Το γερμανικό ΥΠΕΞ ενημερώνει τους Γερμανούς ταξιδιώτες για αυστηρότερη εφαρμογή των κανόνων εισόδου στις ΗΠΑ κατόπιν πρόσφατων εκτελεστικών διαταγμάτων του προέδρου Τραμπ.
Η Γερμανία επικαιροποίησε αυτή την εβδομάδα τις ταξιδιωτικές της οδηγίες προς τους πολίτες που ταξιδεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες, προειδοποιώντας ότι οι αμερικανικές αρχές εφαρμόζουν αυστηρότερους κανόνες μετανάστευσης στα σύνορα.
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του γερμανικού υπουργείου Εξωτερικών, τα άτομα που εισέρχονται μέσω ηλεκτρονικού προγράμματος έγκρισης ταξιδιού ή μέσω βίζας ΗΠΑ δεν θα έχουν εγγυημένη είσοδο στις Ηνωμένες Πολιτείες κάθε φορά, καθώς οι συνοριακοί υπάλληλοι έχουν τον τελικό λόγο.
«Η έγκυρη Ηλεκτρονική Άδεια Ταξιδιού (ESTA) ή μια έγκυρη βίζα ΗΠΑ αποτελεί δικαίωμα εισόδου στις ΗΠΑ», ανέφερε το γερμανικό ΥΠΕΞ στην ανακοίνωσή του. Ωστόσο, διευκρίνισε ότι «την τελική απόφαση σχετικά με την είσοδο λαμβάνει ο αμερικανός συνοριακός υπάλληλος».
Στους Γερμανούς υπηκόους που εισέρχονται στις Ηνωμένες Πολιτείες συστήνεται επίσης «να φέρουν αποδείξεις της επιστροφής τους (π.χ. κράτηση πτήσης) κατά την είσοδό τους», σύμφωνα με τις οδηγίες του υπουργείου. «Δεν υπάρχει νομικό μέσο κατά αυτής της απόφασης. Οι γερμανικές διπλωματικές αποστολές στο εξωτερικό δεν μπορούν να επηρεάσουν την ανατροπή μιας άρνησης εισόδου.»
Το υπουργείο επεσήμανε ότι μία ποινική καταδίκη στις ΗΠΑ, μία μικρή υπέρβαση της διάρκειας ισχύος της βίζας ή η παροχή ψευδών πληροφοριών σχετικά με τον σκοπό της παραμονής μπορεί να οδηγήσει σε απέλαση, σύλληψη ή κράτηση.
«Περαιτέρω ερωτήσεις σχετικά με την είσοδο στις ΗΠΑ θα πρέπει να διευκρινίζονται στην αρμόδια αμερικανική διπλωματική αποστολή στο εξωτερικό αρκετά πριν από την αναχώρηση», συμβουλεύει το υπουργείο.
Και το Ηνωμένο Βασίλειο επικαιροποιεί τις οδηγίες του
Το Ηνωμένο Βασίλειο επίσης πρόσφατα επικαιροποίησε την ιστοσελίδα του που παρέχει περαιτέρω συμβουλές στους Βρετανούς πολίτες που ταξιδεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αν και στην ιστοσελίδα του Ηνωμένου Βασιλείου δεν αναγράφεται ημερομηνία, τα αρχειοθετημένα αντίγραφά της δείχνουν ότι άλλαξε πρόσφατα. Παλαιότερες εκδόσεις της σελίδας περιελάμβαναν κείμενο που ανέφερε: «Οι αρχές των ΗΠΑ θέτουν και επιβάλλουν κανόνες εισόδου. Εάν δεν είστε σίγουροι πώς αυτές οι απαιτήσεις ισχύουν για εσάς, επικοινωνήστε με την πρεσβεία των ΗΠΑ ή ένα προξενείο στο Ηνωμένο Βασίλειο.»
Αυτό όμως άλλαξε στις 15 Μαρτίου, και πλέον αναφέρει: «Θα πρέπει να συμμορφώνεστε με όλους τους κανόνες εισόδου, βίζας και άλλες προϋποθέσεις εισόδου. Οι αρχές των ΗΠΑ θέτουν και επιβάλλουν αυστηρά τους κανόνες εισόδου. Ενδέχεται να συλληφθείτε ή κρατηθείτε εάν παραβιάσετε τους κανόνες. Εάν δεν είστε βέβαιοι πώς αυτές οι απαιτήσεις ισχύουν για εσάς, επικοινωνήστε με την πρεσβεία των ΗΠΑ ή ένα προξενείο στο Ηνωμένο Βασίλειο.»
Νέα μέτρα μετανάστευσης από τη διοίκηση Τραμπ
Οι δηλώσεις αυτές έγιναν λίγες εβδομάδες μετά την υπογραφή εκτελεστικών διαταγμάτων από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ και την έκδοση οδηγιών με σκοπό την ενίσχυση της ασφάλειας των συνόρων, ιδίως στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού.
Ο Τραμπ κήρυξε νωρίτερα φέτος ότι υπάρχει «εισβολή» στα νότια σύνορα και ανέστειλε την είσοδο υποψήφιων παράνομων μεταναστών ή ατόμων που ζητούν άσυλο μέσω των νότιων συνόρων των ΗΠΑ μέχρι νεωτέρας.
Ένα άλλο εκτελεστικό διάταγμα που υπέγραψε ο Τραμπ επέβαλε περισσότερους περιορισμούς σε άτομα που θα μετανάστευαν παράνομα στις Ηνωμένες Πολιτείες ή θα ζητούσαν άσυλο, ενώ επανεκκίνησε την κατασκευή τείχους κατά μήκος των νότιων συνόρων.
Άλλα διατάγματα που υπέγραψε περιλαμβάνουν περιορισμούς στην ιθαγένεια λόγω γέννησης, τον χαρακτηρισμό των μεξικανικών καρτέλ και δύο διεθνικών συμμοριών ως ξένες τρομοκρατικές οργανώσεις, και την επιτάχυνση των απελάσεων φερόμενων μελών της συμμορίας Tren de Aragua, με επίκληση του νόμου περί εχθρικών αλλοδαπών του 1798.
Τόσο το διάταγμα για την ιθαγένεια λόγω γέννησης όσο και οι απελάσεις βάσει του νόμου περί εχθρικών αλλοδαπών έχουν μπλοκαριστεί από δικαστές.
Επιπτώσεις για τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες
Η αυστηρότερη εφαρμογή των κανόνων εισόδου στις ΗΠΑ αναμένεται να επηρεάσει τους Ευρωπαίους ταξιδιώτες, οι οποίοι πλέον καλούνται να είναι καλύτερα προετοιμασμένοι όταν ταξιδεύουν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Η έμφαση που δίνουν τόσο οι γερμανικές όσο και οι βρετανικές αρχές στο γεγονός ότι οι συνοριακοί υπάλληλοι των ΗΠΑ έχουν τον τελικό λόγο για την είσοδο, υπογραμμίζει μία αυξανόμενη ανησυχία για την πιθανότητα απαγόρευσης εισόδου, ακόμη και ταξιδιώτες με έγκυρα έγγραφα.
Για τους γερμανούς και άλλους ευρωπαίους πολίτες, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί ώστε να συμμορφώνονται με όλους τους κανονισμούς και να φέρουν πλήρη τεκμηρίωση για τον σκοπό της επίσκεψής τους και της προγραμματισμένης αναχώρησής τους από τις ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακάλεσε την Παρασκευή τις διαβαθμίσεις ασφαλείας περισσότερων από 15 επιφανών πολιτικών προσώπων, συμπεριλαμβανομένων της πρώην αντιπροέδρου Καμάλα Χάρις και της πρώην υπουργού Εξωτερικών Χίλαρι Κλίντον.
«Έχω καταλήξει στο συμπέρασμα ότι δεν είναι πλέον προς το εθνικό συμφέρον τα ακόλουθα άτομα να έχουν πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες», ανέφερε ο Τραμπ στο προεδρικό του υπόμνημα.
Ο Τραμπ είχε προηγουμένως ανακοινώσει την πρόθεσή του να ανακαλέσει τις διαβαθμίσεις ασφαλείας του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν και αρκετών αξιωματούχων της προηγούμενης κυβέρνησης. Το πρόσφατο υπόμνημα επισημοποίησε αυτήν την απόφαση.
Εκτός από τη Χάρρις και την Κλίντον, ο Τραμπ ανακάλεσε επίσης τις διαβαθμίσεις ασφαλείας του πρώην υπουργού Εξωτερικών Άντονυ Μπλίνκεν, του πρώην συμβούλου εθνικής ασφάλειας Τζέηκ Σάλλιβαν και ολόκληρης της οικογένειας του Μπάιντεν.
Η λίστα περιλαμβάνει επίσης την πρώην αναπληρώτρια γενική εισαγγελέα Λίζα Μονάκο, τη γενική εισαγγελέα της Νέας Υόρκης Λετίσια Τζέιμς και τον εισαγγελέα του Μανχάταν Άλβιν Μπραγκ, οι οποίοι έχουν εμπλακεί σε νομικές υποθέσεις κατά του Τραμπ.
Ο Τραμπ ανακάλεσε επίσης τις διαβαθμίσεις ασφαλείας της πρώην βουλευτή του Γουαϊόμινγκ Λιζ Τσέινι και του πρώην βουλευτή του Ιλλινόις Άνταμ Κίνζινγκερ — και οι δύο είναι Ρεπουμπλικανοί και αποτελούσαν μέλη της επιτροπής της Βουλής που διερευνούσε την εισβολή της 6ης Ιανουαρίου 2021.
Άλλα πρόσωπα που κατονομάζονται στη λίστα είναι ο συνταξιούχος αντισυνταγματάρχης Αλεξάντερ Βίντμαν, η πρώην ειδικός του Λευκού Οίκου για τη Ρωσία Φιόνα Χιλ, ο πρώην πρεσβευτής των ΗΠΑ στην Τσεχική Δημοκρατία Νόρμαν Άιζεν, ο πρώην ομοσπονδιακός εισαγγελέας Άντριου Βάισμαν και ο δικηγόρος Μαρκ Ζάιντ.
Στο υπόμνημά του, ο Τραμπ έδωσε εντολή στους επικεφαλής των εκτελεστικών τμημάτων και υπηρεσιών να σταματήσουν να επιτρέπουν στα κατονομαζόμενα άτομα την πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες.
«Επίσης, δίνω εντολή σε όλους τους επικεφαλής των εκτελεστικών τμημάτων και υπηρεσιών να ανακαλέσουν την πρόσβαση χωρίς συνοδεία σε ασφαλείς εγκαταστάσεις της κυβέρνησης των Ηνωμένων Πολιτειών από αυτά τα άτομα», δήλωσε.
Ο Τραμπ είχε πει τον περασμένο μήνα ότι αποφάσισε να ανακαλέσει τις διαβαθμίσεις ασφαλείας του Μπάιντεν λόγω της προηγούμενης δράσης του και της έκθεσης του ειδικού συμβούλου Ρόμπερτ Χουρ, ο οποίος διερεύνησε την φερόμενη κακή διαχείριση διαβαθμισμένων πληροφοριών από τον Μπάιντεν.
«Δεν υπάρχει ανάγκη ο Τζο Μπάιντεν να συνεχίσει να έχει πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες», ανέφερε στο Truth Social. «Αυτός έθεσε αυτό το προηγούμενο το 2021, όταν έδωσε οδηγίες στην Κοινότητα Πληροφοριών να σταματήσει τον 45ο Πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών (ΕΜΕΝΑ!) από το να έχει πρόσβαση σε στοιχεία Εθνικής Ασφάλειας, μια ευγενική χειρονομία που παρέχεται στους πρώην προέδρους».
Όταν ο Μπάιντεν ανέλαβε καθήκοντα το 2021, ανακάλεσε την πρόσβαση του Τραμπ σε ενημερώσεις πληροφοριών, επικαλούμενος την εισβολή στο Καπιτώλιο των ΗΠΑ στις 6 Ιανουαρίου 2021. Ο Τραμπ αργότερα παραπέμφθηκε σε δίκη από τη Βουλή των Αντιπροσώπων και αθωώθηκε από τη Γερουσία.
Παραδοσιακά, οι πρώην πρόεδροι είχαν την ευχέρεια πρόσβασης σε διαβαθμισμένες πληροφορίες στο υψηλότερο επίπεδο, καθώς και καθημερινές ενημερώσεις πληροφοριών, που τους επιτρέπει να παραμένουν ενήμεροι για ζητήματα εθνικής ασφάλειας και να παρέχουν συμβουλές στον εν ενεργεία πρόεδρο όταν τους ζητείται.
Λίγοι πρώην πρόεδροι έχουν ζητήσει τέτοιες ενημερώσεις, αν και ο εκλιπών πρόεδρος Τζορτζ Χ.Γ. Μπους — πρώην διευθυντής της Κεντρικής Υπηρεσίας Πληροφοριών κατά τη διάρκεια της διοίκησης του Τζέραλντ Ρ. Φορντ — ήταν γνωστό ότι το έκανε.
Μετά την ανάληψη των καθηκόντων του στις 20 Ιανουαρίου, ο Τραμπ ανακάλεσε τις διαβαθμίσεις ασφαλείας του πρώην συμβούλου εθνικής ασφάλειας Τζον Μπόλτον και 49 πρώην αξιωματούχων των αμερικανικών υπηρεσιών πληροφοριών που υπέγραψαν επιστολή που απαξίωνε αξιόπιστες αναφορές σχετικά με τα emails που βρέθηκαν στον φορητό υπολογιστή του Χάντερ Μπάιντεν.
Οι πρώην αξιωματούχοι των υπηρεσιών πληροφοριών κατηγορήθηκαν για εμπλοκή σε κομματική πολιτική με την απαξίωση των αναφορών πριν από τις εκλογές του 2020, ενώ η ενέργεια κατά του Μπόλτον προήλθε από τα απομνημονεύματά του, τα οποία η κυβέρνηση Τραμπ είπε ότι αποτελούσαν «σοβαρό κίνδυνο» έκθεσης διαβαθμισμένου υλικού.
