Τρεις από τις χώρες της Βόρειας Ευρώπης, η Νορβηγία, η Σουηδία και η Δανία, ανακοίνωσαν ότι θα συμβάλουν από κοινού με 500 εκατ. δολάρια σε μια νέα πρωτοβουλία προμήθειας αμερικανικών οπλικών συστημάτων στην Ουκρανία, όπως γνωστοποίησε χθες η νορβηγική κυβέρνηση.
Οι συγκεκριμένες χώρες πρωτοστατούν στον χρηματοδοτικό μηχανισμό για τη στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας, που συντονίζεται μέσω της Πρωτοβουλίας Προτεραιοτήτων της Ουκρανίας στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ.
Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ετοιμάζονται να στείλουν οπλισμό, με έμφαση σε πυρομαχικά για τα συστήματα Patriot, ώστε να ενισχυθεί η αντιαεροπορική άμυνα της Ουκρανίας.
Τον περασμένο μήνα, ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ είχε δηλώσει ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες θα προμηθεύσουν την Ουκρανία με όπλα και οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ θα πληρώσουν για αυτά».
Ο Νορβηγός πρωθυπουργός Γιόνας Γκαρ Στόρε τόνισε: «Η πρωτοβουλία ΝΑΤΟ-ΗΠΑ διασφαλίζει πως το Κίεβο θα λαμβάνει άμεσα αμυντικό στρατιωτικό υλικό, ενώ παράλληλα ενισχύει τη συνεργασία ανάμεσα στις Ηνωμένες Πολιτείες και τις ευρωπαϊκές χώρες στη στήριξη της Ουκρανίας».
Η νορβηγική κυβέρνηση συμπλήρωσε ότι περισσότερες λεπτομέρειες για τη διαδικασία προμήθειας θα καθοριστούν σε συντονισμό με το ΝΑΤΟ, τις ΗΠΑ και τους άλλους συμμάχους. Όσον αφορά το πακέτο «Pearl» των 500 εκατ. δολαρίων, η Νορβηγία θα συνεισφέρει περίπου 135 εκατ. δολάρια, η Σουηδία 275 εκατ. και η Δανία 90 εκατ.
Ο υπουργός Άμυνας της Σουηδίας Πόουλ Γιόνσον, σε ξεχωριστή δήλωσή του, επεσήμανε: «Η Στοκχόλμη χαιρέτισε την απόφαση των ΗΠΑ να αποστείλουν αμυντικό υλικό στο Κίεβο. Η Ουκρανία έχει επείγουσα ανάγκη τη στήριξη των συμμάχων και εταίρων για να αμυνθεί απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα».
Από την πλευρά του, ο Δανός υπουργός Άμυνας Τρόελς Λουντ Πόουλσεν υπογράμμισε ότι «η ταχύτητα είναι καθοριστικής σημασίας για τη δρομολόγηση της προμήθειας οπλισμού» και προσέθεσε ότι, αν στο μέλλον η Ουκρανία χρειαστεί πρόσθετη χρηματοδότηση, «είμαστε διατεθειμένοι να το εξετάσουμε».
Ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ Μαρκ Ρούτε εξήρε τους συμμάχους σημειώνοντας ότι, από την έναρξη της ρωσικής εισβολής στην Ανατολική Ουκρανία το 2022, Δανία, Νορβηγία και Σουηδία έχουν επιδείξει «σταθερή υποστήριξη προς το Κίεβο».
Τη Δευτέρα, η Ολλανδία έγινε η πρώτη χώρα που ανακοίνωσε πακέτο άμυνας στο πλαίσιο της Πρωτοβουλίας Pearl. Ο Ολλανδός υπουργός Άμυνας Ρούμπεν Μπρέκελμαν γνωστοποίησε μέσω X ότι «η Ολλανδία θα παραδώσει πακέτο 500 εκατ. ευρώ με αμερικανικά οπλικά συστήματα, συμπεριλαμβανομένων εξαρτημάτων και πυραύλων Patriot, στο Κίεβο. Αυτή η ενίσχυση συμβάλλει στην υπεράσπιση της Ουκρανίας και της υπόλοιπης Ευρώπης από τη ρωσική επιθετικότητα». Ο Ρούτε ανέφερε, επίσης, ότι απηύθυνε επιστολή σε όλους τους συμμάχους του ΝΑΤΟ ζητώντας συνεισφορές στα πακέτα στήριξης και αναμένει νέες ανακοινώσεις το επόμενο διάστημα.
Η επίβλεψη της παράδοσης των πακέτων βοήθειας ανήκει στο ΝΑΤΟ, με τον Ανώτατο Συμμαχικό Διοικητή Ευρώπης, Αλέξις Γκρίνκοβιτς, υπεύθυνο για να διασφαλίσει ότι οι παραδόσεις ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες του Κιέβου — όπως πυρομαχικά, αντιαεροπορικά συστήματα και άλλο σημαντικό υλικό.
Ο Ουκρανός πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του την Τρίτη, ευχαριστώντας τις τέσσερις βορειοευρωπαϊκές χώρες για τις πρόσφατες δεσμεύσεις τους. Έγραψε στο X: «Αυτό θα γίνει αισθητό. Και θα αποτελέσει ισχυρό παράδειγμα για άλλες χώρες του ΝΑΤΟ, προκειμένου να ενισχύσουν τους δεσμούς ασφάλειας ανάμεσα στην Αμερική και την Ευρώπη και να διασφαλίσουν την προστασία από τα ρωσικά χτυπήματα».
Ο Ζελένσκι ευχαρίστησε ακόμη τον Τραμπ, σημειώνοντας: «Η χώρα μας είναι ευγνώμων για κάθε προσπάθεια προς μια δίκαιη και διαρκή ειρήνη».
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Κίελ για την Παγκόσμια Οικονομία, το οποίο τηρεί λεπτομερές σύστημα παρακολούθησης της βοήθειας προς την Ουκρανία, ως τον Ιούνιο οι ευρωπαϊκές χώρες προσέφεραν στρατιωτική βοήθεια ύψους 72 δισ. ευρώ, ξεπερνώντας για πρώτη φορά από τον Ιούνιο του 2022 τα 65 δισ. ευρώ των ΗΠΑ.
Το ινστιτούτο επεσήμανε πάντως ότι η αύξηση της ευρωπαϊκής βοήθειας ήταν άνιση, με τις βόρειες χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο να αυξάνουν σημαντικά τη στήριξη, τη στιγμή που η Γερμανία διατηρεί πιο συγκρατημένα επίπεδα συνεισφοράς.
Την Παρασκευή, η Γερμανία ανακοίνωσε ότι θα παραδώσει δύο αντιαεροπορικά συστήματα Patriot στην Ουκρανία μέσω του δικτύου Arms Transfer Network, με επιπλέον εξαρτήματα να αποστέλλονται τους επόμενους δυο – τρεις μήνες.
Ο Ουκρανός υπουργός Άμυνας Μπόρις Πιστόριους επισήμανε πως, σε αντάλλαγμα, το αμερικανικό Υπουργείο Άμυνας διασφαλίζει ότι η Γερμανία θα είναι η πρώτη χώρα που θα αγοράσει τα νεότερα, τελευταίας γενιάς συστήματα Patriot με επιταχυνόμενη διαδικασία, προσθέτοντας πως «η Γερμανία είναι μακράν ο πιο ισχυρός υποστηρικτής της Ουκρανίας στον τομέα της αντιαεροπορικής άμυνας».
Ο ειδικός απεσταλμένος των ΗΠΑ Στιβ Ουίτκοφ αναμένεται να ταξιδέψει στη Ρωσία μέσα στην εβδομάδα, καθώς πλησιάζει η προθεσμία της 8ης Αυγούστου που έχει θέσει ο Τραμπ για διευθέτηση μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας. Ο Τραμπ, προτού αναχωρήσει από το Άλλενταουν της Πενσυλβάνια στις 3 Αυγούστου, είπε στους δημοσιογράφους: «Το ζήτησαν. Θέλουν να συναντηθούν, οπότε θα δούμε τι θα γίνει», προσθέτοντας ότι ο Ουίτκοφ αναμένεται να φθάσει στη Ρωσία στις 6 ή 7 Αυγούστου.
Ο κορυφαίος οικονομολόγος του οίκου αξιολόγησης πιστοληπτικής ικανότητας Moody’s Analytics προειδοποίησε ότι η αμερικανική οικονομία θα μπορούσε να εισέλθει σύντομα σε ύφεση.
«Η οικονομία βρίσκεται στο χείλος της ύφεσης. Αυτό είναι το σαφές συμπέρασμα από τα οικονομικά στοιχεία της περασμένης εβδομάδας. Οι καταναλωτικές δαπάνες έχουν στασιμοποιηθεί, οι κατασκευές και η μεταποίηση συρρικνώνονται, ενώ η απασχόληση πρόκειται να μειωθεί. Και με τον πληθωρισμό να αυξάνεται, είναι δύσκολο για την Ομοσπονδιακή Τράπεζα σώσει την κατάσταση», δήλωσε ο επικεφαλής οικονομολόγος της Moody’s, Μαρκ Ζάντι, σε σειρά αναρτήσεων στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X αυτή την εβδομάδα, αναφερόμενος στην Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ.
Σε μία από τις αναρτήσεις του, ο Ζάντι τόνισε ότι παρότι η ανεργία παραμένει χαμηλή, «αυτό συμβαίνει μόνο επειδή η αύξηση του εργατικού δυναμικού έχει μείνει στάσιμη», καθώς «το εργατικό δυναμικό αλλοδαπής προέλευσης συρρικνώνεται και η συμμετοχή στο εργατικό δυναμικό μειώνεται».
Σύμφωνα με τον αναλυτή, υπάρχει επίσης «παγοποίηση των προσλήψεων σε όλη την οικονομία, ιδιαίτερα για τους πρόσφατους αποφοίτους, καθώς και μείωση των ωρών εργασίας».
Στη συνέχεια, ο Ζάντι αναφέρθηκε στους δασμούς που εισήγαγε η κυβέρνηση Τραμπ και στην «εξαιρετικά περιοριστική μεταναστευτική πολιτική». Οι δασμοί μειώνουν δραστικά τα κέρδη των εταιρειών και την αγοραστική δύναμη των Αμερικανών, όπως τόνισε, ενώ «λιγότεροι μετανάστες εργαζόμενοι σημαίνει μικρότερη οικονομία».
Η ύφεση συνήθως ερμηνεύεται ως σημαντική και μείζονα πτώση της οικονομικής δραστηριότητας. Ορισμένοι οικονομολόγοι ορίζουν την ύφεση ως δύο διαδοχικά τρίμηνα αρνητικής ανάπτυξης του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ).
Οι δηλώσεις του Ζάντι έγιναν καθώς έκθεση της 1ης Αυγούστου από το Υπουργείο Εργασίας έδειξε ότι οι αμερικανοί εργοδότες προσέθεσαν 73.000 θέσεις εργασίας τον Ιούλιο, λιγότερες από τις 115.000 που είχαν προβλέψει οι αναλυτές. Παράλληλα, οι αναθεωρήσεις προς τα κάτω αφαίρεσαν 258.000 θέσεις εργασίας από τις μισθοδοσίες Μαΐου και Ιουνίου, σύμφωνα με την έκθεση που δημοσίευσε το Γραφείο Εργασιακών Στατιστικών (BLS).
