Ο Kelly Kinkade, ένας στωικός που πιστεύει στην αποδοχή των δυσκολιών στη ζωή ως μέσο προσωπικής ανάπτυξης και απόκτησης αρετής, βρήκε πολλές ομοιότητες μεταξύ της ηθικής φιλοσοφίας του και των διδασκαλιών της πνευματικής πρακτικής Φάλουν Γκονγκ.
Η αλήθεια, η καλοσύνη και η ανεκτικότητα -οι βασικές αρχές του Φάλουν Γκονγκ- είναι συγγενικές με τη στωική αρετή και τις τέσσερις πτυχές της -δικαιοσύνης, εγκράτειας, σοφίας και θάρρους- δήλωσε ο Kinkade, πρόεδρος του Stoic School Institute, ενός μη κερδοσκοπικού οργανισμού με έδρα το Μίσιγκαν, σε πρόσφατη συνέντευξή του στο NTD, το αδελφό μέσο ενημέρωσης των Epoch Times.
Αυτές οι ηθικές αξίες, «ωφελούν το άτομο- κάνουν ένα άτομο ευτυχισμένο… έναν καλύτερο πολίτη. Πηγαίνουν πέρα από το ατομικό όφελος. Όταν ασκούμε αυτά τα πράγματα, ωφελούμε την κοινωνία στο σύνολό της», δήλωσε ο Kinkade.
Η εν λόγω διορατικότητα προέκυψε κατά την ανάγνωση του «Πώς προήλθε η ανθρωπότητα», ενός άρθρο του κ. Λι Χονγκτζί, ιδρυτή της πνευματικής εξάσκησης Φάλουν Γκονγκ το οποίο πρωτοδημοσιεύθηκε στην αμερικάνικη έκδοση της Epoch Times τον περασμένο μήνα.
«Όντας στωικός, εξεπλάγην ευχάριστα από την έμφαση του άρθρου στην απόκτηση της αρετής», έγραψε ο Kinkade σε μια επιστολή προς την εφημερίδα.
«Άφησα το άρθρο νιώθοντας πλουσιότερος … Το να εκτίθεμαι στην καλά μελετημένη κοσμοθεωρία αυτού του ατόμου αξίζει πολλά για μένα», πρόσθεσε.
Ο Kinkade εξήγησε περαιτέρω ότι ενώ το σύστημα πεποιθήσεών του μπορεί να διαφέρει από αυτό του Φάλουν Γκονγκ σε ορισμένα σημεία, αυτό που έχουν κοινό είναι το τελικό αποτέλεσμα.
«Η συνάντηση της Ανατολής με τη Δύση από διαφορετικές οπτικές γωνίες είναι πολύ ενθαρρυντική για μένα, επειδή έχουμε το ίδιο αποτέλεσμα … -ανυψώνοντας τους ανθρώπους ατομικά και [ως] πολιτισμό», δήλωσε.
Ο πόνος ως μέσο βελτίωσης
Το άρθρο του κ. Λι, διατυπώνει την ιδέα ότι ο πόνος και τα προβλήματα υπάρχουν για να καλλιεργούν οι άνθρωποι τον ηθικό τους χαρακτήρα. Αλλά το να βλέπει κανείς τον πόνο ως μέσο για να βελτιώσει τον εαυτό του, είναι μια έννοια που υπάρχει και στον στωικισμό, σύμφωνα με τον Kinkade.
«Ο τρόπος με τον οποίο αντιμετωπίζουμε τις επώδυνες καταστάσεις στη ζωή μας μπορεί να οδηγήσει σε μια καλύτερη κατάσταση για εμάς από ό,τι αν δεν είχαμε περάσει ποτέ αυτό το μαρτύριο», δήλωσε ο Kinkade, συγγραφέας του βιβλίου “On Virtue”.
«Αυτό είναι ένα πολύ ισχυρό δόγμα που πρέπει να υπάρχει σε κάθε κοσμοθεωρία», είπε.
Οι δυσκολίες είναι αναπόφευκτες, δήλωσε, αλλά «ο πόνος δεν σημαίνει ότι κάνεις κάτι λάθος- μπορεί να σημαίνει ότι κάνεις τα πάντα σωστά στη ζωή σου».
Τόνισε ότι το άρθρο του κ. Λι του έδωσε μια διαφορετική οπτική για το πώς να αντιμετωπίζει τις δυσκολίες της ζωής, κάτι που είναι κάτι “ανεκτίμητο” γι’ αυτόν.
Ενσυναίσθηση προς τους διωκόμενους ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ
Το 1992 ο κ. Λι παρουσίασε το Φάλουν Γκονγκ στο κοινό της Κίνας. Μέσα σε λίγα χρόνια η πρακτική απέκτησε μεγάλη δημοτικότητα, με εκτιμώμενο αριθμό των ανθρώπων που το εξασκούσαν να είναι μεταξύ 70 έως 100 εκατομμύρια. Το κομμουνιστικό καθεστώς, φοβούμενο ότι ο αριθμός των ασκούμενων αποτελούσε απειλή για τον αυταρχικό έλεγχό του, στις 20 Ιουλίου 1999 ξεκίνησε μια σαρωτική εκστρατεία με στόχο την εξάλειψη της πρακτικής η οποία συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Ο Kinkade εξέφρασε την ευγνωμοσύνη του προς τον κ. Λι που τον ενημέρωσε για τις γνώσεις του Φάλουν Γκονγκ, οι οποίες τον βοήθησαν να αναπτύξει μεγαλύτερη ενσυναίσθηση προς τους διωκόμενους οπαδούς στην Κίνα.
«Αυτό το άρθρο μου προσωποποίησε τα αγαπητά άτομα που διώκονται επειδή εξασκούν το Φάλουν Γκονγκ. Προηγουμένως, γνώριζα για αυτά τα άτομα μόνο από ένα όνομα και την περιγραφή των βασανιστηρίων τους. Το άρθρο εξήγησε τις οικείες πεποιθήσεις που έχουν πολλοί από αυτούς», έγραψε ο Kinkade στην επιστολή του προς την εφημερίδα.
«Έτσι, το άρθρο έκανε τους ανθρώπους πιο πραγματικούς για μένα και έκανε τις αναφορές να μου προκαλέσουν ακόμη μεγαλύτερη αγανάκτηση για την αδικία που υφίστανται αυτές οι καημένες ψυχές», πρόσθεσε.
Συνέχισε λέγοντας ότι η δίωξη του Φάλουν Γκονγκ από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας αποτελεί «επίθεση στην πίστη και στο θείο», άρα «επίθεση στο ίδιο το θείο».
«Γι’ αυτό είναι τόσο σοκαριστικό για τον πολιτισμένο κόσμο, επειδή όλοι είμαστε μια οικογένεια, και είναι μια επίθεση στην ίδια την ανθρώπινη κοινωνία. Ο κόσμος αξίζει να μάθει γι’ αυτή την ακραία δίωξη», δήλωσε στη συνέντευξη.
«Το άρθρο καταδεικνύει πόσο παράφρων θα ήταν οποιαδήποτε κυβέρνηση να διώκει ή να αισθάνεται απειλή από την πρακτική του Φάλουν Γκονγκ», κατέληξε.
Ενωμένοι με μια θεϊκή σύνδεση
Ο κ. Kinkade, κατά τη διάρκεια της συνέντευξης στο NTD, εξέφρασε επίσης την εκτίμησή του για την ετοιμότητα του κ. Λι να μιλήσει για θεϊκά θέματα και ένα κοινό σύνολο αξιών που ενώνει την ανθρωπότητα.
«Η ιδέα ότι υπάρχει ένας υψηλότερος σκοπός στη ζωή από τη [σύντομη ευτυχία] χτύπησε μια βαθιά χορδή με τη στωική μου εκπαίδευση», έγραψε.
Συνδέοντας τα λόγια του κ. Λι με τις πεποιθήσεις του, ανέφερε τη στωική έννοια του κοσμοπολιτισμού, η οποία διδάσκει ότι όλη η ανθρωπότητα συνδέεται σωματικά και ηθικά με μια “οριζόντια συγγένεια”.
«Αλλά έχουμε επίσης αυτή τη θεϊκή σύνδεση που μας ενώνει σε μια “κάθετη συγγένεια” με το θείο», είπε.
«Αυτή η εμπειρία [της ανάγνωσης του άρθρου] ήταν ένα βαθύ σημείο όπου η “Ανατολή συναντά Δύση” της ενότητας μεταξύ δύο κοσμοθεωριών που προέρχεται μόνο από τη θεία αλήθεια», έγραψε στην εφημερίδα.
«Είναι πολύτιμο για μένα να ακούω μια τόσο βαθιά σκέψη από ένα τόσο σημαντικό πρόσωπο όπως ο ηγέτης του Φάλουν Γκονγκ. … Ο κ. Λι Χονγκτζί έχει επηρεάσει περισσότερους ανθρώπους για περισσότερο καλό από οποιονδήποτε πολιτικό που γνωρίζω», πρόσθεσε.
Συνέχισε ευχαριστώντας την Epoch Times που μέσω εκείνης ήρθε σε επαφή με το άρθρο του κ. Λι και συνεχάρη την εφημερίδα που δεν φοβάται να συζητήσει θεϊκά θέματα.
«Πολλοί οργανισμοί αποφεύγουν τα θεία θέματα, παρόλο που αυτά τα θέματα είναι και τα πιο σημαντικά θέματα για μια άριστη ζωή. Οι οργανισμοί που αναφέρονται σε θεϊκά θέματα κερδίζουν την υποστήριξή μου», είπε ο Kinkade.
«Άρθρα όπως αυτό κάνουν την Epoch Times ακόμη πιο αξιόπιστη και ενδιαφέρον για το μυαλό και την καρδιά μου», πρόσθεσε.
«Το να βλέπω έναν οργανισμό που όχι μόνο εκτιμά τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά και την αποδεικνύει γράφοντας άρθρα όπως αυτό, μου υπενθυμίζει ότι το φως είναι πιο ισχυρό από το σκοτάδι».
Περισσότεροι κάτοικοι της Ανατολικής Παλαιστίνης, στο Οχάιο, παραπονέθηκαν για ασυνήθιστα προβλήματα υγείας μετά τον εκτροχιασμό του τρένου στην πόλη τους που απελευθέρωσε τοξικές χημικές ουσίες στον αέρα, το έδαφος και το νερό.
Ο Wade Lovett, κάτοικος, δήλωσε στη New York Post στις 25 Φεβρουαρίου ότι έχει προβλήματα με την αναπνοή του μετά τον εκτροχιασμό και την ελεγχόμενη καύση μιας σειράς επικίνδυνων υλικών, συμπεριλαμβανομένου του χλωριούχου βινυλίου.
«Οι γιατροί λένε ότι έχω σίγουρα τα χημικά μέσα μου, αλλά δεν υπάρχει κανείς στην πόλη που να μπορεί να κάνει τις τοξικολογικές εξετάσεις για να διαπιστώσει ποια είναι αυτά», δήλωσε ο Lovett στην εφημερίδα, η οποία δημοσίευσε ένα βίντεο με τη συνέντευξή του. Στο βίντεο, η φωνή του Lovett φαινόταν να ακούγεται πολύ πιο ψηλά από το κανονικό.
«Η φωνή μου ακούγεται σαν του Μίκυ Μάους. Η κανονική μου φωνή είναι χαμηλή. Είναι δύσκολο να αναπνεύσω, ειδικά τη νύχτα», είπε. «Το στήθος μου πονάει τόσο πολύ τη νύχτα που νιώθω σαν να πνίγομαι. Βγάζω πολύ φλέγμα. Έχασα τη δουλειά μου επειδή ο γιατρός δεν με αφήνει να πάω στη δουλειά».
Η Shelby Walker, η οποία ζει κοντά στο σημείο του εκτροχιασμού, δήλωσε ότι έχει επίσης υποστεί προβλήματα υγείας. Τα μέλη της οικογένειάς της αντιμετώπισαν επίσης διάφορα συμπτώματα, δήλωσε στην εφημερίδα.
«Η άσχημη μυρωδιά έρχεται και φεύγει», δήλωσε η Γουόκερ. «Χθες ήταν η πρώτη μέρα μετά από τρεις ή τέσσερις ημέρες που μπορούσα να μυρίσω κάτι. Έχασα την όσφρηση και την αίσθηση της γεύσης. Είχα μια μόλυνση στα μάτια, και στα δύο μάτια. Είχα αναπνευστικά προβλήματα, σαν να μου έκοβε την ανάσα. Άλλα μέλη της οικογένειάς μου είχαν μολύνσεις στα μάτια και στρεπτοκοκκική φαρυγγίτιδα.
«Το συνεργείο καθαρισμού περνάει από μπροστά μας τη νύχτα και δεν μας κοιτάζει καν. Είναι σαν να μην υπάρχουμε. Κανείς δεν μας έχει προσεγγίσει ή μας έχει πει τίποτα», πρόσθεσε.
Οι κάτοικοι της Ανατολικής Παλαιστίνης ενημερώθηκαν ότι μπορούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους στις 8 Φεβρουαρίου μετά την ελεγχόμενη απελευθέρωση και καύση του χλωριούχου βινυλίου, το οποίο εξέπεμψε ένα τεράστιο σύννεφο στον ουρανό. Έκτοτε, υπήρξαν αναφορές από ντόπιους για προβλήματα υγείας, ενώ άλλοι ανέφεραν χιλιάδες θανάτους ζώων στην περιοχή.
«Όταν επιστρέψαμε στις 10 του μήνα, τότε αποφασίσαμε ότι δεν μπορούμε να μεγαλώσουμε τα παιδιά μας εδώ», δήλωσε στο CNN νωρίτερα τον Φεβρουάριο η κάτοικος της περιοχής Amanda Greathouse, η οποία δήλωσε ότι έχει δύο παιδιά προσχολικής ηλικίας. Είπε επίσης ότι παρατήρησε μια μυρωδιά που της θύμιζε «διάλυμα για περμανάντ μαλλιών».
Επιστρέφοντας στο σπίτι της νωρίτερα τον Φεβρουάριο, μέσα σε 30 λεπτά, εμφάνισε ναυτία και εξάνθημα.
«Όταν φύγαμε, είχα ένα εξάνθημα στο δέρμα μου στο χέρι μου και τα μάτια μου έκαιγαν για λίγες ημέρες μετά από αυτό», πρόσθεσε η Greathouse.
«Η μυρωδιά της χημικής ουσίας ήταν τόσο έντονη που μου προκάλεσε ναυτία», είπε. «Ήθελα απλώς να πάρω γρήγορα ό,τι χρειαζόμουν και να φύγω. Πήρα μόνο μερικά ρούχα, γιατί ακόμη και τα ρούχα μύριζαν χημικά και φοβάμαι να τα βάλω στα παιδιά μου».
Η Katlyn Schwarzwaelder δήλωσε ότι η ίδια και ο φίλος της, ο Chris, υπέφεραν και οι δύο από παρόμοια προβλήματα υγείας.
Ένα συνεργείο καθαρισμού εργάζεται δίπλα σε ένα ρέμα καθώς συνεχίζονται οι προσπάθειες καθαρισμού στην Ανατολική Παλαιστίνη του Οχάιο, στις 16 Φεβρουαρίου 2023. Στις 3 Φεβρουαρίου, ένα τρένο της Norfolk Southern που μετέφερε τοξικά χημικά εκτροχιάστηκε, προκαλώντας περιβαλλοντική καταστροφή. (Michael Swensen/Getty Images)
«Γδύθηκα για να μπω στο ντους και είχα ένα εξάνθημα σε όλη την πλευρά του προσώπου μου και στις δύο πλευρές και σε όλο το στήθος μου», δήλωσε η Schwarzwaelder. «Ο φίλος μου ο Chris είχε επίσης ένα εξάνθημα στην αριστερή του πλευρά, και εννοώ ότι μέχρι σήμερα, αυτή τη στιγμή, έχω απλώς έναν πραγματικά χαμηλού βαθμού συνεχή πονοκέφαλο».
Άλλες λεπτομέρειες
Αξιωματούχοι από τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Νοσημάτων (CDC) έφτασαν στην Ανατολική Παλαιστίνη στις 18 Φεβρουαρίου για να εξετάσουν τους πιθανούς κινδύνους για την υγεία που απορρέουν από τον εκτροχιασμό του τρένου με τις τοξικές ουσίες, σύμφωνα με ενημερωτικό δελτίο του Λευκού Οίκου. Στους εν λόγω αξιωματούχους του CDC προστέθηκαν αξιωματούχοι της Υπηρεσίας Προστασίας Περιβάλλοντος και της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Διαχείρισης Εκτάκτων Αναγκών.
Μία ημέρα πριν από αυτό, ερευνητές των Texas A&M και Carnegie Mellon δήλωσαν ότι εννέα από τις περίπου 50 χημικές ουσίες που σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος υπήρχαν στο τρένο που διαχειριζόταν η Norfolk Southern βρίσκονται σε υψηλότερες συγκεντρώσεις από το “κανονικό”, προσθέτοντας ότι «αν τα επίπεδα αυτά συνεχιστούν, μπορεί να προκαλέσουν ανησυχία για την υγεία».
Οι χημικές ουσίες που παρατηρήθηκαν σε υψηλότερα από το κανονικό επίπεδα περιλαμβάνουν χλωριούχο βινύλιο, βενζόλιο και ναφθαλίνη, σύμφωνα με την ανάλυσή τους. Αλλά οι ερευνητές επισήμαναν την ακρολεΐνη -η οποία έχει χρησιμοποιηθεί σε χημικούς πολέμους- ως μία από τις ουσίες που προκαλούν ιδιαίτερη ανησυχία.
Στις 24 Φεβρουαρίου, εκπρόσωπος της EPA δήλωσε στους Epoch Times ότι τα δεδομένα παρακολούθησης του αέρα δείχνουν ότι «τα επίπεδα έκθεσης των 79 χημικών ουσιών που παρακολουθούνται είναι κάτω από τα επίπεδα ανησυχίας». Οι αναλύσεις που δημοσιεύθηκαν εκείνη την ημέρα «προϋποθέτουν έκθεση καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής, δηλαδή συνεχή έκθεση για περίπου 70 χρόνια», δήλωσε ο εκπρόσωπος, προσθέτοντας ότι η EPA δεν αναμένει ότι οι εν λόγω χημικές ουσίες θα παραμείνουν αυξημένες «για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα».
Οδεύοντας προς το 2023, ο Σι Τζινπίνγκ αντιμετωπίζει μία από τις πιο πιεστικές κυβερνητικές κρίσεις από την ανεξέλεγκτη επιδημία της COVID-19, ενώ οι πρόσφατοι ομαδικοί θάνατοι αξιωματούχων και ελίτ έχουν προκαλέσει μεγαλύτερη δυσαρέσκεια για τις πολιτικές του στα ανώτερα κλιμάκια του Κινεζικού Κομμουνιστικού Κόμματος (ΚΚΚ).
Στις αρχές Δεκεμβρίου του περασμένου έτους, χωρίς επαρκή ιατρική προετοιμασία και έγκαιρη προειδοποίηση, το καθεστώς του Σι ήρε ξαφνικά τους ακραίους επιδημικούς περιορισμούς, τερματίζοντας μια τριετή πολιτική «μηδενικής ανοχής COVID». Αυτή η σοβαρή ανατροπή προκάλεσε μια εκρηκτική επιδημία με έναν κατακόρυφα αυξανόμενο αριθμό νεκρών.
Μεταξύ αυτών των θανάτων, υπάρχουν πολλοί ηλικιωμένοι πολιτικοί, αξιωματούχοι, καθώς και κορυφαίοι ακαδημαϊκοί και επιστήμονες σε διάφορους τομείς, οι οποίοι ήταν οι σταθεροί υπερασπιστές του κομμουνιστικού καθεστώτος και της κυβερνητικής του βάσης, για παράδειγμα, Κατά τον πρώτο μήνα της επαναλειτουργίας, δύο από τα πιο διάσημα πανεπιστήμια στην Κίνα, το Πανεπιστήμιο του Πεκίνου και το Πανεπιστήμιο Τσινγκχουά, εξέδωσαν περίπου 200 αναγγελίες θανάτου των μελών και των καθηγητών τους.
«Αυτό δίνει στους πολιτικούς αντιπάλους του Σι τις αφορμές για να τον καταστήσουν υπόλογο», δήλωσε ο ειδικός στην Κίνα με έδρα τις ΗΠΑ, Σι Σαν, στην Epoch Times στις 4 Φεβρουαρίου.
Αλλά ο μαζικός θάνατος αξιωματούχων και ελίτ κατά τη διάρκεια της επιδημίας COVID μπορεί να είναι μόνο το προοίμιο για την κατάρρευση της εξουσίας του Σι και του Κομμουνιστικού Κόμματος, σύμφωνα με τον Σι.
Μεταμοσχεύσεις οργάνων
Ειδικότερα, υπάρχει ένας αυξανόμενος όγκος στοιχείων που δείχνουν ότι οι περισσότεροι από τους πρόσφατα νεκρούς αξιωματούχους και ελίτ είχαν λάβει μεταμοσχεύσεις οργάνων κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Ορισμένοι μάλιστα πολλαπλές. Οι περισσότεροι από αυτούς απολάμβαναν ισόβια ιατρικά προνόμια.
Μια χαρακτηριστική περίπτωση θανάτου ήταν ο Γκαο Ζανσιάνγκ, πρώην αντιπρόεδρος της Ομοσπονδίας Λογοτεχνίας, ο οποίος διαγνώστηκε με COVID πριν από τον θάνατό του στις 9 Δεκεμβρίου 2022.
Ο υφυπουργός είχε υποστηρίξει ότι σχεδόν κανένα από τα «μέρη» στο σώμα του δεν ήταν δικό του, πράγμα που σημαίνει ότι πολλά από τα όργανά του είχαν μεταμοσχευθεί.
Μια άλλη περίπτωση είναι ο στρατιωτικός συγγραφέας Σιάο Γιούν, ο οποίος προσβλήθηκε από COVID στα μέσα Δεκεμβρίου του περασμένου έτους και πέθανε σε ηλικία 48 ετών στα τέλη Ιανουαρίου. Ο Σιάο είχε υποβληθεί σε μεταμόσχευση νεφρού πριν προσβληθεί από την COVID, σύμφωνα με μια έκθεση της 30ής Ιανουαρίου από το κινεζικό μέσο ενημέρωσης NetEase.
Ο Σιάο ήταν συγγραφέας πολλών βιβλίων που προπαγάνδιζαν υπέρ του ΚΚΚ.
Την ημέρα που ο Σιάο προσβλήθηκε από COVID, δημοσίευσε στο Weibo και στους 1,5 εκατομμύρια ακολούθους του, εκφράζοντας την ευγνωμοσύνη του προς την κυβέρνηση, καθώς «με προστάτευε για τρία χρόνια».
Μια ιατρική μελέτη που δημοσιεύθηκε στις 2 Ιουνίου 2022 στην Εθνική Βιβλιοθήκη Ιατρικής διαπίστωσε ότι οι ασθενείς με μεταμόσχευση οργάνων χρειάζονται μακροχρόνιους ανοσοκατασταλτικούς παράγοντες για να καταστείλουν την απόρριψη των οργάνων, αλλά μειώνουν επίσης σημαντικά την ανοσία του οργανισμού σε ιούς, βακτήρια και άλλα παθογόνα.
«Μία από τις αιτίες για την επιμονή του ΚΚΚ στην πολιτική μηδενικής ανοχής COVID με οποιοδήποτε κόστος είναι η προστασία αυτών των ληπτών οργάνων που έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση», δήλωσε ο Δρ Σιαοχού Λιν, ιολόγος με έδρα τις ΗΠΑ, στο Elite Forum, ένα πρόγραμμα στο αδελφό μέσο ενημέρωσης NTD της Epoch Times. Πρόσθεσε ότι τείνουν να είναι πιο ευαίσθητοι στη μόλυνση και τόσο η COVID-19 όσο και το ίδιο το εμβόλιο είναι τύποι ιών.
Η Κίνα είναι η μεγαλύτερη τράπεζα ανθρώπινων οργάνων στον κόσμο και το ΚΚΚ έχει εδώ και καιρό εκτεθεί ως διοργανωτής εγκλημάτων συλλογής οργάνων σε κρατικό επίπεδο από κρατούμενους, ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ και Ουιγούρους.
Ιατρικοί εργαζόμενοι μεταφέρουν έναν ασθενή σε φορείο σε μια κλινική πυρετού στις 9 Δεκεμβρίου 2022 στο Πεκίνο της Κίνας. (Kevin Frayer/Getty Images)
Συγκάλυψη του αριθμού των νεκρών
Με βάση τις επίσημες αποκαλύψεις για τον αριθμό των κρεματόριων στη χώρα, τον αριθμό των θανάτων τα προηγούμενα χρόνια και τον τρέχοντα φόρτο εργασίας των ορατών κρεματόριων, η κινεζική έκδοση της εφημερίδας The Epoch Times υπολόγισε στις 19 Ιανουαρίου ότι η επιδημία σκότωσε τουλάχιστον 25 εκατομμύρια ανθρώπους κατά τον πρώτο μήνα της ξαφνικής χαλάρωσης των περιορισμών της COVID από το Κομμουνιστικό Κόμμα.
«Οι πολίτες της Κίνας αντιμετωπίζουν αυτό που θα μπορούσε να γίνει το μεγαλύτερο γεγονός μαζικού θανάτου στη χώρα τους μετά το Μεγάλο Άλμα προς τα εμπρός», δήλωσε ο Μπεν Λόουσεν, ειδικός σε θέματα πολιτικής και ασφάλειας της Κίνας και σύμβουλος της αμερικανικής πολεμικής αεροπορίας, σε άρθρο του που δημοσιεύτηκε στο The Diplomat στις 5 Ιανουαρίου.
Το Μεγάλο Άλμα προς τα Εμπρός, ένα πολιτικό κίνημα που ξεκίνησε άμεσα από τον Μάο κατά την περίοδο 1958-1961, οδήγησε στο θάνατο περισσότερων από 20 εκατομμυρίων ανθρώπων σε λιμό.
«Σε έναν δυσοίωνο παραλληλισμό, η κυβέρνηση του Σι σήμερα έχει ουσιαστικά παραιτηθεί από την παροχή στατιστικών στοιχείων για την COVID-19», δήλωσε ο Λόουσεν.
Οικονομία κοντά στην κατάρρευση
Τα τελευταία τρία χρόνια, οι σκληρές προσεγγίσεις του ΚΚΚ για τη πολιτική μηδενικής ανοχής COVID έχουν πλήξει σοβαρά την οικονομία της Κίνας και έχουν κλονίσει τα θεμέλια της εξουσίας του Κομμουνιστικού Κόμματος.
Η οικονομική ύφεση δεν έχει συμβεί τα τελευταία 30 χρόνια περίπου, «είναι ένα θέμα για το τέλος της κινεζικής κομμουνιστικής κυριαρχίας», δήλωσε ο Σι Σαν, μιλώντας μεταφορικά ότι η οικονομία υπό το αυταρχικό σύστημα του ΚΚΚ είναι σαν ένα αεροπλάνο, «μόλις χάσει ταχύτητα, θα καταρρεύσει».
Το 2022, ο ρυθμός οικονομικής ανάπτυξης της Κίνας διολίσθησε στο 3%, πολύ κάτω από τον στόχο της για ανάπτυξη 5,5%, όπως αναφέρουν τα επίσημα στοιχεία. Αλλά με τη συνεχή παραποίηση των δεδομένων από το ΚΚΚ, η κατάσταση θα μπορούσε να είναι χειρότερη, δήλωσε ο Σι Σαν.
Επιπλέον, η οικονομική επιβάρυνση των τοπικών κυβερνήσεων έχει επιδεινωθεί από τον παρατεταμένο αποκλεισμό και τις εξετάσεις νουκλεϊκών οξέων για όλο το προσωπικό. Αλλά η κεντρική κυβέρνηση δεν θα παράσχει καμία διάσωση για τα τοπικά χρέη, σύμφωνα με τον υπουργό Οικονομικών Λιού Κούν.
Η κρίση ζωής και διαβίωσης που προέκυψε από τους ακραίους περιορισμούς της μηδενικής ανοχής COVID έχει επίσης πυροδοτήσει ένα κύμα αντίστασης των πολιτών, όπως το κίνημα του Λευκού Χαρτιού και η Επανάσταση των Πυροτεχνημάτων, με συνθήματα διαμαρτυρίας που απευθύνονται στο καθεστώς του ΚΚΚ, όπως «ρίξτε το ΚΚΚ, ρίξτε τον Σι Τζινπίνγκ».
Κρίση εσωτερικών συγκρούσεων
Η εκστρατεία του Σι κατά της διαφθοράς που προσανατολίζεται προς τους διαφωνούντες με το κόμμα, σε συνδυασμό με την ιδιαίτερα συγκεντρωτική εξουσία μετά το 20ό Συνέδριο του Κόμματος, τον έχει φέρει σε αντιπαράθεση με τη γραφειοκρατία του ΚΚΚ.
Σε ένα Φόρουμ στις 29 Ιανουαρίου, ο σχολιαστής Τσιν Πενγκ δήλωσε ότι ο Σι έχει χάσει το κύρος του μέσα στο κόμμα μετά τις αποτυχίες του στην πρόληψη επιδημιών και σε οικονομικά και διπλωματικά ζητήματα, κάτι που είναι πολύ επικίνδυνο για έναν δικτάτορα του ΚΚΚ.
«Αλλά από την άλλη πλευρά, ο Σι δεν είναι πρόθυμος να χάσει [την εξουσία], οπότε αυτή η εσωτερική πάλη θα ενταθεί και δεν θα τελειώσει μέχρι τον θάνατο», δήλωσε ο Τσιν.
Ορισμένα σημάδια έδειξαν ότι ο Σι προσπαθεί ενεργά να ξεκινήσει μια νέα εκκαθάριση στο κόμμα. Σε μια συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής για την Πειθαρχική Επιθεώρηση (ΚΕΠΕ) στις 9 Ιανουαρίου, ο Σι είπε ότι η νέα ΚΕΠΕ θα πρέπει να «προωθήσει την αυστηρή διακυβέρνηση του κόμματος ανά πάσα στιγμή». Η ίδια ιδέα τονίστηκε σε ένα άρθρο της 31ης Ιανουαρίου στο περιοδικό Qiushi του ΚΚΚ, το οποίο ανέφερε ότι αυτή η διακυβέρνηση έχει σημασία για τη σταθερότητα της εξουσίας του ΚΚΚ και την τύχη του καθεστώτος του.
Ο Λι Σι, γραμματέας του ΚΕΠΕ, δήλωσε σε συνάντηση στις 3 Φεβρουαρίου ότι «πρέπει να κατανοήσουμε βαθιά την πολιτική θέση του Σι». Από τότε που ο Σι ανέβηκε στην εξουσία το 2012, το ΚΕΠΕ έχει γίνει ένα σημαντικό εργαλείο για τον ίδιο για να καθαρίσει το κόμμα από τους πολιτικούς του εχθρούς.
Σύμφωνα με τον Σι Σαν, ο Σι έχει βρεθεί σε δύσκολη θέση στις εσωτερικές υποθέσεις και τη διπλωματία και οι πολιτικοί του εχθροί δεν θα διστάσουν να του επιτεθούν στις ευάλωτες στιγμές του.
«Ο Σι δεν έχει τρόπο να επιστρέψει στην εσωτερική μάχη του κόμματος, αν κάνει ένα βήμα πισω, θα πεθάνει χωρίς τόπο ταφής”, δήλωσε ο Σι.
Ο τηλεοπτικός παραγωγός Λι Τζουν δήλωσε στην εκπομπή Elite Forum στις 28 Ιανουαρίου ότι «ο Σι θα λογοδοτήσει σίγουρα εντός του Κομμουνιστικού Κόμματος και οι πολιτικοί του αντίπαλοι θα βρουν αδιάσειστα στοιχεία για να τον αναγκάσουν να αποχωρήσει από το αξίωμα».
