Σε πλήρη ετοιμότητα τέθηκαν οι Υπηρεσίες του δήμου Αθηναίων λόγω των υψηλών θερμοκρασιών που αναμένεται να καταγραφούν στην πόλη τις επόμενες ημέρες. Με βάση το επικαιροποιημένο σχέδιο Πολιτικής Προστασίας του δήμου, από την Τετάρτη 25 Ιουνίου και για όσο χρονικό διάστημα απαιτηθεί, οι επτά Λέσχες Φιλίας θα λειτουργούν από τις 8:00 έως τις 20:00, ως κλιματιζόμενοι χώροι για τους πολίτες.
Οι πολίτες και ιδιαίτερα όσοι ανήκουν στις ευπαθείς ομάδες, θα μπορούν να επικοινωνούν με την 24ωρη Γραμμή Εξυπηρέτησης του Δημότη 1595 (χρέωση ανάλογα με τον πάροχο) ή με τη «Γραμμή Καύσωνα» των Δημοτικών Ιατρείων στο 2103638049, καθημερινά από τις 8:30 έως τις 19:30, για να λάβουν συμβουλές και οδηγίες σχετικά με την αντιμετώπιση προβλημάτων υγείας εξαιτίας του καύσωνα.
Βάσει του σχεδίου Πολιτικής Προστασίας του δήμου Αθηναίων, συγκροτούνται κλιμάκια επιφυλακής με εργαζόμενους από τις υπηρεσίες Καθαριότητας και Πρασίνου. Η Διεύθυνση Δημοτικής Αστυνομίας θα βρίσκεται σε αυξημένη ετοιμότητα διαθέτοντας περιπολίες, ενώ κινητοποιούνται μη επανδρωμένα οχήματα για τον έλεγχο των λόφων και των περιοχών αυξημένου κινδύνου πυρκαγιάς. Η θερμική κάμερα, η οποία επιτρέπει την ανίχνευση των μεταβολών της θερμοκρασίας, θα κατοπτεύει τους μεγάλους χώρους πρασίνου στο κέντρο της πόλης. Σε επιφυλακή θα βρίσκονται και υδροφόρες του δήμου. Το κέντρο επιχειρήσεων της Δημοτικής Αστυνομίας θα λειτουργεί σε 24ωρη βάση για την ενημέρωση και τη συνδρομή της Πυροσβεστικής, καθώς κι άλλων υπηρεσιών, εφόσον χρειαστεί.
Για την προστασία των αστέγων από τις υψηλές θερμοκρασίες, οι ομάδες Streetwork του Κέντρου Υποδοχής και Αλληλεγγύης του Δήμου Αθηναίων (Κ.Υ.Α.Δ.Α.), θα βρίσκονται επί ποδός από τις 8:00 έως τις 23:00. Κοινωνικοί λειτουργοί, νοσηλευτές και ψυχολόγοι θα επιχειρούν στον δρόμο, προσφέροντας μπουκαλάκια με νερό, ροφήματα, σνακ και ένα κιτ προστασίας με είδη πρώτης ανάγκης.
Ειδικά για τις ημέρες του καύσωνα, το ΚΥΑΔΑ θα προμηθεύσει τις Λέσχες Φιλίας, το Πολυδύναμο Κέντρο Αστέγων και το Κέντρο Ημέρας με νερό, ροφήματα και το ειδικό κιτ προστασίας. Οι ενδιαφερόμενοι, αλλά και όσοι πολίτες θέλουν να αναφέρουν άτομα που είναι εκτεθειμένα στη ζέστη και χρειάζονται υποστήριξη, μπορούν να καλούν στο 1595 όλο το 24ωρο.
Για τα αδέσποτα ζώα, η Αστική Πανίδα του δήμου Αθηναίων έχει τοποθετήσει, από την αρχή του 2024, περισσότερες από εκατό νέες ποτίστρες στις γειτονιές της πόλης. Παράλληλα, υπάρχουν οδηγίες φροντίδας για τους ιδιοκτήτες και για όσους φροντίζουν ζώα στον δρόμο για τις ημέρες του καύσωνα, στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Αστικής Πανίδας.
Το Δημοτικό Κτηνιατρείο (Λεωφόρος Μεσογείων 94 & Τρικάλων) θα παραμείνει ανοικτό για το κοινό από Τετάρτη 25/6 έως και Κυριακή 29/6, από τις 9:00 έως τις 15:00 (τηλ. 210 7483967).
Η δημοτική Αρχή κάνει έκκληση στους πολίτες να μην κατεβάζουν τα σκουπίδια τους τις μεσημεριανές ώρες. Με δεδομένες τις υψηλές θερμοκρασίες και για λόγους υγιεινής και ασφάλειας, οι πολίτες και οι επιχειρήσεις να μη βγάζουν τα απορρίμματά τους στους κάδους μεταξύ 12:00 και 17:00, καθώς η αποκομιδή τους θα πραγματοποιείται μόνο τις πρωινές και τις νυχτερινές ώρες, αφού βάσει εγκυκλίων κρίνεται αναγκαία η τροποποίηση των προγραμμάτων και στις επτά Δημοτικές Κοινότητες κατά τη διάρκεια συνθηκών καύσωνα.
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν δήλωσε τη Δευτέρα στον Ιρανό υπουργό Εξωτερικών ότι η Μόσχα είναι έτοιμη να στηρίξει τον ιρανικό λαό, λίγα εικοσιτετράωρα μετά τις αμερικανικές αεροπορικές επιδρομές σε τρεις βασικές ιρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις.
Ο Πούτιν υποδέχθηκε τον Αμπάς Αραγτσί στη ρωσική πρωτεύουσα, δύο ημέρες αφότου ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έδωσε εντολή για αποστολή βομβαρδιστικών κατά των ιρανικών πυρηνικών υποδομών.
Σε τηλεοπτικές του δηλώσεις, ο Πούτιν φέρεται να έκανε λόγο για «απρόκλητη επίθεση» από πλευράς Ηνωμένων Πολιτειών, προσθέτοντας ότι η Ρωσία καταβάλλει προσπάθειες προκειμένου να συνδράμει τον ιρανικό λαό. Εξέφρασε ακόμη την ικανοποίησή του για την παρουσία του Ιρανού αξιωματούχου στη Μόσχα, λέγοντας πως αυτό δίνει την ευκαιρία για συζήτηση όλων των επειγόντων ζητημάτων και για κοινή αναζήτηση διεξόδου από την τρέχουσα κατάσταση.
Παραμένει ωστόσο ασαφές ποια μορφή θα μπορούσε να λάβει η ρωσική στήριξη προς την Τεχεράνη, δεδομένου ότι η συμφωνία στρατηγικής συνεργασίας που υπεγράφη μεταξύ των δύο πλευρών τον Ιανουάριο δεν περιλαμβάνει ρήτρα αμοιβαίας άμυνας.
Πριν από τις επιθέσεις του Σαββάτου, η Μόσχα είχε προειδοποιήσει ότι τυχόν στρατιωτική επέμβαση των ΗΠΑ θα μπορούσε να αποσταθεροποιήσει ολόκληρη την περιοχή, χωρίς ωστόσο να αφήσει να εννοηθεί ότι θα εμπλακεί άμεσα. Η Ρωσία βρίσκεται ακόμη σε εμπόλεμη κατάσταση με την Ουκρανία.