Ξεχωριστά, ο υπουργός Άμυνας Πητ Χεγκσεθ στις 28 Ιανουαρίου ανακάλεσε την προσωπική φρουρά ασφαλείας και τη διαβάθμιση ασφαλείας του συνταξιούχου προέδρου των Αρχηγών Επιτελείων στρατηγού Μαρκ Μίλεϊ, ο οποίος υπηρέτησε ως ο υψηλότερος σε βαθμό στρατιωτικός αξιωματούχος της χώρας κατά τη διάρκεια της πρώτης θητείας του Τραμπ.
Ανάλυση των επιπτώσεων
Η απόφαση του προέδρου Τραμπ να ανακαλέσει τις διαβαθμίσεις ασφαλείας σημαντικών πολιτικών προσώπων αποτελεί μια έντονη ένδειξη της νέας προσέγγισης της κυβέρνησης σε θέματα εθνικής ασφάλειας. Πρόκειται για μια κίνηση που διευρύνει ακόμη περισσότερο το χάσμα μεταξύ Ρεπουμπλικανών και Δημοκρατικών, καθώς οι περισσότεροι από τους αξιωματούχους των οποίων οι διαβαθμίσεις ανακλήθηκαν είτε ανήκουν στο Δημοκρατικό κόμμα είτε έχουν έρθει σε σύγκρουση με τον Τραμπ.
Για τους πολιτικούς αναλυτές, αυτή η απόφαση εγείρει ερωτήματα σχετικά με το προηγούμενο που δημιουργείται για μελλοντικές προεδρικές μεταβάσεις και τη διαχείριση της πρόσβασης σε ευαίσθητες πληροφορίες από πρώην αξιωματούχους. Επιπλέον, υπογραμμίζει πως η πολιτική πόλωση στις ΗΠΑ έχει επεκταθεί και σε ζητήματα που παραδοσιακά αντιμετωπίζονταν με διακομματική συναίνεση.
Συμπέρασμα
Η ανάκληση των διαβαθμίσεων ασφαλείας από τον πρόεδρο Τραμπ αποτελεί μέρος μιας ευρύτερης προσπάθειας αναδιάρθρωσης της νέας κυβέρνησης και αντιπροσωπεύει μια άμεση απάντηση στις ενέργειες της προηγούμενης διοίκησης του Μπάιντεν. Ο Τραμπ δείχνει να υιοθετεί την αρχή της αμοιβαιότητας, επικαλούμενος το προηγούμενο που έθεσε ο Μπάιντεν το 2021 όταν ανακάλεσε τη δική του πρόσβαση σε διαβαθμισμένες πληροφορίες.
Καθώς η κατάσταση συνεχίζει να εξελίσσεται, παραμένει ασαφές αν αυτή η κίνηση θα καθιερωθεί ως νέα πολιτική πρακτική ή αν πρόκειται για μια προσωρινή παρέκκλιση από την παραδοσιακή προσέγγιση που επέτρεπε στους πρώην αξιωματούχους να διατηρούν ένα επίπεδο πρόσβασης για λόγους συνέχισης και συνεκτικότητας στην εθνική ασφάλεια.
To Shen Yun Performing Arts ολοκλήρωσε τρεις συνεχόμενες, sold-out παραστάσεις στη Βαλένθια της Ισπανίας στις 13 Μαρτίου. Η ομάδα κλασικού κινεζικού χορού με έδρα τη Νέα Υόρκη καταχειροκροτήθηκε από το ενθουσιώδες κοινό, στο οποίο βρέθηκαν και αρκετοί πολιτικοί.
«Βρήκα την παράσταση εξαιρετικά όμορφη. Πέρα από την αρμονία των χρωμάτων, της μουσικής, των κινήσεων και των κοστουμιών, μεταδίδει και μια ιστορία—τη σύνδεση του γήινου με το ουράνιο, την ένωση αυτών των δύο κόσμων. Οι ιστορίες αγάπης είναι πανέμορφες και η παράσταση σε μεταφέρει σε μια στιγμή γαλήνης. Μια πραγματικά υπέροχη εμπειρία», δήλωσε η Μαρία Τερέσα Ραμίρεθ, μέλος του Κοινοβουλίου της Βαλένθια.
Ο Χοσέ Μαρία Γιανός Πιτάρτς, επίσης μέλος του Κοινοβουλίου, πρόσθεσε: «Η αλήθεια είναι ότι ήταν εντυπωσιακό. Αυτοί οι χοροί, αυτή η δύναμη, τα ζωντανά χρώματα, ο συνδυασμός χορού και σχεδόν ακροβατικών κινήσεων — τα απολαύσαμε πραγματικά. Και, παράλληλα, το γεγονός ότι αναβιώνει τις αυθεντικές παραδόσεις, τις πραγματικές ρίζες που καθορίζουν έναν λαό — στην προκειμένη περίπτωση τον κινεζικό λαό — είναι κάτι που μας συγκινεί βαθιά.»
Ο βουλευτής Κάρλος Φλόρες εξέφρασε τον ενθουσιασμό του: «Είμαι πρώτα απ’ όλα έκπληκτος από τα χρώματα, τον ρυθμό και τη μουσική κάθε σκηνής που έχουμε παρακολουθήσει. Είμαι σίγουρος ότι και το δεύτερο μέρος θα είναι εξίσου όμορφο. Αλλά το πιο ενδιαφέρον είναι η φιλοσοφία, το μήνυμα που διατρέχει ολόκληρη την παράσταση. Δεν πρόκειται απλώς για χορευτές που κινούνται με τη μουσική, αλλά για ένα μήνυμα πνευματικότητας, σεβασμού στις παραδόσεις, μια διεκδίκηση της κινεζικής πολιτιστικής ταυτότητας, καθώς και μια αντίσταση απέναντι σε όσους επιδιώκουν να εξαφανίσουν αυτή την κουλτούρα. Έτσι, τόσο από αισθητικής όσο και από ηθικής άποψης, απολαμβάνω απόλυτα την παράσταση.»
To Shen Yun και η διατήρηση της παραδοσιακής κινεζικής κουλτούρας
To Shen Yun ζωντανεύει στη σκηνή θρύλους και ιστορικά γεγονότα, μεταφέροντας το κοινό σε μια εποχή όπου η πνευματικότητα και οι ηθικές αξίες άνθιζαν στην Κίνα. Ωστόσο, με την έλευση του κομμουνισμού, αυτές οι παραδόσεις καταπιέστηκαν και σχεδόν εξαφανίστηκαν. Σήμερα, το Shen Yun αντιμετωπίζει παρόμοια καταστολή για την προσπάθειά της να αναβιώσει τον παραδοσιακό κινεζικό πολιτισμό.
«Απ’ όσο γνωρίζω, όχι μόνο δεν επιτρέπεται να παρουσιαστεί στην ηπειρωτική Κίνα, αλλά ακόμη και όταν γίνονται προσπάθειες να μεταφερθεί σε άλλες χώρες, προκύπτουν διπλωματικά και άλλα προβλήματα,» ανέφερε ο κος Φλόρες. «Αρχικά, θεωρώ απαράδεκτο ότι δεν μπορεί να παρουσιαστεί στην Κίνα, αλλά το βρίσκω ακόμη πιο κατακριτέο ότι δημιουργούνται εμπόδια και σε άλλες χώρες.»
Ο Χεσούς Αλμπιόλ Ταλάγια, επίσης μέλος του Κοινοβουλίου της Βαλένθια, δήλωσε: «Αυτό που με εντυπωσίασε περισσότερο είναι το πνεύμα αυτής της παράστασης, η στάση της ενάντια στον κομμουνιστικό ολοκληρωτισμό που επικρατεί σήμερα και που, όπως είδαμε σε μια από τις σκηνές, διώκει όσους ασκούν μια θρησκεία που δεν είναι αποδεκτή από το καθεστώς. Κι όμως, το Shen Yun έχει το θάρρος να συνεχίσει, παρά τις πιέσεις που δέχεται — όπως αυτές που ασκήθηκαν πρόσφατα στην Άβιλα, όπου είτε η κινεζική πρεσβεία είτε το προξενείο έστειλαν επιστολές στους προέδρους των αυτόνομων κοινοτήτων για να αποτρέψουν την πραγματοποίηση της παράστασης.»
Ο κος Γιανός Πιτάρτς πρόσθεσε: «Αυτή η παράσταση βοηθά τον κόσμο να ανακαλύψει την πραγματική κινεζική κουλτούρα, πέρα από τις προκαταλήψεις που τη θέλουν απομονωμένη από τον υπόλοιπο κόσμο. Υποστηρίζουμε πλήρως την καλλιτεχνική ομάδα, ελπίζοντας και προσευχόμενοι πως μια μέρα η Κίνα θα επανακτήσει τη δημοκρατία.»
Η δύναμη της τέχνης και το μήνυμα του Shen Yun
Παρά τη δίωξη που υφίσταται από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας, το Shen Yun παραμένει σταθερό στην αποστολή του: να αποκαταστήσει την ομορφιά του κινεζικού πολιτισμού πριν από τον κομμουνισμό και να μεταδώσει ελπίδα στους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
«Μπορούμε να γράψουμε βιβλία, μπορούμε να δώσουμε ομιλίες, αλλά ο πιο αποτελεσματικός τρόπος για να μεταφερθούν ιδέες είναι μέσα από τη μουσική και την παράσταση,» είπε ο κος Φλόρες. «Είμαι βέβαιος ότι το 90% του κοινού ήρθε σήμερα για τα χρώματα και τη μουσική. Αλλά είμαι επίσης βέβαιος ότι πολλοί θα επιστρέψουν στο σπίτι τους σκεπτόμενοι: ‘Υπάρχει μια ιδέα, μια φιλοσοφία, ένα πνεύμα που ίσως αξίζει να ανακαλύψω’.»
Ο κος Γιανός Πιτάρτς πρόσθεσε: «Η Ανατολή μπορεί να μοιάζει μακρινή, αλλά όταν αυτή η αρχαία κουλτούρα έρχεται κοντά μας, νιώθουμε μια βαθύτερη σύνδεση. Η παράδοση, η σχέση του ανθρώπου με το Θείο, η ευαισθησία απέναντι στο θείο είναι στοιχεία που μοιράζονται όλοι οι πολιτισμοί.»
«Όλοι πρέπει να δουν αυτή την παράσταση. Είναι εξαιρετικά όμορφη, αλλά πάνω απ’ όλα, πρέπει να υποστηρίξουμε την παραδοσιακή κινεζική κουλτούρα,» σημείωσε ο κος Ταλάγια. «Όπως είδαμε, είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την πνευματικότητα. Ο ισπανικός πολιτισμός έχει τις ρίζες του στον Χριστιανισμό. Έτσι, αυτή η σύνδεση με το Θείο, την οποία ο κομμουνισμός προσπαθεί να διαγράψει, προβάλλεται εδώ σε όλο της το μεγαλείο. Η παράσταση σε μαγεύει, σε απορροφά. Ανυπομονώ να δω το δεύτερο μέρος. Θέλω να ενθαρρύνω τους ανθρώπους πίσω από αυτή την προσπάθεια να συνεχίσουν, γιατί ο κομμουνισμός είναι σκοτεινός, ενώ αυτό που βλέπουμε εδώ είναι η Κίνα που δεν θέλουν να μας δείξουν—μια Κίνα χαρούμενη, πολύχρωμη και όμορφη. Γι’ αυτό, παροτρύνω τους πάντες να τη δουν.»
Κατά την τελευταία μου επίσκεψη στο Τολέδο, ήταν σαν να μπαίνω σε έναν πίνακα του Ελ Γκρέκο, γεμάτο σκοτεινά σύννεφα που κρέμονταν πάνω από την πόλη.
Κοιτάζοντας τις παλιές μου σημειώσεις, βρίσκω μόνο υπερθετικά: το ρυμοτομικό σχέδιο του Τολέδο είναι το πιο συγκεχυμένο στην Ισπανία, ο καθεδρικός του ναός είναι ο πιο γοτθικός (και ο πιο ισπανικός από όλες τις γοτθικές εκκλησίες), και ο βωμός του καθεδρικού του ναού είναι ο πιο εντυπωσιακός. Το Τολέδο φιλοξένησε κάποτε τον πιο ισχυρό βασιλιά της Ευρώπης, τον Κάρολο Ε’, και οι τοίχοι του καθεδρικού ναού είναι διακοσμημένοι με πίνακες του πιο διάσημου καλλιτέχνη της πόλης, του Ελ Γκρέκο.
Η πρώην πρωτεύουσα της Ισπανίας με τα 2.500 χρόνια περίπλοκης ιστορίας βρίσκεται σε έναν ψηλό βραχώδη λόφο, προστατευμένη από τρεις πλευρές από μία φυσική τάφρο: τον ποταμό Τάχο. Το Τολέδο είναι τόσο καλά διατηρημένο και γεμάτο με πολιτιστικά αξιοθέατα, που η πόλη έχει ανακηρυχθεί εθνικό μνημείο – εδώ δεν επιτρέπονται σύγχρονοι αρχιτεκτονικοί εξωτερικοί χώροι. Για αιώνες, χριστιανοί, μουσουλμάνοι και εβραίοι μοιράζονταν αυτή την πόλη. Το παρελθόν του Τολέδο είναι ένα πολύπλοκο μείγμα αυτών των τριών μεγάλων θρησκειών.
