Μήνας: Φεβρουάριος 2023

Η αναμόρφωση της Αθήνας, τα τελευταία χρόνια, μεταβάλει την καθημερινότητα κατοίκων, επιχειρήσεων και εργαζομένων. Η νέα συνθήκη παράγει πολλαπλούς εκτοπισμούς που γεννούν κοινωνική και χωρική ανισότητα, αλλά θέτουν και νέα ζητήματα και ερωτήματα για πολιτικές που να αναχαιτίζουν φαινόμενα “εξευγενισμού” (gentrification) και να ενθαρρύνουν την κοινωνική και περιβαλλοντική δικαιοσύνη και την οικονομική βιωσιμότητα της πόλης.

Αυτό αναφέρει η νέα μελέτη του Ινστιτούτου Μικρομεσαίων της ΓΣΕΒΕΕ με τίτλο: «Gentrification στην Αθήνα και επιδράσεις στις ΜΜΕ».

Όπως σημειώνεται στον πρόλογο της μελέτης, επιχειρείται η καταγραφή των σύγχρονων τάσεων και μετασχηματισμών οι οποίοι προσδιορίζουν τον χαρακτήρα της πόλης μέσω πολιτικών και διαδικασιών και επηρεάζουν τις χρήσεις, τις λειτουργίες, τα πρότυπα ιδιοκτησίας και κατοικίας και συνολικά την πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες. Ενδείξεις αυτής της αλλαγής είναι η δημιουργία ενός οιονεί «θεματικού πάρκου» με μεγάλο γεωγραφικό εκτόπισμα σε κεντρικές περιοχές, αποτελούμενο από χρήσεις κατανάλωσης, τουρισμού κι αναψυχής. Η εικόνα του κέντρου μεταβάλλεται με ταχείς ρυθμούς με κτίρια και χρήσεις με ιδιαίτερη δυναμική, καθοδηγούμενη από την ιδιωτική πρωτοβουλία, κυρίως τον κλάδο του real estate, τη δημόσια πολιτική και τις διεθνείς και τοπικές τάσεις της βιομηχανίας του τουρισμού. Στο πλαίσιο αυτό, η επιτελούμενη αναμόρφωση της πόλης μεταβάλει την καθημερινότητα των κατοίκων, των επιχειρήσεων και των εργαζομένων. Η κρίση στην κατοικία, η απώλεια σε μεγάλο βαθμό της χαρακτηριστικής πολυλειτουργικότητας της Αθήνας που προκύπτει από τη μίξη χρήσεων και οικονομικών δραστηριοτήτων, η μονοκαλλιέργεια του τουριστικού και ψυχαγωγικού χαρακτήρα σε μεγάλα τμήματα παραδοσιακών εμπορικών ζωνών και στις γειτονιές, όπου μαζί με την κατοικία επικρατεί η μικρή επιχειρηματική δραστηριότητα, αποτελούν ενδείξεις αστικής αναδιάρθρωσης με αποτέλεσμα τον άμεσο ή έμμεσο εκτοπισμό κατοίκων, χρηστών και χρήσεων.

Πολλαπλές οι επιπτώσεις για τις μικρές επιχειρήσεις

Στο πλαίσιο αυτό, όπως σημειώνεται, οι επιπτώσεις για τις μικρές επιχειρήσεις είναι πολλαπλές. Οι ραγδαίες αλλαγές και οι μετασχηματισμοί στο εμπόριο τα τελευταία χρόνια, αλλοιώνουν την ιστορική του δομή και την ανθεκτικότητα που είχε για πολλές δεκαετίες. Καταστήματα εξειδικευμένου εμπορίου, με μεγάλο ιστορικό βάθος, βασισμένα σε παραγωγικά δίκτυα, κλείνουν από την επέλαση της βραχυχρόνιας οικονομικής δραστηριότητας όπως της εστίασης αλλά και την τουριστική δραστηριότητα που ασκεί ανισομερείς πιέσεις στις τοπικές αγορές. Οι παραπάνω εκτοπισμοί, άμεσοι (μέσω της αύξησης των ενοικίων, των αλλαγών στη χρήση των καταστημάτων ή της μετατροπής ολοκλήρων κτιρίων σε ξενοδοχειακές μονάδες) ή έμμεσοι, μέσω των μεταλλαγών που υφίστανται οι χρήσεις και οι πιάτσες και επηρεάζουν τα εσωτερικά και εξωτερικά σε αυτές δίκτυα, των αλλαγών στη ζήτηση και τις προτιμήσεις του καταναλωτικού κοινού κ.ά., συντελούνται με ταχείς ρυθμούς επηρεάζοντας ακόμα και επιχειρήσεις που άντεξαν μέσα στη κρίση. Στη διαμόρφωση του νέου τοπίου συντελούν η ανάπτυξη του «boutiquing» με το εξειδικευμένο μάρκετινγκ και τα εξατομικευμένα αγαθά, η διάδοση της ψηφιοποίησης (digitalization) και ο ανταγωνισμός που προκαλείται από τις μεγάλες αλυσίδες καταστημάτων.

Στις παραπάνω αλλαγές έρχονται να προστεθούν οι συνολικές ανατιμήσεις και ο πληθωρισμός – ειδικά σε σχέση με το διαθέσιμο εισόδημα των πολιτών, το καθεστώς φορολογίας (έμμεσης και άμεσης) και το κόστος ενέργειας και ενοικίου που δυσχεραίνουν την επιβίωση κατοίκων και επιχειρήσεων στην πόλη της Αθήνας.