Από τις 13 Ιουνίου, Ισραήλ και Ιράν ανταλλάσσουν πυραυλικά πλήγματα, με το Τελ Αβίβ να δηλώνει ως στόχο την υπονόμευση του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης. Παρότι οι Ιρανοί αξιωματούχοι επιμένουν ότι δεν επιδιώκουν την κατασκευή πυρηνικών όπλων, οι Ηνωμένες Πολιτείες και το Ισραήλ υποστηρίζουν το αντίθετο.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, ανέφερε τη Δευτέρα ότι το ζήτημα του Ιράν συζητήθηκε επανειλημμένα στις πρόσφατες τηλεφωνικές επικοινωνίες μεταξύ Πούτιν και Τραμπ, και ότι διατυπώθηκαν ορισμένες ρωσικές προτάσεις, χωρίς όμως να προβεί σε αναλυτική ενημέρωση.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πούτιν είχε δηλώσει από το οικονομικό φόρουμ της Αγίας Πετρούπολης ότι, όσον αφορά τη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν, είναι προτιμότερο να αποφευχθούν οι πρόωρες εκτιμήσεις ώστε να μην υπονομευθεί η όποια προοπτική συνεννόησης. Είχε προσθέσει ότι, κατά την άποψή του, υπάρχουν σημεία πιθανής σύγκλισης μεταξύ των δύο πλευρών, διευκρινίζοντας ότι η Ρωσία δεν επιδιώκει ρόλο διαμεσολαβητή αλλά απλώς προτείνει ιδέες, οι οποίες, εφ’ όσον θεωρηθούν εποικοδομητικές και από τα δύο κράτη, θα μπορούσαν να αξιοποιηθούν. Υπογράμμισε επίσης ότι η Μόσχα διατηρεί καθημερινή επικοινωνία με τους Ιρανούς εταίρους της.
Η συνάντηση Πούτιν-Αραγτσί πραγματοποιήθηκε ενώ οι Ισραηλινές Ένοπλες Δυνάμεις (IDF) ανακοίνωναν νέους βομβαρδισμούς σε ιρανικά κέντρα διοίκησης, βάσεις, κτίρια υπηρεσιών ασφαλείας και υπηρεσίες πληροφοριών εντός της ιρανικής επικράτειας. Επιπλέον, το Ισραήλ έπληξε αρκετά ιρανικά αεροδρόμια, καταστρέφοντας διάφορους τύπους αεροσκαφών.
Από την πλευρά του, το Σώμα των Φρουρών της Επανάστασης του Ιράν, μέσω κρατικών μέσων ενημέρωσης, ανακοίνωσε νέα εκτόξευση πυραύλων πολλαπλών κεφαλών κατά του Ισραήλ. Τόσο ο Αραγτσί όσο και Ιρανός στρατηγός απείλησαν Ηνωμένες Πολιτείες και Ισραήλ ότι η Τεχεράνη θα απαντήσει, επισημαίνοντας ότι «όλες οι επιλογές» βρίσκονται στο τραπέζι.
Υπενθυμίζεται ότι τον Ιανουάριο του 2020, η Ισλαμική Δημοκρατία είχε εξαπολύσει πυραυλικές επιθέσεις εναντίον αμερικανικών βάσεων στη Μέση Ανατολή, ως απάντηση για τον θάνατο του υποστράτηγου Κασέμ Σουλεϊμανί από αμερικανικό πλήγμα. Ο Σουλεϊμανί είχε κατηγορηθεί από τις ΗΠΑ για εμπλοκή στον θάνατο εκατοντάδων Αμερικανών στρατιωτών, καθώς και για σχεδιασμό νέων επιθέσεων.
Αξιοσημείωτο είναι ότι η Ρωσία είχε εμπλακεί το 2015 στον εμφύλιο της Συρίας για να στηρίξει τον τότε ηγέτη Μπασάρ Αλ Άσαντ, σύμμαχο του Ιράν, ο οποίος ανατράπηκε στα τέλη του περασμένου έτους και έλαβε άσυλο από τη Μόσχα.
Την Κυριακή, στο Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ, Ρωσία, Κίνα και Πακιστάν υπέβαλαν πρόταση για την έκδοση ψηφίσματος με αίτημα άμεσης και άνευ όρων κατάπαυσης του πυρός στη Μέση Ανατολή.
Με έντονη γεωπολιτική χροιά ολοκληρώθηκε την Κυριακή η 55η Διεθνής Έκθεση Αεροπορίας και Διαστήματος του Παρισιού, γνωστή και ως Paris Air Show, με την Κίνα να έχει φέτος πρωταγωνιστικό ρόλο στη διοργάνωση.
Η έκθεση, που πραγματοποιείται κάθε δύο χρόνια στο αεροδρόμιο Λε Μπουρζέ, αποτελεί το σημαντικότερο και μεγαλύτερο παγκοσμίως γεγονός στον τομέα της αεροδιαστημικής και της άμυνας. Στις προηγούμενες διοργανώσεις, η παρουσία του Πεκίνου ήταν περιορισμένη, με λίγες κρατικές εταιρείες να συμμετέχουν διακριτικά. Ωστόσο, η έκθεση του 2025 σηματοδότησε μια αξιοσημείωτη στροφή: σύμφωνα με την οργανωτική επιτροπή GIFAS (Groupement des Industries Françaises Aéronautiques et Spatiales), ο αριθμός των κινεζικών συμμετοχών υπερδιπλασιάστηκε – από 29 το 2023 σε 76 φέτος.
Κατά τη διάρκεια της έκθεσης, που διήρκεσε από τις 16 έως τις 22 Ιουνίου, τα περίπτερα γέμισαν με μοντέλα και μακέτες που αποτύπωναν την ευρεία γκάμα της κινεζικής αεροναυπηγικής παραγωγής – από επιβατηγά αεροσκάφη έως μαχητικά και μη επανδρωμένα συστήματα (Unmanned Aerial Vehicles – UAV).
Το επιβατηγό αεροσκάφος C919 της κρατικής COMAC (Commercial Aircraft Corporation of China) μοιράστηκε τα φώτα της δημοσιότητας με την AVIC (Commercial Aircraft Corporation of China), την κορυφαία κρατική κοινοπραξία της Κίνας στον τομέα, η οποία παρουσίασε πλήθος στρατιωτικών και πολιτικών αεροσκαφών και drone. Μεταξύ αυτών ήταν τα μαχητικά J-10CE, J-35A και J-20, το μεταγωγικό Y-20, το ελικόπτερο Z-20, καθώς και το stealth UAV GJ-11. Παρουσιάστηκαν επίσης τα πολιτικά UAV Wing Loong, η σειρά ελικοπτέρων Xuange, το αμφίβιο πυροσβεστικό αεροσκάφος AG600M και το μεσαίου μεγέθους ελικόπτερο πολλαπλών χρήσεων AC352, προϊόν συνεργασίας με την Airbus. Συνολικά, η AVIC παρουσίασε πάνω από τριάντα μοντέλα σε οκτώ κατηγορίες.
Μήνυμα στρατηγικής επέκτασης
Πολλές από τις 76 κινεζικές εταιρείες συμμετείχαν για πρώτη φορά, κάτι που, σύμφωνα με αναλυτές, υπογραμμίζει την πρόθεση του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) να ενισχύσει την παρουσία του στον ευρωπαϊκό αεροδιαστημικό τομέα.
Οι διοργανωτές της έκθεσης απέφυγαν να σχολιάσουν ειδικά την κινεζική συμμετοχή, ενώ Γάλλοι ειδικοί εκτίμησαν ότι η Κίνα αξιοποιεί τη διοργάνωση για να ενισχύσει τη διεθνή της εικόνα και επιρροή. Ο σινολόγος και ερευνητής Εμμανουέλ Λινκό ανέφερε ότι το Πεκίνο θεωρεί την έκθεση μια «χρυσή ευκαιρία» για προβολή, ενώ ο γεωπολιτικός αναλυτής Ζεράρ Βεσπιέ επεσήμανε πως η ισχυρή κινεζική παρουσία εξυπηρετεί ταυτόχρονα επικοινωνιακούς και πολιτικούς σκοπούς. Όπως σημείωσε, πρόκειται για μια προσπάθεια ανάδειξης των κινεζικών φιλοδοξιών σε ένα διεθνές κοινό.
