Λίγα μέτρα από την κεντρική «πορτάρα» της Θεσσαλονίκης, πολύ κοντά στα τείχη της Ακρόπολης, ένας απολύτως άγνωστος ναός της Παλαιολόγειας περιόδου και ένα πυκνό νεκροταφείο της ίδιας εποχής, βρέθηκαν σε σωστική ανασκαφή οικοπέδου. Η ανακοίνωση για το μοναδικό και εξαιρετικά σπάνιο αυτό εύρημα, που συμπληρώνει την ιστορία της πόλης, έγινε σε συνέδριο με τη συμμετοχή Ελλήνων Βυζαντινολόγων, που είναι σε εξέλιξη στην Κομοτηνή.
Στην ανακοίνωση που αφορά στην Ακρόπολη της Θεσσαλονίκης, προχώρησαν η Επιστημονικά Υπεύθυνη Αρχαιολόγος Αικατερίνη Κούσουλα και οι Αρχαιολόγοι Αναστασία Λίνδα και Χαρίλαος Γουΐδης. Σύμφωνα με αυτήν, αποκαλύφθηκε το μεγαλύτερο μέρος του ανατολικού τμήματος ιερού ναού, τοιχογραφίες, ένα νεκροταφείο με περίπου 60 ταφές και κτερίσματα, όπως και πολλά νομίσματα που βοηθούν στη χρονολόγηση του ναού.
Παλαιολόγειος ναός στην Ακρόπολη Θεσσαλονίκης
Ο τοίχος της κόγχης του ιερού Βήματος, που σώθηκε σε ικανό ύψος, εξωτερικά είναι πολύπλευρος, φτιαγμένος από λίθους και πλίνθους, πολλές από τις οποίες είναι ενσφράγιστες με σταυρούς. Εσωτερικά η πολυγωνική κόγχη σε δεύτερη φάση επαναδιαμορφώθηκε σε καμπύλο τοίχο.
Τόσο στην επιφάνεια του καμπύλου τοίχου όσο και στην κόγχη της Πρόθεσης, αποκαλύφθηκε σε καλή κατάσταση, τμήμα του εικονογραφικού διακόσμου. Μάλιστα, από την εικονογράφηση διατηρήθηκε το κάτω τμήμα της παράστασης της Άκρας Ταπείνωσης του Χριστού, όπου διακρίνονται τα δάχτυλα των σταυρωμένων χεριών του Κυρίου όπως και τμήμα από τους πήχεις και το σώμα του.
Από την εικονογράφηση της αψίδας του ιερού, διατηρήθηκε αποσπασματικά η παράσταση του Μελισμού, στην οποία παριστάνονται ιεράρχες με περίτεχνα λειτουργικά άμφια και άγγελοι με πλούσια ενδύματα στην ιδιαίτερη και μεστή θεολογικών εννοιών σκηνή του Μελισμού.
Πολλά σπαράγματα πολυτελών τοιχογραφιών από τον χώρο του ιερού, βρέθηκαν μέσα στο στρώμα καταστροφής της κόγχης και παρατηρείται ότι αρκετά από αυτά φέρουν επίστρωση φύλλου χρυσού, κάτι που δείχνει την υψηλή καλλιτεχνική τους αξία. Από τα σπαράγματα αυτά κατέστη δυνατόν να ανασυσταθεί εν μέρει η εικόνα της Θεοτόκου Πλατυτέρας -ένα αριστουργηματικό έργο της δεύτερης δεκαετίας του 14ου αιώνα, που αναμφίβολα κοσμούσε την ανώτερη ζώνη τοιχογράφησης της κόγχης.
Σε πολύ μικρή απόσταση από τον αγιογραφημένο τοίχο της κόγχης, αποκαλύφθηκε και η ίδια η κτιστή, κυβική Αγία Τράπεζα.
Νεκροταφείο Παλαιολόγειας περιόδου με δεκάδες ταφές και κτερίσματα
Απλές στη μορφή, αλλά επιμελημένες ταφές των κατοίκων της βυζαντινής ακρόπολης, συμπληρώνουν τα μοναδικά ευρήματα της σημερινής οδού Στεργίου Πολυδώρου. Το πυκνό αυτό κοιμητήριο παρέχει ιδιαίτερα πολύτιμες πληροφορίες, όχι μόνο γιατί συμπληρώνει την εικόνα του ναού στον οποίο ανήκει, αλλά και γιατί μέχρι στιγμής δεν είναι γνωστό αντίστοιχης έκτασης εύρημα στο εσωτερικό της Ακρόπολης.
Στον χώρο της ανασκαφής ερευνήθηκαν οι ταφές σε επάλληλες στρώσεις. Πρόκειται για ταφές βρεφικές, παιδικές και ενηλίκων. Την ταφή μπορεί να συνοδεύουν σιδερένιοι ήλοι, όστρεα, άνθρακες, μολύβδινα ελάσματα, χαρώνειοι οβολοί, ενώ από τα στοιχεία ένδυσης και στολισμού των νεκρών, βρέθηκαν χάλκινα ενώτια, δαχτυλίδια, απλά χάλκινα κουμπιά και άλλα με διακόσμηση και επιχρύσωση, αποδεικνύοντας ότι οι ταφές πραγματοποιούνταν με τα κοσμικά ενδύματα των νεκρών και μάλιστα τα καλύτερα που διέθεταν.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν δύο ταφές ιδιαίτερα μεγαλόσωμων ανδρών, των οποίων το ύψος αγγίζει τα δύο μέτρα και η ταφή επίτοκης γυναίκας, που στη θέση της λεκάνης βρέθηκαν οστάρια και κρανίο εμβρύου σε θέση τοκετού.
Τα ευρήματα αποκαλύπτουν τη χρονολόγησή τους
Με βάση τη συνολική ανασκαφική εικόνα αλλά και τη νομισματική μαρτυρία από κλειστά σύνολα των ταφών και του κτηρίου που περιλάμβαναν Λατινικές απομιμήσεις και κοπές Μιχαήλ Η΄ Παλαιολόγου (1261-1281), μπορεί να διατυπωθεί ότι κοιμητήριο και ο ναός με πολυγωνική κόγχη ιδρύθηκαν περί τα μέσα του 13ου αι.
Το αρχικό αυτό κτίσμα όμως, καταστράφηκε και γνώρισε και δεύτερη κατασκευαστική φάση στις αρχές του 14ου αιώνα, όπως συνάγεται από τα ανασκαφικά δεδομένα, το αγιογραφικό διάκοσμο, τις νομισματικές μαρτυρίες. Ωστόσο κι αυτός ο ναός στη δεύτερη φάση του, επίσης δεν είχε ιδιαίτερα μακρά ζωή, αφού νομίσματα και κεραμική αποκαλύπτουν την ριζική καταστροφή και κατάχωση περί τις αρχές του 15ου αιώνα, στους ταραγμένους χρόνους που Βυζαντινοί Δεσπότες και Οθωμανοί Σουλτάνοι καταλάμβαναν διαδοχικά την Θεσσαλονίκη μέχρι την οριστική άλωση της από τους τελευταίους.
Μια φιλόξενη διοργάνωση, το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ», έφερε και φέτος στην Ερμούπολη οργανίστες και μουσικούς διεθνούς εμβέλειας, δίνοντας την ευκαιρία σε ένα πολυπληθές ετερόκλητο κοινό να παρακολουθήσει μια σειρά συναυλιών με έργα περισσότερο ή λιγότερο γνωστών συνθετών από διάφορες μουσικές περιόδους μέχρι αυτοσχεδιασμούς κι ένα ευφυές πάντρεμα παλαιότερων και σύγχρονων έργων.
Στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο, το ρεσιτάλ του Τζιανλούκα Λιμπερτούτσι, οργανίστα του Βικαριάτου για την Πόλη του Βατικανού στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου της Ρώμης περιελάμβανε έργα γνωστών συνθετών, όπως Μπαχ, Βιβάλντι και Φρεσκομπάλντι, αλλά και λιγότερο γνωστών, καλύπτοντας σχεδόν όλες τις περιόδους της μουσικής, από το 1600 μέχρι σήμερα.
Πριν τη συναυλία, στο προαύλιο του ναού, το κοινό καλωσόριζε ένα σύνολο πνευστών από μέλη της Φιλαρμονικής του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.
Εντυπωσιακή ήταν η διασκευασμένη εκτέλεση της Φραγκοσυριανής που γέμισε με το ξεχωριστό της ηχόχρωμα, συναίσθημα, την κατάμεστη αίθουσα του ναού.
Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, φιλοξενήθηκε παράλληλα, σε συνεργασία με το Τσεχικό Κέντρο της Αθήνας, η έκθεση «Διάσημοι Τσέχοι Συνθέτες» (Σμέτανα / Ντβόρζακ / Γιάνατσεκ / Μαρτίνου) του Εθνικού Μουσείου της Πράγας παρουσιάζοντας τις σπουδαίες προσωπικότητες των 4 Τσέχων συνθετών, οι οποίοι αποτελούν τον πυρήνα της λεγόμενης τσεχικής κλασικής μουσικής με επιδράσεις πέρα από τα σύνορα της χώρας τους.
Η δεύτερη εκδήλωση στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ήταν το αποτέλεσμα της σύμπραξης δύο εξαιρετικών μουσικών, του οργανίστα Μίχαου Μαρκουσέφσκι (Πολωνία) και της σολίστριας κόρνου Μαρτίνα Ράιτμαν (Γερμανία). Η συναυλία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Πολωνικής Δημοκρατίας και την Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα. Και αυτής της συναυλίας προηγήθηκε το καλωσόρισμα του κοινού με τρεις φανφάρες από σύνολο πνευστών μελών της Φιλαρμονικής του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, στο προαύλιο του ναού.
Οι άνθρωποι που έχουν εμφυσήσει πνοή στο Φεστιβάλ
Πολύτιμο στην όλη διαδικασία είναι ότι το Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ» δεν είναι απλώς ένα ακόμη φεστιβάλ μεταξύ πολλών που φιλοξενούνται κάθε χρόνο στην πολιτιστικά δραστήρια Ερμούπολη.
Αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό που έκανε δειλά τα πρώτα του βήματα πριν από επτά χρόνια, εξελίσσεται και προχωρά με όραμα και καινοτομίες. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Φεστιβάλ Χάρης Βεκρής, πάντα δημιουργικός και πρωτοπόρος, έχει καταφέρει με τους ανθρώπους που αναλαμβάνουν την καλλιτεχνική ευθύνη, αλλά και τη σταθερή στήριξη του σεβασμιότατου καθολικού Επισκόπου Σύρου π. Πέτρου Στεφάνου να δημιουργήσει έναν δυναμικό θεσμό που ωριμάζει παραγωγικά και ανεβαίνει διαρκώς επίπεδο.
Σε σύντομη τοποθέτησή του, ο κος Βεκρής αναφέρθηκε ταυτόχρονα στη συμβολή της διοργάνωσης στην προβολή και αναζωογόνηση του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου, επισημαίνοντας πως η προσπάθεια αυτή δεν διακόπηκε ούτε κατά την περίοδο της πανδημίας. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του «ΑΝΩ», ο μαέστρος Στέφανος Τσιαλής, ευχαρίστησε στη συνέχεια όλους τους εθελοντές του Φεστιβάλ για την ανεκτίμητη προσφορά τους στη στήριξη του θεσμού και δήλωσε ενθουσιασμένος που του δίνεται η ευκαιρία και τα εφόδια για να συμβάλει κι εκείνος στην ανάπτυξη της πολιτιστικής ζωής της ιδιαίτερης πατρίδας του. Πολύτιμο εργαλείο, για μια ακόμη φορά, ήταν τα σχόλια του συμβούλου προγράμματος του Φεστιβάλ Νίκου Κανελλόπουλου, μέσα από τα οποία το κοινό γνώρισε λεπτομέρειες για το πρόγραμμα που παρουσιάστηκε και το οποίο περιλάμβανε από συνθέσεις του W.A. Mozart, μέχρι τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» και τον «Χάρι Πότερ».