Προς μια ολοκληρωμένη πολιτική για την πόλη και τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (ΜΜΕ)

Είναι αναγκαία μία παρέμβαση, η οποία όμως να έχει χαρακτήρα ολοκληρωμένης πολιτικής και  να προσφέρει σε βάθος καταγραφή των νέων δεδομένων (γεωγραφικών, πολεοδομικών, οικονομικών) με μελέτες περίπτωσης και δεδομένα σχετικά με τα χαρακτηριστικά και τις εμπειρίες των τοπικών αγορών καθώς και τις επιπτώσεις από την τουριστικοποίηση και τον “εξευγενισμό”. Η διαδικασία αυτή αφενός θα καταγράφει και θα παρακολουθεί τις εξελίξεις της τοπικής κοινωνικο-χωρικής και οικονομικής πραγματικότητας και αφετέρου θα χαράσσει ενεργητική πολιτική για τη στήριξη και ενδυνάμωση των τοπικών κοινοτήτων και επιχειρήσεων στο πλαίσιο της διατήρησης και ενθάρρυνσης της κοινωνικής μίξης και αστικής πολυλειτουργικότητας.

Εντοπίζονται τέσσερα πεδία στα οποία μπορεί να επικεντρωθεί ένα ολοκληρωμένο σχέδιο χάραξης πολιτικής, βασισμένο εν μέρει και στην πλούσια πρόσφατη εμπειρία από τον ευρωπαϊκό χώρο, ο οποίος δίνει παραδείγματα και εναλλακτικές που ανταποκρίνονται στη συγκυρία.

– Το πρώτο πεδίο αφορά την καταγραφή των δεδομένων που σχετίζονται με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις (μεγέθη, κλάδος, χωροθέτηση, δυναμική, οικονομικά δεδομένα, δίκτυα κ.ά.) καθώς και την ταξινόμηση δεδομένων του κλάδου σε μία ενιαία βάση. Αυτή η διαδικασία μπορεί να αποτελέσει βάση για τη χάραξη πολιτικών με πραγματικά δεδομένα. Η καταγραφή μπορεί να υλοποιηθεί μέσω διαφορετικών εργαλείων (μητρώο/ παρατηρητήριο) τα οποία κατά καιρούς έχουν εφαρμοστεί σε ευρωπαϊκές πόλεις, αλλά και από διαφορετικούς φορείς (π.χ. τοπική αυτοδιοίκηση, συνομοσπονδίες και επαγγελματικούς φορείς, ινστιτούτα, κρατικές δομές κλπ.). Είναι σημαντικό η καταγραφή αυτή να είναι δυναμική και να συνδέεται με ψηφιακή πλατφόρμα, να έχει γεωχωρική αναφορά και να είναι φιλική στους χρήστες και τους επιχειρηματίες.

– Το δεύτερο πεδίο πολιτικής αφορά ρυθμίσεις, όρους και περιορισμούς λειτουργίας και ανάπτυξης δραστηριοτήτων και προστασίας χρήσεων. Οι ρυθμίσεις αυτές μπορούν να είναι πολεοδομικού χαρακτήρα ή να εντάσσονται σε εργαλεία πολεοδομικού σχεδιασμού και αναπτυξιακού στρατηγικού σχεδιασμού (Τοπικά Πολεοδομικά Σχέδια, Ειδικές Πολεοδομικές Μελέτες, ΟΧΕ, ΣΒΑΑ, ΣΟΑΠ). Τα παραπάνω εργαλεία μπορούν να ρυθμίζουν την ανάπτυξη των χρήσεων κατοικίας, εμπορίου, τουρισμού- αναψυχής, μεταποίησης, διοίκησης και να εξειδικεύουν μεγέθη, κλίμακες, συνδυασμούς χρήσεων, κορεσμό κ.ά. Στο σημείο αυτό εξέχουσα σημασία έχουν οι αστικές αναπλάσεις και ο εξοπλισμός, ο σχεδιασμός των δημόσιων χώρων, των ελεύθερων χώρων και των χώρων πρασίνου, του δικτύου δημόσιας συγκοινωνίας και βιώσιμης κινητικότητας και των μεταφορικών δικτύων. Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η ρύθμιση παραμέτρων που επηρεάζουν τις χρήσεις γης και οι οποίες δεν είναι ενταγμένες στην πολεοδομική νομοθεσία (καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης). Εδώ είναι πολύ χρήσιμη η εμπειρία του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου για Τουριστικά Καταλύματα (PEUAT) που εισήγαγε ο Δήμος της Βαρκελώνης. Το PEUAT λειτουργεί σε τέσσερις διακριτές ζώνες με ειδικούς κανονισμούς που αποσκοπούν στην επίτευξη μιας αστικής ισορροπίας, η οποία αποτελεί βιώσιμο μείγμα του τουριστικού τομέα σε σχέση με άλλες οικονομικές δραστηριότητες και την ποιότητα ζωής στην πόλη. Κάθε ζώνη εξαρτάται από την κατανομή των καταλυμάτων σε αυτή, την αναλογία μεταξύ του αριθμού των προσφερόμενων τουριστικών κατοικιών και του μόνιμου πληθυσμού, τη σχέση και τους όρους υπό τους οποίους επιτρέπονται ορισμένες χρήσεις, τις επιπτώσεις των δραστηριοτήτων στους δημόσιους χώρους και την παρουσία τουριστικών αξιοθέατων.

– Το τρίτο πεδίο είναι η ενεργητική προώθηση των ΜΜΕ (ή μμ.ε.) μέσω προγραμμάτων στήριξης και ενίσχυσης, με κίνητρα για τις υφιστάμενες και καινούριες επιχειρήσεις. Η παρέμβαση ενεργοποιεί χρηματοδοτικά εργαλεία, πιλοτικά προγράμματα αστικής ανάπτυξης με την ένταξη των μμ.ε. ως μοχλό τοπικής οικονομικής ανάπτυξης (βλ. Ελαιώνας) και παρέχει ένταξη και ενίσχυση της μικρομεσαίας επιχειρηματικότητας. Επιπλέον περιλαμβάνει προγράμματα αναβάθμισης του κτιριακού αποθέματος (ανακαίνιση, ενεργειακή αναβάθμιση, εξοπλισμός) με παράλληλη προστασία και πρόβλεψη διατήρησης των επιχειρήσεων.

Η καταγραφή των δεδομένων σε προηγούμενο στάδιο, μπορεί να οδηγήσει σε αναπτυξιακές προτάσεις για στρατηγικού τύπου ανακατευθύνσεις, εξειδικεύσεις και διασυνδέσεις-συνεργίες των επιχειρήσεων με άλλες χρήσεις, λειτουργίες και αγορές εργασίας.