Σήμερα, το Τολέδο είναι γεμάτο επισκέπτες που έρχονται για μία μέρα από τη Μαδρίτη, η οποία βρίσκεται 30 λεπτά μακριά με το τρένο. Τα κύρια αξιοθέατά του ανακαινίστηκαν, όταν η πόλη γιόρτασε την 400ή επέτειο από τον θάνατο του Ελ Γκρέκο το 2014. Τα δύο κύρια αξιοθέατα είναι ο υπέροχος καθεδρικός ναός με το εκπληκτικό εσωτερικό και το σκευοφυλάκιο που είναι διακοσμημένα με έργα του Ελ Γκρέκο, καθώς επίσης το Μουσείο Santa Cruz με τη δική του συλλογή έργων του Ελ Γκρέκο.
Ο καθεδρικός ναός βρίσκεται στο παλιό κέντρο της πόλης και το εσωτερικό του είναι διακοσμημένο με σφυρήλατο σίδερο, πολυτελή ξυλόγλυπτα και πολύχρωμα βιτρό στα παράθυρα 500 ετών. Είναι τόσο μεγαλειώδης, πλούσιος και τεράστιος που οι επισκέπτες δεν μπορούν παρά να νιώθουν δέος. Παρασυρόμενος ανάμεσα στους κίονες, είναι εύκολο να φανταστεί κανείς μια εποχή που οι λάμπες ήταν κεριά και οι τουρίστες προσκυνητές, όταν κάθε παράθυρο παρείχε όχι μόνο φυσικό αλλά και πνευματικό φως.
Ο εντυπωσιακός επιχρυσωμένος ξύλινος βωμός, φτιαγμένος από Φλαμανδούς, Γάλλους και ντόπιους καλλιτέχνες, είναι ένα από τα ωραιότερα έργα γοτθικής τέχνης στη χώρα. Η περίπλοκη σύνθεση απεικονίζει την ιστορία της ζωής του Ιησού, μεταφέροντας το χριστιανικό μήνυμα της σωτηρίας. Το σκευοφυλάκιο του καθεδρικού ναού είναι ένα μίνι Πράδο που φιλοξενεί αριστουργήματα των Φρανθίσκο Γκόγια, Τιτσιάνο, Ντιέγκο Βελάσκεθ, Καραβάτζιο και Τζιοβάννι Μπελλίνι, για να μην αναφέρουμε 19 πίνακες του θρυλικού Ελ Γκρέκο.
Γεννημένος στην Ελλάδα και με σπουδές στη Βενετία, ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος (οι φίλοι του τον αποκαλούσαν απλώς ‘ο Έλληνας’, δηλαδή ‘Ελ Γκρέκο’) ήρθε στην Ισπανία για να βρει δουλειά ως καλλιτέχνης. Τη βρήκε στο Τολέδο, όπου ανέπτυξε το μοναδικό του στυλ ζωγραφικής, αναμειγνύοντας πρόσωπα από την πατρίδα του, έντονα χρώματα και ελικοειδείς πόζες από την Ιταλία και μια σχεδόν μυστικιστική πνευματικότητα από την καθολική Ισπανία.
Το Μουσείο Σάντα Κρουζ στο Τολέδο στεγάζει μια θαυμάσια συλλογή από πίνακες του Ελ Γκρέκο, συμπεριλαμβανομένου του εντυπωσιακού «Η Κοίμηση της Θεοτόκου». Ολοκληρώθηκε ένα χρόνο πριν από το θάνατο του καλλιτέχνη και αποτέλεσε το αποκορύφωμα του αμίμητου στυλ του, συνδυάζοντας όλα τα στοιχεία που τον χαρακτηρίζουν για να εκφράσει ένα απόκοσμο γεγονός. Κανένας καλλιτέχνης, πριν ή μετά, δεν έχει αποτυπώσει τον κόσμο του υπερφυσικού καλύτερα από τον Ελ Γκρέκο.
Οι φιλότεχνοι και θαυμαστές του Έλληνα ζωγράφου θα θελήσουν να επισκεφθούν το μικρό Μουσείο «El Greco» που χτίστηκε κοντά στο σπίτι του. Αξίζει να το επισκεφθείτε έστω και μόνο για να δείτε τον πανοραμικό χάρτη της πόλης, που δημιούργησε ο Θεοτοκόπουλος το 1614, όταν του ανατέθηκε να διαφημίσει το Τολέδο μετά τη μετακόμιση του βασιλιά στη Μαδρίτη και την παύση της πρωτεύουσας της Ισπανίας.
Μετά από μία μέρα γεμάτη τέχνη και ρομαντισμό, τα τοπικά εδέσματα είναι περισσότερο από ευπρόσδεκτα. Τα τυπικά πιάτα του Τολέδο περιλαμβάνουν πέρδικα (perdiz), ελάφι (venado), αγριογούρουνο (jabalí), ψητό γουρουνόπουλο (cochinillo asado) και νεαρό αρνί (cordero). Η Plaza de Zocodover είναι γεμάτη από εστιατόρια που σερβίρουν απλά πιάτα σε προσιτές τιμές και είναι ένα εξαιρετικό μέρος για να παρατηρήσετε τον κόσμο. Αξίζει επίσης να αφιερώσετε λίγα επιπλέον λεπτά για να εξερευνήσετε τα παράπλευρα δρομάκια του Τολέδο για να βρείτε μέρη για φαγητό με ντόπιους και τουρίστες.
Μπορείτε να ολοκληρώσετε το δείπνο σας με μία νόστιμη λιχουδιά που έχει μείνει από τις μαυριτανικές μέρες του Τολέδο: ένα αμυγδαλωτό φρούτου. Τα μαγαζιά στην πόλη πωλούν μαρζιπάν σε έτοιμα κουτιά δώρου, αλλά μπορείτε να κάνετε τις δικές σας επιλογές και να τα απολαύσετε σε ένα παγκάκι στην Plaza del Ayuntamiento. Στα δεξιά είναι το σιντριβάνι της πλατείας, πίσω το πιο όμορφο δημαρχείο της Ισπανίας και μπροστά ο κεντρικός καθεδρικός ναός της πόλης, που χτίστηκε όταν το Τολέδο ήταν πρωτεύουσα της Ισπανίας, λάμποντας έντονα στον μαύρο νυχτερινό ουρανό.
Η δυσλεξία είναι μία από τις πιο κοινές μαθησιακές δυσκολίες, που επηρεάζει την ικανότητα ενός παιδιού να διαβάζει, να γράφει και να κατανοεί γραπτά κείμενα. Δεν σχετίζεται με το επίπεδο νοημοσύνης, αλλά με τον τρόπο που ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τις γλωσσικές πληροφορίες. Στο σχολικό περιβάλλον, η δυσλεξία μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις επιδόσεις των μαθητών, επηρεάζοντας τα ακαδημαϊκά αποτελέσματα και την αυτοπεποίθηση.
Πώς επηρεάζει η δυσλεξία τη μάθηση
Η δυσλεξία παρεμποδίζει ιδιαίτερα την ταχεία αναγνώριση λέξεων, καθιστώντας την ανάγνωση αργή και γεμάτη λάθη. Οι μαθητές με δυσλεξία αντιμετωπίζουν δυσκολίες στις ακόλουθες πτυχές της μάθησης:
Ανάγνωση: Τα παιδιά με δυσλεξία έχουν προβλήματα στην αποκρυπτογράφηση των λέξεων, με αποτέλεσμα την αποσπασματική ανάγνωση και τις δυσκολίες στην κατανόηση του κειμένου. Ακόμα και όταν έχουν μάθει τα γράμματα και τους σχετικούς ήχους, δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν γρήγορα οικείες λέξεις.
Γραφή: Τα συχνά ορθογραφικά λάθη και η δυσκολία σχηματισμού σωστών προτάσεων είναι κοινά στους μαθητές με δυσλεξία. Μπορεί να αντιστρέφουν τα γράμματα ή να δυσκολεύονται να οργανώσουν τις σκέψεις τους γραπτώς.
Μνήμη εργασίας: Πολλοί μαθητές με δυσλεξία δυσκολεύονται να συγκρατήσουν πληροφορίες, ιδίως όταν πρέπει να επεξεργαστούν πολλές οδηγίες ταυτόχρονα. Αυτό επηρεάζει τις επιδόσεις σε γραπτά τεστ και αξιολογήσεις.
Μαθηματικά: Αν και η δυσλεξία συνδέεται κυρίως με δυσκολίες στην ανάγνωση, μπορεί επίσης να επηρεάσει τα μαθηματικά. Οι μαθητές μπορεί να έχουν προβλήματα στην κατανόηση των εκφωνήσεων των προβλημάτων, στην αναγνώριση αριθμών και στην εκτέλεση σύνθετων μαθηματικών πράξεων.
Όλες αυτές οι δυσχέρειες συμβάλλουν στη διακύμανση των ακαδημαϊκών επιδόσεων, και χωρίς κατάλληλη παρέμβαση μπορεί να προκύψει απογοήτευση και απώλεια κινήτρων για μάθηση. Η δυσλεξία δεν συνδέεται πάντα άμεσα με το δείκτη νοημοσύνης, αλλά με την πάροδο του χρόνου και ελλείψει κατάλληλης αντμετώπισης, μπορεί να τον επηρεάσει.
Ο συναισθηματικός και κοινωνικός αντίκτυπος της δυσλεξίας στο σχολικό περιβάλλον
Εκτός από τις ακαδημαϊκές δυσκολίες, η δυσλεξία μπορεί να έχει σημαντικό συναισθηματικό αντίκτυπο στους μαθητές. Καθώς αντιμετωπίζουν συνεχείς μαθησιακές προκλήσεις, μπορεί να αναπτύξουν συναισθήματα απογοήτευσης, άγχους, ακόμη και χαμηλής αυτοεκτίμησης.
Έλλειψη αυτοπεποίθησης: Τα παιδιά με δυσλεξία συχνά γνωρίζουν ότι δυσκολεύονται περισσότερο να διαβάσουν και να γράψουν σε σύγκριση με τους συνομηλίκους τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αίσθημα κατωτερότητας.
Σχολικό άγχος: Τα τεστ, οι εργασίες και το υποχρεωτικό διάβασμα μπορούν να γίνουν πηγές άγχους για έναν μαθητή με δυσλεξία, ιδίως αν δεν λαμβάνει επαρκή υποστήριξη από τους δασκάλους.
Κοινωνική απομόνωση: Οι μαθησιακές δυσκολίες μπορεί επίσης να επηρεάσουν τις σχέσεις με τους συνομηλίκους. Ορισμένοι μαθητές με δυσλεξία αποφεύγουν να διαβάζουν δυνατά ή να συμμετέχουν σε δραστηριότητες που περιλαμβάνουν γραφή, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση.
Για να καταπολεμηθούν αυτές οι επιπτώσεις, είναι σημαντικό τόσο οι εκπαιδευτικοί όσο και οι γονείς να δημιουργήσουν ένα μαθησιακό περιβάλλον όπου το παιδί θα νιώθει υποστήριξη και ενθάρρυνση. Η ενθάρρυνση των δυνατών σημείων του μαθητή και η χρήση εναλλακτικών μεθόδων διδασκαλίας μπορούν να κάνουν σημαντική διαφορά στην πρόοδό του.
Μέθοδοι υποστήριξης μαθητών με δυσλεξία
Για να βοηθηθούν οι μαθητές με δυσλεξία να βελτιώσουν τις σχολικές τους επιδόσεις, είναι σημαντικό να υιοθετηθούν μέθοδοι προσαρμοσμένες στις ιδιαίτερες ανάγκες τους. Μεταξύ των πιο αποτελεσματικών στρατηγικών είναι οι εξής:
Πολυαισθητηριακές μέθοδοι μάθησης: Η χρήση ενός συνδυασμού οπτικών, ακουστικών και απτικών μεθόδων μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να μάθουν τα γράμματα και τους ήχους πιο εύκολα. Για παράδειγμα, το γράψιμο λέξεων στην άμμο ή η χρήση καρτών με εικόνες μπορεί να διευκολύνει την αναγνώριση γραμμάτων.
Υποστηρικτικές τεχνολογίες: Το λογισμικό για ανάγνωση με δυνατή φωνή, οι εφαρμογές αναγνώρισης ομιλίας και οι ειδικές γραμματοσειρές για τους δυσλεκτικούς μπορούν να κάνουν τη μάθηση πιο προσιτή.
Επιπλέον χρόνος στις εξετάσεις: Πολλά σχολεία επιτρέπουν στους μαθητές με δυσλεξία να έχουν παρατεταμένο χρόνο στις αξιολογήσεις, για να επεξεργάζονται τις πληροφορίες χωρίς πίεση χρόνου.
Εξατομικευμένη υποστήριξη: Οι καθηγητές μπορούν να προσφέρουν επιπλέον διδασκαλία και οι γονείς μπορούν να συνεργαστούν με ειδικούς εκπαιδευτικούς για να καταρτίσουν ένα εξατομικευμένο σχέδιο μάθησης.
Ενθάρρυνση της ανάγνωσης: Η ανάγνωση για ευχαρίστηση, με κείμενα προσαρμοσμένα στο επίπεδο του παιδιού, μπορεί να βελτιώσει σταδιακά τις αναγνωστικές δεξιότητες και να μειώσει το άγχος που συνδέεται με την ανάγνωση.
Η δυσλεξία δεν αποτελεί ανυπέρβλητο εμπόδιο στην εκπαιδευτική διαδικασία. Με τη σωστή υποστήριξη και τις σωστές μεθόδους, τα παιδιά με δυσλεξία μπορούν να επιτύχουν και στο σχολείο και στη ζωή. Το πιο σημαντικό είναι να τα αντιμετωπίζουμε με κατανόηση, να τα υποστηρίζουμε και να τα παρακινούμε να αναπτύξουν τις δεξιότητές τους με τον δικό τους ρυθμό.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες επιχειρούν να ενισχύσουν την αμυντική τους αυτονομία, αλλά παραμένουν σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένοι από αμερικανικά οπλικά συστήματα, την ώρα που οι απειλές της κυβέρνησης Τραμπ έχουν προκαλέσει ανησυχία σε ολόκληρη την ήπειρο.
