Θέατρο

Τρεις κορυφαίες συναντήσεις – μια γιορτή για το θέατρο – διοργανώνει η Πρώτη Κρατική Σκηνή της χώρας από τις 3 έως τις 7 Απριλίου 2025, φιλοξενώντας στο κτίριο Τσίλλερ και στο Σχολείον της Αθήνας «Ειρήνη Παπά» τρεις παράλληλες εκδηλώσεις: το 3ο Showcase, το Συνέδριο του Δικτύου European Theatre Convention και τη Συνάντηση της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών, που πραγματοποιείται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Σύμφωνα με τους διοργανωτές, 180 επαγγελματίες του θεάτρου, καλλιτεχνικοί διευθυντές, σκηνοθέτες, δραματουργοί, υπεύθυνοι διεθνών σχέσεων, επιμελητές, κριτικοί και θεωρητικοί από 42 χώρες του κόσμου και από 88 διαφορετικούς θεατρικούς οργανισμούς θα συναντηθούν στην Αθήνα, τόπο γέννησης του θεάτρου, για να μιλήσουν την παγκόσμια γλώσσα που συνιστά το θέατρο. Στόχος της συνάντησης είναι η ενίσχυση ενός θεμελιώδους στοιχείου των κοινωνιών μας, του συμπράττειν, η δημιουργία ενός κοινού χώρου συζήτησης, συλλογικού προβληματισμού αλλά και συνδιαμόρφωσης ενός καλύτερου μέλλοντος για το θέατρο, την τέχνη και την κοινωνία, καθώς και η ανάδειξη της ελληνικής θεατρικής σκηνής, στο πλαίσιο μιας πολύτιμης ευκαιρίας εξωστρέφειάς της.

Διεθνές Συνέδριο του Δικτύου European Theatre Convention

«Thrive Theatre Thrive! Keep the Flame Alive» είναι ο τίτλος του Διεθνούς Συνεδρίου του European Theatre Convention, του μεγαλύτερου δικτύου για τα θέατρα της Ευρώπης, μέλος του οποίου είναι το Εθνικό Θέατρο από τον Μάιο του 2022. Στο συνέδριο, το παρών θα δώσει η εκτελεστική διευθύντρια της ETC, Χάιντι Γουάιλυ, ενώ μεταξύ των ομιλητών είναι ο Θεοδωρος Τερζόπουλος, σκηνοθέτης και ιδρυτής του θεάτρου «Άττις», η Κατερίνα Ευαγγελάτου, καλλιτεχνική διευθύντρια του Φεστιβάλ Αθηνών Επιδαύρου, ο Τζέφρυ Έρικ Τζένκινς, πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Θεάτρου, η Κλαούντια Μπελχιόρ, πρόεδρος του Διοικητικού Συμβουλίου της ETC και η Δρ Σουγιάν Λίου, καθηγήτρια στον τομέα της Παγκόσμιας Ψυχικής Υγείας. Μέσω διαδικτύου θα παρέμβουν ο Μίλο Ράου, καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ της Βιέννης «Free Republic of Vienna» και η Ολεξάνδρα Ματβιτσούκ, δικηγόρος υπεράσπισης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, επικεφαλής του Κέντρου Πολιτικών Ελευθεριών και αποδέκτης του βραβείου Νόμπελ Ειρήνης (2022).

Το συνέδριο απευθύνεται στα θέατρα-μέλη του δικτύου και πραγματοποιείται κάθε έξι μήνες σε διαφορετική χώρα της Ευρώπης. Φέτος, το Εθνικό Θέατρο θα λειτουργήσει ως τόπος ενότητας και στοχασμού γύρω από τα φλέγοντα ζητήματα που επηρεάζουν άμεσα τον πολιτισμό και τα θέατρά μας, θέτοντας – μέσα από ένα ποικιλόμορφο τετραήμερο πρόγραμμα ομιλιών, συζητήσεων και εργαστηρίων – επείγοντα ερωτήματα όπως: Πώς μπορούν τα θέατρά μας να υπερασπιστούν τις δημοκρατικές και ανθρωπιστικές αξίες το 2025; Πώς μπορούν να παραμείνουν τα θέατρα ανθεκτικά, δημιουργικά και ελεύθερα μπροστά σε αυτές τις προκλήσεις; Μπορούν οι καλλιτεχνικές μας επιλογές να καταπολεμήσουν την παραπληροφόρηση και να προστατεύσουν την ελευθερία των δημιουργών; Τι είδους ηγεσία και συνθήκες εργασίας χρειάζονται τα θέατρά μας; Ποια σχέση πρέπει να αναπτύξουν τα θέατρα με την επόμενη γενιά; Πάνω απ’ όλα, πώς μπορούμε να παραμείνουμε προσιτοί και βιώσιμοι οργανισμοί που παράγουν ουσιαστικό καλλιτεχνικό έργο και αποτελούν πηγή ευημερίας για την κοινότητα και την κοινωνία μας;