Από τον Μότσαρτ στον Μορικόνε
Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η εκδήλωση που φιλοξενήθηκε στο προαύλιο του Ησυχαστηρίου «Παναγία της Ελπίδος» της Ιεράς Μονής των Αδελφών του Ελέους, στην Ερμούπολη, όπου το σύνολο εγχόρδων «Athens Classical Players», αποτελούμενο από μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, παρουσίασε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα με έργα των Μότσαρτ, Μπέλα Μπάρτοκ, Αράμ Χατσατουριάν, Νίκου Σκαλκώτα και Ένιο Μορικόνε. Άλλωστε και μόνο ο τίτλος της εκδήλωσης, «Από τον Μότσαρτ στον Μορικόνε», κινούσε το ενδιαφέρον. Το κοινό είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει μελωδικά σε μια μαγική ατμόσφαιρα από ένα ανοιχτό μπαλκόνι στο Αιγαίο.
Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με έργα για εκκλησιαστικό όργανο και φωνή, στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου, με τον Τσέχο οργανίστα Κάρελ Μαρτίνεκ και τη συριανής καταγωγής υψίφωνο Χριστίνα Ασημακοπούλου.
Τα φυτά μοιάζουν τόσο διαφορετικά από τα ζώα, ώστε πολλοί τείνουν να τα θεωρούν ξένα και ξεχωριστά από εμάς. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι εκτιμούν την ομορφιά των λουλουδιών και των δέντρων και γνωρίζουν ότι η φωτοσύνθεση είναι απαραίτητη για τη ζωή, δεν αντιλαμβάνονται ότι η ψυχική και φυσική μας σύνδεση με τη ζωή των φυτών είναι βαθύτερη από ό,τι θα περίμενε κανείς.
Τα επιστημονικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα φυτά παίζουν θεμελιώδη ρόλο στη διαμόρφωση της ψυχικής μας κατάστασης και στη μείωση του κινδύνου ψυχικών και σωματικών ασθενειών πληθαίνουν.
Τα φυτά συντελούν στη μείωση της κατάθλιψης, του άγχους και των συμπτωμάτων διαταραχής της διάθεσης στον άνθρωπο, μειώνοντας τα επίπεδα της ορμόνης του στρες κορτιζόλης, κάτι που επακόλουθα ρίχνει τον καρδιακό ρυθμό και προάγει μια ευχάριστη ψυχική κατάσταση.
Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η φυτοκομική θεραπεία βοηθά ορισμένους ανθρώπους να διαχειριστούν τα συμπτώματα της PTSD [διαταραχή μετατραυματικού στρες] και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.
Τα φυτά μπορούν ακόμη και να αυξήσουν τη δημιουργικότητά σας μέσω της διέγερσης του εγκεφάλου με τα ζωντανά, φυσικά χρώματά τους.
Μια πηγή ευημερίας
Ακόμα και το μικρό γλαστράκι με το φυτό στο γραφείο σας σας επηρεάζει περισσότερο από ό,τι ίσως συνειδητοποιείτε. Τα φυτά εσωτερικού χώρου που αγοράσατε για να φωτίσουν το σπίτι ή τον χώρο εργασίας σας στην πραγματικότητα σας βοηθούν να σκέφτεστε πιο καθαρά. Μελέτες έχουν δείξει ότι το να περιβάλλετε τον εαυτό σας με φυτά συμβάλλει στη βελτίωση της συγκέντρωσής σας έως και κατά 20% και στην ενίσχυση της ικανότητάς σας να ανακαλείτε πληροφορίες κατά 15-20%. Αυτό συμβαίνει κυρίως χάρη στην ικανότητα των φυτών να μειώνουν τη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) και να βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα.
Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Εκτελεστικής Επιτροπής Υγείας και Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου, η συγκέντρωση CO₂ δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 1.000 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) στα γραφεία, καθώς σε αυτό το επίπεδο μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, κόπωση και ζάλη.
Το ανθούριο είναι ιδανικό για τη μείωση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα σε κλειστούς χώρους. (Chyzh Galyna/Shutterstock)
Η έλλειψη οξυγόνου τείνει επίσης να αποδυναμώνει την κριτική μας ικανότητα. Έρευνες έχουν δείξει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα φυτά εσωτερικού χώρου μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα από 2.000 ppm σε περίπου 480 ppm σε λιγότερο από μία ώρα σε κλειστό χώρο. Δημοφιλή φυτά εσωτερικού χώρου που απομακρύνουν αποτελεσματικά το διοξείδιο του άνθρακα είναι η μπλε αστεροειδής φτέρη (Phlebodium aureum), ο φίκος βενιαμίν (Ficus benjamina), τα φυτά αράχνης (Chlorophytum comosum) και τα διάφορα είδη ανθούριου.
Ορισμένα φυτά μπορούν ακόμα και να μεταβάλλουν τη χημεία του σώματός μας – σκεφτείτε μόνο τα πολλά είδη που χρησιμοποιούνται για τις φαρμακευτικές ή ψυχατρόπες ιδιότητές τους. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν τα φυτά κάτι λίγο περισσότερο από όμορφες πρασινάδες, όταν ο ίδιος ο άνθρωπος τα χρησιμοποιεί εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια για να εξερευνήσει διαφορετικές καταστάσεις συνείδησης, να ανακουφίσει τον πόνο και να χαλαρώσει.
Η ζωή με τα φυτά
Τα φυτά είχαν κεντρική θέση στην ανθρώπινη κοινωνία από την αρχή της ζωής μας, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα χρησιμοποιούμε και συνδεόμαστε με αυτά διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό, αλλάζοντας από γενιά σε γενιά. Από την εξάρτηση από τα φυτά για τροφή και θεραπεία κατά την παλαιολιθική εποχή (έως και πριν από 11.000 χρόνια), η σύγχρονη κοινωνία έχει χάσει με πολλούς τρόπους την εκτίμηση και τις γνώσεις της για τα φυτά.
Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μέχρι το 2050 επτά στους δέκα ανθρώπους θα ζουν σε πόλεις και η πρόσβαση σε φυτά στο φυσικό τους περιβάλλον θα καταστεί πιο δύσκολη. Αποσυνδεόμαστε όλο και περισσότερο από τη φύση. Όμως, παρά την πληθώρα ανέσεων και διασκεδάσεων που βρίσκουμε στις πόλεις και την τεχνολογία του 21ου αιώνα, δεν μπορούμε να μείνουμε μακριά της.
Οι άνθρωποι έχουμε «βιοφιλία», που σημαίνει ότι είμαστε «προγραμματισμένοι» να επιζητούμε τη σύνδεση με τη φύση και τα φυτά. Τα φυτά αυξάνουν τις ορμόνες ευτυχίας, όπως οι ενδορφίνες, στους ανθρώπους. Δεν είναι μόνο συνυφασμένα με την τύχη του ανθρώπινου είδους, αλλά είναι και βαθιά ριζωμένα στα θεμέλια της ίδιας μας της ύπαρξης. Το σχήμα, το χρώμα, η μυρωδιά, η αίσθηση και η γεύση των φυτών μας κάνουν πιο χαρούμενους όταν είμαστε κοντά τους, αλλά και ανθίζουν στις αναμνήσεις μας.
Από τη βελούδινη αίσθηση των πετάλων των λουλουδιών στα ακροδάχτυλά μας μέχρι τα υπέροχα αρώματα που απελευθερώνουν για να προσελκύσουν τους επικονιαστές, αλλά και την ακαταμάχητα απαλή γεύση της σοκολάτας, τα φυτά δεν έχουν πάψει να δελεάζουν τις αισθήσεις μας καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, με χίλιους διαφορετικούς τρόπους.
Σαφράν (ή κρόκος): Η κόρη του γράφοντα πήρε το όνομά της από αυτό το πολύχρωμο λουλούδι. (Sigfrid Campama Puig/Shutterstock)
Οι αναμνήσεις και τα βιώματά μας μας συνδέουν με τα φυτά με διάφορους τρόπους και συναισθήματα. Για παράδειγμα, ο Crocus sativus (ή σαφράν ή κρόκος) με κάνει ευτυχισμένο και μου προκαλεί ένα βαθύ αίσθημα αγάπης, καθώς έχω δώσει το όνομά του στην πρώτη μου κόρη (Saffron).
Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, οι πωλήσεις φυτών στη Βρετανία αυξήθηκαν περισσότερο από 30%, καθώς οι άνθρωποι ανακάλυψαν ξανά τη σημασία των φυτών για την ψυχική τους ευεξία. Το 2021, το Ηνωμένο Βασίλειο ξόδεψε πάνω από 7,6 δισεκατομμύρια λίρες για φυτά, δηλαδή 1-2 δισεκατομμύρια λίρες περισσότερα σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα έτη.
Τα φυτά δεν αποτελούν πολυτέλεια. Είναι μέρος του εαυτού μας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η λέξη «φυτό» μεταφράζεται σε πολλές μητρικές γλώσσες ως «εκείνοι που μας φροντίζουν».
The Conversation
Του Sven Batke, Λέκτορας Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Edge Hill
Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εγκαινίασε στο Κίεβο το πρώτο διεθνές φόρουμ αφιερωμένο στην αμυντική βιομηχανία, με την ελπίδα να πείσει τις εταιρείες του τομέα να εγκατασταθούν στη χώρα του και να τη βοηθήσουν να «δημιουργήσει ένα οπλοστάσιο» για να αντιμετωπίσει τη Ρωσία.
Μετά την έναρξη της ρωσικής εισβολής το 2022, η Ουκρανία εξαρτάται πολύ από τις παραδόσεις δυτικών όπλων. Λόγω της βραδύτητας της ουκρανικής αντεπίθεσης, που ξεκίνησε τον Ιούνιο, οι ουκρανικές αρχές φοβούνται ότι μειώνεται η επιθυμία των Δυτικών να συνεχίσουν να παρέχουν στήριξη στο Κίεβο στον ίδιο βαθμό που το έπρατταν μέχρι τώρα.
Σε αυτό το πλαίσιο η Ουκρανία συγκέντρωσε χθες Παρασκευή στο Κίεβο 252 εταιρείες του αμυντικού τομέα από 30 χώρες σε ένα φόρουμ με στόχο να τις πείσει να εγκατασταθούν στην εμπόλεμη χώρα.
«Ενδιαφερόμαστε να μεταφέρουμε στην Ουκρανία την παραγωγή του απαραίτητου εξοπλισμού για την άμυνά μας (…) και των προηγμένων αμυντικών συστημάτων που χρησιμοποιούν οι στρατιώτες μας τα οποία δίνουν στην Ουκρανία τα καλύτερα αποτελέσματα στο μέτωπο σήμερα», επεσήμανε ο Ζελένσκι.
Στόχος, σύμφωνα με τον Ουκρανό πρόεδρο, «να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο και ισχυρό οπλοστάσιο», την ώρα που η Ρωσία προσπαθεί επίσης να ενισχύσει τις ικανότητές της παραγωγής όπλων.
Ο Ζελένσκι ανακοίνωσε τη δημιουργία μιας «Συμμαχίας αμυντικών βιομηχανιών» στην οποία ήδη συμμετέχουν «δεκατρείς εταιρείες πρώτου πλάνου», όπως διαβεβαίωσε. Επίσης υποσχέθηκε ένα «ειδικό οικονομικό καθεστώς» για τις εταιρείες που θα δεχθούν να εγκατασταθούν στην Ουκρανία.
Όπως εξήγησε ο Ουκρανός πρόεδρος, θα συσταθεί «ένα ειδικό ταμείο για την άμυνα» με στόχο την παραγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού, το οποίο θα χρηματοδοτηθεί κυρίως «από τα έσοδα από τις πωλήσεις κατεσχεμένων ρωσικών ενεργητικών».
Το ζήτημα της εγκατάστασης στην Ουκρανία αμυντικών βιομηχανιών είχε συζητηθεί και κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Ζελένσκι στις ΗΠΑ, σύμφωνα με την ουκρανική προεδρία.
Ο σύμβουλος του Ζελένσκι, Άντριι Γερμάκ, αναφέρθηκε επίσης σε συμφωνία μεταξύ του Κιέβου και της Ουάσινγκτον για την έναρξη «διαπραγματεύσεων» για το θέμα «στο άμεσο μέλλον».
Οι μεσογειακές χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι ηγέτες των οποίων συνεδρίασαν χθες Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου στη Μάλτα, ζήτησαν να υπάρξει μια «ενιαία» και «διαρθρωτική» απάντηση στη μεταναστευτική κρίση, μολονότι η πρωθυπουργός της Ιταλίας Τζόρτζια Μελόνι είχε ανεβάσει τους τόνους, εκφράζοντας νέες επιφυλάξεις για τον ρόλο που διαδραματίζουν οι μη κυβερνητικές οργανώσεις.
