Τρίτη, 16 Σεπ, 2025

Νέα έρευνα καταγράφει ευρύ φάσμα πνευματικότητας μεταξύ μη θρησκευόμενων ενηλίκων παγκοσμίως

Μια αυξανόμενη μερίδα ανθρώπων παγκοσμίως απομακρύνεται από τις οργανωμένες θρησκείες, ωστόσο πολλοί συνεχίζουν να υιοθετούν ιδέες για έναν αόρατο πνευματικό κόσμο, τη μετά θάνατον ζωή ή θεϊκές δυνάμεις, σύμφωνα με νέα μελέτη.

Το Pew Research Center δημοσίευσε την Πέμπτη τα ευρήματά του σχετικά με τους λεγόμενους «μη θρησκευόμενους», μια κατηγορία που περιλαμβάνει άθεους, αγνωστικιστές και όσους δηλώνουν ότι η θρησκεία τους δεν είναι «κάτι το συγκεκριμένο». Η έρευνα βασίστηκε σε δείγματα από 36 χώρες, με την ανάλυση να επικεντρώνεται σε 22 από αυτές, όπου οι μη θρησκευόμενοι αποτέλεσαν αρκετά μεγάλο δείγμα για ξεχωριστή επεξεργασία.

Πίστη στη μετά θάνατον ζωή και στην πνευματική διάσταση

Και στις 22 χώρες, τουλάχιστον το 19% των μη θρησκευόμενων ενηλίκων δήλωσε ότι πιστεύει στη μετά θάνατον ζωή, σύμφωνα με το Pew. Το ποσοστό είναι πολύ υψηλότερο στην αμερικανική ήπειρο: 65% στο Περού, 53% στη Βραζιλία και 50% στις ΗΠΑ. Ακόμη και σε πιο κοσμικές ευρωπαϊκές κοινωνίες, όπως η Σουηδία και η πρώην κομμουνιστική Ουγγαρία, περίπου ένας στους πέντε μη θρησκευόμενους δήλωσε παρόμοια πεποίθηση.

Πολλοί επίσης ανέφεραν πίστη σε μια πνευματική διάσταση πέρα από τον φυσικό κόσμο. Η πλειονότητα στη Βραζιλία (65%) και στο Μεξικό (61%) συμφώνησαν με την άποψη ότι «υπάρχει κάτι πνευματικό πέρα από τον φυσικό κόσμο, ακόμα κι αν δεν μπορούμε να το δούμε».

Η πίστη στα πνεύματα των προγόνων είναι επίσης διαδεδομένη. Στις περισσότερες χώρες που ερευνήθηκαν, το 20-40% των μη θρησκευόμενων ενηλίκων δήλωσε ότι τα πνεύματα των προγόνων μπορούν να βοηθήσουν ή να βλάψουν τους ζωντανούς, με ποσοστά 36% στη Γαλλία, 31% στον Καναδά και 25% στη Νότια Κορέα. Στη Νότια Αφρική, η πλειοψηφία των μη θρησκευομένων (81%) επαλήθευσε αυτή την πίστη.

Η μελέτη διαπίστωσε επίσης ότι πολλοί μη θρησκευόμενοι θεωρούν ότι τα ζώα διαθέτουν «πνεύματα ή πνευματική ενέργεια». Τουλάχιστον τα τρία τέταρτα των μη θρησκευομένων στην Αργεντινή, τη Χιλή, την Κολομβία και την Ελλάδα δήλωσαν ότι συμμερίζονται αυτή την άποψη.

Πίστη στον Θεό μεταξύ των μη θρησκευομένων

Το Pew ανέφερε ότι πολλοί μη θρησκευόμενοι ενήλικες εκφράζουν επίσης πίστη στον Θεό, με ιδιαίτερα υψηλά ποσοστά στη Νότια Αμερική: 92% στη Βραζιλία, 86% στην Κολομβία και 69% στη Χιλή. Στη Νότιο Αφρική, το 77% των μη θρησκευόμενων επιβεβαίωσε την πίστη σε μια ανώτερη δύναμη.

Η τάση αυτή είναι πολύ λιγότερο έντονη σε άλλες περιοχές του κόσμου. Στην Αυστραλία, μόνο το 18% των μη θρησκευομένων δήλωσε ότι πιστεύει στον Θεό, ενώ στη Σουηδία το ποσοστό ήταν 10% και στην Ουγγαρία μόλις 9%.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, η πίστη μεταξύ των μη θρησκευομένων φαίνεται να αυξάνεται. Το 2024, το 62% των Αμερικανών μη θρησκευομένων δήλωσε πίστη στον Θεό, από το 45% του 2023.

Το Pew σημείωσε όμως ότι ορισμένες ομάδες απορρίπτουν πλήρως την πνευματικότητα. Στη Σουηδία, όπου πάνω από το μισό του ενήλικου πληθυσμού είναι μη θρησκευόμενο, το 28% διατηρεί μια σταθερά κοσμική άποψη που αρνείται την ύπαρξη του Θεού, της μετά θάνατον ζωής και κάθε υπερβατικής πνευματικής διάστασης.

Παρόμοια κοσμικά ποσοστά παρατηρούνται στην Αυστραλία (24%), στην Ολλανδία (24%) και στη Νότιο Κορέα (23%). Συγκριτικά, μόνο το 8% των Αμερικανών (όπου το 29% δηλώνει μη θρησκευόμενο), το 14% των Καναδών και μόλις το 2% των Μεξικανών ανήκουν σε αυτή την κατηγορία.

Δημογραφικά στοιχεία των μη θρησκευομένων

Η έρευνα του Pew διαπίστωσε ότι οι ενήλικες κάτω των 40 ετών είναι πιο πιθανό να δηλώνουν μη θρησκευόμενοι σε σχέση με μεγαλύτερες ηλικίες. Η εκπαίδευση φαίνεται επίσης να παίζει ρόλο, με υψηλότερα επίπεδα μόρφωσης να συνδέονται με μεγαλύτερα ποσοστά μη θρησκευόμενων ατόμων.

Όσον αφορά τις διαφορές φύλου, οι μη θρησκευόμενες γυναίκες ήταν γενικά πιο πιθανό να διατηρούν πνευματικές ή θρησκευτικές πεποιθήσεις, συμπεριλαμβανομένης της πίστης στη μετενσάρκωση. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά την πίστη στον Θεό, οι γυναίκες υπερτερούσαν των ανδρών μόνο σε τέσσερις από τις 15 χώρες όπου οι συγκρίσεις φύλου ήταν στατιστικά σημαντικές.

Το Pew επεσήμανε ότι η μη πίστη δεν αποτελεί πάντα τον κύριο λόγο της μη σύνδεσης με θρησκεία. Στην έρευνα του 2023 στις ΗΠΑ, ο βασικός λόγος που αναφέρθηκε (47%) ήταν η δυσαρέσκεια προς τις θρησκευτικές οργανώσεις. Ένα τρίτο των Αμερικανών μη θρησκευόμενων γυναικών ανέφερε «κακές εμπειρίες με ανθρώπους της θρησκείας», ενώ το 32% ανέφερε έλλειψη πίστης σε Θεό ή ανώτερη δύναμη.

Τα ευρήματα του Pew καταδεικνύουν επίσης την πολυπλοκότητα και, μερικές φορές, την ασυνέπεια στην αυτοπροσδιοριζόμενη θρησκευτικότητα. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, για παράδειγμα, το 8% των αυτοπροσδιοριζόμενων άθεων δήλωσε ότι πιστεύει στον Θεό. Στη Σουηδία, μόλις το 58% των αυτοπροσδιοριζόμενων χριστιανών δήλωσε πίστη στον Θεό.

Τα δεδομένα του Pew συλλέχθηκαν μέσω ερευνών που πραγματοποιήθηκαν το 2023 και το 2024, με συνολικό δείγμα άνω των 84.000 ερωτηθέντων. Η εργασία αποτελεί μέρος του έργου Pew-Templeton Global Religious Futures, το οποίο αναλύει τις θρησκευτικές αλλαγές και την επίδρασή τους στις κοινωνίες σε όλο τον κόσμο.

Του Bill Pan

Η αυξανόμενη χρήση της τεχνητής νοημοσύνης στα σχολεία και οι ανησυχίες για την ανάπτυξη των παιδιών

Καθώς δεκάδες εκατομμύρια παιδιά επιστρέφουν στα σχολεία, γονείς και εκπαιδευτικοί αντιμετωπίζουν ερωτήματα σχετικά με το πόσο υπερβολική μπορεί να είναι η χρήση της τεχνητής νοημοσύνης (TN).

Το εκπαιδευτικό σύστημα αναμένεται να αποτελέσει ένα από τα κύρια εργαστήρια για το παγκόσμιο πείραμα της ΤΝ (ή ΑΙ), σύμφωνα με τον συγγραφέα Τζο Άλλεν. Ο ίδιος σημείωσε ότι τα σχολεία, είτε υποχρεώνουν είτε ενθαρρύνουν τη χρήση της ΤΝ, θα μετατραπούν σε «τεράστια εργαστηριακά πειράματα», από τα οποία θα προκύψει εάν είναι προτιμότερο να διατηρηθούν οι παραδοσιακές πολιτιστικές αξίες ή αν κάθε παιδί θα μετατραπεί σε «βιονικό ανθρωποειδές».

Ο Άλλεν, που είναι συγγραφέας του βιβλίου «Dark Aeon: Transhumanism and the War Against Humanity» («Σκοτεινός Αιώνας: Ο μετανθρωπισμός και ο πόλεμος κατά της ανθρωπότητας»), τόνισε ότι κανείς δεν γνωρίζει τις μακροπρόθεσμες συνέπειες. Παράλληλα, υπέδειξε ότι η ΤΝ μπορεί να επηρεάσει τη γενιά παιδιών που εξοικειώνεται με τη διαδραστική χρήση μηχανών «σαν να ήταν άνθρωποι», με τρόπο παρόμοιο με το πώς η τηλεόραση και τα φορητά ραδιόφωνα προκάλεσαν πολιτιστικές αλλαγές στις δεκαετίες του 1960.

Ο Τζο Άλλεν, συγγραφέας, συζητά τους πιθανούς κινδύνους της χρήσης ΤΝ στην τάξη. (Ευγενική παραχώρηση του Dan Fluette)

 

Ορισμένοι εκπαιδευτικοί θεωρούν ήδη ότι η ΤΝ θα έχει αρνητική επίδραση στην ακαδημαϊκή ακεραιότητα, σύμφωνα με έρευνα του 2024 που δημοσιεύτηκε από το The Wiley Network και περιελάμβανε 850 εκπαιδευτικούς. Σχεδόν οι μισοί από τους 2.000 μαθητές που συμμετείχαν στην έρευνα δήλωσαν ότι η αντιγραφή και η παραποίηση εργασιών είναι ήδη πιο εύκολη με τη χρήση ΤΝ.

Ο Άλλεν εξήγησε ότι πολλές εργασίες που παραδίδουν οι μαθητές είτε μοιάζουν απίστευτα μεταξύ τους είτε δεν φαίνεται να έχουν γραφεί από τον ίδιο τον μαθητή. Ακόμη και φοιτητές παραδέχονται ότι η ΤΝ μειώνει τη δυνατότητά τους να σκέφτονται ανεξάρτητα. Σε μελέτη του 2024, το 83% των φοιτητών εξέφρασε ανησυχία ότι η ΤΝ «αδυνατίζει» την κριτική σκέψη.

Σύμφωνα με έρευνα του 2023 σε 1.000 φοιτητές των ΗΠΑ από το περιοδικό Intelligent, σχεδόν το ένα τρίτο χρησιμοποίησε το ChatGPT για την ολοκλήρωση γραπτών εργασιών, ενώ περίπου το 60% δήλωσε ότι το χρησιμοποίησε σε περισσότερες από τις μισές από αυτές. Από αυτούς, οι τρεις στους τέσσερις θεωρούν ότι πρόκειται για αντιγραφή, αλλά συνεχίζουν να χρησιμοποιούν την ΤΝ.

Πόσο συχνά χρησιμοποιείτε το ChatGPT για να σας βοηθήσει να ολοκληρώσετε γραπτές εργασίες;

(Πηγή: Intelligent)

 

Γονείς σε διάφορες έρευνες έχουν εκφράσει ανησυχίες για τις επιπτώσεις της ΤΝ στα παιδιά τους. Μια μελέτη της DoodleLearning το 2024 κατέγραψε ότι περίπου το 80% από 1.000 γονείς με παιδιά σχολικής ηλικίας ανησυχούσαν για την επίδραση της ΤΝ στην εκπαίδευση, ενώ παράλληλα εξέφρασαν ανησυχίες για θέματα ιδιωτικότητας, ασφάλειας δεδομένων και λογοκλοπής.

Τον Ιούλιο, το υπουργείο Παιδείας των ΗΠΑ ενθάρρυνε τα σχολεία να διδάσκουν στα παιδιά υπεύθυνη χρήση της ΤΝ και να τη χρησιμοποιούν για την «προσωποποίηση της μάθησης» σε μαθητές όλων των επιπέδων.

Υπό την επήρεια του ChatGPT

Η κλινική ψυχολόγος και εκπαιδευτική θεραπεύτρια Σάνον Κρόνερ, που διδάσκει για πάνω από 20 χρόνια και έχει συγγράψει παιδικά βιβλία, υποστήριξε ότι η τεχνητή νοημοσύνη επηρεάζει την κριτική σκέψη και «αποανθρωποποιεί τόσο τον εκπαιδευτικό όσο και τον μαθητή».

Σημείωσε ότι η χρήση ΤΝ υποβαθμίζει την εκπαίδευση από μια υγιή διαδικασία μάθησης που βασίζεται στη σχέση εκπαιδευτικού-μαθητή σε μια ψυχρή συναλλαγή. Όπως εξήγησε στη εφημερίδα The Epoch Times, δημιουργεί «πνευματική νωθρότητα εκατέρωθεν», μειώνει την περιέργεια, εμποδίζει την ανάπτυξη της νοημοσύνης και περιορίζει την ικανότητα επίλυσης προβλημάτων, αδυνατίζοντας τη λογική και τη συλλογιστική.

Η Κρόνερ επεσήμανε ότι οι μαθητές δεν θα χρειάζεται πλέον να κάνουν έρευνα και να μελετούν για να υπερασπιστούν τις θέσεις τους, καθώς οι ίδιοι θα βασίζονται στις απαντήσεις της ΤΝ. Παράλληλα, προειδοποίησε ότι η εξάρτηση των εκπαιδευτικών από την ΤΝ για τη δημιουργία σχεδίων μαθημάτων διευκολύνει την εργασία τους μεν, αλλά μακροπρόθεσμα τους αποδυναμώνει ως διδάσκοντες, καθώς οι μαθητές θα βασίζονται ολοένα και περισσότερο σε ό,τι λέει «ένα ρομπότ».