Την παραμονή της κινεζικής Πρωτοχρονιάς, ο κ. Λι Χονγκτζί, ιδρυτής της πνευματικής εξάσκησης Φάλουν Γκονγκ, δημοσίευσε ένα άρθρο με τίτλο «Πώς προήλθε η ανθρωπότητα». Ο κ. Λι δήλωσε ότι αποκάλυψε ουράνια μυστικά σε αυτό το άρθρο, τα οποία έχουν σκοπό να «δώσουν μια αληθινή εικόνα των πραγμάτων και να δώσουν στους ανθρώπους μια ακόμη ευκαιρία για σωτηρία».
Αφού διάβασε το άρθρο, ο Γουίλιαμ Μπόμγκαρθ, αναπληρωτής καθηγητής πολιτικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο Φόρνταμ της Νέας Υόρκης, δήλωσε ότι αισθάνεται ότι ο «μόνος βιώσιμος δρόμος» για έναν καλό άνθρωπο για να περάσει μια δύσκολη περίοδο είναι να ενισχύσει την αρετή του και να γίνει καλύτερος άνθρωπος.
«Οι ενότητες που ασχολούνται με τις απαρχές και τους κύκλους της δημιουργίας μου θύμισαν θέματα που κυριαρχούν στην κλασική ελληνική (και ρωμαϊκή) φιλοσοφία: Ο Πλάτωνας, ιδίως στον Τίμαιο, αλλά και οι Στωικοί, στις κοσμολογίες τους για την παγκόσμια εξέλιξη και, τέλος, την καταστροφή και την αναγέννηση. Βρίσκω αυτές τις θεωρίες δημιουργικές, στοχαστικές, αλλά όχι διανοητικά συναρπαστικές», δήλωσε ο Μπόμγκαρθ στην Epoch Times στις 27 Ιανουαρίου.
«Η εξήγηση του κ. Λι Χονγκτζί σχετικά με το γιατί βρισκόμαστε σήμερα σε ένα τόσο κακό επίπεδο του σύμπαντος είναι πολύ πιο συναρπαστική. Θυμίζει ελαφρώς τον Μύθο του Ηρός στο τέλος της «Πολιτείας» του Πλάτωνος. Ο Λι Χονγκτζί αναδεικνύει τη σημασία της διευρυμένης γνώσης, της ενισχυμένης αρετής και της αποδοχής αυτού στο οποίο όλοι μας έχουμε πέσει, και οι συνθήκες της εποχής μας φαίνεται να δείχνουν κάποια επικείμενη καταστροφή. Η αρετή και η αποδοχή μπορεί κάλλιστα να είναι ο μόνος βιώσιμος δρόμος», συνέχισε.
Διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Χάρβαρντ, ο Μπόμγκαρθ είναι αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Πολιτικών Επιστημών και επί του παρόντος εκτελεί χρέη αναπληρωτή προέδρου διοίκησης στο Τμήμα Οικονομικών Επιστημών. Προηγουμένως διετέλεσε πρόεδρος του Τμήματος Πολιτικών Επιστημών, προσωρινός πρόεδρος του Τμήματος Κλασικών Σπουδών, πρόεδρος της Συγκλήτου, πρόεδρος της Επιτροπής Αξιολόγησης Μονιμότητας του Πανεπιστημίου, πρόεδρος της διαδικασίας αξιολόγησης του Fordham Middle States Review και διευθυντής του προγράμματος Rose Hill Honors Program. Διδάσκει στους τομείς της Κλασικής, Μεσαιωνικής, Σύγχρονης και Σύγχρονης Πολιτικής Φιλοσοφίας.
Ο Μπόμγκαρθ δήλωσε ότι το πρώτο πράγμα που του έμεινε από το άρθρο είναι ότι «η ζωή έχει νόημα» και, δεύτερον, ότι το νόημα της ζωής του καθενός είναι αποτέλεσμα των αποφάσεων που έχει λάβει.
«Οι κακές αποφάσεις οδηγούν σε κακές συνθήκες και ότι εσύ, αντί να θυμώνεις ή να απογοητεύεσαι ή να πέφτεις σε κατάθλιψη, πρέπει να αποδεχτείς αυτό που συνέβη και να προχωρήσεις μπροστά», σημείωσε.
Ο Μπόμγκαρθ πιστεύει ότι ο κ. Λι γνωρίζει πολλά για τον κόσμο και για τους ανθρώπους. «Νομίζω ότι όταν αναφέρεται στα ανθρώπινα όντα, νομίζω ότι το μήνυμα που δίνει είναι καταρχήν να μην είσαι αρνητικός για το πού βρίσκεσαι… Δεύτερον, απόκτησε αρετή, απόκτησε θετικά στοιχεία του χαρακτήρα και ηθική. Ο μόνος τρόπος για να τα καταφέρουν οι καλοί άνθρωποι είναι να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι. Αυτή είναι η κατάσταση στην οποία μας βλέπει, η οποία είναι μια κατάσταση εκφυλισμού. Ίσως βρισκόμαστε στο χείλος της καταστροφής, [αλλά δεν είμαι] ξεκάθαρος πόσο κοντά είμαστε σε αυτό», είπε.
Το Φάλουν Γκονγκ, επίσης γνωστό ως Φάλουν Ντάφα, διαδόθηκε στο κοινό το 1992 από τον κ. Λι Χονγκζί. Η πνευματική εξάσκηση βασίζεται στις κατευθυντήριες αρχές της «αλήθειας, της καλοσύνης και της ανεκτικότητας», και διδάσκει στους ασκούμενους να είναι καλοί άνθρωποι και να προσπαθούν να γίνουν καλύτεροι μέχρι να μπορέσουν να επιστρέψουν στην πραγματική τους φύση.
Το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας ξεκίνησε μια μεγάλης κλίμακας δίωξη του Φάλουν Γκονγκ τον Ιούλιο του 1999. Τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια, οι ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ σε όλο τον κόσμο αντιστέκονται στη δίωξη και ταυτόχρονα η πρακτική έχει εξαπλωθεί σε όλο τον κόσμο. Σήμερα, το Φάλουν Γκονγκ ασκείται σε περισσότερες από 100 χώρες σε όλο τον κόσμο.
Κατά τη διάρκεια των τριών χρόνων των περιορισμών της COVID-19, το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς δεν σταμάτησε ποτέ να διώκει τους ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ.
Στις αρχές του 2023, δύο ηλικιωμένοι ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ έχασαν τη ζωή τους μετά από χρόνια βάναυσης δίωξης που υποκινείται από το Κινεζικό Κομμουνιστικό Κόμμα (ΚΚΚ).
Οι θανόντες είναι η Τσούι Σιούτζεν από τη βόρεια επαρχία Χέμπει της Κίνας και ο Λιού Έρλι από την επαρχία Χιουνάν στη νοτιοκεντρική Κίνα.
Απήχθησαν, καταδικάστηκαν παράνομα και φυλακίστηκαν σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας. Εκεί βασανίστηκαν πολλές φορές επειδή ήταν ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ.
Το Φάλουν Γκονγκ, επίσης γνωστό ως Φάλουν Ντάφα, είναι μια αρχαία πρακτική που βασίζεται στις οικουμενικές αρχές της αλήθειας, της καλοσύνης και της ανεκτικότητας. Το 1999, ο πρώην ηγέτης του ΚΚΚ Τζιάνγκ Ζεμίν, ξεκίνησε τη δίωξη του Φάλουν Γκονγκ, ακολουθώντας μια μακρά ιστορία διώξεων ορθόδοξων θρησκειών και πεποιθήσεων στην Κίνα από το κινέζικο καθεστώς.
Η ασκούμενη του Φάλουν Γκονγκ Τσουνγίνγκ Γουάνγκ, η οποία κρατήθηκε στο στρατόπεδο εργασίας Μασάντζια στη βορειοανατολική Κίνα για συνολικό διάστημα πέντε ετών και επτά μηνών, χρησιμοποίησε αυτή τη φωτογραφία για να καταδείξει τα βασανιστήρια που υπέστη. Μίλησε στη Λέσχη Τύπου της Ουάσινγκτον στις 24 Απριλίου 2013. (Gary Feuerberg/ The Epoch Times)
Στρατόπεδο καταναγκαστικής εργασίας Γκαογιάνγκ
Η Τσούι πέθανε στις 10 Ιανουαρίου. Ήταν καλά στην υγεία της μέχρι να συλληφθεί και να διωχθεί στις 20 Ιουλίου 1999.
Απήχθη ξανά τον Δεκέμβριο του 2000, όταν επισκέφθηκε το Πεκίνο για να ζητήσει να σταματήσει η δίωξη του Φάλουν Γκονγκ.
Αρχικά φυλακίστηκε στην πέμπτη ταξιαρχία του στρατοπέδου καταναγκαστικής εργασίας της Σιτσιαχουάνγκ και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην πέμπτη ταξιαρχία του στρατοπέδου καταναγκαστικής εργασίας της Γκαογιάνγκ στις 8 Απριλίου 2001.
Πολλοί ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ στάλθηκαν στο στρατόπεδο Γκαογιάνγκ όταν το καθεστώς δεν μπόρεσε να τους αναγκάσει να αποκηρύξουν την πίστη τους.
Το στρατόπεδο Γκαογιάνγκ είναι διαβόητο για την «υψηλή αποτελεσματικότητά» του στον εξαναγκασμό των ασκούμενων να αποκηρύξουν το Φάλουν Γκονγκ. Το στρατόπεδο κατείχε περισσότερα από 100 ηλεκτροφόρα γκλομπ υψηλής τάσης και χρησιμοποίησε περισσότερες από 50 σκληρές και απάνθρωπες μεθόδους στα φυλακισμένα θύματά του για να επιτύχει τον στόχο του να καταστρέψει την πίστη του κάθε ασκούμενου, σύμφωνα με μια ερευνητική έκθεση της Παγκόσμιας Οργάνωσης για τη Διερεύνηση της Δίωξης του Φάλουν Γκονγκ (WOIPFG).
Μέσα στο στρατόπεδο Γκαογιάνγκ, η «οκλαδόν θέση» είναι μια μέθοδος βασανιστηρίων που χρησιμοποιείται συνήθως στους ασκούμενους του Φάλουν Γκόνγκ
Σύμφωνα με τις περιγραφές των επιζώντων, αφαιρούνται τα παπούτσια και οι κάλτσες των θυμάτων και αναγκάζονται να κάθονται οκλαδόν, ενώ οι φρουροί τραβούν με δύναμη και τα δύο χέρια προς τα πλάγια και τα στερεώνουν σταθερά στο έδαφος. Με την πάροδο του χρόνου, η μέση και τα πόδια του θύματος, μουδιάζουν, μελανιάζουν και πρήζονται.
Τα γκλομπ με ηλεκτροσόκ είναι ένα άλλο συνηθισμένο εργαλείο στο βασανιστικό οπλοστάσιο του ΚΚΚ. Αρκετοί αστυνομικοί επιτίθενται στο θύμα με ηλεκτρικά γκλομπ, προκαλώντας του επανειλημμένα ηλεκτροσόκ από το κεφάλι μέχρι τα δάχτυλα των ποδιών, μέχρι το θύμα να υποστεί σοβαρά εγκαύματα.
Στις 22 Μαρτίου 2003, όταν η Σιούτζεν απελευθερώθηκε από το στρατόπεδο Γκαογιάνγκ, ήταν αδυνατισμένη και πολύ αδύναμη για να περπατήσει- η ομιλία της ήταν συγκεχυμένη, τα άκρα της ασυντόνιστα και η μνήμη της αποσυντεθειμένη. Το 2014, έμεινε παράλυτη και είχε δυσκολία στην έκφραση. Μετά από 8 χρόνια βασανιστηρίων, απεβίωσε στις 10 Ιανουαρίου.
Απήχθη 18 φορές
Ο Λιου, 81χρονος ασκούμενος του Φάλουν Γκονγκ, υπέστη περισσότερα από 22 χρόνια φυλάκισης, βασανιστηρίων και παρενοχλήσεων από το ΚΚΚ.
Στα τέλη του 2022, η αστυνομία προσπάθησε και πάλι να τον απαγάγει από το σπίτι του, αλλά εγκατέλειψε την προσπάθεια μόνο επειδή ήταν πολύ άρρωστος για να μετακινηθεί.
Από την έναρξη των διώξεων το 1999, η κομμουνιστική αστυνομία τον είχε συλλάβει παράνομα 18 φορές. Κρατήθηκε παράνομα σε στρατόπεδα καταναγκαστικής εργασίας τέσσερις φορές για συνολικά πέντε χρόνια. Καταδικάστηκε επίσης σε 3 χρόνια και 6 μήνες φυλάκιση σε ηλικία 75 ετών.
Κατά τη διάρκεια της κράτησης και της φυλάκισής του, είχε υποστεί ξυλοδαρμό και ηλεκτροσόκ.
Στις 21 Ιουλίου 2018, όταν αποφυλακίστηκε, η υγεία του είχε ήδη επιδεινωθεί. Το καθεστώς ανέστειλε τη σύνταξή του, ενώ τον παρακολουθούσε και τον παρενοχλούσε ασταμάτητα. Ο Λιου απεβίωσε στις 2 Ιανουαρίου.
Δίωξη των ηλικιωμένων
Το 2022, το ΚΚΚ απήγαγε και παρενόχλησε τουλάχιστον 7.331 ασκούμενους του Φάλουν Γκονγκ, σύμφωνα με έκθεση του Minghui.org, μιας διαδικτυακής πλατφόρμας με έδρα τις ΗΠΑ που καταγράφει και αναφέρει τις διώξεις του ΚΚΚ κατά του Φάλουν Γκονγκ στην Κίνα.
Μεταξύ των επιβεβαιωμένων 7.331 θυμάτων ήταν 971, ή περίπου το 13%, που ήταν ηλικίας 60 ετών και άνω κατά τη στιγμή της σύλληψης ή της παρενόχλησης, συμπεριλαμβανομένων 327 στα 60 τους, 438 στα 70 τους, 197 στα 80 τους και 9 στα 90 τους.
Ο ογδονταοκτάχρονος Τσούι Τζινσί στην πόλη Χάρμπιν, στη βόρεια Κίνα, απήχθη στις 13 Απριλίου 2022 και βασανίστηκε μέχρι θανάτου την ίδια ημέρα. Όταν ο γιος του είδε το πτώμα του στο νοσοκομείο, ο λαιμός του ήταν κομμένος.
Ο Τζανγκ Σιτζίν, ένας 69χρονος ασκούμενος του Φάλουν Γκονγκ από την πόλη Ντάλιαν, στη βορειοανατολική Κίνα, απήχθη από το σπίτι του στις 19 Ιανουαρίου 2022. Η οικογένειά του έμαθε ότι πέθανε στο κέντρο κράτησης του Ντάλιαν στις 27 Ιανουαρίου, μόλις 8 ημέρες μετά την κράτησή του.
Μετά από 23 ολόκληρα χρόνια διώξεων, ορισμένοι ασκούμενοι του Φάλουν Γκονγκ δεν είχαν ούτε μια μέρα ειρήνης. «Κάποιοι αποβλήθηκαν από το σχολείο, κάποιοι απολύθηκαν από τις δουλειές τους και κάποιοι εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν συνεχείς παρενοχλήσεις ακόμη και όταν έγιναν ανίκανοι [να κάνουν οτιδήποτε] λόγω της δίωξης», σύμφωνα με το Minghui.org.
Μετάφραση και απόδοση της απομαγνητοφωνημένης συνέντευξης: Αλία Ζάε
“Οι περισσότεροι άνθρωποι δεν καταλαβαίνουμε τη συμπεριφορική ψυχολογική χειραγώγηση που υφιστάμεθα. …Και σίγουρα δεν γίνεται με την έγκρισή μας.”
Σύμφωνα με τη συγγραφέα και κινηματογραφίστρια Λώρα Ντόντσγουορθ, τα τελευταία δύο χρόνια πολλές κυβερνήσεις, περιλαμβανομένης και της βρετανικής, έχουν χρησιμοποιήσει υποσυνείδητα μηνύματα και μεθόδους για να χειραγωγήσουν το κοινό. Στη Μεγάλη Βρετανία υπάρχει ένα ειδικό κυβερνητικό γραφείο επιφορτισμένο με αυτή τη δράση. Το παρατσούκλι του είναι “παρωθητικό τμήμα ” [“nudge unit”].
“Πρόκειται για την κατανόηση των μηχανισμών της ανθρώπινης συμπεριφοράς και για την εκμετάλλευση αυτών των μηχανισμών προκειμένου να οδηγηθούν οι άνθρωποι στη λήψη ‘σωστών’ αποφάσεων.”
Η Λώρα Ντόντσγουορθ είναι η συγγραφέας του βιβλίου “Υπό το καθεστώς του φόβου: ένα αποτελεσματικό όπλο στα χέρια της βρετανικής κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19” [“A State of Fear: How the UK government weaponised fear during the COVID-19 pandemic”].
Jan Jekielek: Κυρία Ντόντσγουορθ, καλωσήρθατε στην εκπομπή «American Thought Leaders».
Laura Dodsworth: Σας ευχαριστώ. Είναι χαρά μου να βρίσκομαι εδώ.
J.J.: Παρακολουθώ τη δουλειά σας εδώ και αρκετό καιρό. Έχει ήδη περάσει ένας χρόνος από την έκδοση του βιβλίου σας “Υπό το καθεστώς του φόβου”, το οποίο εξετάζει πώς η βρετανική κυβέρνηση χρησιμοποίησε τον φόβο για να κινητοποιήσει, ας πούμε, τον κόσμο – αν και ίσως εσείς δεν θα χρησιμοποιούσατε τον όρο “κινητοποιήσει”. Θυμάμαι ότι στο βιβλίο σας λέτε ότι το γράψατε από φόβο, αλλά κατά τα φαινόμενα όχι από τον ίδιο φόβο που ένιωθαν οι περισσότεροι άνθρωποι. Μιλήστε μας, αν θέλετε, λίγο γι’ αυτό.
L.D.: Πράγματι. Ο τίτλος του βιβλίου “Υπό το καθεστώς του φόβου: ένα αποτελεσματικό όπλο στα χέρια της βρετανικής κυβέρνησης, κατά τη διάρκεια της πανδημίας του COVID-19” είναι ένας αρκετά δυνατός τίτλος. Θα σας πω κάτι που δεν έχω αναφέρει μέχρι τώρα. Αρχικά ο εκδότης μου με ενθάρρυνε πολύ για να το γράψω, μου έδωσε μάλιστα και την ιδέα κατά κάποιον τρόπο, μετά από συζητήσεις που κάναμε για τη χρήση της συμπεριφορικής επιστήμης κατά τη διάρκεια της πανδημίας.
Όταν όμως πήρε το χειρόγραφο στα χέρια του και είδε και τον υπότιτλο, έπαθε ένα μικρό σοκ: “Δεν μπορούμε να το πούμε αυτό, δεν μπορούμε να πούμε ότι η βρετανική κυβέρνηση χρησιμοποιεί τον φόβο ως όπλο!” Κι όμως, αυτή είναι η βασική θέση του βιβλίου, ακόμα κι αν γίνεται υποτίθεται για το καλό μας. Ο δικός μου φόβος ήταν λίγο διαφορετικός από τον φόβο των άλλων, πιστεύω. Αυτό που φοβόμουν περισσότερο στην αρχή ήταν το άγνωστο.
Τα μέτρα που λαμβάνονταν ήταν τόσο ακραία που έκαναν τον κόσμο να αναρωτιέται πόσο άσχημα μπορεί να εξελιχθούν τα πράγματα. Θυμάμαι πως γέμιζα τα ντουλάπια με κονσέρβες, για να έχουμε με τα παιδιά να τρώμε αν αρρωσταίναμε. Πώς θα ψωνίζαμε αν δεν μπορούσαμε να βγούμε από το σπίτι και δεν μπορούσαμε να δεχθούμε βοήθεια από την οικογένεια ή τους φίλους μας;
Τα παιδιά μου με κοροϊδεύουν τώρα που τα έβαζα να πλύνουν τα χέρια τους μόλις έμπαιναν στο σπίτι, για τις δύο πρώτες εβδομάδες τουλάχιστον. Δεν με αφήνουν να ξεχάσω ότι είχα φοβηθεί. Στην πραγματικότητα όμως αυτό που με είχε φοβίσει ήταν ο περιρρέων φόβος, γιατί από την πολύ αρχή παρακολουθούσα τα βίντεο και τα άρθρα διαφόρων επιδημιολόγων, όπως ο Dr. John Ioannidis, ο Dr. Wolfgang Wodarg κ.ά.
Πιθανόν να έβλεπα τον ιό λίγο πιο ισορροπημένα. Οι πληροφορίες που είχα στη διάθεσή μου ήταν οι ίδιες που είχαν και οι άλλοι στην κυβέρνηση. Από την αρχή γνωρίζαμε ότι αυτός ο ιός επιδρούσε διαστρωματικά ανάλογα με την ηλικία και τη συννοσηρότητα. Η καραντίνα όμως ήταν ένα ιδιαίτερα ακραίο μέτρο και αυτό ήταν που με τρόμαξε στ’ αλήθεια.
Στη Βρετανία είχαμε τρεις καραντίνες και πολλά άλλα επιπλέον μέτρα και περιορισμούς. Δεν ίσχυαν πάντα τα ίδια μέτρα στα διάφορα μέρη του Ηνωμένου Βασιλείου, αλλά γενικά οι καραντίνες ήταν κοινές, με την τρίτη να ξεκινά τον Ιανουάριο του 2021. Πολλοί είναι αυτοί που ισχυρίζονται, και συμφωνώ μαζί τους, ότι στηρίξαμε την πρώτη καραντίνα επειδή απλά δεν ξέραμε.
Εγώ ήμουν αντίθετη από την αρχή με αυτό το μέτρο, γιατί μου φάνηκε ανήθικο να απαγορεύεται σε υγιείς πολίτες, για τους οποίους δεν υπάρχει καμία υπόνοια ότι φέρουν κάποια λοιμώδη ασθένεια, να βγουν από το σπίτι τους για να δουλέψουν και να θρέψουν την οικογένειά τους ή για να πάνε σε έναν χώρο εκπαίδευσης ή λατρείας ή απλά για να συναναστραφούν άλλους ανθρώπους, που είναι μια βασική ανθρώπινη ανάγκη.
Η καραντίνα ήταν ένα σκληρό και απολυταρχικό μέτρο χωρίς προηγούμενο. Ο φόβος πλανιόταν στον αέρα κι αυτό με έκανε να φοβηθώ τον αυταρχισμό. Πάνε σχεδόν δύο χρόνια από τότε που αυτό ξεκίνησε, στις 23 Μαρτίου 2020.
Εκείνη την ημέρα, ο Μπόρις Τζόνσον απευθύνθηκε με μεγάλη αυστηρότητα στο έθνος, ζητώντας από τον κόσμο να παραμείνει κλεισμένος στα σπίτια του. Ο τρόπος του θύμιζε τον Τσώρτσιλ και την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η προσπάθειά του να μιμηθεί τον Τσώρτσιλ ήταν αυτό που με φόβισε κυρίως. Για να εκλογικεύσω και να μετριάσω τον φόβο μου, συζητούσα με άλλους, τους ρωτούσα τη γνώμη τους για όλα αυτά που συμβαίνουν και αν πιστεύουν ότι η καραντίνα είναι ένα καλό μέτρο. Περισσότερο μιλούσα με όσους πίστευα ότι έχουν διαφορετική αντίληψη από εμένα, αλλά διαβάζουν περίπου όσο κι εγώ.
Τον Μάιο του 2020, δημοσιεύθηκαν τα πρακτικά μιας συνεδρίασης του SPI-B, που μας χάρισαν μια ιδιαίτερα διαφωτιστική ματιά στον τρόπο λήψης των κυβερνητικών αποφάσεων. Το SPI-B [Scientific Pandemic Insights Group on Behaviors] είναι η Συμπεριφορική Επιστημονική Ομάδα Ιδεών για την Πανδημία. Ο ρόλος της είναι να απαντά σε ερωτήματα που της θέτει η κυβέρνηση και να της παρέχουν συμβουλές βασισμένες στην ψυχολογία και τη συμπεριφορική επιστήμη.
Αυτό το έγγραφο ανέφερε ότι ήταν πιθανόν οι άνθρωποι να μην εφάρμοζαν τους κανόνες της καραντίνας, επειδή καταλάβαιναν και μπορούσαν να υπολογίσουν τους κινδύνους. Ως εκ τούτου, θα έπρεπε να αφυπνιστεί η αίσθηση της απειλής μέσα τους. Με απλά λόγια, εκείνοι οι ψυχολόγοι και οι συμπεριφοριστές υποδείκνυαν ότι ο τρόπος για να ακολουθήσουν οι άνθρωποι τους κανόνες της καραντίνας ήταν να τρομάξουν. Αυτή ήταν η αφετηρία της αναζήτησής μου για το πώς εργαλειοποιήθηκε ο φόβος, ακόμα κι αν αυτό έγινε για το καλό μας.
J.J.: Πολλά κρύβονται πίσω από αυτό που μόλις είπατε. Όπως το ποιος παίρνει τις αποφάσεις, εν μέρει παρασκηνιακά, και ποιο είναι στ’ αλήθεια το καλό μας. Δεν θα ήταν καλύτερα να υπάρχει διαφάνεια σε αυτές τις διαδικασίες;
L.D.: Νομίζω ότι η παρώθηση και η συμπεριφορική επιστήμη έχουν ενσωματωθεί στην κυβέρνηση και στον τρόπο λειτουργίας της και αυτό δεν ισχύει μόνο για τη βρετανική κυβέρνηση. Συμβαίνει και στις ΗΠΑ, όπως και σε πολλές άλλες χώρες στον κόσμο. Η μέθοδος της παρώθησης απαλλάσσει την κυβέρνηση από την ανάγκη για έλεγχο. Την απαλλάσσει επίσης από τον αντίλογο. Είναι ένας τρόπος να παροτρύνει τους ανθρώπους να γίνονται ιδανικοί πολίτες.
Το βλέπουμε να εφαρμόζεται σε πλήθος περιπτώσεων: για να κόψουμε το κάπνισμα, να καταπολεμήσουμε την παχυσαρκία, την κλιματική αλλαγή και, φυσικά, για να εφαρμόσουμε τα μέτρα της καραντίνας. Ακόμα και για την πληρωμή των φόρων. Μοιάζει λίγο με επίδειξη δύναμης εκ μέρους της κυβέρνησης.
J.J.: Θα θέλατε να μας προσδιορίσετε λίγο σαφέστερα τι εννοείται με τον όρο “παρώθηση”;
L.D.: Φυσικά. Είναι το να επηρεάζεις τις επιλογές που κάνει ένας άνθρωπος (ή μια ομάδα ανθρώπων) οργανώνοντας τις συνθήκες κάτω από τις οποίες γίνεται αυτή η επιλογή με έναν ορισμένο τρόπο, ώστε ο άνθρωπος να καταλήγει σε αυτήν που εσύ θέλεις με έναν φαινομενικά ‘φυσικό’ τρόπο, νομίζοντας ότι λειτουργεί με ελεύθερη βούληση. Βασίζεται κυρίως στην υπόθεση ότι τα ανθρώπινα όντα δεν κάνουμε λογικές επιλογές.
Δεν είναι κατ’ ανάγκη κάτι κακό. Ούτως ή άλλως, εκ των πραγμάτων δεν μπορούμε να εκλογικεύουμε κάθε απόφαση που παίρνουμε. Πάντα υπάρχουν κάποιες προτιμήσεις, μια μεροληψία στη συμπεριφορά μας. Η μέθοδος της παρώθησης μελετά και κατανοεί τους μηχανισμούς που ρυθμίζουν την ανθρώπινη συμπεριφορά και ύστερα χρησιμοποιεί αυτούς τους μηχανισμούς για να παρακινήσει τους ανθρώπους να πάρουν ‘σωστές’ αποφάσεις.
Και αυτό είναι το ευαίσθητο σημείο, κατά τη γνώμη μου. Το ότι οι συμπεριφοριστές και αυτοί που χαράσσουν πολιτική ορίζουν το πρότυπο του πολίτη. Αποφασίζουν τι είναι καλό και σε ωθούν προς αυτό. Η παρωθήσεις τους είναι υποσυνείδητες. Δουλεύουν κάτω από το επίπεδο της συνείδησης.
Έστω ότι η κυβέρνηση θέλει να παρακινήσει τους πολίτες να τρώνε περισσότερα φρούτα και λαχανικά, επειδή πιστεύει ότι αυτό είναι καλό για αυτούς. Ας αφήσουμε στην άκρη το αν είναι πράγματι καλό ή όχι. Ας πούμε απλά ότι η κυβέρνηση πιστεύει ότι είναι. Ένας έντιμος τρόπος ενθάρρυνσης του κοινού προς εκείνη την κατεύθυνση θα ήταν να χαμηλώσουν πολύ οι τιμές των φρούτων και των λαχανικών και να φορολογηθούν βαριά τα ζαχαρώδη προϊόντα. Αλλά αυτό που η παρώθηση θα έκανε θα ήταν να τοποθετήσει τα φρούτα στο ύψος του ματιού του καταναλωτή στο σουπερμάρκετ. Είναι ανεπαίσθητο. Αυτά είναι μέρος της συμπεριφορικής ψυχολογίας και της συμπεριφορικής επιστήμης.
J.J.: Μοιάζει λίγο με αυτό που έγινε κι εδώ: μου στείλατε μερικές διαφημίσεις και κάποιες επικεφαλίδες εφημερίδων της Μεγάλης Βρετανίας. Αλλά αυτό δεν ήταν ένα απλό σπρώξιμο. Ήταν μια σφυριά στο κεφάλι μου!
L.D.: Φυσικά! Η παρώθηση είναι ένας γενικός όρος που χρησιμοποιείται σε όλα τα είδη συμπεριφορικής ψυχολογίας, αν και αυτό δεν είναι απαραιτήτως σωστό. Ο φόβος είναι ένα μόνο μέσον παρώθησης – και αυτό σας έδειξα με τα αποκόμματα που σας έστειλα από τις βρετανικές εφημερίδες.
Τα άλλα μέσα της συμπεριφορικής ψυχολογίας που χρησιμοποιήθηκαν για να παρακινήσουν τον κόσμο να ‘κάνει το σωστό’ κατά τη διάρκεια της πανδημίας ήταν εξωφρενικά και εξευτελιστικά. Οι εκμετάλλευση των κοινωνικών συμβάσεων, η περιθωριοποίηση, η επίρριψη ευθυνών σε μεμονωμένα άτομα ή σε ομάδες ανθρώπων και η αίσθηση της ντροπής ήταν μερικά από τα μέσα με τα οποία κατηύθηναν τους ανθρώπους σε αγελαία σκέψη και συμπεριφορά.
Μια από τις διαφημίσεις που σας έστειλα ονομαζόταν «Κοίταξέ τον στα μάτια». Μια ατάκα της ήταν το «Κοίταξέ τον στα μάτια και πες του ότι ποτέ δεν παραβαίνεις τους κανόνες». Η εικόνα αυτής της διαφήμισης είναι ένα πρόσωπο που καταλαμβάνει όλο τον χώρο, το πρόσωπο κάποιου που είναι πολύ άρρωστος. Τα μάτια του είναι τεράστια και μας κοιτάζουν. Είναι σαν να μας μελετούν εξονυχιστικά, σαν να μας παρακολουθούν.
Φορούν όλοι μάσκα οξυγόνου, υποδεικνύονται ότι έχουν αναπνευστικά προβλήματα. Υπήρχε επίσης μια κιτρινοκόκκινη ταινία κάτω κάτω, από αυτές που χρησιμοποιούνται στη Βρετανία για την αναγγελία των καταστροφών. Αυτό σημαίνει κίνδυνο: πρόσεχε, μείνε μακριά, μην πλησιάζεις! Θυμίζει επίσης λίγο τις σφήκες. Κάτι που μας τσιμπά και μας πονάει.
Η συγκεκριμένη καμπάνια ξεκίνησε λίγο αφότου αποκαλύφθηκε η παράνομη ερωτική σχέση του Υπουργού Υγείας και Κοινωνικής Πρόνοιας, Ματ Χάνκοκ. Έτσι, αφ’ ενός μας ζητούσαν να τηρούμε τους κανόνες, αφ’ ετέρου γνωρίζαμε ότι οι ίδιοι οι υπουργοί της κυβέρνησης τους παραβίαζαν κατά βούληση. «Τι χρειάζεται λοιπόν να γίνει με τα ανθρωπάκια; Ας τα τρομοκρατήσουμε: μπορεί να καταλήξετε όλοι έτσι».