Μετά τη δημοσίευση της έκθεσης την 1η Αυγούστου, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε ότι απέλυε την Έρικα ΜακΕντάρφερ, η οποία διηύθυνε τον οργανισμό. Αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου δήλωσαν την Κυριακή ότι ο Τραμπ είχε «πραγματικές ανησυχίες» σχετικά με την ακρίβεια των στοιχείων.
Σε δήλωση στο Truth Social, ο Τραμπ ισχυρίστηκε ότι η ΜακΕντάρφερ είχε «παραποιήσει τα στοιχεία απασχόλησης» πριν από τις εκλογές του 2024 για να ενισχύσει την τότε αντίπαλό του, τη Δημοκρατική Αντιπρόεδρο Κάμαλα Χάρις. «Κανείς δεν μπορεί να κάνει τόσο μεγάλο λάθος», δήλωσε ο πρόεδρος.
Σε άλλη ανάρτηση στο Truth Social, ο Τραμπ δήλωσε ότι πιστεύει πως η έκθεση της 1ης Αυγούστου για την απασχόληση ήταν «ΣΤΗΜΕΝΗ προκειμένου να σπιλωθεί η εικόνα των Ρεπουμπλικάνων και η ΔΙΚΗ μου».
Δύο ημέρες πριν από τη δημοσίευση της έκθεσης του BLS, ξεχωριστή ανάλυση που δημοσίευσε το Γραφείο Οικονομικών Αναλύσεων έδειξε ότι το ΑΕΠ των ΗΠΑ αυξήθηκε με ετήσιο ρυθμό 3,0% στο δεύτερο τρίμηνο.
Εν τω μεταξύ, ο Τραμπ έχει καλέσει την Ομοσπονδιακή Τράπεζα να μειώσει τα επιτόκια φέτος, με ορισμένους αξιωματούχους της Fed να υποστηρίζουν πρόσφατα αυτές τις εκκλήσεις. Ο πρόεδρος και άλλοι έχουν δηλώσει ότι η Fed μπορεί να είναι πολύ αργά στην παράδοση μειώσεων επιτοκίων για να υποστηρίξει μια εξασθενημένη αγορά εργασίας.
Την περασμένη εβδομάδα, ο Πρόεδρος της Fed Τζερόμ Πάουελ ανακοίνωσε ότι η αμερικανική κεντρική τράπεζα θα διατηρήσει το βασικό επιτόκιο δανεισμού μεταξύ 4,25% και 4,5%, όπου παραμένει από τον Δεκέμβριο του 2024. Δύο μέλη της Fed ψήφισαν κατά του σχεδίου, δηλώνοντας ότι θα προτιμούσαν τη μείωση των επιτοκίων.
«Παρά την αυξημένη αβεβαιότητα, η οικονομία βρίσκεται σε στέρεη θέση», δήλωσε ο Πάουελ σε συνέντευξη Τύπου, εξηγώντας ότι η κεντρική τράπεζα προσπαθεί να μεγιστοποιήσει την απασχόληση διατηρώντας παράλληλα χαμηλό τον πληθωρισμό.
Ο Τραμπ και αξιωματούχοι της κυβέρνησης έχουν δηλώσει ότι οι παγκόσμιοι δασμοί είναι απαραίτητοι για την επαναπατρίδα της μεταποίησης και τη διόρθωση των άδικων εμπορικών πρακτικών άλλων χωρών που εκμεταλλεύονται τις ΗΠΑ εδώ και χρόνια. Έχουν επίσης σηματοδοτήσει ότι ο Λευκός Οίκος χρησιμοποιεί αυτούς τους φόρους εισαγωγής ως μοχλό πίεσης σε άλλες συμφωνίες.
Η Epoch Times επικοινώνησε με τον Λευκό Οίκο για σχόλιο σχετικά με τις δηλώσεις του Ζάντι στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Ο υπουργός Μεταφορών, Σον Ντάφι, αποκάλυψε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες σχεδιάζουν την κατασκευή πυρηνικού αντιδραστήρα στη σεληνιακή επιφάνεια, στο πλαίσιο της αποστολής «Άρτεμις» για την επιστροφή και μακροχρόνια παραμονή στη Σελήνη.
«Βρισκόμαστε σε κούρσα για τη Σελήνη, σε αγώνα δρόμου με την Κίνα», δήλωσε ο Ντάφι σε δημοσιογράφους στις 5 Αυγούστου. «Για να έχουμε μια βάση στη Σελήνη, χρειαζόμαστε ενέργεια. Σε ορισμένες κρίσιμες τοποθεσίες θα αξιοποιήσουμε την ηλιακή ενέργεια, αλλά αυτή η τεχνολογία πυρηνικής σχάσης είναι απολύτως απαραίτητη».
Ο Ντάφι ανέλαβε προσωρινός διαχειριστής της NASA τον Ιούλιο, μετά την απόσυρση της υποψηφιότητας του Τζάρεντ Άιζακμαν – ιδιώτη αστροναύτη και συμμάχου του Έλον Μασκ – από τον πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, λίγο πριν από την επικύρωση της Γερουσίας.
Όπως εξήγησε στη συνέντευξη Τύπου, η ιδέα αξιοποίησης της πυρηνικής ενέργειας στη Σελήνη δεν είναι καινούργια, καθώς είχε συζητηθεί ήδη από την πρώτη θητεία του Τραμπ, αλλά και στη διοίκηση Μπάιντεν. «Έχουν δαπανηθεί εκατοντάδες εκατομμύρια δολάρια για τη μελέτη του σχεδίου και του κατά πόσον είναι εφικτό. Τώρα όμως περνάμε στην επόμενη φάση», επεσήμανε. «Δώσαμε εντολή να προχωρήσουμε: να αναπτύξουμε την τεχνολογία μας, να κινηθούμε, να το κάνουμε πραγματικότητα».
Ο υπουργός υπογράμμισε τα σχέδια της NASA για αποστολή του «Άρτεμις 2» με τετραμελές πλήρωμα γύρω από τη Σελήνη, ενώ η επόμενη αποστολή, «Άρτεμις 3», θα πραγματοποιήσει την πρώτη επανδρωμένη προσελήνωση από τον Δεκέμβριο του 1972. «Το Άρτεμις 3 θα παραμείνει στη Σελήνη για έξι ημέρες».
Παραδέχτηκε, ωστόσο, ότι το πρόγραμμα έχει καθυστερήσεις. «Αν θέλουμε να συμμετέχουμε σε αυτήν την κούρσα για τη Σελήνη και τον Άρη, πρέπει να οργανωθούμε σοβαρά», είπε. «Οφείλουμε να επιστρατεύσουμε κάθε πόρο και προσοχή με στόχο τη Σελήνη – και αυτό θα κάνουμε».
Μετά το «Άρτεμις 3», ο προσωρινός διαχειριστής της NASA ανέφερε ότι μη επανδρωμένες αποστολές θα αρχίσουν να μεταφέρουν εξοπλισμό στην επιφάνεια της Σελήνης, θέτοντας τις βάσεις για μακροχρόνιες παραμονές. Όμως, σύμφωνα με τον Ντάφι, η ηλιακή ενέργεια – που εδώ και χρόνια καλύπτει μεγάλο μέρος των αναγκών του Διεθνούς Διαστημικού Σταθμού σε χαμηλή τροχιά – δεν επαρκεί για τις ενεργειακές απαιτήσεις μιας τέτοιας βάσης.
«Μπορούμε να χτίσουμε βάση», είπε. «Όμως είναι ζήτημα υψίστης σημασίας. Υπάρχει μια περιοχή στη Σελήνη που αναγνωρίζεται ως η καλύτερη απ’ όλους. Εκεί έχουμε πάγο και ηλιακή ακτινοβολία. Θέλουμε να φτάσουμε πρώτοι και να τη διεκδικήσουμε για την Αμερική. Για να γίνει αυτό, η τεχνολογία της πυρηνικής σχάσης είναι καθοριστικής σημασίας για την επιβίωση, επειδή η ηλιακή ενέργεια δεν επαρκεί».
Παρά τις διαρκείς καθυστερήσεις του προγράμματος Άρτεμις, ο επόμενος στόχος της NASA για επανδρωμένη προσελήνωση τοποθετείται στα μέσα του 2027. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με πληροφορίες, το διαστημικό πρόγραμμα της Κίνας σχεδιάζει την πρώτη επανδρωμένη προσσελήνωση μέχρι το 2030.
ΟΥΑΣΙΓΚΤΟΝ – Κατά τη δεύτερη θητεία του, ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ αναδιαμόρφωσε την εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, χρησιμοποιώντας τους δασμούς όχι μόνο ως οικονομικό μέσο πίεσης, αλλά και ως βασικό εργαλείο διπλωματίας.
Η κυβέρνησή του άσκησε οικονομική πίεση για να αντιμετωπίσει παγκόσμιες συγκρούσεις και να εξασφαλίσει παραχωρήσεις από άλλες χώρες, σηματοδοτώντας μία από τις σημαντικότερες αλλαγές στην εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο Τραμπ κατέστησε σαφείς τις φιλοδοξίες του μόλις λίγους μήνες μετά την ανάληψη των καθηκόντων του, δηλώνοντας ότι η δεύτερη θητεία του θα είναι πολύ διαφορετική από την πρώτη.
«Την πρώτη φορά είχα δύο πράγματα να κάνω: να διοικήσω τη χώρα και να επιβιώσω. Είχα να αντιμετωπίσω όλους αυτούς τους διεφθαρμένους τύπους. Τη δεύτερη φορά, διοικώ τη χώρα και τον κόσμο», δήλωσε στο περιοδικό The Atlantic σε συνέντευξή του τον Απρίλιο.
Ο Τραμπ έχει υπογραμμίσει ότι η στρατηγική του για τους δασμούς – η οποία οδήγησε σε εμπορικές παραχωρήσεις συμμάχων όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση και η Νότια Κορέα, καθώς και σε σημαντικές εξελίξεις σε συγκρούσεις – είναι απόδειξη ότι η νέα προσέγγιση στην εξωτερική πολιτική αποφέρει αποτελέσματα.
Οι εμπορικές απειλές του έχουν ήδη συμβάλει στον τερματισμό αρκετών συγκρούσεων, συμπεριλαμβανομένης της πρόσφατης συνοριακής σύγκρουσης μεταξύ Ταϊλάνδης και Καμπότζης και της κρίσης μεταξύ Ινδίας και Πακιστάν.
Στις 27 Ιουνίου, ο Τραμπ υποδέχτηκε τους υπουργούς Εξωτερικών της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό και της Ρουάντα στον Λευκό Οίκο, όπου υπέγραψαν ειρηνευτική συμφωνία για τον τερματισμό του τριακονταετούς πολέμου μεταξύ των δύο χωρών.