«Επαναλαμβάνουμε την αναγκαιότητα μιας σημαντικής αύξησης των προσπαθειών της Ευρωπαϊκής Ένωσης» απέναντι στις χώρες προέλευσης ή διέλευσης των μεταναστών, αναφέρουν στο τελικό ανακοινωθέν τους οι ηγέτες της MED9, στην οποία μετέχουν η Κροατία, η Κύπρος, η Ισπανία, η Γαλλία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Μάλτα, η Πορτογαλία και η Σλοβενία.
Ο οικοδεσπότης της συνόδου, ο πρωθυπουργός της Μάλτας Ρόμπερτ Αμπέλα, συνόψισε τη βούληση συνεργασίας των χωρών δηλώνοντας ότι «το ζήτημα θα πρέπει εν κατακλείδι να αντιμετωπιστεί στη ρίζα του», με «φερέγγυες και σφαιρικές συνεργασίες με τους εταίρους μας της νότιας Μεσογείου». Συνεργασίες στο πρότυπο εκείνης που επιτεύχθηκε με την Τυνησία, υπό τις πιέσεις της Ιταλίας και της Γαλλίας, παρά τις αμφιβολίες που εκφράζουν οι προασπιστές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων για τις πρακτικές που ακολουθεί αυτή η χώρα του Μαγρέμπ.
Οι ηγέτες των κρατών και των κυβερνήσεων διατύπωσαν ένα παρόμοιο μήνυμα. Αρχής γενομένης από την πρωθυπουργό της Ιταλίας. «Αν δεν υπάρξουν δομικές λύσεις, όλος ο κόσμος θα παρασυρθεί από αυτό το πρόβλημα», είπε η Μελόνι, καταγγέλλοντας την «τύφλωση» εκείνων που πιστεύουν ότι μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτή την πρόκληση εφαρμόζοντας εθνικές πολιτικές.
Αυτή η «έκτακτη κατάσταση» απαιτεί «σαφέστατα, μια ευρωπαϊκή, κοινή απάντηση και μας οδηγεί όλους να επιδείξουμε αλληλεγγύη στην Ιταλία», σχολίασε ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν, επιβεβαιώνοντας την απρόσμενη αλλά αυξανόμενη προσέγγιση του Παρισιού με τη Ρώμη.
Ο Μακρόν, που εμφανίζεται προοδευτικός και φιλοευρωπαίος, και η Μελόνι, η οποία εξελέγη πέρσι πρωθυπουργός με το κόμμα Αδέλφια της Ιταλίας, προβάλλοντας ένα εθνικιστικό πολιτικό πρόγραμμα, συναντήθηκαν την Τρίτη στη Ρώμη και συμφώνησαν να συνεργαστούν για να καταπολεμήσουν την παράτυπη μετανάστευση, όπως ανακοίνωσε η Ιταλίδα πρωθυπουργός.
Στο περιθώριο της MED9 οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν επίσης με την πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, με την οποία συζήτησαν την εφαρμογή ενός «σχεδίου δέκα σημείων», το οποίο είχε παρουσιαστεί στα μέσα Σεπτεμβρίου, ώστε να στηριχθεί η Ιταλία για να αντιμετωπίσει την κρίση, με αφορμή το ρεκόρ αφίξεων μεταναστών στη Λαμπεντούζα. Λόγω της κακοκαιρίας, οι αφίξεις σταμάτησαν για μία εβδομάδα, όμως ξανάρχισαν από σήμερα.
Μεταξύ Ιουνίου και Αυγούστου τουλάχιστον 990 άνθρωποι ναυάγησαν στην κεντρική Μεσόγειο, στην προσπάθειά τους να φτάσουν στην Ιταλία ή, σε μικρότερο βαθμό, στη Μάλτα, προερχόμενοι από τη Βόρεια Αφρική, την Τουρκία ή τη Λιβύη, σύμφωνα με μια καταμέτρηση της Unicef, που προειδοποιεί ότι η θάλασσα αυτή μετατρέπεται σε «νεκροταφείο για τα παιδιά και το μέλλον τους». Περίπου 11.600 ασυνόδευτοι ανήλικοι επιχείρησαν να φτάσουν στην Ιταλία από τον Ιανουάριο μέχρι τα μέσα Σεπτεμβρίου, δηλαδή 60% περισσότεροι σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2022, ανέφερε επίσης αυτή η υπηρεσία του ΟΗΕ για την προστασία των παιδιών.
Μελόνι: «Στη Μάλτα υπήρξε θέληση για σοβαρή και γρήγορη αντιμετώπιση του μεταναστευτικού»
H Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι, σε δηλώσεις της αναφέρθηκε στα αποτελέσματα των συζητήσεων με θέμα το μεταναστευτικό και το προσφυγικό. «Υπήρξε θέληση για σοβαρή και γρήγορη αντιμετώπιση του μεταναστευτικού. Αναζητούμε τα επόμενα, ουσιαστικά βήματα», τόνισε η Ιταλίδα πρωθυπουργός.
«Λέμε “ναι” στην πολιτική των επαναπατρισμών αλλά πρέπει να γίνει σε ευρωπαϊκό επίπεδο, όπως ήδη άρχισε δηλαδή να γίνεται με τις επισκέψεις του επιτρόπου Μαργαρίτη Σχοινά σε σειρά αφρικανικών χωρών. Παράλληλα, είναι σημαντική η συνεργασία με την Τυνησία και, απ΄ ότι γνωρίζω, οι σχετικοί ευρωπαϊκοί πόροι θα αποδεσμευθούν σύντομα», πρόσθεσε.
«Οι χώρες της MED9 βοηθούν στο να γίνουν βήματα προόδου, τα οποία θέλουμε να μετατραπούν σε συγκεκριμένα έργα», είπε η Μελόνι και επανάλαβε ότι η ανακατανομή, για την Ιταλία, δεν αποτελεί προτεραιότητα. Η κύρια προτεραιότητα για τη χώρα της είναι η εξωτερική διάσταση.
«Το Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το ‘Ασυλο βελτιώνει την προηγούμενη κατάσταση, αλλά θεωρούμε ότι οι τροποποιήσεις που ζητά η Γερμανία για τις ΜΚΟ αποτελούν βήμα πίσω. Ζητήσαμε χρόνο και θα μπορούσαμε, τότε, να ζητήσουμε και εμείς τροποποίηση βάσει της οποίας η χώρα που ευθύνεται για τους μετανάστες πρέπει να είναι εκείνη της σημαίας που φέρει το πλοίο ΜΚΟ που τους περισυλλέγει», δήλωσε η Μελόνι στους δημοσιογράφους. Η Ιταλίδα πρωθυπουργός υπογράμμισε δε ότι «και στη Μάλτα, πολλοί κατέστησαν σαφές ότι οι ΜΚΟ δεν είναι όλες ίδιες».
Σε σχέση με την πρότασή της για ναυτική αποστολή στην κεντρική Μεσόγειο υπογράμμισε: «Εννοώ, ασφαλώς, ότι πρέπει να γίνει σε συνεργασία με τις αφρικανικές χώρες. Υπάρχει η αποστολή Irini, η οποία λειτουργεί αποτελεσματικά, ενώ θα μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή το τρίτο μέρος της ευρωπαϊκής αποστολής Sophia, η οποία δεν ενεργοποιήθηκε ποτέ. Πρέπει, όμως, να συζητήσουμε με τις βορειοαφρικανικές αρχές».
Μιλώντας για την Τυνησία, η επικεφαλής της ιταλικής κυβέρνησης υπογράμμισε ότι πρέπει να εξακριβωθεί αν η ευρωπαϊκή οικονομική βοήθεια, μπορεί να αποσυνδεθεί από τη συμφωνία της χώρας με το ΔΝΤ. Αναφερόμενη, τέλος, στην ιταλική οικονομία, δήλωσε ότι «δεν υπάρχει κίνδυνος να συσταθεί νέα κυβέρνηση, τεχνοκρατικού χαρακτήρα» και ότι «η Ιταλία, το επόμενο έτος, θα αναπτυχθεί περισσότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ενώ το σπρεντ της έχει αρχίσει να κατεβαίνει».
Κυρ. Μητσοτάκης: «Να αποφασίζει η Ευρώπη ποιος μπαίνει στην ΕΕ και όχι οι διακινητές»
«Να ασκήσουμε ένα δικαίωμα το οποίο δεν μπορούμε να εκχωρήσουμε σε διακινητές. Διότι αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα: οι διακινητές είναι αυτοί που αποφασίζουν ποιος θα μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό πρέπει να αλλάξει». Αυτό τόνισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης μετά τη λήξη των εργασιών της Συνόδου Κορυφής EUMED9 στη Μάλτα, η οποία ασχολήθηκε μεταξύ άλλων και με το μεταναστευτικό πρόβλημα στην Ευρώπη.
Ο κος Μητσοτάκης επεσήμανε ότι οι ηγεσίες της Ευρώπης χρειάζεται να καθορίσουν με δικούς τους όρους «ποιος θα εισέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση» και ότι η ΕΕ πρέπει να επικεντρωθεί στους επαναπατρισμούς, διασφαλίζοντας ότι οι άνθρωποι που δεν δικαιούνται άσυλο θα επιστρέφουν στη χώρα καταγωγής τους. Παράλληλα, ο πρωθυπουργός σημείωσε ότι η Ευρώπη, πέραν όλων αυτών, πρέπει να εστιάσει στις νόμιμες οδούς για μετανάστευση.
Ο κος Μητσοτάκης στη δήλωση του αναφέρθηκε επίσης στην κλιματική κρίση και στην οικονομία.
Για την οικονομία στην ΕΕ ανέφερε ότι δεν μπορούμε να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος και είπε ότι «γνωρίζουμε λάθη που έγιναν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ουσιαστικά ανάγκασαν χώρες να προβούν σε πολύ απότομη δημοσιονομική προσαρμογή, “βυθίζοντάς” τες σε πολύ μεγαλύτερη ύφεση».
Πρότεινε την επιστροφή στο πλαίσιο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την οποία χαρακτήρισε ισορροπημένη σε ό,τι αφορά την αυξημένη ευελιξία αλλά και την ιδιοκτησία, ώστε τα κράτη-μέλη να εκπονούν τη δική τους δημοσιονομική «διαδρομή» για να πετύχουν τη δημοσιονομική προσαρμογή.
Παράλληλα, τόνισε ότι πρέπει να δημιουργηθεί χώρος για τις κρίσιμες επενδύσεις που χρειάζονται οι ευρωπαϊκές χώρες, ώστε να προστατευτεί η στρατηγική αυτονομία τους, είτε πρόκειται για την άμυνα είτε για σημαντικές συλλογικές επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση.
Για την κλιματική κρίση ο κος Μητσοτάκης παρατήρησε ότι επηρεάζει τη Μεσόγειο με δυσανάλογα έντονο τρόπο και κάλεσε τους ηγέτες της ΕΕ να αναλάβουν από κοινού δράση.
Αναλυτικά η δήλωση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη:
«Αγαπητέ Ρόμπερτ (Αμπέλα), σε ευχαριστώ για την υπέροχη φιλοξενία και την καταπληκτική τοποθεσία που διάλεξες γι’ αυτήν τη συνάθροιση. Σε ευχαριστώ, επίσης, για την πολύ περιεκτική σύνοψη της συζήτησης που είχαμε και η οποία αποτυπώθηκε στην κοινή δήλωση που μόλις συμφωνήθηκε.
»Δεν θέλω να επαναλάβω όσα ειπώθηκαν από τους προηγούμενους ομιλητές. Επιτρέψτε μου να κάνω τρεις γρήγορες παρατηρήσεις: πρώτον, όσον αφορά την κλιματική κρίση, σας ευχαριστώ όλους για την υποστήριξη που προσφέρατε στην Ελλάδα κατά τη διάρκεια ενός πάρα πολύ δύσκολου καλοκαιριού, όταν αντιμετωπίσαμε κάποιες από τις χειρότερες πυρκαγιές και σίγουρα τις χειρότερες πλημμύρες στην ιστορία της χώρας μας. Θα πρέπει να είναι προφανές σε όλους μας, πιστεύω, ότι η κλιματική κρίση επηρεάζει τη Μεσόγειο με δυσανάλογα έντονο τρόπο. Αυτό δεν πρέπει να αποτελεί μόνο αιτία ανησυχίας, αλλά και λόγο για όλους μας να αναλάβουμε άμεσα δράση.