Και δεν είναι μόνο ότι κινδυνεύεις – εσύ ο ίδιος είσαι ο κίνδυνος, επειδή δεν τηρείς τους κανόνες κι έτσι οι άνθρωποι θα αρρωστήσουν. Άλλες διαφημίσεις έγραφαν «Ένας καφές κοστίζει ζωές», «Μια βόλτα στο πάρκο με τους φίλους σου σκοτώνει», «Μη σκοτώσεις τη γιαγιά» … Είχατε το «Μη σκοτώσεις τη γιαγιά» στις ΗΠΑ;
J.J.: Είχαμε μια παραλλαγή του. Δεν ξέρω αν έχω δει αυτές τις διαφημίσεις. Προσπάθησα να εμβολιάσω τον εαυτό μου κατά του φόβου, να μην καταπίνω τα εκφοβιστικά μηνύματα όπως μας τα έδιναν – γιατί κι εδώ είχαμε αρκετά τέτοιου είδους. Κανείς όμως στις ΗΠΑ ή στον Καναδά δεν έκανε μια τόσο ενδελεχή μελέτη όσο η δική σας για το πώς λειτουργούν τα συμπεριφορικά μοντέλα και πώς κατασκευάζονται παρόμοια μηνύματα.
L.D.: Το «Μη σκοτώσεις τη γιαγιά» προωθήθηκε πολύ από τα ΜΜΕ. Ο Υπουργός Υγείας της Βρετανίας Ματ Χάνκοκ χρησιμοποίησε ο ίδιος αυτούσια τη φράση. Φανταστείτε την πίεση που αυτό έφερε στους νέους.
Γενικά, αυτού του είδους τα μηνύματα έδωσαν μεγάλη έμφαση στην ατομική ευθύνη, στο πώς ο κάθε ένας από εμάς μπορεί να κολλήσει και να μεταδώσει τον ιό – και αυτή είναι άλλη μια φράση που χρησιμοποιήθηκε από αυτές τις διαφημίσεις. Το πρόβλημα είναι ότι κάτι τέτοιο δεν αληθεύει, όπως γνωρίζουμε.
Το ρίσκο κυμαινόταν σε μεγάλο βαθμό ανάλογα με την ηλικία και την κατάσταση υγείας του ατόμου. Γνωρίζουμε επίσης από έρευνες που έγιναν ότι οι νέοι φοβούνταν πολύ λιγότερο από τους άλλους τον κορωνονοϊό. Η επίδραση που είχε σε αυτούς αυτή η συγκεκριμένη φράση ήταν καθοριστική: πέρα από το σχολείο και τα αποτελέσματα των περιορισμών, οι νέοι φορτώθηκαν και με μια τεράστια ευθύνη. Η ψυχολογική πίεση που άσκησε πάνω τους η καμπάνια του φόβου ήταν πολύ μεγάλη.
J.J.: Από όλες τις διαφημίσεις που μου στείλατε, αυτή που μου έκανε την ισχυρότερη εντύπωση ήταν μια που έδειχνε τρεις νέους σε ένα πάρκο να λένε «Μπορεί να σκοτώσεις κάποιον κάνοντας κάτι τέτοιο». Γνωρίζοντας τους μειωμένους κινδύνους γι’ αυτή την ηλικιακή ομάδα, μπορούμε να θέσουμε το ερώτημα αν είναι νόμιμη αυτή η προσέγγιση. Μπορεί να είναι θεμιτή;
L.D.: Είναι απίστευτο το τι έχει γίνει θεμιτό πλέον. Όλες αυτές τις διαφημίσεις με είχαν σοκάρει. Δεν μπορούσα να το πιστέψω. Είναι το είδος των μηνυμάτων που έχουμε συνηθίσει να βλέπουμε στα περιοδικά ή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης – μόνο που τώρα ξέφυγαν και ήρθαν και στον πραγματικό κόσμο για να επηρεάσουν το μυαλό και τη συμπεριφορά μας. Αυτό είναι και το νόημα της διαφήμισης.
Ένα από τα παιδιά μου μου διηγήθηκε μια μέρα ότι ένας δάσκαλος φώναξε σε έναν μαθητή που έτρεχε στον διάδρομο χωρίς μάσκα ότι «σκοτώνει τον κόσμο». Προφανώς, ο μαθητής, που έτρεχε στον διάδρομο, πιθανότατα περιστασιακά χωρίς τη μάσκα του, δεν είχε σκοτώσει κανέναν. Αν είχε πράγματι σκοτώσει κάποιον, αυτό το θέμα θα αφορούσε την αστυνομία.
Επρόκειτο λοιπόν για μια υστερική αντίδραση του δασκάλου, την οποία δεν μπόρεσε να ελέγξει, γιατί βομβαρδίζεται 24 ώρες το 24ωρο από αυτή την κυβερνητική καμπάνια και από τα εκφοβιστικά ρεπορτάζ των ΜΜΕ. Το 2020 και το 2021, η κυβέρνηση και η Public Health England ήταν δυο από τους μεγαλύτερους παραγωγούς διαφήμισης στο Ηνωμένο Βασίλειο.
Και τα χρήματα που ξόδεψαν απέδωσαν. Με ρωτάτε αν αυτός ο τρόπος είναι θεμιτός. Κάποιοι θα απαντούσαν καταφατικά για την περίπτωση της πανδημίας κι άλλοι αρνητικά. Δεν είναι πάντως κάτι που συζητήθηκε. Η άποψή μου είναι ότι απομακρυνθήκαμε πολύ από τις καλές, θεμιτές ψυχολογικές μεθόδους.
Υπήρξαν ψυχολόγοι που έγραψαν στο British Psychologist Society σχετικά, απαξιώθηκαν όμως. Έγραψαν και στο Κοινοβούλιο, ζητώντας να ερευνηθεί το κατά πόσο είναι θεμιτό να χρησιμοποιείται η συμπεριφορική επιστήμη. Το ίδιο έκανα κι εγώ. Και πάλι όμως μας αγνόησαν. Προσωπικά, πιστεύω ότι πράγματι υπάρχει παραβίαση των ηθικών κωδίκων.
Αν επρόκειτο για εργαστηριακή μελέτη, όπου οι επιστήμονες θα προσπαθούσαν να τρομάξουν κάποιους ανθρώπους, αυτοί οι άνθρωποι θα έπρεπε να υπογράψουν πρώτα ότι συναινούν να συμμετέχουν στο πείραμα. Οι περισσότεροι δεν καταλαβαίνουν τις συμπεριφορικές τεχνικές που χρησιμοποιούνται και δεν ξέρουν τι συμβαίνει ούτε πόσοι από τους φόρους που πληρώνουν ξοδεύονται σε αυτό. Τίποτα δεν γίνεται εν γνώσει μας και με τη συναίνεσή μας.
Επιπλέον, στο εργαστηριακό πείραμα θα έπρεπε να μας επαναφέρουν σε μια χαρούμενη, αρμονική κατάσταση, μετά το πέρας της έρευνας. Πιθανότατα, θα μας προσέφεραν σοκολατένιο κέικ που θα τρώγαμε βλέποντας μια ρομαντική κωμωδία. Αλλά είμαστε πολύ μακριά από αυτό το σημείο. Εγώ δεν έχω φάει κανένα σοκολατένιο κέικ. Οι ερευνητές που θα διεξήγαγαν ένα παρόμοιο πείραμα θα ήταν πολύ πιο σχολαστικοί όσον αφορά τα ζητήματα ηθικής που προκύπτουν, απ’ όσο είναι η κυβέρνηση στην προκειμένη περίπτωση.
J.J.: Αυτά που λέτε θυμίζουν πολύ το πείραμα του Μίλγκραμ. Το αναφέρετε νομίζω και στο βιβλίο σας ότι αυτό μοιάζει με ένα υπερδιευρυμένο πείραμα Μίλγκραμ. Θα θέλατε να εξηγήσετε τι ακριβώς συμβαίνει σε αυτό το πείραμα και πώς λειτουργεί;
L.D.: Ο Στάνλεϋ Μίλγκραμ ήταν ένας ψυχολόγος που διεξήγαγε μια έρευνα σχετικά με την ευπείθεια των ατόμων απέναντι στην εξουσία. Σε αυτό συμμετείχαν κλινικοί ψυχολόγοι που παρίσταναν το προσωπικό του εργαστηρίου και ζητούσαν από τους ανθρώπους να προκαλέσουν ηλεκτρικό σοκ σε κάποιον άλλον, ο οποίος έκανε ένα τεστ. Αν το περνούσε, εντάξει. Αλλά αν δεν το περνούσε, έπρεπε να δεχθεί ηλεκτρικό σοκ, το οποίο σταδιακά αύξανε σε ένταση φτάνοντας μέχρι το επίπεδο όπου θα μπορούσε να αποβεί μοιραίο.
Αυτό που προέκυψε από το πείραμα του Μίλγκραμ ήταν ότι οι περισσότεροι άνθρωποι θα έκαναν σε κάποιον άλλο ηλεκτρικό σοκ αν τους έλεγαν να το κάνουν. Πρέπει να διαβάσετε το βιβλίο «The Milgram Experiment», είναι πολύ καλό. Είναι ίσως μια ενδιαφέρουσα σύμπτωση το ότι το εκδίδει ο εκδότης μου. Δεν πιστεύω ότι η κυβέρνηση ή το SPI-B ή το τμήμα παρώθησης διεξάγουν συνειδητά ένα πείραμα Μίλγκραμ. Απλά υπάρχουν κάποιες αναλογίες, καθώς έχουμε δει πόσο μακριά μπορούν να φτάσουν οι άνθρωποι υπακούοντας την εξουσία, χωρίς να αναρωτιούνται πάντα κατά πόσο είναι ηθικό αυτό που τους ζητείται.
J.J.: Παρατηρήσατε κάτι πριν από εμένα. Εγώ είχα εστιάσει περισσότερο σε αυτά που συνέβαιναν στην Κίνα και έβλεπα ότι υπήρχε τρομερή λογοκρισία και φίμωμα των επιστημόνων, οι οποίοι, όντας κοντύτερα στον ιό, προσπαθούσαν να μας πουν κάτι. Η αλήθεια είναι ότι εκεί ο ιός είχε μεγάλη έξαρση. Πολλοί πέθαναν εξαιτίας του, πολλοί περισσότεροι απ’ όσους παραδέχονταν οι επίσημες αρχές, κάτι αναμενόμενο αν σκεφτούμε πώς συνηθίζουν να διαχειρίζονται τις κρίσιμες καταστάσεις.
Ύστερα, υπήρχαν και τα βίντεο που έδειχναν τους ανθρώπους που υπέκυπταν, φαινομενικά τουλάχιστον, στον COVID, τα οποία προβάλλονταν ξανά και ξανά παντού. Είναι αρκετά πιθανό, λοιπόν, ένα μέρος του φόβου που χρησιμοποίησε η καμπάνια που λέτε να προήλθε από εκεί. Πάντως, έμοιαζε να είναι κάτι πολύ σοβαρό και τρομακτικό και το οποίο προερχόταν από ένα μέρος που ποτέ δεν θα το παραδεχόταν. Το αντίθετο μάλιστα.
Φαντάζομαι ότι στην αρχή οι περισσότεροι άνθρωποι έβαζαν τα χειρότερα με τον νου τους. Η ερώτηση μου είναι – η ηλικιακή διαστρωμάτωση προέκυψε αρκετά γρήγορα, τον Απρίλιο του 2020, αν δεν κάνω λάθος…
L.D.: Τον Φεβρουάριο.
J.J.: Η ερώτησή μου είναι λοιπόν η εξής: Μήπως τότε ήταν πολύ αργά πια για να διώξουμε τον φόβο που είχε ήδη διαχυθεί σε όλη την κοινωνία από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης στα οποία οι περισσότεροι Δυτικοί είναι συνδεδεμένοι σχεδόν συνεχώς και τα οποία είναι έτσι φτιαγμένα για να τραβούν την προσοχή μας και να μας εγκλωβίζουν στον κόσμο τους μπουκώνοντάς μας με όλων των ειδών τις πληροφορίες; Αυτό πρέπει να ήταν αρκετό, σωστά; Δεν μπορούσε να σταματηθεί. Αυτό ήταν ένα από τα πράγματα που μου έκαναν εντύπωση σε αυτή την ιστορία.
L.D.: Είναι πολύ πιθανό αυτό που λέτε. Τουλάχιστον έτσι νιώθω. Νιώθω πως ο κόσμος όντως πανικοβλήθηκε τότε. Εκείνα τα αρχικά βίντεο από την Κίνα που αναφέρατε έχουν πολύ ενδιαφέρον. Ήταν ένα είδος ψυχολογικού πολέμου; Μια φάρσα; Δεν μπορώ να πω με σιγουριά τι ακριβώς ήταν, αλλά αποκλείεται να ήταν αληθινά. Έχουμε δει πώς μοιάζει ο COVID στον υπόλοιπο κόσμο, όπου οι βιντεοσκοπήσεις επιτρέπονται.
Ξέρουμε ότι οι άνθρωποι δεν σωριάζονται τελείως ξαφνικά κάτω, ενώ στέκονται, για παράδειγμα, σε μια ουρά ούτε εμφανίζονται άμεσα ένα σωρό διασώστες με ειδικές στολές. Δεν είναι αυτή μια σωστή εικόνα COVID. Αλλά είναι η εικόνα που η Κίνα εξήγαγε και μάλιστα σε πολλές παραλλαγές. Προσπάθησα να βρω την πηγή τους, αλλά η αρχική ανάρτηση εξαφανιζόταν πολύ γρήγορα. Παρόλα αυτά, είχαν ήδη προλάβει να μοιραστούν και να αναδημοσιευθούν από τα κυριότερα μέσα ενημέρωσης, όπως η The Sun και η The Mail, οι δύο μεγαλύτερες βρετανικές εφημερίδες.
Αν είσαι μέσα στην αίθουσα Τύπου, παρασύρεσαι εύκολα από τέτοιου είδους εντυπωσιακές ειδήσεις. Πόσο να ψάξει κανείς για να επιβεβαιώσει την πηγή ενός τυχαίου βίντεο από την Κίνα; Δημοσιεύονταν, λοιπόν, καλώς ή κακώς, και μετά δυστυχώς αναπαράγονταν και εξαπλώνονταν.
Αυτός ήταν μόνο ένας από τους τρόπους μετάδοσης του πανικού. Φαντάζομαι πως στη συνέχεια ήταν πολύ δύσκολο να σταματηθεί. Το αρχικό σχέδιο που είχαμε στη Βρετανία ήταν να προστατεύσουμε τους ηλικιωμένους, ένα είδος συγκεκριμένης προστασίας. Αλλά ο όρος “ανοσία της αγέλης” εκνεύρισε τον κόσμο εδώ, που επέκρινε έντονα τα βρετανικά ΜΜΕ.
Στην πραγματικότητα, ο όρος πρωτοειπώθηκε κατά λάθος στο BBC News από τον επικεφαλής του τμήματος παρώθησης. Χωρίς να έχει επίγνωση του τι θα επακολουθούσε, ο Δρ. Ντέηβιντ Χάλπερν, επικεφαλής της Behavioural Insights Team, μίλησε για την ιδιαίτερη προστασία που θα έπρεπε να προσφέρουμε στους ηλικιωμένους μέχρι να πετύχουμε την “ανοσία της αγέλης” στον υπόλοιπο πληθυσμό.
Οι άνθρωποι τρελάθηκαν ακούγοντάς το αυτό! Ίσως επειδή η λέξη ‘αγέλη’ μας φέρνει στο μυαλό ένα κοπάδι ζώα που πάει για σφαγή και όχι ανθρώπους. Δεν τους άρεσε η ιδέα ότι θυσιάζονται για το γενικό καλό.
Αν και οι άνθρωποι αντέδρασαν έντονα στην ιδέα της “ανοσίας της αγέλης”, αυτή είναι η αναπόφευκτη κατάληξη μιας πανδημίας – είτε μέσω νόσησης είτε μέσω των εμβολιασμών. Έτσι τελειώνουν οι πανδημίες. Καταλήγουν σε μια ενδημική κατάσταση ύφεσης, όπου οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν νοσήσει ή εμβολιαστεί κι έτσι δεν εξαπλώνεται με την ίδια ταχύτητα.
Απορρίπτοντας όμως την ιδέα της ανοσίας της αγέλης, θέσαμε τους εαυτούς μας στη διάθεση της συμπεριφορικής επιστήμης και της ψυχολογίας της αγέλης. Όπως αναφέρουν και οι Βρετανοί συμπεριφοριστές στις μελέτες τους, έχουμε μια ισχυρή τάση να προσαρμοζόμαστε και να συμμορφωνόμαστε. Με τις τεχνικές της συμπεριφορικής ψυχολογίας, έπεισαν τον κόσμο να ακολουθήσει την εναλλακτική λύση, δηλαδή την καραντίνα.
J.J.: Πιστεύω ότι οι περισσότεροι άνθρωποι δεν έχουν συνειδητοποιήσει ότι οι καραντίνες είναι μια απόκλιση από τη συνηθισμένη και αποτελεσματική τακτική αντιμετώπισης μιας πανδημίας. Γνωρίζουμε πια, από πολλά παραδείγματα χωρών που εφάρμοσαν καραντίνες κι από τις λίγες που δεν τις εφάρμοσαν, ότι αν είχαμε ακολουθήσει τις παλιές, δοκιμασμένες οδηγίες για τις πανδημίες τα πράγματα μάλλον θα ήταν πολύ καλύτερα.
L.D.: Πολλοί οργανωτές θα συμφωνούσαν μαζί σας. Άνθρωποι που έχουν δουλέψει στο παρελθόν στη Μονάδα Έκτακτης Ανάγκης [Civil Contingencies Unit] εδώ στη Βρετανία, άνθρωποι που έχουν δουλέψει στον τομέα της προετοιμασίας για μια πανδημία. Όχι μόνο οι καραντίνες δεν ήταν μέρος της προετοιμασίας για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας, αλλά αντενδείκνυνταν κιόλας! Κατά ένα μέρος, επειδή δεν υπάρχουν αρκετά στοιχεία που να αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητά τους, αλλά και επειδή υπήρχαν πολλά στοιχεία που έδειχναν πόσο κακές παράπλευρες απώλειες μπορούν να προκαλέσουν. Ήταν πραγματικά μια μεγάλη παρέκκλιση. Νομίζω ότι ο κόσμος αντέγραψε έναν νέο, αδοκίμαστο τρόπο, τον οποίο η Κίνα πρώτη έθεσε σε εφαρμογή.
J.J.: Πώς όμως φτάσαμε σε αυτό; Αυτό δεν διαπραγματεύεστε και στο βιβλίο σας; Δώστε μας, σας παρακαλώ, μια σύντομη εικόνα του πώς νομίζετε ότι καταλήξαμε στο σημείο που βρισκόμαστε σήμερα.
L.D.: Κατ’ αρχάς, επιτρέψτε μου να ξεκαθαρίσω ότι το θέμα του βιβλίου μου δεν είναι οι λόγοι που μας οδήγησαν στις καραντίνες ούτε καν οι καραντίνες καθεαυτές. Είναι όμως αδύνατον να αποφύγω να αναφερθώ σε αυτές, όταν εξετάζω τις μεθόδους που χρησιμοποιήθηκαν για να ‘πειστεί’ το κοινό να συμμορφωθεί με τους περιορισμούς της καραντίνας. Συνεπώς, στο βιβλίο περιλαμβάνεται και ένα παράρτημα με τον τίτλο «Γιατί δεν είναι αποτελεσματικές οι καραντίνες;», όπου οι απόψεις μου γύρω από αυτό το θέμα εκφράζονται ξεκάθαρα.
Το παράρτημα περιέχει επίσης παραπομπές στον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ), αλλά και βρετανικά σχέδια, στα οποία φαίνεται ότι η καραντίνα δεν ήταν αρχικά ένα ενδεχόμενο μέτρο. Δεν αποκλείεται να ήταν μια αντίδραση πανικού, μίμηση των κινεζικών μέτρων. Δεν μπορώ να μιλήσω με βεβαιότητα για κάτι περισσότερο από αυτό. Το βιβλίο μου αφορά κυρίως το πώς παρακινηθήκαμε, παρωθηθήκαμε και χειραγωγηθήκαμε να πειθαρχήσουμε στους περιορισμούς της καραντίνας και να συμφωνήσουμε με την αναγκαιότητά της, όπως και το πώς αυξήθηκε σταδιακά η ενδοτικότητά μας.
Η κατάσταση θυμίζει σπίτι που καίγεται. Θεωρώ ότι οι καραντίνες και τα υπόλοιπα μέτρα που ακολουθήσαμε είναι από τις πιο αυτοκαταστροφικές πράξεις στις οποίες θα μπορούσε να καταφύγει μια κοινωνία. Ήταν τρομερό να παρακολουθώ την εξέλιξή τους. Αλλά δεν μπορούμε να μάθουμε τι προκάλεσε τη φωτιά πριν αυτή σβήσει και κρυώσουν τα κάρβουνα. Έτσι, περιορίστηκα στο ‘πώς’ και άφησα το ‘γιατί’. Αυτό το μεγάλο ‘γιατί’ ανήκει στο πεδίο της ψυχολογίας.
Δεν έχω την οπτική ενός ψυχολόγου ή ενός συμπεριφοριστή. Προσεγγίζω το θέμα ως δημοσιογράφος και συγγραφέας, γιατί οι επιδημίες έρχονται και παρέρχονται αλλά η ανθρώπινη ψυχολογία παραμένει. Παρόλο που δεν γνωρίζω γιατί επιλέχθηκε η καραντίνα ως το καταλληλότερο μέτρο κατά της πανδημίας, ανησυχώ κυρίως για το ότι οι άνθρωποι μπορούν να πειστούν να ακολουθήσουν τέτοιου είδους δρακόντεια μέτρα και να φοβηθούν τόσο ώστε να τα δεχτούν σχεδόν χωρίς αντιδράσεις.
Είναι πολύ φυσικό να φοβόμαστε μια πανδημία όπως και το να μολυνθούμε. Η κυβέρνηση όμως μεγαλοποίησε υπερβολικά αυτήν τη φυσική ανθρώπινη αντίδραση και την επεξέτεινε. Εφόσον το έκαναν για τις καραντίνες, τι άλλο μπορεί να επακολουθήσει; Οι κοινωνίες μας πιθανότατα θα συγκρατήσουν στη συλλογική μνήμη τους αυτή την περίοδο – εκπαιδευτήκαμε στην υπακοή και στην αποδοχή της καραντίνας ως αποδεκτής και ήδη υλοποιημένης αντίδρασης. Μπορούμε να πάρουμε πολλά μαθήματα από αυτό.
Το ενδιαφέρον μου εστιάζεται στο εξής: Τι είναι αυτό που μας κάνει να κάνουμε αυτά που κάνουμε; Πιστεύω ότι αυτό το ερώτημα ήταν που με ώθησε να γράψω αυτό το βιβλίο. Κατά την άποψή μου, ο φόβος και όχι η πανδημία ήταν το πραγματικό διακύβευμα. Ο COVID θα εξελιχθεί σε άλλη μια ενδημική ασθένεια – αλλά ο φόβος θα παραμείνει μέσα μας, δυνητικά εκμεταλλεύσιμος ανά πάσα στιγμή.
J.J.: Το βιβλίο σας κυκλοφόρησε λίγο μετά την κυκλοφορία των πρώτων εμβολίων και είχατε σχολιάσει θετικά την εμφάνισή τους. Ταυτόχρονα όμως διατηρούσατε και ορισμένες επιφυλάξεις, αν δεν κάνω λάθος, παρατηρώντας ότι η ρητορική της κυβέρνησης σχετικά με τον εμβολιασμό των πολιτών ήταν ανάλογη των παρωθητικών μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν για τις καραντίνες. Φαντάζομαι ότι ο στόχος τους ήταν να μας οδηγήσουν στα εμβόλια, σωστά;
Επιτρέψτε μου να παρατηρήσω επίσης ότι όλα αυτά για τα οποία μιλήσατε εξελίχθηκαν όπως τα περιγράψατε. Οι παρατηρήσεις και οι υποθέσεις που κάνατε αποδεικνύονται, έναν χρόνο μετά, εξαιρετικά εύστοχες και ακριβείς. Συγχαρητήρια!
L.D.: Σας ευχαριστώ. Φροντίσαμε, τόσο εγώ όσο και όλη η εκδοτική ομάδα που ασχολήθηκε με αυτό το ζήτημα, να είμαστε όσο το δυνατόν πιο σχολαστικοί με την εξακρίβωση των γεγονότων. Προσπάθησα να διατηρήσω επιφυλακτική και μετριοπαθή στάση. Και σε κάθε περίπτωση έκανα τη διάκριση ανάμεσα στα γεγονότα και τις απόψεις που εκφράζονταν, τις δικές μου εικασίες και την οπτική των συνεντευξιαζόμενων. Ήμουν πολύ σαφής στον διαχωρισμό αυτών των πραγμάτων.
Όταν έγραφα το κεφάλαιο για τα εμβόλια… Για να είμαι ειλικρινής, είχα μια άσχημη αίσθηση σχετικά με αυτό. Όχι για το αν τα εμβόλια ήταν ασφαλή ή αποτελεσματικά – δεν με απασχόλησε αυτό το ζήτημα. Αυτό που με ανησύχησε ήταν το μεγάλο οπλοστάσιο εξαναγκαστικών και παρωθητικών μεθόδων που έβλεπα να μπαίνει σε εφαρμογή.
Για παράδειγμα, μιλούσαν για τους ανεμβολίαστους με τον ίδιο τρόπο που μιλούσαν για τους ασυμπτωματικούς φορείς, χρησιμοποιώντας έναν ιδιαίτερο τόνο και χαρακτηρισμούς, όπως ‘επιδημιολογικές βόμβες’, ‘όπλα’ και ‘βιοτρομοκράτες’. Αυτού του είδους η ορολογία αφαιρούσε την ανθρώπινη διάσταση από τα άτομα αυτά και τους μετέτρεπε στα μάτια του κοινού σε κίνδυνο, σε φορείς μόλυνσης.
Ενώ σε έναν φυσιολογικό πόλεμο υπάρχουν γεωπολιτικά σύνορα, στον πόλεμο με έναν ιό τα σύνορα είναι ο αέρας ανάμεσα στις επιδερμίδες μας. Έτσι, αυτό ήταν κάτι που ήδη με ανησυχούσε. Δυστυχώς, μάλλον αποδείχτηκε ότι είχα δίκιο. Μόλις σήμερα, ο επικεφαλής του τμήματος παρώθησης δημοσίευσε μια ανακοίνωση, όπου αναφέρεται στην επιτυχία των διάφορων μεθόδων που χρησιμοποιήθηκαν, σχολιάζοντας ότι τα οικονομικά κίνητρα που δόθηκαν στους ανθρώπους για να εμβολιαστούν ήταν μια μάλλον κακή ιδέα τελικά.
Αυτό ήταν προφανές από την αρχή, όχι μόνο σε μένα αλλά και σε πολλούς άλλους. Αν σκοπεύεις να κάνεις το εμβόλιο, δεν χρειάζεται να σου δώσουν και κάποιο χρηματικό ποσό. Θα το κάνεις ούτως ή άλλως. Αν δεν είσαι σίγουρος, ίσως πειστείς από την προοπτική του χρηματικού κέρδους. Σε αυτήν την περίπτωση όμως, ο εμβολιασμός είναι αποτέλεσμα οικονομικής παρώθησης. Και δεν πρόκειται να κάνεις τις επαναληπτικές δόσεις, παρά μόνο αν με πληρωθείς.
Υπάρχει και μια άλλη πτυχή σε αυτό: το οικονομικό κίνητρο δημιουργεί μια άλλη ομάδα πολιτών, οι οποίοι εξαρχής δεν είναι πεπεισμένοι ότι πρόκειται για κάτι καλό. Δεν θα τους πω ‘αντι-εμβολιαστές’ ούτε διστακτικούς – δεν μου αρέσει αυτή η ορολογία. Απλώς δεν είναι και τόσο σίγουροι και θα προτιμούσαν να περιμένουν λίγο πριν αποφασίσουν τι να κάνουν. Αλλά μετά σκέφτονται: «Γιατί να με πληρώσεις; Τι το ιδιαίτερο έχει αυτό το εμβόλιο και θα με πληρώσεις; Δεν με πλήρωσες για τις μαγουλάδες ούτε για τη διφθερίτιδα ούτε για τον τέτανο. Τώρα έχω πολλές αμφιβολίες».
Αυτό δημιουργεί μια μεσοπρόθεσμη και μακροπρόθεσμη καχυποψία [απέναντι στις κυβερνητικές προθέσεις]. Παρόμοια παράλογα κίνητρα δόθηκαν από πολλές κυβερνήσεις ανά τον κόσμο. Στην Ουάσιγκτον, για παράδειγμα, έδιναν δωρεάν τσιγάρα μαριχουάνας σε όσους εμβολιάζονταν. Στις ΗΠΑ γενικότερα κληρώνονταν βραβεία για πανεπιστημιακές σπουδές. Αυτό είναι ένα σημαντικό κίνητρο σε μια χώρα όπου η ανώτατη εκπαίδευση έχει εξαιρετικά μεγάλο κόστος.
Στη Βιέννη πρόσφεραν μια δωρεάν επίσκεψη σε πορνείο σε αυτούς που εμβολιάζονταν. Στη Βρετανία, έφεραν πρόβατα σε κέντρο εμβολιασμού παιδιών, για να τα χαϊδεύουν τα αγχωμένα παιδιά. Ό,τι νά ‘ναι. Μακράν χειρότεροι όμως και πολύ πιο ανησυχητικοί είναι οι έμμεσοι εξαναγκασμοί.
Σε ορισμένες χώρες, δεν μπορείς να δουλέψεις αν δεν έχεις εμβολιαστεί. Ούτε να χρησιμοποιήσεις τα ΜΜΜ ούτε να φας σε ένα εστιατόριο ούτε να πας σε μια συναυλία ή σε έναν αγώνα. Δημιουργείται λοιπόν ένας διαχωρισμός ανάμεσα στους ‘καθαρούς’ και τους ‘ακάθαρτους’, τους υπάκουους και τους απείθαρχους.
Όμως, το άκρον άωτο της παρώθησης ήταν τα Πιστοποιητικά Εμβολιασμού [ή Νόσησης], τα οποία βέβαια σε καμία περίπτωση δεν εγγυόνταν ότι ο κάτοχός τους δεν ήταν φορέας και δεν μπορούσε να μεταδώσει τη νόσο. Ήταν ένα μεγάλο ‘καρότο’.
Εδώ, οι εμβολιασμένοι βρίσκονται σε προνομιακή κατάσταση, που περιλαμβάνει και κάποιες ανταμοιβές και δωράκια. Οι ανεμβολίαστοι από την άλλη είναι οι ‘κακοί’ και περιθωριοποιούνται. Όταν η περιθωριοποίηση φτάνει στο σημείο να αποκλείει ανθρώπους ακόμα κι από την οικονομική ζωή, τότε αποτελεί την απόλυτη κύρωση.
Τώρα, οι χώρες καταργούν σταδιακά αυτά τα μέτρα, κάτι που ενισχύει την άποψη ότι επρόκειτο για μεθόδους της συμπεριφορικής ψυχολογίας. Η δική μου άποψη είναι ότι ήταν βρώμικα, ύπουλα και εκβιαστικά και ότι η στάση και η συμπεριφορά της κυβέρνησης απέναντι στους πολίτες ήταν εντελώς απαράδεκτη.
J.J.: Φοβάμαι όμως ότι δεν ανήκει οριστικά στο παρελθόν αυτή η κατάσταση, αλλά ότι είναι οι απαρχές ενός νέου κοινωνικού συστήματος, που είναι ήδη ενεργό στην Κίνα. Αν κάνεις κάτι λάθος, αν εκφράσεις μια λάθος σκέψη, δεν μπορείς να πάρεις το τρένο την επόμενη ημέρα. Έτσι έχουν τα πράγματα εκεί.