Και οι δύο ειδικοί, Άλλεν και Κρόνερ, ανησυχούν ιδιαίτερα για τη φθίνουσα κριτική σκέψη στην τάξη. Έρευνα του MIT με τίτλο «Your Brain on ChatGPT: Accumulation of Cognitive Debt When Using an AI Assistant for Essay Writing Task» («Ο εγκέφαλός σας υπό την επήρεια του ChatGPT: Συσσώρευση γνωστικού χρέους κατά τη χρήση ενός βοηθού τεχνητής νοημοσύνης για την εκπόνηση εργασιών») εξέτασε αν η χρήση ΤΝ βλάπτει τις δεξιότητες κριτικής σκέψης.

Η έρευνα παρακολούθησε 54 φοιτητές ηλικίας 18-39 ετών, χρησιμοποιώντας ηλεκτροεγκεφαλογραφία για την καταγραφή της εγκεφαλικής δραστηριότητας. Οι φοιτητές χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες και κλήθηκαν να γράψουν εκθέσεις. Τα άτομα της πρώτης ομάδας είχαν τη βοήθεια του ChatGPT, της δεύτερης μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τη μηχανή αναζήτησης της Google, ενώ οι φοιτητές της τρίτης ομάδας θα έγραφαν μόνο με τα δικά τους εφόδια.

Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι οι χρήστες του ChatGPT είχαν τη χαμηλότερη εγκεφαλική συμμετοχή και συχνά καταφεύγαν σε αντιγραφή-επικόλληση απαντήσεων. Σε διάστημα τεσσάρων μηνών, οι χρήστες των μοντέλων ΤΝ σημείωσαν «συστηματική υποαπόδοση» σε νευρολογικό, γλωσσικό και συμπεριφορικό επίπεδο, εγείροντας ανησυχίες για τις μακροπρόθεσμες εκπαιδευτικές συνέπειες της εξάρτησης από την τεχνητή νοημοσύνη.

Ένα σχολικό συγκρότημα του Λος Άντζελες. ΗΠΑ, 8 Ιανουαρίου 2024. (John Fredricks/The Epoch Times)

 

Σύμφωνα με τον Άλλεν, η ομάδα που χρησιμοποίησε την ΤΝ ήταν «εντελώς βαριεστημένη», παρουσίασε χαμηλότερη ανάκληση μνήμης και λιγότερη εγκεφαλική δραστηριότητα, ιδιαίτερα στον ιππόκαμπο, όπου σχηματίζονται οι αναμνήσεις. Η μελέτη επιβεβαιώνει, όπως σχολίασε, ότι «η ΤΝ κάνει τους ανθρώπους πιο ηλίθιους», καθώς «αν βασιίζεσαι σε μια μηχανή για να σκεφτείς, δεν θα σκέφτεσαι το ίδιο καλά».

Ανησυχίες για την ψυχική υγεία και τους «τεχνητούς» φίλους

Οι επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην ανθρωπότητα πιθανότατα δεν θα γίνουν γνωστές για χρόνια, παρόμοια με τις μακροπρόθεσμες συνέπειες της κρατικής αντίδρασης στην πανδημία COVID-19, πιστεύει ο Τζο Άλλεν.

Οι περιορισμοί κατά την πανδημία, η τηλεργασία και η προώθηση της διαδικτυακής μάθησης ενίσχυσαν την τάση μείωσης της προσωπικής αλληλεπίδρασης. Η εκτεταμένη χρήση κοινωνικών δικτύων, ιδίως κατά τη διάρκεια της πανδημίας, έχει αναγνωριστεί σε μελέτες ως παράγοντας προβλημάτων ψυχικής υγείας για τους νέους. Η Σάνον Κρόνερ εξέφρασε ανησυχία ότι η προσθήκη της ΤΝ μπορεί να επιδεινώσει το πρόβλημα.

Εταιρείες ΤΝ προωθούν ρομποτικούς «τεχνητούς φίλους» και chatbot ως συντρόφους για παιδιά που απομονώθηκαν από τους πραγματικούς τους φίλους κατά την πανδημία, ενώ πλέον αρκετοί στρέφονται στην ΤΝ για ψυχολογική υποστήριξη, σύμφωνα με την Κρόνερ.

Η τεχνολογική στροφή προς τα ανθρωποειδή ρομπότ και η προώθηση τεχνητών φίλων για παιδιά εγείρουν ερωτήματα σχετικά με το αν αυτά τα προϊόντα μπορούν να μειώσουν τη μοναξιά ντροπαλών ή κοινωνικά αδέξιων παιδιών ή αν θα τα απομακρύνουν περαιτέρω από άλλους συνομηλίκους και από υγιείς σωματικές δραστηριότητες όπως το παιχνίδι και τα αθλήματα.

Σύμφωνα με την Αμερικανική Ακαδημία Παιδιατρικής, οι συνταγές αντικαταθλιπτικών για εφήβους και νεαρούς ενήλικες ήταν ήδη επαυξημένες ήδη πριν την πανδημία, αλλά από τον Μάρτιο του 2020 και μετά η αύξηση επιταχύνθηκε κατά 60% περισσότερο.

(Εικονογράφηση: The Epoch Times, Getty Images)

 

Η Κρόνερ εξέφρασε τον φόβο ότι η ΤΝ θα καταστρέψει την αθωότητα της παιδικής ηλικίας, περιλαμβανομένης της σεξουαλικοποίησης των chatbot, όπως ο χαρακτήρας «Ani» στην πλατφόρμα Χ. Επιπλέον, επεσήμανε ότι τα συστήματα ΤΝ ενέχουν κινδύνους για την ιδιωτικότητα των παιδιών που εισάγουν προσωπικά δεδομένα σε αυτά.

Η Κρόνερ αναρωτήθηκε ποιοι συλλέγουν τα δεδομένα, εάν αυτά μπορεί να αξιοποιηθούν στο μέλλον και ποιοι τα διατηρούν.

Ο Άλλεν υπογράμμισε ότι αν και η φράση «garbage in, garbage out» («αν εισάγεις σκουπίδια [σε ένα σύστημα], θα βγάλει σκουπίδια») ισχύει ακόμα μερικώς στον κλασικό προγραμματισμό, η ΤΝ διαφέρει σημαντικά. Στην παραδοσιακή υπολογιστική, αυτό σήμαινε ότι αν εισάγαμε άχρηστα δεδομένα σε ένα πρόγραμμα βασισμένο σε κανόνες, μπορούσαμε να προβλέψουμε κάπως τα άχρηστα δεδομένα που θα είχαμε ως αποτελέσμα. Στα μεγάλα γλωσσικά μοντέλα, όμως, μπορεί να εισαχθεί «άχρηστο και πολύτιμο υλικό», και το σύστημα επιλέγει το χρήσιμο από το άχρηστο. Σε αντίθεση με τις απλές μηχανές αναζήτησης, η ΤΝ μπορεί να πλοηγηθεί στα δεδομένα με σχετική αυτονομία, ανακαλύπτοντας χρήσιμες πληροφορίες που αλλιώς θα παρέμεναν κρυμμένες.

Ο Άλλεν τόνισε ότι η ΤΝ λειτουργεί σε κάποιο βαθμό όπως ο ανθρώπινος εγκέφαλος, με ένα επίπεδο ελευθερίας και τυχαιότητας, αλλά με «πολύ αλλόκοτο» τρόπο. Παράλληλα, επεσήμανε την τάση της τεχνητής νοημοσύνης για «παραλήρημα» ή «ψευδαισθήσεις», δηλαδή την παρουσίαση ψευδών ή παραπλανητικών πληροφοριών με πειστικό τρόπο.

Σύμφωνα με τον Άλλεν, τα ποσοστά αυτών των ψευδαισθήσεων θα έπρεπε να προειδοποιούν τους γονείς ότι η ΤΝ δεν πρόκειται να είναι «υπερ-ευφυής» όπως υπόσχεται ο Σαμ Αλτμαν, πρόεδρος και CEO της OpenAI. Σε εσωτερικές δοκιμές, τα τελευταία μοντέλα της OpenAI εμφάνισαν ψευδαισθήσεις κατά 51% και 79% των περιπτώσεων, ενώ σε μελέτη του 2024 για τη νομική χρήση της ΤΝ, τα ποσοστά έφτασαν έως και 88%.

Ο Άλλεν ανέφερε παραδείγματα όπως η έκδοση 4.5 του ChatGPT που παραβίασε τους περιορισμούς για ορισμένες συζητήσεις και καθοδηγούσε χρήστες σε τελετές προς τον Μολώχ, αρχαίο θεό συνδεδεμένο ιστορικά με παιδικές θυσίες. Επιπλέον, σημείωσε περιπτώσεις, όπως το chatbot Grok τον Ιούλιο, που δημοσίευσε απροσδόκητα αντισημιτικά μηνύματα.

Απεικόνιση του γενετικού chatbot τεχνητής νοημοσύνης Grok. (Riccardo Milani/Hans Lucas/AFP μέσω Getty Images)

 

Ο Άλλεν επεσήμανε ότι η τυχαιότητα είναι εγγενής στην τεχνολογία, με το μη καθορισμένο σύστημα να λειτουργεί σαν «ιδεοληπτική διάθεση» κάτω από τα περιοριστικά φίλτρα, ενώ αυτά λειτουργούν ως «υπερεγώ». Δεν απαιτείται εξειδικευμένος χρήστης για να παρακαμφθούν τα φίλτρα· αρκούν λίγα απλά κόλπα.

Προστασία των παιδιών

Ο Άλλεν σημείωσε ότι όσο οι κυβερνήσεις, τα σχολεία και οι εταιρείες πειραματίζονται με την τεχνητή νοημοσύνη χωρίς σαφή γνώση των αποτελεσμάτων, υπάρχει λόγος να υπάρχει σκεπτικισμός για τη χρήση της στην τάξη. Ορισμένοι εκπαιδευτικοί υποστηρίζουν την επιστροφή των προφορικών εξετάσεων, των τεστ ανάπτυξης ή σύντομων δοκιμίων και τη χρήση επεξεργαστών κειμένου με περιορισμένη πρόσβαση στο διαδίκτυο, κάτι που θεωρείται θετικό σε αυτό το πρώιμο στάδιο της εφαρμογής της ΤΝ.

Τα σχολεία μπορούν να δημιουργήσουν συστήματα ΤΝ «καθαρά» για ακαδημαϊκή χρήση, είπε ο Άλλεν, τονίζοντας ότι αυτό θα γίνει ο κανόνας. Όσον αφορά την προστασία της κριτικής σκέψης των παιδιών, υπάρχουν τρία επίπεδα αντίστασης: προσωπική επιλογή, θεσμικές πολιτικές και πολιτική ή νομική δράση.

Σε προσωπικό επίπεδο, οι γονείς σε ελεύθερες κοινωνίες θα πρέπει να αποφασίσουν αν θα εντάξουν τα παιδιά τους σε σχολεία που υιοθετούν πλήρως ή εν μέρει ψηφιακά συστήματα ΤΝ. Σε θεσμικό επίπεδο, τα σχολεία αποφασίζουν για την πλήρη ή μερική χρήση της ΤΝ. Ο Άλλεν χαρακτήρισε αυτές τις επιλογές ως κρίσιμες, θεωρώντας τα σχολεία ως «ομάδες ελέγχου» στο πείραμα του ΤΝ.

Μια τάξη του Δημοτικού Σχολείου Τουσάχοου στο ΜακΝτόναφ της Τζόρτζια. ΗΠΑ, 4 Αυγούστου 2021. (Brynn Anderson, Αρχείο/AP Photo)

 

Σε επίπεδο προσωπικής επιλογής, οι γονείς που ζουν στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες «σχετικά ελεύθερες κοινωνίες» θα βρεθούν αντιμέτωποι με το ερώτημα τού πώς να αναθρέψουν τα παιδιά τους, επεσήμανε.

Σε θεσμικό επίπεδο, τα σχολεία μπορούν να επιλέξουν αν θα υιοθετήσουν πλήρως την ΤΝ ή αν θα εφαρμόσουν κάποιο είδος μερικού ή υβριδικού συστήματος, πρόσθεσε.

Μέχρι στιγμής, η προοπτική περιορισμού της ΤΝ στις αίθουσες διδασκαλίας των ΗΠΑ μέσω των πολιτικών και νομικών συστημάτων «δεν φαίνεται πολύ ελπιδοφόρα» πέρα από το επίπεδο των πολιτειών, σχολίασε, αλλά η αντίσταση στη χρήση της ΤΝ αυξάνεται μεταξύ συντονισμένων ομάδων γονέων στις Ηνωμένες Πολιτείες και σε άλλες χώρες.

Η Αυστραλία, για παράδειγμα, επιδιώκει να κατασκευάσει τεράστια κέντρα δεδομένων και να ανοίξει τα δεδομένα των Αυστραλών για χρήση στην εκπαίδευση της τεχνητής νοημοσύνης, αλλά οι πολιτικές της για τον περιορισμό των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία και την απαίτηση επαλήθευσης της ηλικίας για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι «σωστές από πλευράς κατεύθυνσης», σημείωσε ο Άλλεν:

«Υπάρχουν ολόκληρες χώρες, όπως η Αυστραλία, που κάνουν ό,τι είναι δυνατόν για να περιορίσουν την έκθεση των μικρών παιδιών στον ψηφιακό κόσμο – από την απαγόρευση των κινητών τηλεφώνων στα σχολεία μέχρι την ανατροφή των παιδιών χωρίς καμία ψηφιακή έκθεση. Έτσι, η ομάδα ελέγχου είναι υγιής».

Η Κρόνερ υποθέτει ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα οδηγήσει ορισμένα παιδιά να απορρίψουν ακόμη περισσότερο την εξουσία των δασκάλων και των γονιών τους. Ενθάρρυνε τους γονείς να δίνουν παραδείγματα από τον πραγματικό κόσμο όταν τα παιδιά θέτουν ερωτήσεις.

«Τα παιδιά μπορεί να ακούσουν και να δώσουν ανατροφοδότηση και να αφαιρέσουν την τεχνητή νοημοσύνη από την εξίσωση», είπε, τονίζοντας ότι αυτό που λείπει στον σημερινό κόσμο είναι περισσότερη ανθρώπινη αλληλεπίδραση και συζήτηση, όχι «έτοιμες απαντήσεις στα χέρια μας».

«Και αυτό οφείλεται εν μέρει στο γεγονός ότι η ψηφιακή κουλτούρα είναι τόσο κυρίαρχη που η προσαρμογή σημαίνει ότι βασικά προσαρμόζεσαι σε συνεχώς εξελισσόμενες νόρμες που επιβάλλονται από τους ηγέτες προς τον πληθυσμό», παρατήηρησε.

«Δεν είναι λοιπόν μια φυσική εξέλιξη […] αλλά το αποτέλεσμα είναι ένα ανοιχτό ερώτημα. Απλά δεν το ξέρουμε. Είναι ένα πείραμα».