»Σας ευχαριστώ όλους που συμφωνείτε με το περιεχόμενο της επιστολής που σας έστειλα, η οποία ουσιαστικά μας προτρέπει, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, να δώσουμε πολύ μεγαλύτερη έμφαση στην προσαρμογή και ειδικότερα στην αρωγή μετά από φυσικές καταστροφές και στη διαχείριση των πολύ δαπανηρών συνεπειών αυτών των καταστροφών, όπως γνωρίζουμε πολύ καλά τόσο εμείς όσο και οι Σλοβένοι φίλοι μας.
»Μας παροτρύνει, όμως, να έχουμε μια πιο ολοκληρωμένη συνεργασία σε ζητήματα και θέματα πρόληψης, προκειμένου να διασφαλίσουμε ότι υπάρχει μια λογική ισορροπία μεταξύ της φιλόδοξης ατζέντας μας για τον μετριασμό των επιπτώσεων, η οποία ωστόσο είναι μακροπρόθεσμη, και των άμεσων αναγκών μας για προσαρμογή. Διότι θεωρώ ότι αυτός είναι ο μόνος τρόπος για να εξασφαλίσουμε ότι οι λαοί μας θα συνεχίσουν να συμμετέχουν στην πράσινη μετάβαση. Καθώς αυτή τη στιγμή είναι σαφές σε εμένα ότι δεν πρόκειται για μια ισορροπημένη προσέγγιση, ιδίως αν εξετάσουμε τα ευρωπαϊκά χρήματα που είναι διαθέσιμα για την άμεση ανακούφιση από τις καταστροφές.
»Δεν πρέπει, ασφαλώς, να ξεχνάμε ότι αυτές οι καταστροφές δεν επηρεάζουν μόνο τις χώρες μας στην Ευρώπη, αλλά και τις χώρες της Νότιας Γειτονιάς. Όταν μια καταστροφή πλήττει μια χώρα που έχει σημαντικά προβλήματα όσον αφορά στη λειτουργία του κράτους, η καταστροφή πολλαπλασιάζεται. Η ίδια καταιγίδα που κόστισε τη ζωή σε λιγότερους από 20 ανθρώπους στην Ελλάδα είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους περισσότεροι από 10.000 άνθρωποι στη Λιβύη. Αυτή είναι η διαφορά στο τι προκαλεί η κλιματική αλλαγή όταν πλήττει μια καλά οργανωμένη χώρα έναντι μιας χώρας που αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα.
»Σχετικά με τη μετανάστευση, δεν θα μπορούσα να συμφωνήσω περισσότερο με όσα ειπώθηκαν από την Ιταλίδα πρωθυπουργό Τζόρτζια Μελόνι και τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν όσον αφορά στο να επικεντρωθούμε στο σχέδιο δράσης 10 σημείων που συνέταξε η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Πιστεύω ότι έχουμε σημειώσει μεγάλη πρόοδο σε ευρωπαϊκό επίπεδο, αναγνωρίζοντας τη σημασία της εξωτερικής διάστασης του μεταναστευτικού προβλήματος και, εν τέλει, την ανάγκη να καθορίσουμε με δικούς μας όρους ποιος θα εισέρχεται στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθώς έγκειται σε εμάς, ως κυρίαρχα κράτη αλλά και ως μέλη της ευρωπαϊκής μας οικογένειας, να ασκήσουμε ένα δικαίωμα το οποίο δεν μπορούμε να εκχωρήσουμε σε διακινητές. Διότι αυτό ακριβώς κάνουμε σήμερα: οι διακινητές είναι αυτοί που αποφασίζουν ποιος θα μπει στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτό πρέπει να αλλάξει.
»Πρέπει να είμαστε πολύ αποτελεσματικότεροι, διασφαλίζοντας ότι μη αξιόπλοα σκάφη δεν θα αποπλέουν από τις ακτές των γειτονικών χωρών και δεν θα θέτουν σε κίνδυνο ανθρώπινες ζωές, σε ένα πολύ επικίνδυνο ταξίδι. Πρέπει να συνεργαστούμε περισσότερο με τις χώρες διέλευσης, κάτι που προσπαθούμε να κάνουμε, για παράδειγμα, με την Τουρκία. Πρέπει να επικεντρωθούμε στους επαναπατρισμούς και να διασφαλίσουμε ότι οι άνθρωποι που δεν δικαιούνται άσυλο θα επιστρέφουν στη χώρα καταγωγής τους. Τέλος, φυσικά, πρέπει να εστιάσουμε στις νόμιμες οδούς για μετανάστευση. Από τη στιγμή που επιδεικνύουμε μεγαλύτερη επαγρύπνηση για την προστασία των συνόρων μας, πρέπει ως αντίβαρο να προσφέρουμε ευκαιρίες στους ανθρώπους που μπορούν να έρθουν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και να μας βοηθήσουν να στηρίξουμε την οικονομική μας ανάπτυξη, αλλά με ασφαλή τρόπο και – το ξαναλέω – με τους δικούς μας όρους.
»Κλείνοντας, όσον αφορά τα ζητήματα οικονομικής διακυβέρνησης, θα επαναλάβω ότι συμφωνώ με όσα έχουν ήδη ειπωθεί. Δύο σύντομες παρατηρήσεις θα κάνω μόνο. Δεν μπορούμε να επαναλάβουμε τα λάθη του παρελθόντος. Γνωρίζουμε λάθη που έγιναν σε ευρωπαϊκό επίπεδο και ουσιαστικά ανάγκασαν χώρες να προβούν σε πολύ απότομη δημοσιονομική προσαρμογή, “βυθίζοντάς” τες σε πολύ μεγαλύτερη ύφεση.
»Πιστεύω ότι πρέπει να επιστρέψουμε στο πλαίσιο της αρχικής πρότασης της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία εκτιμούμε ότι ήταν ιδιαίτερα ισορροπημένη σε ό,τι αφορά την αυξημένη ευελιξία αλλά και την ιδιοκτησία, ώστε τα κράτη-μέλη να εκπονούν τη δική τους δημοσιονομική “διαδρομή” για να πετύχουν τη δημοσιονομική προσαρμογή.
»Και, ασφαλώς, πρέπει να δημιουργήσουμε χώρο για τις κρίσιμες επενδύσεις που χρειαζόμαστε ώστε να προστατεύσουμε τη στρατηγική αυτονομία μας, είτε πρόκειται για την άμυνα είτε μιλάμε για σημαντικές συλλογικές επενδύσεις στην πράσινη μετάβαση. Διότι διαφορετικά θα βρεθούμε σε μία θέση όπου άλλες χώρες ή άλλες μεγάλες ομάδες κρατών θα κάνουν αυτές τις επενδύσεις, ενώ εμείς θα υφιστάμεθα περιορισμούς από τους δημοσιονομικούς κανόνες που επιβάλλουμε στους εαυτούς μας σε μία συγκυρία όπου πρέπει να επενδύσουμε περισσότερο.
»Επιτρέψτε μου να ολοκληρώσω με αυτό την τοποθέτησή μου. Σε ευχαριστώ πολύ Robert, για την εξαιρετική φιλοξενία. Εύχομαι τα καλύτερα στην Κύπρο και προσβλέπω στην επίσκεψή μου εκεί για την 11η Σύνοδο ενός σχήματος συνεργασίας που έχει αποδειχθεί, πιστεύω, πολύ επιτυχημένο και εποικοδομητικό.»
Με την αύξηση των τροφίμων και συστατικών γενετικής μηχανικής στην αγορά, οι γιατροί προειδοποιούν για άλλη μια φορά τους καταναλωτές για τις επιβλαβείς συνέπειες που έχουν αυτά τα προϊόντα στην υγεία τους.
Το υπουργείο Γεωργίας των ΗΠΑ (USDA) ορίζει τα τρόφιμα γενετικής μηχανικής (bioengineering ) ως ένα καταναλώσιμο προϊόν που «περιέχει ανιχνεύσιμο γενετικό υλικό το οποίο έχει τροποποιηθεί μέσω συγκεκριμένων εργαστηριακών τεχνικών και το οποίο δεν μπορεί να δημιουργηθεί μέσω συμβατικής αναπαραγωγής ή να βρεθεί στη φύση».
Την 1η Ιανουαρίου 2022, το εν λόγω υπουργείο εφάρμοσε ένα νέο πρότυπο γνωστοποίησης για τα τρόφιμα γενετικής μηχανικής, οπότε οι κατασκευαστές πρέπει πλέον να αναγράφουν στην ετικέτα των τροφίμων τους όρους «γενετικής μηχανικής» ή «γενετικά τροποποιημένα», ώστε οι καταναλωτές να γνωρίζουν τι αγοράζουν.
Η ενημέρωση του κοινού είναι μια καλή αρχή. Ωστόσο, επειδή τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα δεν έχουν δοκιμαστεί επαρκώς, ο Δρ Σαϊέντ Χάιντερ (Dr. Syed Haider) διατηρεί τις επιφυλάξεις του.
Ο Δρ Σαγιέντ Χάιντερ στο Ντάλλας του Τέξας, στις 28 Απριλίου 2023. (York Du/The Epoch Times)
Κρυμμένοι κίνδυνοι
«Οι πιθανές επιπτώσεις στον ανθρώπινο οργανισμό όταν καταναλώνονται γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα είναι άγνωστες», δήλωσε ο Δρ Χάιντερ στην Epoch Times, προσθέτοντας: «Η ίδια η τροφή θα μπορούσε να είναι τοξική. Θα μπορούσε να προκαλέσει αλλεργικές αντιδράσεις ή να ενισχύσει την ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά. Θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει ανοσοκαταστολή ή καρκίνο και υπάρχουν ενδείξεις ότι όλα αυτά συμβαίνουν»
«Ο τρόπος με τον οποίο λειτουργεί η τεχνολογία της γενετικής μηχανικής για τα τρόφιμα», εξήγησε ο Δρ Χάιντερ, «είναι ότι παίρνεις ένα γονίδιο από κάποιον άλλο οργανισμό και το εισάγεις, κάπως τυχαία, στον γενετικό κώδικα του τροφίμου που θέλεις να κατασκευάσεις».
«Το πρόβλημα», είπε, «είναι ότι δεν καταλαβαίνουμε πραγματικά τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί ο γενετικός κώδικας των οργανισμών, δεν αποκλείεται λοιπόν να παρεμβαίνουμε στον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσονται τα τρόφιμα. Ίσως δημιουργήσουμε νέες τοξίνες στην τροφή ή μπορεί να αυξηθούν οι τοξίνες που υπήρχαν ήδη στην τροφή- μπορεί ακόμη και να αυξηθεί η ποσότητα των τοξινών που απορροφά η τροφή»
«Αυτή η τεχνολογία βρίσκεται ακόμα στα σπάργανα», επεσήμανε. «Παίζουμε με πράγματα που δεν κατανοούμε πλήρως, κάτι που θεωρώ πραγματικά τρομακτικό, ειδικά εφόσον δεν ελέγχουμε ποια είναι τα τελικά αποτελέσματα. Πρόκειται για μια εξέλιξη αυτού που συμβαίνει με την ‘πράσινη επανάσταση’ εδώ και δεκαετίες.»
Ο Δρ Χάιντερ ενοχλείται από την τρέχουσα πορεία χειραγώγησης των πηγών τροφίμων, ενώ παράλληλα οι καταναλωτές πείθονται ότι πρόκειται για μια ασφαλή και υγιεινή εναλλακτική λύση σε σχέση με τα φυσικά τρόφιμα που αντικαθίστανται.