Η έντονη κινητικότητα για την ανάπτυξη εναλλακτικών αλυσίδων εφοδιασμού και αμυντικών συστημάτων ακολούθησε μετά από μια σειρά δηλώσεων, στις οποίες ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπονόησε στις αρχές Μαρτίου ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα υπερασπίζονταν τους συμμάχους τους εάν δαπανούσαν πολύ λίγα για την άμυνα.
«Αν δεν πληρώσουν, δεν θα τους υπερασπιστώ. Όχι, δεν θα τους υπερασπιστώ», δήλωσε ο Τραμπ στους δημοσιογράφους στον Λευκό Οίκο στις 6 Μαρτίου.
Ο Τραμπ διέκοψε επίσης προσωρινά κάθε βοήθεια προς την Ουκρανία, φτάνοντας στο σημείο να εμποδίσει το Κίεβο να έχει πρόσβαση σε εμπορικές δορυφορικές εικόνες που χρησιμοποιούνται για την παρακολούθηση των κινήσεων των ρωσικών στρατευμάτων.
Οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξετάζουν πλέον πώς θα μπορούσε να διαμορφωθεί το μέλλον αν οι ΗΠΑ περιορίσουν σημαντικά την πρόσβασή τους σε όπλα και υποστήριξη. Ωστόσο, παρόλο που οι αμυντικές δαπάνες της Ευρώπης αυξάνονται σταθερά ως απάντηση στην πίεση από τις Ηνωμένες Πολιτείες και στις ανησυχίες για πιθανή ρωσική επιθετικότητα, η αυξημένη αμυντική δαπάνη έχει παραδόξως αυξήσει την εξάρτησή της από τις ΗΠΑ.
Οι εισαγωγές όπλων από τα ευρωπαϊκά κράτη του ΝΑΤΟ διπλασιάστηκαν από το 2015 έως το 2019 και διπλασιάστηκαν ξανά από το 2020 έως το 2024, σύμφωνα με το Διεθνές Ινστιτούτο Ερευνών Ειρήνης της Στοκχόλμης. Τα αμερικανικά αμυντικά υλικά αντιπροσώπευαν το 64% όλων αυτών των εισαγωγών όπλων, με τον επόμενο μεγαλύτερο προμηθευτή να είναι η Γαλλία με μόλις 6,5%.
Ο δρόμος προς την αυτάρκεια στην αμυντική τεχνολογία είναι επομένως πιθανό να είναι μακρύς και δύσκολος, καθώς η Ευρώπη παραμένει έντονα εξαρτημένη από διάφορα βασικά συστήματα από τις Ηνωμένες Πολιτείες, για τα οποία υπάρχουν ελάχιστες ή καθόλου ευρωπαϊκές εναλλακτικές λύσεις.
Πυρηνικά όπλα
Η στρατηγική αρχιτεκτονική της Ευρώπης είναι από καιρό συνυφασμένη με προηγμένα αμερικανικά οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένης της ισχύος του αμερικανικού πυρηνικού οπλοστασίου.
Οι μόνες δυνάμεις του ΝΑΤΟ εκτός από τις Ηνωμένες Πολιτείες που διατηρούν πυρηνικά όπλα είναι η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά είναι μόνο οι Ηνωμένες Πολιτείες που παρέχουν τα πυρηνικά τους όπλα σε άλλα έθνη για την επέκταση της στρατηγικής αποτροπής σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Το ΝΑΤΟ, και κατ’ επέκταση η Ευρώπη, επωφελείται από μια συμφωνία πυρηνικής κοινής χρήσης στην οποία το Βέλγιο, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ολλανδία και η Τουρκία αναπτύσσουν περίπου 150 αμερικανικής κατασκευής πυρηνικές βόμβες B61 ως στρατηγική αποτροπή.
Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν ξεκίνησε συζητήσεις σχετικά με την επέκταση της πυρηνικής αποτροπής της Γαλλίας ώστε να συμπεριλάβει και άλλα ευρωπαϊκά έθνη μετά τις απειλές του Τραμπ για ανάκληση της στρατιωτικής υποστήριξης των ΗΠΑ προς την Ευρώπη.
Η προσφορά του Μακρόν για διεξαγωγή «στρατηγικού διαλόγου» σχετικά με την πιθανότητα επέκτασης του πυρηνικού οπλοστασίου της Γαλλίας στην υπόλοιπη Ευρώπη, αντικαθιστώντας ουσιαστικά τον ρόλο των Ηνωμένων Πολιτειών, σηματοδοτεί μια σημαντική αλλαγή στο αμυντικό δόγμα της Γαλλίας, αλλά αντιμετωπίζει σημαντικά εμπόδια.
Θα χρειαστούν σημαντικός χρόνος και πόροι για την ανάπτυξη μιας αυτάρκους ικανότητας πυρηνικής αποτροπής. Κανένα ευρωπαϊκό έθνος δεν διαθέτει οπλοστάσιο αντίστοιχο με εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών, ούτε καν παραπλήσιο.
Η Γαλλία και το Ηνωμένο Βασίλειο διατηρούν συνολικά λίγο περισσότερες από 515 πυρηνικές κεφαλές, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες διαθέτουν περισσότερες από 5.000.
Ως εκ τούτου, η Ευρώπη θα χρειαστεί πιθανότατα να αναπτύξει νέα όπλα για να καταστήσει την πυρηνική αυτάρκεια πραγματικότητα, μια διαδικασία που θα ήταν οικονομικά και πολιτικά δύσκολη, δεδομένου του παγκόσμιου καθεστώτος μη διάδοσης που υποστηρίζουν οι ηγέτες σε όλη την Ευρώπη.
Προηγμένα αεροσκάφη
Τα ευρωπαϊκά έθνη εξαρτώνται επίσης σε μεγάλο βαθμό από τις Ηνωμένες Πολιτείες για αεροσκάφη που απαιτούνται για την εκτέλεση πυρηνικών πληγμάτων, καθώς και για άλλα προηγμένα μαχητικά και μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
Στρατηγικά βομβαρδιστικά όπως τα B-52, B-1 και B-2 προσφέρουν δυνατότητες που δεν αντιστοιχούν σε κανένα ευρωπαϊκό αντίστοιχο. Στην πραγματικότητα, η Ευρώπη δεν διαθέτει στόλους στρατηγικών βομβαρδιστικών.
Ομοίως, οι ευρωπαϊκές πολεμικές αεροπορίες έχουν στραφεί όλο και περισσότερο σε αμερικανικής κατασκευής μαχητικά αεροσκάφη όπως τα F-35 και F-16 για να διατηρήσουν τεχνολογικό προβάδισμα. Συνολικά, 14 κράτη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η Ελβετία και η Τουρκία χρησιμοποιούν το F-16, το F-35 ή και τα δύο.
Αυτή η προμήθεια έχει αυξηθεί μόνο την τελευταία δεκαετία καθώς η Ευρώπη αναζητά ανταγωνιστικό πλεονέκτημα έναντι της αναδυόμενης απειλής από τη Ρωσία.
Η Ευρώπη διαθέτει κάποιες εναλλακτικές λύσεις, όπως το Eurofighter Typhoon, αλλά δεν προσφέρουν το ίδιο επίπεδο τεχνολογικής υπεροχής όσον αφορά τη μυστικότητα και τα αεροηλεκτρονικά.
Όπως και με τα πυρηνικά όπλα, η ανάπτυξη ενός αξιόπιστου ευρωπαϊκού ισοδύναμου θα απαιτούσε χρόνο και σημαντικές επενδύσεις και ενδέχεται να υλοποιηθεί πολύ αργά για μια μελλοντική σύγκρουση.
Ωστόσο, η διατήρηση της εξάρτησης από τα αμερικανικά μαχητικά αεροσκάφη παρουσιάζει τα δικά της προβλήματα.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν εκτεταμένη εκπαίδευση, ενσωμάτωση και υποδομές για την υποστήριξη του F-35. Η συντριπτική πλειονότητα των εξαρτημάτων, της εργασίας και των ενημερώσεων λογισμικού είναι σχεδόν αποκλειστικά αμερικανικές. Ομοίως, κανένα αμερικανικής κατασκευής μαχητικό αεροσκάφος δεν μπορεί να λειτουργήσει ανεξάρτητα από τα συστήματα επικοινωνιών των ΗΠΑ ή το δορυφορικό σύστημα πλοήγησης GPS που ανήκει και λειτουργεί από τις ΗΠΑ.
Έτσι, οι Ευρωπαίοι ηγέτες πρέπει να λάβουν υπόψη την πιθανότητα ότι εάν ποτέ αποκοπούν από την υποστήριξη των ΗΠΑ με τον τρόπο που έγινε με την Ουκρανία, τα πιο προηγμένα μαχητικά τους μπορεί γρήγορα να μετατραπούν σε πολύτιμα βαρίδια.
Αντιπυραυλική άμυνα
Η Ευρώπη εξαρτάται σε κρίσιμο βαθμό από τα αμερικανικά συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας, συμπεριλαμβανομένων των επίγειων συστημάτων Patriot και των θαλάσσιων συστημάτων Aegis.
Το σύστημα Patriot έχει σχεδιαστεί κυρίως για την άμυνα έναντι τακτικών βαλλιστικών πυραύλων, πυραύλων κρουζ και προηγμένων αεροσκαφών. Το σύστημα Aegis εντοπίζει και καταστρέφει βαλλιστικούς πυραύλους μικρής και μεσαίας εμβέλειας και λιγότερο προηγμένα αεροσκάφη.
Και τα δύο συστήματα είναι βαθιά ενσωματωμένα στο ευρύτερο αμυντικό πλαίσιο του ΝΑΤΟ και χρησιμοποιούνται από μεγάλες δυνάμεις όπως η Γερμανία και η Πολωνία.
Υπάρχουν κάποιες εναλλακτικές λύσεις, όπως τα ρωσικής κατασκευής S-400 της Τουρκίας, αλλά αυτά τα συστήματα δεν έχουν διαλειτουργικότητα με άλλα συστήματα του ΝΑΤΟ, ένα χαρακτηριστικό που αποτελεί σήμα κατατεθέν του σχεδιασμού της αμερικανικής αμυντικής τεχνολογίας.
Τα ευρωπαϊκά έθνη θα αντιμετώπιζαν επομένως δυσκολίες στην ανάπτυξη ενός συγκρίσιμου συστήματος με το ίδιο επίπεδο ενσωμάτωσης στην υπάρχουσα υποδομή του ΝΑΤΟ. Οι Ηνωμένες Πολιτείες παρέχουν επίσης σημαντική επιχειρησιακή υποστήριξη και αναβαθμίσεις για τα συστήματα Patriot και Aegis, καθιστώντας την αντικατάσταση ακόμη πιο περίπλοκη.
Τα ευρωπαϊκά έθνη του ΝΑΤΟ έχουν επίσης έντονο συμφέρον να μειώσουν την εξάρτησή τους από τη ρωσική τεχνολογία για λόγους εθνικής ασφάλειας.
Παρόλα αυτά, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Γερμανία και η Ιταλία εργάζονται σε ένα κοινό έργο για την αντικατάσταση του συστήματος Patriot με το Σύστημα Αεράμυνας Μέσης Εκτεταμένης Εμβέλειας. Αν και έχει αντιμετωπίσει πολλές καθυστερήσεις, θα μπορούσε να επιτρέψει στις ευρωπαϊκές δυνάμεις να προσαρμόσουν ένα σχεδόν έτοιμο σύστημα αντιπυραυλικής άμυνας στις νέες τους ανάγκες.
Ένας δύσκολος δρόμος μπροστά
Στο εγγύς μέλλον, η Ευρώπη αντιμετωπίζει μια δύσκολη πορεία προς την πραγματική αυτάρκεια στις στρατιωτικές υποθέσεις.
Η γηραιά ήπειρος αντιμετωπίζει πολύπλοκες γεωπολιτικές προκλήσεις, τεχνολογικά κενά και εσωτερικές διαιρέσεις, και παραμένει σε μεγάλο βαθμό εξαρτημένη από τις Ηνωμένες Πολιτείες για κρίσιμες αμυντικές ικανότητες παρά τις αυξήσεις στους ευρωπαϊκούς αμυντικούς προϋπολογισμούς.
Αυτή η εξάρτηση είναι ιδιαίτερα εμφανής σε τομείς όπως η αεροπορική και η πυραυλική άμυνα, όπου τα αμερικανικά συστήματα, η τεχνολογία και η ηγεσία συνεχίζουν να διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο. Εάν η αμερικανική καινοτομία σε αυτούς τους τομείς συνεχιστεί αμείωτη, η στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης θα μπορούσε να τεθεί περαιτέρω σε κίνδυνο.
Ένα από τα κύρια εμπόδια είναι το τεχνολογικό χάσμα μεταξύ των ευρωπαϊκών και αμερικανικών αμυντικών βιομηχανικών βάσεων. Η διασφάλιση ότι η Ευρώπη μπορεί να αντιστοιχίσει τις ικανότητες έρευνας, ανάπτυξης και παραγωγής των Ηνωμένων Πολιτειών και άλλων παγκόσμιων ανταγωνιστών θα είναι δύσκολη.
Ο πολιτικός κατακερματισμός θα μπορούσε επίσης να περιπλέξει τις προσπάθειες για τη δημιουργία μιας ενοποιημένης και αυτόνομης στρατιωτικής δύναμης. Οι αμυντικές πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης παραμένουν στη νηπιακή τους ηλικία και η απόκλιση στις αμυντικές δαπάνες μεταξύ των μελών της ΕΕ θα καταστήσει δύσκολη τη δημιουργία μιας συνεκτικής και ανεξάρτητης ευρωπαϊκής στρατιωτικής δύναμης.
Ωστόσο, η Ευρώπη εξακολουθεί να έχει τη δυνατότητα να γίνει πιο αυτάρκης σε στρατιωτικά θέματα, με την προϋπόθεση ότι μπορεί να αναλάβει μακροπρόθεσμη δέσμευση και να προωθήσει την ενδοευρωπαϊκή συνεργασία.