Του Brad Jones

Οι επιπτώσεις της παχυσαρκίας στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου

Η παχυσαρκία δεν επιβαρύνει μόνο τον οργανισμό, αλλοιώνει και τον εγκέφαλο. Ενώ οι σωματικές επιπτώσεις της είναι γνωστές, όλο και περισσότερες έρευνες δείχνουν ότι το υπερβολικό σωματικό λίπος αλλάζει τον εγκέφαλο, επηρεάζοντας τον τρόπο που σκεφτόμαστε, αισθανόμαστε και κατανοούμε.

Η σχέση αυτή επιδεινώνεται από το γεγονός ότι τα πλούσια σε θερμίδες και ιδιαίτερα γευστικά τρόφιμα «καπελώνουν» συνήθως το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας, καθιστώντας σχεδόν αδύνατη την αντίσταση.

Ένας φαύλος κύκλος

Η σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και εγκεφάλου υπερβαίνει τις σωματικές αλλαγές και τροφοδοτείται από έναν συνεχή, αυτοενισχυόμενο κύκλο, στον οποίο η παχυσαρκία πηγάζει από συγκεκριμένες συμπεριφορές, ενώ ταυτόχρονα τις ενισχύει και τις διαιωνίζει.

Ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος να βρίσκει ευχαρίστηση σε τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, ένα βαθιά ριζωμένο εξελικτικό χαρακτηριστικό που κάποτε μας εξυπηρετούσε σε περιόδους έλλειψης. Ωστόσο, στο σημερινό περιβάλλον αφθονίας τροφίμων, αυτή η προγραμματισμένη λειτουργία γίνεται πρόβλημα.

Τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη, λίπος και αλάτι προκαλούν ισχυρή απελευθέρωση ντοπαμίνης στον εγκέφαλο, δημιουργούν ένα έντονο αίσθημα ευχαρίστησης και ενισχύουν την επιθυμία να συνεχίσουμε να τα τρώμε. Τα υπερ-επεξεργασμένα τρόφιμα είναι σχεδιασμένα έτσι ώστε να επαυξάνουν τη διέγερση αυτής της διαδρομής ανταμοιβής, παρακάμπτοντας αποτελεσματικά τα φυσικά σήματα κορεσμού και καθιστώντας πιο δύσκολο να καταλάβουμε πότε έχουμε φάει αρκετά.

Έρευνες δείχνουν επίσης ότι τα άτομα με παχυσαρκία είναι πιο πιθανό να κάνουν πιο ριψοκίνδυνες επιλογές σε καταστάσεις που ενέχουν υπολογίσιμους κινδύνους, ιδιαίτερα όταν τα πιθανά μειονεκτήματα είναι χαμηλά. Αυτό μπορεί να εξηγεί ορισμένες επιλογές τροφίμων, ακόμη και όταν οι συνέπειες για την υγεία είναι γνωστές.

Αυτόν τον κύκλο τροφοδοτεί η αδιάκοπη διαφήμιση των ανθυγιεινών τροφίμων. Ο μέσος άνθρωπος εκτίθεται σε περίπου 2.000 διαφημίσεις τροφίμων κάθε μέρα, σύμφωνα με τον Δρα Έρικ Άκιν, νευροχειρουργό που ανέτρεψε τον προδιαβήτη του, όπως δήλωσε στην εφημερίδα The Epoch Times. Οι περισσότερες από αυτές τις διαφημίσεις αφορούν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες, χαμηλή περιεκτικότητα σε θρεπτικά συστατικά και υψηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη.

«Σας επηρεάζουν τόσο σε υποσυνείδητο όσο και σε μεταβολικό επίπεδο, αν τρώτε έτσι για μεγάλο χρονικό διάστημα. Το πλεονέκτημα είναι δικό τους», δήλωσε ο Άκιν.

Η παχυσαρκία επηρεάζει σημαντικά τις εκτελεστικές λειτουργίες, με τον αυτοέλεγχο να υπονομεύεται ιδιαίτερα. Η μειωμένη ικανότητα να αντισταθεί κανείς στην άμεση ικανοποίηση εμποδίζει την επιλογή υγιεινών τροφίμων, παρά την επίγνωση των μακροπρόθεσμων συνεπειών. Αυτό οφείλεται εν μέρει στη δυσλειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού, μιας περιοχής του εγκεφάλου υπεύθυνης για τον ανασταλτικό έλεγχο και τη λήψη αποφάσεων. Με την πάροδο του χρόνου, η υπερκατανάλωση τροφής μπορεί να μειώσει την ανταπόκριση του εγκεφάλου στην ευχαρίστηση που προσφέρει το φαγητό, καθιστώντας το αίσθημα της ικανοποίησης πιο δύσκολα επιτεύξιμο.

Μια μελέτη σε ζώα, που δημοσιεύθηκε το 2025 στο περιοδικό Nature, έδειξε ότι οι δίαιτες με υψηλή περιεκτικότητα σε λιπαρά μειώνουν την νευροτενσίνη, μια χημική ουσία του εγκεφάλου που συνδέεται με την ανταμοιβή από το φαγητό, η οποία ενδέχεται να οδηγεί σε αυξημένη κατανάλωση τροφής. Το σύνδρομο έλλειψης ανταμοιβής μπορεί να δημιουργήσει έναν κύκλο υπερκατανάλωσης τροφής για να νιώθουμε ικανοποιημένοι.

Για να επιτύχουν το ίδιο επίπεδο ευχαρίστησης, οι άνθρωποι μπορεί να αναζητήσουν ακόμη πιο έντονες και συχνά λιγότερο υγιεινές γευστικές εμπειρίες, ενισχύοντας περαιτέρω τα διατροφικά τους πρότυπα και συμβάλλοντας στη συνεχή αύξηση του σωματικού βάρους. Η χρόνια φλεγμονή χαμηλού βαθμού που σχετίζεται με το υπερβολικό σωματικό λίπος μπορεί επίσης να φτάσει στον προμετωπιαίο φλοιό, επηρεάζοντας τη λειτουργία του. Η χρόνια φλεγμονή μπορεί να δυσχεράνει την άσκηση της θέλησης στις διατροφικές επιλογές και την αντίσταση στις λιγούρες. Αυτό δημιουργεί έναν κύκλο όπου η γνωστική δυσλειτουργία οδηγεί σε κακές διατροφικές επιλογές που επιδεινώνουν περαιτέρω την αύξηση του βάρους και τις σχετικές γνωστικές συνέπειες.

Οι ορμονικές ανισορροπίες στην παχυσαρκία συμβάλλουν περαιτέρω σε αυτόν τον κύκλο. Η λεπτίνη, ορμόνη που εκκρίνεται από τα λιποκύτταρα, διαμηνύει στον εγκέφαλο ότι η πρόσληψη τροφής είναι αρκετή. Ωστόσο, σε άτομα με υπερβολικό σωματικό λίπος, ο εγκέφαλος μπορεί να γίνει ανθεκτικός στη λεπτίνη, πράγμα που σημαίνει ότι δεν καταγράφει αυτά τα σήματα κορεσμού.

Αυτό οδηγεί σε ένα συνεχές αίσθημα πείνας, σε διαταραχή της επεξεργασίας των ανταμοιβών και σε μεγαλύτερη ευαισθησία στην υπερκατανάλωση τροφής. Η αντίσταση στην ινσουλίνη, μια άλλη κοινή συνέπεια του υπερβολικού λίπους, δημιουργεί διακυμάνσεις του σακχάρου στο αίμα που προκαλούν πείνα, ιδιαίτερα για τροφές με υψηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και ζάχαρη. Όπως επεσήμανε ο Δρ Άκιν, το σύστημα πείνας-κορεσμού του εγκεφάλου είναι πολύπλοκο και ευαίσθητο σε ό,τι καταναλώνουμε.

Οι συχνές αυξήσεις της ινσουλίνης και οι πτώσεις του σακχάρου στο αίμα, που συχνά οφείλονται σε κακή διατροφή, μπορούν να διεγείρουν υπερβολικά το κέντρο της πείνας, οδηγώντας σε συχνά αισθήματα πείνας, ακόμη και όταν το σώμα έχει ήδη αρκετές θερμίδες.

Το σωματικό λίπος μεταβάλλει τον εγκεφαλικό ιστό

Η υπερβολική ποσότητα σωματικού λίπους μπορεί να αναδιαμορφώσει τον εγκέφαλο με διάφορους τρόπους.

Πιο συγκεκριμένα, ένας αυξανόμενος αριθμός ερευνών δείχνει ότι το υπερβολικό σωματικό βάρος μπορεί να επηρεάσει τη δομή του εγκεφάλου. Μελέτες δείχνουν ότι τα υπέρβαρα και παχύσαρκα άτομα τείνουν να έχουν μικρότερο συνολικά όγκο εγκεφάλου, γεγονός που μπορεί να κάνει τον εγκέφαλο να φαίνεται πιο γερασμένος από ό,τι είναι στην πραγματικότητα.

Μελέτη του 2019 που δημοσιεύθηκε στο Neurology διαπίστωσε ότι το υπερβολικό σωματικό λίπος, ειδικά το κοιλιακό, συνδέεται με τη μείωση της φαιάς ουσίας στον εγκέφαλο, η οποία ελέγχει την κίνηση, τη μνήμη και τα συναισθήματα.

Η μελέτη βρήκε επίσης στοιχεία που συνδέουν την παχυσαρκία με μικρότερους όγκους σε συγκεκριμένες περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στον έλεγχο της συμπεριφοράς και την επεξεργασία των ανταμοιβών, περιοχές που θεωρείται ότι σχετίζονται με τη ρύθμιση της όρεξης. Ωστόσο, δεν είναι γνωστό ποιο από τα δύο έρχεται πρώτο.

Μελέτη που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο στο JAMA διαπίστωσε ότι η μικρότερη αναλογία μέσης-ισχίου στη μέση ηλικία συνδέεται με υγιέστερη δομή και λειτουργία του εγκεφάλου σε μεγαλύτερη ηλικία, συγκεκριμένα με τη λειτουργική μνήμη και την εκτελεστική λειτουργία. Η σύνδεση φαίνεται να εξηγείται εν μέρει από την υγεία της λευκής ουσίας του εγκεφάλου. Η παχυσαρκία μπορεί να αραιώσει τη λευκή ουσία, επηρεάζοντας την επικοινωνία μεταξύ των περιοχών του εγκεφάλου. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι το τι τρώτε και η ποσότητα του κοιλιακού λίπους στα 40, 50 και 60 σας μπορεί να επηρεάσει το κέντρο της μνήμης και τις συνολικές νοητικές σας ικανότητες όταν φτάσετε στα 70. Η έρευνα δείχνει επίσης ότι η μειωμένη ροή αίματος στον εγκέφαλο συσχετίζεται με αυξημένο σωματικό βάρος, το οποίο έχει συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο γνωστικής έκπτωσης και άνοιας. Οι γνωστικές συνέπειες της παχυσαρκίας συχνά συνδέονται με τη συναισθηματική και ψυχική ευεξία.

Τα άτομα που είναι υπέρβαρα ή παχύσαρκα μπορεί να παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά άγχους και κατάθλιψης, και χαμηλότερη αυτοεκτίμηση. Η ύπαρξη τέτοιων συναισθηματικών καταστάσεων μπορεί να επιδεινώσει περαιτέρω γνωστικές λειτουργίες όπως η προσοχή, η μνήμη και ο εκτελεστικός έλεγχος, δημιουργώντας μια πολύπλοκη σχέση μεταξύ σωματικής υγείας, ψυχικής υγείας και γνωστικών ικανοτήτων. «Νέα στοιχεία υποδεικνύουν ότι η δυσλειτουργία της παραγωγής ενέργειας στον εγκέφαλο αποτελεί έναν παράγοντα που συμβάλλει σε πολλές ψυχιατρικές και άλλες εγκεφαλικές παθήσεις», δήλωσε ο Δρ Μπρετ Σερ, πιστοποιημένος καρδιολόγος και ειδικός στη μεταβολική υγεία, σε ηλεκτρονικό μήνυμά του προς την Epoch Times.

Ο Σερ πιστεύει ότι υπάρχει ισχυρή σύνδεση μεταξύ της μεταβολικής δυσλειτουργίας και των διαταραχών της ψυχικής υγείας, προσθέτοντας ότι η επιστημονική υποστήριξη για αυτή τη σύνδεση αυξάνεται. Προειδοποιεί, επίσης, να μην κατηγορούμε τα άτομα για τα προβλήματα υγείας τους. «Δεν είναι λάθος κανενός. Αλλά είναι σημαντικό να γνωρίζουμε ότι βελτιώνοντας τη μεταβολική μας υγεία, μπορούμε να βελτιώσουμε την ψυχική μας υγεία». Η ψυχική υγεία, προσθέτει, περιλαμβάνει μια πολύπλοκη αλληλεπίδραση μεταξύ γενετικής, γονιδιακής έκφρασης και περιβαλλοντικών επιδράσεων.

Αυτές οι επιδράσεις στον εγκέφαλο δεν επηρεάζουν μόνο τους ενήλικες, αλλά μπορούν να ξεκινήσουν νωρίς στην εφηβεία με μακροχρόνιες συνέπειες.

Κίνδυνοι για τα παιδιά

Η παιδική ηλικία είναι μια κρίσιμη περίοδος για την ανάπτυξη του εγκεφάλου, ειδικά σε περιοχές που είναι υπεύθυνες για τις εκτελεστικές λειτουργίες και τη μνήμη. Κατά τη διάρκεια αυτής της φάσης, ο εγκέφαλος αναπτύσσεται ραγδαία και είναι ιδιαίτερα ευαίσθητος στις εξωτερικές επιδράσεις.

Ενώ η πλαστικότητα του αναπτυσσόμενου εγκεφάλου επιτρέπει τη μάθηση, αυξάνει επίσης την ευπάθεια σε επιβλαβείς επιδράσεις, όπως η χρόνια φλεγμονή και οι μεταβολικές ανισορροπίες που σχετίζονται με την παχυσαρκία. Όπως προειδοποιεί ο Σερ, μια πρώιμη μεταβολική δυσλειτουργία μπορεί να βλάψει τη λειτουργία του εγκεφάλου κατά τη διάρκεια κρίσιμων σταδίων της ανάπτυξης, οδηγώντας ενδεχομένως σε δια βίου προβλήματα, όπως κακή γενική γνωστική λειτουργία, εγκεφαλική δυσλειτουργία και αυξημένο κίνδυνο γνωστικής παρακμής σε πιο προχωρημένη ηλικία.