«Ακούμε συνεχώς ότι αυτό είναι απαραίτητο, ότι θα λιμοκτονούσαμε χωρίς αυτή την πράσινη επανάσταση και τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα. Αλλά αυτό δεν είναι αλήθεια», επέμεινε.«Εισάγουμε την τεχνολογία σε πράγματα που δεν την είχαν ποτέ ανάγκη εξ αρχής, και υπάρχουν πολλές παρενέργειες και κρυφές βλάβες, που πρόκειται να φανούν περισσότερο μελλοντικά»
Η Αμερικανική Αντικαρκινική Εταιρεία παραδέχθηκε ότι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα «μπορεί να δημιουργήσουν ουσίες που θα μπορούσαν να προκαλέσουν αντιδράσεις» σε άτομα με αλλεργίες «ή να οδηγήσουν σε υψηλά επίπεδα ενώσεων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν άλλες επιπτώσεις στην υγεία».
«Ωστόσο», πρόσθεσε, «προς το παρόν δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα τρόφιμα που κυκλοφορούν σήμερα στην αγορά και περιέχουν γενετικά τροποποιημένα συστατικά ή οι ουσίες που βρίσκονται σε αυτά είναι επιβλαβή για την ανθρώπινη υγεία ή ότι θα μπορούσαν είτε να αυξήσουν είτε να μειώσουν τον κίνδυνο καρκίνου».
Παρομοίως, και ενώ η Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής αναγνωρίζει ότι υπάρχει «πλήθος πολυσυστηματικών παρενεργειών που αναφέρονται από τους λήπτες των εμβολίων» – όπως αναφυλαξία, βελτιώσεις εξαρτώμενες από αντισώματα και θάνατοι – οι άνθρωποι συνεχίζουν να ακούνε ότι τα εμβόλια mRNA είναι ασφαλή.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, η Αμερικανική Ιατρική Ένωση, η Εθνική Ακαδημία Επιστημών και η Αμερικανική Ένωση για την Προώθηση της Επιστήμης λένε στους καταναλωτές ότι τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και συστατικά «είναι ασφαλή».
Ωστόσο, υπάρχουν στοιχεία που αποδεικνύουν ότι δεν είναι ασφαλή.
Ο Δρ Χάιντερ αναφέρθηκε σε μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από το The Lancet στις 16 Οκτωβρίου 1999, η οποία αφορούσε τη σίτιση αρουραίων με γενετικά τροποποιημένες πατάτες.
«Υπήρχαν επιζήμιες αλλαγές στην ανάπτυξη των οργάνων τους, στο μεταβολισμό και στη λειτουργία του ανοσοποιητικού τους συστήματος», τόνισε.
Δυστυχώς, είπε, «όποιος δημοσιεύει κάτι τέτοιο θα δεχτεί επίθεση και, πράγματι, όσοι το έκαναν δέχτηκαν επίθεση».
«Ακριβώς όπως και με τις μεγάλες φαρμακευτικές εταιρείες, υπάρχουν ερωτήσεις που δεν μπορούν να τεθούν και έρευνες που δεν μπορούν να γίνουν, επειδή όλη η χρηματοδότηση για την έρευνα σε αυτούς τους τομείς προέρχεται από τις μεγάλες εταιρείες και την κυβέρνηση, και η κυβέρνηση συνεργάζεται στενά με τις εταιρείες», εξήγησε, λέγοντας: «Υπάρχει μια ‘περιστρεφόμενη πόρτα’ μεταξύ της κυβέρνησης και αυτών των εταιρειών.»
Ανησυχεί επίσης για τον «συνεχή κίνδυνο», καθώς οι εταιρείες «συνεχίζουν να τροποποιούν τα τρόφιμα με νέους τρόπους». Ένα παράδειγμα είναι ο τρόπος με τον οποίο κάνουν ενέσεις στα ζώα με εμβόλια mRNA.
«Οι υποστηρικτές όλων αυτών θα πουν ότι είναι απαραίτητο. Αλλά είναι μια διαστρεβλωμένη εκδοχή της πραγματικότητας που προβάλλεται από ανθρώπους που έχουν όφελος και δεν επιτρέπουν σε κανέναν με άλλη άποψη να δημοσιεύσει οτιδήποτε», υποστηρίζει ο Δρ Χάιντερ. «Αν μάλιστα επιχειρηματολογήσεις εναντίον της αναγκαιότητας της γενετικής τροποποίησης, σε αποκαλούν αντιεπιστημονικό.»
«Ίσως τελικά να βγαίνει στην επιφάνεια η πραγματική τους ατζέντα, που είναι η ερήμωση», πρότεινε. «Θα έλεγα ότι όλα όσα έκαναν μέχρι τώρα ισχυριζόμενοι ότι βελτιώνουν την παραγωγικότητα και την απόδοση ήταν στην πραγματικότητα μέρος του λόγου για τον οποίο γινόμαστε όλο και πιο άρρωστοι και πεθαίνουμε όλο και νωρίτερα.
»Η τροφή υποτίθεται ότι μας κρατάει υγιείς. Αλλά η τροφή που τρώμε τα τελευταία 50 χρόνια στην πραγματικότητα προκαλεί παχυσαρκία, καρκίνο, ανοσοκαταστολή, αλλεργικές αντιδράσεις, αυτοάνοσα και τοξικότητα σε όλα τα όργανά μας.»
Διαβάζετε την ετικέτα!
Στις 19 Απριλίου, η βουλευτής Χόλλυ Τζόουνς (R-Missouri) κατέθεσε ένα δισέλιδο νομοσχέδιο, το HB 1169. Σύμφωνα με το νομοσχέδιο, οι παραγωγοί, οι διανομείς και οι έμποροι προϊόντων «που έχουν τη δυνατότητα να μολύνουν ένα άτομο με μια ασθένεια ή να εκθέσουν ένα άτομο σε γενετικά τροποποιημένο υλικό» πρέπει να φέρουν «εμφανώς την ένδειξη ‘Προϊόν γονιδιακής επεξεργασίας’».
«Αυτό αφορά τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και τα κρέατα που καλλιεργούνται στο εργαστήριο», δήλωσε η κα Τζόουνς στην Epoch Times, σημειώνοντας πως «θέλουν να φτάσουμε στο σημείο να αρχίσουμε να τρώμε ζωύφια».
Το Get Better Wellness δημοσίευσε τον Αύγουστο του 2022 ότι αν σε μια ετικέτα αναγράφεται «Acheta domesticus», αναφέρεται σε γρύλους. «Κάποιοι το κρύβουν αποκαλώντας το “Acheta Protein” και προωθώντας το ως μια εξαιρετική εναλλακτική λύση στη ζωική πρωτεΐνη», έγραφε το δημοσίευμα.
Ωστόσο, μια μελέτη του Food Chemistry τον Ιούνιο του 2021 αποκάλυψε ότι η κατανάλωση γρύλων μπορεί να αποβεί θανατηφόρα για όσους έχουν αλλεργία στα οστρακοειδή.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε από την Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής βρήκε παράσιτα σε περισσότερο από το 81% των εκτροφείων εντόμων που εξέτασαν οι ερευνητές – στο 30% αυτών των περιπτώσεων, τα παράσιτα αυτά θα μπορούσαν να προκαλέσουν ασθένεια στον άνθρωπο.
Όπως σημείωσε η κα Τζόουνς: «Γνωρίζουμε επίσης ότι πολλά από αυτά τα βιο-μηχανοποιημένα τρόφιμα προκαλούν καρκίνο.
«Έχοντας άγνοια για τα τρόφιμα βιολογικής μηχανικής, καθώς και για τα κρέατα που καλλιεργούνται στο εργαστήριο, οι άνθρωποι πραγματικά δεν έχουν ιδέα τι τρώνε», εξήγησε. «Αν διαβάσετε οποιεσδήποτε πληροφορίες σχετικά με το κρέας που καλλιεργείται στο εργαστήριο, είναι απολύτως εκπληκτικό το ότι μπορούν και το πλασάρουν ως μια καλή εναλλακτική λύση για τη φυσική τροφή που μας έδωσε ο Κύριος, όπως είναι τα σιτηρά, τα ψάρια και τα κοτόπουλα.»
Αυτό που ενδιαφέρει την κα Τζόουνς είναι «πόσοι άνθρωποι την πατάνε και το επιτρέπουν».
«Θα επαναφέρω αυτό το νομοσχέδιο», υποσχέθηκε. «Θα το επαναφέρω στην επόμενη νομοθετική περίοδο, τον Ιανουάριο, επειδή οι άνθρωποι πρέπει να γνωρίζουν τι είδους τρόφιμα τους προσφέρονται και τι περιέχουν, ώστε, στη συνέχεια, να μπορούν να λάβουν μια τεκμηριωμένη απόφαση για το αν θα τα φάνε.»
Τόνισε ότι οι άνθρωποι πρέπει να «διαβάζουν τις ετικέτες».
«Απλά πάρτε μια κονσέρβα σούπας. Δεν μπορείτε καν να προφέρετε τα μισά από αυτά τα συστατικά», είπε. «Βάζουν όλο και περισσότερες χημικές ουσίες σε ό,τι τρώμε. Όσο πιο άρρωστοι είμαστε, τόσο περισσότερα χρήματα βγάζει η Μεγάλη Φαρμακοβιομηχανία, οπότε θέλουν να είμαστε χοντροί, άρρωστοι και σχεδόν νεκροί, ώστε να μπορέσουν να μας δώσουν μια θεραπεία ή μια αγωγή».
Γινόμαστε όλο και πιο άρρωστοι
Ο Δρ Έρικ Νάπουτε είναι πιστοποιημένος πάροχος πρωτοβάθμιας περίθαλψης, με έδρα το Μιζούρι. Είναι αδειούχος χειροπράκτης, πιστοποιημένος γιατρός φυσικής ιατρικής και ειδικός εσωτερικής υγείας. Είναι, επίσης, πιστοποιημένος διατροφολόγος με υποτροφίες προηγμένης κατάρτισης και πιστοποιήσεις στη λειτουργική νευρολογία, την ορθομοριακή διατροφή, την εσωτερική υγεία και την προηγμένη εμβιομηχανική.
Ο Δρ Νάπουτε λέει ότι συχνά σκέφτεται «πού ήμασταν για να δει «πού πηγαίνουμε».
Θυμάται 20 χρόνια πριν, όταν τα βιο-τροποποιημένα τρόφιμα έφτασαν για πρώτη φορά στην αγορά με τον όρο «ΓΤΟ» ή «Γενετικά Τροποποιημένοι Οργανισμοί» και η Monsanto ισχυριζόταν ότι πρόκειται για την «πρόσθεση χημικών ενώσεων, όπως η γλυφοσάτη, στα τρόφιμα».
«Από τότε κρούαμε τον κώδωνα του κινδύνου για τα πιθανά προβλήματα με τα γενετικά τροποποιημένα τρόφιμα και για το ότι δεν είναι συμβατά με το ανθρώπινο γονιδίωμά μας», δήλωσε ο Δρ Νάπουτε στην Epoch Times.
Όπως εξήγησε ο Δρ Νάπουτε, το σώμα μας απορροφά την τροφή και τα μετατρέπει σε θρεπτικές ουσίες. Το πρόβλημα, είπε, προκύπτει όταν καταναλώνουμε «κάτι που το γονιδίωμά μας δεν αναγνωρίζει».
«Το σώμα το αντιλαμβάνεται ως ξένο εισβολέα και πολλές φορές είδαμε να αρχίζει αυτό που ονομάζουμε γαστρεντερική λευκοκυττάρωση, δηλαδή όταν τρώτε κάτι και έχετε μια υπερανοσολογική αντίδραση στο [γαστρεντερικό] σύστημα. Εάν αυτό γίνεται κατ’ επανάληψη, μπορεί να οδηγήσει σε αυτοάνοσες καταστάσεις και να προκαλέσει προβλήματα όπως το σύνδρομο διαρροής του εντέρου.»
Ο Δρ Χάιντερ είδε, επίσης, μια σημαντική αύξηση των νευροαναπτυξιακών προβλημάτων. Όλο και περισσότερα παιδιά εμφανίζουν διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ) και αυτισμό. Σε μεγαλύτερους ασθενείς, βλέπει νευροεκφυλιστικές φθορές.
Ερωτώμενος για το νομοσχέδιο που εισήγαγε πρόσφατα η κα Τζόουνς, το νομοσχέδιο 1169 της Βουλής των Αντιπροσώπων (pdf), είπε ότι εξεπλάγη που «το νομοσχέδιο δεν βγήκε ποτέ από την επιτροπή».