Προς το παρόν, η τύχη της Ευρώπης βασίζεται σε μεγάλο βαθμό στα αμερικανικής κατασκευής οπλικά συστήματα.
Τι είναι το ψηφιδωτό; Από πού πηγάζει η ονομασία του;* Ποια είναι η τεχνική αλλά και η ιστορική του διαδρομή στη διαρκή πορεία του; Ερωτήματα των οποίων την απάντηση ελπίζουμε ότι θα βρει ο αναγνώστης ακολουθώντας τη σειρά άρθρων του ψηφιδογράφου και συγγραφέα Γιάννη Λουκιανού.
Στο πρώτο μέρος, παρουσιάζονται ψηφιδωτά της ελληνιστικής περιόδου. Στο δεύτερο της ρωμαϊκής, στο τρίτο της βυζαντινής και στο τέταρτο σύγχρονα ψηφιδωτά στην Ευρώπη και την Ελλάδα. Σε ξεχωριστά άρθρα, θα παρουσιαστούν τεχνικές της ψηφιδογραφίας.
Δέκατος ένατος αιώνας
Η αδιάπτωτη πορεία του ψηφιδωτού, ξεκινώντας κυρίως από την αρχαία Ελλάδα, έφτασε μέχρι τις αρχές του 19ου αιώνα, όχι βέβαια τόσο ακμαία, οπωσδήποτε όμως ικανή να διεκδικεί ένα σημαντικό ρόλο στην εν γένει αρχιτεκτονική. Από τον 15ο αιώνα, μετά την πτώση του Βυζαντίου, είχε σχεδόν πάψει να αποτελεί ένα εντοίχιο ένδυμα για το κτήριο και ο ρόλος της περιορίστηκε κυρίως στον χώρο της διακόσμησης του δαπέδου.
Βατικανό. Η διακόσμηση του ψηφιδωτού δαπέδου ξεκίνησε στον Άγιο Πέτρο το 1576–8 (δεύτερο μισό του 16ου αι.) και η εργασία διήρκεσε μέχρι το δεύτερο μισό του 18ου αιώνα.
Η Ρώμη αποτελούσε πλέον ένα κέντρο καλλιτεχνικής και γενικά πολιτιστικής δραστηριότητας. Τα εργαστήρια του Βατικανού, διατηρώντας τη δύναμη και την ικανότητά τους, όπως όταν ιδρύθηκαν, είχαν ένα πολύ μεγάλο έργο να επιτελέσουν, κυρίως στον τομέα της συντήρησης και της αποκατάστασης. Έργα που ο Ρωμαϊκός και Βυζαντινός πολιτισμός είχαν κληροδοτήσει. Παράλληλα, έπρεπε να ανταποκριθούν στο ανανεωμένο ενδιαφέρον που έδειξε ο κόσμος του δέκατου όγδοου αιώνα για την τέχνη του ψηφιδωτού. Οι νέοι τύποι υάλινων ψηφίδων, που ήρθαν να ανανεώσουν τις ήδη υπάρχουσες, αναβάθμισαν τεχνικά και αισθητικά τις απαιτήσεις και συνέβαλαν στο να αποδοθεί η τάση αυτής της περιόδου, που ήταν η λεπτομέρεια και οι μικρογραφικές παραστάσεις (μινιατούρες), με ολόκληρες συνθέσεις να φιλοτεχνούνται σε διαστάσεις που δεν ξεπερνούν τα δέκα εκατοστά.
Πολλές χιλιάδες αποχρώσεις η χρωματική γκάμα των ψηφίδων που έγιναν και γίνονται με βάση τη χαλαζιακή άμμο και χρώματα από τα οξείδια των μετάλλων.
Στην κατασκευή των υάλινων ψηφίδων πρωτοστάτησε μία άλλη πόλη της Ιταλικής χερσονήσου, η Βενετία, τροφοδοτώντας για πολλούς αιώνες τα εργαστήρια του ψηφιδωτού.
Επιπλέον, έμπειροι και ικανοί καλλιτέχνες συμμετείχαν σε μεγάλα έργα που έγιναν σε αρκετές πόλεις της Ευρώπης. Το εργαστήριο που άνοιξε το 1856 ο Αντόνιο Σαλβιάτι στο Μουράνο φιλοτέχνησε αρκετά ψηφιδωτά και οι εργαζόμενοι σ’ αυτό το εργαστήριο ταξίδεψαν σε όλο τον κόσμο.
Μέλος της οικογένειας Ορσόνι εν ώρα εργασίας για την κατασκευή σμάλτων.
Το Μιλάνο αλλά και η Φλωρεντία είναι πόλεις που έχουν να παρουσιάσουν έργα αντιπροσωπευτικά των διαφόρων περιόδων της τέχνης από την Αναγέννηση μέχρι τη σύγχρονη εποχή. Από τον Καθεδρικό Ναό της Φλωρεντίας μέχρι τα σύγχρονα ψηφιδωτά που κοσμούν το Παλάτι της Τέχνης στο Μιλάνο επιβεβαιώνεται αυτό για το οποίο αγαπήθηκε αυτή η τέχνη: αφ’ ενός για την αντοχή της σε σχέση με την επιτοίχια ζωγραφική και αφ’ ετέρου για τη δύναμη και τη ζωτικότητα των χρωμάτων της.
Ο 19ος αιώνας χαρακτηρίζεται ως ο αιώνας της αστικοποίησης και της επέκτασης των πόλεων. Η ανάγκη να ανακτήσει το ψηφιδωτό το ακαδημαϊκό του πρόσωπο και να ανταποκριθεί στις νέες απαιτήσεις είναι ο λόγος της ίδρυσης σχολών ψηφιδωτού σε διάφορες πόλεις. Ιταλοί καλλιτέχνες επανδρώνουν την αυτοκρατορική σχολή που ανοίγει στο Παρίσι με την έναρξη του αιώνα, όπως αντίστοιχα συμβαίνει με αυτή που ανοίγει στο Μιλάνο, ενώ αργότερα το Μουσείο του Σάουθ Κένσιγκτον στο Λονδίνο δημιουργεί τη δική του σχολή. Σε αυτόν τον αιώνα ανήκουν τα έργα που κοσμούν τους καθεδρικούς ναούς αρκετών πόλεων της Ευρώπης, όπως της Μασσαλίας, της Βρέμης, του Άαχεν, καθώς και κτήρια όπως το παλάτι του Meissen στη Βιέννη, η γκαλερί του Vittorio Emmanuelle στο Μιλάνο, η Όπερα των Παρισίων και πολλά άλλα σε αρκετές πόλεις της Ευρώπης.
Η Αγία Αικατερίνη (αριστερά με τον τροχό), η Αγία Βαρβάρα (με τον πύργο), η Αγία Καικιλία (με το όργανο) και άλλες κυρίες σ’ αυτή την πολύχρωμη και όμορφη σύνθεση, στολίζουν την είσοδο της αμερικανικής επισκοπικής εκκλησίας του Αγίου Παύλου στην Via Nazionalle της Ρώμης, που χτίστηκε το 1879.
Δεν χαρακτηρίζονται ως εξέχοντα τα έργα αυτού του αιώνα. Όμως αυτά που κοσμούν την Αμερικανική Επισκοπική Εκκλησία του Αγίου Παύλου στη Ρώμη, με θέματα το Δέντρο της Ζωής και τον Ευαγγελισμό είναι ιδιαίτερα καλαίσθητα και θεωρούνται ότι συγκροτούν το κατώφλι μιας σύγχρονης αισθητικής.
Το οικουμενικό μήνυμα της αφηρημένης τέχνης, το οποίο ξεκίνησε στις αρχές του εικοστού αιώνα, με πρωτοπόρους στη ζωγραφική, τον Καντίνσκι και τον Μαλέβιτς, βρίσκει εύφορο έδαφος στους καλλιτέχνες του ψηφιδωτού. Πρωτότυπα έργα αλλά και σχέδια μεγάλων καλλιτεχνών μετουσιώθηκαν σε ψηφίδες, όπως του Σαγκάλ στη Νίκαια της Γαλλίας, του Κοκόσκα στο Αμβούργο και άλλων.
Εδραιώνουν τη θέση αυτής της τέχνης και την καθιστούν ικανή να ανταποκριθεί στα σύγχρονα ρεύματα.
Έργο του φουτουριστή δημιουργού Πραμπολίνι, ο οποίος υπογράφει το έργο του Palazzo Delle Poste, στη La Spezia, στην Ιταλία.
Η ίδρυση σχολών στο Σπιλιμπέργκο της Βόρειας Ιταλίας και στη Ραβένα, κληρονόμου της εξέχουσας Βυζαντινής τέχνης, ανανέωσε το ενδιαφέρον για την τέχνη του ψηφιδωτού, που εξαπλώθηκε εκείνο τον αιώνα σε όλον τον κόσμο. Από την Πόλη του Μεξικού μέχρι το Σύδνεϋ της Αυστραλίας και από την Ισπανία μέχρι τα δυτικότερα άκρα της Ευρώπης, αλλά και της ίδιας της Αμερικής, της οποίας ο ζήλος για τα ψηφιδωτά μετά τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο υπήρξε ιδιαίτερος.
Η Βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου της Πόλης του Μεξικού. Έργο του 1951-1953 του Μεξικανού ζωγράφου και αρχιτέκτονα Χουάν Ο’ Γκόρμαν.
Πριν ‘κλείσουμε’ αυτή την προσέγγιση στην ιστορική διαδρομή της τέχνης του ψηφιδωτού θα πρέπει να αναφερθούμε λίγο στην προκολομβιανή τέχνη και στην έκφραση της σε αυτό που ονομάζουμε ψηφιδωτό. Έτσι μπορούμε να διαπιστώσουμε κάποια βήματα, μικρά βέβαια αλλά αξιοσημείωτα, μιας και έγιναν την προ Χριστού εποχή. Παραδείγματα έχουμε από το Περού, το Μεξικό και την πόλη Μίτλα των Ζαποτέκων με τη χρήση ημιπολύτιμων λίθων σε αντικείμενα όπως τελετουργικά μαχαίρια, ξύλινες μάσκες και ανθρώπινα κρανία. Τέλος, θα πρέπει να αναφερθούμε στη μεταγενέστερη επιρροή της τέχνης αυτής στη σύγχρονη μωσαϊκή τέχνη του Μεξικού, η οποία αντλεί έμπνευση από την προ-Κολομβιανή κληρονομιά της Αμερικής με τη σχετική παράδοση μίας άλλης χρήσης και αισθητικής, ιδιαίτερα από εκείνη των Αζτέκων και των Μάγιας.
Ξύλινο τελετουργικό προσωπείο καλυμμένο με ψηφίδες τυρκουάζ. Ανήκει στην αζτεκική τέχνη και εκτίθεται στο Μουσείο Pigorini στη Ρώμη.
Το ψηφιδωτό στο ελληνικό και ευρωπαϊκό αστικό τοπίο
Είναι αλήθεια πως η κινητικότητα στον ελλαδικό χώρο δεν ήταν ανάλογη με αυτή που παρατηρήθηκε στην Ευρώπη κυρίως στα τέλη του 19ου αιώνα και στη διάρκεια του 20ού, κύριος άξονας της οποίας ήταν τα εργαστήρια του Βατικανού.
Και γνωρίζουμε ότι τέτοιες κινήσεις, παράλληλα με την οικονομική ευμάρεια και την πολιτική σταθερότητα, είναι αυτές που συμβάλλουν αποφασιστικά στη δημιουργία των μεγάλων τεχνών. Κάτι που ο αρχαίος ελληνικός κόσμος είχε επιτύχει στο ξεκίνημα αυτής της τέχνης και το οποίο ήταν αρκετό για να τροφοδοτήσει με δύναμη και πνεύμα τη ρωμαϊκή εποχή αλλά και τη βυζαντινή περίοδο. Θα μπορούσε κανείς να υποστηρίξει πως τον 19ο αιώνα και στις αρχές του 20ού , υπήρξε μια αναντιστοιχία σε σχέση με τις άλλες τέχνες, όπως τη ζωγραφική και τη γλυπτική.
«… Κι’ εγώ θα τα περνώ στου σπλάχνου μου το μυστικό αργαστήρι. Κι’ αγάντα με το παίξε γέλασε και το βαθύ κανάκι, πέτρες νερό και χώματα όλα θα γίνουν πνέμα…». Έργο του Γιάννη Τσαρούχη, που τη δεκαετία του ’70 κοσμούσε την Σχολή Δοξιάδη, μεταφερμένο και εντειχισμένο στην είσοδο του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς.
Οι περιώνυμοι Έλληνες ζωγράφοι της σχολής του Μονάχου, όπως ο Ιακωβίδης, ο Λύτρας, αλλά και οι γλύπτες όπως ο Δρόσης, ο Σώχος, ο Φιλιππότης, ο Χαλεπάς, δεν βρήκαν μιμητές στην τέχνη του ψηφιδωτού. Βέβαια αυτή η τέχνη, όπως και κάθε αντίστοιχη μνημειακή, διέπεται από τους δικούς της κανόνες που έχει να κάνει με το υλικό είτε αυτό είναι λίθινο είτε γυάλινο (σμάλτο). Ερωτήματα όπως: ποια η σχέση του με το φως, πώς τοποθετείται στο έργο αλλά και πώς θα δομηθεί. Στοιχεία που κατείχαν οι μύστες αυτής της τέχνης κατά τις διάφορες περιόδους της παρουσίας της και κυρίως της ακμής της.