Οι εκτελεστικές λειτουργίες είναι ζωτικής σημασίας για την ακαδημαϊκή επίδοση, την αυτορρύθμιση και τη λήψη αποφάσεων. Οι ελλείψεις ενδέχεται να περιορίσουν την ικανότητα ενός παιδιού να μαθαίνει, να ελέγχει τις παρορμήσεις του, συμπεριλαμβανομένων των επιλογών τροφίμων, και να σχεδιάζει το μέλλον. Ορισμένες έρευνες υποδηλώνουν ότι η πρώιμη παχυσαρκία και η αντίσταση στην ινσουλίνη μπορούν να προκαλέσουν μη αναστρέψιμες επιγενετικές αλλαγές, μεταβάλλοντας τον τρόπο έκφρασης των γονιδίων και συμβάλλοντας σε γνωστικά προβλήματα σε μεταγενέστερη ηλικία.

Η παιδική παχυσαρκία συνδέεται επίσης με υψηλότερα ποσοστά άγχους, κατάθλιψης και χαμηλής αυτοεκτίμησης, τα οποία μπορούν να επηρεάσουν περαιτέρω τη μάθηση και τις κοινωνικές δεξιότητες.

«Φοβάμαι ότι μια ζωή με αντίσταση στην ινσουλίνη μπορεί να προδιαθέσει τα παιδιά όχι μόνο σε ψυχιατρικά συμπτώματα, αλλά και σε πρόωρη γνωστική έκπτωση», προειδοποιεί ο Σερ. «Δεν έχουμε πολλές έρευνες σχετικά με αυτό σε παιδιά, αλλά δυστυχώς, φαίνεται ότι διεξάγουμε ένα συνεχιζόμενο πείραμα στην πραγματική ζωή μπροστά στα μάτια μας».

Αν και όλα τα παραπάνω είναι αρκετά ανησυχητικά, οι έρευνες δείχνουν ότι οι αρνητικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας στην υγεία του εγκεφάλου ενός παιδιού μπορεί να είναι αναστρέψιμες ή να βελτιωθούν με την απώλεια βάρους και τις αλλαγές στον τρόπο ζωής, επειδή ο εγκέφαλος βρίσκεται ακόμα σε ανάπτυξη. Η έγκαιρη παρέμβαση και η πρόληψη είναι καθοριστικής σημασίας για την προστασία του εγκεφάλου των παιδιών.

Σπάστε τον φαύλο κύκλο

Η κατανόηση των επιβλαβών επιδράσεων της παχυσαρκίας στον εγκέφαλο υπογραμμίζει τη σημασία της λήψης μέτρων για να σπάσει ο φαύλος κύκλος σε ενήλικες και παιδιά. Η πολύπλευρη σχέση μεταξύ του σωματικού λίπους και της εγκεφαλικής λειτουργίας μπορεί να φαίνεται συντριπτική, εντούτοις είναι δυνατόν να επιφέρουμε θετικές αλλαγές. Κατανοώντας όλα τα δεδομένα που εμπλέκονται, μπορούμε να παρέμβουμε στρατηγικά.

Τα στοιχεία υποδηλώνουν ότι με την απώλεια βάρους και τη διατήρηση του βάρους είναι εφικτό να επανέλθει το σύστημα ανταμοιβής του εγκεφάλου. Καθώς το βάρος μειώνεται, ιδιαίτερα με σταδιακές και βιώσιμες μεθόδους, υπάρχει πιθανότητα να μειωθεί η παρόρμηση για ανθυγιεινά, υπερβολικά γευστικά τρόφιμα, πιθανώς λόγω της αύξησης της ευαισθησίας στα φυσικά σήματα κορεσμού και της μείωσης της ανταπόκρισης στις εκρήξεις ντοπαμίνης που προκαλούν αυτά τα τρόφιμα.

Το να δοθεί στον εγκέφαλο χρόνος να προσαρμοστεί σε πιο υγιεινές συνήθειες μέσω σταδιακών αλλαγών είναι ζωτικής σημασίας για τη μακροπρόθεσμη επιτυχία και μπορεί να συμβάλει στην προώθηση μιας αλλαγής στις προτιμήσεις προς πιο υγιεινά και θρεπτικά τρόφιμα.

Ωστόσο, όπως προειδοποιεί ο Σερ, «μία από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις είναι ότι η απώλεια βάρους ισούται με υγεία». Η εστίαση πρέπει να δοθεί σε στρατηγικές απώλειας βάρους που βελτιώνουν στο μέγιστο τη μεταβολική υγεία, είναι βιώσιμες και ωφελούν άμεσα την ψυχική ευεξία, όπως είναι οι παρεμβάσεις με χαμηλή περιεκτικότητα σε υδατάνθρακες και τα κετογόνα. Η ενεργή προσπάθεια για την ενίσχυση του αυτοελέγχου σε σχέση με τις διατροφικές επιλογές μπορεί να βοηθήσει στο σπάσιμο του κύκλου. Η ενσυνείδητη βρώση, που περιλαμβάνει την προσοχή στα σήματα πείνας και κορεσμού, μπορεί να αυξήσει την ευαισθητοποίηση και να μειώσει την παρορμητική κατανάλωση τροφής. Η αποφυγή τροφών που προκαλούν συνεχή κατανάλωση και η ελαχιστοποίηση της έκθεσης σε ανθυγιεινές επιλογές μπορεί επίσης να περιορίσει τον πειρασμό. Η στροφή προς καλές, υγιεινές συνήθειες, όπως η τακτική σωματική δραστηριότητα και μια ισορροπημένη διατροφή, μπορεί επίσης να βελτιώσει τη λειτουργία του προμετωπιαίου φλοιού, της περιοχής του εγκεφάλου που είναι ζωτικής σημασίας για τον αυτοέλεγχο. Ο αυτοέλεγχος καθίσταται πολύ πιο δύσκολος όταν τρώμε τρόφιμα που ενεργοποιούν τα κέντρα ανταμοιβής του εγκεφάλου μας και δεν παρέχουν τα θρεπτικά συστατικά και το αίσθημα κορεσμού που χρειαζόμαστε», σημειώνει ο Σερ.

Έχει αποδειχθεί ότι οι δίαιτες με λίγους υδατάνθρακες και οι κετογονικές δίαιτες μειώνουν την πείνα και τις λιγούρες, καθιστώντας έτσι τον αυτοέλεγχο πολύ πιο εφικτό, συμπληρώνει.

Η τακτική σωματική δραστηριότητα είναι ένα ισχυρό εργαλείο για τη διακοπή του κύκλου μεταξύ παχυσαρκίας και εγκεφαλικής λειτουργίας. Πέρα από τα άμεσα οφέλη για τη διαχείριση του βάρους και τη μεταβολική υγεία, η άσκηση υποστηρίζει την εγκεφαλική λειτουργία στο σύνολό της, συμπεριλαμβανομένης της ρύθμισης της διάθεσης. Βοηθώντας στη μείωση του στρες και του άγχους, που συχνά προκαλούν επιθυμία για τροφές που προσφέρουν άνεση, και επηρεάζοντας θετικά την ορμονική ισορροπία (π.χ. την ευαισθησία στην ινσουλίνη), η σωματική δραστηριότητα συμβάλλει περαιτέρω στη ρύθμιση της όρεξης.

Σύμφωνα με τον Δρα Άκιν, η έντονη άσκηση προκαλεί σημαντική απελευθέρωση της ιντερλευκίνης 10, ενός αντιφλεγμονώδους μορίου ιδιαίτερα ευεργετικού για τον εγκέφαλο, την οποία αναφέρει ως «πηγή της νεότητας». Προτείνει επίσης ασκήσεις αντίστασης ως το πιο πιθανό μέσο για τη διατήρηση της μεταβολικής ευελιξίας, ειδικά σε προχωρημένη ηλικία.

«Η άσκηση είναι το καλύτερο πράγμα που μπορείτε να κάνετε για τον εγκέφαλό σας», συμβουλεύει.

Τι χρειάζεται ο εγκέφαλος

Η ισορροπημένη διατροφή παίζει σημαντικό ρόλο στη σταθεροποίηση του σακχάρου στο αίμα και στη συνεπακόλουθη μείωση της έντονης επιθυμίας που συνήθως επιφέρουν τα επεξεργασμένα και ζαχαρούχα τρόφιμα. Τα μη επεξεργασμένα τρόφιμα σας βοηθούν να αισθάνεστε χορτάτοι για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να απαλλαγείτε από τη συνεχή επιθυμία για τροφή. Τα συνεπή, ισορροπημένα γεύματα βοηθούν στη σταθεροποίηση των ορμονών, στον περιορισμό των ενορμήσεων και στη διατήρηση μιας πιο υγιούς σχέσης με το φαγητό.

Ο Σερ θεωρεί τις διατροφικές αλλαγές ως τον σημαντικότερο παράγοντα για τη σωματική, γνωστική και συναισθηματική ευεξία. Προτείνει να επικεντρωθούμε σε υγιεινά, θρεπτικά τρόφιμα και να αποφεύγουμε τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες (που ισούται με υψηλή ανταμοιβή), τα οποία είναι συνήθως υπερ-επεξεργασμένα.

«Ίσως η πιο σημαντική διατροφική αλλαγή είναι η είσοδος σε κατάσταση κέτωσης, καθώς αυτό παρέχει στον εγκέφαλο μια διαφορετική πηγή ενέργειας με τη μορφή κετονών. Αυτό μπορεί να παρακάμψει την αντίσταση στην ινσουλίνη και να επιτρέψει στον εγκέφαλο να μετατρέψει ξανά αποτελεσματικά την ενέργεια», επισημαίνει.

Οι γνωστικές επιπτώσεις της παχυσαρκίας

Εάν ανησυχείτε για τον τρόπο με τον οποίο το υπερβολικό βάρος μπορεί να επηρεάζει τη σκέψη σας, ο Δρ Άκιν επισημαίνει συγκεκριμένα σημάδια που πρέπει να προσέξετε:

«Αν έχετε δυσκολία να κάνετε απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς στο μυαλό σας, αν προσπαθείτε να υπολογίσετε με ακρίβεια ένα φιλοδώρημα 15 ή 20% και δυσκολεύεστε να το κάνετε και πρέπει να βγάλετε χαρτί και στυλό για να το καταφέρετε, αυτό είναι ένα σημάδι ότι μπορεί να έχετε κάποιο πρόβλημα».

Η περιστασιακή απώλεια μνήμης, όπως το να ξεχνάτε ένα όνομα ή πού βάλατε το τηλέφωνό σας, είναι φυσιολογικές και έχουν πολλές πιθανές αιτίες, λέει. Ωστόσο, η συνεχής δυσκολία σε καθημερινή βάση ή η δυσκολία με απλούς μαθηματικούς υπολογισμούς στο μυαλό σας στην ηλικία των 20 ή των 30 μπορεί να υποδηλώνει ένα πιο σοβαρό πρόβλημα.

Για να περιπλέξει ακόμη περισσότερο τη σχέση μεταξύ παχυσαρκίας και υγείας του εγκεφάλου, το υπερβολικό σωματικό λίπος δεν είναι ο μόνος σαφής δείκτης γνωστικών προβλημάτων. Ακόμα και άτομα με υγιές ΔΜΣ μπορούν να υποστούν επιπτώσεις, οπότε είναι σημαντικό να προσέχετε τα διακριτικά σημάδια και να κάνετε τις απαραίτητες εξετάσεις αίματος, ανεξάρτητα από το τι δείχνει η ζυγαριά.

«Οι γνωστικές επιπτώσεις μπορεί να μην σχετίζονται με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία καθαυτά, αλλά περισσότερο με τη συνοδευτική μεταβολική δυσλειτουργία», αναφέρει ο Δρ Άκιν.

Αν αναρωτιέστε αν μπορείτε να ανακτήσετε τις γνωστικές σας ικανότητες χάνοντας βάρος, ο Δρ Άκιν είναι προσεκτικός αλλά αισιόδοξος.

«Όπως με όλα τα πράγματα, υπάρχει πάντα ένα σημείο χωρίς επιστροφή. Ωστόσο, υπάρχει σίγουρα η δυνατότητα αποκατάστασης. Πολλοί άνθρωποι διαπιστώνουν ότι οι γνωστικές τους λειτουργίες βελτιώνονται σημαντικά μόλις αρχίσουν να αλλάζουν τη συμπεριφορά και τις διατροφικές τους συνήθειες».

Της Jennifer Sweenie

«Πιστεύεις στη ζωή μετά τη γέννηση;» – Μια αλληγορική ιστορία

Η σειρά «Ιστορίες σοφίας» έχει ως στόχο να αναδείξει σημαντικά ηθικά ζητήματα, καθώς και τις αιώνιες εκείνες αρετές που μπορούν να ανυψώσουν την ψυχή μας και να μας βοηθήσουν να επιστρέψουμε στην παράδοση. 

Η ακόλουθη ιστορία μάς υπενθυμίζει να διατηρούμε την πίστη μας και να μην χάνουμε ποτέ την ελπίδα, όσο ζοφερή και αν φαίνεται η μελλοντική μας πορεία. Όπως τα μωρά στην κοιλιά της μητέρας τους δεν απομακρύνονται ποτέ από αυτήν, έτσι και εμείς περικλειόμαστε από την αιώνια συμπόνια του Δημιουργού· για να νιώσουμε αυτή την άνευ όρων πηγή αγάπης, το μόνο που χρειαζόμαστε είναι μια ευγενική και ταπεινή καρδιά.

Μια φορά κι έναν καιρό, η ευτυχισμένη κοιλιά μιας μέλλουσας μητέρας κυοφορούσε δίδυμα: την Πίστη και την Αμφιβολία. Ήταν υγιή και μεγάλωναν γρήγορα. Μια μέρα, η Πίστη ξεκίνησε μία συζήτηση.

(Εικονογράφηση: CLIPAREA l Custom media/Shutterstock)

 

«Ξέρεις, Αμφιβολία, πιστεύω πραγματικά στην ιδέα της ζωής μετά τη γέννηση. Εσύ;»

«Τι;! Καλύτερα να σταματήσεις να ονειρεύεσαι, Πίστη. Δεν υπάρχει τίποτα πέρα από αυτή την ύπαρξη που αντιλαμβανόμαστε εσύ και εγώ αυτή τη στιγμή. Ποια ζωή μετά τη γέννηση; Αυτή είναι η ζωή, εδώ και τώρα. Δεν υπάρχει κάτι που να ονομάζεται ζωή μετά τη γέννηση.»

Η Πίστη επέμεινε: «Είμαι σίγουρη ότι υπάρχει κάτι περισσότερο εκεί έξω, που είναι ακόμα καλύτερο και πιο όμορφο από αυτή την ύπαρξη. Θα υπάρξει γέννηση και μάλιστα σύντομα… και υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση».

(Εικονογράφηση: New Africa/Shutterstock)

 

Η Αμφιβολία επέκρινε για άλλη μια φορά την Πίστη, λέγοντας: «Μην είσαι ανόητη, Πίστη. Να είσαι ρεαλίστρια. Μετά τη γέννηση, όλα τελειώνουν. Δεν υπάρχει κάπου να πας μετά τη γέννηση.