– Το τελευταίο πεδίο αφορά τους φορείς διακυβέρνησης που αναλαμβάνουν την προώθηση και υλοποίηση των πολιτικών αυτών. Η ευρωπαϊκή εμπειρία δείχνει ότι η αποτελεσματικότερη εφαρμογή τέτοιων προγραμμάτων προέρχεται από την τοπική αυτοδιοίκηση, η οποία αναλαμβάνει έναν τέτοιο ρόλο. Αυτό προϋποθέτει την ανάπτυξη ενός σχήματος διαβούλευσης με όλα τα εμπλεκόμενα μέρη στη διαδικασία τοπικής οικονομικής ανάπτυξης, με συμπερίληψη και διαφάνεια.

Τέλος, οι παραπάνω προτάσεις είναι σκόπιμο να εντάσσονται μέσα σε έναν ολοκληρωμένο στρατηγικό σχεδιασμό, ο οποίος με συντονισμένο τρόπο θα μπορεί να συνεκτιμά τις αλληλεπιδράσεις των χρήσεων και να εξισορροπεί συμφέροντα και συγκρούσεις.

Ο «εξευγενισμός» (gentrification) ως κίνημα αστικής ανανέωσης

Ο «εξευγενισμός» (gentrification), ως κίνημα αστικής ανανέωσης, ξεκίνησε τη δεκαετία του 1960 στον αγγλοσαξονικό κόσμο για να διεθνοποιηθεί και εξαπλωθεί σύντομα σε πλανητική κλίμακα. Συσσωρευμένη έρευνα, 60 χρόνια μετά, παρά τις διαφορετικές προσεγγίσεις, εντοπίζει τον όρο ως μια διαδικασία ταξικής αναδιάρθρωσης των πόλεων μέσω της αλλαγής στον πληθυσμό των χρηστών κατά τρόπο ώστε οι νέοι χρήστες να έχουν υψηλότερο κοινωνικοοικονομικό επίπεδο από τους προηγούμενους χρήστες, σε συνδυασμό με αντίστοιχη επανεπένδυση πάγιου κεφαλαίου. Η παραπάνω ευρεία ερμηνεία του φαινομένου χρησιμοποιείται επί τούτου, προκειμένου να τονίσει τις διαφορετικές μορφές και τις διαφορετικές χρονικές συγκυρίες κάτω από τις οποίες επιτελείται το φαινόμενο κατά τόπους. Αυτή η σχέση τόπου και χρόνου αναδεικνύει τις ιδιαιτερότητες και το γεωγραφικό πλαίσιο του gentrification.

Ο «εξευγενισμός» είναι μια από τις πιο σημαντικές, σύνθετες και κοινωνικά άδικες διαδικασίες αστικής αναδιάρθρωσης που επηρεάζουν τις πόλεις παγκοσμίως και απαιτεί, αφενός την κατανόηση των τοπικών ιδιαιτεροτήτων για τις πραγματικές μορφές και τη φύση του φαινομένου και, αφετέρου, την επεξεργασία πολιτικών προστασίας της τοπικής κοινότητας και των καθημερινών λειτουργιών από την αχαλίνωτη εμπορευματοποίηση του χώρου.

Στην Αθήνα, μελέτες για το gentrification εκπονούνται ήδη από τη δεκαετία του 2000, εντοπισμένες σε διαδικασίες με ποικίλα χαρακτηριστικά και χωρικές παραμέτρους. Σήμερα, βρισκόμαστε σε μια νέα φάση ανάπτυξης του αθηναϊκού τοπίου μέσα από διαδικασίες και μετασχηματισμούς που συνδέονται με τον αστικό τουρισμό. Η ανάπτυξη του τουρισμού, μετά από μια φάση μεγάλης υποτίμησης των ακινήτων μέσα στην κρίση, καθώς και άλλες διαδικασίες που προηγήθηκαν αυτής, διαμόρφωσαν τους όρους για την αύξηση των τιμών γης και ενοικίων και προκάλεσαν αλλαγές στις οικονομικές και αστικές λειτουργίες της πόλης και την καθημερινότητα των πολιτών.

Πολλοί ερευνητές έχουν αναπτύξει το ζήτημα του «εξευγενισμού» – ωστόσο, λίγοι εξέτασαν πώς ο «εξευγενισμός» επηρέασε τους ιδιοκτήτες μικρών επιχειρήσεων στον χώρο. Η απουσία μελετών και εστιασμένης ποσοτικής και ποιοτικής έρευνας, με γεωγραφικό πρόσημο σχετικά με τις επιπτώσεις του gentrification στις επιχειρήσεις, δυσχεραίνει την εις βάθος διερεύνηση του φαινομένου και την ανάπτυξη εντοπισμένων πολιτικών παρέμβασης. Ως εκ τούτου, η μελέτη του ΙΝΕ-ΓΣΕΒΕΕ, λόγω της περιορισμένης έκτασης και πρόσβασης σε αναγκαία στοιχεία, συμβάλει σε μια πρώτη διερεύνηση και καταγραφή ευρύτερων τάσεων και διαδικασιών που συντελούνται σήμερα στην Αθήνα με σκοπό την ανάπτυξη προβληματισμού και ερωτημάτων που μπορούν να βοηθήσουν στην ανάπτυξη δράσεων σχετικά με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις.

Ο σουηδικός γίγαντας τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού Ericsson ανακοίνωσε σήμερα ότι θα περικόψει 8.500 θέσεις εργασίας σε όλο τον κόσμο στο πλαίσιο ενός σχεδίου μείωσης δαπανών, καθώς ο όμιλος αντιμετωπίζει οικονομικές δυσκολίες.

Ο όμιλος, ο οποίος απασχολούσε 105.000 ανθρώπους σε όλο τον κόσμο το 2022, δημοσίευσε απογοητευτικά ετήσια αποτελέσματα για το έτος 2022, λόγω της επιβράδυνσης των δαπανών δικτύων 5G από φορείς εκμετάλλευσης, εν μέσω επιβράδυνσης της παγκόσμιας οικονομίας και του πληθωρισμού.