Η λάμψη και η υψηλή ποιότητα των ψηφιδωτών της Βυζαντινής Θεσσαλονίκης παρέμειναν στο θεολογικό και μνημειακό τους χαρακτήρα. Φαίνεται πως ήταν δύσκολο να μεταλαμπαδευτούν η αίγλη και το κύρος αυτής της τέχνης στην κοσμική αρχιτεκτονική της πόλης του εικοστού αιώνα. Από τα ελάχιστα κτήρια που διακοσμούνται με ψηφιδωτά είναι αυτό του ξενοδοχείου «Μακεδονία Παλλάς», όπου τα θέματά τους είναι εμπνευσμένα από το διάκοσμο του Αγίου Γεωργίου (Ροτόντα).
Έτσι, στην Ελλάδα, στον τόπο για τον οποίο μπορούμε να πούμε ότι γεννήθηκε αυτή η τέχνη, δεν υπάρχουν έργα στην περίοδο των δύο τελευταίων αιώνων. Μετά τη συγκρότηση του ελληνικού κράτους, τον 19ο αιώνα, ο 20ός που ακολούθησε ήταν μία περίοδος ανακατατάξεων, που διήρκεσαν μέχρι τη δεκαετία του ’50. Και, καθώς το ψηφιδωτό είναι μία τέχνη άρρηκτα συνδεδεμένη με την κατασκευή και την αρχιτεκτονική, ήταν επόμενο να μην βρει πρόσφορο έδαφος σε μία δύσκολη περίοδο.
Έργα εμπνευσμένα από την Ελληνική μυθολογία σε κτήριο στην οδό Λυκούργου και Αθηνάς, στην Αθήνα.
Οι κατασκευές των πολυκατοικιών, είτε στέγαζαν δημόσιες υπηρεσίες είτε προορίζονταν για ιδιωτικές κατοικίες, παρουσίαζαν κάτι το ευκαιριακό. Το κύριο χαρακτηριστικό αυτής της πυκνής δόμησης ήταν η προχειρότητα και η έλλειψη αρχιτεκτονικού ύφους, με αποτέλεσμα η αρχιτεκτονική να στερηθεί των υπηρεσιών μίας τέχνης, όπως αυτής του ψηφιδωτού, ικανής να δώσει μια άλλη αισθητική, κινήσει την προσοχή και το ενδιαφέρον, με άλλα λόγια να δημιουργήσει μια οικιστική συνείδηση διαφορετικού τύπου.
Ό,τι οικοδομήθηκε μάς κάνει να αναρωτηθούμε και να δυσανασχετήσουμε για την ολοκληρωτική απώλεια μίας ευφρόσυνης αίσθησης – κάτι που το ψηφιδωτό ξέρει να μεταδίδει πολύ καλά.
Θα πρέπει εδώ να επισημάνουμε την επιμονή του λαϊκού πολιτισμού να εκφραστεί, έχοντας οδηγό την αγάπη και το μεράκι, ώστε να κοσμήσει τις αυλές των σπιτιών του Αιγαίου με πανέμορφα βοτσαλωτά.
Τα ψηφιδωτά του «Κεραμεικού»
Ο «Κεραμεικός», ένα εργοστάσιο παραγωγής προϊόντων από ψημένη άργιλο, δημιουργήθηκε στις αρχές του 20ού αιώνα (1908-1910) στο Ν. Φάληρο, στην οδό Κανελλοπούλου.
Σταμάτησε τις δραστηριότητές του στα μέσα του 20ού αιώνα με τη γερμανική κατοχή και ξανάρχισε μετά τον πόλεμο, για να σταματήσει τελικά τις δραστηριότητές του στις αρχές της δεκαετίας του ’80. Κατά τη διάρκεια της λειτουργίας του δημιούργησε τη δική του ιστορία στο χώρο του κεραμικού, προσφέροντας διακοσμητικά αλλά και χρηστικά αντικείμενα υψηλής ποιότητας.
Η οδός Κανελλοπούλου χώριζε το εργοστάσιο στα δύο. Αριστερά, καθώς ανεβαίνουμε από τον Πειραιά, ήταν τα γραφεία και τα εργαστήρια, και οι εξωτερικοί τοίχοι και των δύο πλευρών, που ήταν καλαισθητοποιημένοι με επίχρισμα αρτιφισιέλ, διακοσμήθηκαν με περίτεχνα ψηφιδωτά, κάνοντας αυτό το δρόμο μοναδικό στην όψη του στην Ελλάδα.
Στο εσωτερικό της αυλής, το κτήριο στο οποίο στεγάζονταν τα γραφεία ήταν καταστόλιστο από ψηφιδωτά, που με την ιδιωτικοποίηση αφαιρέθηκαν.
Η καλλιτεχνική ομάδα αυτής της πρωτοπόρου μονάδας της έντεχνης νεοελληνικής κεραμικής αποτελούνταν από εξαίρετους κεραμίστες-διακοσμητές, όπως ο Γιάννης Βαλσαμάκης, ο Συμεών Συμονάκης, ο Μιχαήλ Μαρτζούχος κ.ά. Τα ψηφιδωτά φαίνεται πως επιμελήθηκε ο Συμονάκης, καθώς η υπογραφή του σώζεται σε κάποια από αυτά, καθώς και η χρονολογία κατασκευής τους (1964).
Σήμερα σώζονται κυρίως αυτά που βρίσκονται υπό την ιδιοκτησία πλέον της εταιρείας ΕΛΑΪΣ.
Ακέραια παραμένουν δεκαεπτά «μετάλλια» διαμέτρου 70 εκατοστών, ενσωματωμένα στο επίχρισμα του τοίχου. Τα θέματά τους, ξεκινώντας από το μυώμενο ταύρο-σύμβολο της εταιρείας, απαρτίζονται από κάθε λογής ζώα, όπως ελάφια, λιονταράκια, πήγασους, αετούς και άλλα πουλιά, καθώς και ψάρια.
Η παράθεση των μεταλλίων διακόπτεται όταν συναντά την κεντρική πύλη του εργοστασίου. Επάνω από την πύλη ξεκινάει ένας χείμαρρος από πλουσιότατα σχέδια, ενώ στα δύο άκρα της η φυσική αυτή σύνθεση καταλήγει σε αντίστοιχους πίνακες. Αριστερά, ένας κεραμίστας καθισμένος μπροστά στον τροχό πλάθει ένα αντικείμενο, ενώ απέναντι δεξιά μία κεραμίστρια διακοσμεί με το πινέλο της μια κανάτα.
Στο μέσον περίπου των σταθμών της πύλης και κάτω από αντίστοιχα πετρόχτιστα-στέγαστρα υπάρχουν δύο ακόμη συνθέσεις. Το θέμα τους είναι ένας εργάτης μπροστά στο καμίνι. Στον έναν πίνακα τροφοδοτεί τη φωτιά, στον άλλο μεταφέρει τα ψημένα κεραμικά.
Δυνατές φόρμες και στους τέσσερεις πίνακες, ρωμαλέες θα λέγαμε, αποδίδουν εξαιρετικά το ημιρεαλιστικό προφίλ της εποχής. Τα έργα της κεντρικής πύλης έχουν συντηρηθεί και φαίνεται ότι είναι υπό τη φροντίδα του εργοστασίου στο οποίο ανήκουν τώρα. Δεν συμβαίνει, όμως, το ίδιο με τη διακόσμηση της απέναντι πύλης, όπου μέρα με τη μέρα φθείρονται από το χρόνο απροστάτευτα, αφού ο χώρος είναι εγκαταλελειμμένος.
Στα φθαρμένα τμήματα, κάτω από τις αποκολληθείσες ψηφίδες, φαίνονται τα μεταλλικά πλέγματα. Τοποθετούνται μέσα στο κονίαμα προκειμένου να συγκρατήσουν το φορτίο ψηφίδων προτού αυτά ενσωματωθούν στον τοίχο. Οι οξειδώσεις αυτών των μεταλλικών αντικειμένων είναι από τις βασικές αιτίες της καταστροφής των ψηφιδωτών.
Ο λόγος της φθοράς ήταν η οξείδωση του μεταλλικού πλέγματος.
Του Γιάννη Λουκιανού
Το κείμενο είναι από το βιβλίο του Γιάννη Λουκιανού «Η τέχνη του ψηφιδωτού και η τεχνική του», Αθήνα 2011, εκδόσεις βότσαλο, β΄ έκδοση. Από το ίδιο βιβλίο προέρχονται και οι εικόνες, εκτός από εκείνες των οποίων αναφέρεται η πηγή τους.
Ο Γιάννης Λουκιανός γεννήθηκε στην Ίο των Κυκλάδων, πήρε μαθήματα σχεδίου και χρώματος και επιδόθηκε στην τέχνη του ψηφιδωτού και του βοτσαλωτού, κοσμώντας κτίρια και αυλές, μεταξύ των οποίων κατοικία στη Βέρνη της Ελβετίας και η αποκατάσταση του βοτσαλωτού διάκοσμου της ιστορικής αυλής της Μητρόπολης της Σύρου και άλλων εκκλησιών.
Για την τέχνη του ψηφιδωτού και του βοτσαλωτού έχει μιλήσει σε πολλά σχολεία, σε Διεθνή Συνέδρια (Αθήνα 2010-Κύπρος 2012) καθώς και στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου, και έχει γράψει σε περιοδικά και σε τοπικές εφημερίδες. Έχει γράψει ακόμη αρκετά δικά του βιβλία, με σημαντικότερα τα:
«Οι βοτσαλωτές αυλές των Κυκλάδων», Αθήνα 1998, αυτοέκδοση (3 εκδόσεις) «Οι βοτσαλωτές Αυλές του Αιγαίου», Αθήνα 1999, αυτοέκδοση (εξαντλημένο) «Η τέχνη του ψηφιδωτού και η τεχνική του», Αθήνα 2002 και 20011 Έχει διδάξει την τέχνη του ψηφιδωτού σε επιδοτούμενα σεμινάρια (Σύρος, Ίος κ.ά.), καθώς και στα παιδιά του ΚΔΑΠ στην Ίο.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
* Ο όρος ‘ψηφιδωτό’ προέρχεται από το ψηφίο, τη μικρή πέτρα. Ο όρος ‘μωσαϊκό’ προέρχεται από τις Μούσες.
Η Ομοσπονδιακή Επιτροπή Επικοινωνιών (FCC) των ΗΠΑ ξεκίνησε μια σαρωτική νέα έρευνα για εταιρείες που συνεργάζονται με το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ), οι οποίες ενδεχομένως δραστηριοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες ακόμη και αφότου μπήκαν στη μαύρη λίστα λόγω ανησυχιών εθνικής ασφάλειας.
Ο πρόεδρος του FCC, Μπρένταν Καρ, ανακοίνωσε την πρωτοβουλία στις 21 Μαρτίου, χαρακτηρίζοντάς την ως την πρώτη μεγάλη δράση με επικεφαλής το νεοσύστατο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας του οργανισμού, το οποίο παρουσίασε επίσημα την περασμένη εβδομάδα. Η αποστολή του συμβουλίου περιλαμβάνει την πρόληψη επιθέσεων στον κυβερνοχώρο σε κρίσιμης σημασίας υποδομές των ΗΠΑ και την εξάλειψη των ξένων απειλών κατασκοπείας.
Η έρευνα επικεντρώνεται στο εάν εταιρείες όπως η Huawei, η ZTE, η China Telecom και άλλες — που είχαν τοποθετηθεί προηγουμένως στη «Λίστα Κινδύνων» του FCC λόγω του εξοπλισμού και των υπηρεσιών τους που ενέχουν μη αποδεκτούς κινδύνους — συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω κανονιστικών κενών ή ανεπίσημων καναλιών.
«Ο FCC έχει λάβει συγκεκριμένα μέτρα για να αντιμετωπίσει τις απειλές που θέτουν η Huawei, η ZTE, η China Telecom και πολλές άλλες οντότητες που αποτελούν μη αποδεκτό κίνδυνο για την εθνική ασφάλεια της Αμερικής, καθώς εκτελούν τις επιθυμίες της Κίνας», δήλωσε ο Καρ. «Για να προστατεύσουμε τα δίκτυά μας, ο FCC έχει τοποθετήσει αυτές τις οντότητες που συνεργάζονται με το ΚΚΚ στην Λίστα Κινδύνων μας και έχουμε ανακαλέσει πολλές από τις εξουσιοδοτήσεις του FCC βάσει των οποίων λειτουργούσαν.»
Πρόσθεσε δε ότι παρά αυτές τις ενέργειες, ο οργανισμός έχει λόγους να πιστεύει ότι ορισμένες εταιρείες μπορεί να εξακολουθούν να δραστηριοποιούνται σε άναρχη ή ιδιωτική βάση. Ως μέρος της έρευνάς του, ο FCC έχει εκδώσει διερευνητικές επιστολές και τουλάχιστον μία κλήτευση.
«Δεν θα εγκαταλείψουμε την προσπάθεια, κάνοντας τα στραβά μάτια», είπε ο Καρ. «Ο FCC, συνεργαζόμενος μέσω του νέου μας Συμβουλίου Εθνικής Ασφάλειας και σε συντονισμό με εταίρους σε όλη την Ομοσπονδιακή Κυβέρνηση, θα προσδιορίσει το εύρος των συνεχιζόμενων δραστηριοτήτων του και θα κινηθεί γρήγορα για να κλείσει τυχόν κενά που επέτρεψαν σε αναξιόπιστους, ξένους αντιπάλους υποστηριζόμενους από κράτος να παρακάμψουν τους κανόνες μας».
Οι εννέα οντότητες που στοχεύονται στην έρευνα είναι η Huawei Technologies Company, η ZTE Corporation, η Hytera Communications Corporation, η Hangzhou Hikvision Digital Technology Company, η Dahua Technology Company, η China Mobile International USA Inc., η China Telecom (Americas) Corp., η Pacifica Networks Corp./ComNet (USA) Operation LLC και η China Unicom (Americas) Operations Ltd.