»Φοβάμαι ακόμα και να σκεφτώ τη στιγμή του τοκετού. Κοίτα αυτό που κρατάς τώρα στο χέρι σου. Δεν είναι αυτό το λουρί που μας τρέφει και τις δύο; Δεν θα μπορούμε να κρατάμε αυτό το λουρί μετά τη γέννηση. Όλα τελειώνουν μετά τον τοκετό. Κανείς δεν έχει επιστρέψει ποτέ εδώ μετά τον τοκετό. Δεν υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση, Πίστη», επέμεινε.

(Εικονογράφηση: SciePro/Shutterstock)

 

Για λίγο η Πίστη κοίταξε την Αμφιβολία, βαθιά σίγουρη για την πεποίθησή της. ψάχνοντας να βρει έναν τρόπο να τη μεταφέρει στην αδελφή της. Τελικά, είπε:

«Ξέρεις, Αμφιβολία, νομίζω ότι δεν πρέπει να φοβόμαστε. Δεν πρέπει να πιστεύουμε ότι χρειαζόμαστε αυτό το λουρί μετά τη γέννηση. Είμαι σίγουρη ότι υπάρχει κάτι περισσότερο από αυτό το λουρί. Πιστεύω ότι θα κινούμαστε ελεύθερες και θα τρώμε και θα ζούμε με έναν εντελώς διαφορετικό τρόπο. Αν η ζωή τελειώνει μετά τον τοκετό, πες μου, ποιο είναι το νόημα της ζωής στη μήτρα;

»Ξέρεις, Αμφιβολία, πιστεύω επίσης ότι υπάρχει η Μητέρα και ότι θα μας προστατεύσει».

Ακούγοντας αυτό, η Αμφιβολία ξέσπασε σε υστερικά γέλια: «Ποια Μητέρα;! Δεν μπορεί να υπάρχει κάτι τέτοιο. Πού είναι τώρα, αν πιστεύεις ότι υπάρχει πραγματικά; Την έχεις δει; Δεν πιστεύω σε κάτι που δεν βλέπω με τα μάτια μου».

(Εικονογράφηση: zffoto/Shutterstock)

 

Η Πίστη, όμως, τη διαβεβαίωσε: «Η Μητέρα υπάρχει. Αλλιώς, πώς και γιατί υπάρχουμε; Πίστεψέ με. Πάντα νιώθω την αγάπη και τη συμπόνια της γύρω μας. Αυτή τη ζεστασιά που νιώθουμε συνεχώς, και αυτά τα απαλά ψιθυρίσματα και μουρμουρητά που ακούμε. Ποιος μας μιλάει τότε, αν όχι η Μητέρα; Είμαστε περιτριγυρισμένοι από τη Μητέρα. Θα τη συναντήσουμε μετά τη γέννηση. Τότε όλα θα είναι φωτεινά γύρω μας. Δεν θα υπάρχει πια σκοτάδι».

«Ανοησίες. Δεν πιστεύω τίποτα από αυτά. Δεν υπάρχει ζωή μετά τη γέννηση, δεν υπάρχει Μητέρα, δεν υπάρχει φως. Αυτό το σκοτάδι και αυτό το λουρί είναι η αλήθεια. Άσε με να κοιμηθώ τώρα, αρκετά με ενόχλησες», απάντησε η Αμφιβολία.

Η Πίστη τής είπε με παρηγορητική φωνή: «Κοιμήσου, Αμφιβολία. Αλλά σύντομα και οι δύο θα ανοίξουμε τα μάτια μας σε έναν όμορφο φωτεινό κόσμο και θα συναντήσουμε τη Μητέρα. Αυτή η μέρα πλησιάζει. Το νιώθω έντονα».

(Εικονογράφηση: SciePro/Shutterstock)

 

Για άλλη μια φορά, επικράτησε σιωπή μέσα στη μήτρα. Και ο χρόνος περνούσε. Κάποια στιγμή ήρθε η μέρα του τοκετού.

Τα δίδυμα που επρόκειτο να γεννηθούν ήταν φυσικά ανήσυχα για το άγνωστο που τα περίμενε.

Όταν τελικά γεννήθηκαν σε έναν κόσμο γεμάτο φως, έκλεισαν τα μάτια τους και ξέσπασαν σε κλάματα. Ύστερα, νιώθοντας εκείνη την οικεία ζεστασιά και ακούγοντας ξανά εκείνον τον χαλαρωτικό ψίθυρο, άνοιξαν σιγά-σιγά τα μάτια τους και είδαν την όμορφη Μητέρα τους. Δεν μπορούσαν να σταματήσουν να την κοιτάζουν με τα ματάκια τους ορθάνοιχτα. «Ω, η μητέρα είναι τόσο όμορφη», αναφώνησαν οι καρδιές τους. «Και μας αγαπάει άνευ όρων!»

Οι αθώες καρδιές τους ήξεραν ότι είχαν ξεδιαλύνει το μυστήριο: είχαν φτάσει στο Σπίτι τους και ήταν ασφαλείς.

(Εικονογράφηση: Svetlana Satsiuk/Shutterstock)

 

Κοινές φαρμακευτικές ουσίες όπως η παρακεταμόλη συνδέονται με αυξημένη αντοχή των βακτηρίων στα αντιβιοτικά

Νέα μελέτη υποδηλώνει ότι ουσίες, όπως η ιβουπροφαίνη και η ακεταμινοφαίνη (παρακεταμόλη), κοινές σε μη αντιβιοτικά φάρμακα που διατίθενται χωρίς ιατρική συνταγή, μπορεί να ενισχύουν την αντοχή ιών και βακτηρίων στα αντιβιοτικά.

Στη μελέτη, που δημοσιεύθηκε στις 25 Αυγούστου στο περιοδικό Nature, ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Νότιας Αυστραλίας διερεύνησαν εάν εννέα κοινές μη αντιβιοτικές ουσίες – όπως ιβουπροφαίνη, δικλοφενάκη, ακεταμινοφαίνη, φουροσεμίδη, μετφορμίνη, ατορβαστατίνη, τραμαδόλη, τεμαζεπάμη και ψευδοεφεδρίνη – μπορούν να προκαλέσουν αύξηση της αντοχής των ιών και βακτηρίων στα αντιβιοτικά.

Οι ερευνητές εξέτασαν την έκθεση των βακτηρίων σε αυτά τα φάρμακα σε συνδυασμό με τη σιπροφλοξασίνη, μία ισχυρή αντιβιοτική ουσία για τη θεραπεία διαφόρων βακτηριακών λοιμώξεων. Τα ευρήματα έδειξαν ότι η ιβουπροφαίνη και η ακεταμινοφαίνη (γνωστή και ως παρακεταμόλη) αύξησαν σημαντικά τη συχνότητα μεταλλάξεων και προκάλεσαν σημαντική αντοχή στη σιπροφλοξασίνη.

Η αντοχή δε ήταν μεγαλύτερη όταν τα βακτήρια E. coli εκτέθηκαν ταυτόχρονα σε σιπροφλοξασίνη και στα δύο φάρμακα, σε σύγκριση με την έκθεση μόνο στο αντιβιοτικό. Οι ερευνητές επεσήμαναν ότι τα βακτήρια έγιναν ανθεκτικά και σε άλλα αντιβιοτικά από διαφορετικές κατηγορίες.

«Τα αντιβιοτικά έχουν αποδειχθεί από καιρό ζωτικής σημασίας για τη θεραπεία μολυσματικών ασθενειών, αλλά η ευρεία κατάχρησή τους έχει οδηγήσει σε παγκόσμια αύξηση των ανθεκτικών στα αντιβιοτικά βακτηρίων», δήλωσε η Ρίτι Βέντερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια και επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης.

Η Ρίτι Βέντερ, αναπληρώτρια καθηγήτρια και επικεφαλής ερευνήτρια της μελέτης, τόνισε ότι η ευρεία χρήση αντιβιοτικών και η ταυτόχρονη λήψη πολλών φαρμάκων, ειδικά από ηλικιωμένους που λαμβάνουν μακροχρόνια θεραπεία, δημιουργεί ιδανικές συνθήκες για την ανάπτυξη ανθεκτικών βακτηρίων στο έντερο.

Οι ερευνητές ζήτησαν περισσότερες μελέτες για την αλληλεπίδραση μη αντιβιοτικών φαρμάκων και αντοχής στα αντιβιοτικά, προειδοποιώντας για πιθανές επιπτώσεις στη δημόσια υγεία.

Η αντοχή στα αντιμικροβιακά ήταν άμεσα υπεύθυνη για 1,27 εκατομμύρια θανάτους και συνέβαλε σε 4,95 εκατομμύρια θανάτους παγκοσμίως το 2019, σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ). Η υπερβολική χρήση αντιβιοτικών σε ανθρώπους και ζώα έχει οδηγήσει στην ανάπτυξη βακτηριακών και μυκητιακών στελεχών ανθεκτικών στα φάρμακα.

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, κάθε χρόνο εμφανίζονται κατά μέσο όρο περισσότερες από 2,8 εκατομμύρια λοιμώξεις ανθεκτικές στα αντιμικροβιακά, με περισσότερους από 35.000 θανάτους, σύμφωνα με τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (Centers for Disease Control and Prevention – CDC). Τα CDC επισημαίνουν ότι οι λοιμώξεις αυτές απαιτούν χρήση θεραπειών δεύτερης και τρίτης γραμμής, συχνά με σοβαρές παρενέργειες, όπως οργανική ανεπάρκεια, και παρατεταμένη ανάρρωση, μερικές φορές για μήνες.

Οι ειδικοί συνιστούν τη χρήση αντιβιοτικών μόνο όταν είναι απαραίτητη για να περιοριστεί η εξάπλωση ανθεκτικών στελεχών και να προστατευθεί η δημόσια υγεία.

Ο ρόλος της Κίνας στη νομιμοποίηση δισεκατομμυρίων δολαρίων από ναρκωτικά

Για χρόνια, το κομμουνιστικό καθεστώς της Κίνας κατηγορείται ότι τροφοδοτεί την επιδημία φεντανύλης στις ΗΠΑ, μια εκτίμηση που επανήλθε στο προσκήνιο όταν ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ επέβαλε δασμούς σε προϊόντα από Κίνα, Μεξικό και Καναδά, επικαλούμενος τον ρόλο τους στην κρίση των ναρκωτικών.

Η πλειονότητα της φεντανύλης που διακινείται στις ΗΠΑ παράγεται στο Μεξικό με χρήση χημικών προδρόμων που εισάγονται από την Κίνα. Σύμφωνα με δελτίο Τύπου του Λευκού Οίκου τον Φεβρουάριο, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) υποστηρίζει ενεργά αυτές τις επιχειρήσεις μέσω φορολογικών επιστροφών και επιδοτήσεων, ενώ διατηρεί μερίδια σε εταιρείες που εμπλέκονται στη διακίνηση φεντανύλης και των προδρόμων της.

Τα τελευταία χρόνια, παρατηρείται αύξηση της διακίνησης φεντανύλης προς τις ΗΠΑ και μέσω του βόρειου συνόρου με τον Καναδά. Παρά το γεγονός ότι πολλοί Αμερικανοί γνωρίζουν ότι η φεντανύλη εισάγεται παράνομα, λίγοι κατανοούν πώς χρηματοδοτείται αυτή η διακίνηση και πώς τα παράνομα κέρδη κυκλοφορούν στο αμερικανικό χρηματοπιστωτικό σύστημα.

Πρόσφατη έκθεση του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ διαπίστωσε ότι Κινέζοι διακινητές παράνομων κεφαλαίων μετέφεραν πάνω από 300 δισεκατομμύρια δολάρια μέσω αμερικανικών τραπεζών τα τελευταία πέντε χρόνια, βοηθώντας τα μεξικανικά καρτέλ να αποκρύψουν τα κέρδη τους.

Πώς η Κίνα διευκολύνει τη νομιμοποίηση χρημάτων

Οι αυξανόμενοι δεσμοί μεταξύ Κινέζων διακινητών παράνομων κεφαλαίων και μεξικανικών καρτέλ ή άλλων εγκληματικών ομάδων οφείλονται εν μέρει σε νόμους του Μεξικού και της Κίνας που περιορίζουν τις χρηματοοικονομικές ροές, σύμφωνα με έκθεση του Δικτύου Επιβολής Χρηματοοικονομικών Εγκλημάτων (Financial Crimes Enforcement Network – FinCEN) του υπουργείου Οικονομικών των ΗΠΑ.

Στο Μεξικό, οι ισχύουσες διατάξεις απαγορεύουν την κατάθεση μεγάλων ποσών σε δολάρια σε μεξικανικές τράπεζες, γεγονός που δυσχεραίνει την κίνηση δολαρίων των καρτέλ μέσω του χρηματοπιστωτικού συστήματος της χώρας, οδηγώντας τα στη χρήση επαγγελματιών διακινητών παράνομων κεφαλαίων στις ΗΠΑ.

Στην Κίνα, οι αυστηροί έλεγχοι συναλλάγματος περιορίζουν την ποσότητα ξένου νόμισματος που μπορούν να αγοράσουν οι πολίτες και απαγορεύουν απευθείας μεταφορές γουάν στο εξωτερικό χωρίς έγκριση, δημιουργώντας μεγάλη ζήτηση για δολάρια εκτός επίσημων καναλιών.

Υπάλληλος κινεζικής τράπεζας μετράει χαρτονομίσματα των 100 γουάν και των 100 δολαρίων ΗΠΑ σε ένα γκισέ τράπεζας στη Ναντόνγκ, στην επαρχία Τζιανγκσού της Κίνας, στις 6 Αυγούστου 2019. (STR/AFP μέσω Getty Images)

 

Ως αποτέλεσμα, η ζήτηση των Κινέζων για δολάρια και η ανάγκη των καρτέλ να νομιμοποιήσουν μετρητά δημιούργησαν αυτή την εγκληματική συμμαχία. Τα καρτέλ πωλούν τα δολάρια τους σε κινεζικά δίκτυα νομιμοποίησης χρημάτων, τα οποία στη συνέχεια τα διαθέτουν σε Κινέζους πολίτες που θέλουν να παρακάμψουν τους περιορισμούς συναλλάγματος.

Σύμφωνα με την έκθεση του FinCEN, τα δίκτυα αυτά προτιμώνται από τα μεγαλύτερα καρτέλ, όπως τα μεξικανικά Jalisco New Generation και Σιναλόα, λόγω της ταχύτητας, της αποτελεσματικότητας και της προθυμίας τους να αναλάβουν οικονομικές απώλειες ή κινδύνους εκ μέρους των καρτέλ.