Ενώ οι λομπίστες έδωσαν στους νομοθέτες ψευδείς πληροφορίες και οι νομοθέτες «επανέλαβαν όλα τα σημεία συζήτησης που τους έδωσαν οι λομπίστες» για να δικαιολογήσουν την κατάργηση του μέτρου, είπε, «η Χόλλυ Τζόουνς έλαβε δεκάδες χιλιάδες τηλεφωνήματα υπέρ του νομοσχεδίου της».
«Αυτό δεν είναι σύνηθες», σημείωσε. «Κανονικά, λαμβάνεις 20 ή 30 ή ίσως και 100 κλήσεις – όχι δεκάδες χιλιάδες κλήσεις από όλη τη χώρα. Αυτό δείχνει ότι οι πολίτες θεωρούν αυτό το θέμα πολύ σοβαρό. Οι μόνες αντιδράσεις για το νομοσχέδιο προήλθαν από τους λομπίστες.»
Αυτό που κάνει τον Δρα Νάπουτε αισιόδοξο είναι ότι «πολλοί άνθρωποι είναι υποψιασμένοι και δικαίως».
«Το επόμενο ανησυχητικό ερώτημα αφορά αυτά που δεν μας λένε ότι περιέχονται στα τρόφιμά μας”» υποστήριξε. «Ως έθνος, γινόμαστε όλο και πιο άρρωστοι.»
«Η ερώτησή μου είναι η εξής: Γιατί να προσπαθούν να κρύψουν κάτι, αν αυτό είναι ασφαλές;»
Περισσότερα πλαστικά μίας χρήσης, περιλαμβανομένων των μικροσφαιριδίων, των συσκευασμένων φιστικιών και των μπαλονιών, καταργούνται σταδιακά σε όλη την Αυστραλία.
Το Κουίνσλαντ, η Νότια Αυστραλία (ΝA) και η Δυτική Αυστραλία (ΔA) εισήγαγαν νέες απαγορεύσεις διαφόρων βαθμών την 1η Σεπτεμβρίου.
Και οι τρεις πολιτείες απαγόρευσαν τη χρήση μπατονέτας με πλαστικό στέλεχος, ενώ η ΔA απαγόρευσε επίσης τα συσκευασμένα φιστίκια , τα μικροσφαιρίδια, τα πλαστικά κύπελλα και τους δίσκους για το ωμό κρέας.
Ο υπουργός Περιβάλλοντος της Δ. Αυστραλίας Ρης Γουίτμπυ (Reece Whitby) δήλωσε ότι η ανταπόκριση των επιχειρήσεων ήταν εξαιρετικά υποστηρικτική. «Θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε μια προσέγγιση κοινής λογικής και εκπαίδευσης για την επιβολή αυτών των απαγορεύσεων», δήλωσε ο κος Γουίτμπυ. Στη Ν. Αυστραλία, πρόκειται να απαγορευτούν οι πλαστικές θήκες για πίτσα, όπως και τα μπολ και τα πιάτα μιας χρήσης, ενώ η κυβέρνηση διαβεβαιώνει τις επιχειρήσεις ότι υπάρχουν μεταβατικά προγράμματα.
Η κυβέρνηση του Κουήνσλαντ έχει επίσης απαγορεύσει τις μικρές χάντρες και τα συσκευασμένα φιστίκια, καθώς και τη μαζική χρήση μπαλονιών με ήλιον.
Με τον τρόπο αυτό, το Κουήνσλαντ ευθυγραμμίζεται με όλες τις άλλες πολιτείες, εκτός από τη Νέα Νότια Ουαλλία και την επικράτεια της αυστραλιανής πρωτεύουσας (ACT).
Στην Αυστραλία δεν υπάρχει κάποιο γενικό σχέδιο-πλαίσιο για τα πλαστικά, αφήνοντας τις πολιτείες και τις επικράτειες να ψηφίζουν αυτόνομα απαγορεύσεις, κάτι που δυσαρεστεί την Ένωση Λιανοπωλητών Αυστραλίας.
«Η παράλληλη εφαρμογή τριών διαφορετικών συνόλων κανονισμών, σε τρεις διαφορετικές πολιτείες ενισχύει τα υλικοτεχνικά προβλήματα που προκαλούνται από την κατά πολιτεία εφαρμογή, καταδεικνύοντας την ανάγκη για εθνική ευθυγράμμιση», δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της ένωσης Πωλ Ζάχρα.
«Τα μέλη μας μας είπαν ότι θα μπορούσαμε να είχαμε αφήσει τα πλαστικά μιας χρήσης πολύ πιο γρήγορα αν είχαμε ένα εθνικό πλαίσιο και ένα εθνικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα.»
Ο κος Ζάχρα δήλωσε ότι ο οργανισμός των λιανοπωλητών θα συνεχίσει να υποστηρίζει τις κυβερνήσεις να υιοθετήσουν την προσέγγιση της «εκπαίδευσης πριν από την επιβολή» των απαγορεύσεων.
«Έχετε δει φαντάζομαι την πρώτη σκηνή στην πρόσφατη ταινία του James Bond, “Spectre”; Εκεί όπου ένα ελικόπτερο εκτελεί περιστροφές και loop στον αέρα; Αυτό ήταν ένα από τα δικά μας ελικόπτερα και στα χειριστήρια είναι συνάδελφος μου στην ομάδα μας από τις ΗΠΑ, ενώ το ελικόπτερο είναι όμοιο με αυτό που πετά στην πόλη σας. Έχουμε δύο τέτοια στη ευρωπαϊκή μας βάση στην Αυστρία και δύο στις ΗΠΑ. Είναι τα μόνα με τις εγκρίσεις που απαιτούνται για τέτοια αεροβατικά…».
Ο ήρεμος και χαμογελαστός χειριστής ελικοπτέρων Μίρκο Φλάιμ ξεκινά τη συζήτηση διηγούμενος με υπερηφάνεια μια εμβληματική σκηνή που εκτέλεσαν με μαεστρία οι «εναέριοι κασκαντέρ» της ομάδας The Flying Bulls (Οι Ιπτάμενοι Ταύροι), που ειδικεύονται παγκοσμίως στα εναέρια σόου και τις επιδείξεις πτήσης (airshow και display flying). «Όλα όσα κάνουμε δείχνουν επικίνδυνα, αλλά κάθε λεπτομέρεια μιας εναέριας μανούβρας μας έχει μελετηθεί και προετοιμαστεί με απόλυτη προσοχή στη λεπτομέρεια», προσθέτει ο κος Φλάιμ. Tην ίδια ώρα και λίγο πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα του εντυπωσιακού show με το μονοκινητήριο της Formula 1 στο πλακόστρωτο χθες Σάββατο, οι μηχανικοί της ομάδας του Μίρκο ολοκλήρωναν τους τελευταίους ελέγχους στην εναέρια μηχανή με την οποία γυρίζει όλο τον κόσμο.
Χορεύοντας στον αέρα με ένα …κουτί 2400 κιλών
Λίγη ώρα μετά, το βάρους 2.400 κιλών, πρώην ελικόπτερο της Αστυνομίας στρατιωτικών προδιαγραφών BO 105 θα εκτελέσει δύο ακροβατικές πτήσεις μπροστά και πάνω από ένα κατάμεστο παραλιακό μέτωπο. Ο Μίρκο Φλάιμ θα κάνει ελιγμούς που το κοινό σίγουρα αγνοεί πως υπό κανονικές συνθήκες είναι από αδύνατοι έως οριακά επικίνδυνοι για κάθε κοινό χειριστή ελικοπτέρου στον κόσμο.
«Χάρη στις υψηλές προδιαγραφές της ομάδας μας έχω την τύχη να πετώ αυτή την πανέμορφη πτητική μηχανή. Είναι ένα από τα λίγα εγκεκριμένα για αεροβατικές (σ.σ aerobating, από το αέρας + ακροβάτες) πτήσεις ελικόπτερα. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να κάνει loops, rolls, backfliping (σ.σ κύκλους, περιστροφές και απότομη πτήση προς τα πίσω) και όσα βλέπει το κοινό από κάτω στον αέρα», εξηγεί ο πεπειραμένος χειριστής. Ο κος Φλάιμ έχει ειδική άδεια για αυτό που αποκαλείται helicopter aerobatics (αεροβατικά ελικοπτέρου), είναι ο μόνος Ιταλός με τέτοια έγκριση για πολιτικά ελικόπτερα και ένας από τους μετρημένους στα δάχτυλα πιλότους ελικοπτέρων που έχει και άδεια για τέτοιες πτήσεις στις ΗΠΑ, την επονομαζόμενη FAA helicopter aerobatics license. Μετά μάλιστα από την συνταξιοδότηση του συναδέλφου του Ζήγκφριντ Σβάρτς, έχει και επιτελικό ρόλο στην ομάδα ως αρχηγός πιλότος και διαχειριστής πτήσεων από τις αρχές του 2023.
Αεροβάτες μετρημένοι στα δάχτυλα
Για ποιο λόγο, όμως, είναι απαραίτητες όλες αυτές οι ειδικές άδειες και τεχνικές προϋποθέσεις; Δεν μπορεί κάθε χειριστής ελικοπτέρου να εκτελέσει τέτοιο εναέριο πρόγραμμα;
«Η διαφορά είναι στον τρόπο με το οποίο πρέπει να πετάμε. Το ελικόπτερο είναι ένα πολύ ευαίσθητο αεροσκάφος, μπορεί να κάνει πολλά πράγματα, είναι όμως ένα ασταθές αεροδυναμικά μέσο. Φυσιολογικά το χειρίζεται κάποιος πιλότος π.χ. σε ρόλο διασωστικό ή στρατιωτικό με πολύ περιορισμένη “πίεση” στα χειριστήρια και προσεκτικές κινήσεις, χιλιοστά κίνησης με το χέρι… Αυτό που εμείς κάνουμε στην αεροβατική πτήση είναι στην ουσία το εντελώς αντίθετο. Κάνουμε full stop (σ.σ δυναμικοί σε ένταση χειρισμοί) με τα χειριστήρια, ώστε αυτό να εκτελέσει έντονες κινήσεις στον αέρα. Είναι υπέροχο να βλέπουμε έτσι το αερόχημα να κάνει λίγο από όλα όσα μπορεί. Είναι υπέροχο για εμένα να είμαι στην εταιρεία. Το συγκεκριμένο ελικόπτερο που ήρθε στη Θεσσαλονίκη είναι το μοναδικό που έχει έγκριση για να κάνει αυτές τις κινήσεις», εξηγεί ο Ιταλός πιλότος που έχει περισσότερες από 5000 ώρες πτήσεις σε ελικόπτερα.
Στη συγκεκριμένη ομάδα βρέθηκε μετά από χρόνια εμπειρίας όταν… άρπαξε μια ευκαιρία, καθώς εμπειρία είναι αποτέλεσμα ετών στον αέρα. «Ήμουν για πολλά χρόνια χειριστής και εκπαιδευτής, μέχρι που μου έγινε κάποια μετά από σύσταση πρόταση να εργαστώ στους “The Flying Bulls”. Ήταν κάτι που, φυσικά, με χαρά αποδέχτηκα!», εξηγεί ο Μίρκο Φλάιμ, που ξεκίνησε να την αεροπορική του εκπαίδευση μόλις αποφοίτησε στα 21 του χρόνια στο Γκράτς της Αυστρίας. Η συγκεκριμένη πρόταση της ομάδας έφερε λοιπόν τον κάτοικο από το Νότιο Τιρόλο και τα εκπαιδευτικά κόκπιτ στην ομάδα το 2012, όπου πέρα από τα ελικόπτερα BO 105 πετά και ελικόπτερα όπως το Bell Cobra, το Bell 47 και το ‘παιδί’ του BO 105, το νεότερο Eurocopter EC135.
Μέχρι και 70 σόου το χρόνο
Η χρονιά για τον κο Φλάιμ και τους συναδέλφους του δεν έχει μόνο τα μετρημένα Red Bull Showrun, όπως αυτό της Θεσσαλονίκης, αλλά μαζί με τους συναδέλφους του έχουν τα καθήκοντα εναέριας μετακίνησης που θα χρειαστεί η ομάδα γενικότερα, όπως και ρόλο ιπτάμενης κάμερας αφού εργάζονται για τις τηλεοπτικές καλύψεις αγώνων στον μηχανοκίνητο αθλητισμό με αγωνιστικά αυτοκίνητα, MotoGP αγώνες, το αυστριακό Γκραν Πρι. Η ομάδα τους έχει και τηλεοπτικό σταθμό και συνεργάζονται, μάλιστα, στις παραγωγές ντοκιμαντέρ και άλλων οπτικουακουστικών παραγωγών σε ρόλο area filming από ψηλά.
«Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για ρόλους μάρκετινγκ και βοηθητικούς για σπορ όπως ρίψεις της ομάδας skydiving που έχουμε, διαθέτουμε συνολικά ένα στόλο 40 αεροσκαφών κάθε τύπου για τις 50 με 70 εκδηλώσεις που κάνουμε κάθε χρόνο», εξήγησε ο ο Ιταλός πιλότος δηλώνοντας χαρούμενος που, παρά το πιεστικό του πρόγραμμα, κατάφερε να δει με τους συνεργάτες του την περιοχή.
«Από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο έχουμε πολύ δουλειά. Πριν από εδώ, είμασταν στη Ρουμανία και φτάσαμε στη Θεσσαλονίκη για τις προετοιμασίες την περασμένη Δευτέρα. Είχαμε έτσι μέχρι την Πέμπτη μερικές ημέρες ελεύθερες και, ευτυχώς, νοικιάσαμε ένα αυτοκίνητο και κινηθήκαμε αρκετά. Πήγαμε μέχρι και την Χαλκιδική, είδαμε τον τόπο σας εδώ που είναι πραγματικά πολύ όμορφος. Υπέροχος καιρός, υπέροχοι άνθρωποι, υπέροχα εστιατόρια. Δεν υπάρχει κάτι παραπάνω να ζητήσεις!», σχολίασε ο εξειδικευμένος χειριστής ελικοπτέρων πριν ξεκινήσει τις ριψοκίνδυνες πτήσεις της όμορφης ιπτάμενης μηχανής του, με την οποία ενθουσίασε τους χιλιάδες θεατές που κατέκλυσαν το παραλιακό μέτωπο της πόλης.
Είναι καλό να πιέζετε τον εαυτό σας να κάνει πράγματα που δεν έχει κάνει ποτέ πριν – όπως να μείνετε χωρίς φαγητό για μερικές ημέρες.
Ο λόγος; Κάνει καλό στον εγκέφαλό σας και βελτιώνει τις ικανότητές σας για επιβίωση, σύμφωνα με έναν Νεοζηλανδό ειδικό σε θέματα επιβίωσης.
Η πείνα σε κάνει πολύ πιο οξυδερκή, λέει ο Θρυλικός Κλέι (Clay Tall Stories), ο οποίος δεν πήγε ποτέ σχολείο αλλά μεγάλωσε στο Εθνικό Πάρκο Έιμπελ Τάσμαν (Abel Tasman National Park), όπου ο πατέρας του ήταν δασοφύλακας. «Έμαθα μόνος μου να πιάνω ψάρια, να φτιάχνω σχεδίες, να χτίζω μια καλύβα, χρησιμοποιώντας απλώς ό,τι υπήρχε γύρω μου τότε», δήλωσε ο 59χρονος Κλέι στην Epoch Times, αναφερόμενος στις δεξιότητες που απέκτησε και τελειοποίησε.
Η πείνα, σύμφωνα με τον Κλέι, προκαλεί μια συγκεκριμένη βιολογική αντίδραση στον άνθρωπο. «Ένα από τα πράγματα που συμβαίνει σε εμάς τους ανθρώπους όταν πεινάμε είναι ότι μπαίνουμε σε κατάσταση αυτοφαγίας», είπε. «Ο εγκέφαλός μας αναπτύσσει νέες νευρικές συνδέσεις όταν πεινάμε.»
Ο Θρυλικός Κλέι, 59 ετών, επιδεικνύει μια τεχνική φυσήματος για το άναμμα φωτιάς σε συνθήκες επιβίωσης. (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
Η νηστεία καθαρίζει τον εγκέφαλο και μας αναγκάζει να σκεφτόμαστε διαφορετικά για να λύσουμε προβλήματα, οπότε όταν ο Κλέι δοκίμασε να επιβιώσει μόνος του σε ένα μικρό νησί για πέντε ημέρες τον περασμένο Αύγουστο – που είναι χειμώνας στο νότιο ημισφαίριο – το φαγητό δεν ήταν το πιο σημαντικό για αυτόν. Πήρε μαζί του μόνο τα ρούχα που χωρούσαν στην τσάντα του, μερικές συσκευές βιντεοσκόπησης, μια οδοντόβουρτσα και ένα ζευγάρι γυαλιά.
Ο Κλέι είναι ένας παθιασμένος δάσκαλος και δημιουργός περιεχομένου στο YouTube. Οι εξορμήσεις του δεν είναι απλώς προσωπικές προκλήσεις, αλλά μαθήματα στο σύστημα επιβίωσής του. Ποτέ δεν ξέρεις πότε θα χρειαστείς αυτή τη σοφία, υποστηρίζει.
«Όλοι ταξιδεύουν», είπε ο Κλέι. «Οι άνθρωποι επιβιώνουν από αεροπορικά δυστυχήματα και μπορεί κάποιος να βρεθεί χωρίς να το περιμένει στη μέση του δάσους. Τι θα κάνει;»
Το φαγητό, λοιπόν, δεν είναι προτεραιότητα. Ποια πράγματα είναι πιο σημαντικά; Το νερό είναι το πρώτο, λέει ο Κλέι. Το δεύτερο είναι το καταφύγιο. Το τρίτο είναι η φωτιά. Η τροφή έρχεται τέταρτη.
«Μπορείς να ζήσεις μόνο τρεις ημέρες χωρίς νερό», είπε ο Κλέι, προσθέτοντας ότι θα μπορούσε να αντέξει τρεις έως τέσσερις εβδομάδες νηστικός, αν χρειαζόταν. Πεθαίνουμε επίσης σύντομα χωρίς επαρκή ύπνο ή ζεστασιά.
Η κάλυψη αυτών των στοιχειωδών αναγκών στο νησί είχε μεγάλο κόστος. Μέχρι το τέλος της διαμονής του έχασε 5,5 κιλά. Αλλά το εργαλείο που καθορίζει την επιτυχία της επιβίωσης είναι ένα: «Το σπουδαιότερο εργαλείο επιβίωσης είναι το μυαλό μας», είπε.
Αυτό το μικρό σημείο άμμου και θάμνων, το οποίο ο ίδιος αποκαλεί «Crazy Horse Island» (Νήσος του τρελού αλόγου), βρίσκεται σε ένα κανάλι κατά μήκος της ακτής του Κόλπου της Τασμανίας, στο βόρειο τμήμα του Νότιου Νησιού της Νέας Ζηλανδίας, μόλις λίγα χιλιόμετρα δυτικά του Εθνικού Πάρκου Έιμπελ Τάσμαν.
Κόλπος της Τασμανίας στο Νότιο Νησί της Νέας Ζηλανδίας. (Bardocz Peter/Shutterstock)
Ο Κλέι περνά με τη βάρκα μέσα από ένα κανάλι κατά μήκος του Κόλπου της Τασμανίας για να φτάσει στο «Νησί του τρελού αλόγου». (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
Κατά τη διάρκεια του χειμώνα, η θερμοκρασία πέφτει κάτω από το μηδέν τη νύχτα, ενώ την ημέρα κυμαίνεται γύρω στους 20 βαθμούς Κελσίου.
Κατά την άφιξή του στην ξηρά, την πρώτη ημέρα της πενθήμερης διαμονής του, αρχίζει την αναζήτηση πόσιμου νερού. Χρησιμοποιεί σπασμένες κοφτερές πέτρες για να σκαλίσει ένα μπολ από ένα κομμάτι ξύλο. Εκεί θα μπορεί να βάζει νερό για να πίνει. Εντοπίζει βρύα σφάγγου που απορροφούν την υγρασία σαν σφουγγάρι και, χάρη στην εποχή των βροχών, θα παρέχουν άφθονο πόσιμο νερό. Το θαλασσινό νερό δεν πίνεται.
«Έστιψα τα βρύα για να πάρω το νερό», είπε. «Είναι αρκετά επικίνδυνο αυτό, ιδίως το καλοκαίρι.»
Γιατί είναι επικίνδυνο; Τα μικρόβια που επιπλέουν στα βρύα μπορεί να προξενήσουν ασθένεια, είπε ο Κλέι, αν και το χειμώνα είναι πολύ λιγότερα. Το καλοκαίρι βράζει το νερό του.
Περνά τις επόμενες έξι ώρες φτιάχνοντας ένα καταφύγιο από πεσμένα δέντρα για να προφυλαχθεί από τον καιρό. Με τον φλοιό τους καλύπτει τη στέγη, ενώ γεμίζει τα κενά μεταξύ των κορμών με βρύα, τα οποία απορροφούν το νερό κι έτσι δεν στάζει.
Με τις δύο πρώτες ανάγκες – το νερό και το καταφύγιο – τακτοποιημένες, ο Κλέι επικεντρώνεται στην τρίτη: τη φωτιά. Το άναμμα φωτιάς παρουσιάζει πολλαπλές προκλήσεις. Πρώτον, χρειάζονται ξερά ξύλα – αν σπάνε εύκολα, ξέρεις ότι είναι ξερά. Χρειάζονται επίσης διαβαθμισμένα μεγέθη καύσιμης ύλης – από το πιο λεπτό προσάναμμα και τα αγριόχορτα μέχρι τα μεγαλύτερα ξύλα, τα κούτσουρα και τα κουκουνάρια.
Για να ανάψει κανείς μια φωτιά χωρίς σύγχρονα εργαλεία χρειάζεται επιδεξιότητα – ευτυχώς, ο Κλέι, που κοντεύει τα 60, φοράει γυαλιά. Χρησιμοποιεί τους φακούς για να εστιάσει το φως του ήλιου στο πιο εύφλεκτο προσάναμμα: αποξηραμένο λιναρόχορτο, δηλαδή μεμονωμένες ίνες λίιναριού, λεπτές σαν κλωστές, που ξεφλουδίζονται μία προς μία και πλάθονται σε μικρές χνουδωτές μπάλες. Έφτιαξε αρκετές μπάλες για καλό και για κακό. «Αν θέλεις να πετύχεις κάτι, καλό είναι να υπάρχει περίσσευμα», συμβουλεύει.
Ένα καταφύγιο φτιαγμένο από πεσμένους κορμούς, φλοιό νεκρών δέντρων και βρύα. (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
Σύντομα η μπάλα του λιναριού αρχίζει να καίγεται και τοποθετείται μέσα σε ένα στρώμα από ξερά χόρτα και κλαδιά, το οποίο αρχίζει να καπνίζει. Να θυμάστε, λέει, ότι η χρήση πρωτόγονων μέσων είναι πάντα πιο δύσκολη απ’ ό,τι φαίνεται.
Ένα μεγάλο, σαπωνώδες κουκουνάρι πεύκου τοποθετείται πάνω στη φωτιά για να την παρατείνει, γιατί η ρητίνη του πεύκου καίγεται αργά. Μεταφέρει τον κώνο που σιγοκαίει στην κατασκήνωση μέσα σε ένα όστρακο αβαλονιού που είχε την τύχη να βρει και το οποίο θα του χρησιμεύσει με πολλούς τρόπους: για να βράζει νερό, να πίνει και να μαγειρεύει.
Η φωτιά θα είχε κάψει το χέρι του αν δεν είχε το χοντρό σουηδικό μάλλινο μπουφάν του, το οποίο είναι πυρίμαχο. Σαν ένας φορετός υπνόσακος, θα τυλίξει το σώμα του για να τον κρατήσει ζεστό τη νύχτα, καθώς θα ξεκουράζεται σε ένα στρώμα από βούρλα.
Ο Κλέι βρήκε ελάχιστα τρόφιμα την πρώτη ημέρα. Μόνο μερικά άγρια μανιτάρια που μαγείρεψε. «Πρέπει να διαλέγεις πολύ προσεκτικά τα μανιτάρια που βρίσκεις, γιατί μερικά μπορεί να σε σκοτώσουν», είπε, προσθέτοντας ότι το εργαλείο με το οποίο το σούβλιζες μπορεί να είναι εξίσου θανατηφόρο: «Και κάποιο ξύλο μπορεί να σε σκοτώσει».