Show Case

Το Εθνικό Θέατρο διοργανώνει, για τρίτη συνεχόμενη χρονιά, Showcase με 25 καλεσμένους ξένους καλλιτεχνικούς διευθυντές, επιμελητές και υπεύθυνους προγραμματισμού των πιο σημαντικών φεστιβάλ και θεάτρων του εξωτερικού. Για τέσσερις μέρες, καταξιωμένοι ξένοι καλεσμένοι θα παρακολουθήσουν όλες τις τρέχουσες παραστάσεις του Εθνικού Θεάτρου, θα ενημερωθούν για παραγωγές που παρουσιάστηκαν στο πρώτο μέρος της σεζόν, θα γνωρίσουν καλλιτέχνες που συμμετέχουν σε αυτές σε ειδικά σχεδιασμένες εκδηλώσεις, θα συζητήσουν πάνω σε ιδέες για μελλοντικά εγχειρήματα, θα ανταλλάξουν απόψεις για τις διεθνείς τάσεις στα φεστιβάλ του εξωτερικού, αλλά και για το παρόν και το μέλλον της θεατρικής τέχνης. Στόχος είναι να αναδειχθεί η ορατότητα του ελληνικού θεάτρου στο εξωτερικό με στόχο να ταξιδέψουν παραστάσεις του οργανισμού σε σημαντικά ξένα φεστιβάλ και να δρομολογηθούν συνεργασίες-συμπαραγωγές για το μέλλον. H διοργάνωση του ετήσιου Showcase εντάσσεται στο έργο «Δράσεις Εξωστρέφειας του Εθνικού Θεάτρου», το οποίο υλοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0» με τη χρηματοδότηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης – NextGenerationEU.

Διεθνής Ένωση Θεατρικών Κριτικών

Η Διεθνής Ένωση Θεατρικών Κριτικών (IATC) είναι ένας οργανισμός που λειτουργεί ως οργανισμός-εταίρος του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου – UNESCO (ITI – UNESCO). Σκοπός της είναι να προάγει τη διεθνή κατανόηση μέσω της συζήτησης και του διαλόγου, φέρνοντας σε επαφή κριτικούς, μελετητές και επαγγελματίες των παραστατικών τεχνών. Η Ένωση επιδιώκει την προώθηση της κριτικής και επιστημονικής συγγραφής για το θέατρο και την προστασία της πνευματικής ελευθερίας και της ελευθερίας του λόγου. Η Εκτελεστική Επιτροπή (ΕxCom) της Ένωσης συναντιέται ετησίως για να διευθετεί τα τρέχοντα ζητήματα του οργανισμού και να λαμβάνει κρίσιμες αποφάσεις. Στο πλαίσιο του 4ημέρου, 13 κριτικοί θεάτρου θα συναντηθούν στο ιστορικό κτίριο Τσίλλερ, ενώ παράλληλα οι παραγωγές του Εθνικού Θεάτρου θα καλυφθούν μέσα από ένα αφιέρωμα στο περιοδικό Critical Stages, το οποίο εκδίδεται από την IATC δύο φορές τον χρόνο.

Ε.Μ.

Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ

«Πολλά καλά θα δεις από μένα», υπόσχεται ο παπουτσωμένος γάτος στον νεαρό αφέντη του. Στο προαύλιο του 49ου Δημοτικού Σχολείου Αθηνών, στα ‘Ανω Πετράλώνα, «ο Γάτος», ένα καλλιτεχνικό βιωματικό πρόγραμμα των Εκπαιδευτικών και Κοινωνικών Δράσεων της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, φέρνει τους μαθητές και τις μαθήτριες των τελευταίων τριών τάξεων του δημοτικού μαζί και με την καθοδήγηση και τη συνεργασία τριών μουσικών/αφηγητών. Το ακροατήριό τους, οι συμμαθητές τους από τις μικρότερες τάξεις και το νηπιαγωγείο που συστεγάζεται στη σχολική μονάδα.