Ο Μάικλ Γουόλς, ανώτερος ερευνητής στο πρόγραμμα για την Αφρική του Ινστιτούτου Ερευνών Εξωτερικής Πολιτικής, δήλωσε ότι ο Λευκός Οίκος έχει αποδείξει ότι μπορεί να προωθήσει την περιφερειακή σταθερότητα χρησιμοποιώντας οικονομικά κίνητρα.
«Πιστεύουν ακράδαντα ότι αν μπορείς να δείξεις στις χώρες ότι έχουν οικονομικό κίνητρο να μην πολεμούν μεταξύ τους, αλλά να συνεργάζονται μεταξύ τους και με τις Ηνωμένες Πολιτείες, τότε μπορείς να επιλύσεις πολλές συγκρούσεις στον κόσμο», δήλωσε ο Γουόλς στην εφημερίδα The Epoch Times.
Παρατήρησε δε ότι η προσέγγιση του Τραμπ στην Αφρική, η οποία δίνει προτεραιότητα στο εμπόριο έναντι της βοήθειας, έχει αποδειχθεί πιο αποτελεσματική από τη στρατηγική που ακολουθούσαν οι προηγούμενες κυβερνήσεις.
Η κυβέρνηση Τραμπ συνεχίζει την εμπλοκή της στην Αφρική, στρέφοντας τώρα την προσοχή της στη σύγκρουση στο Σουδάν, η οποία συχνά χαρακτηρίζεται ως «ξεχασμένος πόλεμος» και στην οποία έχουν χάσει τη ζωή τους περίπου 150.000 άνθρωποι, σύμφωνα με στοιχεία που δημοσίευσε το Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων.
Αν και μέχρι στιγμής δεν έχει επιτευχθεί καμία σημαντική πρόοδος, ο Γουόλς δήλωσε ότι το Σουδάν και άλλες περιοχές της Αφρικής παραμένουν προτεραιότητα για τις ειρηνευτικές προσπάθειες των ΗΠΑ.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ μαζί με τον υπουργό Εξωτερικών και Συνεργασίας της Ρουάντα Ολιβιέ Ντουχουνγκιρέ (α) και την υπουργό Εξωτερικών της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, Τερέζ Καγικουάμπα Βάγκνερ (δ), στο Οβάλ Γραφείο, στις 27 Ιουνίου 2025. Η συνάντηση πραγματοποιήθηκε μετά από μια ειρηνευτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με διαμεσολάβηση του Λευκού Οίκου και υπογράφηκε από αξιωματούχους και των δύο χωρών με σκοπό τον τερματισμό της σύγκρουσης στο ανατολικό Κονγκό. Η κυβέρνησηπροσβλέπει στην προώθηση της περιφερειακής σταθερότητας μέσω οικονομικών κινήτρων. (Joe Raedle/Getty Images)
Οι δασμοί ενδέχεται να αποδυναμώσουν τη Ρωσία και τις λοιπές χώρες των BRICS
Πρόσφατα, ο Τραμπ άρχισε να ασκεί πιέσεις στην Κίνα και την Ινδία να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις, στο πλαίσιο των προσπαθειών του να αποδυναμώσει το Κρεμλίνο ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος στην Ουκρανία.
Την 1η Αυγούστου, ο Τραμπ επέκρινε τη Μόσχα μέσω του Truth Social για τον μεγάλο αριθμό θυμάτων τόσο στη Ρωσία όσο και στην Ουκρανία.
«Αυτός είναι ένας πόλεμος που δεν έπρεπε να είχε συμβεί ποτέ», έγραψε. «Είμαι εδώ για να δω αν μπορώ να τον σταματήσω!»
Η κυβέρνηση Τραμπ χρησιμοποιεί τους δασμούς στις διαπραγματεύσεις με την Κίνα και την Ινδία για να απομονώσει τη Ρωσία, σύμφωνα με τον Κρις Τανγκ, καθηγητή στο Anderson School of Management του UCLA, ο οποίος χαρακτήρισε την εξέλιξη ως «μια πολύ ενδιαφέρουσα δυναμική».
Εάν η στρατηγική πετύχει, θα μπορούσε να οδηγήσει τη Ρωσία σε οικονομική κατάρρευση, δήλωσε στην Epoch Times.
Τον περασμένο μήνα, ο Τραμπ έβαλε στο στόχαστρο τη συμμαχία BRICS – με σημαντικότερους εταίρους τη Βραζιλία, τη Ρωσία, την Ινδία, την Κίνα και τη Νότια Αφρική – και τις προσπάθειές τους να αμφισβητήσουν την παγκόσμια κυριαρχία του αμερικανικού δολαρίου.
Ένας στρατιώτης της 24ης Μηχανοκίνητης Ταξιαρχίας της Ουκρανίας πυροβολεί με ολμοβόλο τις ρωσικές δυνάμεις κοντά στο Χασίβ Γιαρ της Ουκρανίας, στις 18 Νοεμβρίου 2024. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ άρχισε να ασκεί πίεση στην Κίνα και την Ινδία για να σταματήσουν να αγοράζουν ρωσικό πετρέλαιο που υπόκειται σε κυρώσεις, σε μια προσπάθεια να τερματιστεί ο ρωσοουκρανικός πόλεμος. (Oleg Petrasiuk/24η Μηχανοκίνητη Ταξιαρχία King Danylo των Ουκρανικών Ένοπλων Δυνάμεων/Αρχείο Φωτογραφίας/Δελτίο Τ)
Τον Φεβρουάριο, λίγες εβδομάδες μετά την έναρξη της δεύτερης θητείας του, ο Τραμπ επέβαλε δασμούς 25% σε προϊόντα από τον Καναδά και το Μεξικό και πρόσθεσε φόρο 10% στις κινεζικές εισαγωγές, προκειμένου να πιέσει αυτές τις χώρες να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της διακίνησης φαιντανύλης.
Πρόσφατα, απείλησε τη Βραζιλία με δασμούς 50% στις εξαγωγές της προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, δημοσιεύοντας στο Truth Social μια επιστολή προς τον πρόεδρο της Βραζιλίας Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα. Στην επιστολή, ο Τραμπ κατηγορεί τη Βραζιλία ότι «εξευτελίζεται διεθνώς» λόγω της συνεχιζόμενης δίκης του πρώην προέδρου της Βραζιλίας Ζαΐρ Μπολσονάρο, στενού συμμάχου του Τραμπ.
Η στρατηγική του Τραμπ για τους δασμούς έχει ήδη αρχίσει να αποδίδει καρπούς. Τον Ιούνιο, ο Καναδάς απέσυρε το σχέδιό του να επιβάλει φόρο 3% στις ψηφιακές υπηρεσίες των μεγάλων εταιρειών τεχνολογίας, μετά την αναστολή των εμπορικών διαπραγματεύσεων από τον Τραμπ και την απειλή του να επιβάλει υψηλότερους δασμούς στις καναδικές εισαγωγές.
Σύμφωνα με τον Λευκό Οίκο, η αμερικανική κυβέρνηση έχει εισπράξει περισσότερα από 150 δισεκατομμύρια δολάρια από δασμούς τους τελευταίους έξι μήνες. Το Γραφείο Προϋπολογισμού του Κογκρέσου προέβλεψε τον Ιούνιο ότι το ποσό αυτό θα μπορούσε να αυξηθεί σε 2,8 τρισεκατομμύρια δολάρια την επόμενη δεκαετία.
Ο Κηθ Κραχ, ο οποίος υπηρέτησε ως υφυπουργός Εξωτερικών για την οικονομική ανάπτυξη, την ενέργεια και το περιβάλλον στην πρώτη κυβέρνηση Τραμπ, δήλωσε ότι ο Τραμπ χρησιμοποιεί τους δασμούς ως μέρος μιας ευρύτερης στρατηγικής για να αναδιαμορφώσει το παγκόσμιο εμπόριο και να εξασφαλίσει την κυριαρχία της Αμερικής στη διεθνή σκηνή.
«Ο πρόεδρος Τραμπ πάντα θεωρούσε τους δασμούς ως στρατηγικό εργαλείο», δήλωσε ο Κραχ στην Epoch Times. «Στην πρώτη θητεία του, τους χρησιμοποίησε σαν νυστέρι, στοχεύοντας τον χάλυβα, το αλουμίνιο και συγκεκριμένα εμπορικά κενά. Τώρα, αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της οικονομικής πολιτικής του».
Βασικές παραχωρήσεις
Πολλοί αναλυτές υποστηρίζουν ότι η δύναμη της στρατηγικής του Τραμπ σε θέματα δασμών πηγάζει από την οικονομική και στρατιωτική ισχύ των Ηνωμένων Πολιτειών. Ως μεγαλύτερη οικονομία και καταναλωτική αγορά στον κόσμο, οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορούν να ασκήσουν πίεση με τρόπο που άλλες χώρες δεν μπορούν.
Αυτή η επιρροή ήταν εμφανής στις πρόσφατες διαπραγματεύσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Μετά από την αρχική ανακοίνωση του Αμερικανού προέδρου για δασμούς 30%, η ΕΕ και οι ΗΠΑ τελικά συμφώνησαν στο 15%, ποσοστό σημαντικά μεγαλύτερο από τον προηγούμενο μέσο όρο του 4,8%, σύμφωνα με στοιχεία του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορίου. Ο Λευκός Οίκος δήλωσε ότι οι νέοι δασμοί στα ευρωπαϊκά προϊόντα θα «αποφέρουν ετήσια έσοδα δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων».
Επιπλέον, η ΕΕ συμφώνησε να επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά τη διάρκεια της θητείας του Τραμπ και να αγοράσει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσα σε διάστημα τριών ετών.
Ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών Ντόναλντ Τραμπ και η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ανταλλάσσουν χειραψία μετά την επίτευξη εμπορικής συμφωνίας, στο γήπεδο γκολφ Trump Turnberry στο Τέρνμπερρυ της Σκωτίας, στις 27 Ιουλίου 2025. Σύμφωνα με τη συμφωνία, οι Ηνωμένες Πολιτείες θα επιβάλουν δασμούς 15% στις εξαγωγές της ΕΕ, ενώ η Ένωση θα αγοράσει αμερικανική ενέργεια αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και θα επενδύσει 600 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες έως το 2028. (Jacquelyn Martin/AP Photo)
Ο υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ, Σκοτ Μπέσσεντ, τη χαρακτήρισε ως «συμφωνία του αιώνα», ενώ η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, την αποκάλεσε «τεράστια συμφωνία».
«Θα φέρει σταθερότητα, θα φέρει προβλεψιμότητα. Αυτό είναι πολύ σημαντικό για τις επιχειρήσεις και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού», δήλωσε η φον ντερ Λάιεν.
Ωστόσο, άλλοι Ευρωπαίοι ηγέτες αντέδρασαν επέκριναν τη συμφωνία.
Μεταξύ αυτών ο Γάλλος πρωθυπουργός Φρανσουά Μπαϊρού, ο οποίος δήλωσε στο X ότι η εμπορική συμφωνία ήταν «μια μαύρη μέρα» για την ΕΕ και «υποταγή» στον Τραμπ.
Η Μαρίν Λε Πεν, ηγέτης του δεξιού κόμματος Εθνική Συμμαχία της Γαλλίας, καταδίκασε επίσης τη συμφωνία ως «πολιτικό, οικονομικό και ηθικό φιάσκο».