Σύμφωνα με την Ericsson, η πλειονότητα των περικοπών των θέσεων εργασίας θα γίνει το πρώτο εξάμηνο του 2023, με τις υπόλοιπες να προγραμματίζονται για το 2024.

«Βλέπουμε δυνατότητες απλοποίησης και μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας στην επιχείρηση, ειδικά όσον αφορά διαρθρωτικές δαπάνες», δήλωσε στο Γαλλικό Πρακτορείο η εκπρόσωπος της εταιρείας, Τζένι Χέντελιν.

«Δυστυχώς, θα πρέπει να περιληφθεί και το εργατικό δυναμικό. Πιστεύουμε ότι θα επηρεαστούν συνολικά 8.500 θέσεις εργασίας», εξήγησε.

Οι απολύσεις αυτές έρχονται μετά την ανακοίνωση στα τέλη του 2022 ενός σχεδίου εξοικονόμησης 820 εκατ. ευρώ.

Το 2022, ο όμιλος είχε καταγράψει πτώση 39% στα καθαρά κέρδη, ύψους 6,2 δισεκ. κορωνών (περίπου 561 εκατ. ευρώ).

Ο αριθμός των νεκρών από το ναυάγιο στα ανοικτά των ανατολικών ακτών της Καλαβρίας στην Ιταλία ανήλθε στους 59, μεταξύ των οποίων 12 παιδιά, δήλωσε σε δημοσιογράφους η υφυπουργός Εσωτερικών Βάντα Φέρο.

Ο αριθμός των νεκρών αναμένεται να αυξηθεί, πρόσθεσε.

«Η τραγωδία αυτή πρέπει να οδηγήσει σε συμφωνίες όλης της ΕΕ με τις χώρες αναχώρησης των μεταναστών. Πρέπει να αυξηθούν οι βοήθειες, με την επίγνωση ότι τα χρήματα δεν πρέπει να δίνονται σε δικτάτορες ή σε όποιον δεν τα χρησιμοποιεί υπέρ της ανάπτυξης», δήλωσε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών Αντόνιο Ταϊάνι.

«Πρέπει να γίνουν συμφωνίες για να σταματήσουν οι αναχωρήσεις, και αυτό δεν προϋποθέτει μόνο έλεγχο των θαλάσσιων συνόρων των χωρών αυτών. Ελπίζω, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να καταλάβουν ότι δεν πρόκειται για ένα ιταλικό νάζι», πρόσθεσε ο Ιταλός υπουργός Εξωτερικών.

Αύξηση 4,07% σε σχέση με το 2021, παρουσίασε το 2022, η παραγωγή απορριμμάτων στο δήμο Χανίων καθώς σύμφωνα με στοιχεία της Διαδημοτικής Επιχείρησης Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων το 2022, συνελέγησαν 73.183.274 κιλά απορριμμάτων έναντι 70.323.386 κιλών το 2021.

Ειδικότερα και σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζει το ΑΠΕ -ΜΠΕ, κατά το 2022 η παραγωγή των ανακυκλώσιμων απορριμμάτων ήταν 8.272,660 κιλά.

Το γυαλί 712.931 κιλά, οι ηλεκτρικές συσκευές 36.621 κιλά, τα ογκώδη απορρίμματα 4.311.449 κιλά, τα πράσινα απορρίμματα 5.629,324 κιλά και το προδιαλεγμένο οργανικό υλικό απορριμμάτων 363.570 κιλά.

Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε το ΑΠΕ -ΜΠΕ, τη μερίδα του λέοντος καταλαμβάνουν τα σύμμεικτα απορρίμματα με την παραγωγή τους να φτάνει στα 51.753.184 κιλά, ενώ στα απορρίμματα που διαχειρίστηκε η ΔΕΔΙΣΑ περιλαμβάνονται και 2.103.535 κιλά πέτρες και χώματα.

Το ζήτημα της διαχείρισης των απορριμμάτων στα Χανιά αποτελεί, όπως και για το σύνολο των δήμων της χώρας, θέμα πρώτης προτεραιότητας, σχολιάζει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο πρόεδρος της ΔΕΔΙΣΑ Μιχάλης Τσουπάκης.

 

 

Δράσεις για τη μείωση των απορριμμάτων

Σύμφωνα με τον κ. Τσουπάκη, σε εξέλιξη βρίσκονται μια σειρά από δράσεις και πρωτοβουλίες.

Στο πλαίσιο αυτό, τα «πρώτα βήματα» για την καλύτερη διαχείριση των βιοαποβλήτων, είτε σε οικιακούς χώρους είτε σε επαγγελματικούς, ξεκινάει να κάνει ο Δήμος Χανίων με την πρώτη εφαρμογή του προγράμματος “Διαλογή στην Πηγή” (ΔσΠ) βιοαποβλήτων.

Η προσπάθεια ξεκινά σε συνεργασία με εξειδικευμένη εταιρεία και αφορά την ενημέρωση των πολιτών και την ευαισθητοποίησή τους με σκοπό τη σταδιακή αύξηση του ποσοστού συμμετοχής των πολιτών, ώστε να επιτευχθεί ο στόχος του 40% της διαλογής βιοαποβλήτων στην πηγή για τον Δήμο Χανίων. Ως περιοχή πρώτης εφαρμογής του προγράμματος, επιλέχθηκε η περιοχή των Κουνουπιδιανών της Δημοτικής Ενότητας Ακρωτηρίου, που συγκεντρώνει ένα ενδεικτικό δείγμα συνύπαρξης κατοικιών, καθώς και μικρών και μεγαλύτερων επιχειρήσεων.

Παράλληλα, το επόμενο διάστημα θα ξεκινήσουν ενημερωτικές δράσεις, στο πλαίσιο της οργάνωσης για την εφαρμογή του Συστήματος Διαλογής στην Πηγή Βιοαποβλήτων, που θα στοχεύουν στην ενεργοποίηση και καθοδήγηση των πολιτών για το υπό ανάπτυξη σύστημα χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων.