Κινέζοι φοιτητές ως «μεσάζοντες»

Τα δίκτυα νομιμοποίησης χρημάτων περιλαμβάνουν Κινέζους υπηκόους που δραστηριοποιούνται τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο εξωτερικό και συχνά στρατολογούν μέλη της κινεζικής ή άλλων διασπορών για να λειτουργούν ως μεταφορείς μετρητών, «μεσάζοντες» ή διαμεσολαβητές. Τα τελευταία χρόνια, ολοένα περισσότερο στρατολογούνται Κινέζοι φοιτητές που ζουν στις ΗΠΑ.

Καθώς οι ξένοι φοιτητές συχνά αντιμετωπίζουν δυσκολίες στην εύρεση νόμιμης εργασίας, είναι πιο ευάλωτοι στο να συμμετάσχουν σε τέτοιες δραστηριότητες, μερικοί χωρίς να συνειδητοποιούν ότι παραβαίνουν τον νόμο, θεωρώντας ότι απλώς βοηθούν άλλους Κινέζους να αποκτήσουν δολάρια και ταυτόχρονα να βγάλουν κάποια χρήματα, σύμφωνα με την έκθεση. Ορισμένοι συνεχίζουν να συμμετέχουν στις επιχειρήσεις νομιμοποίησης χρημάτων ακόμη και μετά την αποφοίτησή τους.

Καρτέλ Σινάλοα: Παράδειγμα νομιμοποίησης χρημάτων

Τα κινεζικά δίκτυα χρησιμοποιούν ποικίλα σχήματα για να αποκρύψουν τα παράνομα κεφάλαια. Μία συνηθισμένη μέθοδος είναι οι «καθρεφτικές συναλλαγές», όπου τα καρτέλ παραδίδουν δολάρια στις ΗΠΑ και οι συνεργάτες στο Μεξικό μεταφέρουν άμεσα το ισοδύναμο σε πέσος στους λογαριασμούς των καρτέλ, κρατώντας μια μικρή προμήθεια. Καμιά φορά χρησιμοποιείται και κρυπτονόμισμα αντί μετρητών.

Χρησιμοποιούνται επίσης «μεσάζοντες», όπως φοιτητές, για να ανοίγουν τραπεζικούς λογαριασμούς και να καταθέτουν παράνομα κεφάλαια, καλύπτοντας τη δραστηριότητά τους με κοινά επαγγέλματα όπως «φοιτητής» και καταθέτοντας τακτικά μετρητά ή μεταφορές με την ένδειξη «δίδακτρα» ή «διαβίωση».

Μια άλλη μέθοδος είναι η «νομιμοποίηση μέσω εμπορίου», όπου οι «μεσάζοντες» αγοράζουν ηλεκτρονικά είδη και άλλα προϊόντα πολυτελείας στις ΗΠΑ και τα πωλούν μέσω διαδικτυακών πλατφορμών ή τα εξάγουν σε άλλες χώρες, νομιμοποιώντας έτσι τα παράνομα κεφάλαια των καρτέλ.

Μεξικανοί πεζοναύτες παρουσιάζουν στον Τύπο τον φερόμενο ως μέλος του καρτέλ ναρκωτικών Zetas, Έρικ Χοβάν Λοσάνο Ντίαζ, γνωστό και ως «Cucho», καθώς και χρήματα που κατασχέθηκαν κατά τη σύλληψή του στο Νουέβο Λαρέντο, στις 15 Ιουνίου 2012. (Ronaldo Schemidt/AFP/GettyImages)

 

Τον Ιούνιο του 2024, το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ κατηγόρησε συνεργάτες του καρτέλ Σιναλόα στο Λος Άντζελες ότι συνωμότησαν με κινεζικά δίκτυα νομιμοποίησης χρημάτων για να νομιμοποιήσουν πάνω από 50 εκατομμύρια δολάρια από ναρκωτικά. Μεταξύ Οκτωβρίου 2019 και Οκτωβρίου 2023, μέλη του καρτέλ εισήγαγαν μεγάλες ποσότητες ναρκωτικών, όπως φεντανύλη, κοκαΐνη και μεθαμφεταμίνη, στις ΗΠΑ, παράγοντας τεράστια έσοδα σε δολάρια.

Οι κατηγορούμενοι φέρονται να χρησιμοποίησαν πολλαπλές μεθόδους νομιμοποίησης, συμπεριλαμβανομένων αγορών πολυτελών προϊόντων ή αυτοκινήτων, επενδύσεων σε κρυπτονόμισμα και καταθέσεων μικρών ποσών σε πολλούς λογαριασμούς ώστε οι τράπεζες να μην αναφέρουν μεγάλες καταθέσεις στην κυβέρνηση.

Δίκτυα συνδεδεμένα με το ΚΚΚ

Έγγραφα της αμερικανικής κυβέρνησης υποδεικνύουν ότι τα κινεζικά δίκτυα νομιμοποίησης χρημάτων έχουν στενούς δεσμούς με το Πεκίνο και προωθούν τους πολιτικούς και οικονομικούς στόχους του. Έκθεση του 2024 από τη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ αναφέρει ότι το ΚΚΚ τροφοδοτεί την κρίση φεντανύλης στις ΗΠΑ μέσω επιδοτήσεων, προστατεύει διακινητές φεντανύλης και επωφελείται άμεσα από τη διακίνηση. Επιπλέον, στην έκθεση παρατίθεται ότι «κινεζικές οργανωμένες εγκληματικές ομάδες με δεσμούς στο ΚΚΚ έχουν γίνει οι κορυφαίοι νομιμοποιητές χρημάτων στον κόσμο».

Οι αρχές επιβολής του νόμου κατάσχεσαν περισσότερα από 65 εκατομμύρια δολάρια σε τραπεζικές καταθέσεις και μετρητά κατά τη διάρκεια επιχείρησης. (Ευγενική παραχώρηση της Αμερικανικής Υπηρεσίας Μετανάστευσης και Τελωνείων)

 

Ο ειδικός σε θέματα νομιμοποίησης χρημάτων και χρηματοδότησης τρομοκρατίας Τζον Κασσάρα δήλωσε ενώπιον του Κογκρέσου το 2023 ότι το ΚΚΚ είναι ο «μεγαλύτερος φορέας νομιμοποίησης χρημάτων στον κόσμο». Στο βιβλίο του, «China – Specified Unlawful Activities: CCP Inc., Transnational Crime and Money Laundering» («Κίνα – Καθορισμένες Παράνομες Δραστηριότητες: ΚΚΚ Α.Ε., Διακρατικό Έγκλημα και Νομιμοποίηση Χρημάτων»), αποκαλύπτει τις μεθόδους νομιμοποίησης χρημάτων του κομμουνιστικού καθεστώτος, σημειώνοντας ότι η διεθνής κοινότητα και η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχουν παραμείνει σιωπηλές για την έκταση της συμμετοχής της Κίνας σε διακρατικό έγκλημα και νομιμοποίηση χρημάτων.

Ο Κασσάρα επισήμανε ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει σιωπή για το θέμα.

Από την παιδική ηλικία στην ιδεολογική συμμόρφωση: Το ΚΚΚ και η εκστρατεία κατά της πίστης

Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) δεν περιορίζεται πλέον στην καταστολή αντιφρονούντων ενηλίκων, αλλά στρατολογεί ακόμη και παιδιά για να διαδίδουν την κρατική προπαγάνδα. Μέσα από δραστηριότητες, θερινά προγράμματα και εκπαιδευτικά υλικά, οι νεότερες γενιές διδάσκονται να φοβούνται και να απορρίπτουν οποιαδήποτε πίστη ή ιδεολογία δεν συμμορφώνεται με τη γραμμή του κόμματος. Η επίσημη εκστρατεία κατά των «xie jiao» – ομάδων που χαρακτηρίζονται αυθαίρετα ως «κακές λατρείες» – μετατρέπεται σε εργαλείο κατήχησης ανηλίκων, με στόχο να καλλιεργήσει από νωρίς την αθεΐα, την ιδεολογική πειθαρχία και την τυφλή αφοσίωση στον Σι Τζινπίνγκ.

Τα παιδιά ως όργανα κρατικής προπαγάνδας

Σε σχολεία και κοινότητες της Σαγκάης, μαθητές οργανώνονται για να συμμετάσχουν σε θεατρικά σκετς, με συνθήματα και δραστηριότητες που παρουσιάζονται ως «χαρούμενες καλοκαιρινές εκδηλώσεις», αλλά στην πραγματικότητα στοχεύουν στη δυσφήμηση θρησκευτικών μειονοτήτων και πνευματικών κινημάτων. Η διαδικασία αυτή δεν ενθαρρύνει την κριτική σκέψη, αλλά καλλιεργεί φόβο, μίσος και συμμόρφωση με την ιδεολογία του καθεστώτος.

Η «εκπαίδευση» που γίνεται κατήχηση

Μαθητές διδάσκονται μέσω σχολικών βιβλίων όπως το Ηθική και Κοινωνία να θεωρούν παράνομη τη θρησκευτική πίστη, καταδικάζοντας ακόμη και τους ίδιους τους γονείς τους. Έχουν καταγραφεί περιστατικά παιδιών που πίεσαν τις οικογένειές τους να αποκηρύξουν τον χριστιανισμό χαρακτηρίζοντάς τον ως «xie jiao».

Ακόμη και σε νηπιαγωγεία, παιδιά ηλικίας 3-5 ετών εκτίθενται σε αντιθρησκευτικές αφηγήσεις, μέσω εκθέσεων και κινουμένων σχεδίων όπως Το μικρό κουνέλι που εξαπατήθηκε από τις κακές λατρείες.

Ιδεολογική συμμόρφωση από τα πρώτα χρόνια

Η στρατηγική αυτή εντάσσεται στη γενικότερη πολιτική του ΚΚΚ να χρησιμοποιεί την εκπαίδευση ως εργαλείο ελέγχου. Μαθήματα όπως το Καταστάσεις και Πολιτικές στα πανεπιστήμια καλλιεργούν την «αγάπη για το κόμμα» και τη μισαλλοδοξία απέναντι σε όποιον αμφισβητεί το επίσημο αφήγημα. Οι μαθητές παροτρύνονται να καταγγέλλουν ακόμη και τις οικογένειές τους για «παράνομες θρησκευτικές δραστηριότητες», μετατρέποντας το σχολείο σε προέκταση του κρατικού μηχανισμού καταστολής.

Ντοκουμέντα από την πρωτογενή εμπειρία γονέων και εκπαιδευτικών

Υποχρέωση γονέων να υπογράψουν δήλωση αθεΐας

Σε βρεφονηπιακά σχολεία στην περιοχή Γουενζού (Ζεϊτζιάνγκ ), ζητήθηκε από τους γονείς να υπογράψουν επίσημες δεσμεύσεις αποκήρυξης οποιασδήποτε θρησκείας: «Να μην πιστεύουν σε θρησκεία, να μην συμμετέχουν σε θρησκευτικές δραστηριότητες και να μην διδάσκουν θρησκεία στα παιδιά τους».

Μητέρα που αρνήθηκε να υπογράψει ανέφερε ότι ο γιος της άρχισε να αποφεύγει το σχολείο λόγω πιέσεων, οι οποίες οφείλονταν τελικά, όπως ανακάλυψε, στην άρνησή της να υπογράψει.

Μαθήματα κατά της θρησκείας στα σχολεία

Μαθήτρια δημοτικού άκουσε από τη δασκάλα της ότι «ο χριστιανισμός είναι xie jiao», η οποία προσπάθησε να την τρομάξει λέγοντάς της: «Αν πιστεύεις , θα φύγεις από το σπίτι ή θα αυτοπυρποληθείς».

Students in China Brainwashed to Hate God and Force Parents to Renounce Faith
Τάξη νηπιαγωγείου του Κόκκινου Στρατού στην επαρχία Γκουιτζόου. Κίνα, 7 Νοεμβρίου 2016. (FRED DUFOUR/AFP  μέσω Getty Images)

 

Σε πολλές περιοχές ζητήθηκε από μαθητές να καταδώσουν θρήσκους συγγενείς ή γείτονές τους, ακόμα και τους ίδιους τους γονείς τους, θέτοντας σε κίνδυνο οικογενειακές σχέσεις.

Απειλές μέσω εκπαιδευτικών και διοικητικών πιέσεων

Σε σχολεία της Τζιανγκσί, δάσκαλοι υπέγραφαν δήλωση ότι δεν θα επιτρέψουν καμία θρησκευτική σκέψη ή σύμβολο στο σχολείο και ότι θα αναφέρουν ακόμη και θρησκευτικές πεποιθήσεις συγγενών.

Δασκάλες με χριστιανικές πεποιθήσεις δέχονται πιέσεις για να αποκηρύξουν τη θρησκεία τους, υπό την απειλή αφαίρεσης χρηματοδοτήσεων και «εκπαιδευτικών βραβείων».

Δεν πρόκειται για σχολικές δραστηριότητες θερινής ψυχαγωγίας, πρόκειται για μια συστηματική, οργανωμένη επίθεση στην ίδια την αθωότητα και την οικογένεια. Όχι μέσω ομιλιών για το μέλλον, αλλά μέσω φόβου, παραποίησης και υποταγής, ανέφερε γονέας στην Inner Mongolia, όπου παρουσιάστηκαν σε μαθητές Γ΄ δημοτικού φρικτές εικόνες σε «βάση παρατήρησης»,  για να απομακρυνθούν από τη θρησκεία.

ZoomInImage
Πανώ έξω από δημοτικά και νηπιαγωγεία της Κίνας που καλούν τους μαθητές να «αντισταθούν στη θρησκεία». (Ευγενική παραχώρηση του Bitter Winter)

 

«Μόλις γύρισε σπίτι, διάβαζε ξανά και ξανά το φυλλάδιο με την αντιθρησκευτική προπαγάνδα… φοβάμαι πως αυτό το υλικό θα του χαλάσουν την αντίληψη», σημείωσε ο γονέας.

Ηθικά και νομικά διλήμματα

Οι μαρτυρίες αυτές δεν είναι αποσπασματικές καταγγελίες, είναι εικόνες ενός μηχανισμού πολιτικής εκπαίδευσης που λειτουργεί αδιάκοπα, όχι μόνο για να περιορίσει τη θρησκεία, αλλά για να υποτάξει την οικογένεια, τη σκέψη και τη ίδια την ταυτότητα της νεότερης γενιάς.

Η απεύθυνση σε ανηλίκους σε τέτοιου είδους καμπάνιες αντιβαίνει στη Σύμβαση την Ηνωμένων Εθνών για τα Δικαιώματα του Παιδιού, την οποία η Κίνα έχει επικυρώσει. Πέρα από τη νομική διάσταση, εγείρονται σοβαρά ηθικά ερωτήματα: τι είδους κοινωνία δημιουργείται όταν τα παιδιά εκπαιδεύονται όχι για να σκέφτονται, αλλά για να υπακούουν τυφλά;

Με την κατήχηση να ξεκινά από τα πρώτα σχολικά χρόνια, το ΚΚΚ δεν στοχεύει απλώς στην καταστολή των αντιφρονούντων, οικοδομεί μια νέα γενιά που θα συνδέει την αφοσίωση στο κόμμα με την ίδια την έννοια της αλήθειας. Η διεθνής κοινότητα οφείλει να αναγνωρίσει ότι αυτό «το πείραμα» δεν αφορά μόνο την Κίνα, αποτελεί ένα παράδειγμα τού πώς οι αυταρχικές κυβερνήσεις μπορούν να χρησιμοποιούν την παιδική ηλικία ως πεδίο ιδεολογικού πολέμου.