Από την πλευρά του, ο Γερμανός καγκελάριος Φρήντριχ Μερτς προειδοποίησε ότι «η γερμανική οικονομία θα υποστεί σημαντική ζημιά εξαιτίας αυτών των δασμών».
Στην Ασία, η Ιαπωνία συμφώνησε επίσης σε δασμούς 15% και δεσμεύτηκε να επενδύσει 550 δισεκατομμύρια δολάρια στην οικονομία των ΗΠΑ, με τις Ηνωμένες Πολιτείες να λαμβάνουν το 90% των κερδών από αυτά τα έργα.
Σύμφωνα με την τελευταία συμφωνία με τη Νότια Κορέα, οι εξαγωγές προς τις Ηνωμένες Πολιτείες θα υπόκεινται σε δασμό 15%, ενώ τα αμερικανικά προϊόντα που εισέρχονται στη Νότια Κορέα θα απαλλάσσονται από οποιονδήποτε δασμό.
Επιπλέον, η Σεούλ δεσμεύτηκε να επενδύσει 350 δισεκατομμύρια δολάρια στις Ηνωμένες Πολιτείες και να αγοράσει αμερικανικό υγροποιημένο φυσικό αέριο, αργό πετρέλαιο και άνθρακα αξίας 100 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Στις 31 Ιουλίου, ο Τραμπ υπέγραψε εκτελεστικό διάταγμα που καθιερώνει αμοιβαία δασμολογικά ποσοστά για δεκάδες χώρες. Ωστόσο, αρκετές χώρες, μεταξύ των οποίων το Μεξικό, ο Καναδάς, η Ινδία και η Κίνα, δεν έχουν ακόμη οριστικοποιήσει τις συμφωνίες τους με την κυβέρνηση Τραμπ.
Ο Κέβιν Χάσσετ, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου, δήλωσε ότι η κυβέρνηση έχει ήδη εξασφαλίσει εμπορικές συμφωνίες με οκτώ βασικούς εμπορικούς εταίρους, που καλύπτουν «περίπου το 55% του παγκόσμιου ΑΕΠ».
Ο Κέβιν Χάσσετ, διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου του Λευκού Οίκου, στις 30 Ιουνίου 2025. Ο Χάσσετ δήλωσε ότι το Πεκίνο εξακολουθεί να μην τηρεί τις δεσμεύσεις του σχετικά με τις αποστολές σπάνιων γαιών, παρά τις πρόσφατες αυξήσεις. (Andrew Caballero-Reynolds/AFP μέσω Getty Images)
Αυτές οι εμπορικές συμφωνίες έχουν σε μεγάλο βαθμό οριστικοποιηθεί, αν και ενδέχεται να υπάρχουν ακόμη κάποιες «αμφιταλαντεύσεις» σχετικά με συγκεκριμένους όρους, δήλωσε ο Χάσσετ στο πρόγραμμα «Meet the Press» του NBC News στις 3 Αυγούστου.
Οι χώρες που δεν έχουν οριστικοποιήσει τις συμφωνίες τους θα αντιμετωπίσουν σύντομα «αμοιβαίους δασμούς», ενώ αναμένεται να συνεχιστούν οι περαιτέρω διαπραγματεύσεις, σημείωσε.
Η κυβέρνηση Τραμπ ανακοίνωσε επίσης ένα νέο δασμό 40% στις μεταφορτώσεις, μια τακτική αποφυγής δασμών που αφορά κυρίως κινεζικά προϊόντα που τροποποιούνται ελάχιστα ή απλώς ξανασυσκευάζονται σε άλλες χώρες, πριν αποσταλλούν στις Ηνωμένες Πολιτείες. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη εξασφαλίσει τη δέσμευση ορισμένων χωρών, συμπεριλαμβανομένου του Βιετνάμ, να εμποδίσουν την εισροή φθηνών κινεζικών προϊόντων στις αγορές τους για μεταφόρτωση.
Μέχρι στιγμής, αυτή η αναθεώρηση της αμερικανικής δασμολογικής πολιτικής δεν έχει προκαλέσει ευρεία αντίδραση από τους κύριους εμπορικούς εταίρους, αν και οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα εξακολουθούν να διαπραγματεύονται μετά την αναστολή των αμοιβαίων δασμών.
«Ο πρόεδρος Τραμπ εκμεταλλεύεται την ευκαιρία για να επαναπροσδιορίσει τους κανόνες του παιχνιδιού. Του δίνω υψηλή βαθμολογία. Η στρατηγική του έχει ήδη αποφέρει εντυπωσιακά αποτελέσματα», δήλωσε ο Κραχ. «Κανείς δεν έχει εκμεταλλευτεί τη γενναιοδωρία μας περισσότερο από την Κίνα».
Ο Φίλιπ Λακ, διευθυντής του προγράμματος οικονομικών στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών, δήλωσε ότι ο Τραμπ κατάφερε να εφαρμόσει τη στρατηγική του «χωρίς να προκαλέσει ευρεία αντίδραση από τους εμπορικούς εταίρους».
«Αυτή η επιτυχία στην αποφυγή αντιποίνων πιθανώς οφείλεται στην ‘κυριαρχία της κλιμάκωσης’ – ουσιαστικά, όταν οι εταίροι πείθονται ότι η είσοδος σε έναν κύκλο οικονομικών αντιποίνων θα ήταν πιο δαπανηρή για αυτούς παρά για τις Ηνωμένες Πολιτείες», έγραψε ο Λακ σε πρόσφατη έκθεση που συνέταξε μαζί με την Ίνα Σιμόνοβσκα.
Οι δασμοί αναδιαμορφώνουν τις αλυσίδες εφοδιασμού
Ο Τραμπ προωθεί εδώ και καιρό την επιβολή δασμών έχοντας ως στόχο την αναβίωση της αμερικανικής βιομηχανίας και την ενίσχυση των εγχώριων θέσεων εργασίας. Ωστόσο, σύμφωνα με τον Τανγκ, ο επαναπατρισμός θέσεων εργασίας στη χώρα παραμένει δύσκολος μετά από δεκαετίες βιομηχανικής παρακμής, έλλειψης ειδικευμένου εργατικού δυναμικού και ποικίλων εμποδίων σε επίπεδο υποδομών και κανονιστικών ρυθμίσεων.
Υπάλληλος της Independent Can Company στη γραμμή παραγωγής στο Μπελκάμπ του Μέρυλαντ, στις 25 Ιουνίου 2025. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υποστηρίζει εδώ και καιρό την επιβολή δασμών για την αναβίωση της αμερικανικής βιομηχανίας και την ενίσχυση της εγχώριας απασχόλησης. Οι ειδικοί προειδοποιούν ότι ο επαναπατρισμός της παραγωγής παραμένει δύσκολος μετά από δεκαετίες βιομηχανικής παρακμής, έλλειψης εργατικού δυναμικού και διαφόρων ρυθμιστικών προκλήσεων. (Ryan Collerd/AFP μέσω Getty Images)
Ορισμένες εταιρείες αποφάσισαν να μεταφέρουν την παραγωγή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες για να αποφύγουν τους δασμούς και να εξυπηρετήσουν την εγχώρια αγορά. Ωστόσο, πολλές εξακολουθούν να εξαρτώνται από το φθηνότερο εργατικό δυναμικό στο εξωτερικό για τις διεθνείς πωλήσεις, δημιουργώντας ένα χάσμα στις παγκόσμιες αλυσίδες εφοδιασμού.
«Για τα αγαθά εγχώριας κατανάλωσης, πολλές εταιρείες θα αυξήσουν σταδιακά την παραγωγή τους στις Ηνωμένες Πολιτείες», δήλωσε ο Τανγκ. «Ωστόσο, για τη διεθνή αγορά, οι Ηνωμένες Πολιτείες εξακολουθούν να εξαρτώνται από αναδυόμενες αγορές με χαμηλότερο κόστος εργασίας».
Ο Τανγκ έφερε την περίπτωση της Eli Lilly ως παράδειγμα, σημειώνοντας ότι ο φαρμακευτικός γίγαντας σχεδιάζει να παράγει περισσότερα φάρμακα απώλειας βάρους στις Ηνωμένες Πολιτείες, επειδή η εγχώρια αγορά είναι η μεγαλύτερη.
«Είναι λογικό, λοιπόν, για την εταιρεία να παράγει εδώ», σημείωσε.
Βιομηχανίες όπως η φαρμακευτική και αυτή των ημιαγωγών ηγούνται της τάσης επαναπατρισμού λόγω των υψηλά αυτοματοποιημένων διαδικασιών παραγωγής τους, οι οποίες μειώνουν τις ανάγκες σε εργατικό δυναμικό. Αυτοκινητοβιομηχανίες όπως η Volkswagen αυξάνουν επίσης τις επενδύσεις τους στις ΗΠΑ για να αποφύγουν τους δασμούς του Τραμπ. Ωστόσο, η μεταφορά ολόκληρων αλυσίδων εφοδιασμού της αυτοκινητοβιομηχανίας στην Αμερική παραμένει πρόκληση.
Ακόμη και με τους δασμούς, το υψηλό κόστος εργασίας καθιστά χώρες όπως το Μεξικό και η Κίνα πιο ελκυστικές για ορισμένα τμήματα της εφοδιαστικής αλυσίδας, παρατήρησε ο Τανγκ.
Παρά τις πρόσφατες εμπορικές επιτυχίες, ο Τραμπ έχει αρκετές ακόμη μάχες μπροστά του, συμπεριλαμβανομένης μιας νέας εμπορικής συμφωνίας με την Κίνα, καθώς και τη μεταξύ τους αντιπαράθεση για τα ορυκτά σπάνιων γαιών. Ενώ οι αποστολές σπάνιων γαιών από την Κίνα έχουν αυξηθεί τις τελευταίες εβδομάδες, το Πεκίνο εξακολουθεί να μην τηρεί τις δεσμεύσεις του, σύμφωνα με τον Χάσσετ.
«Τον τελευταίο μήνα, υπήρξε μια πολύ μεγάλη αύξηση, αλλά νομίζω ότι όλοι εξακολουθούμε να ελπίζουμε για περισσότερα», σχολίασε ο Χάσσετ στην Epoch Times στις 30 Ιουλίου.
Οι αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου συνεχίζουν να πιέζουν για τη μείωση της εξάρτησης των ΗΠΑ από τα επεξεργασμένα σπάνια μέταλλα από την Κίνα, υποστηρίζοντας τις εγχώριες επενδύσεις, αλλά «θα χρειαστούν μερικά χρόνια για να φτάσουμε εκεί», δήλωσε ο Τανγκ.
Κοντέινερ στο λιμάνι του Λος Άντζελες, στο Σαν Πέδρο της Καλιφόρνιας, στις 15 Απριλίου 2025. Η κυβέρνηση Τραμπ αντιμετωπίζει συνεχείς εμπορικές αντιδικίες και εντάσεις με την Κίνα σχετικά με τα ορυκτά σπάνιων γαιών και όχι μόνο, και πιέζει για τη μείωση της εξάρτησης των ΗΠΑ από την κινεζική αλυσίδα μέσω εγχώριων επενδύσεων. (Patrick T. Fallon/AFP μέσω Getty Images)
Η αβεβαιότητα παραμένει
Παρόλο που ο Τραμπ έχει εξασφαλίσει μια σειρά από εμπορικές νίκες, παραμένουν ερωτήματα σχετικά με τη βιωσιμότητά τους μακροπρόθεσμα.
