αυτό το περιβάλλον, όπου το ενδιαφέρον για αγορά κατοικίας ενισχύεται, αποκτά ιδιαίτερη σημασία η ενημέρωση των νοικοκυριών για τους βασικούς κανόνες μιας υγιούς και ασφαλούς αγοράς ακινήτου.

Κανόνες υγιούς αγοράς ακινήτου για ένα νοικοκυριό

Η αγορά ακινήτου είναι μία από τις πιο σημαντικές και δαπανηρές αποφάσεις που μπορεί να πάρει ένα νοικοκυριό. Για να είναι μια αγορά ασφαλής και ωφέλιμη μακροπρόθεσμα και όχι ένα οικονομικό βάρος, πρέπει να ακολουθούνται ορισμένοι βασικοί κανόνες.

Ειδικότερα, σύμφωνα με ενημερωτικό σημείωμα του Κέντρου Χρηματοοικονομικού Αλφαβητισμού, θα πρέπει να δίνεται προσοχή στα ακόλουθα:

1. Καθορισμός ρεαλιστικού προϋπολογισμού: Να υπολογιστεί το ποσό που μπορεί να διατεθεί χωρίς να επιβαρυνθούν υπερβολικά τα οικονομικά του νοικοκυριού. Να μην ξεπερνά το 30-35% του μηνιαίου εισοδήματος για τη δόση δανείου. Πρέπει να προβλέπονται επιπλέον έξοδα όπως φόροι, έξοδα συντήρησης, κοινόχρηστα και πιθανές ανακαινίσεις.

2. Επιλογή του σωστού τύπου ακινήτου: Να επιλέγεται ένα ακίνητο που καλύπτει τις πραγματικές ανάγκες (μέγεθος, διαρρύθμιση, αριθμός δωματίων). Δεν πρέπει να αγοράζεται μεγαλύτερο ή πολυτελέστερο ακίνητο από αυτό που πραγματικά χρειάζεται ένα νοικοκυριό, εάν δεν μπορεί να το υποστηρίξει οικονομικά. Αν πρόκειται για πρώτη κατοικία, πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη λειτουργικότητα και όχι στην πολυτέλεια.

3. Επιλογή σωστής τοποθεσίας: Να εξετάζεται η γειτονιά, δηλαδή η ποιότητα ζωής, η εγκληματικότητα, οι υποδομές, τα σχολεία, οι συγκοινωνίες, και να αναλύεται η προοπτική ανάπτυξης της περιοχής (μελλοντικά έργα, πυκνότητα πληθυσμού, ησυχία, προσβασιμότητα). Η τοποθεσία επηρεάζει τη μεταπωλητική αξία και τη μελλοντική ή αυξανόμενη αξία των ακινήτων.

4. Έρευνα στην αγορά και σύγκριση τιμών: Να συγκεντρώνονται τιμές παρόμοιων ακινήτων στην ίδια περιοχή ώστε να διαπιστωθεί αν η τιμή είναι δίκαιη. Να εξετάζεται η μακροχρόνια τάση των τιμών στην περιοχή και να αποφεύγεται η αγορά σε περιόδους υπερβολικής αύξησης. Συνιστάται η συμβουλή μεσιτών ή η έρευνα μέσω διαδικτυακών πλατφορμών συγκρίσεων.

5. Έλεγχος νομικής και πολεοδομικής κατάστασης: Να διασφαλιστεί ότι το ακίνητο έχει καθαρούς τίτλους ιδιοκτησίας. Πρέπει να εξετάζεται αν υπάρχουν αυθαιρεσίες ή νομικά προβλήματα. Να διασφαλιστεί ότι το ακίνητο είναι σύμφωνο με τις πολεοδομικές διατάξεις και δεν έχει εκκρεμείς πολεοδομικές παραβάσεις.

6. Προσοχή στη χρηματοδότηση: Αν πρόκειται να ληφθεί στεγαστικό δάνειο, πρέπει να διασφαλιστεί ότι το νοικοκυριό μπορεί να αντέξει τη δόση ακόμη και σε περίπτωση αύξησης του κόστους δανεισμού. Να προτιμάται σταθερό επιτόκιο αν η αγορά γίνει σε φάση αύξησης επιτοκίων. Πρέπει να διαπραγματευτούν οι όροι και να ζητηθεί η συμβουλή ανεξάρτητου χρηματοοικονομικού συμβούλου.

7. Έλεγχος της κατάστασης του ακινήτου: Να προσληφθεί μηχανικός για έλεγχο του ακινήτου (στατική επάρκεια, υγρασίες, σωληνώσεις, θέρμανση, μόνωση). Πρέπει να δοθεί προσοχή σε κρυφά ελαττώματα που μπορεί να κοστίσουν μελλοντικά για επισκευές ή ανακαινίσεις. Να υπολογιστεί το κόστος πιθανών ανακαινίσεων.

8. Μακροπρόθεσμος σχεδιασμός: Πρέπει να εξεταστούν οι μελλοντικές ανάγκες του νοικοκυριού (οικογενειακή κατάσταση, εργασία, πιθανές μετακομίσεις). Αν η αγορά γίνει για επένδυση, πρέπει να διασφαλιστεί ότι η τοποθεσία προσφέρει προσδοκώμενα έσοδα ή μεταπώλησης. Να αποφεύγονται παρορμητικές αγορές που βασίζονται σε συναισθηματικούς παράγοντες.

9. Υπολογισμός επιπλέον κόστους: Πρέπει να προβλεφθούν φόροι μεταβίβασης, δικηγορικά έξοδα, συμβολαιογραφικά και μεσιτικά έξοδα. Δεν πρέπει να υποτιμάται το κόστος μελλοντικής συντήρησης, ειδικά σε παλαιά κτίρια. Αν το ακίνητο χρειάζεται ενεργειακή αναβάθμιση, πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα υπαγωγής σε κρατικά προγράμματα επιδοτήσεων.

10. Συμβουλευτείτε ειδικούς: Πρέπει να υπάρχει συνεργασία με αξιόπιστο μεσίτη, δικηγόρο και μηχανικό για να διασφαλιστεί ότι η αγορά είναι ασφαλής. Δεν πρέπει να βασίζεται κανείς αποκλειστικά σε προσωπικές απόψεις ή μόνο στη γνώμη πωλητών ή φίλων. Πρέπει να γίνεται ανεξάρτητη έρευνα και προσεκτική ανάγνωση των συμβολαίων με αιτήματα διευκρινίσεων πριν από την υπογραφή.

11. Και το πιο σημαντικό: Ποιο ποσοστό της αξίας του ακινήτου πρέπει να έχει προτού το δανειστεί ένα νοικοκυριό; Η διεθνής εμπειρία δείχνει ότι είναι πιο ασφαλές ένα νοικοκυριό να δανείζεται για ποσοστό 60-70% της αξίας του ακινήτου και να καλύπτει το υπόλοιπο από ίδια κεφάλαια. Έτσι μειώνεται ο κίνδυνος υπερχρέωσης και η τιμολόγηση του ρίσκου υπερεκτίμησης.