Οι πολίτες θα ενημερωθούν λεπτομερώς, ώστε να κατανοήσουν και να εξοικειωθούν με τις βασικές έννοιες για το σύστημα ΔσΠ βιοαποβλήτων, καθώς και για τον τρόπο χρήσης του νέου εξοπλισμού χωριστής συλλογής βιοαποβλήτων (π.χ. εσωτερικών κάδων κουζίνας κλπ.), τα είδη των αποβλήτων που θα συλλέγουν χωριστά, αλλά και το πρόγραμμα αποκομιδής ανά περιοχή.

Η κινεζικής ιδιοκτησίας εφαρμογή ανταλλαγής βίντεο TikTok απαγορεύτηκε στα δύο μεγαλύτερα θεσμικά όργανα χάραξης πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης λόγω ανησυχιών σχετικά με την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο και την προώθηση της ατζέντας του Πεκίνου στο εξωτερικό.

Το TikTok, το οποίο ανήκει στην κινεζική εταιρεία ByteDance, έχει επικριθεί ευρέως για το τοξικό περιεχόμενό του και έχει απαγορευτεί από πολλές χώρες καθώς και από 25 πολιτείες των ΗΠΑ, λόγω ανησυχιών για την ανταλλαγή δεδομένων με το Πεκίνο και την προώθηση της ατζέντας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.

Ο επικεφαλής της βιομηχανίας της ΕΕ Τιερί Μπρετόν, ο οποίος ανακοίνωσε την απαγόρευση από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αρνήθηκε να πει αν η Επιτροπή είχε αντιμετωπίσει περιστατικά που αφορούσαν το TikTok.

Η κίνηση αυτή έρχεται την ώρα που η Κίνα και η Δύση είναι πιο εμφανώς εγκλωβισμένες σε μια διελκυστίνδα που κυμαίνεται από τα κατασκοπευτικά μπαλόνια μέχρι την παραγωγή τσιπ υπολογιστών.

Η εκτελεστική επιτροπή της ΕΕ ανέφερε σε ανακοίνωσή της ότι η απόφαση θα εφαρμοστεί σε επαγγελματικά και προσωπικά τηλέφωνα και συσκευές.

«Για να αυξήσει την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο, το εταιρικό διοικητικό συμβούλιο της Επιτροπής αποφάσισε να αναστείλει τη χρήση της εφαρμογής TikTok στις εταιρικές συσκευές της και στις προσωπικές συσκευές που είναι εγγεγραμμένες στην υπηρεσία κινητών συσκευών της Επιτροπής», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

«Το μέτρο αυτό αποσκοπεί στην προστασία της Επιτροπής από απειλές και ενέργειες κυβερνοασφάλειας που ενδέχεται να αξιοποιηθούν για κυβερνοεπιθέσεις κατά του εταιρικού περιβάλλοντος της Επιτροπής», προστίθεται.

Το TikTok δήλωσε ότι είναι απογοητευμένο από την απαγόρευση.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δήλωσε ότι είναι ενήμερο για την ενέργεια της Επιτροπής και ότι βρίσκεται σε επαφή μαζί της.

«Οι αρμόδιες υπηρεσίες παρακολουθούν και αξιολογούν επίσης όλες τις πιθανές παραβιάσεις δεδομένων που σχετίζονται με την εφαρμογή και θα εξετάσουν την αξιολόγηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής πριν διατυπώσουν συστάσεις προς τις αρχές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου», δήλωσε εκπρόσωπος.

Στη Νορβηγία, η οποία δεν είναι μέλος της ΕΕ των 27, η υπουργός Δικαιοσύνης αναγκάστηκε να ζητήσει συγγνώμη αυτόν τον μήνα επειδή δεν είχε αποκαλύψει ότι είχε εγκαταστήσει το TikTok στο κυβερνητικό της τηλέφωνο.

Το TikTok δέχεται επίσης πιέσεις από την ΕΕ να συμμορφωθεί με τους επερχόμενους νέους ψηφιακούς κανονισμούς που αποσκοπούν στο να αναγκάσουν τις μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες να καθαρίσουν το τοξικό και παράνομο περιεχόμενο μαζί με τους αυστηρούς κανόνες απορρήτου δεδομένων του μπλοκ.

Άλλες απαγορεύσεις

Το TikTok και δεκάδες άλλες κινεζικές εφαρμογές απαγορεύτηκαν στην Ινδία τον Ιούνιο του 2020, λόγω ανησυχιών σχετικά με την πιθανή επιζήμια δράση τους για την ασφάλεια και την ακεραιότητα της χώρας.

Η Ταϊβάν απαγόρευσε το TikTok και ορισμένες άλλες κινεζικές εφαρμογές σε κρατικές συσκευές και τον Δεκέμβριο του 2022 ξεκίνησε έρευνα σχετικά με την εφαρμογή κοινωνικής δικτύωσης για ύποπτες παράνομες δραστηριότητες στο νησί.

Το Κογκρέσο των ΗΠΑ ψήφισε τον Δεκέμβριο του 2022 νομοσχέδιο για την απαγόρευση του TikTok σε ομοσπονδιακές συσκευές. Το νομοσχέδιο δεν έχει ακόμη υπογραφεί από τον πρόεδρο Τζο Μπάιντεν.

Τα πανεπιστήμια Boise State University, University of Oklahoma, University of Texas-Austin και West Texas A&M University είναι μερικά από τα σχολεία που έχουν απαγορεύσει το TikTok σε πανεπιστημιακές συσκευές και δίκτυα Wi-Fi.

Το Τέξας, το Μέριλαντ, η Αλαμπάμα και η Γιούτα συγκαταλέγονται μεταξύ των 25 πολιτειών που έχουν εκδώσει εντολές προς το προσωπικό να μην χρησιμοποιούν το TikTok σε κυβερνητικές συσκευές.

Το Reuters και το Associated Press συνέβαλαν σε αυτό το άρθρο.