Πολλά από τα μέτρα δασμολογικού χαρακτήρα βασίζονται στην εκτελεστική εξουσία και θα μπορούσαν να ανατραπούν από μελλοντικές κυβερνήσεις. Επιπλέον, η εφαρμογή σημαντικών επενδυτικών δεσμεύσεων από τους εμπορικούς εταίρους παραμένει ασαφής.
Ένα παράδειγμα είναι η εμπορική συμφωνία του Τραμπ με την ΕΕ, η οποία περιλαμβάνει τη δέσμευση των Βρυξελλών να αγοράσουν ενέργεια από τις ΗΠΑ αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε διάστημα τριών ετών. Ωστόσο, οι αναλυτές είναι επιφυλακτικοί. Το 2024, οι εξαγωγές ενέργειας των ΗΠΑ προς την ΕΕ ανήλθαν συνολικά σε 78,5 δισεκατομμύρια δολάρια, πολύ κάτω από το ποσό που θα χρειαζόταν για την εκπλήρωση της δέσμευσης.
Η μεγαλύτερη πρόκληση, σύμφωνα με πρόσφατη έκθεση του επενδυτή και ερευνητή ορυκτών Τζον Ζαντέχ, είναι να καταφέρουν οι ΗΠΑ να αυξήσουν τις εξαγωγές σε περίπου 250 δισεκατομμύρια δολάρια ετησίως μεταξύ 2025 και 2028.
«Ο κρίσιμος περιορισμός που αντιμετωπίζουν οι εξαγωγείς των ΗΠΑ δεν είναι η παραγωγική ικανότητα, αλλά μάλλον η εξαγωγική υποδομή», εξήγησε ο Ζαντέχ. «Ιδιαίτερα για το φυσικό αέριο, η διαδικασία υγροποίησης και φόρτωσης σε θαλάσσιους τερματικούς σταθμούς δημιουργεί εμπόδια που δεν μπορούν να ξεπεραστούν γρήγορα, ανεξάρτητα από την ποσότητα αερίου που παράγεται στο εσωτερικό της χώρας».
Η φον ντερ Λάιεν υποστήριξε τη συμφωνία, δηλώνοντας ότι η ΕΕ θα «αντικαταστήσει το ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο με σημαντικές αγορές αμερικανικού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG), πετρελαίου και πυρηνικών καυσίμων».
Οι ηγέτες του επιχειρηματικού κόσμου υποστηρίζουν επίσης με επιφύλαξη τις εμπορικές συμφωνίες του Τραμπ. Η Business Roundtable, μια ένωση που συγκεντρώνει περισσότερους από 200 διευθύνοντες συμβούλους κορυφαίων αμερικανικών εταιρειών, εξήρε μεν την προσπάθεια του Ντόναλντ Τραμπ να αποκαταστήσει την ισορροπία στο εμπόριο και να υποστηρίξει την αμερικανική βιομηχανία, αλλά προειδοποίησε και για τους κινδύνους.
«Ανησυχούμε ότι οι επίμονα υψηλοί δασμολογικοί συντελεστές ίσως βλάψουν την αμερικανική οικονομία, ειδικά τον μεταποιητικό τομέα», δήλωσε η ομάδα, προτρέποντας τη συνέχιση των διαπραγματεύσεων για τη μείωση των δασμών και των μη εμπορικών φραγμών.
Εν τω μεταξύ, η αντίδραση της αγοράς στους δασμούς 15% που επιβλήθηκαν σε βασικούς εμπορικούς εταίρους, όπως η ΕΕ και η Ιαπωνία, ήταν σε μεγάλο βαθμό συγκρατημένη. Μέχρι στιγμής, οι επενδυτές έχουν αγνοήσει τις ανησυχίες σχετικά με τον πιθανό αντίκτυπο των δασμών στην αμερικανική οικονομία και τον πληθωρισμό. Ο δείκτης S&P 500 έχει ανακάμψει περισσότερο από 25% από το χαμηλό του στις 8 Απριλίου, γεγονός που υποδηλώνει ότι η πρώτη αντίδραση των αγορών στην ανακοίνωση των δασμών, στις 2 Απριλίου, ίσως ήταν υπερβολική.
Η κρίση που πλήττει την αγορά ακινήτων στην Κίνα επιδεινώνεται, καθώς καταγράφονται σημαντικές μειώσεις σε πωλήσεις, επενδύσεις και κερδοφορία. Τα στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν στις 31 Ιουλίου από την China Index Academy δείχνουν ότι οι συνολικές πωλήσεις των 100 κορυφαίων κατασκευαστών της χώρας ανήλθαν σε 2,07 τρισ. γουάν (περίπου 285 δισ. δολάρια) στο επτάμηνο του 2025, σημειώνοντας πτώση 13,3% σε ετήσια βάση. Ο ρυθμός πτώσης μάλιστα έχει επιταχυνθεί σε σύγκριση με το πρώτο εξάμηνο, διευρυνόμενος κατά 1,5 ποσοστιαία μονάδα. Μόνο τον Ιούλιο, οι πωλήσεις υποχώρησαν κατά 18,2% σε σχέση με τον ίδιο μήνα του 2024.
Σύμφωνα με το ερευνητικό ινστιτούτο E-house China, 41 από τις 65 εισηγμένες κατασκευαστικές εταιρείες στην εγχώρια χρηματιστηριακή αγορά (A-shares) αναμένουν ζημίες για το πρώτο εξάμηνο του έτους.
Ενδεικτική είναι η περίπτωση της Vanke, που θεωρούνταν στο παρελθόν βαρόμετρο για τον κλάδο. Η εταιρεία προβλέπει ζημιές μεταξύ 10 και 12 δισ. γουάν (1,39–1,67 δισ. δολάρια), μεγαλύτερες ακόμη και από τις απώλειες των 9,85 δισ. γουάν (1,37 δισ. δολάρια) που κατέγραψε την αντίστοιχη περίοδο πέρυσι. Κατά κρατικά μέσα ενημέρωσης, πρόκειται για τη μεγαλύτερη ζημία στον κλάδο.
Πίεση δέχονται και άλλες μεγάλες εταιρείες, όπως η China Fortune Land Development και η Gemdale Group, οι οποίες εκτιμούν ζημίες 5,5–7,5 δισ. γουάν (765 εκατ. – 1 δισ. δολάρια) και 3,4–4,2 δισ. γουάν (474–585 εκατ. δολάρια) αντίστοιχα.
Η κατάσταση της Vanke θεωρείται ιδιαιτέρως κρίσιμη, παρά τις ανακατατάξεις στη διοίκησή της μετά το κινεζικό νέο έτος και τη μετατόπιση του μοντέλου διοίκησης από επαγγελματικά στελέχη σε άμεσο έλεγχο από κρατικές επιχειρήσεις. Παρότι η εταιρεία έλαβε χρηματοδοτική στήριξη άνω των 21 δισ. γουάν (2,93 δισ. δολάρια) από τη Shenzhen Metro και άλλους κρατικούς επενδυτές, οι συμβασιοποιημένες πωλήσεις της κατέρρευσαν σχεδόν κατά 50% στο πρώτο εξάμηνο του 2025 – από 127,3 δισ. γουάν (17,75 δισ. δολάρια) σε 69,1 δισ. γουάν (9,63 δισ. δολάρια). Η ρευστότητά της παραμένει εξαιρετικά περιορισμένη.
Την ίδια στιγμή, αυξάνονται οι αμφιβολίες στην κινεζική κοινωνία για την αξιοπιστία των επίσημων στοιχείων. Πολλοί χρήστες του διαδικτύου και άτομα από τον χώρο των κτηματομεσιτικών εκφράζουν ανοιχτά δυσπιστία, υποστηρίζοντας ότι τα κρατικά στατιστικά εξυπηρετούν πολιτικές σκοπιμότητες και δεν αντανακλούν την πραγματική κατάσταση στην αγορά.
Ενδεικτικά, σύμφωνα με την China Index Academy, η μέση τιμή πώλησης νεόδμητων κατοικιών από τους κορυφαίους 100 κατασκευαστές αυξήθηκε κατά 2,6% τον Ιούλιο σε ετήσια βάση. Ωστόσο, οι τιμές στις μεταχειρισμένες κατοικίες μειώθηκαν κατά 7,3%. Σε κινεζικά μέσα κοινωνικής δικτύωσης, σχολιαστές επεσήμαναν ότι η αυξανόμενη απόκλιση μεταξύ των δύο κατηγοριών υποδηλώνει στρεβλώσεις στα στοιχεία. Υποστηρίζουν ότι οι πραγματικές τιμές συναλλαγών στη δευτερογενή αγορά είναι σημαντικά χαμηλότερες από τις επίσημες και παρέχουν πιο ακριβή εικόνα για τη ζήτηση και τη δυνατότητα αγοράς κατοικίας από τα νοικοκυριά.
Αν ευσταθούν οι αναφορές για μεγαλύτερες από τις επίσημες μειώσεις τιμών, η πτώση των πωλήσεων κατά 13,3% δείχνει ότι ακόμη και η μείωση του κόστους δεν αρκεί για να τονώσει το αγοραστικό ενδιαφέρον.
Καθίζηση καταγράφεται και στις επενδύσεις. Η Στατιστική Υπηρεσία της Κίνας ανακοίνωσε ότι το πρώτο εξάμηνο του 2025 οι επενδύσεις στην αγορά ακινήτων ανήλθαν σε 4,66 τρισ. γουάν (περίπου 649 δισ. δολάρια), μειωμένες κατά 11,2% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024. Οι επενδύσεις σε οικιστικά ακίνητα – το μεγαλύτερο ποσοστό του συνόλου – έπεσαν κατά 10,4%, φτάνοντας τα 3,57 τρισ. γουάν (497 δισ. δολάρια). Για σύγκριση, το 2023 οι συνολικές επενδύσεις στον κλάδο είχαν ανέλθει στα 11 τρισ. γουάν (1,53 τρισ. δολάρια).
Σε όλους τους βασικούς δείκτες – κερδοφορία εταιρειών, τιμές κατοικιών (νέων και παλαιών), πωλήσεις και επενδύσεις – ο κλάδος φαίνεται να βιώνει γενικευμένη ύφεση, σε πλήρη αντίθεση με την εικόνα σταθεροποίησης που προβάλλουν τα κρατικά μέσα.
Πτώση τιμών και απώλεια εμπιστοσύνης
Σε ηχητικό απόσπασμα πρόσφατης συνέντευξής του που κυκλοφόρησε ευρέως, ο οικονομολόγος Σιανγκ Σονγκζούο (Xiang Songzuo) ανέφερε ότι η προηγούμενη «άνθηση» της αγοράς ακινήτων τροφοδοτήθηκε κυρίως από τη ζήτηση τελικών χρηστών και τις επενδυτικές προσδοκίες. Ωστόσο, καθώς οι επενδυτές έχουν πλέον υποστεί μεγάλες ζημίες – με πολλά ακίνητα να αξίζουν λιγότερο από την τιμή αγοράς τους – η επενδυτική δραστηριότητα έχει σχεδόν εκλείψει. Η ζήτηση των τελικών χρηστών, όπως είπε, δεν επαρκεί για να στηρίξει τις τιμές.