Παρατηρώντας τα παιδιά, είτε είναι «επί σκηνής» είτε στο κοινό, υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός για όλο αυτό που συμβαίνει στη μικρή μαθητική κοινότητα. «Πού ‘σουν εψές / που ‘σουν εψές λεβέντη μου / κι αντιπροψές καλέ μου / τι καλά το λέει τ’ αηδόνι», αρχίζει το τραγούδι της παράστασης, με τη συνοδεία βιέλας, οργάνου που είναι «πρόγονος» του βιολιού. Παραδίπλα, «παραμονεύουν» μία κλασική κιθάρα και ένα τσουμπούς, παραδοσιακό κωνσταντινοπολίτικο έγχορδο όργανο, για να «μπουν» και αυτά με τη σειρά τους στην ιστορία. «Εψές ήμουν / εψές ήμουν στους ουρανούς / κι αντιπροψές στους ‘Αγιους / τι καλά το λέει τ’ αηδόνι», τραγουδούν τα παιδιά.

Κλείνοντας τα μάτια και ακούγοντας μόνο τις φωνές, τίποτα δεν προϊδεάζει για το πόσο ιδιαίτερη είναι αυτή η μαθητική κοινότητα: ένα πολύχρωμο ψηφιδωτό παιδιών του κόσμου, έχουν βρεθεί εδώ, από την Αίγυπτο και την Τυνησία, έως την Κίνα και το Μπανγκλαντές. «Στον ίσκιο κάθονται οι φτωχοί / στον ήλιο οι αρχοντάδες / τι καλά το λέει τ’ αηδόνι», συνεχίζουν το τραγούδι.

«Το πρόγραμμα κινητοποίησε τα παιδιά να συμμετέχουν σε κάτι διαφορετικό για εκείνα, ειδικά σε σχέση με τη μουσική. Τους κινητοποίησε να μάθουν τα τραγούδια, τα λόγια, τα οποία έχουν και λέξεις δύσκολες. Γλωσσικά μας βοήθησε και εμάς, τους εκπαιδευτικούς, γιατί τα παιδιά μας είναι από ξένες χώρες και δεν είναι τα ελληνικά η μητρική τους γλώσσα», είπε, μιλώντας στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Αθανασία Ασλανίδου, δασκάλα της Δ’ δημοτικού.

Την προηγούμενη ημέρα, είχε πραγματοποιηθεί η τελευταία συνάντηση του εργαστηρίου του εκπαιδευτικού προγράμματος. Τριαντατρείς μαθητές και μαθήτριες, με αφετηρία την ιστορία του παπουτσωμένου γάτου, ενεπλάκησαν ενεργά στη διαδικασία δημιουργίας και εκτέλεσης μιας μουσικής παράστασης, υπό την καθοδήγηση τριών εμψυχωτών-μουσικών.

Παιδιά διαβασμένα, ακόμα και εκείνα που στα μαθήματα αντιμετωπίζουν ιδιαίτερες προκλήσεις, στο τραγούδι αποδείχθηκαν «οι καλύτεροι μαθητές». Μαζί τους, συμμετέχουν και τραγουδούν και οι δασκάλες τους.

«Το μεγάλο κέρδος από το πρόγραμμα, κατά τη γνώμη μου, ήταν ότι έδειξαν ιδιαίτερο ενδιαφέρον παιδιά τα οποία δεν μπορούμε να τα κερδίσουμε εύκολα στην εκπαιδευτική διαδικασία, στο στείρο περιβάλλον του μαθήματος. Μέσα στο πρόγραμμα εντάχθηκαν, τραγούδησαν και συμμετείχαν, επομένως, το πρόσημο είναι θετικότατο», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Κατερίνα Κωστοπούλου, δασκάλα της Ε’ δημοτικού.

Οι τελευταίες πινελιές μπήκαν, έγιναν οι τελευταίες υπενθυμίσεις και διορθώσεις. Οι τρεις συντελεστές του προγράμματος, προσιτοί, με χιούμορ, μεταδίδουν την καλή διάθεση και έτσι οι συναντήσεις κυλούν χωρίς κούραση, παρά τη συμπίεση του χρόνου, προκειμένου όλα να χωρέσουν στις τέσσερις συνολικά συναντήσεις πριν από την παρουσίαση του έργου.