Το Συμβούλιο ενέκρινε σήμερα τη δέκατη δέσμη πρόσθετων περιοριστικών μέτρων εις βάρος της Ρωσίας.

Η σημερινή απόφαση επιβάλλει περαιτέρω απαγορεύσεις εξαγωγών σε κρίσιμα τεχνολογικά και βιομηχανικά αγαθά, όπως ηλεκτρονικά, εξειδικευμένα οχήματα, ανταλλακτικά μηχανών, ανταλλακτικά για φορτηγά και κινητήρες αεριωθούμενων, καθώς και αγαθά για τον κατασκευαστικό τομέα που μπορούν να κατευθυνθούν προς τον στρατό της Ρωσίας.

Ο κατάλογος των αντικειμένων που περιορίζονται και θα μπορούσαν να συμβάλουν στην τεχνολογική βελτίωση του τομέα άμυνας και ασφάλειας της Ρωσίας θα περιλαμβάνει πλέον νέα ηλεκτρονικά εξαρτήματα που χρησιμοποιούνται σε ρωσικά οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων drones, πυραύλων, ελικοπτέρων, καθώς και συγκεκριμένα υλικά σπάνιων γαιών , ηλεκτρονικά ολοκληρωμένα κυκλώματα και θερμικές κάμερες.

Στοχεύονται επίσης προϊόντα διπλής χρήσης. Η σημερινή απόφαση διευρύνει τον κατάλογο των οντοτήτων που υποστηρίζουν άμεσα το στρατιωτικό και βιομηχανικό σύμπλεγμα της Ρωσίας κατά 96 επιπλέον οντοτήτων, επιβάλλοντάς τους έτσι αυστηρότερους περιορισμούς στις εξαγωγές.

Για πρώτη φορά, αυτή η λίστα θα περιλαμβάνει επτά ιρανικές οντότητες που κατασκευάζουν στρατιωτικά μη επανδρωμένα εναέρια οχήματα, τα οποία έχουν χρησιμοποιηθεί από τον ρωσικό στρατό, συμπεριλαμβανομένης της μη στρατιωτικής υποδομής.

Επιπλέον, το Συμβούλιο αποφάσισε να απαγορεύσει τη μεταφορά μέσω της Ρωσίας εξαγόμενων αγαθών και τεχνολογίας διπλής χρήσης από την ΕΕ, προκειμένου να αποφευχθεί η καταστρατήγηση.

Τέλος, επιβάλλονται περαιτέρω περιορισμοί στις εισαγωγές αγαθών που αποφέρουν σημαντικά έσοδα για τη Ρωσία, όπως η άσφαλτος και το συνθετικό καουτσούκ.

Προκειμένου να αντιμετωπιστεί η συστηματική, διεθνής εκστρατεία παραπληροφόρησης και χειραγώγησης πληροφοριών της Ρωσικής Ομοσπονδίας με σκοπό την αποσταθεροποίηση των γειτονικών της χωρών, της ΕΕ και των κρατών μελών της, το Συμβούλιο ξεκίνησε τη διαδικασία για την αναστολή των αδειών μετάδοσης δύο πρόσθετων μέσων ενημέρωσης: RT Arabic και Sputnik Arabic. Αυτά τα μέσα βρίσκονται υπό τον μόνιμο άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και έχουν χρησιμοποιηθεί από την τελευταία για συνεχείς και συντονισμένες ενέργειες παραπληροφόρησης και πολεμικής προπαγάνδας, που νομιμοποιούν την επιθετικότητα της Ρωσίας και υπονομεύουν την υποστήριξη προς την Ουκρανία.

Η σημερινή απόφαση περιορίζει τη δυνατότητα των Ρώσων υπηκόων να κατέχουν οποιαδήποτε θέση στα διοικητικά όργανα υποδομών και οντοτήτων ζωτικής σημασίας της ΕΕ, καθώς η επιρροή της Ρωσίας σε αυτούς τους φορείς θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο την καλή λειτουργία τους και τελικά να αποτελέσει και κίνδυνο για την παροχή βασικών υπηρεσιών στους Ευρωπαίους πολίτες .

Το Συμβούλιο εισήγαγε την απαγόρευση παροχής χωρητικότητας αποθήκευσης φυσικού αερίου (με εξαίρεση το μέρος των εγκαταστάσεων LNG) σε Ρώσους υπήκοους, προκειμένου να προστατευθεί η ασφάλεια του εφοδιασμού με φυσικό αέριο στην ΕΕ και να αποφευχθεί η χρήση ως όπλου του φυσικού αερίου από τη Ρωσία και οι κίνδυνοι του χειρισμού της αγοράς.

Προκειμένου να διασφαλιστεί η αποτελεσματικότητα των απαγορεύσεων δέσμευσης περιουσιακών στοιχείων, το Συμβούλιο αποφάσισε να θεσπίσει πιο λεπτομερείς υποχρεώσεις αναφοράς για κεφάλαια και οικονομικούς πόρους που ανήκουν σε εισηγμένα άτομα και οντότητες που έχουν δεσμευτεί ή υπόκεινται σε οποιαδήποτε κίνηση λίγο πριν από την εισαγωγή. Το Συμβούλιο εισήγαγε επίσης νέες υποχρεώσεις υποβολής εκθέσεων στα κράτη μέλη και στην Επιτροπή σχετικά με τα παγωμένα αποθεματικά και περιουσιακά στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσίας. Επιπλέον, οι φορείς εκμετάλλευσης αεροσκαφών θα πρέπει να κοινοποιούν τις μη προγραμματισμένες πτήσεις στις εθνικές τους αρμόδιες αρχές, οι οποίες στη συνέχεια θα ενημερώνουν άλλα κράτη μέλη.

Εκτός από τις οικονομικές κυρώσεις, το Συμβούλιο αποφάσισε να εντάξει στις λίστες σημαντικό αριθμό επιπλέον ατόμων και οντοτήτων.