Ισορροπώντας πάνω σε συγκλίνοντα συμφέροντα
Σύμφωνα με παρατηρήσεις της εφημερίδας The Epoch Times, οι Κινέζοι εκθέτες προώθησαν το αφήγημα της διμερούς συνεργασίας με τη Γαλλία, επιδιώκοντας να προσελκύσουν επενδυτικό ενδιαφέρον, να διαψεύσουν απόψεις που «αδικούν» – όπως είπαν – τη χώρα τους και να αποδώσουν τις αρνητικές οικονομικές επιπτώσεις στην Ευρώπη σε αποφάσεις με γεωπολιτικό υπόβαθρο που ελήφθησαν από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Υποστήριξαν ακόμη ότι τα δασμολογικά αντίποινα του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ επιβάρυναν τις εμπορικές συνθήκες, αφήνοντας να εννοηθεί ότι τα πράγματα ενδέχεται να βελτιωθούν μετά τη λήξη της θητείας του.
Ο Λινκό εκτίμησε ότι το Πεκίνο προσπαθεί να υιοθετήσει έναν λόγο βασιζόμενο στις αποκλίσεις συμφερόντων μεταξύ των συμμάχων. Όπως εξήγησε, Γαλλία και ΗΠΑ ενδέχεται να συμμερίζονται κοινές αξίες, αλλά δεν έχουν πάντα τα ίδια οικονομικά συμφέροντα – σε αντίθεση με την Κίνα, με την οποία, αν και δεν μοιράζονται το ίδιο αξιακό σύστημα, υπάρχει κοινό οικονομικό έδαφος σε τομείς όπως η αγροδιατροφή, τα είδη πολυτελείας και η αεροδιαστημική.
Οι πωλήσεις στρατιωτικού υλικού παραμένουν εκτός ορίων
Παρά το γεγονός ότι οι κινεζικές εταιρείες δήλωσαν αισιοδοξία για μακροπρόθεσμη άρση των περιορισμών, το παρόν πλαίσιο εξαγωγών στρατιωτικών αεροναυπηγικών προϊόντων προς την Ευρώπη – λόγω ΗΠΑ και ΝΑΤΟ – παραμένει περιοριστικό. Ο Βεσπιέρ εμφανίστηκε επιφυλακτικός, λέγοντας πως δεν θεωρεί ρεαλιστικό το ενδεχόμενο εισόδου κινεζικών στρατιωτικών προϊόντων στην ευρωπαϊκή αγορά, καθώς το ΝΑΤΟ λειτουργεί ως «συνεκτικό και αδιαπέραστο μέτωπο».
Από την πλευρά του, ο Λινκό σημείωσε ότι ενδεχόμενες μελλοντικές γεωπολιτικές κρίσεις θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αναθεώρηση. Ανέφερε χαρακτηριστικά ότι σε περιόδους αναταραχής, δύο τομείς ευημερούν παραδοσιακά: τα είδη πολυτελείας και τα εξοπλιστικά – κάτι που, όπως είπε, αποτελεί «ενδεικτικό στοιχείο». Υπό αυτό το πρίσμα, πρόσθεσε, η αναθεώρηση του εμπάργκο όπλων προς την Κίνα – που επιβλήθηκε από την ΕΕ μετά τα γεγονότα της Τιενανμέν το 1989 – δεν θα προκαλούσε έκπληξη.
Η Γαλλία, η Γερμανία και το Ηνωμένο Βασίλειο κατέβαλαν σοβαρές προσπάθειες για την άρση του εμπάργκο μεταξύ 2003 και 2005. Το εμπάργκο όπλων της ΕΕ κατά του ΚΚΚ, που επιβλήθηκε στις 27 Ιουνίου 1989 ως αντίδραση στη σφαγή της πλατείας Τιενανμέν, παραμένει πολιτικά δεσμευτικό, αλλά δεν έχει κωδικοποιηθεί σε νόμο, σε αντίθεση με το εμπάργκο των ΗΠΑ. Η ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την άρση του εμπάργκο, στην οποία πρωτοστάτησε το Παρίσι, τελικά εγκαταλείφθηκε λόγω της έντονης αντίθεσης της Ουάσιγκτον.
Το C919 της COMAC στοχεύει την ευρωπαϊκή αγορά
Η φετινή έκθεση επρόκειτο να αποτελέσει κομβική στιγμή για την παρουσίαση του C919, του επιβατηγού αεροσκάφους μεσαίων αποστάσεων της COMAC, που φιλοδοξεί να ανταγωνιστεί τα Airbus A320 και Boeing 737. Παρότι υπήρξαν προσδοκίες για πτητική επίδειξη στη γαλλική έδρα της Airbus, αυτό τελικά δεν κατέστη δυνατό. Η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασφαλείας της Αεροπορίας (European Union Aviation Safety Agency – EASA) δεν χορήγησε την απαραίτητη εξαίρεση, με αποτέλεσμα η παρουσίαση του C919 να περιοριστεί στη μακέτα.
Το πρώτο μεγάλο επιβατηγό αεροσκάφος C919 που παραδόθηκε απογειώνεται από το Διεθνές Αεροδρόμιο Πουντόνγκ της Σαγκάης. Κίνα, στις 14 Μαΐου 2022. (VCG/VCG μέσω Getty Images)
Ωστόσο, η COMAC υπέγραψε μνημόνιο συνεργασίας με τη γαλλική Safran και την αμερικανική Crane Aerospace για κοινή ανάπτυξη του μελλοντικού C929.
Ο Πατρίκ Ντεβώ, αεροδιαστημικός αναλυτής και πρώην στέλεχος της Airbus, δήλωσε ότι το βασικό ζητούμενο για την Κίνα είναι να πετύχει τη διεθνή πιστοποίηση του C919. Σύμφωνα με δηλώσεις του επικεφαλής της EASA (European Union Aviation Safety Agency), Φλοράν Γκιγιερμέ, στο γαλλικό περιοδικό L’Usine Nouvelle, η ευρωπαϊκή πιστοποίηση ενδέχεται να δοθεί εντός τριών έως έξι ετών, καθώς η διαδικασία διενεργείται στο πλαίσιο διμερούς συμφωνίας ΕΕ-Κίνας του 2019. Αντιθέτως, δεν έχει κατατεθεί σχετική αίτηση προς την Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας των ΗΠΑ.
Η ευρωπαϊκή πιστοποίηση θεωρείται καθοριστικής σημασίας για την είσοδο του C919 σε αγορές της Ασίας, της Αφρικής και πέραν αυτών.
Καινοτομία ή απομίμηση;
Παρότι προβάλλεται ως εμβληματικό τεχνολογικό επίτευγμα της Κίνας, το C919 βασίζεται σε μεγάλο βαθμό σε δυτική τεχνογνωσία. Περίπου το 80% των εξαρτημάτων του προέρχονται από αμερικανούς και ευρωπαίους κατασκευαστές – συμπεριλαμβανομένων των κινητήρων LEAP της Safran και της GE.
Ο Ντεβώ εξέφρασε επιφυλάξεις για την «πρωτοτυπία» του αεροσκάφους, λέγοντας ότι το σχέδιο θυμίζει έντονα το A320. Υπενθύμισε πως ένα A320 που είχε πωληθεί στην Κίνα εξαφανίστηκε από τα συστήματα παρακολούθησης στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και πιθανολογείται ότι αποσυναρμολογήθηκε και αντιγράφηκε. «Όταν εμφανίστηκε το C919, σκεφτήκαμε αμέσως ότι πρόκειται για ένα A320», παρατήρησε. «Κανείς δεν φανταζόταν ότι θα έβαζαν ένα αεροσκάφος σε ένα υπόστεγο, θα το αποσυναρμολογούσαν εντελώς και θα το αντιγράφουν. Θα μπορούσατε να το ονομάσετε απομίμηση.»
Σύμφωνα με γαλλικά μέσα, η Airbus δεν προχώρησε σε δημόσια καταγγελία, φοβούμενη τις συνέπειες στις εμπορικές σχέσεις με την Κίνα. Ωστόσο, φέρεται να ενίσχυσε τα πρωτόκολλα ασφαλείας της για έρευνα και ανάπτυξη.
Οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών συνεχίζουν να κατατάσσουν την κινεζική βιομηχανική κατασκοπεία μεταξύ των κορυφαίων απειλών για την εθνική ασφάλεια των ΗΠΑ. Το 2022, ο Κινέζος πράκτορας Σου Γιαντζούν καταδικάστηκε σε 20ετή κάθειρξη για απόπειρα κλοπής εμπορικών μυστικών από τις GE Aviation και Safran – και οι δύο εκ των βασικών προμηθευτών του C919.