L.D.: Αυτός είναι ένας υπαρκτός κίνδυνος, αλλά πρέπει να διασταυρώνουμε τις πληροφορίες μας προσεκτικά και να κρίνουμε απροκατάληπτα. Μιλώντας για την ‘εκπαίδευση’ που λάβαμε στη διάρκεια της πανδημίας, εγώ διαπιστώνω ότι προγραμματίστηκα να αντιδρώ και να φοβάμαι τον απολυταρχισμό. Δεν μου αρέσει καθόλου.
Υποπτευθήκατε αμέσως την Κίνα. Τι κρύβουν; Μήπως τα πράγματα είναι χειρότερα απ’ όσο λένε; Και οι δύο βλέπουμε τα πράγματα με έναν υποκειμενικό τρόπο. Τα Πιστοποιητικά Εμβολιασμού μου φαίνονται ένα είδος κοινωνικού ευσήμου. Το ότι δεν το εγκρίνω, δεν σημαίνει ότι τα κοινωνικά εύσημα είναι απαραιτήτως κάτι κακό. Ωστόσο, ας είμαστε ρεαλιστές: στη Βρετανία η κυβέρνηση ανακοίνωσε πρόσφατα την πιλοτική χρήση μιας εφαρμογής κοινωνικής πίστωσης για την υγεία.
Αν κάνεις αυτά που πρέπει, όπως ίσως το να τρως τη ‘σωστή’ ποσότητα φρούτων και λαχανικών ή να τα αγοράζεις από το σουπερμάρκετ ή το να περπατάς αρκετά, τότε θα έχεις κάποιο είδος επιβράβευσης. Θα υπάρχουν επίσης κίνητρα για να επισκέπτεσαι τον γιατρό.
Όταν ακούω τέτοια πράγματα, αντιδρώ, δεν τα θέλω. Δεν θέλω η κυβέρνηση να μετρά τα βήματά μου ούτε να με επιβραβεύει για αυτά ούτε θέλω να ελέγχει αν πήγα να ελέγξω την υγεία μου. Αυτά τα ζητήματα αφορούν αποκλειστικά εμένα ως ενήλικο άτομο. Είμαι ένα υπεύθυνο άτομο και αποφασίζω εγώ για την υγεία μου.
Μια εφαρμογή για την υγεία συνδέεται άμεσα με την ψηφιακή ταυτότητα, η οποία ενδεχομένως θα καθορίζει το αν θα επιτρέπεται η είσοδός μας σε ορισμένους χώρους ή ακόμα και το αν θα μπορούμε να εργαστούμε. Πιστεύω ότι, ακόμα κι αν το θεωρούμε αυτό ένα καλό μέτρο, πρέπει να το εξετάσουμε αντικειμενικά, αναρωτώμενοι που μπορεί να οδηγήσει ή πόσο νόμιμο είναι.
Είναι δικαίωμά μας να αρνηθούμε κάτι τέτοιο αν δεν μας αρέσει, γιατί εν τέλει η κυβέρνηση υποτίθεται ότι εργάζεται για το καλό του λαού. Εμπιστευόμαστε την κυβέρνηση για να κάνει αυτά που εμείς ως κοινωνία θέλουμε. Αν η κυβέρνηση άρχιζε να εφαρμόζει πράγματα που δεν θέλουμε, θα έπρεπε να επιβάλλει από πάνω προς τα κάτω την πολιτική της, καταλύοντας τη δημοκρατία.
J.J.: Στο βιβλίο σας αναφέρετε πολλές φορές τον Έντουαρντ Μπέρναϋς [Edward Bernays], κάτι που με παρακίνησε να μελετήσω τη δουλειά του, ιδίως το βιβλίο του «Προπαγάνδα». Αυτά που έκανε ήταν πράγματι για το καλό της κοινωνίας ή, έστω, ήταν οι προθέσεις του αγαθές;
Παρακολουθούμε τη δημιουργία ενός νέου τρόπου προσέγγισης των ανθρώπων; Δεν πρόκειται μόνο για τις κυβερνητικές μεθόδους, νομίζω πως είναι ένα φαινόμενο πολύ πιο ευρύ: το πώς παρακινούνται οι άνθρωποι να κάνουν διάφορα πράγματα, πώς διαγκωνίζονται τα προϊόντα για την προσοχή των καταναλωτών, πώς προσπαθεί η μια εφαρμογή να ξεπεράσει την άλλη… Υπάρχει μια επιθετικότητα σε όλο αυτό.
Αναρωτιέμαι λοιπόν αν αυτό που έχουμε να αντιμετωπίσουμε είναι ένα είδος πολέμου, όπου η προπαγάνδα κατευθύνεται εναντίον μας. Τα πράγματα ήταν πολύ διαφορετικά παλιότερα, ακόμα και 150 χρόνια πριν, όταν οι πληροφορίες διακινούνταν με λιγότερη ευκολία, αμεσότητα και ταχύτητα.
L.D.: Έχετε δίκιο. Συμφωνώ μαζί σας ότι ζούμε μια κλιμάκωση της προπαγάνδας. Ο Μπέρναϋς θεωρείται ένας από τους πατέρες της προπαγάνδας. Είναι επίσης αυτός που εφηύρε τον όρο ‘δημόσιες σχέσεις’, όταν η λέξη ‘προπαγάνδα’ έπαψε να ακούγεται τόσο καλά. Όμως η προπαγάνδα απογειώθηκε την περίοδο του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου.
Αυτό που βλέπω να συμβαίνει τώρα είναι η εξέλιξη και εκλέπτυνση της δικής του δουλειάς. Βλέπω τους ανθρώπους να κυβερνιόμαστε από τα πάθη μας και τις παράλογες, ασυνείδητες επιλογές μας, όπως ακριβώς μας έχουν στο μυαλό τους οι πατερναλιστικοί, φιλελεύθεροι συμπεριφοριστές, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και η πολύ εμβριθής συμπεριφορική επιστήμη.
Είναι ένα πολεμικό πεδίο, όπου η μάχη δίνεται με τις πληροφορίες. Κάθε φορά που χρησιμοποιούμε τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, πρέπει να γνωρίζουμε ότι κάποιος προσπαθεί να μας πείσει για κάτι. Φυσικά δεν λέμε να μην τα χρησιμοποιείτε είτε για πληροφόρηση είτε για διασκέδαση. Αλλά να είστε πάντα συνειδητοί και προσεκτικοί. Να είστε σίγουροι τι θέλετε και για ποιον λόγο.
Εδώ ίσως κάποιος θελήσει να μου πει το «Δάσκαλε που δίδασκες…», γιατί είμαι κι εγώ εθισμένη λίγο στα διαδικτυακά παιχνίδια και σπαταλάω περισσότερο χρόνο απ’ όσο θα ήθελα σε αυτά. Ιδανικά όμως πρέπει η ενασχόλησή μας με το διαδίκτυο να είναι όσο το δυνατόν πιο συνειδητή. Γιατί είναι γεμάτο με διαφημιστές και κυβερνητικούς πράκτορες και ένα σωρό κακούς ηθοποιούς που προσπαθούν να μας πείσουν για το ένα και το άλλο, χειραγωγώντας μας διαρκώς.
J.J.: Ας μιλήσουμε λίγο περισσότερο για τα ΜΜΕ, γιατί θυμάμαι ότι αναφερθήκατε σε ένα τεράστιο χρηματικό ποσό που τους χορηγήθηκε προκειμένου να προωθήσουν τη θέση της κυβέρνησης σχετικά με την αντιμετώπιση της πανδημίας.
Στον Καναδά, τα ΜΜΕ πήραν 600 εκατομμύρια δολάρια. Αλλά δεν περιορίστηκαν να μεταδίδουν τις πληροφορίες που χρειαζόμαστε για να κάνουμε τις υποθέσεις μας και να βγάλουμε τα συμπεράσματά μας. Πήραν ένα πολύ πιο ενεργό ρόλο, λέγοντας απευθείας στον κόσμο τι να σκεφτεί.
L.D.: Μήπως ήταν ανέκαθεν έτσι και απλά εμείς δεν το καταλαβαίναμε; Δεν ξέρω. Κατά τη διάρκεια της πανδημίας είχα μεγάλη διαύγεια και αντιμετώπιζα πολύ αναλυτικά και κριτικά τον τρόπο των ΜΜΕ. Είναι βέβαιο ότι το έκαναν σε αυτή την περίπτωση. Δυστυχώς, όταν οι κυβερνήσεις προσφέρουν μεγάλες χορηγίες στα μέσα ενημέρωσης, δημιουργείται μια όχι και τόσο υγιής σχέση, όπου η κυβέρνηση είναι ο μεγαλύτερος διαφημιζόμενος σε εθνικό επίπεδο. Αυτού του είδους η εξάρτηση δεν είναι και τόσο καλή για την ελευθερία του Τύπου.
Δεν εννοώ ότι την επηρεάζει ή την περιορίζει απαραιτήτως. Υπάρχουν πολλοί παράγοντες που συλλειτουργούν, όπως ο εκδότης, ο ιδιοκτήτης, οι σχέσεις των πολιτικών δημοσιογράφων με τους πολιτικούς, οι προτιμήσεις τους κλπ. Και σε μια ταχύτατα εξελισσόμενη κατάσταση σαν την πανδημία, δεν υπάρχει πάντα αρκετός χρόνος ή διάθεση για να διασταυρώνονται επιμελώς όλες οι πληροφορίες. Όλα γίνονται πολύ γρήγορα σε μια αίθουσα σύνταξης.
Ο δημοσιογραφικός ακτιβισμός είναι επίσης ένα πρόβλημα. Οτιδήποτε έλεγε ο Τραμπ, για παράδειγμα, ήταν αυτομάτως λάθος και κακό. Αυτή η άποψη διαχεόταν άμεσα στο πολιτικό κατεστημένο, στα ΜΜΕ και στον κόσμο, που υιοθετούσαν αρνητική στάση απέναντι σε ό, τι προερχόταν από τον ‘κακό ξανθό άνθρωπο’. Μη όντας ιδιαίτερα πολιτικοποιημένη, δεν θεωρώ δεδομένη κανενός πολιτικού την ειλικρίνεια στη διάρκεια μιας πανδημίας.
Εγώ θέλω να ακούω όλες τις απόψεις. Αλλά τα περισσότερα ΜΜΕ ακολουθούσαν έντονα κομματική γραμμή, άρα οι διαφωνίες είχαν αντιπολιτευτικό χαρακτήρα. Δεν υπήρχαν ερωτήματα για τη φύση του πράγματος, όπως «Τι σημαίνει καραντίνα;», «Θα έπρεπε να μπούμε σε καραντίνα;», «Τι στοιχεία υπάρχουν;», «Πού έχει ήδη εφαρμοστεί;», αλλά κυρίως αντιδράσεις και κριτική των κυβερνητικών αποφάσεων: «Οι συντηρητικοί αποφάσισαν να κλείσουν τα πάντα τώρα, γιατί δεν το έκαναν νωρίτερα;», «Χρειάζονται πιο αυστηρά μέτρα» ή «Πρέπει να μείνουμε σε καραντίνα περισσότερο καιρό».
Η κριτική των κυβερνητικών μέτρων δεν έγινε ποτέ αντικειμενικά και ψύχραιμα. Επίσης, πολλοί δημοσιογράφοι δεν έχουν μαθηματικό μυαλό κι αυτό είναι επίσης ένα πρόβλημα. Ούτε εγώ έχω μαθηματικό μυαλό. Όταν χρειάζομαι βοήθεια σε αυτό τον τομέα, απευθύνομαι σε φίλους που είναι μαθηματικοί. Δυστυχώς όμως πολλοί δημοσιογράφοι δεν αντιμετωπίζουν τα πράγματα με επιστημονικό τρόπο.
J.J.: Όχι μόνο στερείται επιστημονικού χαρακτήρα η σύγχρονη δημοσιογραφία, αλλά υπάρχει κι ένα είδος ευπιστίας στη ρητορική των κυβερνήσεων – κάτι που αντιτίθεται μάλλον στην ιδανική δημοσιογραφία, η οποία πρέπει να δίνει προτεραιότητα στην αλήθεια.
L.D.: Συμφωνώ μαζί σας. Μοιάζει να είναι μια γενικευμένη τάση αυτό που περιγράφετε.
J.J.: Διαβάζοντας το βιβλίο σας, σκεφτόμουν την ιδέα της ενήμερης συναίνεσης σε σχέση με τις ιατρικές παρεμβάσεις, όπως π.χ. τα εμβόλια, που είναι ένα πρόσφατο και προφανές παράδειγμα. Είναι σημαντικό να γνωρίζει κανείς τους κινδύνους, πριν πάρει οποιαδήποτε απόφαση.
Αλλά η μέθοδος της παρώθησης παρακάμπτει την ενημέρωση, σωστά; Παρακινεί τους ανθρώπους να κάνουν κάτι ασυνείδητα. Η ενήμερη συναίνεση δεν υφίσταται καν.
L.D.: Πράγματι! Αυτή είναι η ουσία του πράγματος. Είναι κάτι που με ενοχλεί έντονα και αυτό γίνεται φανερό στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου. Πιστεύω ότι είναι απόλυτα λάθος να πληρώνουν οι πολίτες φόρους, οι οποίοι χρησιμοποιούνται για να χρηματοδοτούν επιστήμες και πρακτικές που διαμορφώνουν τη συμπεριφορά των πολιτών χωρίς οι ίδιοι να το γνωρίζουν. Πιστεύω ότι χρειάζεται οπωσδήποτε να γίνουν δημόσιες έρευνες στις χώρες που έχουν τμήματα συμπεριφορικής επιστήμης. Χρειάζεται μια δημόσια συζήτηση.
Στην πραγματικότητα, το 2011 στη Μεγάλη Βρετανία, αμέσως μετά την ίδρυση του τμήματος παρώθησης, έγιναν κάποιες προτάσεις και αιτήματα για δημόσιες συζητήσεις. Διότι μέχρι τότε πληρώναμε φόρους στην κυβέρνηση για να κάνει ορισμένα πράγματα, τα οποία γνωρίζαμε. Είχαμε αυτού του είδους τη συναλλαγή και επενδύαμε, υπό μια έννοια, στην εξουσία. Τους δίναμε την άδεια να θέτουν κανόνες επειδή τους είχαμε ψηφίσει για το συγκεκριμένο πολιτικό πρόγραμμα που είχαν δημοσιοποιήσει κατά την προεκλογική περίοδο.
Αλλά, αφ’ ης στιγμής η κυβέρνηση χρησιμοποιεί υποσυνείδητες μεθόδους για να επηρεάζει τη συμπεριφορά των πολιτών, η συναλλακτική σχέση αλλάζει. Ο πολίτης δεν είναι πια πολίτης, η ψήφος του χάνει την αξία της και ο ίδιος νιώθει εξαπατημένος. Η σχέση με την κυβέρνηση έχει αλλάξει. Συνεπώς, μπορούμε να πούμε ότι σίγουρα εμπλέκεται το ζήτημα της ενήμερης συναίνεσης, αλλά πάει πέρα από αυτό. Κατά τη γνώμη μου, πρόκειται για μια θεμελιωδώς αντιδημοκρατική κατάσταση.
Η δουλειά των πολιτικών είναι να προβάλλουν στο κοινό ένα σύνολο κοινωφελών ιδεών και προτάσεων και, εφόσον ψηφιστούν, να τις εφαρμόσουν. Όχι να ψηφιστούν πρώτα και κατόπιν να κλειστούν σ’ ένα δωμάτιο για να βρουν τις καλές τους ιδέες, που θα προσπαθήσουν να προωθήσουν με ύπουλα μέσα.
(Public Domain)
J.J.: Υπάρχουν επίσης πολλοί μη εκλεγμένοι πολιτικοί, που είναι μέρος του διοικητικού μηχανισμού για αρκετά χρόνια. Στις ΗΠΑ, το αποκαλούμε διοικητικό κράτος. Τα τελευταία χρόνια έχει γίνει φανερό πόσο κακό είναι να λαμβάνονται αποφάσεις χωρίς ευρεία δημόσια συμμετοχή.
Συχνή δικαιολογία είναι η ανάγκη για ταχύτητα, η οποία απαιτείται σε ορισμένες περιστάσεις. Πολλές φορές όμως οι βιαστικές αποφάσεις είναι κακές αποφάσεις, στις οποίες μάλιστα εμμένουμε παρά τις αντενδείξεις. Υπάρχει λογική σε αυτό; Ή μήπως πρόκειται για κάτι το προαποφασισμένο, που φιλοδοξεί να καθιερωθεί εφεξής;
L.D.: Δεν είμαι απολύτως σίγουρη για τις αποφάσεις που πρέπει να ληφθούν άμεσα. Ο κορωνοϊός και η πανδημία είναι γνωστοί κίνδυνοι, καταχωρημένοι ως εθνικοί κίνδυνοι στο Ηνωμένο Βασίλειο. Έτσι θα γίνει και στις ΗΠΑ και μάλλον σε όλες τις χώρες του κόσμου. Επρόκειτο για γνωστούς κινδύνους και υπήρχαν πλάνα αντιμετώπισης μιας πανδημίας. Η παράκαμψη των προδιαγεγραμμένων σχεδίων με τόσο ριζικό και ακραίο τρόπο ήταν ιδιαίτερα επικίνδυνη. Γι’ αυτό τον λόγο ακριβώς δεν θα έπρεπε να λαμβάνονται τέτοιου είδους αποφάσεις όταν είμαστε ήδη στο μάτι του κυκλώνα και γι’ αυτό τον λόγο υπάρχουν τα πλάνα για την αντιμετώπιση μιας πανδημίας.
Υπάρχει κυριολεκτικά ένας οδηγός για το τι πρέπει να γίνεται, παρόλο που ορισμένες λεπτομέρειες διαφέρουν. Σίγουρα είναι εξαιρετικά επικίνδυνο να επιτρέπεται σε μη εκλεγμένους γραφειοκράτες της υγείας – ή ψυχοκράτες, όπως τους αποκαλώ στο βιβλίο – να εμπλέκονται παρασκηνιακά στη λήψη τόσο κρίσιμων αποφάσεων.
Ξεκίνησε να συμβαίνει σχεδόν ταυτόχρονα στις ΗΠΑ και στη Μεγάλη Βρετανία, γιατί εσείς είχατε τον Κας Σάνσταϊν [Cass Sunstein, γεν. 1954], συγγραφέα του βιβλίου «Παρώθηση» [«Nudge», 2008] στη διαχείριση του Γραφείου Πληροφοριών και Ρυθμιστικών Υποθέσεων, κατά την προεδρία του Ομπάμα.
«Παρώθηση», των Κας Σάνσταϊν και Ρίτσαρντ Τάλερ (2008)
Η ακόλουθη ιστορία αποκαλύπτει ξεκάθαρα τον τρόπο σκέψης του: Μερικά χρόνια πριν, έγραψε ένα δοκίμιο με τίτλο «Θεωρίες συνωμοσίας» [«Conspiracy Theories»]. Μια από τις συστάσεις του, προκειμένου να καταπολεμηθούν οι κίνδυνοι από τις θεωρίες συνωμοσίας, ήταν να μπουν κυβερνητικοί μυστικοί πράκτορες στα chat room για να διαλύουν τις θεωρίες συνωμοσίας που διακινούνταν ή δημιουργούνταν εκεί.
Αυτός ακριβώς είναι ο τρόπος σκέψης των συμπεριφοριστών. Ότι για να διαλυθούν οι θεωρίες συνωμοσίας πρέπει να εισχωρήσουν μυστικοί πράκτορες στα chat room και να τις διαλύσουν. Στη Βρετανία, αντίστοιχα, έχουμε τη μονάδα έρευνας, πληροφόρησης και επικοινωνίας, η οποία συνεργάζεται με μικρότερες τοπικές οργανώσεις για να επηρεάζουν και να αλλάζουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων. Οι τελευταίες δεν γνωρίζουν καν ότι εργάζονται για την κυβέρνηση.
Για το βιβλίο μου, πήρα συνέντευξη από κάποιον που δούλευε για μια από αυτές τις μικρές οργανώσεις, ο οποίος, ανώνυμα, περιέγραψε πώς προετοίμαζαν τα προπαγανδιστικά κείμενα. Αυτή η ύπουλη, παρασκηνιακή δουλειά πραγματικά γίνεται. Κάποιοι πιστεύουν ότι χρειάζεται κι αυτή, αλλά όπως και να το κάνεις είναι μια απάτη.
Κατά τη γνώμη μου, ο καλύτερος τρόπος να πειστούν οι πολίτες να εμβολιαστούν είναι η σωστή πληροφόρηση, ώστε να μπορέσουν να αποφασίσουν μόνοι τους. Ο καλύτερος τρόπος για να διαλυθούν οι θεωρίες συνωμοσίας είναι η αποφυγή της μυστικότητας και των κρυφών τρόπων τους. Δώστε στους πολίτες όλες τις πληροφορίες και αφήστε τους να πάρουν τις αποφάσεις τους. Επιτρέψτε τον ελεύθερο, ανοικτό διάλογο.
J.J.: Αυτό είναι πολύ σημαντικό. Αυτή τη στιγμή έχουμε τον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο. Η Ρωσία εισέβαλλε στην Ουκρανία και, απ’ όσο γνωρίζω, είναι πρώτη στην παραπληροφόρηση. Παράλληλα, και οι περισσότερες δυτικές ειδήσεις μού φαίνονται σαν προπαγάνδα. Αυτό όμως είναι κάτι αναμενόμενο εν καιρώ πολέμου, δηλαδή είναι μέρος ενός πολέμου.
Παρακολουθώντας τα γεγονότα, σκέφτομαι ότι είναι πολύ δύσκολο να καταλάβει κανείς τι πραγματικά συμβαίνει, αν δεν γνωρίζει πολύ καλά τις πληροφορίες. Μερικοί ισχυρίζονται ότι επίτηδες μας πουλάνε παραμύθια, μας κρατούν σε άγνοια και σε εγρήγορση.
Αναρωτιέμαι αν πρόκειται μόνο για μια κατάσταση πανταχού παρούσας, κλιμακούμενης πολεμικής προπαγάνδας. Αναφέρθηκα προ ολίγου σε αυτό. Η ανταλλαγή επιθετικών μηνυμάτων είναι κάτι πολύ σοβαρό, κάτι που κάνει τους ανθρώπους ετοιμοπόλεμους και θα μπορούσε να γίνεται για πολλούς και διάφορους λόγους.
L.D.: Έχετε δίκιο. Η Ρωσία, η χώρα των μεγάλων σκακιστών, κάνει προπαγάνδα υψηλού επιπέδου. Φυσικά είναι αφέλεια να πιστεύει κανείς ότι προπαγάνδα κάνει μόνο η μια πλευρά. Κάποιος μου είπε σήμερα ότι στη Δύση δεν έχουμε κάνει καθόλου προπαγάνδα για την Ουκρανία. Του απάντησα ότι διαφωνώ. Θυμηθείτε το Φάντασμα του Κιέβου, στην αρχή. Τι θαυμάσια ιστορία και ο τίτλος θυμίζει γοτθικό παραμύθι. Παραήταν όμως καλό για να είναι αληθινό.
Εξίσου αναληθής ήταν και η ιστορία για τους 13 φρουρούς του Νησιού του Φιδιού. Το RT μετέδωσε σωστά την είδηση και το λέω αυτό χωρίς να είμαι υπέρ της Ρωσίας ή του Πούτιν ή του συγκεκριμένου καναλιού. Αυτό που θέλω να πω είναι ότι η προπαγάνδα είναι αμφίπλευρη και εμείς οι πολίτες είμαστε έρμαιά της.
Εξαιτίας του COVID, πολλοί άνθρωποι διάλεξαν να ‘πάρουν το κόκκινο χάπι’1 και έχουν συνειδητοποιήσει την προπαγάνδα, τις τεχνικές της συμπεριφορικής επιστήμης και το πώς χειραγωγούνται μέσω των συναισθημάτων τους, ιδίως του φόβου. Αυτό δημιουργεί επιφύλαξη, γιατί δεν μπορεί κανείς να γνωρίζει τι είναι αλήθεια και τι όχι. Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να τηρούμε μια μετρημένη στάση.
Χθες το βράδυ παρακολούθησα το ντοκυμαντέρ «Winter on Fire» και απόψε σκοπεύω να δω το «Ukraine on Fire», το οποίο έχει λογοκριθεί και απαγορευτεί. Αυτό έχει εξάψει το ενδιαφέρον μου, ίσως λόγω του ‘φαινομένου Στρέιζαντ’2!
Προσπαθώ να ενημερώνομαι από διάφορες πηγές και να διαμορφώνω τη δική μου άποψη. Ο συναισθηματισμός των βρετανικών ΜΜΕ με στενοχωρεί πολύ. Φυσικά ο θάνατος, ο πόλεμος και η καταστροφή είναι πράγματα που κι από μόνα τους προκαλούν συναισθηματικές αντιδράσεις. Ο τρόπος όμως αναμετάδοσής τους και η έλλειψη βαθύτερων γεωπολιτικών αναλύσεων είναι τρομερά απογοητευτικά.
Αντ’ αυτών, τα κανάλια προτιμούν συνεντεύξεις παιδιών που εγκαταλείπουν την Ουκρανία, φορτίζοντας με ακόμα περισσότερο συναίσθημα τα ρεπορτάζ. Με αυτό τον τρόπο, ‘παίζουν’ με την καρδιά μας, χωρίς να μας προσφέρουν ουσιαστική και αμερόληπτη πληροφόρηση, όπως θα έπρεπε. Είναι δύσκολο – δεν έχω μια έτοιμη απάντηση, αλλά πιστεύω ότι πρέπει να γίνουν ριζικές αλλαγές στα ΜΜΕ.
J.J.: Είναι πολύ δύσκολο. Οι ανταποκριτές μας στην Ουκρανία μιλούν για 1,5 εκατ. Ουκρανούς πρόσφυγες στην Πολωνία, αλλά υπάρχουν πολλοί ακόμα. Το είδαμε, ξέρουμε ότι είναι αλήθεια. Εννοώ ότι υπάρχει μια αλήθεια, η Ρωσία είναι η επιτιθέμενη χώρα, πέρα από τα αίτια.
Βλέπω όμως ότι ορισμένοι έχουν μια σχεδόν αντανακλαστική αντίδραση, του τύπου «αν τα κυρίαρχα μέσα, γνωστά για την προπαγανδιστική λειτουργία τους εδώ και χρόνια, μας λένε έτσι, τότε μάλλον το αντίθετο θα ισχύει».
«Και ίσως η αντίδραση του Πούτιν να είναι δικαιολογημένη, ποιος ξέρει, αφού σε τέτοιο κόσμο ζούμε, έτσι δεν είναι;» Δυστυχώς, τα ΜΜΕ έχουν πάψει να αναζητούν την αλήθεια και υπηρετούν πια διάφορα συμφέροντα. Αυτό με προβληματίζει έντονα.
L.D.: Κι εμένα το ίδιο. Προειδοποιώ γι’ αυτό στο τέλος του βιβλίου μου: η χειραγώγηση των ανθρώπων μέσω των συναισθημάτων τους, θα τους κάνει τελικά να χάσουν την εμπιστοσύνη τους στο σύστημα της Δημόσιας Υγείας και στις κυβερνήσεις. Είναι λάθος εκ μέρους τους να υποθάλπουν και να χρησιμοποιούν τον φόβο ως κινητήρια δύναμη. Επιπλέον, η παραπληροφόρηση, ο έλεγχος των πληροφοριών και η προπαγάνδα έχουν δημιουργήσει ένα κλίμα δυσπιστίας.
Γι’ αυτό λέω ότι οι άνθρωποι ‘πήραν το κόκκινο χάπι’ με τον COVID, ξυπνώντας από τη νάρκη τους. Αλλά πρέπει να προσέχουμε να μην πάμε στο άλλο άκρο. Δεν θέλω να θεωρώ δεδομένο πως οτιδήποτε λέγεται για τη δημόσια υγεία από την κυβέρνηση και τα ΜΜΕ είναι λάθος. Γνωρίζουμε όμως πια ότι κάποιες φορές είναι όντως λάθος.
Η διασταύρωση των πληροφοριών, η πολυφωνία, η ποικιλία στις πηγές μας είναι ουσιώδεις στην αναζήτηση της αλήθειας. Όσον αφορά τον Ρωσο-Ουκρανικό πόλεμο, φυσικά και η Ρωσία είναι η επιτιθέμενη χώρα. Έχουν εισβάλλει στην Ουκρανία, καταστρέφοντας τις πόλεις της και σκοτώνοντας τους ανθρώπους της. Είναι σαφές ότι αυτό είναι λάθος. Ωστόσο, η προπαγάνδα προέρχεται και από τις δύο πλευρές.
Όπως είπατε και πριν, είναι κάτι που γίνεται στη διάρκεια ενός πολέμου. Το ότι το γνωρίζουμε αυτό, δε μας βοηθά να κατανοήσουμε ευκολότερα την κατάσταση.
(stock.adobe.com)
J.J.: Στο βιβλίο σας, το κεφάλαιο «Η λίστα καταναγκασμών του Μπίντερμαν», όπου παρουσιάζετε όλες τις μεθόδους και τις τακτικές, μου φάνηκε ιδιαιτέρως διαφωτιστικό. Διαβάζοντάς το μπορούσα να αναγνωρίσω αυτό που συνέβαινε και στην πραγματικότητα – σχεδόν όλες οι μέθοδοι που περιγράφετε χρησιμοποιήθηκαν στη διάρκεια της πανδημίας.
Κάτι άλλο που μου κίνησε το ενδιαφέρον ήταν η θέση σας ότι αυτοί οι τρόποι εξελίσσονται σε ένα είδος θρησκείας. Η σύνδεση που κάνατε μου φάνηκε συναρπαστική. Ήταν κάτι που είχατε ήδη παρατηρήσει και τώρα το είδατε να εμφανίζεται; Πώς κάνατε αυτή τη σύνδεση;
L.D.: Πιστεύω πως οφείλεται στην άμεση και ενστικτώδη αντίδραση που είχα στην αρχή της πανδημίας. Έμοιαζε σαν οι περισσότεροι άνθρωποι να είχαν μπει σε έναν ψεύτικο κόσμο, απ’ τον οποίο εγώ ήμουν έξω. Σαν να είχαν όλοι προσχωρήσει σε μια μυστική αίρεση, απ’ την οποία είχα εξαιρεθεί. Όσον αφορά το κεφάλαιο «Η λίστα καταναγκασμών του Μπίντερμαν», αυτό προέκυψε μετά από την ανάκριση των Αμερικανών αιχμαλώτων πολέμου στην Κορέα. Με αυτό δεν υπαινίσσομαι ότι οι κυβερνήσεις χρησιμοποιούν επί τούτου τις καραντίνες ως βασανιστήρια.
Ήθελα όμως να δείξω ότι υπάρχουν πολλές μέθοδοι που προκαλούν αποπροσανατολισμό, διανοητική αστάθεια και φόβο. Αυτό διαπραγματεύεται το εν λόγω κεφάλαιο. Σχετικά με τις αιρέσεις, ο Ουίλιαμ Σάργκαντ είχε πει ότι ο ιερέας, ο αστυνομικός και ο πολιτικός μπορούν να διδάξουν πολλά ο ένας στον άλλον. Πιστεύω ότι υπάρχει ένα είδος ηγέτη που αρέσκεται σε παρόμοιες, θρησκευτικού τύπου τακτικές.
Πραγματικά, σε πολλές περιστάσεις η διαχείριση της πανδημίας έδινε την εντύπωση μιας θρησκευτικού τύπου καθοδήγησης. Δεν υπονοώ ούτε κατά διάνοια ότι ο Μπόρις Τζόνσον ηγείται μιας αίρεσης ούτε ότι προσπαθεί να λειτουργήσει σαν θρησκευτικός ηγέτης. Δεν ήταν όμως μόνος του. Υπήρχαν και οι δημόσιοι σύμβουλοι υγείας. Οι αιωρούμενες απειλές ότι όποιος εγκαταλείψει την ομάδα θα αντιμετωπίσει συμφορές. Ότι αν παραβούμε τους κανόνες, αυτό θα συνεχιστεί για πάντα. Ότι αν σταματήσουμε την καραντίνα, θα πέσει ο ουρανός στο κεφάλι μας… Πολλά από αυτά χρησίμευαν για να μας δημιουργούν την ψευδαίσθηση ότι ελέγχουν την κατάσταση. Όμως όσες φορές μας προειδοποίησαν για κάτι, αυτό ποτέ δεν συνέβη.
