ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ

Το υπουργείο Οικονομικών της Κίνας ανακοίνωσε επιπλέον δασμούς 84% σε όλα τα προϊόντα που εισάγονται από τις Ηνωμένες Πολιτείες, που θα τεθεί σε ισχύ την Πέμπτη.

Στις 9 Απριλίου, το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς είπε ότι αυτοί οι κανόνες θα επιβληθούν από το μεσημέρι, ώρα Πεκίνου, (12:01 π.μ. EDT) στις 10 Απριλίου. Ο δασμός 84% αντικαθιστά τον δασμό 34% που είχε ανακοινωθεί προηγουμένως.

Στις 2 Απριλίου, ο Τραμπ ανακοίνωσε ελάχιστο δασμό 10% σε όλους τους εμπορικούς εταίρους, καθώς και υψηλότερες εισφορές σε περίπου 60 χώρες που η αμερικανική κυβέρνηση προσδιορίζει ως «χειρότερους παραβάτες» στις εμπορικές ανισορροπίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, συμπεριλαμβανομένου ενός επιπλέον δασμού 34% στην Κίνα.

Όταν η Κίνα απάντησε με αντίποινα 34% στα προϊόντα των ΗΠΑ, ο Τραμπ επέβαλε επιπλέον 50% στο κινεζικό καθεστώς, που ανέρχεται σε 104% συνολικούς δασμούς στις κινεζικές εισαγωγές, οι οποίοι τέθηκαν σε ισχύ από τις 12:01 π.μ. την Τετάρτη.

Αυτό είναι θέμα σε εξέλιξη και θα ενημερωθεί.

Ο ΕΝΦΙΑ (Ενιαίος Φόρος Ιδιοκτησίας Ακινήτων) είναι ένας από τους πιο συζητημένους φόρους στην Ελλάδα, καθώς επιβάλλεται σε κάθε ιδιοκτήτη ακινήτου, ανεξαρτήτως αν το εκμεταλλεύεται ή όχι. Εισήχθη το 2014 ως μέτρο για την αύξηση των δημοσίων εσόδων, αλλά μέχρι σήμερα συνεχίζει να προκαλεί αντιδράσεις σε ευρύ φάσμα της κοινωνίας.

Η βασικότερη αντίδραση του κόσμου στον ΕΝΦΙΑ αφορά τη δυσκολία πληρωμής του φόρου. Πολλοί ιδιοκτήτες, ιδιαίτερα όσοι έχουν ακίνητα σε περιοχές με χαμηλές αξίες ή ακίνητα που δεν αποφέρουν εισόδημα, εκφράζουν την αίσθηση ότι ο φόρος είναι υπερβολικός και δεν αντικατοπτρίζει την πραγματική τους οικονομική κατάσταση. Για παράδειγμα, ιδιοκτήτες παλιών ή εγκαταλελειμμένων ακινήτων αναγκάζονται να πληρώνουν τον ίδιο φόρο με εκείνους που κατέχουν νεότερα ή πιο εμπορικά ακίνητα.

Η επιβάρυνση αυτή γίνεται ακόμα πιο αισθητή για τους ανθρώπους που βρίσκονται σε χαμηλά ή μέτρια εισοδηματικά κλιμάκια, καθώς συνδυάζεται με άλλες φορολογικές υποχρεώσεις, όπως ο φόρος εισοδήματος, οι εισφορές κοινωνικής ασφάλισης και άλλα καθημερινά έξοδα. Για πολλούς, η πληρωμή του ΕΝΦΙΑ θεωρείται ανέφικτη χωρίς να θυσιάσουν άλλες ανάγκες ή ακόμη και να δανειστούν.