Οι βουλευτές ψήφισαν με οριακή πλειοψηφία υπέρ της νομιμοποίησης της υποβοηθούμενης αυτοκτονίας στην Αγγλία και την Ουαλία, παρά τις αντιδράσεις ότι το νομοσχέδιο προωθήθηκε βιαστικά και παραμένει επισφαλές.
Η Βουλή των Κοινοτήτων ενέκρινε το Terminally Ill Adults Bill (Νομοσχέδιο για τους Ενήλικες σε Τελικό Στάδιο Ασθένειας) την Παρασκευή, με 314 ψήφους υπέρ και 291 κατά. Με την έγκριση αυτή, το νομοσχέδιο ολοκλήρωσε τη διαδικασία στην Βουλή των Κοινοτήτων και θα προωθηθεί στη Βουλή των Λόρδων για περαιτέρω εξέταση πριν λάβει Βασιλική Έγκριση και καταστεί νόμος.
Το νομοσχέδιο, που είναι πρωτοβουλία ιδιώτη βουλευτή, θα δίνει το δικαίωμα σε ενήλικες με τελικό στάδιο ασθένειας και λιγότερο από έξι μήνες ζωής να αιτηθούν ιατρικά υποβοηθούμενο θάνατο, υπό προϋποθέσεις αξιολόγησης από δύο γιατρούς και επιτροπή αποτελούμενη από ανώτερο νομικό, κοινωνικό λειτουργό και ψυχίατρο.
Σε περίπτωση έγκρισης, ο γιατρός θα χορηγεί την ουσία που ο ασθενής θα λάβει ο ίδιος.
Η βουλεύτρια του Εργατικού Κόμματος Κιμ Λιντμπήτερ, που στήριξε το νομοσχέδιο, δήλωσε ότι η έγκρισή του στην Τρίτη Ανάγνωση ήταν «το αποτέλεσμα που χρειάζονται τόσοι πολλοί άνθρωποι». Η ίδια εξήγησε ότι η εμπειρία της με ανθρώπους που έχουν χάσει αγαπημένα τους πρόσωπα σε δύσκολες συνθήκες, καθώς και με ασθενείς τελικού σταδίου που ζητούν απλά την επιλογή στο τέλος της ζωής τους, καθιστά την κίνηση αυτή απόλυτα σωστή.
Η υποβοηθούμενη αυτοκτονία παραμένει σήμερα παράνομη στην Αγγλία και την Ουαλία, με ποινή φυλάκισης έως 14 έτη.
Οριακή μείωση της πλειοψηφίας
Η έγκριση του νομοσχεδίου έγινε με μικρότερη διαφορά από την πρώτη ψηφοφορία τον Νοέμβριο του 2024, όταν είχε συγκεντρώσει 330 ψήφους υπέρ έναντι 275 κατά, δηλαδή πλειοψηφία 55.
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης στις 20 Ιουνίου, αρκετοί βουλευτές που αντιτίθενται στο νομοσχέδιο υποστήριξαν ότι η διαδικασία ήταν βεβιασμένη και παρά τις προσπάθειες ενίσχυσης με επιπλέον ασφαλιστικά μέτρα, το νομοσχέδιο παραμένει επισφαλές.
Διαδηλωτές που αντιτίθενται στο νομοσχέδιο για την υποβοηθούμενη αυτοκτονία διαδηλώνουν στην πλατεία του Κοινοβουλίου. Γουέστμινστερ, στο κέντρο του Λονδίνου, στις 20 Ιουνίου 2025. (Lucy North/PA Wire)
Η βουλεύτρια του Εργατικού Κόμματος Νταϊάν Άμποτ, που υποστηρίζει την υποβοηθούμενη αυτοκτονία ως αρχή αλλά αντιτίθεται στο συγκεκριμένο νομοσχέδιο, το χαρακτήρισε «κακώς διατυπωμένο». Ως η μακροβιότερη γυναίκα βουλευτής στο Κοινοβούλιο, κάλεσε τους συναδέλφους της να κατάψηφίσουν το νομοσχεδίου, υποστηρίζοντας ότι αν περάσει σε αυτή τη μορφή, «άνθρωποι θα χάσουν τη ζωή τους χωρίς λόγο, και θα είναι μεταξύ των πιο ευάλωτων και περιθωριοποιημένων στην κοινωνία μας».
Τεράστια μετατόπιση της εξουσίας του κράτους
Ο πρώην υπουργός των Συντηρητικών Τομ Τάγκεντχατ, επίσης αντίθετος στο νομοσχέδιο, επεσήμανε ότι ο νόμος αυτός θα αλλάξει ριζικά τη δυναμική μεταξύ των πολιτών και του κράτους. Υποστήριξε ότι όταν το κράτος αφαιρεί τη ζωή, ακόμα και με τη συγκατάθεση, πρόκειται για μια «μεγάλη αλλαγή στη σχέση ανάμεσα στο άτομο και το κράτος», και επεσήμανε την ανάγκη να είναι κανείς πλήρως ενήμερος για τις επιπτώσεις αυτής της αλλαγής εξουσίας.
Η βουλεύτρια Λιντμπήτερ χαρακτήρισε την ψήφιση του νομοσχεδίου ως «πλειοψηφία που δεν αφήνει περιθώρια αμφισβήτησης» και εξέφρασε την πεποίθηση ότι «η βούληση της Βουλής θα γίνει σεβαστή από τη Βουλή των Λόρδων, και το νομοσχέδιο θα περάσει στο επόμενο στάδιο».
Επόμενα βήματα
Το νομοσχέδιο θα εξεταστεί τώρα από τη Βουλή των Λόρδων, πριν επιστρέψει στη Βουλή των Κοινοτήτων πιθανώς με τροποποιήσεις.
Γενικά, και οι δύο Βουλές πρέπει να συμφωνήσουν στο ακριβές κείμενο για να καταστεί νόμος, ωστόσο η Βουλή των Λόρδων δεν μπορεί να εμποδίσει τελικά την ψήφιση, λόγω περιορισμών στις αρμοδιότητές της.
Ωστόσο, καθώς πρόκειται για νομοσχέδιο ιδιώτη βουλευτή και όχι κυβερνητικό, υπάρχουν περιορισμοί. Ένας βασικός κίνδυνος είναι ο χρόνος.
Όποιο νομοσχέδιο δεν έχει λάβει Βασιλική Έγκριση μέχρι το τέλος της κοινοβουλευτικής περιόδου «παραπέμπεται», αλλά τα κυβερνητικά νομοσχέδια μπορούν να μεταφερθούν στην επόμενη περίοδο με ειδική πρόταση. Αυτά που είναι από ιδιώτη βουλευτή δεν έχουν αυτή τη δυνατότητα.
Δεν υπάρχει συγκεκριμένη διάρκεια για κάθε κοινοβουλευτική περίοδο, αλλά συνήθως διαρκούν περίπου ένα χρόνο.
Στιγμιότυπο οθόνης της βουλευτή του Εργατικού Κόμματος Κιμ Λιντμπίτερ. Λονδίνο, στις 20 Ιουνίου 2025. (Βουλή των Κοινοτήτων/Βρετανικό Κοινοβούλιο/PA Wire)
Η μη εκλεγμένη Βουλή των Λόρδων μπορεί να καθυστερήσει τη νομοθεσία ζητώντας αλλαγές, οδηγώντας σε αλλεπάλληλες ανταλλαγές τροποποιήσεων του νομοσχεδίου μεταξύ των δύο Βουλών μέχρι να υπάρξει συμφωνία, γεγονός που απαιτεί επιπλέον χρόνο.
Η βουλεύτρια Λιντμπήτερ δήλωσε στο πρακτορείο ειδήσεων PA ότι θα ήταν «απογοητευμένη αν κάποιος έπαιζε παιχνίδια» με το νομοσχέδιό της στη Βουλή των Λόρδων.