* * * * *

Το Κέντρο Χρηματοοικονομικής Υπευθυνότητας υλοποιείται από τη doValue σε συνεργασία με το Εργαστήριο Χρηματοοικονομικής του Τμήματος Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Πανεπιστημίου Πειραιώς, υπό την επιστημονική επιμέλεια του καθηγητή Χρηματοοικονομικής του Πανεπιστημίου Πειραιώς Νικολάου Δ. Φίλιππα.

Μιλώντας σε δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο, στις 25 Ιουλίου, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ εκτίμησε ότι οι πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας με την ΕΕ δεν ξεπερνούν το 50%. Οι ΗΠΑ και η Ένωση διαπραγματεύονται μια ενδεχόμενη συμφωνία από τις αρχές του Ιουλίου.

«Εργαζόμαστε πολύ εντατικά με την Ευρώπη, την ΕΕ», ανέφερε ο Τραμπ. «Αυτή τη στιγμή, αυτό είναι το μεγάλο ‘στοίχημα. Πιστεύω ότι υπάρχουν αρκετές πιθανότητες να πετύχουμε συμφωνία με την ΕΕ τώρα», δήλωσε.

Η αμερικανική κυβέρνηση έχει ανακοινώσει ότι θα επιβάλει δασμούς 30% σε ευρωπαϊκά προϊόντα από την 1η Αυγούστου, εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία. Τα μέτρα αυτά εντάσσονται στην προσπάθεια της διοίκησης Τραμπ να προστατεύσει τις αμερικανικές βιομηχανίες και να αντιμετωπίσει, όπως ισχυρίζεται, αθέμιτες εμπορικές πρακτικές των ευρωπαϊκών χωρών. Για να υπάρξει συμφωνία, ο Τραμπ δήλωσε την Παρασκευή στους δημοσιογράφους ότι η ΕΕ θα πρέπει να δεχθεί μείωση αυτού του δασμολογικού ποσοστού.

Οι επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του εκτελεστικού οργάνου της Ένωσης, επαναλαμβάνουν ότι δίνουν έμφαση στη διαπραγματευτική οδό για να αποφευχθούν οι δασμοί. Ωστόσο, στις 24 Ιουλίου, τα κράτη-μέλη της ΕΕ ενέκριναν την επιβολή ανταποδοτικών δασμών σε αμερικανικά προϊόντα αξίας 109 δισ. δολαρίων, συμπεριλαμβανομένων της σόγιας, των αμυγδάλων, των αυτοκινήτων και των φαρμακευτικών προϊόντων. Οι ευρωπαϊκοί δασμοί θα τεθούν σε ισχύ από τις 7 Αυγούστου εφόσον δεν υπάρξει συμφωνία.

Μέχρι στιγμής, η ΕΕ δεν έχει υιοθετήσει αντίμετρα, παρά τους νέους αμερικανικούς δασμούς σε ευρύ φάσμα ευρωπαϊκών εξαγωγών. Ο Λευκός Οίκος έχει υποβαθμίσει τις πιθανότητες επίτευξης συμφωνίας, με τον σύμβουλο του Τραμπ για τα εμπορικά ζητήματα, Πήτερ Ναβάρρο, να δηλώνει στο πρακτορείο Bloomberg ότι οι πληροφορίες για πρόοδο πρέπει να αντιμετωπίζονται με επιφύλαξη.

Η κυβέρνηση Τραμπ έχει πρόσφατα συνάψει εμπορικές συμφωνίες με την Ιαπωνία, την Κίνα, την Ινδονησία, τις Φιλιππίνες και το Ηνωμένο Βασίλειο. Η συμφωνία ΗΠΑ-Ιαπωνίας προβλέπει επιβολή δασμών 15% σε ιαπωνικά προϊόντα, δεσμεύσεις για επενδύσεις 550 δισ. δολαρίων από την Ιαπωνία στις ΗΠΑ, καθώς και το άνοιγμα της ιαπωνικής αγοράς στα αμερικανικά προϊόντα.

«Ραντεβού» για την επόμενη συνεδρίαση του Διοικητικού Συμβουλίου, τον Σεπτέμβριο, όπου θα επανεξεταστεί το θέμα της μείωσης των επιτοκίων, έδωσε η επικεφαλής της ΕΚΤ Κριστίν Λαγκάρντ λίγο μετά τη σημερινή απόφαση με την οποία διατηρούνται αμετάβλητα τα βασικά επιτόκια της Κεντρικής Τράπεζας. Επεσήμανε ωστόσο ότι πλέον μετά την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2% «είμαστε σε θέση» να αντιμετωπίσουμε κινδύνους που απορρέουν από το νέο καθεστώς των δασμών. «Επομένως μπορούμε να περιμένουμε και να αξιολογήσουμε τις νέες μακροικονομικές προβλέψεις του Σεπτεμβρίου για να λάβουμε τις σχετικές αποφάσεις», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Για την πορεία της οικονομίας, η πρόεδρος της ΕΚΤ υπογράμμισε ότι «παρά τις αβεβαιότητες, η ευρωπαϊκή οικονομία απεδείχθη ανθεκτική», αναλύοντας τη σημερινή ομόφωνη απόφαση. Συμπλήρωσε ότι δεν υπάρχει οδικός χάρτης για τη μείωση των επιτοκίων και οι όποιες αποφάσεις θα λαμβάνονται στη βάση των νέων δεδομένων.

Όπως ανακοίνωσε η ΕΚΤ, η απόφαση να διατηρήσει αμετάβλητα τα επιτόκια συνδέεται με την επίτευξη του στόχου του πληθωρισμού στο 2%. Σε γενικές γραμμές, τα νέα δεδομένα ευθυγραμμίζονται με την προηγούμενη αξιολόγηση του Διοικητικού Συμβουλίου σχετικά με τις προοπτικές του πληθωρισμού. Οι εγχώριες πιέσεις στις τιμές συνέχισαν να μετριάζονται, με τους μισθούς να αυξάνονται με βραδύτερο ρυθμό. Αντανακλώντας εν μέρει τις προηγούμενες μειώσεις των επιτοκίων από το Διοικητικό Συμβούλιο, η οικονομία έχει αποδειχθεί μέχρι στιγμής συνολικά ανθεκτική σε ένα δύσκολο παγκόσμιο περιβάλλον. Ταυτόχρονα, το περιβάλλον παραμένει εξαιρετικά αβέβαιο, ιδίως λόγω εμπορικών διαφορών.

Σε ερώτηση για το κατά πόσο η ανατίμηση του ευρώ έναντι του δολαρίου σε επίπεδο υψηλότερο του 1,2 δημιουργεί πρόβλημα, η επικεφαλής της ΕΚΤ ανέφερε ότι κινείται στο ίδιο πλαίσιο με τον αντιπρόεδρο της ΕΚΤ Ντ. Γκουίντος, επισημαίνοντας ότι «δεν στοχεύουμε την ισοτιμία, αλλά την παρακολουθούμε καθώς η συναλλαγματική ισοτιμία του ευρώ επηρεάζει τις τιμές εισαγόμενων αγαθών και, κατ’ επέκταση, τον πληθωρισμό, αποτελώντας έτσι βασική παράμετρο στον προσδιορισμό της νομισματικής πολιτικής».