Εκτίμησε επίσης ότι η υποχώρηση των τιμών κατοικιών είναι αναπόφευκτη και ότι «όλοι θα κληθούν να πληρώσουν το τίμημα». Σημείωσε ότι όταν ένα σπίτι χάνει την αξία του, όταν οι αποδόσεις των μετοχών είναι αναιμικές και οι μισθοί δεν αυξάνονται, η καταναλωτική διάθεση επηρεάζεται αρνητικά.
Αντίστοιχη άποψη διατύπωσε και ο Τζανγκ Σιαοτζίνγκ (Zhang Xiaojing), διευθυντής του Institute of Finance at the Chinese Academy of Social Sciences (Ινστιτούτου Χρηματοοικονομικών του Κινεζικού Κέντρου Κοινωνικών Επιστημών), σε πρόσφατη συνέντευξή του σε κινεζικά μέσα ενημέρωσης. Επισήμανε ότι τα νοικοκυριά της εργατικής τάξης, για τα οποία η κατοικία συχνά αντιπροσωπεύει το 60% έως 70% της συνολικής περιουσίας τους, πλήττονται ιδιαίτερα από την πτώση της αξίας των ακινήτων, σε αντίθεση με τα πιο εύπορα στρώματα που παραμένουν λιγότερο εκτεθειμένα. Για τα χαμηλότερα εισοδήματα, υπογράμμισε, η πτώση των τιμών συνιστά άμεση και απτή μείωση του οικογενειακού πλούτου.
Το Ανώτατο Δικαστήριο της Βραζιλίας διέταξε στις 4 Αυγούστου την επιβολή κατ’ οίκον περιορισμού στον πρώην πρόεδρο Ζαΐρ Μπολσονάρου, στο πλαίσιο δίκης που διεξάγεται για τον ρόλο του σε φερόμενη απόπειρα ανατροπής του εκλογικού αποτελέσματος του 2022.
Ο δικαστής του Ανωτάτου Δικαστηρίου, Αλεξάντρ ντε Μοράες, αιτιολόγησε την απόφαση αναφέροντας ότι ο Μπολσονάρου είχε παραβιάσει περιοριστικά μέτρα που του είχαν επιβληθεί τον προηγούμενο μήνα, μεταξύ των οποίων η απαγόρευση χρήσης μέσων κοινωνικής δικτύωσης και επαφής με ξένους αξιωματούχους.
Με βάση τη νέα απόφαση, ο πρώην πρόεδρος απαγορεύεται να χρησιμοποιεί κινητό τηλέφωνο ή να δέχεται επισκέπτες στην οικία του, πλην των δικηγόρων του και όσων ατόμων έχουν λάβει σχετική έγκριση από το δικαστήριο.
Εκπρόσωπός του δήλωσε ότι η αστυνομία κατέσχεσε το κινητό του τηλέφωνο τη Δευτέρα, μετά την έκδοση της εντολής κατ’ οίκον περιορισμού. Οι συνήγοροί του αρνήθηκαν ότι παραβίασε οποιαδήποτε δικαστική εντολή και γνωστοποίησαν την πρόθεσή τους να ασκήσουν έφεση κατά της απόφασης.
Το Γραφείο Δυτικού Ημισφαιρίου του Στέιτ Ντιπάρτμεντ καταδίκασε την απόφαση για κατ’ οίκον περιορισμό, υποστηρίζοντας ότι ο δικαστής ντε Μοράες χρησιμοποιεί τα θεσμικά όργανα της Βραζιλίας για να φιμώσει την πολιτική αντιπολίτευση και να απειλήσει τη δημοκρατία. Σύμφωνα με σχετική ανάρτηση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, η Ουάσιγκτον ανέφερε ότι η περαιτέρω επιβολή περιορισμών στην ικανότητα του Μπολσονάρου να υπερασπιστεί δημόσια τον εαυτό του «δεν συνιστά υπηρεσία προς το κοινό», προσθέτοντας ότι «πρέπει να του επιτραπεί να μιλήσει».
Η ίδια υπηρεσία σημείωσε επίσης ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ «θα θεωρήσει υπόλογους όλους όσοι συνδράμουν ή υποκινούν κυρώσιμες συμπεριφορές», χωρίς ωστόσο να διευκρινίζει ποιες ενέργειες προτίθεται να αναλάβει.
Ο Μπολσονάρου δικάζεται για κατηγορίες που σχετίζονται με φερόμενη συνωμοσία για την ανατροπή του εκλογικού αποτελέσματος του 2022. Οι εισαγγελικές αρχές τον κατηγορούν ότι συμμετείχε σε σχέδιο πραξικοπήματος, το οποίο φέρεται να περιλάμβανε ακόμη και σχέδιο δολοφονίας του νυν προέδρου Λουίς Ινάσιο Λούλα ντα Σίλβα. Ο ίδιος αρνείται οποιαδήποτε εμπλοκή ή παρανομία.
Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ χαρακτήρισε τη δίωξη του Μπολσονάρου «κυνήγι μαγισσών» και ανακοίνωσε την επιβολή δασμού 50% στις βραζιλιάνικες εισαγωγές στις ΗΠΑ, που πρόκειται να τεθεί σε ισχύ εντός του μήνα.
Σε επιστολή του στις 9 Ιουλίου, ο Τραμπ υποστήριξε ότι ο τρόπος με τον οποίο η Βραζιλία αντιμετωπίζει τον πρώην πρόεδρό της, τον οποίο χαρακτήρισε ως «παγκοσμίως σεβαστό ηγέτη», αποτελεί «διεθνή ντροπή». Παράλληλα κάλεσε τη βραζιλιάνικη κυβέρνηση να τερματίσει τη δίωξή του.
Ο πρόεδρος Λούλα, σε απάντησή του την ίδια ημέρα, ανέφερε ότι οποιαδήποτε μονομερής αύξηση δασμών εκ μέρους των Ηνωμένων Πολιτειών θα αντιμετωπιστεί βάσει του «Νόμου Οικονομικής Ανταποδοτικότητας» της Βραζιλίας. Υπερασπίστηκε τη νομιμότητα της δικαστικής διαδικασίας, υπογραμμίζοντας ότι η υπόθεση εναντίον των φερόμενων υπευθύνων για την απόπειρα πραξικοπήματος υπάγεται αποκλειστικά στη δικαιοδοσία της δικαστικής εξουσίας και δεν επιτρέπεται να επηρεάζεται από εξωτερικές παρεμβάσεις ή απειλές.
Τέλος, το υπουργείο Οικονομικών των ΗΠΑ επέβαλε στις 30 Ιουλίου κυρώσεις στον δικαστή ντε Μοράες, υποστηρίζοντας ότι έκανε κατάχρηση της θέσης του για να εγκρίνει αυθαίρετες προφυλακίσεις και να καταπνίξει την ελευθερία της έκφρασης στη Βραζιλία.
Η Αυστραλία ανακοίνωσε ότι επέλεξε την Ιαπωνία ως προμηθευτή για την κατασκευή 11 φρεγατών γενικής χρήσης, κόστους περίπου 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων Αυστραλίας (5.6 δισ. ευρώ), όπως δήλωσαν ο υπουργός Άμυνας Ρίτσαρντ Μαρλς και ο υπουργός Βιομηχανίας Άμυνας Πατ Κόνροϊ.
Οι φρεγάτες θα κατασκευαστούν από την ιαπωνική Mitsubishi Heavy Industries (MHI), με το μοντέλο Mogami να υπερισχύει έναντι της γερμανικής πρότασης TKMS MEKO A-200. Οι υπουργοί εξήγησαν πως, έπειτα από μια αυστηρή και ανταγωνιστική διαδικασία επιλογής, η φρεγάτα κλάσης Mogami κρίθηκε καταλληλότερη για να καλύψει τα επιχειρησιακά και στρατηγικά κριτήρια των αυστραλιανών ενόπλων δυνάμεων.
Η συμφωνία σηματοδοτεί την πρώτη φορά που η Αυστραλία προμηθεύεται ιαπωνικό στρατιωτικό εξοπλισμό και μόλις τη δεύτερη φορά που η Ιαπωνία εξάγει τέτοιο υλικό στο εξωτερικό.
Η Αυστραλία αναμένεται να προμηθευτεί μια αναβαθμισμένη έκδοση του Mogami, γνωστή ως FFM, η οποία είναι μεγαλύτερη – εκτοπίζοντας 6.200 τόνους πλήρως φορτωμένη, έναντι των 5.500 τόνων της υπάρχουσας έκδοσης. Το νέο πλοίο θα διαθέτει δυνατότητες επιτήρησης, ναρκοπολέμου, καθώς και προηγμένα ηλεκτρονικά και αισθητήρες ηλεκτρονικού πολέμου.
Ο κ. Μαρλς ανέφερε ότι η αναβαθμισμένη φρεγάτα θα έχει εμβέλεια έως 10.000 ναυτικά μίλια, κάθετο εκτοξευτή 32 θέσεων (VLS), και θα είναι εξοπλισμένη με αντιαεροπορικούς και αντιπλοϊκούς πυραύλους.
Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην πρωθυπουργός Τόνι Άμποτ είχε επιχειρήσει να αγοράσει ιαπωνικά υποβρύχια κλάσης Soryu την περίοδο 2013–2015, αλλά το σχέδιο εγκαταλείφθηκε μετά την αποπομπή του από την πρωθυπουργία. Τότε η Ιαπωνία δεν είχε ακόμη προχωρήσει σε εξαγωγές στρατιωτικού υλικού, αν και στη συνέχεια πούλησε ραντάρ στις Φιλιππίνες. Επίσης, η ιαπωνική κυβέρνηση είχε προσφέρει περιορισμένη υποστήριξη στην πρόταση των υποβρυχίων, σε αντίθεση με την έντονη στήριξη της παρούσας πρότασης από την MHI.
Σήμερα, οκτώ φρεγάτες Mogami βρίσκονται σε υπηρεσία με τις Ιαπωνικές Ναυτικές Δυνάμεις Αυτοάμυνας, ενώ τέσσερις ακόμη κατασκευάζονται. Η Mitsubishi μπορεί να κατασκευάζει περίπου δύο πλοία ετησίως, κάτι που εκτιμήθηκε ιδιαίτερα από την Αυστραλία, η οποία επιδιώκει να αντικαταστήσει γρήγορα τις απαρχαιωμένες φρεγάτες κλάσης ANZAC.
Τα τρία πρώτα πλοία θα ναυπηγηθούν στα δύο ναυπηγεία της Mitsubishi στην Ιαπωνία, ενώ τα υπόλοιπα θα κατασκευαστούν στο ναυπηγείο Henderson της Δυτικής Αυστραλίας. Σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα, το πρώτο αυστραλιανό πλοίο θα ενταχθεί στο Πολεμικό Ναυτικό το 2029, νωρίτερα από τις φρεγάτες Hunter βρετανικού σχεδιασμού, οι οποίες αναμένονται περί το 2032.