Ένας ακόμη λόγος για τις αντιδράσεις αφορά την αντικειμενική αξία των ακινήτων, η οποία χρησιμοποιείται για τον υπολογισμό του ΕΝΦΙΑ. Πολλοί πολίτες θεωρούν ότι οι αντικειμενικές αξίες συχνά δεν ανταποκρίνονται στην πραγματική αξία της αγοράς, κυρίως σε περιοχές όπου η ζήτηση είναι χαμηλή ή η αγορά ακινήτων είναι «παγωμένη». Αυτό δημιουργεί την αίσθηση ότι οι ιδιοκτήτες επιβαρύνονται με φόρους που δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα.

Ακόμη, το γεγονός ότι ο ΕΝΦΙΑ δεν διαφοροποιείται ανάλογα με την πραγματική οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη (π.χ. αν το ακίνητο αποφέρει ή όχι έσοδα) ενισχύει την αίσθηση αδικίας. Ιδιοκτήτες ακινήτων που δεν έχουν τη δυνατότητα ή τη διάθεση να τα εκμεταλλευτούν, εξακολουθούν να πληρώνουν υψηλό φόρο για ακίνητα που δεν τους προσφέρουν κάποιο οικονομικό όφελος.

Ο νομικός προβληματισμός

Ένα ενδιαφέρον σχόλιο που κυκλοφορεί συχνά στις συζητήσεις γύρω από τον ΕΝΦΙΑ είναι η αναφορά στη συνταγματική προστασία της ιδιοκτησίας. Ειδικότερα, τίθεται το ερώτημα αν ο ΕΝΦΙΑ, ως φόρος που επιβάλλεται σε ιδιωτική περιουσία, είναι συνταγματικός σε μια χώρα όπου το Σύνταγμα αναγνωρίζει το δικαίωμα στην ιδιοκτησία. Το Σύνταγμα της Ελλάδας αναφέρει ότι η ιδιοκτησία είναι αναφαίρετο δικαίωμα, αλλά ταυτόχρονα προβλέπει ότι η άσκηση αυτού του δικαιώματος μπορεί να υπόκειται σε περιορισμούς για λόγους δημοσίου συμφέροντος, όπως η φορολογία.

Ενώ η φορολόγηση της ιδιοκτησίας θεωρείται συνταγματικά αποδεκτή, ο προβληματισμός παραμένει, καθώς οι πολίτες υποστηρίζουν ότι ο φόρος αυτός μπορεί να συνιστά υπερβολικό περιορισμό του δικαιώματος στην ιδιοκτησία, ειδικά όταν επιβάλλεται χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι πραγματικές συνθήκες και η οικονομική κατάσταση του ιδιοκτήτη.

Πολιτική διάσταση και δημόσια συζήτηση

Ο ΕΝΦΙΑ έχει επίσης έντονη πολιτική διάσταση. Από την εισαγωγή του μέχρι σήμερα, έχει αποτελέσει αντικείμενο σφοδρής πολιτικής αντιπαράθεσης. Κόμματα της αντιπολίτευσης έχουν επανειλημμένα ζητήσει την κατάργησή του ή τη μείωσή του, κατηγορώντας την κυβέρνηση για υπερφορολόγηση των πολιτών. Αντίστοιχα, η κυβέρνηση κατά καιρούς έχει ανακοινώσει ελαφρύνσεις ή μειώσεις για συγκεκριμένες κατηγορίες πολιτών, όπως για χαμηλότερες αξίες ακινήτων ή για άτομα που ανήκουν σε ευάλωτες ομάδες. Ωστόσο, οι εν λόγω μειώσεις δεν έχουν καταφέρει να καλύψουν πλήρως την απογοήτευση που προκαλεί ο φόρος, καθώς η συνολική εικόνα παραμένει αρνητική για έναν σημαντικό αριθμό πολιτών.