Η Epoch Times απευθύνθηκε σε όλες τις εταιρείες για σχολιασμό, εκτός από την Pacifica Networks, για την οποία δεν υπήρχε τρόπος επαφής. Τόσο η Huawei όσο και η ZTE έχουν προηγουμένως αρνηθεί ότι οι δραστηριότητές τους αποτελούν απειλή για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ.
Το Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας ξεκίνησε στις 13 Μαρτίου ως μέρος της ευρύτερης προσπάθειας του Καρ να κάνει τον FCC να έχει στόχους εθνικής ασφάλειας. Το συμβούλιο είναι επιφορτισμένο με τη μείωση της εξάρτησης των ΗΠΑ από την τεχνολογία και τις τηλεπικοινωνίες από ξένους αντιπάλους, την πρόληψη της κατασκοπείας και των επιθέσεων στον κυβερνοχώρο και την ενίσχυση της αμερικανικής ηγεσίας σε κρίσιμους τεχνολογικούς τομείς, συμπεριλαμβανομένης της τεχνητής νοημοσύνης, της ρομποτικής και των διαστημικών συστημάτων.
«Σήμερα, η χώρα αντιμετωπίζει μια επίμονη και συνεχή απειλή από ξένους αντιπάλους, ιδιαίτερα το ΚΚΚ», είπε ο Καρ σε δήλωση. «Αυτοί οι αντίπαλοι πάντα διερευνούν τρόπους για να παραβιάσουν τα δίκτυα, τις συσκευές και το τεχνολογικό μας οικοσύστημα. Είναι πιο σημαντικό από ποτέ ο FCC να βρίσκεται σε εγρήγορση και να προστατεύσει τους Αμερικανούς και τις αμερικανικές εταιρείες από αυτές τις απειλές.»
Η δράση του FCC έρχεται εν μέσω αυξανόμενων ανησυχιών σχετικά με τις κινεζικές κρατικές εισβολές στον κυβερνοχώρο. Πρόσφατες αναφορές δείχνουν ότι χάκερ που υποστηρίζονται από το ΚΚΚ διείσδυσαν σε τουλάχιστον οκτώ δίκτυα τηλεπικοινωνιών των ΗΠΑ, σε ορισμένες περιπτώσεις διατηρώντας την πρόσβαση για μήνες. Οι επιθέσεις αποτελούν μέρος μιας ευρύτερης εκστρατείας που συνδέεται με ομάδες όπως οι Volt Typhoon, Silk Typhoon, Salt Typhoon και Flax Typhoon.
Σε ακρόαση στο Κογκρέσο νωρίτερα αυτόν τον μήνα με τίτλο «End the Typhoons», ο πρώην διευθυντής κυβερνοασφάλειας της Υπηρεσίας Εθνικής Ασφάλειας (NSA) , Ρομπ Τζόυς, προειδοποίησε τους βουλευτές ότι οι Κινέζοι κρατικοί χάκερ είχαν τοποθετήσει κακόβουλο λογισμικό σε κρίσιμες υποδομές των ΗΠΑ, όπως δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, αγωγούς και εγκαταστάσεις επεξεργασίας νερού.
«Παρείσφρησαν στις τηλεπικοινωνίες μας για να μας κατασκοπεύσουν, έκλεψαν τις καινοτομίες της τεχνολογικής έρευνας και παραβίασαν τα συστήματα cloud που κρατούσαν κυβερνητικά email», είπε ο Τζόυς, προσθέτοντας ότι οι κυβερνοεπιχειρήσεις της Κίνας στοχεύουν τώρα να δημιουργήσουν «κοινωνικό πανικό» σε περιόδους αυξανόμενης έντασης.
Είπε επίσης ότι το κινεζικό καθεστώς κατακλύζει τις αγορές των ΗΠΑ με τεχνολογικά προϊόντα που ελέγχονται από το ΚΚΚ, ενώ προειδοποιεί ότι αυτό υπονομεύει τις αμερικανικές εταιρείες και εγείρει σημαντικές ανησυχίες για την εθνική ασφάλεια.
ΛΟΝΔΙΝΟ — Εκατοντάδες πτήσεις από και προς το αεροδρόμιο Χήθροου του Λονδίνου ακυρώθηκαν την Παρασκευή μετά από πυρκαγιά σε κοντινό υποσταθμό που διέκοψε το ρεύμα στο πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης, διακόπτοντας τα ταξιδιωτικά σχέδια για εκατοντάδες χιλιάδες ανθρώπους σε όλο τον κόσμο.
Μετά από μια μέρα χάους, το Χήθροου άρχισε να ανοίγει ξανά το βράδυ, με το πρώτο αεροπλάνο της ημέρας να προσγειώνεται περίπου στις 6 μ.μ. τοπική ώρα. Αυτή ήταν μόνο η αρχή αυτού που αναμένεται να είναι μια ολοήμερη διαδικασία μεταφοράς των σταματημένων επιβατών στους προορισμούς τους και των εκτοπισμένων αεροσκαφών στις κατάλληλες τοποθεσίες.
Ακολουθεί μια ματιά στο τι συνέβη και τον αντίκτυπό του στα αεροπορικά ταξίδια.
Τι συνέβη;
Πυρκαγιά σε ηλεκτρικό υποσταθμό στο δυτικό Λονδίνο, περίπου 3 χιλιόμετρα από το αεροδρόμιο, διέκοψε το ρεύμα στο αεροδρόμιο Χήθροου αργά την Πέμπτη.
Η «σημαντική διακοπή ρεύματος» ανάγκασε αρχικά τους αξιωματούχους να ανακοινώσουν ότι το αεροδρόμιο θα παραμείνει κλειστό μέχρι τις 11:59 μ.μ. την Παρασκευή «για να διατηρήσουμε την ασφάλεια των επιβατών και των συναδέλφων μας». Μέχρι αργά το απόγευμα, το αεροδρόμιο είπε ότι τα πληρώματά του «εργάστηκαν ακούραστα» για να αποκαταστήσουν τις υπηρεσίες, επιτρέποντας την επανεκκίνηση των πτήσεων το βράδυ της Παρασκευής.
Το αεροδρόμιο είπε ότι η πρώτη προτεραιότητα θα ήταν η έναρξη της μετεγκατάστασης των αεροσκαφών, ώστε να βρίσκονται στις κατάλληλες τοποθεσίες για να ξαναρχίσουν τα τακτικά δρομολόγια.
Η Πυροσβεστική Υπηρεσία του Λονδίνου ανακοίνωσε ότι 10 πυροσβεστικά οχήματα και 70 πυροσβέστες μετέβησαν σε φωτιά στον υποσταθμό που αναφέρθηκε στις 23:23 την Πέμπτη. Η φωτιά έχει περιοριστεί, αλλά οι πυροσβέστες θα παραμείνουν στο σημείο όλη την Παρασκευή, ανακοίνωσε η πυροσβεστική.
Ο υπουργός Ενέργειας του Ηνωμένου Βασιλείου, Εντ Μίλιμπαντ, δήλωσε ότι η «καταστροφική» πυρκαγιά φαινόταν ότι κατέστρεψε μια εφεδρική γεννήτρια καθώς και τον ηλεκτρικό υποσταθμό που τροφοδοτεί το αεροδρόμιο του Χήθροου.
Η National Grid, η οποία διατηρεί ενεργειακή υποδομή στη Βρετανία, δήλωσε ότι η πυρκαγιά κατέστρεψε τον εξοπλισμό του υποσταθμού και τα πληρώματα εργάζονταν για να αποκαταστήσουν την παροχή ρεύματος το συντομότερο δυνατό. Το ρεύμα είχε αποκατασταθεί στην τοπική κοινωνία από νωρίς το απόγευμα.
Τι προκάλεσε τη φωτιά;
Αξιωματούχοι δήλωσαν ότι δεν υπήρξε «υπόδειξη» για κακόβουλη ενέργεια, αλλά η αιτία είναι ακόμα υπό διερεύνηση.
Ακόμα κι έτσι, η Μητροπολιτική Αστυνομική Υπηρεσία του Λονδίνου είπε ότι οι ντετέκτιβ της αντιτρομοκρατικής ηγούνται της έρευνας λόγω των επιπτώσεων της πυρκαγιάς σε κρίσιμες εθνικές υποδομές.
«Είναι προφανώς ένα άνευ προηγουμένου γεγονός», είπε ο Μίλιμπαντ στο Sky News. «Προφανώς, με οποιοδήποτε περιστατικό σαν αυτό θα θέλουμε να καταλάβουμε γιατί συνέβη και τι μαθήματα μπορούμε να πάρουμε για τις υποδομές μας», πρόσθεσε.
Πώς επηρεάστηκε το Χήθροου;
Το κλείσιμο αναστάτωσε τα ταξιδιωτικά σχέδια περίπου 200.000 ανθρώπων που αναμένονταν να ταξιδέψουν μέσω του Χήθροου την Παρασκευή. Το Χήθροου συνέστησε στους επιβάτες να μην ταξιδεύουν στο αεροδρόμιο και να επικοινωνούν με τις αεροπορικές τους εταιρείες για να κάνουν εκ νέου κράτηση πτήσεων.
Με όλες τις απογειώσεις και προσγειώσεις που ακυρώθηκαν, ο πρώτος αντίκτυπος ήταν σε δεκάδες πτήσεις μεγάλων αποστάσεων από τη Βόρεια Αμερική και την Ασία που ήταν στον αέρα όταν το αεροδρόμιο έκλεισε. Κάποιες αναγκάστηκαν να επιστρέψουν, ενώ άλλες πήγαν σε αεροδρόμια σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη.
Αεροσκάφη με προορισμό το Χήθροου προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιο Σίπχολ στο Άμστερνταμ, στο αεροδρόμιο Σάννον στη δυτική Ιρλανδία, στην Γλασκώβη, Σκωτία, στο Μάντσεστερ, Αγγλία, στο Σαρλ ντε Γκωλ στο Παρίσι, στην Λυών, Γαλλία, και στην Φρανκφούρτη της Γερμανίας, μεταξύ άλλων.
Ο αντίκτυπος στις πτήσεις μικρών αποστάσεων καθυστέρησε μέχρι το πρωί της Παρασκευής, επειδή οι πτήσεις στο Χήθροου είναι αυστηρά περιορισμένες μεταξύ 6 π.μ. και 11 μ.μ. κάθε μέρα για να ελαχιστοποιηθεί ο θόρυβος κατά τη διάρκεια της νύχτας στις γύρω κοινότητες. Ακόμα κι έτσι, χιλιάδες άνθρωποι δεν θα μπορούν να ταξιδέψουν από και προς τα αεροδρόμια σε όλη την Ευρώπη και το Ηνωμένο Βασίλειο την Παρασκευή.
Περίπου 4.000 τόνοι φορτίου έχουν επίσης αποκλειστεί από το κλείσιμο, σύμφωνα με την Ανίτα Μεντιράτα, σύμβουλο αεροπορίας και ηγεσίας.
Πότε θα επανέλθει σε φυσιολογική λειτουργία;
Οι διακοπές αναμένεται να διαρκέσουν μέρες, καθώς οι αεροπορικές εταιρείες επαναφέρουν τα καθηλωμένα αεροσκάφη και τα πληρώματα πτήσης και εργάζονται για να φιλοξενήσουν επιβάτες των οποίων οι πτήσεις ακυρώθηκαν. Η Μεντιράτα εκτίμησε ότι θα χρειαστούν δύο έως τέσσερις ημέρες για να εκκαθαριστούν όλες οι εκκρεμότητες.
«Πρόκειται για μια ακραία κατάσταση όπου επηρεάζεται ολόκληρο το οικοσύστημα των αερομεταφορών», είπε.
«Θα υπάρξουν δύο πράγματα που θα συμβούν ως προτεραιότητα Νο 1. Το πρώτο είναι οι λειτουργίες του αεροδρομίου και η κατανόηση, από την σκοπιά του ηλεκτρικού συστήματος, τι έχει επηρεαστεί, αν έχει επηρεαστεί κάτι», είπε. Τι πρέπει να επανενεργοποιηθεί; Και μετά πώς ανοίγεις ξανά το αεροδρόμιο; Επιβάτες και φορτίο.»
Επιπλέον, σημείωσε, «υπάρχει το θέμα της ουσιαστικής διαχείρισης του ανθρώπινου στοιχείου. Υπάρχουν επιβάτες που επηρεάζονται, το πλήρωμα επηρεάζεται και οι λειτουργίες, έτσι θα πρέπει να μπορείς να επανακινητοποιήσεις τα πάντα.»
Ποια είναι η συνολική εικόνα;
Η πυρκαγιά εγείρει ανησυχίες σχετικά με την ικανότητα του Ηνωμένου Βασιλείου να αντέχει σε επιθέσεις ή φυσικές καταστροφές που βλάπτουν κρίσιμες υποδομές όπως οι επικοινωνίες και τα δίκτυα ηλεκτρικής ενέργειας, είπαν οι αναλυτές.
Το περιστατικό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένων των πρόσφατων σχολίων των βρετανικών υπηρεσιών ασφαλείας ότι η Ρωσία διεξάγει μια εκστρατεία δολιοφθοράς σε όλη την Ευρώπη, δήλωσε ο Άλαν Μεντόζα, εκτελεστικός διευθυντής του Henry Jackson Society, μιας δεξαμενής σκέψης με έδρα το Λονδίνο που επικεντρώνεται στην ασφάλεια και τη δημοκρατία στην Ευρώπη.
«Η εθνική υποδομή ζωτικής σημασίας του Ηνωμένου Βασιλείου δεν είναι επαρκώς δυνατή στο επίπεδο που θα έπρεπε να είναι για να μας δώσει εμπιστοσύνη ότι αυτό δεν θα συμβεί ξανά», είπε. «Εννοώ, εάν μια πυρκαγιά μπορεί να κλείσει τα κύρια συστήματα του Χήθροου… αυτό λέει ότι κάτι δεν πάει καλά με το σύστημα διαχείρισης τέτοιων καταστροφών».