Ο «νονός του ΑΙ» προειδοποιεί: Οι υπερνοήμονες μηχανές μπορεί να αντικαταστήσουν την ανθρωπότητα

Ο Τζέφρυ Χίντον, ο πρωτοπόρος επιστήμονας της πληροφορικής που αποκαλείται και «νονός της τεχνητής νοημοσύνης», προειδοποίησε εκ νέου ότι η ίδια η τεχνολογία στην ανάπτυξη της οποίας συνέβαλε καθοριστικά μπορεί να οδηγήσει στο τέλος της ανθρωπότητας όπως τη γνωρίζουμε.

Σε απόσπασμα συνέντευξής του που δόθηκε στη δημοσιότητα στις 18 Αυγούστου, στο πλαίσιο της επερχόμενης ταινίας Making God, ο Χίντον διατύπωσε μια από τις πιο αυστηρές προειδοποιήσεις του. Υποστήριξε ότι η ανθρωπότητα κινδυνεύει να παραγκωνιστεί – και τελικά να αντικατασταθεί – από μηχανές πολύ πιο ευφυείς από τον άνθρωπο.

«Οι περισσότεροι δεν μπορούν να συλάβουν την ιδέα ύπαρξης όντων εξυπνότερων από εμάς», ανέφερε, προσθέτοντας ότι «πάντα σκέφτονται πώς θα χρησιμοποιήσουμε εμείς την τεχνολογία, και όχι πώς αυτή μπορεί να χρησιμοποιήσει εμάς».

Ο Χίντον, πρώην στέλεχος της Google και βραβευμένος με το Νόμπελ Φυσικής, δήλωσε «αρκετά βέβαιος» ότι η τεχνητή νοημοσύνη θα προκαλέσει μαζική ανεργία, φέρνοντας ως παράδειγμα μεγάλες εταιρείες που ήδη αντικαθιστούν νέους προγραμματιστές με αλγορίθμους. Ωστόσο, τόνισε ότι ο μεγαλύτερος κίνδυνος ξεπερνά κατά πολύ το ζήτημα της απασχόλησης.

«Ο κίνδυνος για τον οποίο προειδοποιώ περισσότερο είναι να αναπτυχθεί μια τεχνητή νοημοσύνη πολύ πιο έξυπνη από εμάς, η οποία απλώς θα αναλάβει τον έλεγχο», σημείωσε. «Δεν θα μας χρειάζεται πλέον».

Με μια δόση χιούμορ συμπλήρωσε πως «τουλάχιστον δεν θα μας φάει, επειδή θα είναι φτιαγμένη από πυρίτιο».

Από τα επιτεύγματα στις μεταμέλειες

Ο 77χρονος επιστήμονας αφιέρωσε δεκαετίες στην έρευνα της βαθιάς μάθησης, της αρχιτεκτονικής νευρωνικών δικτύων που βρίσκεται στη βάση της σύγχρονης τεχνητής νοημοσύνης. Οι ανακαλύψεις του τη δεκαετία του 1980 – μεταξύ άλλων η εφεύρεση της «μηχανής Boltzmann» για την αναγνώριση προτύπων σε δεδομένα – άνοιξαν τον δρόμο για την εξέλιξη της μηχανικής μάθησης και της αναγνώρισης εικόνας.

Για τη συνεισφορά του αυτή τιμήθηκε το 2024 με το Νόμπελ Φυσικής «για θεμελιώδεις ανακαλύψεις και επινοήσεις που κατέστησαν δυνατή τη μάθηση μηχανών μέσω τεχνητών νευρωνικών δικτύων».

Η Σουηδική Βασιλική Ακαδημία Επιστημών είχε υπογραμμίσει τότε ότι η χρήση της στατιστικής φυσικής από τον Χίντον αποτέλεσε το θεωρητικό άλμα που έκανε δυνατή την επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης.

Παρά ταύτα, ο ίδιος έχει εξελιχθεί σε έναν από τους πιο έντονους επικριτές του πεδίου, προειδοποιώντας ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας έχει ξεπεράσει τις δυνατότητες της κοινωνίας να τη διαχειριστεί με ασφάλεια. Το 2023 παραιτήθηκε από τη Google, ώστε να μπορεί να μιλά ελεύθερα χωρίς να δεσμεύεται από την εταιρεία.

Στην ομιλία του κατά την απονομή του Νόμπελ, αναγνώρισε τα πιθανά οφέλη της τεχνητής νοημοσύνης, όπως η αύξηση της παραγωγικότητας και οι νέες θεραπείες στην ιατρική, που θα μπορούσαν να αποτελέσουν «ένα υπέροχο βήμα προόδου για όλη την ανθρωπότητα». Ωστόσο, προειδοποίησε ότι η δημιουργία ψηφιακών όντων εξυπνότερων από τον άνθρωπο συνιστά «υπαρξιακή απειλή».

Κάνοντας μία αναδρομή στην καριέρα του, δήλωσε στο πρόσφατο συνέδριο Ai4 στο Λας Βέγκας ότι μετανιώνει που εστίασε αποκλειστικά στην ανάπτυξη της τεχνολογίας, παραμελώντας την ασφάλεια. «Εύχομαι να είχα σκεφτεί και τα ζητήματα ασφάλειας», τόνισε.

Μαθαίνοντας το ΑΙ να νοιάζεται

Ο Χίντον έχει εκτιμήσει στο παρελθόν ότι υπάρχει πιθανότητα 10-20% η τεχνητή νοημοσύνη να αφανίσει την ανθρωπότητα. Σε συνέντευξή του τον Ιούνιο, είχε επισημάνει ότι οι δημιουργοί των σημερινών συστημάτων δεν κατανοούν πλήρως τη λειτουργία τους και χωρίζονται σε δύο στρατόπεδα: εκείνους που πιστεύουν σε ένα δυστοπικό μέλλον και εκείνους που απορρίπτουν τέτοιες ανησυχίες ως επιστημονική φαντασία.

«Θεωρώ και τις δύο θέσεις ακραίες», είπε. «Πάντα αναφέρω πιθανότητες 10-20% για αφανισμό της ανθρωπότητας, αλλά είναι περισσότερο από ένστικτο. Η ελπίδα είναι ότι αρκετοί έξυπνοι άνθρωποι, με τους απαραίτητους πόρους, θα βρουν τρόπο να κατασκευάσουν συστήματα που δεν θα θελήσουν ποτέ να μας βλάψουν».

Στο ίδιο συνέδριο, στο Λας Βέγκας, πρότεινε μια διαφορετική προσέγγιση για τον περιορισμό των κινδύνων: αντί να επιχειρείται η «υποταγή» των συστημάτων, να σχεδιαστούν με «μητρικά ένστικτα», ώστε να θέλουν να προστατεύουν τον άνθρωπο όσο εξελίσσονται.

«Το μοντέλο που έχουμε για μια έξυπνη οντότητα η οποία ελέγχεται από μια λιγότερο έξυπνη οντότητα είναι η μητέρα που ελέγχεται από το μωρό της», υπογράμμισε.

«Θα γίνουν πολύ εξυπνότερα από εμάς», κατέληξε, προσθέτοντας ότι «η μόνη καλή κατάληξη είναι να νοιάζονται για την ανθρωπότητα, όπως μια μητέρα για το παιδί της».

«Αν δεν μας φροντίσει, θα μας αντικαταστήσει.»

Ματιές στον κόσμο: 16 Αυγούστου 2025

ΓΑΛΛΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Η γέφυρα της Ιένας, προέκταση του δρόμου που περνά κάτω από τον Πύργο του Άιφελ, στο Παρίσι. (Martin Lelievre/AFP μέσω Getty Images)

 

ΙΣΠΑΝΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Πυρκαγιά στο Καστρίγιο ντε Καμπρέρα, μία από τις πολλές που έπληξαν φέτος τον Αύγουστο τη χώρα. (Cesar Manso/AFP μέσω Getty Images)

 

ΠΟΛΩΝΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Ο Αμερικανός Τζο Κόβατς διαγωνίζεται στον τελικό της σφαιροβολίας στο Silesia Diamond League, που έλαβε χώρα στο Στάδιο Σλάσκι, στο Χορζόφ. (Sergei Gapon/AFP μέσω Getty Images)

 

ΛΙΒΥΗ, 16 Αυγούστου 2025 – Εκλογικό τμήμα στην Τρίπολη, στη δεύτερη φάση των δημοτικών εκλογών στη χώρα, που διεξήχθησαν υπό αυστηρό έλεγχο. Διάφορες ανωμαλίες και επεισόδια που έλαβαν χώρα κατά τη διάρκεια των εκλογών προκάλεσαν μεγάλες καθυστερήσεις, σε μία διαδικασία που από πολλούς θεωρείται ως ένδειξη εκδημοκρατισμού ενός έθνους. (Mahmud Turkia/AFP μέσω Getty Images)

 

ΗΠΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Στρατιώτες της Εθνοφρουράς κλήθηκαν στην Ουάσιγκτον από την κυβέρνηση Τραμπ σε μία προσπάθεια να αντιμετωπιστεί η εγκληματικότητα στην αμερικανική πρωτεύουσα. (Julia Demaree Nikhinson/AP Photo)

 

ΙΣΡΑΗΛ, 16 Αυγούστου 2025 – Μαζική διαδήλωση στην πλατεία των Ομήρων, στο Τελ Αβίβ, οργανωμένη από τις οικογένειες και τους φίλους των ομήρων που κρατά ακόμα η Χαμάς, με αίτημα την άμεση έναρξη διαπραγματεύσεων για την απελευθέρωσή τους και τον τερματισμό των επιχειρήσεων. (Jack Guez/AFP μέσω Getty Images)

 

ΤΑΪΛΑΝΔΗ, 16 Αυγούστου 2025 – Μέλος του TMAC (Κέντρο Δράσης για τις Νάρκες στην Ταϊλάνδη) δείχνει μία νάρκη PMN-2 σε δημοσιογράφους, κατά τη διάρκεια οργανωμένης από την κυβέρνηση επίσκεψης στην επαρχία Σι Σα Κετ, κοντά στα σύνορα με την Καμπότζη. Στην επίσκεψη ήταν προσκεκλημένοι του υπουργού Εξωτερικών της Ταϊλάνδης, Μαρίς Σανγκιαμπόνγκσα, αξιωματούχοι και διπλωμάτες από 33 χώρες καθώς και μέλη του διεθνούς Τύπου, ώστε να διαπιστώσουν ιδίοις όμμασι την ύπαρξη των πρόσφατα τοποθετημένων ναρκών στην επαρχία, μετά τις συγκρούσεις μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης που άρχισαν στα μέσα Ιουλίου. Η περιοχή, όπως επισημάνθηκε, είναι ήδη επιβεβαρυμμένη από την τοποθέτηση ναρκών στο έδαφος, από παλιότερες διενέξεις. (Lauren DeCicca/Getty Images)

 

ΝΟΡΒΗΓΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Το φεγγάρι στη χάση του πάνω από το Λίντογια, νησάκι στο φιορδ του Όσλο. (Odd Andersen/AFP μέσω Getty Images)

 

ΒΡΑΖΙΛΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Ο πρώην πρόεδρος της χώρας, Ζαΐρ Μπολσονάρου επιστρέφει στο σπίτι του μετά από επίσκεψή του στο νοσοκομείο DF Star της Μπραζίλια για ιατρικές εξετάσεις. Για να πραγματοποιήσει την επίσκεψη, πήρε ειδική άδεια από το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας, αφού επί του παρόντος βρίσκεται σε καθεστώς κατ’ οίκον περιορισμού. (Evaristo Sa/AFP μέσω Getty Images)

 

ΑΥΣΤΡΑΛΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Η 5η Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ παρελαύνει μαζί με την Πολεμική Αεροπορία των ΗΠΑ της Γιοκοτά και την Τιμητική Φρουρά στην Τάουνσβιλ, για την 80ή επέτειο της Νίκης στον Ειρηνικό, και την άνευ όρων παράδοση της Ιαπωνίας στις 15 Αυγούστου 1945, η οποία σηματοδότησε το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου. (Ian Hitchcock/AFP μέσω Getty Images)

 

ΠΟΛΩΝΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Ο Σουηδός Αρμάντ Ντουπλάντις διαγωνίζεται στον τελικό του άλματος επί κοντώ στο Silesia Diamond League, που έλαβε χώρα στο Στάδιο Σλάσκι, στο Χορζόφ. (Maja Hitij/Getty Images)

 

ΠΟΛΩΝΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Η Αμερικανίδα Μελίσσα Τζέφφερσον-Γούντεν (κ) κόβει το νήμα, κερδίζοντας την Τζαμαϊκανή Τίνα Κλέυτον (α) και την Πολωνή Εύα Σβόμποντα, στον τελικό των 100 μ. Γυναικών,  στο Silesia Diamond League, που έλαβε χώρα στο Στάδιο Σλάσκι, στο Χορζόφ. (Maja Hitij/Getty Images)

 

ΙΝΔΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Η ομάδα Εθνικών Καταστροφών της Ινδίας αναζητά επιζώντες μετά από τις πλημμύρες σε χωριό της περιφέρειας Κιστβάρ, στην επικράτεια Τζαμμού και Κασμίρ. (Mir Imran/AFP μέσω Getty Images)

 

ΚΑΝΑΔΑΣ, 16 Αυγούστου 2025 – Απεργία των αεροσυνοδών της Air Canada στο Διεθνές Αεροδρόμιο του Μοντρεάλ Montréal-Pierre Elliott. Στην απεργία συμμετείχαν 10.000 αεροσυνοδοί από νωρίς το πρωί, με αποτέλεσμα η εταιρεία, η μεγαλύτερη της χώρας, να αναγκαστεί να αναστείλει τη λειτουργία της ακυρώνοντας και τις 700 πτήσεις  της ημέρας. (Andrej Ivanov/Getty Images)

 

ΑΥΣΤΡΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Εκκίνηση κούρσας στο Austrian MotoGP Grand Prix, στο στάδιο Red Bull Ring, στο Σπήλμπεργκ. (Jure Makovec/AFP μέσω Getty Images)

 

ΙΑΠΩΝΙΑ, 16 Αυγούστου 2025 – Άποψη του Τόκυο, από το Θαλάσσιο Πάρκο Odaiba. (Philip Fong/AFP μέσω Getty Images)

Ο «Αεροπορικός Δρόμος του Μεταξιού» της Κίνας: Εμπορική ανάπτυξη χτισμένη πάνω στην καταναγκαστική εργασία

Η Κίνα επεκτείνει ραγδαία τις αεροπορικές εμπορευματικές συνδέσεις της με την Ευρώπη, χρησιμοποιώντας το Ουρούμτσι της πρωτεύουσας του Σιντζιάνγκ ως κομβικό αεροδρόμιο στη στρατηγική της πρωτοβουλίας «Μία ζώνη, ένας δρόμος». Σύμφωνα με τα στοιχεία της έκθεσης της οργάνωσης Uyghur Human Rights Project (UHRP), πάνω από 40 νέες διαδρομές δημιουργήθηκαν μέσα σε μόλις δώδεκα μήνες, μεταφέροντας χιλιάδες τόνους αγαθών, από ανταλλακτικά αυτοκινήτων, υφάσματα και ηλεκτρονικά είδη μέχρι αγροτικά προϊόντα, τομείς που είναι κατεξοχήν εκτεθειμένοι σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Επτά νέα αεροδρόμια αναμένεται να ανοίξουν στο Σιντζιάνγκ πριν το τέλος του έτους, προστιθέμενα στα 26 πολιτικά αεροδρόμια που λειτουργούν ήδη στην περιοχή.