Οι αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ είναι θέμα διαρκούς συζήτησης και αναμένονται νέα μέτρα από την κυβέρνηση, όπως η αναπροσαρμογή των αντικειμενικών αξιών ή περαιτέρω στοχευμένες μειώσεις. Ωστόσο, η αλλαγή του φόρου και η εξεύρεση μιας πραγματικά δίκαιης φόρμουλας παραμένει ένα δύσκολο ζήτημα, δεδομένων των οικονομικών πιέσεων και των δημοσιονομικών αναγκών της χώρας.

Σημαντική πτώση κατέγραψαν στις 9 Απριλίου τόσο η ισοτιμία του αυστραλιανού δολαρίου όσο και η χρηματιστηριακή αγορά της χώρας, ως αντίδραση στην επιβολή δασμών από την κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ. Το αυστραλιανό δολάριο υποχώρησε κάτω από τα 60 σεντς ΗΠΑ, φτάνοντας στα χαμηλότερα επίπεδα από την εποχή της πανδημίας, ενώ ο δείκτης S&P/ASX 200 των 200 μεγαλύτερων εισηγμένων εταιρειών σημείωσε πτώση 2%, διαμορφούμενος στις 7.351,10 μονάδες κατά τη στιγμή σύνταξης του άρθρου.

Η εξέλιξη αυτή ήρθε καθώς τέθηκαν σε ισχύ τα αμοιβαία εμπορικά μέτρα των Ηνωμένων Πολιτειών, τα μεσάνυχτα (ώρα ΗΠΑ), συμπεριλαμβανομένου ενός δασμού 104% στις κινεζικές εισαγωγές. Υπολογίζεται ότι περισσότερα από 50 δισ. δολάρια σε χρηματιστηριακή αξία «εξαφανίστηκαν» από την αυστραλιανή αγορά, εν μέσω φόβων για ύφεση και ανησυχιών σχετικά με τον τρόπο που οι παγκόσμιοι δασμοί –ιδίως εκείνοι που αφορούν την Κίνα– θα επηρεάσουν τις αυστραλιανές μετοχές.

Μεταξύ των μεγαλύτερων χαμένων της ημέρας ήταν η φαρμακευτική εταιρεία CSL, της οποίας η μετοχή σημείωσε πτώση 5%, μετά τις δηλώσεις του Ντόναλντ Τραμπ ότι ενδέχεται να επιβάλει δασμούς και στα φαρμακευτικά προϊόντα.

Ο αναλυτής αγορών της IG, Τόνι Σύκαμορ, προειδοποίησε για σοβαρές οικονομικές συνέπειες λόγω των δασμών. Όπως ανέφερε, υπάρχει ο κίνδυνος μιας μετωπικής σύγκρουσης μεταξύ των δύο μεγαλύτερων οικονομικών και στρατιωτικών υπερδυνάμεων, με την Αυστραλία να βρίσκεται στο επίκεντρο. Επισήμανε ακόμη ότι, εφόσον διατηρηθούν οι παρούσες συνθήκες, η επίπτωση στην αυστραλιανή οικονομία ενδέχεται να ξεπεράσει ακόμη και εκείνη της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης και της κρίσης της COVID-19.

Από την πλευρά του, ο υπουργός Οικονομικών, Τζιμ Τσάλμερς, παρουσίασε πρόσφατη ανάλυση του Υπουργείου Οικονομικών, η οποία προβλέπει ότι οι επιπτώσεις των δασμών θα είναι «ήπιες». Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του υπουργείου, το πραγματικό ΑΕΠ της Αυστραλίας αναμένεται να μειωθεί κατά 0,1% και ο πληθωρισμός να αυξηθεί κατά 0,2% το 2025, σε σχέση με ένα σενάριο χωρίς την επιβολή δασμών. Ο Τσάλμερς είχε προγραμματίσει να συναντηθεί στις 9 Απριλίου με την επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας της Αυστραλίας, Μισέλ Μπούλοκ, τον γενικό γραμματέα του Υπουργείου Οικονομικών, Στίβεν Κέννεντυ, και άλλους οικονομικούς αξιωματούχους.