«Πρόκειται για ένα πολυμορφικό έργο, είναι σχεδιασμένο να προσαρμόζεται σε διάφορες συνθήκες και αποδεικνύεται ιδανικό στα σχολεία», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Κασαβέτης, μουσικός, υπεύθυνος του σχεδιασμού και της υλοποίησης του εκπαιδευτικού προγράμματος.

Ο ίδιος διασκεύασε δύο παραδοσιακά τραγούδια και συνέθεσε άλλα τέσσερα, προκειμένου να ειπωθεί το παραμύθι του παπουτσωμένου γάτου, μέσα από αφήγηση, μουσική, ρυθμικούς ήχους και τραγούδι.

«Θεωρώ τα παραμύθια πολύ σοφά και σημαντικά. Δεν είναι τυχαίο ότι έχουν αντέξει τόσα χρόνια και περνάνε από γενιά σε γενιά. Το συγκεκριμένο θεωρώ ότι είναι πολύ ενδιαφέρον και βαθύ. Κρύβει μία παραίνεση για ζωή», επεσήμανε ο κ. Κασαβέτης.

Μαζί με τον Αλέξανδρο Δανδουλάκη, δάσκαλο μουσικής και την Ειρήνη Μπιλίνη -Μωραΐτη, επίσης μουσικό, διδάσκουν στα παιδιά πώς δημιουργείται ο ήχος και η μουσική μέσα από τη σιωπή, πώς ένας κοινός ήχος μπορεί να γίνει τραγούδι και πώς το τραγούδι μπορεί να γίνει ομιλία.

Έχουν μπει και σε άλλες σχολικές αίθουσες, αλλά εδώ είναι κάπως διαφορετικά τα πράγματα, όπως λέει: «Είναι σαν κρυφό σχολειό, είτε από γλωσσικής άποψης, είτε από άποψη υποδομών, που είναι κάπως σαν κρυμμένο. Η διαπολιτισμικότητα του σχολείου αυτού είναι κάτι το καταπληκτικό. Είδα πράγματα που δεν έχω ξαναδεί και μάθαμε πολλά και εμείς από τα παιδιά αυτά. Αλλού τα παιδιά θεωρούν κάποια πράγματα δεδομένα. Εδώ, όμως, βλέπεις ένα άλλο ενδιαφέρον, να μάθουν τα ήθη και τα έθιμα του τόπου και της κοινωνίας στην οποία έχουν έρθει. Και οι εκπαιδευτικοί είναι ανεπιτήδευτα δοτικοί και ουσιώδεις απέναντι στα παιδιά».

Επιστρέφοντας στην παράσταση, όλα πάνε ρολόι: παλαμάκια, στίχοι, ατάκες, μουσική. «Ψέματα ή αλήθεια, αυτά είναι τα παραμύθια», αναφωνούν τα παιδιά και κάπου εκεί, ένα δυνατό χειροκρότημα από συμμαθητές και εκπαιδευτικούς γεμίζει με χαμόγελα όλα τα πρόσωπα όσων είναι παρόντες, δίνοντας την αίσθηση ότι αυτός ο «Γάτος» έδωσε εδώ, ήδη, πολλά καλά.

Αθηνά Καστρινάκη

Έχοντας ως κεντρικό σύνθημα τις λέξεις «Παρεμβαίνω – Συνομιλώ – Προκαλώ – Προτείνω», το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά σήκωσε την αυλαία του στις 18 Οκτωβρίου με τον πολυαναμενόμενο «Θείο Βάνια» που σκηνοθετεί και πρωταγωνιστεί ο Δημήτρης Καταλειφός.

Το πρόγραμμα της σεζόν 2024-2025, που ανακοινώθηκε από τον καλλιτεχνικό του διευθυντή Νίκο Διαμαντή, είναι ένα πρόγραμμα με κύρια χαρακτηριστικά την πνευματικότητα, τον ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα και τη σύμπλευση καθιερωμένων και νέων δημιουργών, ενώ εκτείνεται με παραστάσεις, δράσεις και παρεμβάσεις και στις τρεις σκηνές του θεάτρου – Κεντρική, Ωμέγα, Φουαγιέ – αλλά και έξω από αυτό, σε σημαντικά τοπόσημα της πόλης του Πειραιά.