Όλα αυτά χώριζαν τους ανθρώπους. Όχι εσκεμμένα, δεν λέω ότι υπήρχε κάποιο κυβερνητικό σχέδιο αποσταθεροποίησης και απομόνωσης των ανθρώπων, ώστε να στηριζόμαστε περισσότερο επάνω τους. Ήταν όμως μια αναπόφευκτη συνέπεια της καραντίνας. Χάσαμε την κοινωνική μας διάσταση και η μοναδική επαφή με τους άλλους γινόταν μέσω των υπολογιστών, αντί να συναντιόμαστε πραγματικά έξω ή στο σπίτι.
Ήταν μια πολύ μοναχική περίοδος, με έντονη την παρουσία των μέσων ενημέρωσης και κοινωνικής δικτύωσης. Ναι, πιστεύω ότι υπάρχουν ομοιότητες με τις μεθόδους των αιρεσιαρχών – ίσως όμως να προέκυψαν ακούσια.
J.J.: Όλον αυτό τον καιρό παρακολουθούσα πώς οι ζωές των ανθρώπων επηρεάστηκαν από την πανδημία. Τόσοι άνθρωποι που ζούσαν απόλυτα φυσιολογικές, συνηθισμένες ζωές μέχρι που μια μέρα κάτι συμβαίνει και, όπως το θέσατε προηγουμένως, παίρνουν το κόκκινο χάπι.
Όπως συνέβη στην περίπτωση μιας γυναίκας που έχασε τον σύζυγό της από τροχαίο. Ήταν στον Καναδά, εν μέσω καραντίνας, και η κυβέρνηση της απαγόρευσε να του κάνει κανονική κηδεία. Αυτό είναι κάτι που δεν μπορεί να ξεπεράσει και να συγχωρήσει στην κυβέρνηση, παρόλο που οι συνθήκες το δικαιολογούσαν ως μέτρο. Φυσικά τώρα γνωρίζουμε πως τα πράγματα δεν είναι ακριβώς έτσι, αλλά ούτως ή άλλως είναι ένα αμφιλεγόμενο μέτρο.
L.D.: Ναι, πρόκειται για ένα βασικό ανθρώπινο δικαίωμα. Με τον ένα ή τον άλλο τρόπο, τα κυβερνητικά μέτρα για την πανδημία επηρέασαν όλα τα βασικά ανθρώπινα δικαιώματα – τη γέννηση, τον γάμο και τον θάνατο. Τα σχέδια για την πανδημία δεν αποκαλύπτουν τον βαθμό και τους διάφορους τρόπους παρέμβασης που δέχτηκαν τελικά αυτά τα γεγονότα ούτε τα βαθιά τραύματα που προκλήθηκαν. Ένα ζευγάρι πρέπει να είναι μαζί στη γέννηση του παιδιού τους και πρέπει να μπορούμε να κάνουμε τον αποχαιρετισμό μας με μια κηδεία. Είναι βασικές ανθρώπινες ανάγκες.
Ένας από τους ανθρώπους με τους οποίους μίλησα για το βιβλίο ήταν η καθηγήτρια Λούσυ Ήστχοουπ, που εργάζεται εδώ και πολλά χρόνια στον τομέα σχεδιασμού για τις καταστροφές και την ανάνηψη από αυτές. Μου είπε ότι το τραύμα που δημιουργείται σε παρόμοιες καταστάσεις είναι χρόνιο και μένει μέσα μας για πάρα πολύ καιρό. Ένας από τους λόγους που χρησιμοποιείται εξοπλισμός ατομικής προστασίας κατά τη διάρκεια μιας πανδημίας είναι ότι, εκτός από την προστασία που προσφέρει σε γιατρούς και νοσηλευτικό προσωπικό που έρχεται σε συνεχή επαφή με ασθενείς, προσφέρει τη δυνατότητα στους οικείους των ασθενών να βρίσκονται κοντά τους και να τους συμπαραστέκονται.
Να τους κρατούν το χέρι όταν πεθαίνουν και να μπορούν να παρίστανται στην κηδεία τους για να βλέπουν και να αποχαιρετούν το σώμα τους. Το να απαγορεύεις στους ανθρώπους να κάνουν αυτά τα στοιχειώδη αλλά απολύτως απαραίτητα πράγματα είναι τραγικό.
Εδώ στη Βρετανία κυκλοφόρησε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένα βίντεο από ρεπορτάζ του CCTV που έγινε viral. Έδειχνε μια κηδεία και πώς κάθονταν οι άνθρωποι σε μεγάλες αποστάσεις ο ένας από τον άλλον. Ήταν πραγματικά θλιβερό να τους βλέπεις να κάθονται έτσι, τόσο μακριά ο ένας από τον άλλον, γιατί όσοι έχουμε πάει σε κηδείες ξέρουμε πώς οι άνθρωποι σε τέτοιες περιστάσεις αναζητούν ενστικτωδώς την εγγύτητα. Όταν οι δυο ενήλικοι γιοι της γυναίκας που έχασε τον άντρα της πήγαν κοντά της και την αγκάλιασαν, ο υπεύθυνος της κηδείας σταμάτησε την τελετή και τους ζήτησε να επιστρέψουν στις θέσεις τους.
Αυτό είναι το πείραμα Μίλγκραμ – ο υπεύθυνος πειθάρχησε στις άνωθεν εντολές και ακολούθησε τους κανόνες. Ίσως δεν θα έπρεπε. Ίσως θα έπρεπε να είχε δώσει προτεραιότητα στην ανθρώπινη επαφή και θλίψη. Νομίζω ότι μέσα στα επόμενα χρόνια πολλοί άνθρωποι θα χρειαστεί να δουλέψουν με ανάλογα τραύματα βαθιά μέσα τους – με το ότι δεν μπόρεσαν να είναι με τους αγαπημένους τους όταν αυτοί έφευγαν από τη ζωή ή με το ότι δεν τους αποχαιρέτησαν με την κατάλληλη τελετή.
Όπως και οι γυναίκες που είχαν δύσκολο τοκετό και δεν μπορούσαν να έχουν τη συμπαράσταση του συζύγου τους και μετά υπέφεραν από μεταγεννητική κατάθλιψη. Θα υπάρξουν πολλές τέτοιες μικρές αλλά επικών διαστάσεων για τους πρωταγωνιστές τους ιστορίες. Οι απώλειες δεν περιορίζονται σε αυτούς που έχασαν τη ζωή τους από τον COVID. Απώλειες υπήρξαν σε πολλά επίπεδα, απώλειες που θα μπορούσαμε να είχαμε αποφύγει.
J.J.: Λώρα, στο βιβλίο σας αναφέρετε κι ένα άλλο πολύ σημαντικό βιβλίο, το «They Thought They Were Free: The Germans, 1933-45» [«Νόμιζαν πως ήταν ελεύθεροι: οι Γερμανοί, 1933-45», του Μίλτον Μάγιερ]. Δεν ξέρω πολλούς που το έχουν διαβάσει. Είναι πολύ ενδιαφέρουσα η επιλογή σας, γιατί ο συγγραφέας κάνει μια πραγματική προσπάθεια να κατανοήσει και να εμβαθύνει στο φαινόμενο του ναζισμού.
Ήταν κάποιος που πήγε τόσο στη ναζιστική όσο και στη μεταπολεμική Γερμανία και πήρε πολλές συνεντεύξεις από απλούς ανθρώπους, προκειμένου να μπορέσει να καταλάβει πώς σκέφτονταν ξεκινώντας τον πόλεμο. Μπόρεσε επίσης να κρατήσει μια απροκατάληπτη στάση και αυτό αποτυπώνεται στο βιβλίο του. Πώς αποφασίσατε να το συμπεριλάβετε στο δικό σας έργο;
«Νόμιζαν πως ήταν ελεύθεροι: οι Γερμανοί, 1933-45», του Μίλτον Μάγιερ
L.D.: Υπάρχει μια πολύ συγκινητική παράθεση ενός Γερμανού καθηγητή, που περιγράφει τον αδιόρατο τρόπο με τον οποίο συμβαίνουν οι αλλαγές σε μια κοινωνία, χωρίς να τις παρατηρεί κανείς. Τις παρομοιάζει με το μεγάλωμα του καλαμποκιού στο χωράφι. Το καλαμπόκι μεγαλώνει μέρα με τη μέρα χωρίς να το παρατηρούμε, μέχρι που έχει ξεπεράσει τα κεφάλια μας.
Υπήρξαν φορές την τελευταία διετία που ένιωσα απόγνωση για την κατάντια της ανθρωπότητας, βλέποντας πόσο έχει χαθεί η ανθρωπιά και η συμπόνια και ότι κυριαρχούν ο παραλογισμός, οι άνευ νοήματος κανόνες και η ψευδαίσθηση του ελέγχου. Και όπως ανέφερα και πριν, το σημαντικότερο κίνητρό μου για τη συγγραφή αυτού του βιβλίου ήταν η διερεύνηση του ερωτήματος «τι είναι αυτό που μας παρακινεί να κάνουμε αυτά που κάνουμε;», ο ανθρώπινος ψυχολογικός παράγοντας.
Υπάρχει η ιδέα των κυκλικών περιόδων, ότι τα πράγματα επαναλαμβάνονται ανά τακτές περιόδους στις κοινωνίες. Πότε φτάσαμε στο σημείο όπου το καλαμπόκι έχει ξεπεράσει τα κεφάλια μας; Αν μιλάμε για τον COVID, νομίζω ότι έφτασε τα όριά του. Δεν ξεπέρασε τα κεφάλια μας ακόμα, αλλά ίσως μας έφτασε μέχρι το στήθος.
Τα πράγματα θα μπορούσε να είχαν εξελιχθεί και χειρότερα. Ευτυχώς η μετάλλαξη Όμικρον είχε ηπιότερα συμπτώματα, ενώ ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού εμβολιάστηκε, κάτι που περιόρισε σε ένα βαθμό την αύξηση του αριθμού των βαριά νοσούντων. Εκτός αυτού, στη Βρετανία είχαμε και το πολιτικό σκάνδαλο του Partygate3, που προκάλεσε τη μήνιν πολλών πολιτών κατά της κυβέρνησης.
Δεν μπορώ να πω πόσο χειρότερα θα ήταν τα πράγματα αν είχε γίνει ο εμβολιασμός υποχρεωτικός και αν είχαν αρχίσει να εκδίδονται διαβατήρια εμβολιασμένων πολιτών, αν είχαν κάνει την εμφάνισή τους φαινόμενα αποανθρωποποίησης και στιγματισμού ενός μέρους της κοινωνίας ως ‘ακάθαρτου’ και ‘ανυπάκουου’ βάσει της (έλλειψης) πειθαρχίας του σε αυτά τα μέτρα. Υπήρξαν κάποια δημοσιεύματα που μιλούσαν για το πώς ‘οι ανεμβολίαστοι δεν ζουν όπως εμείς’. Δεν μπορούσα να το πιστέψω ότι διάβαζα τέτοια πράγματα εν έτει 2022, μετά από όσα έχουμε μάθει από άλλες κοινωνίες.
Αυτοί είναι οι λόγοι που συμπεριέλαβα τη παράθεση του Γερμανού καθηγητή, γιατί τα πράγματα τείνουν να επανεμφανίζονται στις ανθρώπινες κοινωνίες και συμπεριφορές. Λίγο πριν ξεκινήσει η συνέντευξή μας, αναφέρατε ότι στη Νέα Υόρκη τα παιδιά ακόμα φορούν μάσκες στο σχολείο. Μου φάνηκε εξαιρετικά λυπηρό να συμβαίνει αυτό, ιδίως την ώρα της εκπαίδευσης, όταν το πρόσωπο, οι εκφράσεις του και η επικοινωνία παίζουν εξέχοντα ρόλο.
Επίσης είναι εντελώς παράλογο να επιβάλλεται η χρήση της μάσκας στην πιο ακατάλληλη κατηγορία ανθρώπων – πώς μπορούμε να περιμένουμε από ένα παιδί να φροντίζει σωστά και να φορά σωστά τη μάσκα του, να τη διατηρεί καθαρή σύμφωνα με τις υγειονομικές υποδείξεις; Είναι ένα απολύτως παράλογο και ανάρμοστο μέτρο, όσον αφορά τα παιδιά.
Αλλά τα λογικά επιχειρήματα δεν έχουν αποτέλεσμα σε αυτή την περίπτωση. Είναι σαν να προσπαθούσαμε να εξηγήσουμε στους Μάγιας ότι δεν χρειάζεται να ρίχνουν τα παιδιά μέσα στις τσενότες4 για να έρθουν οι θεοί της βροχής. Ανά την ιστορία, οι άνθρωποι πάντα θυσίαζαν τα παιδιά για πολλούς και διάφορους μη επιστημονικούς λόγους. Κάπως έτσι βλέπω και την υποχρεωτική χρήση της μάσκας από τα παιδιά σήμερα: σαν ένα είδος θυσίας.
Ίσως ενοχληθούν αρκετοί στις ΗΠΑ με αυτό, καθώς σε σας η χρήση της μάσκας είναι ακόμα εκτεταμένη, αλλά πραγματικά πιστεύω ότι είναι ένα σκληρό για τα παιδιά μέτρο. Θα επηρεάσει τη μαθησιακή διαδικασία και την κοινωνικοποίησή τους. Είναι άσχημο. Τι μαθαίνουν για τον κόσμο; Ότι όλοι κυκλοφορούν με ακάλυπτα πρόσωπα, εκτός από αυτά;
J.J.: Θίγετε ένα σημαντικό για την κοινωνία σημείο. Όπως το καταλαβαίνω, θεωρείται ότι είναι αναγκαίο να ερευνηθεί η χρήση των συμπεριφορικών μεθόδων. Στη Νέα Υόρκη ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού φορά ακόμα μάσκα, ακόμα και σε εξωτερικούς χώρους. Πιστεύουν ότι είναι κάτι καλό, ότι τους βοηθά.
Αλλά, απ’ όσα διάβασα σχετικά με τις μάσκες, δεν υπάρχει κανένα σημαντικό όφελος. Είναι όμως και πολύ δύσκολο να πείσεις τους ανθρώπους να παραδεχτούν ότι ‘την πάτησαν’ – μου διαφεύγει δυστυχώς ποιος το είπε αυτό. Είναι πιο εύκολο να τους κοροϊδέψεις παρά να τους αποδείξεις ότι πιάστηκαν κορόιδα ή ότι έκαναν λάθος. Ιδίως όταν έχουν παρασυρθεί ενθουσιωδώς, προσθέτω εγώ.
Το βρίσκω έντονα ανησυχητικό, γιατί έχω δει ανθρώπους συγκεντρωμένους μπροστά από το Δημαρχείο της Νέας Υόρκης, να υποστηρίζουν τραγουδώντας ότι κάθε άνθρωπος θα έπρεπε να φορά μάσκα. Επειδή φοβούνται έχουν σχηματίσει την πεποίθηση ότι όλοι πρέπει να κυκλοφορούμε με μάσκα.
Νιώθουν ότι απειλούνται και αναρωτιούνται πώς μπορούν να προχωρήσουν ως κοινωνία. Έχω την αίσθηση ότι κάτι ‘έσπασε’ εδώ αλλά δεν έχω ιδέα ούτε για το τι ακριβώς είναι ούτε για το πώς μπορεί να διορθωθεί.
L.D.: Συμφωνώ μαζί σας. Τα δυο τελευταία χρόνια μας συνέβη κάτι πολύ αφύσικο. Ενώ είμαστε κοινωνικό είδος, παρεμποδίστηκε η κοινωνικότητα και η ανθρώπινη επαφή. Δεν περιορίστηκε μόνο η επικοινωνία, περιορίστηκε ένα θεμελιώδες, το πιο ιερό ανθρώπινο δικαίωμα. Φυσικά και έχουμε αλλάξει.
Δεν υπάρχει καμία απόδειξη ότι οι μάσκες εμποδίζουν τη διάδοση ενός αερομεταφερόμενου ιού – σίγουρα όχι οι υφασμάτινες ή οι χειρουργικές μάσκες. Οι FFP3 και οι N95 ναι, βοηθούν. Εφόσον όμως χρησιμοποιούνται σωστά και εφαρμόζουν καλά.
Γι’ αυτό είναι γελοίο το να περιμένουμε να έχουν αποτέλεσμα στα νηπιαγωγεία και τα δημοτικά. Δεν ήταν όμως αυτός ο σκοπός τους. Το πραγματικό νόημα της χρήσης της μάσκας είναι ότι σηματοδοτεί έναν κίνδυνο. Όταν φοράς τη μάσκα, επισημαίνεις τον κίνδυνο. Υπάρχει μια επιδημία, προσέξτε όλοι σας! Πέραν αυτού όμως, η χρήση της μάσκας έχει εξελιχθεί και σε σύμβολο ηθικής και αρετής. Είναι οι καλοί που φοράνε μάσκα, οι καλοί άνθρωποι ενός ορισμένου επιπέδου, μιας ορισμένης τάξης και μιας ορισμένης νοοτροπίας. Οι καλοί άνθρωποι που σκέφτονται κατ’ αρχάς το καλό των άλλων.
Δεν είναι τυχαία αυτή η πεποίθηση, ότι χρησιμοποιώντας μάσκα προστατεύουμε τους άλλους. Είναι κάτι που προωθήθηκε επί τούτου γιατί, σύμφωνα με τις συμπεριφορικές επιστήμες, το καλό των άλλων αποτελεί ισχυρότερο κίνητρο από την προσωπική προστασία και ασφάλεια. Στο βιβλίο μου έχω περιλάβει αρκετές συνεντεύξεις όπου συζητείται το πώς ακριβώς λειτουργούν οι μάσκες ως σύμβολα και σήματα. Υπάρχουν άνθρωποι που χρειάζονται χρόνο για να αλλάξουν σκεπτικό και να μεταβούν από μια κατάσταση σε μια άλλη. Δεν μπορούν όλοι να νιώσουν άνετα, βγάζοντας αμέσως τη μάσκα τους. Είναι σαν ένα δεκανίκι.
Τώρα είναι η ενδυμασία των πιστών. Πάντα διερωτώμουν για το πώς καθιερώθηκαν τα διάφορα στοιχεία μιας θρησκευτικής ενδυμασίας. Μήπως σε στιγμές παραλογισμού; Γιατί φοράμε αυτά που φοράμε; Δυστυχώς οι μάσκες μου φαίνονται σαν θρησκευτικά ρούχα, που προσφέρουν μια αίσθηση ασφάλειας μεν, χωρίς όμως να προσφέρουν πραγματική ασφάλεια δε. Εν τέλει, πρόκειται για τη συμβολική τους αξία. Έχουν ιεροποιήσει την αρετή.
J.J.: Ποιος πιστεύετε ότι είναι ο καλύτερος τρόπος να συνεχίσουμε από εδώ και πέρα; Ας μιλήσουμε για τον τομέα στον οποίο εστιάσατε και η ίδια. Προτείνετε να γίνουν σοβαρές έρευνες για τις συμπεριφορικές επιστήμες και τη χρήση των μεθόδων τους από τις κυβερνήσεις. Φαντάζομαι ότι παρόμοια αιτήματα θα εγερθούν και στις ΗΠΑ, αν και δεν γνωρίζουμε πολλά για τη χρήση τους εδώ. Τουλάχιστον όχι μέχρι τώρα.
L.D.: Αυτή έλλειψη πληροφοριών για το συγκεκριμένο θέμα είναι ένα ενδιαφέρον σημείο. Σίγουρα μπορείτε ψάχνοντας να ανακαλύψετε αρκετά πράγματα, μέσω του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) και του Κας Σάνσταϊν, ο οποίος διευθύνει την Ομάδα Συμπεριφοριστικών Γνώσεων του ΠΟΥ (Behavioural Insights Team), η οποία απ’ όσο γνωρίζω συνδέεται με την κυβέρνηση των ΗΠΑ.
Αλλά δεν νομίζω ότι θα γίνουν αυτές οι έρευνες, όχι αν δεν γίνει μεγάλος ντόρος και δεν το απαιτήσουν οι άνθρωποι. Οι συμπεριφορικές επιστήμες είναι εξαιρετικά χρήσιμες στις κυβερνήσεις. Τις βοηθούν να παρακάμπτουν δύσκολους δημόσιους διαλόγους, να αποφεύγουν να επιστρατεύουν την τέχνη της πειθούς, ακόμα και να αποφεύγουν να θεσπίζουν νόμους. Με τις συμπεριφορικές επιστήμες, απλώς ‘σπρώχνουν’ διακριτικά τον κόσμο προς την κατεύθυνση που αυτοί θέλουν.
Είναι ένας πολύ φτηνός, αρκετά αποτελεσματικός αλλά σχετικά ύπουλος τρόπος να κάνουν τους ανθρώπους να κάνουν αυτό που η κυβέρνηση θέλει. Έτσι, δεν πιστεύω ότι οι κυβερνήσεις θα δεχτούν να γίνουν ουσιαστικές έρευνες προς αυτή την κατεύθυνση. Προσωπικά, έχω ήδη απευθύνει μια επιστολή στην Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης Συνταγματικών Υποθέσεων (Public Administration and Constitutional Affairs Committee) της κυβέρνησης του Ουέστμινστερ, η οποία μου απάντησε ότι επί του παρόντος δεν θα διεξαχθούν έρευνες σχετικά με τις συμπεριφορικές επιστήμες.
Πιθανόν να ενταχθούν στις γενικότερες έρευνες που θα γίνουν για τον COVID, διότι κατά γενική ομολογία η τρομοκρατία ξεπέρασε τα όρια και ελπίζω ότι το βιβλίο μου συνέτεινε προς αυτή την κατεύθυνση. Οι πολίτες πρέπει να αναλάβουν δράση. Και εσείς πρέπει να γράψετε στον αντιπρόσωπό σας και να ρωτήσετε σχετικά. Δεν πρέπει να επιτρέψουμε στις κυβερνήσεις να χρησιμοποιούν ελεύθερα τέτοια αθέμιτα μέσα. Κάθε πολίτης έχει δύναμη.
Πρέπει να θυμόμαστε ότι εμείς δίνουμε στις κυβερνήσεις την εξουσία. Κι ας δείξουμε κατανόηση ο ένας προς τον άλλον. Είναι εύκολο να εξοργιζόμαστε με αυτούς που δεν φορούν μάσκα ή το αντίστροφο. Είναι οι διαφορετικοί, οι Άλλοι, οι ‘ηθικοί’ κόντρα στους ‘κορωνοχαζούς’ ή οι ‘πονηροί που δεν έχαψαν το παραμύθι’ κόντρα στα ‘πρόβατα με τη μάσκα’… Οι διαχωρισμοί έγιναν πολύ έντονοι.
Ωστόσο, κάποια στιγμή πρέπει να ξαναβρούμε τον τρόπο να συνυπάρχουμε αρμονικά παρά τις διαφορές μας. Καθώς η πανδημία τελειώνει, οι άνθρωποι χρειάζονται μια ομαλή μετάβαση και ορισμένοι θα χρειαστούν χρόνο μέχρι να νιώσουν καλά και πάλι χωρίς μάσκα. Η τρομοκρατία ήταν υπερβολική.
Ένας ψυχολόγος επινόησε τον όρο «Σύνδρομο άγχους COVID» διαπιστώνοντας ότι περίπου 20% των ανθρώπων συνεχίζουν να εφαρμόζουν ψυχαναγκαστικά μέτρα υγιεινής και να παρακολουθούν τις ειδήσεις, χωρίς να είναι έτοιμοι να επιστρέψουν στην κανονική ζωή. Γι’ αυτό, πρέπει να είμαστε ανεκτικοί.
J.J.: Θα σας διαβάσω μια επικεφαλίδα από την Ντέηλυ Μέηλ: «Πιστέψαμε ότι o COVID είναι χειρότερος απ’ ό,τι είναι λόγω ελαττωματικών PCR τεστ; Η Βρετανία οργάνωσε την αντίδρασή της βάσει αυτών των αποτελεσμάτων – αλλά ένας επιστήμονας ισχυρίζεται ότι αυτά τα μέτρα έπρεπε να έχουν εγκαταλειφθεί τουλάχιστον έναν χρόνο πριν.»
Στο Twitter διάβασα μια σειρά απαντήσεων Βρετανών στον παραπάνω τίτλο, όπου κάποιος το σχολίασε σαν σπρώξιμο προς την αντίθετη κατεύθυνση. Πραγματικά, το μήνυμά του φαίνεται πολύ διαφορετικό από όσα λαμβάναμε τα τελευταία δυο χρόνια. Τι πιστεύετε εσείς;
L.D.: Υπάρχει μια θεωρία ότι τα μεγάλα εργαστήρια έχουν συνάψει οικονομικές συμφωνίες με την κυβέρνηση βάσει των οποίων η εργασία τους πρέπει να υποστηρίζεται για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα. Συνεπώς, τα τεστ έπρεπε να συνεχιστούν – είναι η λογική του ‘αφού τα πληρώσαμε, ας τα χρησιμοποιήσουμε’.
Είμαι απόλυτα πεπεισμένη ότι υπάρχει και η παρώθηση προς την αντίθετη κατεύθυνση και αυτό δεν είναι κάτι που συμβαίνει πρώτη φορά στη Μεγάλη Βρετανία. Εκτός από εμένα, υπήρξαν κι άλλοι που αμφισβήτησαν την αξιοπιστία των μοριακών τεστ για τον καθορισμό της μεταδοτικότητας της νόσου. Και φυσικά όσοι δεν τάχθηκαν ανεπιφύλακτα υπέρ των κυβερνητικών μέτρων χλευάζονταν, υποτιμούνταν ή λογοκρίνονταν πριν από έναν περίπου χρόνο.
Τον Ιανουάριο του 2021 προσπάθησα να ερευνήσω τις πληροφορίες που μας έδιναν για την περίθαλψη των ασθενών με COVID, μέσω μιας γνωριμίας που είχα στο ΕΣΥ. Κοιτάζοντας τους αριθμούς, ήταν σαφές ότι τα μεγάλα νούμερα, που αντιστοιχούσαν στους ανθρώπους που έκαναν εισαγωγή κάθε μέρα, αφορούσαν τόσο τους ασθενείς με συμπτώματα COVID όσο και αυτούς που όντως νοσούσαν. Αυτοί συνιστούν τον πραγματικό αριθμό νοσηλευόμενων περιστατικών, σωστά;
Στα νούμερα όμως που διάβαζα περιλαμβάνονταν και περιστατικά που είχαν πάει στο νοσοκομείο για κάτι άσχετο με τον COVID, αλλά βρέθηκε ότι νοσούσαν και από κορωνοϊό. Είναι σημαντικό να γνωρίζουμε για αυτούς, ώστε να νοσηλεύονται μεν απαλείφοντας τον κίνδυνο να μεταδώσουν τον ιό και σε άλλους δε. Ωστόσο, οι αριθμοί δεν ενδιαφέρονταν για αυτό. Ο αριθμός των νοσηλευομένων δημοσιευόταν για να αποκομίζουμε την εντύπωση ότι τα περιστατικά που χρήζουν νοσηλείας είναι πολλά. Η καταγραφή δεν αποσκοπούσε στη σωστή διευθέτηση και οργάνωση των νοσοκομειακών τμημάτων.
Επιπλέον, περιελάμβανε και άτομα που κόλλησαν κορωνοϊό μέσα στο νοσοκομείο. Τελικά, ο αριθμός που δινόταν στη δημοσιότητα αφορούσε τρεις διαφορετικές κατηγορίες ασθενών. Αυτές τις πληροφορίες τις απέκτησα μετά από πολλές προσπάθειες και πήγαινε-έλα στο ΕΣΥ. Δεν ήταν πληροφορίες που ήθελαν να μοιραστούν με άλλους, που μπορεί να τις υπέβαλλαν σε εξονυχιστική ανάλυση.
Ωστόσο, τελευταία έχει αρχίσει να συζητιέται το πώς ο συνολικός αριθμός νοσηλευομένων από COVID δεν είναι ένας συμπαγής αριθμός, αλλά διαιρείται σε τρεις υποκατηγορίες. Ο λόγος που μας δίνουν τώρα αυτές τις πληροφορίες είναι για να αρχίσουν να απομακρύνουν λίγο λίγο τον φόβο.
Κι αυτό γιατί, άπαξ και έχεις τρομάξει τους ανθρώπους, οι μόνες εναλλακτικές είναι είτε να αλλάξεις απότομα αυτά που λες είτε να τους βγάλεις σιγά σιγά από το καθεστώς του φόβου αντιστρέφοντας τις διαδικασίες. Αυτό όμως είναι ψυχολογική χειραγώγηση και εξαπάτηση αρκετά ύπουλη καθώς προϋποθέτει να κάνεις τους άλλους να αμφιβάλλουν για την αντίληψή τους, τη μνήμη τους και τη λογική τους.
Όσο μεγάλοι κι αν μας φαίνονταν οι αριθμοί νοσηλευομένων, όσο σοβαροί, ήταν ακριβώς αυτό που έπρεπε να είναι για να φοβηθούμε όσο χρειαζόταν. Τώρα πρέπει να ξεφοβηθούμε, έτσι οι ιστορίες και οι αναλύσεις που δημοσιεύονται λειτουργούν προς την αντίθετη κατεύθυνση.
Αυτό όμως είναι απλά μια υπόθεση.
J.J.: Φυσικά. Υπάρχουν και πολλοί που θεωρούν ότι τώρα χρησιμοποιείται ο πόλεμος στην Ουκρανία για να αποσπάσει την προσοχή μας από την πανδημία. Μπορεί αυτό να είναι κάτι καλό που θα βοηθήσει τους ανθρώπους να συνεχίσουν τη ζωή τους;
L.D.: Δεν το πολυπιστεύω, γιατί υπάρχουν ερωτήματα που πρέπει να αντιμετωπιστούν με σοβαρότητα. Στη Βρετανία πρέπει να συζητήσουμε για τα αποθέματα προϊόντων ατομικής προστασίας, για την αξιοπιστία των μοριακών τεστ και για τη διαφάνεια των στοιχείων που δίνει το ΕΣΥ στη δημοσιότητα. Χρειάζεται να γίνει μια έντιμη έρευνα.
Δεν είναι σωστό να τα κρύψουμε κάτω από το χαλάκι εξαιτίας του πολέμου. Δεν θα έλεγα ότι ο πόλεμος έγινε για να τραβήξει την προσοχή μας, αλλά σίγουρα χρησιμοποιείται τεχνηέντως για να καλύψει τα κακώς κείμενα, κάτι που δεν πρέπει να επιτρέψουμε να συμβεί.
J.J.: Θα θέλατε να μοιραστείτε κάποιες τελευταίες σκέψεις μαζί μας; Το βιβλίο σας, αν κι έχει περάσει ένας χρόνος από την κυκλοφορία του, φαίνεται να κερδίζει παρά να χάνει από την ετεροχρονισμένη ανάγνωση. Όσοι ενδιαφέρονται για το θέμα πρέπει οπωσδήποτε να το διαβάσουν.
L.D.: Σας ευχαριστώ. Δεν έχω κάτι να προσθέσω, νομίζω ότι η συζήτησή μας ήταν πολύ ενδιαφέρουσα και κάλυψε τις περισσότερες πτυχές του ζητήματος. Σας ευχαριστώ και για το σχόλιό σας για την αναδρομική τεκμηρίωση του βιβλίου και για την επιβεβαίωση του ενδιαφέροντος που ακόμα παρουσιάζει. Αυτό ήλπιζα άλλωστε, γιατί αν και γραμμένο με αφετηρία και αφορμή τα τεκταινόμενα στο Ηνωμένο Βασίλειο, στην πραγματικότητα αυτά συνδέονται στενά με όσα έγιναν σε παγκόσμια κλίμακα.