Ο πρώην πρεσβευτής της Αυστραλίας στις Ηνωμένες Πολιτείες, Άρθουρ Σινοδινός, σχολίασε τη συνάντηση του υπουργού, λέγοντας ότι πρόκειται για μία ενέργεια που θα περίμενε κανείς από κάθε κυβέρνηση. Υπογράμμισε πως πρόκειται για ένα μέτρο ενίσχυσης της εμπιστοσύνης των πολιτών, που δείχνει ότι η κυβέρνηση συγκεντρώνει τα πιο έμπειρα στελέχη της για να μελετήσουν τρόπους διαφοροποίησης των αγορών, προσαρμογής της οικονομίας και προετοιμασίας για το μέλλον.

Η ισοτιμία του αυστραλιανού δολαρίου σημείωσε πτώση στην περιοχή των 0,59 έναντι του δολαρίου ΗΠΑ, σύμφωνα με έρευνα των οικονομολόγων της ANZ στις 9 Απριλίου, λόγω αποφυγής ρίσκου στις αγορές. Παράλληλα, το νόμισμα εμφάνισε απώλειες και έναντι άλλων νομισμάτων, διαμορφούμενο στα 0,54 ευρώ και 0,46 στερλίνες, γεγονός που καθιστά πιο δαπανηρά τα ταξίδια στο εξωτερικό.

Το ίδιο απόγευμα, ο Τζιμ Τσάλμερς επρόκειτο να συμμετάσχει σε τηλεοπτική αντιπαράθεση με τον σκιώδη υπουργό Οικονομικών, Άνγκους Τέιλορ, ενώ μία ημέρα νωρίτερα είχε προηγηθεί τηλεμαχία ανάμεσα στον πρωθυπουργό Άντονι Αλμπανίζι και τον αρχηγό της αντιπολίτευσης, Πίτερ Ντάτον.

Ο Αλμπανίζι επιδιώκει συνεργασία με Ινδία και Κίνα

Σε συνέντευξη Τύπου στο Σίδνεϊ, ο Άντονι Αλμπανίζι προσπάθησε να καλλιεργήσει κλίμα εμπιστοσύνης προς την αυστραλιανή οικονομία, προτείνοντας ότι η χώρα μπορεί να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Κίνα, την Ινδία ή άλλες χώρες. Ο Αλμπανίζι υποστήριξε ότι οι κυρώσεις και οι δασμοί που επιβάλλει ο Ντόναλντ Τραμπ έχουν παγκόσμιο αντίκτυπο, καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι η μεγαλύτερη οικονομία του κόσμου, ωστόσο το 80% του παγκόσμιου εμπορίου δεν περιλαμβάνει τις ΗΠΑ. Επισήμανε ακόμη ότι η Αυστραλία διαθέτει σημαντικές ευκαιρίες αξιοποίησης της γεωστρατηγικής της θέσης, ιδίως στην περιοχή ASEAN, ενισχύοντας τις εμπορικές σχέσεις με την Ινδία και εμβαθύνοντας τους οικονομικούς δεσμούς με την Κίνα – σχέσεις που, σύμφωνα με τον ίδιο, έχουν ήδη αποκατασταθεί από τότε που ανέλαβε η παρούσα κυβέρνηση.

Επιπτώσεις των αμοιβαίων δασμών από το Πεκίνο

Η αξιωματική αντιπολίτευση έχει ζητήσει ενημέρωση από το Υπουργείο Οικονομικών, με τον Άνγκους Τέιλορ να εκφράζει την ανησυχία ότι ο Τζιμ Τσάλμερς δεν έχει ζητήσει τη διενέργεια οικονομικής ανάλυσης για τις επιπτώσεις των κινεζικών αντιμέτρων, ούτε για τη συνολική μείωση της περιουσίας των πολιτών. Ο Τέιλορ υποστήριξε ότι θα ήταν αναμενόμενο σε μια τέτοια συγκυρία να έχουν διεξαχθεί σχετικές μελέτες.