Τι σημαίνει όμως το μότο του νέου προγράμματος «παρεμβαίνω – προκαλώ – συνομιλώ – προτείνω»; Τι να περιμένει το κοινό φέτος από το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά; Ο Νίκος Διαμαντής λέει:

«Αν κάτι θα μπορούσε να μας ενδιαφέρει σε ένα κόσμο αδικαιολόγητο, είναι να φέρουμε επιτακτικά τον άνθρωπο στο προσκήνιο. Ο σιωπηλός, ανυπεράσπιστος άνθρωπος μέσα από τις εκδοχές του, βρίσκεται στο κέντρο της ζεστής καρδιάς του Δημοτικού Θεάτρου τη φετινή σεζόν. Αναδεικνύουμε με αυτό το πρόγραμμα τη συγκίνηση, την τρυφερότητα, την ανάγκη και τη συνύπαρξη.

»Παρεμβαίνουμε – προκαλούμε – συνομιλούμε – προτείνουμε. Με φροντίδα, ήπιους τόνους και προτείνοντας ένα ηθικό πρόταγμα που αντιπαρατίθεται στον θόρυβο, με υπομονή και ισορροπία και θέτοντας όρια, συνομιλούμε με το επείγον. Όχι με το επίκαιρο, αλλά με το ουσιαστικό που αφορά στο τώρα. Προσπαθούμε να δημιουργήσουμε μονοπάτια και ιστούς συνεργασιών, προσπαθούμε χωρίς φωνές και πυροτεχνήματα.

»Είμαστε εδώ για εσάς. Έτσι. λοιπόν το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, μέσα από παραστάσεις, κοινωνικές δράσεις, εργαστήρια και εκπαιδευτικά προγράμματα, προτείνει ένα συνεκτικό διαφορετικό κόσμο συμπόρευσης και συνομιλίας όλων, χωρίς αποκλεισμούς. Καλούμε το κοινό να έρθει μαζί μας.»

Ο Νίκος Διαμαντής, στη συνέντευξη Τύπου για την παρουσίαση του νέου προγράμματος, είχε δηλώσει χαρακτηριστικά:

«Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά είναι για εμάς ένα μικρό Εθνικό Θέατρο. Θέλω να ευχαριστήσω τους ανθρώπους που δουλέψανε όλο αυτό το διάστημα εδώ στο θέατρο, που δημιουργήσαμε όλο αυτό το πρόγραμμα, και τους καλλιτέχνες που στάθηκαν δίπλα μας ώστε να δημιουργήσουμε έναν πρότυπο οργανισμό.

»Το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά θέλει να δώσει φωνή στη νέα γενιά. Να δώσει φωνή στους ανθρώπους της πόλης, να νιώσουν ότι αυτό το θέατρο είναι το σπίτι τους. Περηφανεύομαι ότι το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά κατάφερε να έχει έναν πολύ μεγάλο αριθμό θεατών. Σε έναν κόσμο αδικαιολόγητο, προσπαθήσαμε να φέρουμε τον άνθρωπο στο προσκήνιο.

»Ο άνθρωπος και τα χαρακτηριστικά του, το ξανακοίταγμα του ανθρώπου μέσα από το θέατρο, είναι η απάντηση στην εποχή μας. Αποβλέπουμε σε ενεργούς πολίτες, που θα μπορέσουν να ενεργοποιήσουν τη φαντασία τους και να σφυρηλατήσουν σιγά σιγά με το δικό τους τρόπο τις δικές τους προσωπικές συντεταγμένες.

»Αν στοχεύουμε κάπου, αν κάτι έχει να πει σήμερα το πρόγραμμα του Δημοτικού Θεάτρου Πειραιά, είναι να δημιουργήσει ένα μέλλον που με πολλούς και διαφορετικούς τρόπους προσπαθεί να το αναζητήσει στους αυθαίρετους, τους ακατάτακτους, αυτούς που μας βγάζουν τη γλώσσα. Σε αυτούς στραφήκαμε με αυτό το πρόγραμμα. Είμαστε ένα ανοιχτό θέατρο. Ένα θέατρο με ισχυρό πρόγραμμα διάρκειας. Δε μας ενδιαφέρουν τα πυροτεχνήματα.»

Της Γεωργίας Οικονόμου

Πηγή: News 24/7