Αναφορικά με τους μελλοντικούς κινδύνους, η ΕΚΤ εκτιμά ότι παραμένουν καθοδικοί. «Μεταξύ των κύριων κινδύνων είναι η περαιτέρω κλιμάκωση των παγκόσμιων εμπορικών εντάσεων και οι σχετικές αβεβαιότητες, οι οποίες θα μπορούσαν να μειώσουν τις εξαγωγές και να μειώσουν τις επενδύσεις και την κατανάλωση. Η επιδείνωση του κλίματος στις χρηματοπιστωτικές αγορές θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυστηρότερες συνθήκες χρηματοδότησης και μεγαλύτερη αποστροφή προς τον κίνδυνο, και να κάνει τις επιχειρήσεις και τα νοικοκυριά λιγότερο πρόθυμα να επενδύσουν και να καταναλώσουν. Οι γεωπολιτικές εντάσεις, όπως ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας και η τραγική σύγκρουση στη Μέση Ανατολή, παραμένουν σημαντική πηγή αβεβαιότητας. Αντίθετα, εάν οι εμπορικές και γεωπολιτικές εντάσεις επιλυθούν γρήγορα, αυτό θα μπορούσε να ενισχύσει το κλίμα και να τονώσει τη δραστηριότητα. Οι υψηλότερες δαπάνες για την άμυνα και τις υποδομές, μαζί με τις μεταρρυθμίσεις που ενισχύουν την παραγωγικότητα, θα συνέβαλαν στην ανάπτυξη. Η βελτίωση της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης θα ενθάρρυνε επίσης τις ιδιωτικές επενδύσεις», επεσήμανε η Κρ. Λαγκάρντ.

Οι προοπτικές για τον πληθωρισμό σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΚΤ είναι πιο αβέβαιες από το συνηθισμένο, ως αποτέλεσμα του ασταθούς περιβάλλοντος παγκόσμιας εμπορικής πολιτικής. Ένα ισχυρότερο ευρώ θα μπορούσε να μειώσει τον πληθωρισμό περαιτέρω από το αναμενόμενο. Επιπλέον, ο πληθωρισμός θα μπορούσε να αποδειχθεί χαμηλότερος εάν οι υψηλότεροι δασμοί οδηγήσουν σε χαμηλότερη ζήτηση για εξαγωγές της ζώνης του ευρώ και ωθήσουν χώρες με πλεονάζουσα ικανότητα να ανακατευθύνουν τις εξαγωγές τους προς τη ζώνη του ευρώ. Οι εμπορικές εντάσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε μεγαλύτερη αστάθεια και αποστροφή κινδύνου στις χρηματοπιστωτικές αγορές, γεγονός που θα επηρέαζε την εγχώρια ζήτηση και, ως εκ τούτου, θα μείωνε και τον πληθωρισμό.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση θα συγχωνεύσει τα δύο πακέτα των αντιμέτρων κατά των αμερικανικών δασμών σε ένα ενιαίο, το οποίο θα είναι έτοιμο σε περίπτωση που οι διαπραγματεύσεις με την κυβέρνηση των ΗΠΑ αποτύχουν, όπως έκανε σήμερα γνωστό ο εκπρόσωπος Τύπου της Κομισιόν για θέματα Εμπορίου, Όλαφ Γκιλ.

Η πρώτη λίστα έχει τεθεί σε παύση έως τις 6 Αυγούστου και σχετίζεται με τους αμερικανικούς δασμούς σε χάλυβα και αλουμίνιο, ενώ η δεύτερη λίστα είναι έτοιμη και αναμένεται η ψηφοφορία από τα κράτη-μέλη για την τελική οριστικοποίηση. Σύμφωνα με τον κο Γκιλ «η συγχωνευμένη λίστα θα τεθεί σε ισχύ πριν από τις 7 Αυγούστου» και στοχεύει σε αμερικανικές εισαγωγές στην ΕΕ αξίας 93 δισ. ευρώ.

Ενώ οι διαπραγματεύσεις συνεχίζονται, λαμβάνει χώρα σήμερα στην Ιαπωνία η σύνοδος ΕΕ-ΗΠΑ, η οποία πραγματοποιείται σε μια ευαίσθητη στιγμή, καθώς ο Αμερικανός πρόεδρος ανακοίνωσε κατά τη διάρκεια της νύχτας συμφωνία με την Ιαπωνία, η οποία προβλέπει καθολικό δασμό 15%, ακόμη και για τα αυτοκίνητα,

Σύμφωνα με τον κο Γκιλ, «η ΕΕ επικεντρώνεται κυρίως στην επίτευξη ενός διαπραγματευτικού αποτελέσματος με τις ΗΠΑ. Συνεχίζονται οι εντατικές επαφές σε τεχνικό και πολιτικό επίπεδο. Ο Ευρωπαίος Επίτροπος Εμπορίου Μάρος Σέφτσοβιτς θα έχει σήμερα συνομιλίες με τον Αμερικανό υπουργό Εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ το απόγευμα και στη συνέχεια η Επιτροπή θα ενημερώσει τους πρεσβευτές των κρατών μελών της ΕΕ».

Ελ.Απ.

Για την πορεία του πολεοδομικού σχεδιασμού που εξελίσσεται στη χώρα μέσω των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων για το 80% της επικράτειας μίλησε την Τρίτη ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, κατά την παρουσίαση των εναλλακτικών σεναρίων του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Καρπενησίου. Μάλιστα, ξεκαθάρισε ότι η χρηματοδότηση του συνόλου του έργου είναι απόλυτα εξασφαλισμένη.

Ειδικότερα, αναφερόμενος στην πρόσφατη αξιολόγηση που έγινε από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για το Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», ο γενικός γραμματέας επεσήμανε ότι η χώρα μας έλαβε τα εύσημα. «Να μεταφέρω σε όλους ένα μήνυμα αισιοδοξίας, λαμβάνοντας υπ’ όψιν ότι με το κλείσιμο της τελευταίας αξιολόγησης η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έδωσε πραγματικά στο υπουργείο συγχαρητήρια για αυτό το πρόγραμμα. Και λόγω της διαχείρισης που έχει γίνει μέχρι σήμερα στη διαγωνιστική διαδικασία, στη διαφάνεια, στον τρόπο ολοκλήρωσης των διαδικασιών, στην πολυπλοκότητα και τη συνθετότητα των ζητημάτων που κληθήκαμε να αντιμετωπίσουμε μετά τις αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, τόσο με τον Νέο Οικοδομικό Κανονισμό και την ενσωμάτωση των κινήτρων στον πολεοδομικό σχεδιασμό όσο με το Προεδρικό Διάταγμα οριοθέτησης των οικισμών, καθώς και με θέματα ευελιξίας των χρήσεων, θέματα φέρουσας ικανότητας, τα οποία είχαν γραφτεί στα πρακτικά του Συμβουλίου της Επικρατείας, όπως επίσης και με την επικαιροποίηση των πολεοδομικών σταθεροτύπων που προέκυψε μετά και την τελευταία απογραφή του 2021», σημείωσε.