Ενσωμάτωση με τα συστήματα των ΗΠΑ
Το νέο σχέδιο υποστηρίζει την ενσωμάτωση συστημάτων που συνεργάζονται πλήρως με τα αμερικανικά, ενισχύοντας τη διαλειτουργικότητα μεταξύ των ναυτικών δυνάμεων Αυστραλίας, ΗΠΑ και Ιαπωνίας.
Κάθε φρεγάτα θα επανδρώνεται από 90 ναύτες – αριθμός μειωμένος στο μισό σε σχέση με τα υφιστάμενα πλοία – και θα έχει διάρκεια ζωής 40 ετών. Αυτό αναμένεται να μειώσει το συνολικό κόστος χρήσης, αντισταθμίζοντας τη διαφορά τιμής, η οποία εκτιμάται ότι ανήλθε σε 20% παραπάνω από τη γερμανική πρόταση.
Ο ανταγωνισμός μεταξύ Ιαπωνίας και Γερμανίας υπήρξε έντονος, με τη γερμανική πλευρά να διοργανώνει επισκέψεις δημοσιογράφων σε ναυπηγεία και να επικρίνει την περιορισμένη εμπειρία της Ιαπωνίας στις εξαγωγές αμυντικού εξοπλισμού.
Ο πρόεδρος της Mitsubishi Heavy Industries, Σέιτζι Ιζουμιζάουα, παρουσίασε την τελική προσφορά στην Καμπέρα, δηλώνοντας πρόθυμος να ενισχύσει τη συνεργασία με την Αυστραλία στους τομείς της άμυνας και του διαστήματος. Σε δεξίωση που διοργάνωσε η πρεσβεία της Ιαπωνίας, ανέφερε ότι οι δύο χώρες είναι «ομοϊδεάτισσες» και μπορούν να συμβάλουν από κοινού στην ευημερία της περιοχής και του κόσμου.
Ο Τακέσι Ισικάουα, επίτροπος της Ιαπωνικής Υπηρεσίας Προμηθειών και Τεχνολογίας του υπουργείου Άμυνας, υποστήριξε ότι η ενίσχυση της τριμερούς συνεργασίας Ιαπωνίας–ΗΠΑ–Αυστραλίας συμβάλλει στη διατήρηση της σταθερότητας στον Ινδο-Ειρηνικό.
Οι φρεγάτες Mogami διαθέτουν έναν αεριοστρόβιλο Rolls-Royce και δύο πετρελαιοκινητήρες MAN, επιτυγχάνοντας ταχύτητες άνω των 30 κόμβων (περίπου 55,5 χλμ./ώρα). Φέρουν πυροβόλο BAE Systems Mark 45 των 127 χιλιοστών, δύο τηλεχειριζόμενα συστήματα των 12,7 χιλιοστών της Japan Steel Works, καθώς και το σύστημα κάθετης εκτόξευσης Lockheed Martin 32 κελιών – διπλάσιο από αυτό του Meko A-200.
Μπορούν επίσης να εκτοξεύουν οκτώ αντιπλοϊκούς πυραύλους τύπου 12 της MHI, ενώ διαθέτουν και το σύστημα SeaRAM της Raytheon για την τελική άμυνα κατά εισερχόμενων πυραύλων ή μικρών σκαφών. Οι φρεγάτες είναι εξοπλισμένες και για ναρκοπόλεμο, με δυνατότητα πόντισης ναρκών.
Η αυξημένη ικανότητα μεταφοράς πυραύλων σημαίνει λιγότερα ταξίδια επαναφόρτωσης ή, εάν ακολουθηθεί η αμερικανική τακτική, δυνατότητα επανεξοπλισμού εν πλω – αν και πρόκειται για διαδικασία υψηλών απαιτήσεων.
Ο Έρικ Λις, ερευνητής στρατηγικής συμμαχιών στο Ινστιτούτο Αμυντικής Πολιτικής της Αυστραλίας (ASPI), ανέφερε ότι η αναλογία πληρώματος προς αριθμό εκτοξευτών είναι εξαιρετικά αποδοτική – 2,8 ναύτες ανά κελί στη Mogami, έναντι 3,4 στην αμερικανική κλάση Arleigh Burke και 7,5 στο γερμανικό Meko A-200. Αυτό, υποστήριξε, ευθυγραμμίζεται με τη στρατηγική «άμυνας μέσω αποτροπής» της Αυστραλίας.
Αν και η γερμανική πρόταση βασιζόταν σε σύστημα μάχης συγγενές με αυτό των ANZAC, γεγονός που προσέφερε ομαλότερη ενσωμάτωση, η αναβάθμιση παλαιότερων συστημάτων συνεπάγεται αυξανόμενο κόστος και τεχνολογικούς περιορισμούς. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των αμερικανικών αντιτορπιλικών, το οποίο κοστίζει περίπου 17 δισ. δολάρια (14,73 δισ. ευρώ) για 20 πλοία.
Το σύστημα διαχείρισης μάχης της Mogami αναπτύχθηκε παράλληλα με το ίδιο το πλοίο, από το 2015, στοιχείο που ενδέχεται να επιφέρει μακροπρόθεσμα οικονομικά οφέλη. Ωστόσο, όπως εκτίμησε ο Λις, το Αυστραλιανό Πολεμικό Ναυτικό θα χρειαστεί χρόνο προσαρμογής, ενώ θα υπάρξει πρόσθετο κόστος για την ενσωμάτωση οπλικών συστημάτων που χρησιμοποιεί η Αυστραλία αλλά όχι η Ιαπωνία.
Συνεχίστηκαν για πέμπτη εβδομάδα οι έλεγχοι και οι ενημερωτικές δράσεις της Ελληνικής Αστυνομίας στο πλαίσιο της εκστρατείας «Μηδενική ανοχή στη μη χρήση κράνους», με σκοπό την καθολική συμμόρφωση των οδηγών και επιβατών δίκυκλων, καθώς και των χρηστών Ε.Π.Η.Ο. (Ελαφρών Προσωπικών Ηλεκτρικών Οχημάτων).
Από την αστυνομία υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με το επιχειρησιακό σχέδιο της Τροχαίας, αστυνομικοί από όλες τις υπηρεσίες της Τροχαίας, αστυνομικών τμημάτων και Ο.Ε.Π.Τ.Α. σε ολόκληρη τη χώρα, προχωρούν σε αυστηρούς ελέγχους σε δίκυκλα, καθώς και σε επιχειρήσεις ενοικίασης δίκυκλων, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στους επαγγελματίες διανομείς και τους εργοδότες τους.
Ειδικότερα, κατά την πέμπτη εβδομάδα εφαρμογής της δράσης (28/7/2025-03/08/2025) πραγματοποιήθηκαν 23.571 έλεγχοι, στο πλαίσιο των οποίων βεβαιώθηκαν 2.477 παραβάσεις σε οδηγούς (από τις οποίες 74 σε εργαζόμενους σε υπηρεσίες διανομής), καθώς και 415 παραβάσεις σε επιβάτες.
Ενδεικτικά, μεταξύ των παραβάσεων, οι 2.144 αφορούσαν οδηγούς δίκυκλων (από τους οποίους 71 διανομείς), 371 επιβάτες δίκυκλων, 187 οδηγούς Ε.Π.Η.Ο. και 77 οδηγούς οχημάτων ATV («γουρούνες»).
Πιο αναλυτικά, ανά περιφέρεια, βεβαιώθηκαν οι παρακάτω παραβάσεις:
842 στην Αττική
381 στο Νότιο Αιγαίο
274 στα Ιόνια Νησιά
254 στην Κρήτη
260 στη Θεσσαλονίκη
111 στη Θεσσαλία
86 στη Στερεά Ελλάδα
216 στη Δυτική Ελλάδα
114 στην Πελοπόννησο
75 στην Ήπειρο
80 στο Βόρειο Αιγαίο
122 στην Κεντρική Μακεδονία
69 στην Ανατολική Μακεδονία και Θράκη
8 στη Δυτική Μακεδονία
Από το Αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. επισημαίνεται ότι με τη θέσπιση του νέου Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας (Ν. 5209/2025) η Πολιτεία δίνει σαφές μήνυμα μηδενικής ανοχής απέναντι στη μη χρήση κράνους, μέσω της αυστηροποίησης των ποινών, οι οποίες διαμορφώνονται ως εξής:
350 ευρώ πρόστιμο και αφαίρεση της άδειας ικανότητας οδήγησης για 30 ημέρες για τον οδηγό δικύκλου (οι ίδιες κυρώσεις ισχύουν και για τον οδηγό που δεν μεριμνά για την ασφάλεια του επιβάτη)
350 ευρώ πρόστιμο για τον επιβάτη δικύκλου
30 ευρώ πρόστιμο για τον οδηγό Ε.Π.Η.Ο.
Σε ανακοίνωση της αστυνομίας, υπογραμμίζεται ότι «η εκστρατεία δεν αποσκοπεί στην επιβολή κυρώσεων, αλλά στην αλλαγή της αντίληψης των οδηγών και επιβατών σχετικά με την υποχρεωτική χρήση πιστοποιημένου κράνους, ως στοιχειώδους μέτρου προστασίας της ζωής».
Οι έλεγχοι θα συνεχιστούν.
Ο Κίλιαν Σας, γιος μοτοσυκλετιστή από τη Σαξωνία. (Ευγενική παραχώρηση του Ralf Pietsch)
Παρά τις προσπάθειες των αρχών για την πάταξη της παράνομης εξόρυξης χρυσού, χιλιάδες Κινέζοι πολίτες φέρονται να παραμένουν στη Γκάνα και να δραστηριοποιούνται παράνομα στον τομέα, σύμφωνα με πηγές της αστυνομίας στην πρωτεύουσα Άκρα.
Οι ίδιες πηγές εκτιμούν ότι οι παράνομοι μεταλλωρύχοι εκμεταλλεύονται την εκτόξευση της τιμής του χρυσού, η οποία άγγιξε τα 3.500 δολάρια ανά ουγγιά τον Απρίλιο, ενώ σημαντικές ποσότητες του πολύτιμου μετάλλου φέρεται να διακινούνται λαθραία προς την Κίνα.
Οργανωμένες εγκληματικές ομάδες, με επικεφαλής συχνά άτομα που φαίνονται να είναι Κινέζοι επιχειρηματίες, έχουν κατακλύσει τη Γκάνα με εξελιγμένα μηχανήματα για την εξόρυξη χρυσού σε κλίμακα που δεν έχει ξαναδεί σε ορισμένες περιοχές, με αποτέλεσμα την εκτεταμένη περιβαλλοντική καταστροφή και την αύξηση της ανεργίας, ανέφερε εμπειρογνώμονας στην εφημερίδα The Epoch Times.
Σύμφωνα με αναλυτές, η κινεζική εμπλοκή στην παράνομη εξόρυξη χρυσού στη Γκάνα και σε άλλα αφρικανικά κράτη ερμηνεύεται ως ένδειξη του πραγματικού κινήτρου του Πεκίνου για την αυξανόμενη παρουσία του στην ήπειρο: την εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων.