Τρεις ρωσικές τράπεζες προστέθηκαν στον κατάλογο των οντοτήτων που υπόκεινται στο πάγωμα περιουσιακών στοιχείων και στην απαγόρευση διάθεσης κεφαλαίων και οικονομικών πόρων.

Στις πυκνοκατοικημένες περιοχές της Gujarat στη Βόρεια Ινδία, οι χαρταετοί συχνά υψώνονται στον ουρανό από τις ταράτσες των σπιτιών, λόγω έλλειψης μεγάλων ανοιχτών χώρων. Ενίοτε μάλιστα γίνονται «πολεμιστές», με τους χειριστές τους να καταρρίπτουν ο ένας τον χαρταετό του άλλου, κατά το μεγάλο ετήσιο φεστιβάλ του «Uttarayan». Στη Σέρβια της Βόρειας Ιταλίας, κοντά στη Μπολόνια, ο ουρανός γεμίζει κάθε Απρίλιο με τέχνη. Χαρταετοί κομψοτεχνήματα – ανάμεσα στους οποίους έχει πετάξει και ένας τρικέφαλος δράκος αξίας 100.000 ευρώ, ιπτάμενο θαύμα τέχνης, αεροδυναμικής και κατασκευαστικής δεινότητας – κρατούν τα κεφάλια των ανθρώπων στραμμένα ψηλά στο μεγάλο φεστιβάλ της πόλης της Emilia-Romagna, που τροφοδοτεί την τοπική οικονομία με έσοδα εκατομμυρίων ευρώ, χάρη στους περίπου 300.000 επισκέπτες του, κάθε χρόνο. Στη Νικαράγουα, χαρταετοί-γίγαντες, φτιαγμένοι παραδοσιακά από μπαμπού, συχνά απαιτούν τη συνδρομή 50 ή και 60 ανθρώπων για να μην ξεφύγουν από τον έλεγχο, ενώ στη Μπερκ της Γαλλίας, όπου το φεστιβάλ χαρταετών προσελκύει κάθε χρόνο 800.000 έως και 1 εκατ. επισκέπτες, το πέταγμα του χαρταετού εκφράζεται πιο έντονα τον αθλητικό του χαρακτήρα. Στην Ελλάδα, ο χαρταετός -που γεννήθηκε στην Κίνα και την Ινδία και κατά μία, ανεπιβεβαίωτη, θεωρία έφτασε στην Ελλάδα μέσω μετακινούμενων πληθυσμών από την Ασία- έχει την τιμητική του κάθε Καθαρά Δευτέρα.

Για τον Γιάννη Πρασσά, ιδρυτή του «Kite Parade», ενός άτυπου φορέα που ιδρύθηκε πριν από περίπου επτά χρόνια και που μέσα από διάφορες δωρεάν δράσεις έχει ως στόχο να κρατήσει «ψηλά» τους χαρταετούς στην Ελλάδα, ο σχεδιασμός, η κατασκευή και το πέταγμά τους είναι πρώτα και κύρια μια μορφή τέχνης -είτε πρόκειται για ένα κομψοτέχνημα 15 εκατοστών, που με κάποιο τρόπο καταφέρνει να ανυψωθεί στον ουρανό της Ιταλίας, είτε για ένα τεράστιο πολύχρωμο χαρταετό σε σχήμα χταποδιού, που τα πλοκάμια του φτάνουν σε μήκος τα 30 μέτρα και εντυπωσιάζει με την πτήση του κόντρα στο λευκό των κυκλαδίτικων σπιτιών. Γεύση αυτής της τέχνης μπορούν να πάρουν όσοι το επιθυμούν την Καθαρά Δευτέρα, από τις 11 το πρωί, στην παραλία της Φρεαττύδας στον Πειραιά, όπου θα πραγματοποιηθεί μια ανοιχτή εκδήλωση, στην οποία παράξενοι, πολύχρωμοι και ευφάνταστοι χαρταετοί θα γεμίσουν τον αττικό ουρανό.

Κόβοντας τα χέρια με την πετονιά στις αλάνες του Χαλανδρίου

«Ξεκίνησα να ασχολούμαι με τους χαρταετούς όπως οι περισσότεροι στην Ελλάδα. Παιδί, στις αλάνες του Χαλανδρίου, που τότε ήταν αγνώριστο, τρέχοντας και κόβοντας τα χέρια μου με την πετονιά. Στη συνέχεια έχασα την επαφή, γιατί καθώς χάθηκαν οι αλάνες με την ανοικοδόμηση, λιγόστεψαν και οι χαρταετοί, ενώ δεν υπήρχε και πρόσβαση σε πληροφορία για το τι παραπάνω μπορείς να κάνεις με τους χαρταετούς. Διατήρησα όμως σταθερή τη σχέση μου με τον αέρα -άλλωστε το αγαπημένο μου βιβλίο είναι ο “Γλάρος Ιωνάθαν”, που όταν το διάβαζα σκεφτόμουν ότι ο Λίβιγκστον που το έγραψε, δεν είναι απλά ένας καλός χειριστής του λόγου, αλλά ένας άνθρωπος που ξέρει τι σημαίνει “πετάω”. Τα πρώτα χρήματα που κέρδισα δουλεύοντας ως φοιτητής, τα έδωσα για να πετάξω με αιωρόπτερο, μετά ασχολήθηκα με ελεύθερη πτώση και “παραπέντε”. Οι χαρταετοί ξαναμπήκαν στη ζωή μου πριν από περίπου δέκα χρόνια, γιατί χάρη στην τεχνολογία υπήρχαν πλέον πολύ περισσότερες πληροφορίες γι’ αυτούς, πώς τους φτιάχνεις, πώς τους πετάς, για τα μεγάλα φεστιβάλ και τους θρυλικούς κατασκευαστές τους, όπως ο John Baressi, ο οποίος αργότερα μου έδειξε πώς να πετάω έναν ακροβατικό συλλεκτικό χαρταετό του στο φεστιβάλ της Σέρβια. Ή ο Ray Bethell, χειρουργός, που όταν πέθανε η γυναίκα του βρήκε διέξοδο από το πένθος στην κατασκευή χαρταετών και έκανε θαυμάσια πράγματα και στο πέταγμά τους, δείγμα των οποίων μπορεί να δει κάποιος αναζητώντας το βίντεο με τίτλο “Romancing the Wind”. Τότε σκέφτηκα ότι οι χαρταετοί μπορούσαν να μην είναι για μένα απλά ένα χόμπι, αλλά ένας τρόπος για να παίρνουν περισσότεροι άνθρωποι χαρά. Γιατί πιστεύω πραγματικά ότι το πέταγμα του χαρταετού είναι μια μηχανή χαράς!» λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