Ο κος Μπακογιάννης αναφέρθηκε εκτενώς στην πολυπλοκότητα των μελετών των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων (ΤΠΣ και ΕΠΣ) και υπογράμμισε τη σημαντικότητα της συμμετοχής των τοπικών κοινωνιών στη διαμόρφωση του πολεοδομικού σχεδιασμού. «Το τελικό αποτέλεσμα του πολεοδομικού σχεδιασμού πρέπει να είναι σύμφωνο με τη νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας και να έχει λάβει υπ’ όψιν του όλες αυτές τις λεπτομέρειες. Η πολυπλοκότητα και η συνθετότητα εδώ εναπόκεινται στην τεκμηρίωση, στη βαθιά γνώση, στον τρόπο της ανάλυσης από την οποία πρέπει να προκύψει η τεκμηρίωση της κάθε γραμμής. Η κάθε γραμμή, λοιπόν, είναι πολύ σημαντική, το κάθε πολύγωνο καθορίζει μία σειρά από ζητήματα τα οποία επηρεάζουν τις περιουσίες, επηρεάζουν το περιβάλλον, επηρεάζουν την προστασία του και χρήζει μίας πάρα πολύ μεγάλης αξιολόγησης για την κάθε πρόταση η οποία γίνεται», τόνισε.

«Πολεοδομικός σχεδιασμός χωρίς τη σύμφωνη γνώμη των τοπικών κοινωνιών, κατά την προσωπική μου άποψη, δεν μπορεί να σταθεί. Και γιατί το λέω αυτό; Το λέω γιατί θέλουμε τις τοπικές κοινωνίες συμμετόχους, θέλουμε να μετέχουν στη διαδικασία λήψης των αποφάσεων, να καταθέσουν απόψεις, γι’ αυτό το λόγο έχουμε και την πλατφόρμα με την οποία παρακολουθούν όλοι, σε όλη την Ελλάδα, που βρίσκεται το κάθε ένα τοπικό πολεοδομικό σχέδιο. Και όταν έρθει η ώρα της συζήτησης με τα Δημοτικά Συμβούλια, που θα βγει σε διαβούλευση η στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, να υπάρχει ο χρόνος έτσι ώστε να ακουστούν όλες οι απόψεις», ανέφερε ο κος Μπακογιάννης.

Αναφερόμενος δε στη χρηματοδότηση, τα χρονοδιαγράμματα και τα ορόσημα του Ταμείου Ανάκαμψης, ο γενικός γραμματέας ξεκαθάρισε ότι «η χρηματοδότηση του συνόλου του έργου είναι απόλυτα εξασφαλισμένη και το ορόσημο, το οποίο έχει μπει για τη δική μας τη διασφάλιση, σχετίζεται περισσότερο με τη διαχειριστική ικανότητα των δικών μας δυνατοτήτων, να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τον αριθμό των μελετών. Εάν έχουμε τη δυνατότητα να ολοκληρώσουμε το 100% των μελετών και όλες αυτές μέχρι το καλοκαίρι του 2026 τυγχάνουν της αποδοχής των Δημοτικών Συμβουλίων, τα χρήματα είναι εξασφαλισμένα. Δε θα ήθελα σε καμία περίπτωση, όμως, να μην πετυχαίνουμε έναν στόχο οροσήμου, ο οποίος θα είχε να κάνει με κάποιες αντιρρήσεις από τις τοπικές κοινωνίες, που ενδεχομένως να έπρεπε να χρειαστεί περισσότερος χρόνος συζήτησης, περισσότερος χρόνος διαβούλευσης ή χρόνος ωρίμανσης με τους μελετητές, των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν από τις παράλληλες μελέτες. Με το στοίχημα αυτό του επανακαθορισμού, τον αριθμό των Δημοτικών Ενοτήτων, αυτό που έχουμε καταφέρει και σε συνεννόηση με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η οποία εμπιστεύθηκε 100% τις επιλογές του υπουργείου και της κυβέρνησης, μας έδωσαν τη δυνατότητα να έχουμε εξασφαλισμένο το σύνολο της χρηματοδότησης, για το σύνολο των έργων.

»Και μάλιστα, με μεγαλύτερη ασφάλεια και μικρότερο άγχος από τη δική μας την πλευρά, αν τελικά δεν καταφέρουμε να πετύχουμε τον συνολικό στόχο για τον αριθμό που έχουμε ορίσει από την αρχή, να έχουμε τη δυνατότητα να το κάνουμε πιο ευέλικτα, ακόμα και αν απαιτηθεί με κάποια άλλη πηγή χρηματοδότησης. Κατά την άποψή μου αυτό δεν θα απαιτηθεί, γιατί ήδη οι δήμαρχοι είναι απόλυτα συνειδητοποιημένοι και δουλεύουν πολύ στενά με τους μελετητές πάνω σε αυτό το πρόγραμμα και αυτό αποτελεί και τον λόγο για τον οποίο η Κοινότητα μας έδωσε την ψήφο εμπιστοσύνης.»

Σύμφωνα πάντα με τον κος Μπακογιάννη, «το Πρόγραμμα ‘Κωνσταντίνος Δοξιάδης’ αποτελεί εθνικής προτεραιότητας πρόγραμμα. Θεωρείται ότι είναι μεταρρύθμιση, δεν είναι απλά ένα πρόγραμμα, και θα ολοκληρωθεί σε κάθε περίπτωση – θα ολοκληρωνόταν έτσι και αλλιώς, ανεξάρτητα από το αν θα υπήρχε η χρηματοδότηση ή όχι, ακόμα και με πόρους δικούς μας εθνικούς, είτε του ΕΣΠΑ είτε του Πράσινου Ταμείου. Δεν υπάρχει όμως κάποιο τέτοιο ενδεχόμενο ή τέτοια περίπτωση.

»Ο στόχος ο δικός μας είναι να πετύχουμε το σύνολο των δημοτικών ενοτήτων. Παρόλα αυτά για εμάς είναι ένα μαξιλαράκι, [για την] περίπτωση που σε κάποιες τοπικές κοινωνίες χρειαστεί περισσότερος χρόνος, περισσότερη διαβούλευση, περισσότερη συζήτηση. Γιατί, πράγματι, όταν μιλάμε για την περιουσία του καθενός, καταλαβαίνουμε όλοι πόσο σημαντικό [είναι] και πόσο επηρεάζεται ο σχεδιασμός αλλά και οι αποφάσεις των ίδιων των δημοτικών συμβουλίων.»