Το βιβλίο έχει ήδη μεταφραστεί στα ισπανικά για την Ισπανία και πρόκειται να πάει και σε άλλες χώρες, καθώς φαίνεται να εκδηλώνεται μια κατά κάποιο τρόπο συγχρονισμένη τάση της συμπεριφορικής ψυχολογίας ανά την υφήλιο. Άλλωστε, ο φόβος είναι ένα θεμελιώδες ανθρώπινο συναίσθημα, το πιο δυνατό απ’ όλα, ανεξάρτητο φυλής, κουλτούρας και κοινωνικής τάξης.
J.J.: Λώρα Ντόντσγουορθ, σας ευχαριστούμε θερμά για τη συμμετοχή σας στην εκπομπή American Thought Leaders.
L.D.: Εγώ σας ευχαριστώ, για την πρόσκληση και τη φιλοξενία.
Η μετάφραση έγινε από την απομαγνητοφωνημένη συνέντευξη της Λώρας Ντόντσγουορθ στον JanJekielek στην τηλεοπτική εκπομπή της EpochTV “AmericanThoughtLeaders”, στις 19 Μαρτίου 2022, όπως δημοσιεύτηκε στην EpochTimes.
ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ
σελ.20, ‘παίρνω το κόκκινο χάπι’: Έκφραση από την ταινία «The Matrix», που σημαίνει ότι κάποιος επιλέγει να αντιμετωπίσει την αλήθεια, όσο δυσάρεστη κι αν είναι, αντί να παραμείνει στη μακαριότητα της άγνοιάς του.
σελ.21, ‘φαινόμενο Στρέιζαντ’: Έκφραση που σημαίνει τη δημοσιότητα που λαμβάνει κάτι μετά από και εξαιτίας των προσπαθειών που γίνονται για την αποσιώπησή του (από τη δικαστική υπόθεση της ηθοποιού Μπάρμπρα Στρέιζαντ, το 2003).
σελ. 26, ‘Partygate’: πολιτικό σκάνδαλο (παράφραση του Watergate, πολύκροτου πολιτικού σκανδάλου στις ΗΠΑ, τη δεκαετία του 1970) στη Βρετανία κατά της διάρκεια της πανδημίας (2020-21), όταν εν μέσω καραντίνας μέλη της κυβέρνησης πραγματοποίησαν συγκεντρώσεις και πάρτι σε κυβερνητικά κτίρια, περιλαμβανομένης της Ντάουνινγκ Στρητ.
cenotes: φυσικές δεξαμενές νερού σε διάφορα σχήματα και μεγέθη, που απαντούν στο Μεξικό.
Δεν χρειάζεται να είσαι κλιματολόγος για να ξέρεις ότι οι επικεφαλής του άρματος της «κλιματικής αλλαγής» δεν πιστεύουν πραγματικά το αφήγημα που πουλάνε.
Και δεν είναι μόνο επειδή γυρίζουν τον κόσμο με ιδιωτικά τζετ για να σας κάνουν διάλεξη για το αυτοκίνητο και τα χάμπουργκερ σας.
Στην πραγματικότητα, αν οι άνθρωποι στην κορυφή πίστευαν στην ιδέα ότι οι ανθρώπινες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO2) είναι πραγματικά «ρύπανση» που προκαλεί «κλιματική κρίση», θα έκαναν ακριβώς το αντίθετο από αυτό που κάνουν στην πραγματικότητα.
Η εξέταση της πολιτικής για το κλίμα και της κομμουνιστικής Κίνας επιβεβαιώνει το σημείο αυτό.
Σκεφτείτε τη συμφωνία του Παρισιού του ΟΗΕ. Η παγκόσμια συμφωνία, η οποία αποτέλεσε αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην 21η Διάσκεψη των Μερών (COP21) στο Παρίσι το 2015, καλεί τις εθνικές κυβερνήσεις να δώσουν τις δικές τους εθνικές δεσμεύσεις σχετικά με το τι επιβάλλουν στους πληθυσμούς τους για την καταπολέμηση της υποτιθέμενης «κλιματικής κρίσης».
Στο πλαίσιο της συμφωνίας, η κυβέρνηση Ομπάμα δεσμεύτηκε μονομερώς να μειώσει τις εκπομπές CO2 στις Ηνωμένες Πολιτείες κατά περισσότερο από 25 τοις εκατό έως το 2025. Αυτό επρόκειτο να επιβληθεί στους Αμερικανούς μέσω εκτελεστικών διαταγμάτων και ομοσπονδιακών κανονισμών για να αποφευχθεί η εμπλοκή του Κογκρέσου. Άλλες δυτικές κυβερνήσεις έδωσαν παρόμοιες υποσχέσεις.
Το κινεζικό κομμουνιστικό καθεστώς, αντίθετα, εξέπεμπε ήδη πολύ περισσότερο CO2 από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τώρα εκπέμπει πολύ περισσότερο από ό,τι ολόκληρος ο δυτικός κόσμος μαζί – και όμως δεσμεύτηκε μόνο να συνεχίσει να αυξάνει τις εκπομπές του για τα επόμενα 15 χρόνια. Στα σοβαρά.
Στην εισήγησή του στον ΟΗΕ (pdf), το Κομμουνιστικό Κόμμα Κίνας (ΚΚΚ) συμφώνησε «να επιτύχει την κορύφωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα γύρω στο 2030».
Με άλλα λόγια, το καθεστώς ανακοίνωσε περήφανα στον κόσμο ότι η παραγωγή CO2 θα συνεχίσει να αυξάνεται για τουλάχιστον 15 χρόνια, οπότε κανείς δεν θα θυμάται καν τις δεσμεύσεις του Παρισιού.
Όταν ζήτησα από τα μέλη της κινεζικής αντιπροσωπείας να σχολιάσουν τη σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ, αντί να απαντήσουν, έστειλαν ένα από τα τσιράκια τους να με ακολουθήσει στο συνέδριο και να με φωτογραφίσει, κάτι που αμέσως ανέφερα στην ασφάλεια του ΟΗΕ και στη γαλλική αστυνομία.
Είναι καλό για το ΚΚΚ ότι κανείς δεν θα θυμάται τις υποσχέσεις του μέχρι το 2030, επειδή σχεδόν κάθε αναλυτής που έχει εξετάσει την κραιπάλη κατασκευής μονάδων ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα του καθεστώτος έχει αναγνωρίσει ότι δεν υπάρχει περίπτωση οι εκπομπές του να «κορυφωθούν» μέχρι το 2030. Οι κομμουνιστικές υποσχέσεις δεν άξιζαν ποτέ το χαρτί στο οποίο είναι τυπωμένες, όπως έχει δείξει η ιστορία.
Ωστόσο, το ΚΚΚ δεν αστειευόταν σχετικά με την αύξηση των εκπομπών του: από σήμερα έως το 2025, το Πεκίνο θέτει σε λειτουργία περισσότερες μονάδες ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα μόνο από ό,τι έχουν συνολικά οι Ηνωμένες Πολιτείες.
Σύμφωνα με την ενημέρωση του Global Energy Monitor για το Φεβρουάριο του 2021 (pdf), το ΚΚΚ κατασκεύασε υπερτριπλάσια δυναμικότητα ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος μαζί το 2020. Και ήδη διαθέτει περίπου το ήμισυ του συνόλου της παγκόσμιας δυναμικότητας ηλεκτροπαραγωγής με άνθρακα, σύμφωνα με το “Boom and Bust 2020: Global Energy Monitor: Tracking the Global Coal Plant Pipeline“.
Ήδη, η Κίνα εκπέμπει υπερδιπλάσια ποσότητα CO2 από τις Ηνωμένες Πολιτείες, σύμφωνα με στοιχεία του Global Carbon Project. Οι εκπομπές της αυξάνονται με ιλιγγιώδη ρυθμό, ακόμη και όταν οι εκπομπές των ΗΠΑ και των άλλων δυτικών χωρών συνεχίζουν να πέφτουν.
Το 2021, οι Αμερικανοί απελευθέρωσαν περίπου 5 δισεκατομμύρια τόνους CO2, ενώ η Κίνα περίπου 11,5 δισεκατομμύρια. Αν οι τρέχουσες τάσεις συνεχιστούν, το ΚΚΚ μπορεί να απελευθερώσει περισσότερο CO2 από ό,τι ο υπόλοιπος κόσμος μαζί στο όχι πολύ μακρινό μέλλον.
Σκεφτείτε αυτό. Αν κάποιος ανησυχούσε πραγματικά για τις εκπομπές CO2 που παράγουν «κλιματική κόλαση», όπως ισχυρίστηκαν οι παγκόσμιοι ηγέτες στην τελευταία σύνοδο κορυφής του ΟΗΕ για το «κλίμα» στην Αίγυπτο, την οποία παρακολούθησα, θα πανικοβαλλόταν, δεν θα πανηγύριζε.
Μεταφορά της παραγωγής
Και πάλι, όλη η παραγωγή που μεταφέρεται από τη Δύση στην Κίνα θα έχει ως αποτέλεσμα να εισέλθει στην ατμόσφαιρα πολύ περισσότερο CO2 από ό,τι αν η παραγωγή αυτή είχε παραμείνει στις Ηνωμένες Πολιτείες, τον Καναδά ή την Ευρώπη.
Και όμως, οι δυτικές κυβερνήσεις, οι φορολογικά χρηματοδοτούμενοι ακτιβιστές για το κλίμα, οι ηγέτες του ΟΗΕ και οι σύμμαχοί τους στα μέσα ενημέρωσης, όλοι πανηγύρισαν και συνεχίζουν να πανηγυρίζουν τη Συμφωνία του Παρισιού και τις επακόλουθες επακόλουθες ενέργειες ως τεράστια επιτυχία στη διάσωση του κλίματος.
Ίσως ο Ντόναλντ Τραμπ να είχε κάτι στο μυαλό του όταν, το 2012, έγραψε στο Twitter: «Η έννοια της υπερθέρμανσης του πλανήτη δημιουργήθηκε από και για τους Κινέζους, προκειμένου να καταστήσει την αμερικανική μεταποίηση μη ανταγωνιστική».
Αυτό ακριβώς συνέβη, βέβαια, καθώς οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος ωθήθηκαν όλο και πιο ψηλά με την πάροδο του χρόνου. Το 1975, η ηλεκτρική ενέργεια ήταν κατά μέσο όρο περίπου 3 σεντς ανά κιλοβατώρα, βοηθώντας τη βιομηχανία των ΗΠΑ να παραμείνει ανταγωνιστική σε παγκόσμιο επίπεδο. Μέχρι το 2010, χάρη εν μέρει στις πολιτικές Ομπάμα, είχε τριπλασιαστεί. Και μέχρι το 2021, πλησίαζε τα 15 σεντς.
Για λόγους προοπτικής, οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας στην Κίνα είναι περίπου οι μισές από αυτές.
Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τη μετατόπιση της παραγωγής από τις Ηνωμένες Πολιτείες στην Κίνα -πολλοί από αυτούς σχετίζονται άμεσα με την πολιτική των ΗΠΑ- αλλά ένας βασικός παράγοντας ήταν το κόστος της ενέργειας.
Ωστόσο, οι υψηλότερες τιμές της ενέργειας διαφημίστηκαν ανοιχτά ως στόχος της πολιτικής Ομπάμα. Όπως ξεκαθάρισε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα San Francisco Chronicle το 2008, «σύμφωνα με το σχέδιό μου … οι τιμές της ηλεκτρικής ενέργειας θα εκτοξευθούν αναγκαστικά στα ύψη».
Αργότερα το ίδιο έτος, εξέφρασε παρόμοια αισθήματα καθώς οι τιμές του φυσικού αερίου εκτινάχθηκαν σε περίπου 4 δολάρια, λέγοντας μόνο ότι θα «προτιμούσε» μια «σταδιακή προσαρμογή».
Αντιμέτωπες με το υψηλότερο εργατικό κόστος και ένα αυστηρότερο ρυθμιστικό περιβάλλον, οι αμερικανικές εταιρείες και οι επιχειρηματίες αγωνίζονταν ήδη να διατηρήσουν την παραγωγή στις Ηνωμένες Πολιτείες εν μέσω ενός στημένου παγκόσμιου εμπορικού καθεστώτος που ωφελεί τον ΚΚΚ εις βάρος της Αμερικής.
Η εκτίναξη του ενεργειακού κόστους σε πολλές περιπτώσεις έσπρωξε τις επιχειρήσεις στα άκρα, αναγκάζοντάς τες να μεταφέρουν την παραγωγή στην Κίνα ή να κλείσουν μπροστά στον κινεζικό ανταγωνισμό.
Και πάλι, αν πραγματικά πιστεύετε ότι το CO2 είναι ρύπανση, το χειρότερο δυνατό αποτέλεσμα των διαπραγματεύσεων για το «κλίμα» θα ήταν να μεταφερθεί ακόμη περισσότερη παραγωγή στην Κίνα, όπου οι εκπομπές CO2 ανά μονάδα οικονομικής παραγωγής είναι μαζικά υψηλότερες.
Αλλά αυτό ακριβώς είναι το αποτέλεσμα της πολυδιαφημισμένης διαδικασίας του ΟΗΕ για το «κλίμα».
Η στροφή προς τις λεγόμενες «ανανεώσιμες πηγές ενέργειας» που σχεδιάζεται από την κυβέρνηση Μπάιντεν και τους ομοσπονδιακούς φορείς χάραξης πολιτικής ήταν και θα συνεχίσει να είναι μια τεράστια ευλογία για το ΚΚΚ, και όχι μόνο επειδή θα αναγκάσει τις τιμές να ανέβουν, ενώ θα κάνει το ενεργειακό δίκτυο των ΗΠΑ πιο ασταθές.
Σχεδόν το 80% των ηλιακών συλλεκτών που παρήχθησαν το 2019 κατασκευάστηκαν στην Κίνα, σύμφωνα με στοιχεία του Bloomberg (pdf). Το ΚΚΚ κυριαρχεί επίσης στην παραγωγή στον τομέα της αιολικής ενέργειας και στις βιομηχανίες μπαταριών. Ελέγχει επίσης την αλυσίδα εφοδιασμού για τα υλικά σπάνιων γαιών που απαιτούνται για την παραγωγή όλων αυτών των προϊόντων «πράσινης ενέργειας».
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ, από την πλευρά της, προσφέρει μαζικές επιδοτήσεις σε αυτούς τους βιομηχανικούς τομείς που κυριαρχούνται από το ΚΚΚ, ενώ εξαναγκάζει τους Αμερικανούς σε εξάρτηση από αυτούς μέσω κανονισμών, εντολών, επιδοτήσεων και άλλων πολιτικών. Το πώς αυτό υποτίθεται ότι θα βοηθήσει το περιβάλλον δεν γίνεται ποτέ σαφές.
Για κάποια προοπτική σχετικά με την οικονομική σφαγή που προκλήθηκε στην Αμερική από το σχέδιο του Παρισιού του Ομπάμα, το οποίο ισχυρίστηκε ότι ήταν μια «εκτελεστική συμφωνία» και συνεπώς δεν υπόκειται σε επικύρωση από τη Γερουσία, όπως απαιτείται από το Σύνταγμα, το Heritage Foundation κατέγραψε τους αριθμούς σε μια μελέτη του 2016.
Μεταξύ άλλων ευρημάτων, η συντηρητική δεξαμενή σκέψης ανέφερε ότι οι δεσμεύσεις του Ομπάμα στο Παρίσι θα αυξήσουν το κόστος της ηλεκτρικής ενέργειας για μια τετραμελή οικογένεια μεταξύ 13 και 20 τοις εκατό ετησίως, ενώ θα εξατμίσουν σχεδόν μισό εκατομμύριο θέσεις εργασίας, συμπεριλαμβανομένων περίπου 200.000 στη μεταποίηση.
Αυτή η ζημία μεταφράζεται σε απώλεια εισοδήματος περίπου 20.000 δολαρίων για τις αμερικανικές οικογένειες έως το 2035 και σε μείωση του ΑΕΠ κατά πάνω από 2,5 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Ποιος ωφελείται;
Ποιος επωφελείται από όλα αυτά; Σίγουρα όχι το «κλίμα». Και πάλι, η μεταφορά της αμερικανικής βιομηχανίας στην Κίνα θα έχει ως αποτέλεσμα περισσότερο CO2 στην ατμόσφαιρα, όχι λιγότερο. Και σε κάθε περίπτωση, με βάση τα ίδια τα καταρριφθέντα «μοντέλα» του ΟΗΕ, η πλήρης εξάλειψη όλων των εκπομπών CO2 των ΗΠΑ δεν θα είχε ως αποτέλεσμα ουσιαστικά καμία μείωση της παγκόσμιας θερμοκρασίας.
Σύμφωνα με μια εργασία του Δρ Μπγιορν Λόμποργκ που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Global Policy, ακόμη και αν τηρούνταν όλες οι σημαντικές δεσμεύσεις που αναλήφθηκαν στο Παρίσι, οι παγκόσμιες θερμοκρασίες θα ήταν μόλις 0,05 βαθμούς C (0,086 βαθμούς F) χαμηλότερες μέχρι το 2100 – ένα στατιστικά ασήμαντο στρογγυλοποιητικό σφάλμα.
Ο μεγάλος νικητής, φυσικά, είναι το ΚΚΚ, το οποίο γελάει ασταμάτητα καθώς απορροφά τα εργοστάσια, τις θέσεις εργασίας και την παραγωγή πλούτου που κλείνουν οι αμερικανικές και άλλες δυτικές αρχές για να «σώσουν το κλίμα».
Αυτό φαίνεται να είναι σκόπιμο, όπως κατέστησαν σαφές δηλώσεις κορυφαίων αξιωματούχων της κυβέρνησης Ομπάμα και του ΟΗΕ.
Ο «τσάρος της επιστήμης» του Ομπάμα, Τζον Χόλντρεν, υποστήριξε ανοιχτά την αποβιομηχάνιση των Ηνωμένων Πολιτειών στο βιβλίο του «Ανθρώπινη Οικολογία» το 1973.
«Πρέπει να ξεκινήσει μια μαζική εκστρατεία για την αποκατάσταση ενός περιβάλλοντος υψηλής ποιότητας στη Βόρεια Αμερική και την αποανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών», γράφουν ο Χόλντρεν και οι συν-συγγραφείς του. «Αποανάπτυξη σημαίνει να ευθυγραμμιστεί το οικονομικό μας σύστημα (ιδίως τα πρότυπα κατανάλωσης) με τις πραγματικότητες της οικολογίας».
Στη συνέχεια, σκεφτείτε τα φαινομενικά παράξενα σχόλια της τότε εκτελεστικής γραμματέως της Σύμβασης-Πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την Κλιματική Αλλαγή Κριστιάνα Φιγκέρες.
Μιλώντας στο Bloomberg λίγους μήνες αφότου ο Καναδός πρωθυπουργός Τζάστιν Τριντό εξέφρασε τον ανησυχητικό θαυμασμό του προς το ΚΚΚ, η Φιγκέρες ισχυρίστηκε ότι το καθεστώς στο Πεκίνο -που επιβλέπει περίπου το ένα τρίτο της παγκόσμιας παραγωγής CO2- «τα καταφέρνει καλά» στην πολιτική για το κλίμα.
Σε ξεχωριστά σχόλια, ενώ πίεζε για σημαντικές πολιτικές για το κλίμα, η Φιγκέρες πρότεινε επίσης ότι ο στόχος της «κλιματικής» πολιτικής ήταν στην πραγματικότητα ο οικονομικός μετασχηματισμός.
«Αυτή είναι η πρώτη φορά στην ιστορία της ανθρωπότητας που θέτουμε στον εαυτό μας το καθήκον να αλλάξουμε σκόπιμα, μέσα σε ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα, το μοντέλο οικονομικής ανάπτυξης που επικρατεί εδώ και τουλάχιστον 150 χρόνια, από τη Βιομηχανική Επανάσταση», δήλωσε στις 4 Φεβρουαρίου 2015.
Πέντε χρόνια πριν από αυτά τα σχόλια, ένας από τους κορυφαίους αξιωματούχους της Διακυβερνητικής Επιτροπής του ΟΗΕ για την Κλιματική Αλλαγή, ο Ότμαρ Έντενχοφερ, αποκάλυψε μια παρόμοια ατζέντα σε σχόλια στη γερμανική NZZ Online.
«Πρέπει να πούμε ξεκάθαρα ότι αναδιανέμουμε de facto τον παγκόσμιο πλούτο μέσω της πολιτικής για το κλίμα», δήλωσε. «Πρέπει να απαλλαγούμε από την ψευδαίσθηση ότι η διεθνής πολιτική για το κλίμα είναι περιβαλλοντική πολιτική. Αυτό δεν έχει πια σχεδόν καμία σχέση με την περιβαλλοντική πολιτική».
Αναδιανομή του πλούτου; Αλλαγή του οικονομικού μοντέλου του κόσμου; Αποανάπτυξη των Ηνωμένων Πολιτειών; Και εδώ λένε στους Αμερικανούς ότι πρόκειται για τη «διάσωση του κλίματος».
Θυμηθείτε, επίσης, ότι όταν ο Τραμπ αποσύρθηκε από τη συμφωνία του Παρισιού, οι κινδυνολόγοι του κλίματος από όλο τον κόσμο δήλωσαν ότι το Πεκίνο ήταν ο νέος παγκόσμιος «ηγέτης» της προσπάθειας για τη διάσωση του κλίματος – το ίδιο καθεστώς που του καταλογίζονται περισσότερες εκπομπές CO2, κατασκευάζει εργοστάσια άνθρακα πιο γρήγορα από όσο μπορούν να μετρηθούν και που υποσχέθηκε να συνεχίσει να αυξάνει τις εκπομπές CO2 μέχρι το 2030.
Αν πρόκειται πραγματικά για τη διάσωση του κλίματος από το CO2, πώς μπορεί το ΚΚΚ να είναι ο νέος ηγέτης; Αυτό είναι πέρα από κάθε όριο παραλογισμού.
Παρ’ όλα αυτά, η κυβέρνηση Μπάιντεν συνεχίζει να εντείνει τη «συνεργασία» για τη «δράση για το κλίμα» και τη Συμφωνία του Παρισιού με το Πεκίνο, προκαλώντας αναμφίβολα διασκέδαση και χαρά στα μέλη του Πολιτικού Γραφείου του ΚΚΚ.
Δεν είναι μόνο η Κίνα που επωφελείται. Στην πραγματικότητα, ερευνητές του Κογκρέσου ανακάλυψαν ότι τα ρωσικά ενεργειακά συμφέροντα που υποστηρίζονται από το κράτος χρηματοδοτούσαν «πράσινες» ομάδες των ΗΠΑ που αντιτίθενται στην αμερικανική ενέργεια μέσω μιας εταιρείας-βιτρίνας στις Βερμούδες με την ονομασία Klein Ltd.
Για να είμαι σαφής, δεν ζηλεύω τις εκπομπές CO2 της Κίνας ή οποιουδήποτε άλλου. Στην πραγματικότητα, πολλοί επιστήμονες μου έχουν πει ότι περισσότερο από αυτό το «αέριο της ζωής» θα ήταν εξαιρετικά ευεργετικό για τον πλανήτη και την ανθρωπότητα.
Ο συνταξιούχος καθηγητής φυσικής του Princeton Δρ Γουίλιαμ Χάπερ, ο οποίος διετέλεσε σύμβουλος του Τραμπ για το κλίμα, μου είπε πριν από χρόνια σε ένα συνέδριο για το κλίμα, στο οποίο μιλήσαμε και οι δύο, ότι ο πλανήτης χρειάζεται περισσότερο CO2 και ότι τα φυτά έχουν σχεδιαστεί για να ζουν σε μια ατμόσφαιρα με αρκετά περισσότερο CO2 από ό,τι έχει σήμερα ο πλανήτης.
Επιπλέον, οι ανθρώπινες εκπομπές CO2 αποτελούν ένα κλάσμα του 1% όλων των λεγόμενων «αερίων του θερμοκηπίου» που υπάρχουν φυσικά στην ατμόσφαιρα.
Συνοψίζοντας, αν κάποιος πιστεύει πραγματικά ότι το CO2 είναι κακό για το κλίμα, η μεταφορά της αμερικανικής παραγωγής και βιομηχανίας στην Κίνα είναι ο χειρότερος δυνατός τρόπος αντιμετώπισής του. Λογικά, λοιπόν, οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής πίσω από αυτό πρέπει να έχουν απώτερο κίνητρο.
Φυσικά, το ΚΚΚ λατρεύει τη συμφωνία του Παρισιού: Δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να χτίζουν περισσότερα εργοστάσια άνθρακα για να τροφοδοτούν τις βιομηχανίες και τα εργοστάσια που φεύγουν από την Αμερική για την Κίνα, καθώς η κυβέρνηση των ΗΠΑ αναγκάζει τις Ηνωμένες Πολιτείες να διαπράξουν οικονομική αυτοκτονία.
Αυτό δεν είναι μόνο ένα οικονομικό ή «κλιματικό» ζήτημα. Καθώς οι Ηνωμένες Πολιτείες «απο-αναπτύσσονται», η οικονομική καταστροφή παράγει μια σημαντική απειλή για την εθνική ασφάλεια. Ένας ισχυρός στρατός δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί χωρίς ισχυρή οικονομία, προφανώς.
Ήρθε η ώρα οι νομοθέτες στη Βουλή των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ να σταματήσουν τις «κλιματικές» πολιτικές της κυβέρνησης που δεν κάνουν τίποτα άλλο από το να επεκτείνουν τις εκπομπές CO2 του ΚΚΚ και να βλάψουν τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Οι απόψεις που εκφράζονται σε αυτό το άρθρο είναι οι απόψεις του συγγραφέα και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
Ο Alex Newman είναι ανεξάρτητος συνεργάτης. Ο Newman είναι βραβευμένος διεθνής δημοσιογράφος, εκπαιδευτικός, συγγραφέας και σύμβουλος, ο οποίος συνέγραψε το βιβλίο «Εγκλήματα των εκπαιδευτικών: Πώς οι ουτοπιστές χρησιμοποιούν τα κυβερνητικά σχολεία για να καταστρέψουν τα παιδιά της Αμερικής». Είναι ο εκτελεστικός διευθυντής του Public School Exit, υπηρετεί ως διευθύνων σύμβουλος της Liberty Sentinel Media και αρθρογραφεί για διάφορες εκδόσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και στο εξωτερικό.
Όταν ήμουν μικρή, θυμάμαι ότι πάντα διχαζόμουν ανάμεσα στις ροζ τούλινες φουστίτσες και τα ρούχα του τέννις, στις πουέντ και τα αθλητικά. Ήθελα να μπορώ ταυτόχρονα να παλεύω με τον αδελφό και τα ξαδέλφια μου, αλλά και να ντύνομαι και να μοιάζω με φωτομοντέλο. Δεν μου άρεσε να ντύνομαι υπερβολικά κοριτσίστικα, να φοράω φουστάνια και να βάφομαι, αλλά ήθελα και να αρέσω στα αγόρια.
Όπως οι περισσότεροι έφηβοι, έψαχνα να βρω ποια είμαι και ποια είναι η θέση μου σε αυτό τον κόσμο. Ποτέ δεν σκέφτηκαν οι γονείς μου ή οι δάσκαλοι ή οποιοσδήποτε άλλος ενήλικος να με ρωτήσουν σε ποιο φύλο νιώθω να ανήκω. Το ότι ήμουν κορίτσι ήταν δεδομένο, ανεξάρτητα από το είδος των ρούχων που επέλεγα να φοράω κι από τα παιχνίδια που έπαιζα. Πάντα ήμουν, είμαι και θα είμαι θηλυκού γένους.
Ήμουν απλά ένα ‘αγοροκόριτσο’, που προτιμούσε να σκαρφαλώνει σε δέντρα ή να κρεμιέται από κλήματα, παρά να παίζει με τις κούκλες. Τίποτα το ασυνήθιστο μερικές δεκαετίες πριν. Στην εποχή μας όμως, μετά από χρόνια προοδευτικής ιδεολογίας του φύλου και αποδόμησης της συνηθισμένης σεξουαλικότητας, τα αγοροκόριτσα, όπως και πολλές άλλες αποχρώσεις και εκφάνσεις της θηλυκότητας, είναι πια είδος προς εξαφάνιση.
Η ορολογία που ήταν κάποτε ευρέως αποδεκτή, τώρα αμφισβητείται όχι μόνο από τους ίδιους τους νέους, που νιώθουν να βρίσκονται σε λάθος σώμα, αλλά και από τους γονείς τους, που βιάζονται να επιβεβαιώσουν τη λεγόμενη ‘δυσφορία του φύλου’ (η οποία αναφέρεται ακριβώς στην αντίληψη μιας ασυνέπειας μεταξύ του σώματος που έχει κάποιος και της αίσθησης της ταυτότητάς του). Ωστόσο, η άκριτη επιβεβαίωση αυτής ψυχολογικής κατάστασης έχει βαρύ κόστος, ιδίως για τις γυναίκες.
Ο ορισμός της γυναίκας
Προκειμένου να θεμελιώσουμε τον ισχυρισμό ότι οι γυναίκες καταργούνται, ας ορίσουμε αρχικά τι είναι μια γυναίκα. Τα περισσότερα σύγχρονα και όλα τα παλιά λεξικά ορίζουν τη γυναίκα ως ‘ενήλικο θηλυκό άνθρωπο’. Το διαδικτυακό λεξικό του Cambridge περιγράφει τη γυναίκα ως ‘ενήλικο άτομο που ζει και αυτοπροσδιορίζεται ως θηλυκό, παρόλο που στη γέννηση ίσως του αποδόθηκε διαφορετικό φύλο’. Και στις δυο περιπτώσεις χρησιμοποιείται ο όρος ‘θηλυκό’, το οποίο με τη σειρά του ορίζεται ως ‘σχετικό με μια γυναίκα ή ένα κορίτσι’. Το λεξικό του Webster αναφέρει στον ορισμό του ότι θηλυκό ονομάζουμε το ‘φύλο που έχει τυπικά την ικανότητα να γεννάει μωρά ή να κάνει αυγά’.
Ένα αντίγραφο του Λεξικού Αμερικανικής Κληρονομιάς από τα τέλη της δεκαετίας του 1970 μας δείχνει ότι οι διαδικτυακοί ορισμοί έχουν προσαρμοστεί στις κοινωνικές πεποιθήσεις της εποχής, μια παλιά τακτική της προοδευτικής ιδεολογίας. Θηλυκό δεν ήταν το άτομο που είχε τυπικά την ικανότητα να γεννάει μωρά ή να κάνει αυγά, αλλά αυτό που ‘σχετίζεται με ή αυτό που δηλώνει το φύλο που γεννάει μωρά ή κάνει αυγά’ ή αυτό που ‘χαρακτηρίζει ή αντιστοιχεί σε αυτό το φύλο’. Μέχρι πρόσφατα δηλαδή μια γυναίκα οριζόταν σαφώς από την ικανότητά της να παράγει αυγά (ωάρια) και να γεννάει μωρά.
Η ετυμολογία της [αγγλικής] λέξης ‘woman’ ανάγεται στη σύνθεση των λέξεων ‘άντρας’ (man) και ‘σύζυγος’ από τα παλαιά αγγλικά. Η ρίζα της λέξης ‘male’ (=αρσενικό) προέρχεται από τα παλαιά γαλλικά όπου σήμαινε ένα ‘μηχανισμό σχεδιασμένο να συνδέεται με έναν άλλον με έναν ορισμένο τρόπο’, κάτι που μας παραπέμπει σαφώς στην ερωτική πράξη και τον τρόπο ένωσης των δυο φύλων. Παρόμοιες σκέψεις περιέχει και το βιβλίο της Γενέσεως, 2:24: «ἕνεκεν τούτου καταλείψει ἄνθρωπος τὸν πατέρα αὐτοῦ καὶ τὴν μητέρα καὶ προσκολληθήσεται πρὸς τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ ἔσονται οἱ δύο εἰς σάρκα μίαν.» (1)
Στα εβραϊκά, η γυναίκα λέγεται ‘ισάχ’. Μέχρι να δημιουργηθεί η γυναίκα, ο Αδάμ δεν αποκαλείται άνδρας. Μέχρι εκείνη τη στιγμή η λέξη ‘αδάμ’ είναι ουδέτερη και σημαίνει ‘άνθρωπος’. Δεν αποκαλείται ‘ις’ πριν την ύπαρξη της ‘ισάχ’. Δηλαδή, το αρσενικό και το θηλυκό είναι αναγκαστικά ετεροπροσδιοριζόμενα.