Ερωτηθείσα σχετικά με το αν το νομοσχέδιο θα γίνει νόμος εντός της τρέχουσας κοινοβουλευτικής περιόδου, απάντησε ότι «δεν γνωρίζουμε πότε θα τελειώσει η περίοδος».
Πρόσθεσε ότι «η κυβέρνηση έχει πολλά νομοσχέδια να διεκπεραιώσει, οπότε αυτό θα πάρει χρόνο, δεν περιμένω να γίνει σύντομα, αλλά μπορεί να είναι πριν το τέλος της χρονιάς».
Μια συμφωνία συνεργασίας στον τομέα της ασφάλειας και της άμυνας, που θα υπογράψει ο πρωθυπουργός του Καναδά, Μαρκ Κάρνεϋ, με Ευρωπαίους ηγέτες τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, θα αποτελέσει μία από τις πιο εκτενείς συμφωνίες που έχει συνάψει ποτέ η Ευρωπαϊκή Ένωση με τρίτη χώρα, δήλωσε υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ΕΕ την Παρασκευή.
Ο Κάρνεϋ αναμένεται να ταξιδέψει στην Ευρώπη την Κυριακή για τη Σύνοδο Κορυφής Καναδά-ΕΕ, η οποία έχει προγραμματιστεί για τη Δευτέρα το βράδυ και θα πραγματοποιηθεί με τη συμμετοχή του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, και της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν.
Στη σύνοδο των G7 που πραγματοποιήθηκε την περασμένη Δευτέρα στην Αλμπέρτα, η φον ντερ Λάιεν επιβεβαίωσε ότι η συμφωνία θα υπογραφεί τη Δευτέρα στις Βρυξέλλες, χαρακτηρίζοντας τον Καναδά «βασικό εταίρο».
Στις 16 Ιουνίου, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανέφερε πως πρόκειται για «μια ευκαιρία να ενισχυθεί ο ρόλος του Καναδά στη ραγδαία εξελισσόμενη αμυντική αρχιτεκτονική της Ευρώπης».
Σε ενημέρωση που παρείχε σε Καναδούς και Ευρωπαίους δημοσιογράφους την Παρασκευή, ένας ανώτερος Ευρωπαίος αξιωματούχος επεσήμανε ότι η σύνοδος θα έχει δύο βασικά αποτελέσματα: μια κοινή δήλωση που θα εκφράζει απόψεις για παγκόσμια ζητήματα, όπως οι συγκρούσεις στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή, καθώς και την υπογραφή της «Συμφωνίας Εταιρικής Σχέσης για Ασφάλεια και Άμυνα μεταξύ ΕΕ και Καναδά».
Ο ίδιος αξιωματούχος τόνισε ότι η συμφωνία είναι φιλόδοξη, προσθέτοντας ότι αν και η ΕΕ έχει παρόμοιες συμφωνίες με άλλους παγκόσμιους εταίρους, αυτή με τον Καναδά θα είναι από τις πιο εκτενείς που έχει υπογράψει ποτέ με τρίτη χώρα. Θα ανοίξει νέους δρόμους για κοινή εργασία στη διαχείριση κρίσεων, τη στρατιωτική κινητικότητα, την ασφάλεια των θαλασσών, την κυβερνοασφάλεια και την αμυντική βιομηχανική συνεργασία.
Ο Κάρνεϋ έχει δηλώσει ξεκάθαρα ότι επιδιώκει την ενίσχυση των δεσμών του Καναδά με την Ευρώπη, ειδικά καθώς οι σχέσεις με τις ΗΠΑ επιβαρύνονται από δασμούς και απειλές για προσάρτηση. Μέσα σε δύο ημέρες από την ανάληψη των καθηκόντων του τον Μάρτιο, ο Κάρνεϋ πέταξε στην Ευρώπη, όπου συναντήθηκε με τον Γάλλο πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν στο Παρίσι και τον Βρετανό πρωθυπουργό Κιρ Στάρμερ στο Λονδίνο.
Κατά τη διάρκεια αυτών των επαφών ξεκίνησε σοβαρά να συζητά για την ένταξη του Καναδά στο νέο ευρωπαϊκό σχέδιο προμηθειών άμυνας, γνωστό ως ReArm Europe.
Στον λόγο του στον θρόνο στις 27 Μαΐου, η κυβέρνηση Κάρνεϋ δεσμεύτηκε να συμμετάσχει σε αυτό το πρόγραμμα, και ο ίδιος σε συνέντευξή του στον καναδικό ραδιοτηλεοπτικό οργανισμό CBC την ίδια μέρα ανέφερε ότι αναμένει ο Καναδάς να ενταχθεί έως την 1η Ιουλίου.
Στις 9 Ιουνίου, ο Κάρνεϋ ανακοίνωσε μια σημαντική αύξηση στον αμυντικό προϋπολογισμό του Καναδά, με στόχο να ξεπεράσει το όριο του 2% του ΑΕΠ που έχει θέσει το ΝΑΤΟ και το οποίο η χώρα δεν έχει καταφέρει να επιτύχει για πάνω από μια δεκαετία.
Η ένταξη στο ReArm Europe αποτελεί μέρος αυτού του σχεδίου, με τον Κάρνεϋ να επαναλαμβάνει ότι ο Καναδάς δεν μπορεί πλέον να βασίζει όλη την άμυνά του μόνο στις ΗΠΑ.
Σε δήλωσή του στις 9 Ιουνίου ανέφερε πως «βρισκόμαστε σε στενές διαπραγματεύσεις με τους ευρωπαϊκούς εταίρους μας για να ενταχθούμε στο ReArm Europe. Αυτό αποτελεί μέρος της διαφοροποίησης. Είναι απλώς έξυπνο να είσαι διαφοροποιημένος. Καλύτερα να έχεις επιλογές, διαφορετικές αλυσίδες εφοδιασμού και ευρύτερους εταίρους».
Στην ατζέντα της συνόδου, που αναρτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, αναφέρεται ότι η συμφωνία για τις προμήθειες ασφάλειας και άμυνας θα επιτρέψει στον Καναδά να συμμετάσχει σε ευρωπαϊκό πρόγραμμα δανειοδότησης για κοινά αμυντικά έργα.
Το πρόγραμμα αυτό, ύψους 150 δισεκατομμυρίων ευρώ, ονομάζεται «Δράση για την Ασφάλεια της Ευρώπης» (Security Action for Europe – SAFE) και αποτελεί μέρος της πρωτοβουλίας ReArm Europe.
Ο Ευρωπαίος αξιωματούχος σημείωσε ότι μόλις η συμφωνία προμηθειών τεθεί σε ισχύ, ο Καναδάς θα πρέπει να διαπραγματευτεί διμερή συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, ώστε να ξεκινήσουν συζητήσεις με τα κράτη-μέλη σχετικά με ευκαιρίες προμηθειών.
Οι ηγέτες στη σύνοδο ΕΕ-Καναδά αναμένεται επίσης να συζητήσουν για το παγκόσμιο εμπόριο και τους πολέμους που μαίνονται στην Ουκρανία και στη Μέση Ανατολή. Επιπλέον, θα δεσμευτούν για την πλήρη κύρωση της Ολοκληρωμένης Οικονομικής και Εμπορικής Συμφωνίας, γνωστής ως CETA (Comprehensive Economic and Trade Agreement), τη συμφωνία ελεύθερου εμπορίου μεταξύ Καναδά και Ευρώπης.
Ο Φεν Χάμψον, καθηγητής διεθνών σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Carleton, επισήμανε ότι ο Κάρνεϋ θα πρέπει να δώσει προτεραιότητα στην κύρωση της CETA. Η συμφωνία τέθηκε σε προσωρινή ισχύ το 2017, αλλά αρκετά κράτη-μέλη της ΕΕ δεν την έχουν ακόμη επικυρώσει σε εθνικό επίπεδο.