Όπως τόνισε: «Ο μόνος προβληματισμός που μπορεί να υπάρξει είναι οι συναινέσεις, κι εγώ επειδή είμαι ένας άνθρωπος ο οποίος αγαπώ τις συναινέσεις, μου αρέσει να συνεργάζομαι και θέλω να έχω καλή συνεργασία με τις τοπικές κοινωνίες και τους Δημάρχους, στηρίζομαι πάρα πολύ στο να πετύχουμε και να βρούμε αυτές τις συναινέσεις και να μην προχωρήσει κανένα πολεοδομικό σχέδιο χωρίς την απαραίτητη κοινωνική συναίνεση. Που ενδεχομένως να μας οδηγήσει να καθυστερήσουμε την ολοκλήρωση κάποιων πολεοδομικών σχεδίων, […] όμως ήδη έχουμε καταφέρει μέσω διαπραγματεύσεων με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να μην υπάρξει κανένα πρόβλημα, όσον αφορά τη χρηματοδότησή τους.»

Ηλ. Π.

Οι αφρικανικές χώρες που στοχοποιούνται από τη νέα πρωτοβουλία του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ για ευνοϊκότερες οικονομικές συμφωνίες υπέρ των Ηνωμένων Πολιτειών δηλώνουν ότι έχουν πολλά να προσφέρουν στη μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, ωστόσο τονίζουν ότι χρειάζονται περισσότερο χρόνο για να διαπραγματευτούν νέες εμπορικές συμφωνίες με την Ουάσιγκτον.

Ο Αμερικανός πρόεδρος απηύθυνε σχεδόν ταυτόσημες επιστολές σε 21 χώρες, στις 7 και 9 Ιουλίου, μέσω της πλατφόρμας Truth Social, διαμηνύοντας: «Υψηλότεροι δασμοί στις εξαγωγές τους προς τις Ηνωμένες Πολιτείες θα τεθούν σε ισχύ από την 1η Αυγούστου, αν δεν υπάρξει πρόοδος.»

Ξεχώρισε τη Νότιο Αφρική – τη μεγαλύτερη οικονομία της ηπείρου και κυριότερο αφρικανικό εμπορικό εταίρο της Ουάσιγκτον – μαζί με τρεις μεγάλες οικονομίες της Βόρειας Αφρικής: τη Λιβύη με τα πλούσια κοιτάσματα πετρελαίου, την Αλγερία και την Τυνησία, η οποία αποτελεί σημαντικό προμηθευτή ελαιολάδου για τις ΗΠΑ.

«Νότιος Αφρική, Αλγερία και Λιβύη σύντομα θα πληρώνουν τουλάχιστον 30% δασμούς για τα προϊόντα που εξάγουν στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Τραμπ, προσθέτοντας ότι για τη Τυνησία ο συντελεστής θα διαμορφωθεί στο 25%.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του Γραφείου του Αμερικανού Εκπροσώπου Εμπορίου (USTR), οι συγκεκριμένες χώρες εξάγουν στις ΗΠΑ ποικιλία αγαθών, όπως ορυκτά, αυτοκίνητα, αγροτικά προϊόντα, ηλεκτρονικά και ενδύματα, ενώ εισάγουν αμερικανικά μηχανήματα, φαρμακευτικά προϊόντα και επεξεργασμένα πετρελαιοειδή.

Ο Τραμπ τόνισε ότι οι χώρες που κατονόμασε προσέφεραν μέχρι στιγμής πολύ λιγότερα απ’ όσα απαιτούνται για την εξάλειψη των εμπορικών ελλειμμάτων που, κατά την αμερικανική κυβέρνηση, ζημιώνουν τις ΗΠΑ, εξηγώντας ότι «εμπορικό έλλειμμα παρατηρείται όταν μια χώρα εισάγει περισσότερα απ’ όσα εξάγει».

Σύμφωνα με το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων, το 2024 οι Ηνωμένες Πολιτείες εξήγαγαν αγαθά και υπηρεσίες αξίας σχεδόν 3,2 τρισ. δολαρίων σε όλο τον κόσμο, ενώ οι εισαγωγές άγγιξαν τα 4,1 τρισ., αφήνοντας συνολικό εμπορικό έλλειμμα άνω των 900 δισ. δολαρίων. Για τον Τραμπ, πρόκειται για τεράστια χρηματοοικονομική απώλεια σε βάρος της χώρας του.

«Ο δασμός για την Νότιο Αφρική θα αυξηθεί στο 40% αν ο Τραμπ υλοποιήσει την απειλή του για επιπλέον 10% σε χώρες της ομάδας BRICS», αναφέρει το δημοσίευμα. Η Νότιος Αφρική αποτελεί ιδρυτικό μέλος των BRICS, μαζί με Κίνα και Ρωσία, στηρίζοντας το όραμα για έναν πολυπολικό κόσμο με περιορισμένη αμερικανική επιρροή, κάτι στο οποίο αντιδρά ο Τραμπ.

Τα επίσημα στοιχεία του USTR για το 2024 αποτυπώνουν το συνολικό ετήσιο διμερές εμπόριο μεταξύ ΗΠΑ και Νοτίου Αφρικής στα 20,5 δισ. δολάρια. Εκ των οποίων, οι αμερικανικές εισαγωγές ανήλθαν σε 14,7 δισ. δολάρια – κυρίως κρίσιμα ορυκτά, μέταλλα, διαμάντια, αυτοκίνητα, ανταλλακτικά και φρούτα – ενώ οι εισαγωγές της Νοτίου Αφρικής από τις ΗΠΑ, κυρίως χημικά, μηχανήματα και φαρμακευτικά, έφτασαν στα 5,8 δισ. δολάρια.

 

Αυτό αποτυπώνει εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ύψους 8,8 δισ. δολαρίων έναντι της Νοτίου Αφρικής, ένα έλλειμμα που ο Τραμπ αξιώνει από την κυβέρνηση του προέδρου Σίριλ Ραμαφόζα να διορθώσει.

Σε συνέντευξή του στην Epoch Times, ο υφυπουργός Εμπορίου και Βιομηχανίας της Νοτίου Αφρικής, Ζούκο Γκόντλιμπι, τόνισε:

«Ακριβώς ένα τέτοιο πλαίσιο προτάσεων υπέβαλαν οι εκπρόσωποι της Πρετόριας στην Ουάσιγκτον, στις 20 Μαΐου. Δεν μπορώ να αναφέρω ακόμη ακριβή νούμερα, αλλά μπορώ να πω ότι η προσφορά μας για αγορά αμερικανικού LNG και το άνοιγμα των τομέων εξόρυξης και ψηφιακής οικονομίας στις ΗΠΑ θα είναι σημαντικό όφελος για τις Ηνωμένες Πολιτείες.»

Σε αντάλλαγμα, ο Γκόντλιμπι επεσήμανε ότι η Νότιος Αφρική ζητά από τις ΗΠΑ να μειώσουν τον γενικό δασμό από το 30% στο 10% και να καταργήσουν τους δασμούς στις εξαγωγές οχημάτων, χάλυβα και αλουμινίου προς τις ΗΠΑ.