 

Ο Γιάννης κυρίως μετασκευάζει και εισάγει χαρταετούς -ελάχιστα κατασκευάζει. Δεν θεωρεί τον εαυτό του κατασκευαστή, γιατί ο τίτλος αυτός υποδηλώνει -όπως λέει- έναν άνθρωπο που έχει βαθιά γνώση της αεροδυναμικής, της αρχιτεκτονικής των χαρταετών, της λεπτοδουλειάς της κατασκευής και της ραφής και των υλικών. Για ένα σύνολο 100 χειροποίητων -ενωμένων μεταξύ τους- χαρταετών που δημιούργησε, συνολικού μήκους 100 μέτρων, ο ίδιος και μια φίλη του χρειάστηκε να επενδύσουν ο καθένας πέντε ώρες εργασίας καθημερινά επί μια εβδομάδα. Για αυτό, εξηγεί, δεν μπορείς εύκολα να βιοποριστείς από την κατασκευή των χαρταετών όταν τους φτιάχνεις ο ίδιος στο χέρι. Απαιτεί πολύ χρόνο και τα έσοδα είναι μικρά. Ωστόσο, δύο Έλληνες κατασκευαστές, ο Αντώνης από τον Πύργο και ο Κώστας από τα Πατήσια, που φτιάχνουν κυρίως premium -και άρα σε υψηλότερη τιμή- χαρταετούς για αθλητική χρήση, διαθέτουν όλη την παραγωγή τους στο εξωτερικό, καθώς η φήμη τους έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας.

Ποιος είναι ο πιο ταιριαστός χαρταετός για τον ουρανό της Ελλάδας;

«Το χταπόδι» απαντά χωρίς πολλή σκέψη. Γιατί; «Διότι το χταπόδι “είναι” Αιγαίο. Κι όταν αυτός ο χαρταετός πετάει, τα πλοκάμια κινούνται στον ουρανό με τον ίδιο τρόπο που θα κινούνταν αν ένα αληθινό χταπόδι κολυμπούσε μέσα στη θάλασσα» λέει. Τι μπορείς να μάθεις πετώντας χαρταετό; «Υπομονή και ψυχραιμία. Ο χαρταετός δεν θα πετάξει όπως θέλεις όταν θέλεις, γιατί η πτήση του εξαρτάται από τον άνεμο και η φύση δεν υπακούει στη θέλησή μας. Αν πέσει, έπεσε και χρειάζεται να προσπαθήσεις ξανά. Επίσης, το πέταγμα του χαρταετού δίνει πολύ μεγάλη ώθηση στη φαντασία. Υψώνεις το κεφάλι προς τον ουρανό, βλέπεις μακριά, αλληλεπιδράς με κάτι που συνδέεται μαζί σου, αλλά βρίσκεται στον αέρα, αναπνέεις σωστά, είσαι 100% παρών σε αυτό που κάνεις» επισημαίνει και προσθέτει ότι, για όλους αυτούς τους λόγους, θεωρεί το πέταγμα του χαρταετού εξαιρετική δραστηριότητα για παιδιά.

 

Φοβάται την κλιματική κρίση και το ενδεχόμενο να λιγοστέψουν οι άνεμοι, κρατώντας τους χαρταετούς «γειωμένους»; «Όταν σκέφτομαι ένα δυσάρεστο σενάριο για το μέλλον των χαρταετών, συνήθως μου έρχεται στο μυαλό το γεγονός ότι οι άνθρωποι σιγά-σιγά απομακρυνόμαστε από τη φυσική μας υπόσταση. Πιστεύω ότι χρειαζόμαστε και το κορμί μας για να χαρούμε κι αυτό το είδος της χαράς ίσως έχει αρχίσει να “τεμπελιάζει” μέσα μας. Ίσως στο μέλλον λοιπόν, οι άνθρωποι να μην έχουν πια μέσα τους αυτόν τον μηχανισμό δημιουργίας χαράς, που θα τους παρακινεί να προσπαθήσουν να πετάξουν έναν χαρταετό» λέει.

Τι χρειάζεται να έχουν στον νου τους όσοι θελήσουν να πετάξουν χαρταετό την Καθαρά Δευτέρα; «Πρώτον, να μην ξεχάσουν στο σπίτι ό,τι χρειάζονται για τον χαρταετό τους, όπως τα σχοινάκια ή την ουρά αν έχει. Δεύτερον, να διαλέξουν έναν ανοιχτό χώρο, μακριά από μεγάλα φυσικά εμπόδια. Τρίτον, να προσέξουν να μην υπάρχουν κτίρια από την πλευρά που έρχεται ο αέρας, γιατί όταν συμβαίνει αυτό δημιουργούνται αναταράξεις που επηρεάζουν την πτήση. Τέταρτον, να διαλέξουν ένα ρούχο με κουκούλα, γιατί ο αυχένας συχνά ταλαιπωρείται όταν πετάς χαρταετό. Πέμπτον, να έχουν ψυχραιμία αν ο χαρταετός πέσει και έκτον, να μην είναι ο πρωταρχικός τους στόχος ο χαρταετός να πάει όσο πιο ψηλά γίνεται» συνιστά και προσθέτει ότι τον χαρταετό πρέπει να τον βλέπεις και να τον νιώθεις και όταν ο στόχος είναι απλά και μόνο το ύψος, χάνεις ένα μεγάλο κομμάτι από την απόλαυση της πτήσης…

 

* Τις φωτογραφίες παραχώρησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιάννης Πρασσάς