Ο Κλέι μαζεύει γλιστερά μανιτάρια κατά τη διάρκεια της πενθήμερης μοναχικής του διαμονής-πρόκλησης τον Αύγουστο του 2023. (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
Η δεύτερη ημέρα ξεκινάει μετά από έναν ύπνο κάτω του μετρίου με κρύα πόδια. Η αναζήτηση φαγητού συνεχίζεται – τα μαγειρεμένα μανιτάρια είχαν υπέροχη γεύση, αλλά ο Κλέι ξέρει ότι υπάρχουν και θαλασσινά , που είναι πιο χορταστική τροφή. Γρήγορα, βρίσκει δέσμες σπασμένων μυδιών κολλημένων σε βράχους στα ρηχά και μερικά ολόκληρα, τα οποία ανοίγει και καταβροχθίζει επί τόπου.
Εδώ κολυμπούν τα πλατύψαρα, γνωστά ως καλκάνια. Είδε τρία χθες το βράδυ. Το κυνήγι αυτού του κυρίως νυκτόβιου ψαριού με καμάκι είναι η στρατηγική του απόψε, καθώς η πείνα έχει αρχίσει να τον πιάνει. Τα λίθινα εργαλεία του θα ακονίσουν ένα γερό διπλό καμάκι από σκληρό ξύλο.
Πώς μπορεί κανείς να εντοπίσει το νυκτόβιο καλκάνι μέσα στο μαύρο σκοτάδι; Μα, με έναν πυρσό! Ο Κλέι συλλέγει και αλέθει τον σκληρυμένο χυμό από τον φλοιό των μεγάλων πεύκων του νησιού. Χρησιμοποιώντας το όστρακό του ως δοχείο, μαγειρεύει ένα μείγμα από λιωμένο χυμό και κάρβουνο – ένα συνδετικό μέσο – για να φτιάξει μια κολλώδη, βραδύκαυστη πάστα.
Αυτή η καύσιμη ύλη απλώνεται σε οκτώ ή εννέα μεγάλα κουκουνάρια για να φτιάξει τις κεφαλές των πυρσών. Χρησιμοποιώντας τέσσερα ραβδιά δεμένα με λωρίδες λιναριού, ο Κλέι φτιάχνει ένα στήριγμα. Κάθε πυρσός «θα δώσει 8 έως 12 λεπτά φωτός”, είπε.
Ο Κλέι τρώει το καλκάνι που σκότωσε και μαγείρεψε κατά τη διάρκεια της πενθήμερης πρόκλησης επιβίωσης. (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
Όταν σκοτεινιάζει, ο Κλέι εφαρμόζει το σχέδιό του. Οι πυρσοί με τα κουκουνάρια λειτουργούν τέλεια, αλλά… Εκείνο το βράδυ, δεν έπιασε κανένα καλκάνι. Ούτε είναι ευχάριστο να περπατάει μέσα στα παγωμένα νερά του ωκεανού το χειμώνα. Παραδόξως, όμως, παρατηρεί, κάτι τέτοιο κάνει το υπόλοιπο σώμα να αισθάνεται ζεστό.
Παγωμένος και πεινασμένος, ο Κλέι ξαπλώνει να κοιμηθεί στο τέλος της δεύτερης ημέρας.
Μέχρι την 3η ημέρα, ο Κλέι έχει αποκτήσει έναν φίλο στην κατασκήνωσή του και, παρόλο που ξυπνάει πεινασμένος, αποφασίζει να μην τον φάει. «Έγινα φίλος με ένα άγριο πουλί -ένα γουέκα ή κότα των Μαορί – ένα είδος άγριου κοτόπουλου», είπε. «Περιφέρεται γύρω από την κατασκήνωσή μου». Τα γουέκα είναι προστατευόμενο είδος και ο Κλέι το σέβεται αυτό.
Ο Κλέι ονόμασε το πουλί Ουίλσον -από την ταινία «Castaway»- και το έκανε πρωταγωνιστή στο βίντεο που τράβηξε.
Σήμερα, πάλι πρέπει να κυνηγήσει. Έχοντας ήδη δαπανήσει πολλή σωματική ενέργεια για να φτιάξει πράγματα -όπως την καλύβα και τους πυρσούς- η πείνα αρχίζει να τον κάνει να σκέφτεται εντελώς καθαρά.
Αψηφώντας τα παγωμένα νερά, υπό το φως του πυρσού καταφέρνει να εντοπίσει και να ψαρέψει εν τέλει ένα αρκετά μεγάλο καλκάνι. Αμέσως χρησιμοποιεί τα δόντια του για να δαγκώσει το κεφάλι του, χαρίζοντας στο καμακωμένο ζώο τη λύτρωση.
Επιστρέφοντας στον καταυλισμό, αποφάσισε να περιμένει μέχρι το πρωί για να μαγειρέψει τα ψάρια και πήγε πάλι για ύπνο πεινασμένος, αλλά εξαιρετικά ικανοποιημένος από τη σημερινή του συγκομιδή.
Δεν ξέρει ότι η τέταρτη ημέρα θα είναι ακόμη πιο πλούσια.
Την τέταρτη ημέρα της πρόκλησης για επιβίωση, ο Κλέι καμάκωσε αυτό το σαλάχι, το οποίο φωτογράφισε αφού το έσυρε στην ακτή. (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
«Το επόμενο πρωί μαγείρεψα το καλκάνι και αυτό ήταν το πρώτο μου καλό γεύμα», αφηγείται ο Κλέι. Για να το φτιάξει, το κάπνισε, τοποθετώντας τις φέτες του ψαριού πάνω σε αναμμένα κάρβουνα και τοποθετώντας από πάνω δύο πέτρες για να μην φεύγει ο καπνός. Ο Γουίλσον τσιμπολογάει κάτι εκεί κοντά.
Ο Κλέι στρέφει τώρα την ενέργειά του και πάλι στο κυνήγι, έχοντας εντοπίσει ένα τεράστιο σαλάχι κατά μήκος της ακτής, εκτιμώντας το βάρος του περίπου στα 35 με 40 κιλά.
Είδε ένα την πρώτη μέρα, επίσης, είπε, έτσι φρόντισε να φτιάξει το καμάκι του αρκετά μεγάλο. Τέτοια προνοητικότητα έρχεται μόνο με την εμπειρία.
Το καμάκι του Κλέι ήταν κατάλληλο, αν και τα σαλάχια έχουν επικίνδυνα αγκάθια που μπορούν να προκαλέσουν σοβαρό τραυματισμό ή ακόμα και θάνατο. Μια τέτοια ακίδα τρύπησε κάποτε θανάσιμα την καρδιά του θρυλικού κυνηγού κροκοδείλων Στηβ Ίργουιν, επεσήμανε ο Κλέι, προσθέτοντας ότι η φροντίδα μιας πληγής έξω στη φύση είναι πολύ δύσκολη.
Με το φως της ημέρας, ο Κλέι εντοπίζει το σαλάχι να κολυμπάει, αρπάζει το καμάκι και την GoPro του και κατευθύνεται προς το νερό. Αφού το τρυπήσει επιτυχώς και το έσυρε στην ακτή, η πενθήμερη στοίχημα του Κλέι μοιάζει σχεδόν κερδισμένο.
«Θα μπορούσα να ζήσω χωρίς τροφή για άλλες δύο εβδομάδες εκεί, χωρίς να χρειαστεί να κάνω καμία δουλειά”, λέει ο Κλέι, προσθέτοντας ότι το καπνιστό σαλάχι έχει «γεύση καβουριού – πραγματικά ωραία».
Ο Κλέι μαγειρεύει το σαλάχι που έπιασε την τέταρτη ημέρα του στο νησί, λέγοντας ότι έχει γεύση καβουριού. (ευγενική παραχώρηση του Θρυλικού Κλέι)
Το γεύμα είναι τόσο πλούσιο που αναγκάζεται να καλέσει το πλοίο που περιμένει, για να παραδώσει το υπόλοιπο κρέας στο χωριό του, που βρίσκεται μόλις 10 μίλια μακριά.
«Αν πρόκειται να σκοτώσουμε ένα ζώο για να επιβιώσουμε, τότε μην το σπαταλάμε», μας είπε. «Τιμήστε το μοιράζοντάς το στους ανθρώπους». Ποτέ μη σπαταλάτε φαγητό – αυτή είναι η φιλοσοφία του Κλέι. Είναι πολύτιμο.
Βγάζει το δέρμα από το σαλάχι, ώστε τίποτα να μην πάει χαμένο, και το τεντώνει πάνω από ένα στρογγυλό πλαίσιο που έφτιαξε με ραβδιά ώστε να μοιάζει με τύμπανο. Τοποθετεί από πάνω μια πέτρα, προκαλώντας μια κοιλότητα που, όταν στεγνώσει, θα σχηματίσει μια λεκάνη με την οποία θα μπορεί να συλλέγει το νερό της βροχής.
Μέχρι την πέμπτη ημέρα, ο Κλέι έχει ήδη αποκτήσει τα απολύτως απαραίτητα για την επιβίωση. Έχοντας τώρα ελεύθερο χρόνο στρέφει την ενέργειά του σε μια άλλη ανάγκη. «Πρέπει να φροντίζουμε και για την ψυχαγωγία μας», λέει.
Όταν ήταν παιδί, εκτός από τις πετονιές, τα αγκίστρια και τα καλάθια που έμαθε μόνος του να κατασκευάζει, έμαθε να φτιάχνει και χαρταετούς από θάμνους.
Επιπλέον, πάντα έχει μαζί του μια φυσαρμόνικα, με την οποία μας παίζει μια μελωδία που έγραψε κάποτε. Ο Κλέι παλιότερα ήταν μουσικός στην Ευρώπη για πολλά χρόνια. Η μουσική, λέει, είναι καλή για την ψυχή και για την καρδιά.
Το μήνυμά του είναι απλό. Πιέστε τον εαυτό σας να αντιμετωπίσει δύσκολες καταστάσεις και θα ανταμειφθείτε. «Μετά τον πόνο, έρχεται πάντα η ευχαρίστηση», υποστηρίζει. «Πρέπει να θέτουμε στον εαυτό μας ολοένα καινούριες προκλήσεις, να του ζητάμε να κάνει πράγματα που δεν έχει ξανακάνει.»
Θα ανακαλύψετε ότι είστε πολύ πιο δυνατοί, γενναίοι και εφευρετικοί από ό,τι νομίζετε, προσθέτει.
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν εξέφρασε χθες, Σάββατο, στην Αρμενία τη “βαθειά ανησυχία” της Ουάσινγκτον σχετικά με την τύχη των Αρμενίων κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά την αστραπιαία επίθεση των δυνάμεων των Αζερμπαϊτζάν στις αρχές της εβδομάδας και την ανακατάληψη του θύλακα.
Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Αρμένιο πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν, ο Μπλίνκεν “εξέφρασε τη βαθειά ανησυχία των ΗΠΑ για τον αρμενικό πληθυσμό του Ναγκόρνο Καραμπάχ”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Μίλερ.
“Υπογράμμισε το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ζητούν από το Αζερμπαϊτζάν να προστατεύσει τους αμάχους και να σεβαστεί τις υποχρεώσεις του σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες των κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ και να διασφαλίσει ότι οι δυνάμεις του σέβονται το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο”, πρόσθεσε ο Μίλερ.
Ο Άντονι Μπλίνκεν πραγματοποίησε τρεις συνόδους ειρηνευτικών συνομιλιών ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν με στόχο την άμβλυνση των εντάσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, θύλακα που διεθνώς αναγνωρίζεται ως τμήμα της αζερικής επικράτειας, αλλά κατοικείται κυρίως από Αρμένιους.
Η αποσχισθείσα αυτή περιοχή αποτέλεσε στο παρελθόν το πεδίο δύο πολέμων ανάμεσα στις δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία: ο ένας από το 1988 ως το 1994 (30.000 νεκροί) και ο άλλος το φθινόπωρο του 2020 (6.500 νεκροί).
Την Τρίτη επίθεση αστραπή του Μπακού ανάγκασε τους Αρμένιους αυτονομιστές να παραδοθούν.
Η Αρμενία κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν ότι σχεδιάζει εθνοκάθαρση, αλλά το Μπακού διαβεβαίωσε χθες, Σάββατο, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι θα προστατεύσει τους κατοίκους του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