«Δεν θα μπορούμε να στηρίξουμε το εμπόριο αν έχουμε δασμό 30%», προειδοποίησε. «Γνωρίζουμε πόσο θα πληγεί η οικονομία μας από την απώλεια της αμερικανικής αγοράς, ιδίως στη βιομηχανία εσπεριδοειδών και στον τομέα κατασκευής αυτοκινήτων και ανταλλακτικών. Χιλιάδες θέσεις εργασίας και δισεκατομμύρια ραντ θα χαθούν. Αλλά θα πρέπει να αντέξουμε το πρώτο πλήγμα και να αναζητήσουμε άλλους αγοραστές.»

Ερωτηθείς για τα διαπραγματευτικά «χαρτιά» της Νότιας Αφρικής, ο Γκόντλιμπι υπογράμμισε ότι η χώρα του προμηθεύει 12 από τα 50 ορυκτά που οι ΗΠΑ θεωρούν κρίσιμα για την εθνική ασφάλεια και την οικονομία τους.

«Είμαστε ο κύριος προμηθευτής των εννέα πιο απαραίτητων ορυκτών για τις ΗΠΑ», σημείωσε.

Κρατικά στατιστικά των ΗΠΑ καταδεικνύουν ότι το 2024 η Νότιος Αφρική προμήθευσε το 96% του χρωμίου που χρησιμοποιεί η Αμερική στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας και της άμυνας. Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας επισημαίνει ότι οι ΗΠΑ εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη Νότιο Αφρική για κρίσιμα μέταλλα όπως οι πλατινοειδείς ομάδες και το χρώμιο, αναγκαία για τη βιομηχανία αυτοκινήτου, αεροδιαστημικής και τις τεχνολογίες ανανεώσιμης ενέργειας.

Όσον αφορά την Αλγερία, ο υπουργός Επικοινωνίας της χώρας, Χασάν Ραμπί, δήλωσε στην Epoch Times: «Είμαι βέβαιος ότι οι συνομιλίες με τις ΗΠΑ θα καταλήξουν σε συμβιβασμούς, προς όφελος τόσο των Αλγερινών όσο και των Αμερικανών.»

 

Όπως προκύπτει από τα στοιχεία του USTR, το εμπόριο αγαθών μεταξύ ΗΠΑ και Αλγερίας το 2024 ανήλθε συνολικά στα 3,5 δισ. δολάρια. Οι αμερικανικές εξαγωγές προς την Αλγερία ανήλθαν στο 1 δισ. δολάρια (περιλαμβάνοντας μεταξύ άλλων τουρμπίνες αερίου, ζωοτροφές σόγιας και μηχανήματα), ενώ οι εισαγωγές από την Αλγερία έφτασαν τα 2,5 δισ. δολάρια (αποτελούμενες κυρίως από πετρέλαιο και φυσικό αέριο), δημιουργώντας έλλειμμα για τις ΗΠΑ 1,4 δισ. δολαρίων.

«Μιλάμε για ένα μικρό έλλειμμα», σχολίασε ο Ραμπί. «Έχουμε πολλά να προσφέρουμε στις ΗΠΑ και εύκολα μπορούμε να αποσαφηνίσουμε τυχόν παρεξηγήσεις. Απλώς χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο.»

Το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου αναφέρει πως η Αλγερία διαθέτει τα δέκατα μεγαλύτερα αποδεδειγμένα αποθέματα φυσικού αερίου παγκοσμίως, είναι τέταρτη στον κόσμο στις εξαγωγές αερίου και τρίτη σε ανεκμετάλλευτα κοιτάσματα σχιστολιθικού αερίου, ενώ κατατάσσεται δέκατη έκτη στα αποθέματα πετρελαίου.

«Υπάρχει μεγάλο περιθώριο για συνεργασία ΗΠΑ-Αλγερίας σε καίριους οικονομικούς τομείς», σχολίασε ο Ραμπί.

 

Η Άσμα μπεν Χασάν του Φόρουμ Οικονομικών Ερευνών της Τυνησίας προειδοποίησε ότι η επιβολή δασμού 25% στις εξαγωγές της χώρας στις ΗΠΑ θα επιφέρει σοβαρό πλήγμα σε μια ήδη εύθραυστη οικονομία.

«Το βασικό μας εξαγώγιμο προϊόν στις ΗΠΑ είναι το ελαιόλαδο, που οι Αμερικανοί φυσικά μπορούν να βρουν εύκολα αλλού αν δεν πάνε καλά οι συνομιλίες», είπε στην Epoch Times. «Αν συμβεί αυτό, οι μικροκαλλιεργητές και οι μικροεξαγωγείς μας θα είναι οι πρώτοι που θα πληγούν.»

Το 2024, το USTR κατέγραψε συνολικό διμερές εμπόριο αγαθών με την Τυνησία 1,6 δισ. δολάρια. Οι αμερικανικές εξαγωγές έφτασαν τα 503,6 εκατ. δολάρια και οι εισαγωγές τα 1,1 δισ. δολάρια, οδηγώντας σε εμπορικό έλλειμμα των ΗΠΑ ύψους 619,6 εκατ. δολαρίων με την Τυνησία.

Ο Μαρουάν Μπεντζιμά, πρόεδρος του Αμερικανο-Τυνησιακού Εμπορικού και Βιομηχανικού Επιμελητηρίου, δήλωσε στην Epoch Times ότι οι συνομιλίες μεταξύ εκπροσώπων της Τυνησίας και της κυβέρνησης Τραμπ για τη μείωση του δασμού στο 10% βρίσκονται σε εξέλιξη.

«Δεν μπορώ να σχολιάσω γιατί ο πρόεδρος Τραμπ έστειλε τη νέα αυτή επιστολή», ανέφερε, «αλλά από όσο γνωρίζω, ο διάλογος Τυνησίας-ΗΠΑ είναι καλός και πιστεύω ότι θα βρεθεί λύση.»

Ανάλυση

Οι Κινέζοι κατασκευαστές αυτοκινήτων εντείνουν την παγκόσμια προώθηση των οχημάτων νέας ενέργειας (New Energy Vehicles – NEVs), με εξαίρεση τις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου έχουν επιβληθεί αυστηρές πολιτικές για την αντιμετώπιση των κρατικών επιδοτήσεων που προσδίδουν ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στις κινεζικές εταιρείες. Η εξαγωγική αυτή ώθηση εντάσσεται σε μια ευρύτερη στρατηγική του Πεκίνου για να καταστήσει τη βιομηχανία αυτοκινήτου βασικό πυλώνα της εξαγωγικής του οικονομίας.

Στην Κίνα, ο όρος «οχήματα νέας ενέργειας» περιλαμβάνει τα αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα (Battery-powered Electric Vehicles – BEVs), τα υβριδικά με δυνατότητα φόρτισης (Plug-in Hybrid Electric Vehicles – PHEVs) και τα οχήματα κυψελών καυσίμου (Fuel Cell Electric Vehicles – FCEVs). Σύμφωνα με στοιχεία της Κινεζικής Ένωσης Κατασκευαστών Αυτοκινήτων, κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025 η Κίνα εξήγαγε συνολικά 3,083 εκατ. οχήματα, σημειώνοντας αύξηση 10,4% σε ετήσια βάση. Από αυτά, τα 1,06 εκατομμύρια ήταν οχήματα νέας ενέργειας — αριθμός αυξημένος κατά 75,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024.