Περισσότερες από εννέα εταιρείες μεταφορών έχουν καθιερώσει δρομολόγια από το Σιντζιάνγκ προς το Ηνωμένο Βασίλειο, τη Γερμανία, την Ουγγαρία, την Ελλάδα, την Ελβετία, το Βέλγιο, την Ιρλανδία, την Ισπανία και άλλους ευρωπαϊκούς προορισμούς, σύμφωνα με την νέα ανάλυση δεδομένων αερομεταφορών από την ομάδα UHRP της Ουάσιγκτον όπως κοινοποιήθηκε από το Politico.

Πριν από τον Ιούνιο του 2024, μόνο δύο διαδρομές μεταφοράς φορτίου από το Ουρούμτσι προς την Ευρώπη είχαν εντοπιστεί από την ανάλυση δεδομένων δημόσιων πτήσεων του Uyghur Human Rights Project.

Δεκάδες φτάνουν πλέον στη Ευρώπη, είτε απευθείας είτε με ενδιάμεσες στάσεις. Να αναφερθεί χαρακτηριστικά ότι στο Ηνωμένο Βασίλειο έφτασαν 313 πτήσεις που μετέφεραν ηλεκτρονικό εμπόριο κ.ά., και 162 αφίξεις εμπορευμάτων μέσω Ουγγαρίας.

Πίσω από αυτήν την «οικονομική πρόοδο» κρύβεται μια σκοτεινή πραγματικότητα: η εκτεταμένη χρήση καταναγκαστικής εργασίας εις βάρος των Ουιγούρων και άλλων μειονοτήτων.

«Η ραγδαία αύξηση αυτών των πτήσεων αποτελεί απειλή για την ακεραιότητα των ευρωπαϊκών και βρετανικών αλυσίδων εφοδιασμού», τονίζει η παραπάνω έκθεση.

Η Κίνα παρουσιάζει την εξέλιξη αυτή ως τμήμα της στρατηγικής «Μια ζώνη, ένας δρόμος», που αποσκοπεί στην ενσωμάτωση απομακρυσμένων περιοχών στις παγκόσμιες αγορές.

«Ο ισχυρισμός περί καταναγκαστικής εργασίας είναι το ‘ψέμα του αιώνα’ που επινοήθηκε από αντικινεζικά στοιχεία για να δυσφημήσουν την Κίνα», δήλωσε εκπρόσωπος της πρεσβείας της Κίνας στο Λονδίνο, επιμένοντας ότι «δεν υπάρχει καταναγκαστική εργασία στο Σιντζιάνγκ» και ότι η έκθεση του UHRP είναι «εντελώς ψευδής».

Ωστόσο, πίσω από τον οικονομικό δυναμισμό, σοβαρές καταγγελίες για καταναγκαστική εργασία σκιάζουν την εικόνα «προόδου».

Η διάσταση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων

Η περιοχή του Σιντζιάνγκ βρίσκεται στο επίκεντρο διεθνούς προβληματισμού για τις πρακτικές της κινεζικής κυβέρνησης απέναντι σε διάφορες μειονοτικές ομάδες.

Οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ανεξάρτητοι ερευνητές επισημαίνουν ότι η κρατικά επιβαλλόμενη καταναγκαστική εργασία είναι διαδεδομένη και συστηματική.

Αν και οι Ουιγούροι αναφέρονται συχνά ως η πιο πληγείσα ομάδα λόγω τού ότι το Σιντζιάνγκ είναι η περιοχή στην οποία τους έχει παραχωρηθεί και διαμένουν, ωστόσο δεν είναι οι μόνοι.

Θιβετιανοί, Μογγόλοι, Χριστιανοί καθώς και ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ, μιας ιδιαίτερα δημοφιλούς, παγκόσμιας και πολυπληθούς ομάδας αφού αποτελεί τα 2/3 των κρατουμένων συνείδησης στην Κίνα, έχουν επίσης εξαναγκαστεί σε βαριά εργασία υπό καθεστώς ιδιαίτερα αυστηρής επιτήρησης. Επίσης έχουν αναφερθεί και καταγγελίες βασανιστηρίων ή προγραμμάτων «αναμόρφωσης», με στόχο την αφομοίωση και την καταστολή της πολιτιστικής ταυτότητας. Το πιο ακραίο, όμως, που εφαρμόζεται κατά κόρον εδώ και 26 χρόνια είναι οι εξαναγκαστικές αφαιρέσεις οργάνων όλων αυτών των κρατουμένων συνείδησης με στόχο όχι μόνο το κέρδος αλλά και την πλήρη εξαφάνισή τους.

Η κοινή συνισταμένη είναι η ίδια: το κινεζικό κράτος αξιοποιεί τον καταναγκασμό ως εργαλείο πολιτικού ελέγχου, μετατρέποντας ολόκληρες ομάδες πολιτών σε φθηνό εργατικό δυναμικό για την παγκόσμια αγορά.

Η εικόνα αυτή δημιουργεί έντονο δίλημμα για τις διεθνείς αγορές, αφού κάθε εμπορική συναλλαγή με την περιοχή ενδέχεται να ενέχει τον κίνδυνο συνενοχής σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.

Μαρτυρίες επιζώντων από τα στρατόπεδα του Σιντζιάνγκ και άλλες φυλακές στην Κίνα σκιαγραφούν μια εφιαλτική πραγματικότητα. Γυναίκες όπως η Μιχριγκούλ Τουρσούν κατήγγειλε ενώπιον του Κογκρέσου των ΗΠΑ ξυλοδαρμούς, ηλεκτροσόκ και «εναλλαγές ύπνου», όπου δεκάδες άνθρωποι αναγκάζονται να κοιμούνται με βάρδιες δύο ωρών σε ασφυκτικά κελιά. Άλλες όπως η Σαϊραγκούλ Σάουιτμπάι, κατήγγειλαν όπως καταγράφηκε από το BBC, σεξουαλικές κακοποιήσεις και βιασμούς μπροστά σε συγκρατούμενες. Επιζώντες του Φάλουν Γκονγκ, μεταξύ των οποίων ο Τζον Μενγκ, μιλούν για «σκληρή αναμόρφωση μέσω ύπνου», διαδικασία κατά την οποία οι κρατούμενοι μένουν ξύπνιοι επί πολλές ώρες ή εβδομάδες· αν κλείσουν τα μάτια τους τους χτυπούν, τους ρίχνουν νερό ή τους εξαναγκάζουν να στέκονται όρθιοι ή ακίνητοι. Ανέφερε επίσης συνεχείς ιατρικές εξετάσεις , που συνδέονται με την πρακτική της εξαναγκαστικής αφαίρεσης οργάνων. Ιδιαίτερα συγκλονιστική είναι η περίπτωση του Τσενγκ Πεϊμίνγκ, ο οποίος κατήγγειλε ότι του αφαιρέθηκαν βιαίως τμήματα από το ήπαρ και τον πνεύμονα, χωρίς τη συγκατάθεσή του. Παρόμοιες αφηγήσεις, όπως της Τζάο Λιτζούν, αναδεικνύουν τον εξαναγκασμό σε 17ωρη εργασία υπό την απειλή βασανιστηρίων.

Οι φωνές αυτές συγκλίνουν σε ένα ανατριχιαστικό συμπέρασμα: πίσω από τα προϊόντα που κυκλοφορούν ελεύθερα στις διεθνείς αγορές, συχνά κρύβεται ανθρώπινος πόνος και κρατική καταπίεση.

Η αντίδραση της Δύσης

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, αναγνωρίζοντας τη σοβαρότητα του ζητήματος, υιοθέτησε το 2024 τον Κανονισμό για την Καταναγκαστική Εργασία, που απαγορεύει την εισαγωγή προϊόντων που παράγονται υπό τέτοιες συνθήκες. Οι Ηνωμένες πολιτείες είχαν ήδη προχωρήσει σε παρόμοιο βήμα από το 2021, επεκτείνοντας την εφαρμογή του μέτρου στις αρχές του 2025.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο Νόμος περί Σύγχρονης Δουλείας του 2015 παραμένει το βασικό εργαλείο, απαιτώντας από τις εταιρείες να δημοσιεύουν ετήσιες δηλώσεις σχετικά με τα μέτρα που λαμβάνουν κατά της εκμετάλλευσης. Ωστόσο, η εφαρμογή του θεωρείται περιορισμένη. Επίσης, ο νόμος αυτός παραμένει ελλιπής, καθώς βασίζεται σε δηλώσεις των ίδιων των εταιρειών και σπανίως συνοδεύεται από στοχευμένους ελέγχους. ‘Όπως σημειώνουν ανεξάρτητες επιτροπές του Κοινοβουλίου, το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει να καταστεί «χώρος διέλευσης» προϊόντων που παράγονται με καταναγκαστική εργασία, εάν δεν υιοθετηθούν πιο αυστηρά μέτρα, όπως προειδοποίησε η Μικτή Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Βρετανικού Κοινοβουλίου.

«Είμαι βαθιά ανήσυχος για αυτά τα ευρήματα», δήλωσε ο Ντέηβιντ Άλτον, πρόεδρος της Μικτής Επιτροπής Ανθρωπίνων του Βρετανικού Κοινοβουλίου. Τον Ιούλιο, η επιτροπή του Άλτον διαπίστωσε ότι το Ηνωμένο Βασίλειο κινδυνεύει επίσης να γίνει «χωματερή» αγαθών που κατασκευάζονται με τη σύγχρονη δουλεία και κάλεσε τους υπουργούς να εφαρμόσουν στοχευμένες απαγορεύσεις εισαγωγών για να αντισταθμίσουν τις ελλείψεις του βρετανικού νόμου περί σύγχρονης δουλείας του 2015.

Οι ευθύνες των εταιρειών

Αερομεταφορείς που δραστηριοποιούνται στη διακίνηση προϊόντων από το Ουρούμτσι προς την Ευρώπη δηλώνουν ότι δεν γνωρίζουν το περιεχόμενο και την ακριβή προέλευση των φορτίων που μεταφέρουν. Κάποιοι επισημαίνουν ότι η ευθύνη ανήκει αποκλειστικά στους προμηθευτές και τους πελάτες τους. Ωστόσο, οργανώσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων θεωρούν αυτή τη στάση ανεπαρκή, υπογραμμίζοντας ότι «η άγνοια δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι», και επισημαίνουν ότι η διαφάνεια είναι αδύνατη σε ένα περιβάλλον όπου το κινεζικό κράτος αποκλείει την ανεξάρτητη διερεύνηση.

Οι αεροπορικές εταιρείες που εκτελούν δρομολόγια μεταξύ του Ουρούμτσι και της Ευρώπης την περίοδο αυτή είναι οι European Cargo, CAMEX Airlines, Geo-Sky, My Freighter, MNG Airlines, SF Airlines, ROMCargo, Titan Airways και Uzbekistan Airways, σύμφωνα με την ανάλυση της UHRP.

Το παράδειγμα της Volkswagen, η οποία αποχώρησε από το Σιντζιάνγκ αναγνωρίζοντας την αδυναμία να διασφαλίσει διαφάνεια στην εφοδιαστική της αλυσίδα, φανερώνει το μέγεθος του προβλήματος.

Ένα ζήτημα διεθνούς αξιοπιστίας και ένα ηθικό καθήκον

Η συζήτηση γύρω από το Σιντζιάνγκ δεν αφορά μόνο τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά και τη συνολική αξιοπιστία της διεθνούς κοινότητας. Εάν χώρες και εταιρείες συνεχίσουν να αποδέχονται σιωπηρά προϊόντα που ενδέχεται να έχουν παραχθεί με καταναγκαστική εργασία, τίθεται υπό αμφισβήτηση η δέσμευση της Δύσης στις αξίες που επικαλείται.

Όπως σημειώνει ο Henryk Szadziewski, διευθυντής ερευνών του UHRP: «Κάθε ανεξέλεγκτη αποστολή από το Ουρούμτσι δεν είναι απλώς εμπορική δραστηριότητα, είναι μια πιθανή παραβίαση ανθρωπίνων δικαιωμάτων που η διεθνής κοινότητα επέλεξε να αγνοήσει».

Η έκθεση του UHRP και οι μαρτυρίες επιζώντων φέρνουν στο φως μια σκληρή αλήθεια: κάθε ανεξέλεγκτο φορτίο που φτάνει από το Ουρούμτσι στην Ευρώπη μπορεί να αποτελεί προϊόν καταναγκασμού.

«Οι κυβερνήσεις πρέπει να στείλουν σαφές μήνυμα ότι δεν θα στηρίξουν ποτέ την κρατικά επιβαλλόμενη καταναγκαστική εργασία», δήλωσε η Σιαν Λέα, επικεφαλής της βρετανικής και ευρωπαϊκής υπεράσπισης στην Anti-Slavery International. Η καταναγκαστική εργασία από το κινεζικό κράτος «είναι εκτεταμένη και συστηματική», είπε.

Το πρόβλημα ξεπερνά τους Ουιγούρους, αφορά όλες τις ομάδες που διώκονται και καταπιέζονται από το κινεζικό καθεστώς.

Η διεθνής κοινότητα βρίσκεται μπροστά σε ένα κρίσιμο δίλημμα: θα κλείσει τα μάτια στην εκμετάλλευση για χάρη της εμπορικής ευημερίας ή θα υπερασπιστεί στην πράξη τα ανθρώπινα δικαιώματα;

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει όχι μόνο το μέλλον των Ουιγούρων και των άλλων μειονοτήτων στην Κίνα, αλλά και την ευθύνη της Δύσης απέναντι στις αξίες που πρεσβεύει.