Ο Χάμψον ανέφερε πως «η πραγματική πρόκληση είναι να ενθαρρυνθούν οι επιχειρήσεις τόσο του Καναδά όσο και της Ευρώπης να αξιοποιήσουν τη συμφωνία και να αυξήσουν τις διατλαντικές συναλλαγές, κάτι που απαιτεί και πολιτική ηγεσία. Η συμφωνία δεν έχει πλήρως επικυρωθεί, αλλά αυτό είναι κάτι που ο Κάρνεϋ ίσως μπορέσει να τονίσει στους Ευρωπαίους».
Μετά τις Βρυξέλλες, ο Κάρνεϋ θα ταξιδέψει στη Χάγη για τη σύνοδο των ηγετών του ΝΑΤΟ, όπου αναμένεται να προωθηθούν συζητήσεις για την αύξηση του στόχου δαπανών για την άμυνα από το 2% του ΑΕΠ έως και το 5%.
Κατά τη διάρκεια παρέμβασής του σε συνέδριο που πραγματοποιείται στην Πάδοβα, ο Ιταλός υπουργός Άμυνας Γκουίντο Κροζέτο δήλωσε ότι «το ΝΑΤΟ δεν έχει, πλέον, λόγο ύπαρξης». «Κάποτε, ο Ατλαντικός Ωκεανός ήταν το κέντρο του κόσμου, τώρα είναι ολόκληρος ο κόσμος», προσέθεσε.
Σύμφωνα με τον Ιταλό υπουργό, «κάποτε η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες αποτελούσαν το βασικό σημείο αναφοράς, ενώ τώρα υπάρχουν και όλοι οι υπόλοιποι, με τους οποίους πρέπει να δημιουργηθεί μια σχέση».
Παράλληλα, ο Κροζέτο υπογράμμισε ότι το ΝΑΤΟ πρέπει να υποστεί μια βαθιά αλλαγή, να ξεκινήσει διάλογο με τον παγκόσμιο Νότο, και να εγγυηθεί την ειρήνη και την αμοιβαία άμυνα. «Διαφορετικά, δεν θα μπορέσουμε να έχουμε ασφάλεια, με κανόνες που να ισχύουν για όλους», συμπλήρωσε.
«Συχνά μιλάμε σαν να ζούμε τριάντα χρόνια πριν. Στην πραγματικότητα, όμως, έχουν αλλάξει όλα. Κάποιοι μιλούν για την Ευρώπη σαν να είναι σημαντική. Κάποτε, ίσως, θα μπορούσε να γίνει, αν αποκτούσε έναν πολιτικό ρόλο, τον οποίο δεν απέκτησε. Αν αποκτούσε μια εξωτερική πολιτική και άμυνα. Η εποχή της, όμως, παρήλθε, και το λέω με λύπη. Ο κόσμος άλλαξε. Ο δε ΟΗΕ, στον υπόλοιπο κόσμο μετρά όσο η Ευρώπη. Τίποτα, δηλαδή, περισσότερο από μια εθνική ομάδα, λιγότερο από την Ινδία και από το Ισραήλ» είπε, χαρακτηριστικά, ο υπουργός Άμυνας της κυβέρνησης Μελόνι.
Ο Γκουίντο Κροζέτο, τέλος, δήλωσε ότι μέχρι τώρα οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν έχουν ζητήσει να χρησιμοποιήσουν τις βάσεις τους στο ιταλικό έδαφος για επιχειρήσεις σχετικές με τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσε στις 18 Ιουνίου ότι η κινεζική ηλεκτρονική πλατφόρμα AliExpress δεν έλαβε επαρκή μέτρα για τον περιορισμό της πώλησης παράνομων προϊόντων στην ιστοσελίδα της, εκθέτοντας έτσι την εταιρεία στον κίνδυνο βαριάς χρηματικής ποινής. Η AliExpress, που ανήκει στον κινεζικό κολοσσό ηλεκτρονικού εμπορίου Alibaba, ερευνάται από τον Μάρτιο του 2024 για ενδεχόμενη μη συμμόρφωσή της με τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA), που αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στον έλεγχο της διαχείρισης παράνομου περιεχομένου και προϊόντων από μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες και αγορές.
Σε ανακοίνωσή της στις 18 Ιουνίου, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανέφερε: «Τα προκαταρκτικά μας ευρήματα δείχνουν ότι η AliExpress παραβιάζει την υποχρέωσή της να αξιολογεί και να μετριάζει τους κινδύνους που σχετίζονται με τη διάδοση παράνομων προϊόντων βάσει του DSA».
Οι ευρωπαϊκές ρυθμιστικές αρχές εντόπισαν ότι η AliExpress δεν έλαβε επαρκώς υπόψη τους κινδύνους που συνεπάγεται η διασπορά παράνομων προϊόντων. Η Επιτροπή κατηγορεί την πλατφόρμα ότι δεν εφαρμόζει αυστηρά την πολιτική επιβολής κυρώσεων εις βάρος πωλητών που αναρτούν επανειλημμένως παράνομο περιεχόμενο. Επιπλέον, διαπιστώθηκαν συστημικές αδυναμίες στα συστήματα εποπτείας περιεχομένου της AliExpress, γεγονός που επέτρεψε τη χειραγώγηση της πλατφόρμας από κακόβουλους εμπόρους.
Η AliExpress υπόκειται στους πιο αυστηρούς κανόνες του DSA μετά την ένταξή της, τον Απρίλιο του 2023, στον κατάλογο της Επιτροπής με τις «Πολύ Μεγάλες Διαδικτυακές Πλατφόρμες». Εφόσον επιβεβαιωθούν τα προκαταρκτικά ευρήματα παραβίασης του DSA, η ΕΕ μπορεί να επιβάλει πρόστιμο έως και 6% του παγκόσμιου κύκλου εργασιών της εταιρείας.
Η Επιτροπή επεσήμανε ότι η AliExpress πρότεινε μέτρα για την αντιμετώπιση των σχετικών ανησυχιών, τα οποία έγιναν αποδεκτά από την Κομισιόν και απέκτησαν δεσμευτική ισχύ. Οποιαδήποτε παραβίαση των δεσμεύσεων αυτών μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επιβολή προστίμου. Μεταξύ των μέτρων που υποσχέθηκε να λάβει η AliExpress συγκαταλέγεται και η αναβάθμιση των συστημάτων της για την παρακολούθηση πρακτικών απόκρυψης συνδέσμων, μέσω των οποίων διατίθενται παράνομα προϊόντα — συχνά απομιμήσεις φαρμάκων και συμπληρωμάτων διατροφής, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Η AliExpress δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό μέχρι στιγμής. Σε σχετική ανακοίνωση προς τα μέσα ενημέρωσης, η εταιρεία ανέφερε ότι «…έχει αναλάβει προληπτική δράση και συνεργάστηκε στενά με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή από την έναρξη της έρευνας, δεσμευόμενη να συνεχίσει αυτή τη συνεργασία». Εκπρόσωπος της εταιρείας πρόσθεσε: «Είμαστε βέβαιοι ότι, μέσω του διαλόγου μας με την Επιτροπή, θα επιτευχθεί ένα θετικό και συμμορφωμένο αποτέλεσμα που θα αντιμετωπίσει κάθε εκκρεμότητα».
Βάσει του DSA, οι πλατφόρμες με περισσότερους από 45 εκατομμύρια μηνιαίους χρήστες στην Ευρώπη οφείλουν να λαμβάνουν πρόσθετα μέτρα για την προστασία των ανηλίκων και την αντιμετώπιση πωλήσεων προϊόντων-μαϊμούδων στην πλατφόρμα τους. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει χαρακτηρίσει, εκτός από την AliExpress, και άλλους μεγάλους Κινέζους διαδικτυακούς εμπόρους, όπως οι Shine και Temu, ως πολύ μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες.
Δικαστής του Ηνωμένου Βασιλείου έκρινε ότι ο αποκλεισμός υποψηφίων από εχθρικές χώρες για ευαίσθητες θέσεις εργασίας δεν συνιστά ρατσισμό, αλλά αναγκαίο μέτρο λόγω του κινδύνου κατασκοπείας. Η απόφαση αυτή υπογραμμίζει ότι δεν είναι διακριτικό να αποκλείονται άτομα από χώρες όπως η Κίνα, η Ρωσία, η Βόρεια Κορέα ή το Ιράν, που θεωρούνται απειλή για το Ηνωμένο Βασίλειο, από τη στελέχωση τομέων άμυνας ή ασφάλειας.