Ανάλυση της πλατφόρμας Gasgoo, που ειδικεύεται στον κλάδο της αυτοκινητοβιομηχανίας, επισήμανε ότι τα κινεζικά NEVs διευρύνουν την παγκόσμια παρουσία τους, υπό την επίδραση διαφοροποιημένων πολιτικών συνθηκών και γεωπολιτικών παραγόντων. Αναφερόταν συγκεκριμένα πως το Μεξικό και η Νοτιοανατολική Ασία αποτέλεσαν τις αγορές με τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή δυναμική, καθώς ευνοήθηκαν από περιφερειακές εμπορικές συμφωνίες και φιλικές προς τα EV πολιτικές.

Παράλληλα, στην Ευρώπη, η ανταγωνιστική τιμολόγηση και η σταθερότητα των εφοδιαστικών αλυσίδων φαίνεται να ενισχύουν το μερίδιο αγοράς των κινεζικών εταιρειών.

Στοιχεία της εταιρείας DataForce έδειξαν ότι οι πωλήσεις κινεζικών PHEVs στην Ευρώπη το πρώτο τρίμηνο του 2025 αυξήθηκαν κατά 368% σε σύγκριση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα. Αντίστοιχα, έκθεση του Centre for European Reform διαπίστωσε εκρηκτική αύξηση στις εισαγωγές κινεζικών BEVs στην ευρωπαϊκή αγορά από το 2020 έως το 2023, με ποσοστό που αγγίζει το 1.646%.

Το Πεκίνο εκμεταλλεύεται τη μετάβαση στα ηλεκτρικά αυτοκίνητα

Το Πεκίνο, αξιοποιώντας τη διεθνή στροφή προς την ηλεκτροκίνηση, έχει θέσει σε εφαρμογή μακροπρόθεσμη στρατηγική για την προώθηση των εξαγωγών ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Πολιτικό έγγραφο του κινεζικού υπουργείου Εμπορίου από το 2009 ανέφερε ότι οι εξαγωγές οχημάτων αποτελούν βασικό πυλώνα της κινεζικής αυτοκινητοβιομηχανίας και μοχλό μετασχηματισμού του εξαγωγικού μοντέλου της χώρας, επισημαίνοντας μεταξύ άλλων τη σημασία της «ενεργής στήριξης» των οχημάτων υψηλής ενεργειακής απόδοσης και νέας ενέργειας.

Ευνοϊκές πολιτικές στο εξωτερικό, όπως οι προθεσμίες για την κατάργηση των οχημάτων με καύσιμα στην Ευρώπη, έχουν ωθήσει τις αυτοκινητοβιομηχανίες να επιταχύνουν τη μετάβασή τους. Όπως σημείωσε πρόσφατα ο Γενικός Γραμματέας της Ένωσης Επιβατηγών Αυτοκινήτων της Κίνας, Κούι Ντονγκσού, η παγκόσμια αγορά αυτοκινήτου βρίσκεται σε φάση «ηλεκτροκίνησης και αναδιάταξης». Σύμφωνα με τον ίδιο, τα κινεζικά plug-in υβριδικά κερδίζουν έδαφος χάρη στο τεχνολογικό τους πλεονέκτημα και το χαμηλότερο κόστος.

Αναλυτές υποστηρίζουν ότι η ταχύτατη εξάπλωση των κινεζικών κατασκευαστών στο εξωτερικό κατέστη δυνατή χάρη στις γενναιόδωρες κρατικές επιδοτήσεις. Μελέτη που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Intereconomics κατέληξε ότι η επέκταση των κινεζικών EV οφείλεται εν πολλοίς στη μακροχρόνια και εκτενή κρατική στήριξη του κλάδου — τόσο στη ζήτηση όσο και στην προσφορά.

Στο ίδιο άρθρο σημειώνεται ότι τέτοιες επιδοτήσεις έχουν επιτρέψει την ταχεία ανάπτυξη των κινεζικών «πράσινων» βιομηχανιών, όπως ηλιακά συλλέκτες και μπαταρίες EV, αλλά και την αυξανόμενη παρουσία κινεζικών εταιρειών στην ΕΕ στους τομείς των BEVs και των ανεμογεννητριών.

Για το 2022, το συνολικό ύψος των επιδοτήσεων προς τα EV στην Κίνα εκτιμάται στα 5,3 δισ. ευρώ, με μέση ετήσια επιδότηση 2.300 ευρώ ανά όχημα μεταξύ 2010 και 2020 και 1.300 ευρώ το 2022. Η BYD ήταν η μεγαλύτερη ωφελούμενη εταιρεία, λαμβάνοντας επιδοτήσεις ύψους 1,6 δισ. ευρώ μόνο το 2022. Η BYD διατήρησε κυρίαρχη θέση στην κινεζική αγορά NEVs το 2024 με μερίδιο 34,1%, μπροστά από τη Geely (7,9%) και την Tesla (6%).

Χαρακτηριστικό της κινεζικής επιδοματικής πολιτικής

Η ίδια μελέτη επεσήμανε ότι, σε αντίθεση με άλλα μοντέλα επιδότησης, στην Κίνα τα ποσά δίνονται απευθείας στους κατασκευαστές και όχι στους καταναλωτές. Αυτό ενισχύει άμεσα τη καθαρή κερδοφορία των εταιρειών και αντισταθμίζει τις απώλειες από εκπτώσεις ή προωθητικές ενέργειες. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η BYD: σύμφωνα με στοιχεία της MacroTrends, την περίοδο 2021–2025 τα περιθώρια μικτού και λειτουργικού κέρδους μειώθηκαν δραστικά, από περίπου 100% σε 20% και 5% αντίστοιχα, ενώ το καθαρό περιθώριο κέρδους υπερδιπλασιάστηκε.

Το Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών (Center for Strategic and International Studies – CSIS) και το Ίδρυμα Τεχνολογίας και Καινοτομίας (Information Technology and Innovation Foundation – ITIF) ανέφεραν ότι οι κινεζικές επιδοτήσεις εστιάζουν σχεδόν αποκλειστικά σε εταιρείες με έδρα την Κίνα, αποκλείοντας ουσιαστικά τους μη εγχώριους κατασκευαστές.

Σύμφωνα με την Argus Media, η BYD πούλησε 464.266 NEVs το πρώτο εξάμηνο του 2025, από 203.404 την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Μόνο στην Ευρώπη, οι πωλήσεις της εταιρείας το πρώτο τετράμηνο ξεπέρασαν τις 285.000 — υπερδιπλάσιες από πέρυσι.