«Το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει μοντελοποιήσει κανένα από αυτά τα πράγματα και ο υπουργός Οικονομικών δεν έχει ζητήσει από το υπουργείο Οικονομικών να το κάνει και θα περίμενε κανείς ότι σε τέτοιες περιπτώσεις θα έκανε ακριβώς αυτό», δήλωσε ο Τέιλορ σε κοινή συνέντευξη Τύπου με τον Ντάτον.

Πρόσθεσε επίσης ότι η αντιπολίτευση δεν επιθυμεί την επιβολή αντιποίνων, αλλά θεωρεί απαραίτητο να υπάρχει προετοιμασία, καθώς υπάρχουν ενδείξεις ότι τα αντίμετρα δεν αποκλείεται να προέλθουν και από άλλες πηγές, όπως η Ευρώπη.

Ο Πίτερ Ντάτον τόνισε ότι η Αυστραλία μπορεί να οδεύει προς ύφεση υπό τη διακυβέρνηση των Εργατικών, σημειώνοντας ότι αποφάσεις που ελήφθησαν στους τελευταίους προϋπολογισμούς καθιστούν δυσκολότερη τη λειτουργία της οικονομίας υπό το βάρος των διεθνών προκλήσεων.

Της Monica O’Shea

Οι βραχυπρόθεσμες προοπτικές της ελληνικής οικονομίας παραμένουν ευνοϊκές, δημιουργώντας μια σταθερή βάση για την αντιμετώπιση των «κατάλοιπων της κρίσης και των διαρθρωτικών ανισορροπιών» που απαιτείται για την επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης μεσοπρόθεσμα έως μακροπρόθεσμα», αναφέρει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) στην έκθεσή του, στο πλαίσιο της διαβούλευσης του άρθρου IV.

Για το 2025, το ΔΝΤ προβλέπει ότι το ελληνικό ΑΕΠ θα αυξηθεί 2,1% και οι επενδύσεις θα συνεχίσουν να αποτελούν βασικό μοχλό ανάπτυξης, με τη στήριξη έργων που χρηματοδοτούνται από το Next Generation EU (Ταμείο Ανάκαμψης), ενώ η αύξηση της ιδιωτικής κατανάλωσης θα παραμείνει σταθερή, υποστηριζόμενη από την ευνοϊκή αύξηση της απασχόλησης και του εισοδήματος.

Με τη σταθεροποίηση των παγκόσμιων τιμών ενέργειας, ο γενικός πληθωρισμός αναμένεται να συνεχίσει την πτωτική του πορεία, ενώ ο δομικός πληθωρισμός (σ.σ.: που δεν περιλαμβάνει τις τιμές ενέργειας και τροφίμων) θα είναι πιο επίμονος λόγω των αυξήσεων στις τιμές των υπηρεσιών και των μισθών, σύμφωνα με το ΔΝΤ.

Για τον λόγο του δημόσιου χρέους προς το ΑΕΠ, η έκθεση αναφέρει ότι είναι σε σταθερά πτωτική τάση, αν και είναι ακόμη υψηλός.

Το τραπεζικό σύστημα έχει ενισχύσει περαιτέρω την ανθεκτικότητά του, υποστηριζόμενο από την ενίσχυση του ισολογισμού του. «Η ποιότητα του ενεργητικού στις συστημικά σημαντικές τράπεζες έχει βελτιωθεί περαιτέρω, με τον δείκτη μη εξυπηρετούμενων δανείων να μειώνεται σε περίπου 3%. Οι τράπεζες διατήρησαν υψηλά κέρδη, τα οποία μαζί με τις εκδόσεις κεφαλαιακών μέσων έχουν ενισχύσει την κεφαλαιακή επάρκειά τους. Οι κίνδυνοι ρευστότητας και χρηματοδότησης έχουν μειωθεί αισθητά, με τα αποθέματα ασφαλείας πολύ υψηλότερα από τις εποπτικές απαιτήσεις και τον μέσο όρο της ΕΕ», σημειώνεται.