[Στα ελληνικά, η λέξη άνδρας ή άντρας προέρχεται από το ανήρ, το οποίο έχει σανσκριτικές ρίζες. Στο ίδιο θέμα ανάγεται και η λέξη ‘άνθρωπος’: ανδρός όψη (2). Η λέξη ‘αρσενικός’ ανάγεται είτε στα Περσικά είτε στα Σανσκριτικά επίσης (3). Η λέξη ‘γυνή’ (γυναίκα) κατάγεται από την ινδοευρωπαϊκό λέξη gwen (γυναίκα) (4). Πολύ συχνά σημαίνει και σύζυγος. Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι και οι δυο λέξεις, άντρας και γυναίκα, σε πολλά λεξικά λαμβάνουν τη σημασία τους το ένα σε σχέση με το άλλο. Η λέξη ‘θηλυκός’ προέρχεται από το αρχαίο (ήδη ομηρικό) θήλυ που έχει ομοίως ινδοευρωπαϊκή προέλευση. Στην αρχαία γραμματεία τα θήλυ και γυνή χρησιμοποιούνταν εναλλάξ, με την ίδια σημασία (5). Σ.τ.Μ.]
Από την άποψη της επιστήμης της Βιολογίας, τον τελευταίο αιώνα ως γυναίκες (ή θηλυκά άτομα) αναγνωρίζονται αυτά που συνδυάζουν στο DNA τους δυο Χ χρωμοσώματα. Παρ’ όλα αυτά, η μοντέρνα αποδόμηση των παραδοσιακών απόψεων για τα φύλα απαιτεί τη διαστρέβλωση όλων των παλιών νοημάτων, καταντώντας τις γυναίκες μια νεφελώδη κατηγορία χωρίς βιολογική, ιστορική ή θεολογική σημασία. Και αυτήν τη διαδικασία την υπηρετούν όλοι, από την επιστήμη μέχρι και τον φεμινισμό.
Ο φεμινισμός και η άρνηση της γυναίκας
Από το να είναι ένα κίνημα που στοχεύει στην ισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών και στην προστασία των τελευταίων, ο φεμινισμός εξελίχθηκε σε έναν ατελείωτο κατάλογο καταγγελιών που αλλάζουν ταχύτατα. Ο διατομεακός και ασφαλής χώρος των σημερινών φεμινιστικών αιτημάτων απέχουν από τα αιτήματα του δεύτερου μισού του 19ου και του πρώτου μισού του 20ου αιώνα. Οι διαμαρτυρίες και ο ακτιβισμός γυναικών όπως η Μύρα Μπράντγουελ, η Ελίζαμπεθ Κάντυ Στάντον και η Λουκρητία Μοτ απεγκλώβισαν τις γυναίκες από τη θέση τους ως ιδιοκτησία του συζύγου και απέκτησαν το δικαίωμα να έχουν τη δική τους ιδιοκτησία, εργασία και ψήφο. Επίσης κέρδισαν μεγαλύτερη ελευθερία ως προς τον τρόπο που μπορούσαν να παρουσιάζονται ως γυναίκες στην κοινωνία, την εργασία και την πολιτική.
Όμως, αντί να ικανοποιηθούν με τα παραπάνω επιτεύγματα και το νεοαποκτηθέν δικαίωμα να εκφράζουν τη θηλυκότητά τους σε όλο της το εύρος και σε πολλούς νέους τομείς, οι φεμινίστριες των δεκαετιών του 1960 και 1970 ξεκίνησαν μια νέα σταυροφορία, επιδιώκοντας να επιβάλλουν το μοντέλο της ερωτικά απελευθερωμένης και οικονομικά ανεξάρτητης γυναίκας. Αυτό όμως δεν διεύρυνε τις δυνατότητες των γυναικών, αλλά μάλλον τις ελάττωσε. Οι γυναίκες παρακινήθηκαν να ελευθερωθούν από τις απαιτήσεις της πατριαρχικής κοινωνίας, σύμφωνα με τις οποίες έπρεπε να μένουν σπίτι για να μεγαλώνουν τα παιδιά. Ο σύζυγος και τα παιδιά – η οικογένεια – μεταμορφώθηκαν σε περιορισμούς που εμπόδιζαν τις γυναίκες να εκφράσουν τον πραγματικό εαυτό τους. Όσες γυναίκες επέλεγαν να διατηρήσουν τους παραδοσιακούς ρόλους τους αντιμετωπίζονταν ως προδότριες του κινήματος.
Το αποτέλεσμα του δεύτερου κύματος του φεμινισμού ήταν ένα πλήθος γυναικών που ένιωθαν άβολα με την ίδια την ουσία της θηλυκότητας. Ενώ οι πρώτες φεμινίστριες υποστήριζαν ότι οι άντρες έκαναν λάθος υποτιμώντας τις γυναίκες και τη γυναικεία φύση, οι φεμινίστριες όπως η Σιμόν ντε Μπωβουάρ υποστήριξαν ότι δεν υπάρχει μια δεδομένη γυναικεία φύση: «Γυναίκα δεν γεννιέσαι, γίνεσαι». Αυτά τα κινήματα αρνήθηκαν την ύπαρξη των διαφορών ανάμεσα στη φυσιολογία και τους ρόλους των αντρών και των γυναικών, ιδίως μέσα στην οικογένεια. Ο γάμος και η μητρότητα θεωρήθηκαν παγίδες που τους έστηναν οι άντρες κι όχι δώρα του Θεού. Τα οικογενειακά καθήκοντα ήταν πια για τις γυναίκες βάρος και ταπείνωση κι όχι προσφορά, φροντίδα και μέσα ανύψωσης του εαυτού.
Τα σύγχρονα φεμινιστικά κινήματα δεν μοιάζουν να επιδιώκουν ίσες ευκαιρίες, όσο την πλήρη ανεξαρτησία από τους άντρες, καταλήγοντας σε αυτό που ο Χάρβεϋ Μάνσφηλντ (6) περιέγραψε ως γυναικείο μηδενισμό. Προϊόντα τους είναι η αδιαφορία, ακόμα και η περιφρόνηση για τις ιδιαίτερες ιδιότητες και δυνάμεις του γυναικείου φύλου, που συνδυάζονται με, υποστηρίζουν και καθοδηγούν τις αντρικές φυσικές ορμές, δίνοντας και οργανώνοντας τη ζωή. Βλέπουμε στις σημερινές φεμινίστριες μια άρνηση για οποιοδήποτε καθορισμό από οποιονδήποτε, σαν το τίποτα να είναι καλύτερο από τη θηλυκότητα. Μέσα σε αυτό το κενό, οι γυναίκες μπορούν να είναι οτιδήποτε θελήσουν – ακόμα και άντρες.
Η ελευθεριότητα (7) των ερωτικών ηθών
Αντί οι σύγχρονες φεμινίστριες να χρησιμοποιήσουν τη γυναικεία επιρροή για να αρθούν τα αντρικά ερωτικά ήθη στο ύψος των γυναικείων, όπως έκαναν οι πρώτες φεμινίστριες, κατέβασαν τα δικά τους στο επίπεδο των αντρών, επιδιώκοντας την ίδια ερωτική ελευθερία, ηδονή και αίσθηση δύναμης που έχουν οι άντρες, χωρίς τα ανεπιθύμητα αποτελέσματα μιας απρόσκλητης εγκυμοσύνης. Τη δεκαετία του 1960, η εμφάνιση του αντισυλληπτικού χαπιού τους έδωσε τη δυνατότητα να προχωρήσουν προς αυτή την κατεύθυνση. Με αυτό τον τρόπο, η ηδονή αποσυνδέθηκε από την τεκνοποίηση και η ανάγκη για το γάμο ελαχιστοποιήθηκε. Εξαιτίας της σεξουαλικής απελευθέρωσης των δεκαετιών του ’60 και του ’70 η γυναικεία αγνότητα έπαψε να είναι προαπαιτούμενη, όπως και η ευπρέπεια. Οι άντρες μπορούσαν πια να βρίσκουν εύκολα ερωτική σύντροφο, χωρίς να χρειάζεται να βελτιώσουν την κοινωνική ή οικονομική τους κατάσταση και συμπεριφορά, αλλά κυρίως χωρίς να χρειάζεται να δεσμεύονται.
Οι αντισυλληπτικές μέθοδοι ήταν το πρώτο βήμα προς την απελευθέρωση των ερωτικών ηθών, απαλλάσσοντας τις γυναίκες και τους άντρες από τις απτές συνέπειες των πράξεών τους. Η δυνατότητα μιας εύκολης άμβλωσης τούς επέτρεψε να εγκαταλείψουν και τα τελευταία ίχνη αυτοσυγκράτησης. Αν και μερικοί κατάλαβαν τις ηθικές συνέπειες που συνεπάγονταν, για πολλούς ζητήματα όπως η υγεία της μητέρας και του μωρού, ο βιασμός, η αιμομιξία και σύνδρομα που μπορεί να είχε το μωρό συνιστούσαν επίσης αξιόλογα επιχειρήματα υπέρ της νομιμοποίησης της άμβλωσης, καθιστώντας τις αποφάσεις δύσκολες. Από την άλλη, ο Κρίστοφερ Κάλντγουελ, στο βιβλίο του «Η Εποχή των Δικαιωμάτων» (8), αποδίδει τις αμφιταλαντεύσεις μας πάνω σε αυτό το ζήτημα σε έλλειψη στέρεης ηθικής. Η διάσημη υπόθεση Roe v. Wade το 1973, στην οποία το δικαστήριο απεφάνθη υπέρ του δικαιώματος των γυναικών να επιλέξουν αν θα προβούν σε άμβλωση ή όχι, έθεσε δικαστικό προηγούμενο στις ΗΠΑ, συντελώντας όμως και στην αύξηση των απαιτήσεων για ερωτική ελευθερία. «Κάθε ελπίδα για διατήρηση της παλιάς ηθικής στα ερωτικά ήθη μετά από τη νομιμοποίηση των αμβλώσεων ήταν μάταιη», αναφέρει ο Κάλντγουελ.
Αγωνιζόμενες για την αποτίναξη των ερωτικών περιορισμών που υφίσταντο οι γυναίκες, οι φεμινίστριες πέτυχαν την αποδυνάμωση κάθε περιορισμού και το δεύτερο κύμα του φεμινισμού άνοιξε τον δρόμο για ακόμα πιο ελευθεριακές ιδεολογίες. Το 2007, περισσότερες γυναίκες από άντρες υποστήριξαν τη νομιμοποίηση του γάμου μεταξύ των ομοφυλόφιλων. Πιο πρόσφατα, οι διεμφυλικές γυναίκες απέκτησαν πρόσβαση σε γυναικείους χώρους όπως αγωνίσματα, αποδυτήρια, ακόμα και φυλακές. Είναι υπερβολή να θεωρήσουμε ότι αυτές οι εξελίξεις καταλήγουν στην αλλοίωση της έννοιας ‘θηλυκό’;
Στις αρχές της νέας χιλιετίας, παρατηρήσαμε μια μαζικότερη αποδοχή του ομοφυλόφιλου άντρα. Η εμφάνισή του σε τηλεοπτικές εκπομπές, παραστάσεις, κινηματογραφικά έργα κλπ, τον μετέβαλλαν από περιθωριακό τύπο στον καλύτερο φίλο των γυναικών. Οι ομοφυλόφιλοι άντρες φέρονταν να παρέχουν στις γυναίκες τη συντροφιά ενός μέλους του αντίθετου φύλου χωρίς τις ερωτικές επιπλοκές που καταστρέφουν πολλές φορές μια παρόμοια φιλία. Αντίθετα, τους πρόσφεραν μια συναισθηματική υποστήριξη που είναι αδύνατο να προέλθει από έναν σύζυγο, ερωτικό σύντροφο ή έστω φίλο. Σύμφωνα με έρευνα του 2009, πολλές γυναίκες ανέφεραν ότι «η αυτοπεποίθησή τους είχε αυξηθεί χάρη στη συντροφιά των γκέι φίλων τους». Έτσι, αντί να αντιμετωπίζουν τις προκλήσεις που ενέχει η συνύπαρξη με το αντίθετο φύλο, όλο και περισσότερες γυναίκες κατέφευγαν στις παρέες των ομοφυλόφιλων, ιδίως στις αστικές περιοχές, βαθαίνοντας το χάσμα μεταξύ των φύλων.
Πιο πρόσφατο φαινόμενο, η αλλαγή της ονομασίας των ιερόδουλων: οι γυναίκες που πουλούν το κορμί τους ονομάζονται πλέον ‘εργάτριες του σεξ’ και όχι πόρνες, σαν να πρόκειται για μια αξιοσέβαστη εργασία που κάνουν από επιλογή τους κι όχι επειδή αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Ωστόσο, το γεγονός παραμένει ότι ο γυναικείος ερωτισμός υποβιβάζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο και οι γυναίκες μειώνονται, δεν εξυψώνονται. Κι αν η κοινωνία θεωρεί ότι υποστηρίζοντας αυτά τα ‘επαγγέλματα’ υποστηρίζει τις γυναίκες, τότε δεν μπορεί παρά να είναι μια διεστραμμένη κοινωνία.
Γιατί να μας ξαφνιάζει το γεγονός ότι για πολλές γυναίκες η θηλυκότητα έχει χάσει κάθε αξία; Έχοντας αφαιρέσει ή υποτιμήσει κάθε χαρακτηριστικό που κάνει τις γυναίκες πολύτιμες και ξεχωριστές, το μόνο που μένει είναι ένα σώμα που κι αυτό εύκολα πουλιέται, ανταλλάσσεται ή ακρωτηριάζεται.
Η διάδοση της δυσφορίας του φύλου
Αν και ο αριθμός των ενήλικων διεμφυλικών παρέμεινε σχετικά σταθερός, ο αριθμός των παιδιών και εφήβων που διαγνώστηκαν με δυσφορία του φύλου στις ΗΠΑ από το 2017 έως το 2021 τριπλασιάστηκε, σύμφωνα με στοιχεία που έδωσε το Komodo Health στο Reuters.
Το κίνημα του διεμφυλισμού φαίνεται να επηρεάζει περισσότερο τις νέες γυναίκες. Τα περισσότερα παιδιά με δυσφορία φύλου είναι τα γεννημένα κορίτσια. Η Αμπιγκέηλ Σρίερ, συγγραφέας του πολυσυζητημένου βιβλίου «Ανεπανόρθωτη ζημιά» (9), αποδίδει την έξαρση του παιδικού και εφηβικού διεμφυλισμού σε κοινωνικούς παράγοντες. Η πλειοψηφία των ειδικών συμφωνούν ότι οι κοινωνικός μιμητισμός επηρεάζει περισσότερο τα κορίτσια παρά τα αγόρια. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ειδικά αυτά στα οποία η εικόνα έχει σημαντική θέση όπως το Instagram και το TikTok, αυξάνουν την πίεση και συμβάλλουν στην εμφάνιση κατάθλιψης, άγχους και διανοητικής αστάθειας στους εφήβους, κάτι που συνδυάζεται σε πολλές περιπτώσεις με αισθήματα δυσφορίας του φύλου. Τα κορίτσια είναι πιο ευάλωτα στον καταιγισμό των επεξεργασμένων εικόνων που δέχονται, οι οποίες προωθούν τις σωματικές στρεβλώσεις και οδηγούν σε διάφορες ψυχοπάθειες όπως η νευρική ανορεξία. Εν τέλει, τα κορίτσια και οι νέες γυναίκες είναι πιο ευαίσθητες και ευεπηρέαστες όταν πρόκειται για το σώμα τους.
Μέχρι πρόσφατα, τα κορίτσια έκαναν την επανάστασή τους φορώντας μόνο μαύρα, βάφοντας τα μαλλιά τους μωβ ή απλά φορώντας αυτά που ήξεραν ότι δεν αρέσουν στους γονείς τους. Κι ενώ οι ριψοκίνδυνες εφηβικές συμπεριφορές εξοργίζουν ή τρομάζουν κατά κανόνα τους γονείς, οι παραπάνω επαναστατικές εκφράσεις δεν είχαν ποτέ σοβαρές συνέπειες. Τα περισσότερα κορίτσια ξεπερνούν αυτήν τη φάση και συνήθως διοχετεύουν τελικά την ενέργειά τους σε υγιείς δραστηριότητες ή στις σπουδές, στην εργασία, στην άθληση κ.ο.κ.
Όμως, το σημερινό φαινόμενο δεν είναι τόσο αβλαβές. Αντίθετα, προκαλεί ανεπανόρθωτες βλάβες, όπως δείχνει και η Σρίερ στο βιβλίο της. Μια γνωστή έρευνα που διεξήγαγε η Υπηρεσία Ανάπτυξης Διεμφυλικής Ταυτότητας στην κλινική Τάβιστοκ [Tavistock’s Gender Identity Development Service], τη μόνη κρατική παιδιατρική κλινική στην Αγγλία με ειδίκευση στη διεμφυλικότητα, σε σχέση με τη λήψη αναστολέων εφηβείας από παιδιά, αποκάλυψε ότι το 98% αυτών των παιδιών άρχιζαν στην εφηβεία τη λήψη ορμονών αλλαγής φύλου, κάτι που οδηγεί δυνητικά σε στειρότητα και σεξουαλική δυσλειτουργία. Η kλινική Mayo αναφέρει ότι, πέραν της δυσλειτουργίας των γεννητικών οργάνων που μπορεί να επιφέρουν, οι αναστολείς εφηβείας ενδέχεται να επηρεάζουν γενικά την ανάπτυξη – ειδικά το ‘ξεπέταγμα’ της προεφηβείας και την ανάπτυξη και πυκνότητα των οστών. Από την άλλη, σχεδόν όλα τα οφέλη που μπορεί να έχει η ανάσχεση της εφηβείας (και τα οποία είναι ευρέως αμφισβητήσιμα) ανήκουν στο πεδίο της ψυχολογίας (λιγότερη κατάθλιψη και άγχος) και της κοινωνικότητας. Όμως αυτά τα παιδιά δεν έχουν ανάγκη να καθυστερήσουν την επερχόμενη εφηβεία τους τεχνητά. Έχουν ανάγκη από ώριμους γονείς και ίσως και ψυχολόγους, οι οποίοι θα τα βοηθήσουν να ξεπεράσουν οποιαδήποτε δυσφορία τους προκαλεί η μεταμόρφωση του σώματός τους και οι υπόλοιπες αλλαγές που συνοδεύουν τη μετάβαση από την παιδικότητα στην ωριμότητα.
Ίσως αυτό να είναι και το πιο τραγικό σε όλη την υπόθεση της διεμφυλικότητας. Η έλλειψη ώριμων ενηλίκων – γονέων, ψυχολόγων, γιατρών – που θα έπρεπε χάρη στην εμπειρία και τη λογική τους, αντί να παρασύρονται και να ενισχύουν τις ανασφάλειες των παιδιών τους, είτε αυτές προέρχονται από κοινωνική πίεση είτε από γνήσιες προσωπικές αναζητήσεις, να τα καθοδηγούν με αγάπη και σύνεση.
Το μέρος του εγκεφάλου που είναι ικανό να κάνει μακροπρόθεσμα σχέδια και να παίρνει λογικές και φρόνιμες αποφάσεις βρίσκεται στον μετωπιαίο λοβό ή προμετωπιαίο φλοιό. Σύμφωνα με επιστημονικά δεδομένα, το τμήμα αυτό δεν έχει αναπτυχθεί πλήρως πριν από την ηλικία των 25 ετών. Κατ’ επέκταση, η ευθύνη για τις μακροπρόθεσμες συνέπειες των πράξεων των εφήβων και νεαρών ατόμων βαραίνει τους ενηλίκους και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να θεωρείται ένα ανήλικο άτομο ικανό να παίρνει αποφάσεις που καθορίζουν το μέλλον του και τις οποίες είναι πιθανό να μετανιώσει.
Πολλά είναι τα κορίτσια που θέλουν να κάνουν ‘επέμβαση στήθους’, εννοώντας τη διπλή μαστεκτομή. Οι καρκινοπαθείς που αναγκάστηκαν να υποστούν μαστεκτομή (ή υστερεκτομή) γιατί δεν είχαν άλλη επιλογή γνωρίζουν καλά τις ψυχολογικές δυσκολίες που συνήθως τη συνοδεύουν. Πολλές γυναίκες νιώθουν ένα βαθύ αίσθημα απώλειας, σαν να έχασαν ένα ουσιαστικό κομμάτι του εαυτού τους. Είναι τρομακτική η ελαφρότητα με την οποία υγιή κορίτσια εύχονται να απαλλάσσονταν ή πράγματι απαλλάσσονται από ένα μέρος του σώματός τους. Είναι κάτι που υποβαθμίζει τη θηλυκότητα εν γένει, αλλά και τον ρόλο των γυναικών στην κοινωνία.
Οι σύγχρονες φεμινίστριες και οι υποστηρικτές του διεμφυλισμού δεν μοιράζονται μόνο την αδιαφορία και την περιφρόνησή τους για την πραγματικότητα. Τόσο οι μεν όσο και οι δε φαίνεται να αδυνατούν να αποδεχτούν τον εαυτό τους ως έχει. Χωρίς πίστη σε μια ανώτερη δύναμη που ορίζει τα πράγματα και την οποία θα έπρεπε να εμπιστευόμαστε σε κάθε περίπτωση, γεμίζουν θυμό και πικρία που είτε κατευθύνουν προς στους άντρες, τις συμβατικές γυναίκες και την κοινωνία γενικότερα είτε προς τον ίδιο τους τον εαυτό.
Άλλο να αμφισβητούμε τους καθιερωμένους γυναικείους κοινωνικούς ρόλους και τους εκάστοτε κανόνες που καταπνίγουν τη γυναικεία ζωή και άλλο να λέμε ότι οποιοσδήποτε, ακόμα και ένας άντρας, μπορεί να γίνει γυναίκα.
Τι συμβαίνει σήμερα
Πού είναι όλες οι φεμινίστριες, οι οποίες θα έπρεπε να είναι εξοργισμένες με τους άντρες που μεταμορφωμένοι σε γυναίκες κλέβουν τα βραβεία και τις υποτροφίες τους; Αν και μερικές γυναίκες υψηλού κύρους, όπως η Τζ. Κ. Ρόουλινγκ, έχουν διαμαρτυρηθεί για παρόμοιους παραλογισμούς, οι περισσότερες παρεμποδίζονται από υπερβάλλουσες εκδηλώσεις οργής. Οι TERF (10) διασύρονται και χαρακτηρίζονται ως διεμφυλοφοβικές και επικίνδυνες για τον εύθραυστο σεβασμό των διεμφυλικών ατόμων.
Ίσως πολλές γυναίκες σιωπούν επειδή γνωρίζουν ότι και οι ίδιες προώθησαν το σύστημα που τώρα οδηγεί στη διάλυση της θηλυκότητας. Ίσως επειδή δεν προστάτεψαν ή δεν υποστήριξαν τις γυναίκες που θέλησαν να προστατέψουν την πηγή της δύναμής τους – τις μήτρες τους. Αντίθετα, περιόρισαν τη θηλυκότητα σε επιπόλαιες, εφήμερες σχέσεις, υιοθέτησαν την αντρική στάση απέναντι στις σχέσεις των δυο φύλων και επεδίωξαν να γίνουν κι αυτές σαν τους άντρες. Απέρριψαν την ιδέα ότι το να φέρεις στη ζωή ένα άλλο ανθρώπινο πλάσμα είναι ένα από τα πιο θαυμαστά κατορθώματα του ανθρώπου και το να το μεγαλώσεις καλά είναι ένα από τα πιο δύσκολα. Έτσι, έκαναν εκατομμύρια γυναίκες να νιώσουν απογοητευμένες με την ίδια τους τη φύση.
Αυτό που δεν αντιλαμβάνονται οι περισσότερες φεμινίστριες είναι ότι με την επιμονή τους να αντιμετωπίζονται το ίδιο με τους άντρες, μάλλον ενίσχυσαν την πατριαρχία και την αρνητική αρρενωπότητα που τόσο καταπολεμούσαν. Πολλές γυναίκες παραπονιούνται ότι δεν υπάρχουν πια δυνατοί, αρρενωποί άντρες, χωρίς όμως να αντιλαμβάνονται ότι οι ίδιες τους πήραν τη δύναμή τους. Γιατί μπορεί αυτές να ανέλαβαν τους αντρικούς ρόλους στην εργασία, το σπίτι και τις σχέσεις, αλλά οι άντρες δεν ανέλαβαν τους γυναικείους. Περισσότερο ένιωσαν απόρριψη και αβεβαιότητα για το ρόλο τους στο νέο καθεστώς. Κάποιοι έδωσαν στις γυναίκες αυτό που ζήτησαν και άρχισαν να τις αντιμετωπίζουν σαν άντρες. Τα όρια και οι κανόνες του ερωτικού παιχνιδιού που έθεταν οι γυναικείοι ρόλοι έπαψαν να υπάρχουν και οι άντρες το εκμεταλλεύτηκαν αυτό στο έπακρο. Η άνθιση της βιομηχανίας του πορνό και η αύξηση των σεξουαλικών επιθέσεων επιβεβαιώνουν αυτή την πραγματικότητα.
Η θηλυκότητα έχει πολλές αποχρώσεις. Όπως μερικοί άντρες έχουν τονισμένες κάποιες θηλυκές ιδιότητες, αντίστοιχα κάποιες γυναίκες διαθέτουν μιαν ορισμένη αρρενωπότητα, στο σώμα και στη συμπεριφορά. Υπάρχουν οι πριγκίπισσες, αλλά υπάρχουν και τα αγοροκόριτσα. Είναι θαυμάσιο να βλέπουμε τις νέες γυναίκες να εξελίσσονται σε ηθοποιούς, πολιτικούς, νοσοκόμες, αθλήτριες, συζύγους και μητέρες, η κάθε μια ανάλογα με τη φύση της και τα χαρίσματά της, χάρη στις προσπάθειες των πρώτων φεμινιστριών. Στον αντίποδα, βρίσκονται ο προοδευτισμός και η σεξουαλική απελευθέρωση που καταστρέφουν ουσιαστικά τα αρχικά φεμινιστικά επιτεύγματα και μαζί με αυτά πολλά από τα κορίτσια μας.
Οι απόψεις που εκφράζονται στο παρόν άρθρο είναι απόψεις του συντάκτη και δεν αντανακλούν απαραίτητα τις απόψεις της Epoch Times.
2. [ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ < ΙΕ ρίζα -ner και -aner (-әner). Το θ. του ελλην. τ. ανήρ εμφανίζεται στο αρχ. ινδ. na (θ. nάr-) «ἄνδρας, ἄνθρωπος», αβ. nā (nar-), ιταλ. ner- (οσκ. γεν. πληθ. ner-um «ανδρών»), λατ. σαβιν. Ner-ō (κύριο όνομα), αλβαν. njer «άνδρας, άνθρωπος» Ως προς το αρχικό α- του ελλην. τ. ανήρ (το οποίο απαντά και στο αρμεν. ayr, γεν. arn «άνδρας, άνθρωπος» καθώς και στο νεοφρυγ. αναρ «άνδρας») δεν είναι βέβαιο αν πρόκειται για προθεματικό φωνήεν ή για μια μεταβολή του φωνήεντος της ρίζας κατά τον σχηματισμό της λέξης. (https://lsj.gr/wiki/άνδρας)
3. Αρσενικό. Από την περσική λέξη ζαρνίκ (= χρυσοκίτρινος) με την οποία ονομαζόταν το θειούχο ορυκτό σανδαράχη (As2S3) που χρησιμοποιούταν ως πιγμέντο. Οι αρχαίοι Έλληνες εξελλήνισαν τη λέξη σε αρρενικόν ή αρσενικόν. (27 Νοε 2016, google search)
Στο Λεξικό των Liddell & Scott, η λέξη αρσενικός (ἀρρενικός) αναφέρεται ως «κατ’ αντίθεσιν προς το θηλυκός» (από του Λουκιανού το “Θεών Διάλογοι” 16.1), Liddell & Scott, εκδόσεις Γεωργακάς, 1901
4. Η λέξη «γυναίκα» προέρχεται από το αρχαίο «γυνή», κι αυτό από τον ινδοευρωπαϊκό όρο «gwena», που σημαίνει το ίδιο ακριβώς: γυνή, σύμφωνα με το Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Γυνή σημαίνει τον άνθρωπο θηλυκού γένους, αλλά και τη σύζυγο, σε πολλές γλώσσες ινδοευρωπαϊκής προέλευσης. (7 Μαρ 2020, google search)
5. Από το «Ετυμολογικό Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας» του Γ. Μπαμπινιώτη (εκδόσεις Κέντρο Λεξικολογίας, 2009)
6. Αμερικανός πολιτικός φιλόσοφος (γεν. 1932).
7. Το ‘ελευθεριακός’ όπως και το ‘ελευθέριος’, σε αντίθεση με το ‘ελεύθερος’, έχουν αρνητική σημασία και προσδιορίζουν αυτόν που δεν σέβεται τα ήθη και τους άλλους, προσβάλλοντάς τους με τη δήθεν ελεύθερη από συμβατικότητες συμπεριφορά του. (Από το Επίτομο Λεξικό, εκδ. Πάπυρος, 1973 και το Μονοτονικό Λεξικό της Γλώσσας μας, εκδ. Αιγαίο, ). Στις μέρες μας όμως του δίνεται θετική απόχρωση: «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΚΟΣ: κάποιος που πιστεύει στην ελευθερία της πράξης και της σκέψης, κάποιος που πιστεύει στην ελεύθερη βούληση». (google search)
8. Chistopher Caldwell, γεν. 1962: Αμερικανός δημοσιογράφος και συγγραφέας του «The Age of Entitlement».
Ένας άνδρας που γεννήθηκε με καρδιακό ελάττωμα λέει ότι η λήψη χαπιών οιστρογόνων και αναστολέων τεστοστερόνης σε μια προσπάθειά του να γίνει γυναίκα, παραλίγο να τον σκοτώσει.
Ο Ντέιβιντ Μπέικον από την κομητεία Μοντερέι της Καλιφόρνια ενημερώθηκε από τους γιατρούς του το 2017 ότι είχε δύο εβδομάδες ζωής αν δεν σταματούσε τις ορμόνες διασταυρούμενου φύλου που άρχισε να παίρνει το 2014, όπως είπε.
«Η θεραπεία ορμονικής υποκατάστασης παραλίγο να με σκοτώσει», δήλωσε ο Ντέιβιντ, ο οποίος σήμερα είναι 31 ετών, στην Epoch Times. «Η εμπειρία μου ήταν πολύ τραυματική και απειλητική για τη ζωή μου».
Πριν του συνταγογραφηθούν τα φάρμακα, ο Ντέιβιντ είπε ότι δύο θεραπευτές του είπαν ότι θα μπορούσε να κινδυνεύσει από αυτοκτονία αν δεν άλλαζε το φύλο του.
Ελάττωμα στην καρδιά
Ο Ντέιβιντ πάσχει από πνευμονική ατρησία, ένα εκ γενετής ελάττωμα της καρδιάς όπου η βαλβίδα που ελέγχει τη ροή του αίματος από την καρδιά προς τους πνεύμονες δεν σχηματίζεται, καθιστώντας δύσκολη τη ροή του αίματος προς τους πνεύμονες για να παραλάβει και να μεταφέρει οξυγόνο στο σώμα.
Ο Ντέιβιντ σε ηλικία 5 ετών στο Σίσαιντ της Καλιφόρνια (Ευγενική προσφορά του ιδίου).
Έχει υποβληθεί σε εννέα εγχειρήσεις ανοικτής καρδιάς για την εμφύτευση καρδιακών βαλβίδων από ζωικό ιστό βοοειδών και χοίρων, οι οποίες φράζουν ή φθείρονται με την πάροδο του χρόνου.
Στις αρχές της παιδικής του ηλικίας, ο Ντέιβιντ ανέπτυξε διαταραχή μετατραυματικού στρες (PTSD) από τις επεμβάσεις. Όταν ήταν 13 ετών, ξύπνησε κατά την διάρκεια μιας επέμβασης, γεγονός που επιδείνωσε το φόβο και το άγχος του, όπως είπε.