Η απόφαση ελήφθη μετά από καταγγελία Κινέζας επιστήμονα, της Τιάνλιν Σου, η οποία υποστήριξε ότι η βρετανική εταιρεία Τεχνητής Νοημοσύνης Binary AI ενήργησε με ρατσιστικά κριτήρια μη προσλαμβάνοντάς τη, επικαλούμενη λόγους ασφαλείας. Σύμφωνα με την απόφαση του δικαστηρίου, που δημοσιεύθηκε στις 17 Ιουνίου, η εταιρεία, η οποία είχε τότε μόνο πέντε εργαζόμενους και ιδρύθηκε από τον Τζέιμς Πάτρικ Έβανς, ήταν δικαιολογημένη στις επιλογές της.
Το δικαστήριο επεσήμανε ότι η Binary AI χρησιμοποιεί τεχνητή νοημοσύνη για τον εντοπισμό κρυφών «backdoors» σε λογισμικό, ώστε να αποτρέπει επιθέσεις κρατικά υποστηριζόμενων χάκερ από εχθρικές χώρες. Τον Σεπτέμβριο του 2023, η εταιρεία εξασφάλισε σύμβαση με το Εργαστήριο Επιστήμης και Τεχνολογίας Άμυνας του Ηνωμένου Βασιλείου, όπως και με άλλους φορείς του υπουργείου Άμυνας, συμφωνία που προϋπέθετε αυστηρούς ελέγχους ασφαλείας για το προσωπικό, σε υποστήριξη των αμυντικών προσπαθειών ΗΠΑ και Ηνωμένου Βασιλείου.
Ο Πάτρικ Έβανς προκήρυξε θέση ερευνητή-επικεφαλής ΑΙ για τις ανάγκες αυτής της σύμβασης και τελικά επέλεξε άλλο υποψήφιο, αντί της Σου. Το δικαστήριο σημείωσε ότι ο Έβανς συμβουλεύθηκε τον αρμόδιο Επικεφαλής Εθνικής Ασφάλειας για το κατά πόσον ήταν ασφαλές να προσληφθεί Κινέζος υπήκοος στη συγκεκριμένη ευαίσθητη θέση. Σε σχετικό email επισημαινόταν: «Πλέον δεν μπορούμε να χρηματοδοτήσουμε Κινέζους υπηκόους για οποιαδήποτε εργασία σχετίζεται με εθνική ασφάλεια. Το έργο σας ενδιαφέρει πολύ την κοινότητά μας και κινείται σε ιδιαίτερα ευαίσθητο πεδίο, οπότε θα σας συμβούλευα να μην προσλάβετε Κινέζο υπήκοο. Συγγνώμη για τη σύντομη απάντηση και την ίσως αυστηρή γραμμή».
Η Σου προσέφυγε κατά της Binary AI για φυλετική διάκριση, υποστηρίζοντας πως η επίκληση του ελέγχου ασφαλείας ήταν απλώς πρόσχημα και απορρίφθηκε λόγω της κινεζικής της υπηκοότητας, διαδικασία που, κατά την ίδια, μαρτυρά στίγμα και στερεότυπα. Το σκεπτικό της ενισχυόταν από email του Πάτρικ Έβανς, στις 28 Οκτωβρίου 2023, όπου αναφερόταν:
«Με λύπη σας ενημερώνω ότι δεν θα προχωρήσουμε με την αίτησή σας, αποκλειστικά λόγω της εθνικότητάς σας. Ως εταιρεία, συνεργαζόμαστε στενά με δυτικές κυβερνήσεις σε ευαίσθητα έργα και επιθυμούμε να διατηρήσουμε αυτή τη σχέση. Δεν διαθέτουμε τα μεγέθη και τους πόρους για να διασφαλίσουμε τον απαραίτητο διαχωρισμό και τα εσωτερικά ελεγκτικά μέτρα που απαιτούνται για την πρόσληψη ατόμου της εθνικότητάς σας στη φάση αυτή».
Το δικαστήριο απέρριψε τους ισχυρισμούς της Σου, με τον δικαστή Εργατικών Διαφορών, Ρίτσαρντ Μπίτι, να επισημαίνει πως υπήρχαν τρεις πρόσθετοι λόγοι για την επιλογή άλλου υποψηφίου:
Ο επιλεγείς ήταν Βρετανός υπήκοος, με συναφή εμπειρία και προγενέστερο έλεγχο ασφαλείας.
Οι οικονομικές απαιτήσεις της Σου ήταν αισθητά υψηλότερες από του προτεινόμενου.
Από επιπλέον έρευνα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης της Σου προέκυψαν αμφιβολίες για ορισμένες ικανότητές της.
Ο Δικαστής Μπίτι παρατήρησε ότι ο Έβανς δεν συμπεριέλαβε τα επιπλέον αυτά στοιχεία στο email του προκειμένου να μην προσβάλει τα αισθήματα της Σου, επιλέγοντας μια αιτιολογία που δεν σχετιζόταν με την αξιοσύνη ή τη συμπεριφορά της, αλλά με πραγματικές απαιτήσεις των πελατών.
Συνεχίζοντας ο Μπίτι τόνισε: «Ο λόγος που απορρίφθηκε η Σου ήταν ότι η εθνικότητά της εμπόδιζε τη χορήγηση έγκρισης ασφαλείας — αυτό δεν συνιστά διάκριση. Ο ίδιος λόγος θα ίσχυε για οποιονδήποτε υπήκοο χώρας που δεν μπορεί να λάβει σχετική πιστοποίηση. Ο λόγος δεν είναι η εθνικότητα καθεαυτή».
Στην απόφασή του ο Μπίτι τόνισε τη συνεχή απειλή από κρατικά επιχορηγούμενες ομάδες χάκερ από χώρες όπως η Βόρεια Κορέα, η Ρωσία, η Κίνα και το Ιράν, που επιτίθενται διαρκώς κατά της βρετανικής κυβέρνησης και των συμμάχων της της Συμμαχίας των Πέντε Οφθαλμών, επιδιώκοντας να εκμεταλλευτούν ευπάθειες βασικών κρίσιμων υποδομών, όπως τα δίκτυα 5G και τα πληροφοριακά συστήματα του βρετανικού ΕΣΥ.
Κατέληξε δε: «Τα backdoors έχουν καταστροφικές συνέπειες για την ασφάλεια της βρετανικής κυριαρχίας και την οικονομική ευημερία. Επιτρέπουν σε ξένα κράτη να κατασκοπεύουν τα πλέον ευαίσθητα δεδομένα και να υποκλέπτουν οικονομικά και εμπορικά μυστικά. Ο εντοπισμός τέτοιων κρυφών “εισόδων” στο λογισμικό είναι εξαιρετικά δύσκολος».
Η εν λόγω απόφαση συνιστά σημαντικό νομικό προηγούμενο, που προτάσσει την ανάγκη εξισορρόπησης μεταξύ εθνικής ασφάλειας και απαγόρευσης διακρίσεων στις προσλήψεις για ευαίσθητους τομείς.
Οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας παρότρυναν το Ιράν να επιστρέψει το ταχύτερο δυνατό, χωρίς προϋποθέσεις, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για το πυρηνικό του πρόγραμμα, σύμφωνα με γαλλική διπλωματική πηγή.
Ο Ζαν-Νοέλ Μπαρό, ο Ντέιβιντ Λάμι και ο Γιόχαν Βάντεφουλ, οι οποίοι είχαν συνομιλίες το βράδυ της Δευτέρας με την επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας, κάλεσαν επίσης την Τεχεράνη να αποφύγει οποιαδήποτε ενέργεια που θα μπορούσε να θεωρηθεί ως φυγή προς τα εμπρός εις βάρος των δυτικών συμφερόντων, οποιαδήποτε περιφερειακή επέκταση της σύγκρουσης ή πυρηνική κλιμάκωση – όπως η μη συνεργασία με τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), η αποχώρηση από τη Συνθήκη για τη Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων (Non-Proliferation Treaty – NPT) ή η υπέρβαση των επιτρεπόμενων ορίων εμπλουτισμού ουρανίου.