Επέκταση της BYD στην Ευρώπη – Αδιέξοδο στις ΗΠΑ

Η S&P Global Mobility εκτιμούσε τον Φεβρουάριο ότι οι πωλήσεις της BYD στην Ευρώπη θα μπορούσαν να διπλασιαστούν το 2025, φτάνοντας τις 186.000 μονάδες. Η στρατηγική της περιλαμβάνει διαφοροποίηση της γκάμας οχημάτων, στόχευση καταναλωτών χαμηλότερου και υψηλότερου εισοδήματος, στροφή στα plug-in υβριδικά και επέκταση της παραγωγικής ικανότητας. Σημαντικές κινήσεις προς αυτήν την κατεύθυνση είναι οι επενδύσεις της στην Ουγγαρία και την Τουρκία — όπου πρόκειται να λειτουργήσουν μονάδες παραγωγής με ετήσια δυναμικότητα 150.000 οχημάτων.

Συγκεκριμένα, στις 31 Ιανουαρίου 2024, η BYD ανακοίνωσε ότι υπέγραψε συμφωνία με την κυβέρνηση της Ουγγαρίας για την κατασκευή μονάδας παραγωγής οχημάτων νέας ενέργειας στην πόλη Σέγκεντ. Παράλληλα, στις 8 Ιουλίου 2024, το Γραφείο Επενδύσεων της Τουρκίας γνωστοποίησε μέσω δελτίου Τύπου ότι η εταιρεία θα επενδύσει 1 δισ. δολάρια για τη δημιουργία εργοστασίου στη Μανίσα, με εκτιμώμενη ετήσια δυναμικότητα παραγωγής 150.000 ηλεκτρικών και plug-in υβριδικών οχημάτων.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε στις 30 Οκτωβρίου 2024 την επιβολή πρόσθετων δασμών 17% έως 35% σε κινεζικά EVs, πλέον των υφιστάμενων 10%. Οι δασμοί αυτοί, που θα ισχύσουν για πέντε έτη, δεν καλύπτουν τα plug-in υβριδικά, αφήνοντας ένα κενό που, όπως παρατήρησε ο Κούι Ντονγκσού, θα μπορούσε να αξιοποιηθεί από τους Κινέζους κατασκευαστές.

Ο αντιπρόεδρος της Κομισιόν για το εμπόριο, Βάλντις Ντομπρόβσκις, ανέφερε ότι τα μέτρα είναι «αναλογικά και στοχευμένα» και στοχεύουν στην προάσπιση του θεμιτού ανταγωνισμού και της ευρωπαϊκής βιομηχανικής βάσης. Αναλυτές παρατηρούν ότι χώρες όπως η Γερμανία ενισχύουν οικονομικά τα plug-in υβριδικά ως «πράσινα οχήματα», δημιουργώντας ευκαιρίες για την είσοδο κινεζικών εταιρειών στην αγορά.

Σύμφωνα με τον αναπληρωτή καθηγητή χρηματοοικονομικών στο Manhattan University, Γεώργιο Κοιμήση, οι ευρωπαϊκές πολιτικές για το κλίμα και τα κίνητρα για EVs, σε συνδυασμό με την αγορά που είναι πιο ανοιχτή, ενισχύουν τη ζήτηση για κινεζικά αυτοκίνητα όπως τα BYD και Geely.

Η αγορά των ΗΠΑ είναι αρκετά διαφορετική για τους κινέζους κατασκευαστές ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Μέχρι στιγμής, η BYD δεν έχει πουλήσει ηλεκτρικά επιβατικά οχήματα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Σύμφωνα με ένα αντίγραφο της τηλεδιάσκεψης για τα οικονομικά αποτελέσματα που έλαβε το Reuters, η εταιρεία στοχεύει να διπλασιάσει τις πωλήσεις αυτοκινήτων στο εξωτερικό σε περισσότερες από 800.000 μονάδες φέτος.

Η BYD δεν έχει εισέλθει στην αγορά επιβατικών EVs των ΗΠΑ και, σύμφωνα με δηλώσεις του προέδρου Γουάνγκ Τσουάνφου, δεν σκοπεύει να το πράξει άμεσα λόγω γεωπολιτικών συνθηκών. Η δραστηριότητά της περιορίζεται σε ηλεκτρικά λεωφορεία και επαγγελματικά οχήματα, με παρουσία σε πόλεις όπως το Λος Άντζελες και το Σαν Φρανσίσκο.

Στις 16 Μαΐου 2024, ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν ανακοίνωσε αύξηση των δασμών για τα κινεζικά EV στο 100%, στο πλαίσιο της ενότητας 301 για την αντιμετώπιση του αθέμιτου ανταγωνισμού. Όπως αναφέρθηκε, η κίνηση αποσκοπεί στην αποτροπή εισροής φθηνών εξαγωγών και στην προστασία της αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας.

Η αυστηρότερη δασμολογική πολιτική των ΗΠΑ για τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα πιθανώς διαμορφώθηκε εν μέρει από την εμπειρία της χώρας στα τέλη της δεκαετίας του 1970, όταν η αύξηση των εισαγωγών φθηνών ιαπωνικών αυτοκινήτων έθεσε σε κίνδυνο την εγχώρια αυτοκινητοβιομηχανία και συνέβαλε στην αύξηση του εμπορικού ελλείμματος και στις εντάσεις μεταξύ Ουάσιγκτον και Τόκυο.

Ο επικεφαλής μάρκετινγκ της EpicVIN, Άλεξ Μπλακ, ανέφερε στην εφημερίδα The Epoch Times ότι οι κινεζικές αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν σημαντικά εμπόδια στις ΗΠΑ, καθώς στερούνται ομοσπονδιακών κινήτρων, υποφέρουν από την έλλειψη τοπικών αντιπροσωπειών και αντιμετωπίζουν καχυποψία από τους καταναλωτές. Ο Κοιμήσης προσέθεσε ότι οι απαγορευτικοί δασμοί και οι πολιτικές υπέρ της εγχώριας παραγωγής, όπως ο Νόμος για τη Μείωση του Πληθωρισμού, ουσιαστικά αποκλείουν την κινεζική παρουσία στην αγορά των ΗΠΑ.

Τέλος, ο Φάνης Ματσόπουλος, μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπή του ΕΒΕΑ, επεσήμανε ότι οι πολιτισμικές και καταναλωτικές διαφορές —συμπεριλαμβανομένης της προτίμησης των Αμερικανών σε μεγαλύτερα οχήματα και της τάσης για υποστήριξη των εγχώριων προϊόντων— αποτελούν επίσης καθοριστικούς παράγοντες. Όπως ανέφερε, η αμερικανική κοινή γνώμη αντιμετωπίζει συχνά τα κινεζικά προϊόντα ως κατώτερης ποιότητας ή και απειλή για την κοινωνική και οικονομική σταθερότητα των ΗΠΑ.

Του Πάνου Μουρδουκούτα

Ο Πάνος Μουρδουκούτας είναι καθηγητής οικονομικών στο Πανεπιστήμιο Long Island της Νέας Υόρκης. Διδάσκει επίσης ανάλυση ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο Columbia. Έχει δημοσιεύσει άρθρα σε επαγγελματικά περιοδικά και εφημερίδες, όπως τα Forbes, Investopedia, Barron’s, IBT και Journal of Financial Research. Είναι επίσης συγγραφέας πολλών βιβλίων, μεταξύ των οποίων τα «Business Strategy in a Semiglobal Economy» και «China’s Challenge».