«Τα εναπομείναντα κατάλοιπα της κρίσης και οι διαρθρωτικές προκλήσεις που απορρέουν από το ακόμη χαμηλό επίπεδο των συνολικών επενδύσεων, τις δυσμενείς δημογραφικές προοπτικές, την υποτονική αύξηση της παραγωγικότητας και τους αυξανόμενους κλιματικούς κινδύνους, επιβαρύνουν τις μεσοπρόθεσμες προοπτικές ανάπτυξης», αναφέρει το Ταμείο, προσθέτοντας ότι η επιτάχυνση των φιλόδοξων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων θα μπορούσε να βελτιώσει περαιτέρω τις προοπτικές ανάπτυξης.

Οι εκτελεστικοί διευθυντές του ΔΝΤ επαίνεσαν την ισχυρή πρόοδο στη δημοσιονομική εξυγίανση, η οποία οφείλεται στα ισχυρά έσοδα, εν μέρει λόγω των πρόσφατων μεταρρυθμίσεων για τη μείωση της φοροδιαφυγής. Συμφώνησαν ότι η διατήρηση πρωτογενών πλεονασμάτων άνω του 2% του ΑΕΠ μεσοπρόθεσμα θα ενισχύσουν περαιτέρω τη βιωσιμότητα του χρέους και θα δημιουργήσουν αποθέματα ασφαλείας έναντι μελλοντικών σοκ.

Σημειώνοντας τις σημαντικές επενδυτικές ανάγκες, μεταξύ άλλων για την πράσινη μετάβαση και την ενεργειακή ασφάλεια, οι διευθυντές του ΔΝΤ συνέστησαν «να δοθεί προτεραιότητα στις δημόσιες επενδύσεις για να βοηθήσουν στην επίτευξη βιώσιμης ανάπτυξης, βελτιώνοντας παράλληλα την αποτελεσματικότητα των κοινωνικών δαπανών και περιορίζοντας τις πιέσεις στις δαπάνες, ιδίως στις συντάξεις και τους μισθούς του δημόσιου τομέα».

Οι διευθυντές υπογράμμισαν την πρόσφατη πρόοδο για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις και τόνισαν τη σημασία περαιτέρω προσπαθειών για την αντιμετώπιση των διαρθρωτικών εμποδίων από την πλευρά της προσφοράς και την τόνωση του δυνητικού ρυθμού ανάπτυξης. Τόνισαν ότι η αύξηση της συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, ιδίως των γυναικών, και η καλλιέργεια ενός καλύτερα καταρτισμένου εργατικού δυναμικού θα ενίσχυαν τις προοπτικές ανάπτυξης. «Συμφώνησαν ότι η μείωση του ρυθμιστικού βάρους και των εμποδίων για την είσοδο των επιχειρήσεων, ιδίως στον τομέας των υπηρεσιών, θα ενίσχυε τον ανταγωνισμό και θα αύξανε την παραγωγικότητα».

Μία ευρεία πρόοδος στη μεταρρύθμιση του συστήματος απονομής δικαιοσύνης θα συνέβαλε στην αντιμετώπιση του χρέους που κληροδότησε η κρίση, στη διασφάλιση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας και στην περαιτέρω ενίσχυση του δυναμισμού και της παραγωγικότητας των επιχειρήσεων, σημείωσαν.

Οι διευθυντές συνέστησαν ότι τα σημερινά αυξημένα κέρδη των τραπεζών θα πρέπει να αξιοποιηθούν πρωτίστως για την ενίσχυση των κεφαλαιακών μαξιλαριών και την ικανότητα απορρόφησης ζημιών, αυξάνοντας έτσι την ανθεκτικότητά τους.