Κατά τη διάρκεια της νύχτας, το ιρανικό υπουργείο Εξωτερικών ανακοίνωσε ότι ο επικεφαλής της ιρανικής διπλωματίας -ο οποίος ηγείται και της ομάδας διαπραγμάτευσης για το πυρηνικό πρόγραμμα- είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τους ομολόγους του από τη Γαλλία, τη Βρετανία και τη Γερμανία, καθώς και με την Κάγια Κάλας.
Ο Αμπάς Αραγτσί, σύμφωνα με την ίδια ανακοίνωση, εξέφρασε την άποψη ότι η ισραηλινή επίθεση κατά του Ιράν εν μέσω διαπραγματεύσεων με τις ΗΠΑ για το πυρηνικό πρόγραμμα «καταφέρει πλήγμα στη διπλωματία».
Η Γαλλία, η Γερμανία και η Βρετανία, καθώς και η ΕΕ συνολικά, συγκαταλέγονται -μαζί με την Κίνα και τη Ρωσία- στα συμβαλλόμενα μέρη της συμφωνίας του 2015 για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν, από την οποία οι ΗΠΑ αποχώρησαν μονομερώς το 2018, κατά την πρώτη προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ.
Το Παρίσι, το Βερολίνο και το Λονδίνο, που συγκροτούν την ομάδα E3, ξεκίνησαν εκ νέου συνομιλίες με την Τεχεράνη πέρυσι, σε μια προσπάθεια επίτευξης νέας συμφωνίας για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν.
Παράλληλα, οι ΗΠΑ διεξήγαγαν έμμεσες διαπραγματεύσεις με την Τεχεράνη στις αρχές του έτους, οι οποίες προσέκρουαν κυρίως στο ζήτημα του εμπλουτισμού ουρανίου.
Ένας νέος γύρος διαπραγματεύσεων επρόκειτο να ξεκινήσει την Κυριακή, πριν από τα ισραηλινά πλήγματα στο ιρανικό έδαφος.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες και οι δυτικοί τους σύμμαχοι, όπως και το Ισραήλ -που θεωρείται από ειδικούς η μόνη πυρηνική δύναμη στη Μέση Ανατολή- κατηγορούν επί μακρόν την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν ότι επιδιώκει να αποκτήσει πυρηνικό οπλοστάσιο. Η Τεχεράνη έχει επανειλημμένως διαψεύσει αυτούς τους ισχυρισμούς.
Τέλος, σύμφωνα με τη γαλλική διπλωματική πηγή, οι υπουργοί Εξωτερικών της Γαλλίας, της Βρετανίας και της Γερμανίας διαβίβασαν μηνύματα στο Ισραήλ, υπογραμμίζοντας την ανάγκη να μην στοχοποιούνται πολιτικές αρχές, πολιτικές υποδομές και άμαχοι πληθυσμοί.
Αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης προειδοποιούν για αύξηση των κρουσμάτων κορωνοϊού στην ήπειρο, καθώς ένα νέο παραλλαγμένο στέλεχος, το NB.1.8.1, το οποίο είχε εξαπλωθεί τους προηγούμενους μήνες στην Κίνα, εντοπίζεται πλέον και στις Ηνωμένες Πολιτείες, όπου, σύμφωνα με επικαιροποιημένα στοιχεία των Κέντρων Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC), αντιπροσωπεύει πάνω από το ένα τρίτο των σχετικών περιστατικών (δελτίο 13ης Ιουνίου).
Σύμφωνα με το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων, «δεν αναμένεται το νέο στέλεχος να αυξήσει τον κίνδυνο για τη δημόσια υγεία σε σύγκριση με άλλες πρόσφατες παραλλαγές του SARS-CoV-2, που προέρχονται από την Όμικρον». Το Κέντρο τόνισε επίσης ότι, αν και προς το παρόν δεν υπάρχουν κλινικές μελέτες σχετικά με την αποτελεσματικότητα των εμβολίων έναντι του NB.1.8.1, «με βάση το γενετικό του προφίλ και τα πρώτα εργαστηριακά δεδομένα, δεν διαφαίνεται σημαντική μείωση στην προστασία έναντι σοβαρής νόσου».
Το ίδιο όργανο επισημαίνει ότι, παρότι η παρουσία του NB.1.8.1 στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο (ΕΟΧ) παραμένει χαμηλή, η διασπορά του αναμένεται να αυξηθεί το επόμενο διάστημα. «Παρατηρείται αργή αύξηση του ιού που προκαλεί τη νόσο Covid-19 σε ορισμένες περιοχές της ΕΕ και του ΕΟΧ τις τελευταίες εβδομάδες, αλλά τα συνολικά επίπεδα παραμένουν χαμηλά και δεν έχει εντοπιστεί μέχρι στιγμής σημαντικός αντίκτυπος στη δευτεροβάθμια φροντίδα ή στη θνησιμότητα», αναφέρει η ανακοίνωση.
Στις Ηνωμένες Πολιτείες, το παραλλαγμένο στέλεχος NB.1.8.1 ήταν δεύτερο σε συχνότητα από τις 25 Μαΐου έως τις 7 Ιουνίου, με μικρή διαφορά από το πρώτο σε συχνότητα στέλεχος LP.8.1, σύμφωνα με τα CDC. Μόλις στα τέλη Μαΐου, το NB.1.8.1 δεν καταγραφόταν καν στην επίσημη ταξινόμηση. Χάρτης του Global Initiative on Sharing All Influenza Data δείχνει πως το στέλεχος έχει εντοπιστεί μεταξύ άλλων σε Χαβάη, Καλιφόρνια, Ουάσιγκτον, Αριζόνα, Κολοράντο, Ιλλινόι, Οχάιο, Βιρτζίνια, Μέρυλαντ, Νιου Τζέρσεϋ, Νέα Υόρκη, Βερμόντ, Ρόουντ Άιλαντ και Μασσαχουσέττη.
Τον προηγούμενο μήνα, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας χαρακτήρισε το NB.1.8.1 παραλλαγή υπό παρακολούθηση λόγω της ταχύτατης εξάπλωσής του σε διάφορες περιοχές και κυρίως στην Ασία. Ωστόσο, δεν διαπιστώνεται αυξημένη βαρύτητα της νόσου. Σύμφωνα με κινεζικά στοιχεία, το συγκεκριμένο στέλεχος ευθύνεται πλέον για την πλειονότητα των κρουσμάτων στη χώρα, όπου οι μολύνσεις αυξήθηκαν κατά 160% τον προηγούμενο μήνα. Εκτός Κίνας, ωστόσο, εμπειρογνώμονες εκφράζουν επιφυλάξεις για την αξιοπιστία των στοιχείων που παρουσιάζει το κινεζικό καθεστώς σχετικά με τις λοιμώξεις.
Ο Τονγκ Τζινγκγιουάν, γιατρός εγκατεστημένος στις ΗΠΑ και σχολιαστής διεθνών εξελίξεων, δήλωσε στο NTD, μέσο ενημέρωσης, ότι αξιωματούχοι του κινεζικού καθεστώτος υποβαθμίζουν την πραγματική επίπτωση της νέας παραλλαγής. «Πιστεύω ότι το κάνουν για να αποφύγουν τον πανικό στον πληθυσμό μπροστά στον κίνδυνο μεγαλύτερης έξαρσης μέσα στο καλοκαίρι», ανέφερε ο Τονγκ. «Το νέο αυτό επιδημικό κύμα είναι ακόμη σε εξέλιξη και δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι έχει ήδη κορυφωθεί.»
Γιατροί στην Κίνα αναφέρουν ότι το νέο στέλεχος προκαλεί – εκτός από τα συνηθισμένα συμπτώματα του Covid-19 όπως πυρετό και βήχα – και έντονο, οξύ πονόλαιμο.