Η αστυνομία της Γκάνας προχωρά συχνά σε συλλήψεις Κινέζων υπηκόων με την κατηγορία της κλοπής χρυσού, γεγονός που έχει εντείνει τις εντάσεις στις σχέσεις μεταξύ της κυβέρνησης του προέδρου Τζον Μαχάμα και του Πεκίνου.
Αξιωματούχοι της Γκάνας εκφράζουν απογοήτευση για την απουσία επαρκούς δράσης εκ μέρους των κινεζικών αρχών ώστε να αποτραπεί η εγκληματική δραστηριότητα των υπηκόων τους σε μία από τις ισχυρότερες οικονομίες της Δυτικής Αφρικής.
Ωστόσο, ο πρέσβης της Κίνας στην Άκρα, Τονγκ Ντεφά, φέρεται να υποστήριξε ότι η τοπική πρακτική της «galamsey» —όρος που χρησιμοποιείται για την παράνομη μικρής κλίμακας εξόρυξη— είναι αυτή που προσελκύει Κινέζους εργάτες στην περιοχή. Σύμφωνα με δηλώσεις του στην Epoch Times, οι περισσότεροι συλληφθέντες είναι μετανάστες που ήρθαν για να εξασφαλίσουν τα προς το ζην.
Η εκπρόσωπος Τύπου της Αστυνομίας της Γκάνας, Γκρέις Άνσα-Ακρόφι, εξέφρασε διαφορετική άποψη, λέγοντας πως, ενώ υπάρχουν περιπτώσεις όπως εκείνες που περιέγραψε ο πρέσβης, είναι υπερβολικό να υποστηρίζεται ότι οι Γκανέζοι είναι αυτοί που στρατολογούν Κινέζους για να διαπράξουν εγκλήματα. Όπως ανέφερε, υπάρχουν ντόπιοι που είναι πρόθυμοι να προβούν σε τέτοιες πράξεις, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι καλούν ξένους να τις διαπράξουν για λογαριασμό τους.
Μια ομάδα παράνομων χρυσοθήρων, εργάζεται σε ένα χρυσωρυχείο στο Κίμπι της Γκάνας, στις 10 Απριλίου 2017. (Cristina Aldehuela/AFP μέσω Getty Images)
Ο ερευνητής του Ινστιτούτου Μελετών Ασφάλειας της Νότιας Αφρικής, Ίνοχ Έικινς (Enoch Aikins), εντοπίζει τις ρίζες της κρίσης στην περίοδο 2008–2013, όταν, όπως λέει, πάνω από 50.000 Κινέζοι εισήλθαν στη χώρα για να εξορύξουν χρυσό παράνομα. Από τότε, σύμφωνα με τον ίδιο, η κινεζική παρουσία στον χώρο της παράνομης εξόρυξης είναι σταθερή, καθώς οι πρώτοι μετανάστες εκμεταλλεύτηκαν την έλλειψη ελέγχου και διαφθοράς.
Το 2023, η Διακυβερνητική Επιτροπή για την Παράνομη Εξόρυξη, η οποία συστάθηκε με εντολή της κυβέρνησης, δημοσίευσε μια έκθεση που εμπλέκει αρκετούς κυβερνητικούς αξιωματούχους σε παράνομες δραστηριότητες εξόρυξης. Η κυβέρνηση Μαχάμα έχει αναθέσει στον Ειδικό Εισαγγελέα τη διερεύνηση των σχετικών πληροφοριών.
Η Γκάνα παραμένει ο μεγαλύτερος παραγωγός χρυσού στην Αφρική και έκτος σε παγκόσμιο επίπεδο, με παραγωγή 151 μετρικών τόνων το 2024, σύμφωνα με στοιχεία του Συμβουλίου Χρυσού της χώρας. Όπως ανέφερε ο Έικινς, περίπου το ένα τρίτο της παραγωγής προέρχεται από χειρονακτική εξόρυξη, μέρος της οποίας γίνεται παράνομα.
Η τιμή του χρυσού, που θεωρείται ασφαλές καταφύγιο σε περιόδους αβεβαιότητας, ξεπέρασε τα 3.300 δολάρια ανά ουγγιά την 1η Αυγούστου. Σε αυτό το πλαίσιο, κινεζικές εταιρείες επενδύουν δισεκατομμύρια δολάρια στον κλάδο του χρυσού στη Γκάνα, όπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Φέλιξ Οφόσου (Felix Ofosu), επισημαίνοντας ότι, παρότι η κυβέρνηση αναγνωρίζει τη συμβολή της Κίνας στην οικονομία, δεν μπορεί να αγνοήσει τις καταχρήσεις στις οποίες φέρονται να προβαίνουν Κινέζοι πολίτες.
Τον Ιούνιο, η Global Initiative Against Transnational Organized Crime (GI-TOC), με έδρα τη Γενεύη, έδωσε στη δημοσιότητα έκθεση στην οποία περιγράφεται πώς ξένοι —ιδίως Κινέζοι και Μπουρκιναμπέ— έχουν εισαγάγει τεχνολογίες και εξοπλισμό που αυξάνουν μεν την παραγωγή, αλλά προκαλούν σοβαρές περιβαλλοντικές επιπτώσεις.
Η έκθεση αναφέρει ότι οι ξένοι φέρονται να συνεργάζονται με τοπικούς παραδοσιακούς αρχηγούς και πολιτικές ελίτ, διευκολύνοντας ή επωφελούμενοι από την παράνομη δραστηριότητα. Σύμφωνα με την GI-TOC, τα εγκληματικά δίκτυα φέρονται να εμπλέκονται επίσης σε ξέπλυμα χρήματος μέσω καζίνο και άλλων επιχειρήσεων.
Ο Οφόσου ανέφερε ότι από δικαστικές υποθέσεις και έρευνες προκύπτει πως οι «Κινέζοι εγκληματίες» είναι εκείνοι που χρηματοδοτούν και παρέχουν τεχνική υποστήριξη σε ντόπιους για την παράνομη εξόρυξη. Αναφέρθηκε επίσης στην υπόθεση της Εν «Αΐσα» Χουάνγκ (En “Aisha” Huang), γνωστής και ως «βασίλισσας του galamsey», η οποία είχε απελαθεί αρκετές φορές από το 2018 έως το 2022, αλλά επανήλθε, γιατί δεν μπορεί να αντισταθεί στην προοπτική πλουτισμού από τον χρυσό της Γκάνας. Τον Δεκέμβριο του 2023, η Χουάνγκ καταδικάστηκε σε 4,5 χρόνια φυλάκισης και χρηματικό πρόστιμο 4.000 δολαρίων για λειτουργία παράνομου κυκλώματος εξόρυξης.
Ο Τζέιμς Μπόαφο (James Boafo), ειδικός στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης στο University of Cape Coast, υποστήριξε ότι η Κίνα έχει σαφή ρόλο στην καταστροφή της χώρας του. Όπως δήλωσε, ο εξοπλισμός που έχει εισαχθεί από την Κίνα προκαλεί τεράστιες ζημιές, επισημαίνοντας ότι οι ντόπιοι χρησιμοποιούν βασικά εργαλεία για επιφανειακή εξόρυξη, ενώ σήμερα, με τη χρήση κινεζικών μηχανημάτων, επιτυγχάνεται εκμετάλλευση μεγάλου βάθους.
Ο Μπόαφο επεσήμανε ότι ποτάμια μολύνονται σε εκτεταμένη κλίμακα, καθώς η απόληψη χρυσού γίνεται με τη χρήση τοξικών ουσιών, όπως ο μόλυβδος και ο υδράργυρος. «Είτε πρόκειται για Κινέζους είτε για Αφρικανούς, φαίνεται να μην ενδιαφέρονται για τις συνέπειες», ανέφερε χαρακτηριστικά. Πρόσθεσε ότι οι ίδιες δραστηριότητες απειλούν και την καλλιέργεια κακάο, υπονομεύοντας τις γεωργικές υποδομές της χώρας.
Η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Γκάνας, Γκλάντις Άνσα (Gladys Ansah), τόνισε ότι η κυβέρνηση οφείλει να συνεχίσει τις συλλήψεις και τις διώξεις, ανεξαρτήτως εθνικότητας των δραστών. Όπως υποστήριξε, στο παρελθόν υπήρξαν πολλές επιτροπές και προγράμματα, όμως η αποτελεσματικότητά τους ήταν περιορισμένη, εν μέρει λόγω της απροθυμίας των αρχών να προκαλέσουν την κινεζική κυβέρνηση.
Η Άνσα ανέφερε ότι ήδη από το 2013, κοινή ομάδα στρατού και αστυνομίας είχε προχωρήσει στη σύλληψη 4.500 Κινέζων μεταλλωρύχων, οι οποίοι απελάθηκαν χωρίς να ασκηθεί ποινική δίωξη, με αποτέλεσμα πολλοί να επιστρέψουν και να παραμένουν ενεργοί μέχρι σήμερα.
Η αναλύτρια εξωτερικής πολιτικής από τη Νότια Αφρική, Σανούσα Νάιντου (Sanusha Naidu), σχολίασε ότι οι δεσμοί μεταξύ Κίνας και παράνομης εξόρυξης μετάλλων εδραιώνουν την εντύπωση ότι ο πραγματικός σκοπός της ισχυρής κινεζικής παρουσίας στην Αφρική είναι η εκμετάλλευση των φυσικών της πόρων, με κάθε δυνατό μέσο.
Σε 31 ανήλθαν οι αγροτοδασικές πυρκαγιές που εκδηλώθηκαν το τελευταίο εικοσιτετράωρο σε όλη τη χώρα. Από αυτές, όπως έγινε γνωστό από την Πυροσβεστική, οι 24 αντιμετωπίστηκαν άμεσα, στο αρχικό τους στάδιο, ενώ οι πυροσβεστικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν ακόμη επτά.
Στο μεταξύ, υπό μερικό έλεγχο τέθηκε η πυρκαγιά που ξέσπασε σε χαμηλή βλάστηση στην περιοχή Σμέρτος του δήμου Φιλιατών Θεσπρωτίας. Η φωτιά εκδηλώθηκε γύρω στις 17:32, ενώ εστάλη ενημερωτικό 112 στους κατοίκους της περιοχής, καλώντας τους να παραμείνουν σε ετοιμότητα.
Για την κατάσβεσή της κινητοποιήθηκαν 28 πυροσβέστες, με μία ομάδα πεζοπόρου τμήματος της 5ης ΕΜΟΔΕ, 9 οχήματα και 4 αεροσκάφη. Συνδρομή παρείχαν υδροφόρες ΟΤΑ.
Τα κατά τόπους ανακριτικά γραφεία, καθώς και Κλιμάκια της Διεύθυνσης Αντιμετώπισης Εγκλημάτων Εμπρησμού (Δ.Α.Ε.Ε.) διερευνούν τα αίτια εκδήλωσης των πυρκαγιών.
Τέλος, η Πυροσβεστική καλεί όλους τους πολίτες, να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί και σε περίπτωση πυρκαγιάς, για τη δική τους ασφάλεια, να ακολουθούν πιστά τις υποδείξεις των αρμόδιων Αρχών.