Ο Ρόμπιν Πότερ, ειδικός σε θέματα αντοχής συστημάτων στη δεξαμενή σκέψης Chatham House με έδρα το Λονδίνο, είπε ότι οι διαδοχικές κυβερνήσεις άργησαν να ανταποκριθούν στις επανειλημμένες συστάσεις της Εθνικής Επιτροπής Υποδομών για ενίσχυση της ικανότητας των δικτύων ισχύος, επικοινωνιών, μεταφορών και ύδρευσης της Βρετανίας να αντέχουν σε μεγάλα χτυπήματα.
«Δεν έχουμε ακόμη δει ένα είδος ξεκάθαρης απάντησης από την κυβέρνηση σε αυτές τις συστάσεις», είπε. «Και ελπίζουμε ότι ίσως στην επικείμενη αναθεώρηση αντοχής συστημάτων της κυβέρνησης, η οποία αναμένουμε ότι θα δημοσιευτεί κάποια στιγμή φέτος, ίσως επιδιώξει να αντιμετωπίσει ορισμένα από αυτά τα ερωτήματα».
Ο Μεντόζα είπε ότι ο στόχος θα πρέπει να είναι να υπάρχουν εφεδρικά συστήματα που μπορούν να τεθούν σε εφαρμογή γρήγορα για να μετριάσουν τη διαταραχή που προκαλείται από συμβάντα μαύρου κύκνου, δηλαδή απρόβλεπτα.
«Η πραγματικότητα είναι ότι πάντα θα υπάρχουν ζητήματα που σε εκπλήσσουν — μαύροι κύκνοι», είπε. «Το κλειδί σε αυτό δεν είναι απαραιτήτως η πρόβλεψη των μαύρων κύκνων, γιατί σε πολλές περιπτώσεις είναι απρόβλεπτα, αλλά έχει να κάνει με το σθένος και το είδος της κάμψης του συστήματος για να μπορέσει να επανέλθει στην ταχύτητα εργασίας πολύ γρήγορα».
Πόσο μεγάλο είναι το Χήθροου;
Το Χήθροου ήταν το πιο πολυσύχναστο αεροδρόμιο της Ευρώπης πέρυσι, με 83,6 εκατομμύρια επιβάτες. Το κλείσιμό του θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις επειδή είναι ένας σημαντικός κόμβος για τη σύνδεση πτήσεων με πόλεις σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο και σε όλο τον κόσμο, καθώς και για ταξίδια στο Λονδίνο.
Το Λονδίνο έχει άλλα αεροδρόμια;
Ναι. Πέντε άλλοι αεροπορικοί κόμβοι στη νοτιοανατολική Αγγλία αυτοπροσδιορίζονται ως αεροδρόμια του Λονδίνου, αλλά είναι πολύ μικρότερα από το Χήθροου. Το Γκάτγουικ, το δεύτερο μεγαλύτερο αεροδρόμιο της Βρετανίας, εξυπηρέτησε 43,2 εκατομμύρια επιβάτες πέρυσι. Βρίσκεται στην πόλη Κρόλεϋ, 45 χιλιόμετρα νότια του Λονδίνου.
Η Οττάβα επικαιροποίησε την ταξιδιωτική της οδηγία προς την Κίνα, εκφράζοντας ανησυχίες για την αυθαίρετη επιβολή των τοπικών νόμων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε αυστηρές ποινές ακόμη και για μη βίαια εγκλήματα, καθώς και στη θανατική ποινή για αδικήματα που κρίνονται σοβαρά.
Η ενημέρωση αυτή έγινε την ίδια εβδομάδα που η υπουργός Εξωτερικών του Καναδά, Μελανί Ζολύ, επιβεβαίωσε ότι η Κίνα εκτέλεσε φέτος τέσσερεις Κινεζοκαναδούς πολίτες με κατηγορίες που, σύμφωνα με το Πεκίνο, σχετίζονται με διακίνηση ναρκωτικών. Η Ζολύ καταδίκασε έντονα την απόφαση αυτή και τόνισε πως η Οττάβα θα συνεχίσει να ζητά επιείκεια για Καναδούς που αντιμετωπίζουν παρόμοιες καταστάσεις.
Η επικαιροποιημένη ταξιδιωτική οδηγία, που δημοσιεύθηκε στις 17 Μαρτίου, επισημαίνει ότι η δυνατότητα του Καναδά να παρέχει προξενική βοήθεια είναι περιορισμένη λόγω του επιπέδου διαφάνειας στο κινεζικό δικαστικό σύστημα. Προειδοποιεί, επίσης, ότι στην Κίνα ενδέχεται να επιβληθούν αυστηρές ποινές ακόμη και για μη βίαιες ενέργειες, όπως οικονομικά εγκλήματα, ενώ οι αρχές μπορεί να εφαρμόσουν τη θανατική ποινή για αδικήματα που θεωρούνται σοβαρά, συμπεριλαμβανομένων των εγκλημάτων ναρκωτικών. Παράλληλα, ενδέχεται να απαγορευθεί η έξοδος από τη χώρα χωρίς προειδοποίηση σε Καναδούς υπήκοους που βρίσκονται υπό έρευνα από το κινεζικό καθεστώς.
Εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών του Καναδά είχε δηλώσει παλαιότερα στην Epoch Times ότι η Οττάβα αντιτίθεται στη χρήση της θανατικής ποινής από την Κίνα, χαρακτηρίζοντάς την αντίθετη με τη βασική ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Η εφημερίδα απηύθυνε ερώτημα στο υπουργείο για το πότε ενημερώθηκε για τις εκτελέσεις, χωρίς να λάβει απάντηση μέχρι τη δημοσίευση του άρθρου.
Ο ανεξάρτητος βουλευτής Κέβιν Βουόνγκ εξέφρασε επίσης ανησυχία για τη στάση της Κίνας απέναντι στους Καναδούς πολίτες, σημειώνοντας ότι όχι μόνο θα πρέπει να αποφεύγεται η ταξιδιωτική μετακίνηση προς την Κίνα, αλλά και η διέλευση μέσω κινεζικών αεροδρομίων, συμπεριλαμβανομένου του Χονγκ Κονγκ.
Εντάσεις στις σχέσεις Καναδά-Κίνας
Η ενημέρωση της ταξιδιωτικής οδηγίας έρχεται σε μια περίοδο αυξανόμενης εμπορικής και διπλωματικής έντασης μεταξύ Οττάβας και Πεκίνου.
Στις 8 Μαρτίου, η Κίνα ανακοίνωσε δασμούς 100% σε καναδικό έλαιο κανόλα, υποπροϊόντα ελαίου και εισαγωγές μπιζελιών, καθώς και επιβαρύνσεις 25% σε καναδικά θαλασσινά και χοιρινό κρέας, ως απάντηση στην απόφαση του Καναδά τον περασμένο Οκτώβριο να επιβάλει δασμούς 100% στα ηλεκτρικά οχήματα κινεζικής κατασκευής και 25% στους τομείς αλουμινίου και χάλυβα, υποστηρίζοντας ότι οι καναδικές βιομηχανίες αντιμετωπίζουν αθέμιτο ανταγωνισμό λόγω της κρατικά κατευθυνόμενης υπερπαραγωγής της Κίνας. Οι κινεζικοί δασμοί τέθηκαν σε ισχύ στις 20 Μαρτίου.
Την ίδια στιγμή, η Οττάβα εξέφρασε ανησυχία για μία νέα εκστρατεία παραπληροφόρησης, που συνδέεται με το κινεζικό καθεστώς και στοχεύει άτομα στον Καναδά που επικρίνουν το Πεκίνο. Σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών, η εκστρατεία χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για τη διάδοση παραποιημένου περιεχομένου με σκοπό τον εκφοβισμό, την υποτίμηση και την παρενόχληση των στόχων της στον Καναδά. Πρόκειται για μία πιο εκτεταμένη καμπάνια σε σχέση με εκείνη του 2023, η οποία είχε στοχοποιήσει δεκάδες Καναδούς βουλευτές, συμπεριλαμβανομένων του πρώην πρωθυπουργού Τζάστιν Τρυντώ, του ηγέτη των Συντηρητικών Πιερ Πουαλιέβρ και αρκετών υπουργών. Η Οττάβα έχει εκφράσει άμεσα τις ανησυχίες της στην κινεζική πρεσβεία.
Η δημόσια έρευνα του Καναδά για την ξένη παρέμβαση έχει ήδη αναγνωρίσει την Κίνα ως την «πιο επίμονη και πιο τεχνολογικά προηγμένη απειλή» για τη χώρα. Επιπλέον, νέα έκθεση που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο υποστηρίζει ότι η Κίνα είναι «πολύ πιθανό» να χρησιμοποιήσει εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης για να επιχειρήσει να παρέμβει στις επερχόμενες καναδικές εκλογές.
Νωρίτερα φέτος, η τότε υποψήφια για την ηγεσία των Φιλελευθέρων, Κρύστια Φρήλαντ, στοχοποιήθηκε από καμπάνια παραπληροφόρησης, η οποία περιελάμβανε επικριτικά άρθρα που προέρχονταν από ανώνυμο ιστολόγιο στο WeChat, το οποίο έχει στο παρελθόν συνδεθεί με το κινεζικό καθεστώς.
Η Οττάβα έχει επίσης εκφράσει ανησυχία για τις προσπάθειες της Κίνας να διεισδύσει στην καναδική κυβέρνηση. Σύμφωνα με έκθεση του Καναδικού Κέντρου Κυβερνοασφάλειας της 4ης Μαρτίου, παρατηρείται επαναλαμβανόμενη και διαρκής στόχευση όλων των επιπέδων διακυβέρνησης στον Καναδά από το κινεζικό καθεστώς.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, ο Καναδάς καταδίκασε τις παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων από την Κίνα και επέβαλε κυρώσεις σε οκτώ ανώτατους Κινέζους αξιωματούχους, κατηγορώντας τους για «σοβαρές παραβιάσεις». Οι κυρώσεις αφορούσαν τη συστηματική καταστολή εθνοτικών και θρησκευτικών μειονοτήτων, όπως των Ουιγούρων στη Σιντζιάνγκ, των Θιβετιανών και των ασκουμένων του Φάλουν Γκονγκ.
Η Ζολύ είχε δηλώσει ότι ο Καναδάς είναι βαθιά ανήσυχος για τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στη Σιντζιάνγκ και το Θιβέτ, καθώς και για την καταστολή των ασκουμένων του Φάλουν Γκονγκ, καλώντας την κινεζική κυβέρνηση να τερματίσει τη δίωξη και να τηρήσει τις διεθνείς της υποχρεώσεις.
Ταξιδιωτική οδηγία
Η Οττάβα συμβουλεύει τους Καναδούς ταξιδιώτες προς την Κίνα να επιδεικνύουν «υψηλό βαθμό προσοχής». Επισημαίνει ότι οι Καναδοί ενδέχεται να έχουν λιγότερα δικαιώματα σε σχέση με όσα ισχύουν στον Καναδά, συμπεριλαμβανομένων περιορισμένων δικαιωμάτων ιδιωτικότητας και νομικής εκπροσώπησης.
Σύμφωνα με την ταξιδιωτική οδηγία, οι Καναδοί θα πρέπει να θεωρούν δεδομένο ότι οι τοπικές αρχές θα έχουν πρόσβαση στα βιομετρικά τους δεδομένα κατά την άφιξή τους, καθώς οι κινεζικές αρχές «βασίζονται ευρέως» στην τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου και στην παρακολούθηση μέσω βίντεο για τον έλεγχο των δραστηριοτήτων που θεωρούνται περιορισμένες.
Η προειδοποίηση επισημαίνει επίσης ότι οι επισκέπτες δεν θα έχουν ιδιωτικότητα στο διαδίκτυο, καθώς οι τοπικές αρχές μπορούν να παρακολουθούν τις επικοινωνίες τους ανά πάσα στιγμή ή να εξετάζουν το περιεχόμενο που είναι αποθηκευμένο ή καταγεγραμμένο στο ιστορικό των συσκευών τους.
Οι Καναδοί καλούνται να είναι «ιδιαίτερα προσεκτικοί» όταν επισκέπτονται τις περιοχές Σιντζιάνγκ και Θιβέτ, αποφεύγοντας τη βιντεοσκόπηση ή τη λήψη φωτογραφιών, και να αναμένουν αυξημένα μέτρα ασφαλείας και παρακολούθησης. Οι δύο αυτές περιοχές έχουν αποτελέσει αντικείμενο διεθνούς ανησυχίας λόγω αναφορών για κρατικές παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων.
Επιπλέον, η οδηγία προειδοποιεί τους Καναδούς να αποφεύγουν δραστηριότητες που το κινεζικό καθεστώς θεωρεί ότι «απειλούν την εθνική ασφάλεια», διαταράσσουν τη δημόσια τάξη ή βλάπτουν το δημόσιο συμφέρον, ακόμη και αν τέτοιες δραστηριότητες δεν θεωρούνται παράνομες στον Καναδά. Ο όρος «διατάραξη της κοινωνικής τάξης», σύμφωνα με ειδικούς, χρησιμοποιείται συχνά στη κινεζική νομοθεσία για την καταστολή αντιφρονούντων και μη βίαιων κινημάτων.
Η Οττάβα σημειώνει ότι οι Καναδοί που κατηγορούνται για διατάραξη της κοινωνικής τάξης θα υπόκεινται σε ανάκριση. «Οι κινεζικές αρχές ενδέχεται να σας κρατήσουν έως και 6 μήνες πριν από την επίσημη σύλληψή σας», επισημαίνει η οδηγία.
«Σημειώστε ότι η πρόσβαση σε νομική εκπροσώπηση συχνά δεν επιτρέπεται στα αρχικά στάδια μιας υπόθεσης εθνικής ασφάλειας, ενώ οι δίκες συχνά διεξάγονται κεκλεισμένων των θυρών», αναφέρει η οδηγία.