«Ήταν πολύ τραυματικό. Είχα ήδη μετατραυματικό στρες, οπότε αυτό [ήρθε] και πρόσθεσε επιπλέων», αναφέρει. «Είμαι ένας από τους πολύ λίγους ανθρώπους που μπορούν να πουν “έχω δει το εσωτερικό της καρδιάς μου”».
Ως παιδί, ο Ντέιβιντ περνούσε πολύ χρόνο στην ύπαιθρο ως ένα «κανονικό» αγόρι που έκανε ό,τι κάνουν τα αγόρια.
«Πηδούσα από τα δέντρα. Έκανα ποδήλατο», είπε. «Έπαιζα στη λάσπη, πετούσα πέτρες στα αυτοκίνητα και είχα ένα αεροβόλο όπλο … Ήμουν αγόρι, πειράζοντας τη μικρή και μεγαλύτερη αδελφή μου».
Στο σχολείο, η πάθησή του τον εμπόδιζε να κάνει έντονες δραστηριότητες και να ασχολείται με ορισμένα αθλήματα. Διδάχθηκε στο σπίτι μέχρι την πέμπτη τάξη και του δόθηκε εξατομικευμένο εκπαιδευτικό σχέδιο για παιδιά με αναπηρίες.
«Είχα ένα κενό στην μάθηση», σημειώνει. «Η προσοχή μου δεν ήταν πάντα εκεί».
Ο Ντέιβιντ είχε πει στην μητέρα του πάντα υποψιαζόταν πως μπορεί να είχε κάποια μορφή αυτισμού, αλλά ποτέ δεν εξετάστηκε γι’ αυτό.
Αποσύνδεση φύλου
Στην πέμπτη τάξη, ο Ντέιβιντξεκίνησε να πηγαίνει σε δημόσιο σχολείο στη Τζόρτζια.
Ο Ντέιβιντ Μπέικον σε ηλικία 9 ετών, στη Τζόρτζια. (Ευγενική προσφορά του ιδίου)
Θυμάται ότι μια μέρα γύρισε σπίτι από το σχολείο και ένιωθε σαν να μην έχει σχέση με το φύλο του. Στο τραπέζι του δείπνου εκείνο το βράδυ, ο ίδιος ήθελε να το πει στην οικογένειά του αλλά δεν έβρισκε το κουράγιο.
«Καθόμουν εκεί και σκεφτόμουν αν θα έπρεπε να το πω στους γονείς μου ή όχι. Δεν ήμουν σίγουρος, οπότε αποφάσισα να πάω στο δωμάτιό μου μετά το δείπνο», αναφερει.
Η μητέρα του κατάλαβε ότι κάτι δεν πήγαινε καλά και πήγε να δει πως είναι.
«Της είπα ότι δεν ήθελα να γίνω αγόρι», είπε ο Ντέιβιντ. «Το σοκ είχε αποτυπωθεί στο πρόσωπό της».
Τότε της ζήτησε να τον πάει στο γιατρό για να πάρει αναστολείς ανάπτυξης της εφηβείας.
«Το σαγόνι της έπεσε στο πάτωμα», είπε.
Ο Ντέιβιντ θυμάται ότι η μητέρα του προσευχόταν πολύ, πήγαινε στην εκκλησία, διάβαζε τη Βίβλο και αναζητούσε συμβουλές. Δεν ενθάρρυνε τη μετάβαση του φύλου του.
«Απλά πίστευε ότι ήταν μια φάση», αναφέρει ο ίδιος.
Αν και η μητέρα του τον έπεισε να συμμετέχει σε κοινωνικές δραστηριότητες, ο Ντέιβιντ πάλευε με το άγχος και θυμάται ότι ένιωθε αμήχανα.
«Δεν είχα μεγάλο κοινωνικό κύκλο ως παιδί», είπε. «Εξοστρακιζόμουν».
Σχολικές αναμνήσεις
Την επόμενη χρονιά, ο Ντέιβιντ πήγε σε τρία διαφορετικά γυμνάσια. Παρακολούθησε το πρώτο μέρος της έκτης τάξης σε δημόσιο σχολείο στη Τζόρτζια, πριν η οικογένειά του μετακομίσει στη Νότια Καλιφόρνια. Στην έβδομη τάξη, μετακόμισε στο βόρειο τμήμα της κομητείας Μοντερέι και την επόμενη χρονιά μετακόμισε σε διαφορετικό σχολείο στην ίδια περιφέρεια.
Όταν έφτασε στην εφηβεία, περίπου στα 12 του χρόνια, ο Ντέιβιντ είχε μπερδευτεί ακόμη περισσότερο σχετικά με τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.
«Κάτι δεν αισθανόταν καλά με το σώμα μου. Κάτι δεν μου πήγαινε καλά. Δεν το ήξερα τότε, αλλά ήταν απλώς η εφηβεία», σημειώνει.
Κάποια αγόρια στο γυμνάσιο τον εκφόβιζαν και τον αποκαλούσαν ομοφυλόφιλο επειδή έκανε παρέα με κορίτσια και έναν φίλο του, ο οποίος στην πορεία έγινε ομοφυλόφιλος.
«Με έδειραν», είπε. «Θυμάμαι έντονα το γυμνάσιο. Ήταν τρομερό. Το ότι με εκφόβιζαν και με αποκαλούσαν γκέι, φύτεψε τον σπόρο στο κεφάλι μου ότι ίσως ήμουν γκέι».
Ο εκφοβισμός συνεχίστηκε σε όλο το λύκειο, σύμφωνα με τον Ντέιβιντ.
Θυμάται να βλέπει πινακίδες στο χρώμα του ουράνιου τόξου που έγραφαν «Be Kind» αναρτημένες στο σχολείο και ανακοινώσεις της Gay-Straight Alliance που ενθάρρυναν το σεβασμό για τους γκέι και τις λεσβίες μαθήτριες.
Ο Ντέιβιντ ένιωθε έλξη για τις γυναίκες στο γυμνάσιο και έβγαινε με ένα κορίτσι στο πρώτο έτος του λυκείου, αλλά σταμάτησε να τη βλέπει εν μέσω του εκφοβισμού.
«Κατέληξα να μην βγαίνω με κανέναν κατά το 11ο και 12ο έτος της τάξης μου. Χώρισα με το κορίτσι με το οποίο έβγαινα», δήλωσε. «Νομίζω ότι αυτό μπορεί να έγινε εξαιτίας όλου του εκφοβισμού. Δεν ήξερα τι ήμουν τότε και της είπα ότι ήταν προσωπικό θέμα ο λόγος που χώρισα μαζί της».
Ο εκφοβισμός επηρέασε την ικανότητα του Ντέιβιντ να συγκεντρωθεί στις σχολικές εργασίες. Ο μέσος όρος των βαθμών του ήταν τόσο χαμηλός στο τελευταίο έτος που εγκατέλειψε το σχολείο, επιλέγοντας ένα πρόγραμμα κατ’ οίκον μελέτης. Αποφοίτησε το 2009.
«Ο μέσος όρος μου εκτοξεύτηκε στα ύψη, οπότε ο εκφοβισμός ήταν το πρόβλημα για μένα», είπε.
«Ήθελα να γίνω γυναίκα»
Ο Ντέιβιντ αναγνώρισε τον εαυτό του ως «queer», αλλά με την πάροδο του χρόνου άρχισε να ντύνεται με πιο θηλυκά ρούχα και στα 18 του είχε δεσμευτεί στην ιδέα της πλήρους μετάβασης στο φύλο.
«Ήθελα να είμαι γυναίκα. Ήθελα να έχω στήθος. Ήθελα να αφαιρέσω το πέος μου. Ήθελα να είμαι γυναίκα για το υπόλοιπο της ζωής μου εκείνη τη στιγμή», αναφέρει. «Πραγματικά ένιωθα ότι ήμουν γυναίκα. Αισθανόμουν πλήρως ότι ήμουν γυναίκα».
Ο Ντέιβιντ Μπέικον σε ηλικία 23 ετών ενώ έπαιρνε οιστρογόνα. (Ευγενική προσφορά του ιδίου)
Άρχισε να παίρνει αναστολείς οιστρογόνων και τεστοστερόνης τον Νοέμβριο του 2014, ενώ ήταν 23 ετών.
Περίπου ενάμιση χρόνο μετά την έναρξη της θεραπείας ορμονικής υποκατάστασης, ο ίδιος πήγε στα γραφεία της Planned Parenthood στο Σαλίνας της Καλιφόρνια για να συναντηθεί με μια χειρουργική ομάδα ειδικών για τη μετάβαση φύλου.
«Προφανώς πληρούσα τις απαιτήσεις τους για εμφυτεύματα στήθους και χειρουργική επέμβαση στα οπίσθια», είπε.
Συγκρίνει την εμπειρία της Planned Parenthood με «ένα εργαστήριο κατασκευής αρκούδας», όπου αναμενόταν να δημιουργήσει μια θηλυκή εκδοχή του εαυτού του, όπως είπε.
«Είχαν περίπου 40 διαφορετικούς τύπους και μεγέθη στήθους για να επιλέξουν», είπε. «Ήταν πολύ περίεργο».
«Μου μίλησαν επίσης για την αφαίρεση του πέους μου», όπως λέει. «Το αποκαλούν αναστροφή πέους. Μου έδειξαν ακόμη και το διάγραμμα Gender Unicorn (pdf). Μου έδειξαν 27 εικόνες για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει ο κόλπος μου».
Αλλά όταν οι ειδικοί έφυγαν από το δωμάτιο, μια νοσοκόμα έμεινε πίσω για να του εξηγήσει περισσότερες λεπτομέρειες σχετικά με τις χειρουργικές επεμβάσεις. Του είπε τότε ότι πάνω από το 90% των ασθενών τρανσέξουαλ από άνδρα σε γυναίκα συνήθως διατηρούσαν τα ανδρικά τους γεννητικά όργανα και ότι οι χειρουργικά δημιουργημένοι «κόλποι» που γίνονται από αντιστροφή πέους, ή κολποπλαστική, δεν ήταν χωρίς ιατρικές επιπλοκές.
«Έχουν αυτή τη διαδικασία που ονομάζεται διαστολή, όπου πρέπει να βάζεις κάτι εκεί πάνω τέσσερις με πέντε φορές την ημέρα για να μην κλείσει, επειδή είναι κυριολεκτικά απλά μια ανοιχτή πληγή», δήλωσε ο Ντέιβιντ.
Μετά από αυτή τη συζήτηση, ο Ντέιβιντ αποφάσισε να μην κάνει καμία χειρουργική επέμβαση, ούτε πάνω ούτε κάτω.
Γυναικεία προσωπικότητα
Το 2015, ο Ντέιβιντ άλλαξε νόμιμα το μικρό του όνομα και φοίτησε στο Monterey Peninsula College ως Λίσα Μπέικον.
Ωστόσο, με τα ιατρικά του προβλήματα και την ενασχόλησή του με το φύλο, έχασε τη συγκέντρωσή του στο κολέγιο και το παράτησε.
«Δεν είχα πραγματικά τα θεμέλια για το τι ήθελα να κάνω», δήλωσε.
Ο Ντέιβιντ ξεκίνησε να συναναστρέφεται με άνδρες που γνώρισε σε γκέι ιστοσελίδες γνωριμιών ενώ ζούσε ως γυναίκα, μια εμπειρία για την οποία μετανιώνει βαθιά.
«Έμοιαζα με γυναίκα από την κορυφή ως τα νύχια. Είχα και μακριά μαλλιά. Τα είχα τραβηγμένα στο πλάι με μια μικρή κορδέλα στο κεφάλι. Είχα επίσης βλεφαρίδες. Έπαιζα το ρόλο μου», αναφέρει.
Στα 24 αυτοπροσδιοριζόταν ως «τρανς γυναίκα».
Έκανε σχέση με έναν άνδρα και μετακόμισε μαζί του στην Ουάσινγκτον. Αλλά, όταν έφτασε στην περιοχή του Σιάτλ, ο άνδρας είχε εκδιωχθεί από το διαμέρισμά του και το ζευγάρι έμεινε άστεγο. Κοιμόντουσαν στο φορτηγό του Ντέιβιντ για αρκετούς μήνες.
«Ζούσα στους δρόμους και στο φορτηγό μου. Ήμουν άστεγος και έκανα δύο δουλειές», δηλώνει ο Ντέιβιντ.
Η σχέση διήρκεσε περίπου οκτώ μήνες.
Ο Ντέιβιντ Μπέικον, ο οποίος χρησιμοποιούσε το όνομα Λίσα ενώ έπαιρνε οιστρογόνα, στα 25 του χρόνια. (Ευγενική προσφορά του ιδίου)
Μετακομίζοντας στο σπίτι
Ο Ντέιβιντ έμεινε στην Ουάσινγκτον για περίπου ένα μήνα μετά τον χωρισμό του πριν τηλεφωνήσει στη μητέρα του για να την ρωτήσει αν μπορούσε να μετακομίσει πίσω στο σπίτι του. Μόλις είχε κλείσει τα 25 του χρόνια.
«Έχασα τα πάντα. Είχα πουλήσει το όχημά μου, δεν είχα τίποτα. Ζούσα στο σπίτι μου στον καναπέ που εξακολουθώ να ζω», είπε.
Μόλις γύρισε σπίτι, άρχισε να έχει αμφιβολίες σχετικά με τη μετάβαση.
«Άρχισα να συνειδητοποιώ ότι κάτι δεν πήγαινε καλά. Κάτι δεν φαινόταν σωστό», είπε.
Οι γονείς του, του πρότειναν να ζητήσει μια τρίτη γνώμη από έναν ιδιώτη ψυχολόγο, οπότε κάλεσε τον ασφαλιστή του για παραπομπές. Ζήτησε συγκεκριμένα να δει έναν ψυχολόγο και όχι έναν ψυχίατρο.
«Οι ψυχίατροι είναι αυτοί που προωθούν την ιδεολογία των φύλων», σημειώνει. «Ο ψυχολόγος με βοήθησε να ανακαλύψω ποιος είμαι».
Καθ’ όλη τη διάρκεια των συνεδριών ομιλητικής θεραπείας, αναρωτιόταν αν η μετάβαση ήταν η σωστή επιλογή γι’ αυτόν.
Ο ψυχολόγος πρότεινε ότι μπορεί να είναι αυτιστικός και ότι πιθανότατα η πορνογραφία ήταν ένας από τους παράγοντες που τον οδήγησαν στη μετάβαση.
«Συνήθιζα να βλέπω τέτοιου είδους πράγματα όλη την ώρα. Όχι πια. Έβγαλα το πορνό από τη ζωή μου», αναφέρει. «Δεν έχω παρακολουθήσει πορνό εδώ και δύο χρόνια».
Ως παιδί, περνούσε αμέτρητες ώρες στο διαδίκτυο πειραματιζόμενος με τον κώδικα HTML και τελικά βρήκε το δρόμο του προς το «σκοτεινό διαδίκτυο».
«Βρήκα το δρόμο μου προς αυτό με κάποιο τρόπο. Δεν ξέρω πώς τον βρήκα, αλλά τον βρήκα», είπε. «Είναι κάτι που δεν θα έπρεπε ποτέ να είχα κάνει … επειδή τα πράγματα εκεί μέσα δεν ήταν καλό να τα βλέπει ένα παιδί».
Στιγμή αλήθειας
Όταν ήταν 27 ετών, η υγεία του Ντέιβιντ χειροτέρεψε και πήγε στο καρδιολογικό τμήμα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Σαν Φρανσίσκο για εξετάσεις.
Τα αποτελέσματα ήταν καταστροφικά. Οι γιατροί του είπαν ότι θα πέθαινε αν δεν σταματούσε αμέσως να παίρνει φάρμακα ορμονικής υποκατάστασης.
«Ζούσα σαν γυναίκα μέχρι που οι γιατροί μου είπαν ότι είχα δύο εβδομάδες ζωής», περιγράφει. «Επέλεξα τη ζωή».
Ο Ντέιβιντ υποβλήθηκε στην ένατη εγχείρηση ανοιχτής καρδιάς χρόνια νωρίτερα από το αναμενόμενο, επειδή τα φάρμακα ορμονικής υποκατάστασης είχαν φράξει και καταστρέψει τις βαλβίδες της καρδιάς του.
«Μου είπαν ότι οι βαλβίδες μου είχαν καταστραφεί εντελώς. Αυτό ήταν που πραγματικά με συγκλόνισε. Αυτό ήταν που πραγματικά με ξύπνησε» αναφέρει ο Ντέιβιντ.
Εκτός από τα οιστρογόνα που έβλαψαν την καρδιά του, ο αναστολέας τεστοστερόνης του προκάλεσε μια μη αναστρέψιμη βλάβη
«Μου συρρίκνωσε τους όρχεις», είπε. «Φοβάμαι ότι μπορεί να μείνω στείρος».
Η διακοπή των οιστρογόνων ήταν σαν να περνούσε ξανά την εφηβεία, είπε.
«Είχα πόνους στα κόκκαλα», αναφέρει. «Είχα μυϊκή πυκνότητα που αυξανόταν επειδή η τεστοστερόνη μου ήταν αυξημένη, οπότε κυριολεκτικά πέρασα ξανά την εφηβεία ως ενήλικας».
Μια πρόσφατη φωτογραφία του Ντέιβιντ Μπέικον. (Ευγενική προσφορά του ιδίου)
Ανασυγκρότηση και αναστοχασμός
Παρόλο που ο Ντέιβιντ έχει μετανιώσει για το παρελθόν του, δεν μένει σε αυτό. Πέταξε κάθε γυναικείο ρούχο που είχε.
«Τα έβγαλα από το σπίτι μου για να μην με ελκύουν πια. Ήταν μια απόφαση που άλλαξε τη ζωή μου και ήταν προς το καλύτερο», δήλωσε.
Ο Ντέιβιντ πιστεύει ότι τα «υποσυνείδητα μηνύματα» της πινακίδας «Be Kind» στο σχολείο φύτεψαν τον σπόρο για τη σύγχυση του φύλου του.
«Υπήρχε αυτός ο σπόρος, αυτή η πινακίδα “Be Kind”», αναφέρει. «Είχε μια ΛΟΑΤΚΙ σημαία από πίσω, και ήταν στην είσοδο σε μερικά από αυτά τα σχολεία. Πιστεύω ότι αυτό συνέβη σε μένα και δεν θέλω να συμβεί σε κανένα άλλο παιδί».
Για τον ίδιο, η θεωρία των τρανσέξουαλ είναι ακριβώς αυτό: μια θεωρία.
«Ένα αρσενικό δεν μπορεί να μετατραπεί σε θηλυκό και να κάνει παιδί, και ένα θηλυκό δεν μπορεί πραγματικά να γίνει αρσενικό», είπε.
Κοιτάζοντας πίσω, το γεγονός ότι γνώριζε ακόμη και για τους αναστολείς της εφηβείας όταν ήταν αγόρι είναι κάτι που τον ενοχλεί.
«Με εξαπάτησαν ως παιδί», σημειώνει. «Δεν ξέρω καν γιατί την πάτησα. Κυριολεκτικά την πάτησα. Ό,τι πήρα, το πήρα ως ενήλικας. Πήρα την απόφαση ως ενήλικας και νιώθω ηλίθιος γι’ αυτό. Αλλά, ξέρετε, όλοι κάνουμε λάθη. Είμαστε μόνο άνθρωποι».
Από τότε που απεξαρτήθηκε πλήρως, ο ίδιος αποκαλεί τον εαυτό του «πρώην τρανσέξουαλ» και όχι απεξαρτημένο.
Επικροτεί τον αυξανόμενο αριθμό των γυναικών που επιστρέφουν στην κανονική τους φύση να μιλούν και παροτρύνει περισσότερους άνδρες που έχουν επιστρέψει να βγουν μπροστά.
«Χρειάζεται θάρρος για να το κάνεις αυτό», σημειώνει. «Οι άνδρες φοβούνται να μιλήσουν. Μερικοί από αυτούς εξακολουθούν να είναι κάπως φοβισμένοι. Καταλαβαίνω ότι δεν είναι εύκολο εξαιτίας του μίσους».
Ο Ντέιβιντ είναι απογοητευμένος που ορισμένοι ακτιβιστές της ΛΟΑΤΚΙ κοινότητας έχουν απορρίψει τις φωνές των ατόμων που δεν επιθυμούν να είναι πια τρανς.
«Ένιωσα ότι με κατηχούσαν κατά κάποιον τρόπο, ότι εξοστρακίστηκα από ορισμένες ομάδες αφού έφυγα, και στη συνέχεια με απομυθοποίησαν, είναι σπαρακτικό», αναφέρει.
Ο Ντέιβιντ προτρέπει σε περισσότερη ανοχή και σεβασμό από όλες τις πλευρές της συζήτησης για τους τρανσέξουαλ.
«Αυτό δεν σημαίνει ότι συμφωνώ με την ιδεολογία τους. Σημαίνει απλώς ότι τους σέβομαι ως ανθρώπινα όντα. Πρέπει να αρχίσουμε να φερόμαστε ο ένας στον άλλον με περισσότερο σεβασμό», δήλωσε.
Το κίνημα των τρανσέξουαλ έχει δυνατή φωνή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, αλλά αντιπροσωπεύει ένα μικρό τμήμα της κοινωνίας που είναι δυσανάλογο με την πραγματικότητα, σημειώνει ο ίδιος.
«Ο υπόλοιπος κόσμος δεν συμφωνεί καν ότι οι άνθρωποι μπορούν να αλλάξουν το φύλο τους», είπε. «Μπορούμε να νικήσουμε αυτόν τον ψυχολογικό πόλεμο γιατί αυτό πιστεύω ότι είναι: ένας μαζικός πολιτιστικός πόλεμος».
Μαθαίνοντας να τα βγάζω πέρα
Ο Ντέιβιντ εξακολουθεί να υποφέρει από κοινωνικό άγχος και αισθάνεται «λίγο ταραγμένος και εκνευρισμένος» σε μεγάλες ομάδες ανθρώπων.
«Δεν είναι αυτοί. Είμαι μόνο εγώ», λέει.
Αλλά τελευταία, ο Ντέιβιντ παράγει ένα podcast που ονομάζεται The Bacon Project – και η εμπειρία αυτή, όπως είπε, ήταν θεραπευτική.
Σήμερα, έχει έναν μικρό κύκλο φίλων – μερικοί από τους οποίους τον γνώριζαν πριν από τη μετάβαση – που τον αποδέχονται γι’ αυτό που είναι.
«Έχω μια πλατωνική σχέση με έναν ομοφυλόφιλο άνδρα. Παραδέχτηκε ότι ήταν γκέι στο λύκειο. Εγώ απλά τον αποδέχτηκα γι’ αυτό που ήταν», δήλωσε ο Ντέιβιντ. «Είμαστε απλώς φίλοι».
Ο Μπέικον δήλωσε ότι είναι έτοιμος να βγει ραντεβού με γυναίκες ως ο άνδρας που ήταν πάντα.
«Είμαι στρέιτ», είπε για τον σεξουαλικό του προσανατολισμό.
Έχει αλλάξει το νόμιμο όνομά του και πάλι σε Ντέιβιντ και επανέφερε το δίπλωμα οδήγησης και άλλες ταυτότητές του, στο όνομα της γέννησής του. Σήμερα, παρακολουθεί διαδικτυακά μαθήματα για να προετοιμαστεί για την ενδεχόμενη επιστροφή του στο κοινοτικό κολέγιο.
«Ειλικρινά νόμιζα ότι ήμουν εγκεφαλικά νεκρός τον μισό χρόνο όταν πήγαινα στο κολέγιο, επειδή έπαιρνα φάρμακα. Ήταν ομίχλη του εγκεφάλου τον περισσότερο καιρό», είπε.
Αλλά, από τότε που σταμάτησε τα φάρμακα ορμονικής υποκατάστασης, ο Ντέιβιντ έχει καθαρό μυαλό.
«Τότε ήταν που άρχισα να αμφισβητώ τα πάντα», σημειώνει.
Γυμνάζεται για να αισθάνεται καλύτερα και να αναδιαμορφώνει το σώμα του για να δείχνει πιο αρρενωπό. Έχει αφήσει μερικές τρίχες στο πρόσωπο και έχει πάρει συμπληρώματα για να αυξήσει τα επίπεδα τεστοστερόνης του.
Έχει εργαστεί επιμελώς για να ξαναφτιάξει τη ζωή του και να ζήσει έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής. Βρήκε δουλειά και αγόρασε ένα καινούργιο αυτοκίνητο. Αλλά, δυστυχώς, λόγω των πρόσφατων ιατρικών επιπλοκών, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει τη δουλειά του.
«Δούλευα σε μια πιτσαρία. Φτιάχνω και κόβω τη ζύμη. Αγάπησα την παρασκευή πίτσας. Έγινε τέχνη για μένα», είπε. «Μου άρεσε να βοηθάω τους ανθρώπους, και ένας τρόπος για να φέρεις στους ανθρώπους χαμόγελα και χαρά είναι μια πίτσα».
Η ανάρρωση από την εμπειρία του τρανσέξουαλ άφησε στον Ντέιβιντ μια νέα προοπτική για τη ζωή και ένα ανανεωμένο ενδιαφέρον για τη χριστιανική πίστη.
«Οι φύλακες άγγελοι με προστάτευαν σε όλη μου τη ζωή. Το πιστεύω πραγματικά αυτό. Είμαι οπαδός του Ιησού Χριστού. Προσπαθώ να ακολουθώ τις αρχές και την καθοδήγησή του. Καταλαβαίνω ότι δεν είμαι τέλειος και θα εξακολουθήσω να κάνω λάθη σε αυτό το ταξίδι», δήλωσε.
«Πιστεύω στον Θεό. Υπάρχει μια τάξη στο σύμπαν. Γι’ αυτό έχουμε αρσενικό και θηλυκό όταν πρόκειται για ζώα και ανθρώπους. Πιστεύω στη φυσική τάξη των πραγμάτων».
Ο Ντέιβιντ Μπέικον στα 31 του χρόνια κάνει προεκλογική εκστρατεία για το τοπικό σχολικό συμβούλιο. (Ευγενική προσφορά του ιδίου)
Υποψηφιότητα για το σχολικό συμβούλιο
Ο Ντέιβιντ διεκδίκησε ανεπιτυχώς μια θέση στο εκπαιδευτικό συμβούλιο του Monterey Peninsula Unified School District τον Νοέμβριο.
Κατά τη διάρκεια της προεκλογικής του εκστρατείας, ανακάλυψε ότι η σχολική περιφέρεια πέρασε ένα ψήφισμα που ζητούσε την αναγνώριση του Ιουνίου ως μήνα υπερηφάνειας ΛΟΑΤΚΙ στο επίπεδο του προ-νηπιαγωγείου.
«Όταν το είδα αυτό, είπα: “Όχι, όχι, όχι -όχι σε δημοτικό σχολείο, όχι σε γυμνάσιο”», αναφέρει.
Το προ-νηπιαγωγείο δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για την εισαγωγή της σεξουαλικότητας και του φύλου, δήλωσε ο Ντέιβιντ.
«Αυτή είναι η στιγμή που τους μαθαίνεις την Άλφα Βήτα, και το 1-2-3», σημειώνει. «Αυτό είναι που πρέπει να μάθουν, όχι «όλοι σας μπορείτε να γίνετε μονόκεροι σήμερα» ή «μπορείτε να γίνετε γυναίκες». Όχι, ας μην το κάνουμε αυτό. Ας τους δώσουμε απλώς χρώματα, παιχνίδια, γράμματα, και πράγματα για να μάθουν να είναι κοινωνικά».
Η πολιτική πλατφόρμα του Ντέιβιντ εξαρτιόταν από το να αντιταχθεί στη διδασκαλία της θεωρίας των φύλων στα σχολεία και να επαναφέρει τις παραδοσιακές αξίες στην τάξη.
Ενώ κάποιοι υποστηρίζουν ότι θα πρέπει να υπάρχει ευαισθητοποίηση για τα ΛΟΑΤΚΙ στο λύκειο, ο Ντέιβιντ διαφωνεί.
«Εξακολουθώ να πιστεύω ολόψυχα ότι δεν θα έπρεπε να υπάρχει στο λύκειο, αλλά υπάρχει ένα επιχείρημα που μπορεί να γίνει και το καταλαβαίνω αυτό. … Θα έλεγα όχι, μέχρι να ενηλικιωθείς… μέχρι να γίνεις 18 ετών», δηλώνει.
Τα δημόσια σχολεία θέτουν τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ και των τρανσέξουαλ πάνω από αυτά των γονέων, σημειώνει.
«Παραβιάζουν τον εκπαιδευτικό κώδικα και τους νόμους για τα γονικά δικαιώματα που έχουμε γράψει στο σύνταγμα της Καλιφόρνια και που είναι γραμμένα στο σύνταγμα της χώρας μου», είπε. «Θέλω να προστατεύσω τα γονικά δικαιώματα, διότι αν δεν τα προστατεύσουμε τώρα, δεν θα έχουμε γονικά δικαιώματα στο μέλλον».
Ένας χιονάνθρωπος και ο Άγιος Βασίλης προσθέτουν τώρα γιορτινή ατμόσφαιρα στη διδασκαλία των παιδιών για την ομοφυλοφιλική αγάπη και την εξερεύνηση των εναλλακτικών ταυτοτήτων φύλου.
Στο Νιου Τζέρσεϊ, οι γονείς διαμαρτύρονται στους αξιωματούχους του σχολικού συμβουλίου για τις πολιτικές για τους τρανσέξουαλ, συμπεριλαμβανομένου του μαθήματος «φυλετικός χιονάνθρωπος» που διδάσκει στα παιδιά ήδη από την Γ’ Δημοτικού ότι το «φύλο που τους αποδόθηκε κατά τη γέννηση» μπορεί να μην είναι το σωστό.
Εν τω μεταξύ, μια διαδικτυακή σχολική βιβλιοθήκη για τους μαθητές της Νέας Υόρκης παρέχει το εικονογραφημένο βιβλίο «Ο σύζυγος του Άγιου Βασίλη», που περιγράφει την ερωτική σχέση μεταξύ του χαρούμενου, γέρικου ξωτικού και της συζύγου του που είναι του ίδιου φύλου.
Το βιβλίο περιγράφει επίσης έναν θερμαινόμενο Βόρειο Πόλο και τις εντάσεις των διαπραγματεύσεων των εργατικών συνδικάτων με τα ξωτικά. Μια εικονογράφηση της γαμήλιας τελετής του Άγιου Βασίλη φαίνεται να απεικονίζει έναν λαμπερό, χαμογελαστό Ιησού να κοιτάζει καθώς οι δύο άνδρες φιλιούνται.
Αυτή η κατάσταση υπάρχει σε πολλά σχολεία της Αμερικής με πολλούς να μιλάνε για μια προσπάθεια σεξουαλικοποίησης των μικρών παιδιών με βιβλία και μαθήματα που επικεντρώνονται στον τρόπο ζωής των ομοφυλόφιλων και των τρανσέξουαλ.
Στην Ελλάδα επίσης, η τάση έχει ξεκινήσει να διαφαίνεται με δραστηριότητες στην Θεσσαλονίκη όπου θα διαβάζονται Χριστουγεννιάτικα παραμύθια από τρανς άτομα σε παιδικό σταθμό.
Στο βιβλίο «Irreversible Damage» της Άμπιγκειλ Σάιερ υποστηρίζεται πως αυτές οι τρανς τάσεις προωθούνται από ένα άτυπο δίκτυο εκπαιδευτικών, ψυχολόγων, πολιτικών, ακόμη και γιατρών που επηρεάζουν τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σύμφωνα με το βιβλίο κάποιες από τις «κοινές απόψεις»που προωθούνται είναι πως «αν νομίζεις ότι μπορεί να είσαι τρανς, είσαι», «οι γονείς σου δεν σε αγαπούν αν δεν επιβεβαιώνουν τη νέα σου “ταυτότητα”», «μπορείς να δοκιμάσεις ορμόνες όπως η τεστοστερόνη ακόμα και αν δεν είσαι σίγουρη ότι είσαι τρανς», κ.ο.κ.
Συντηρητικές οργανώσεις γονέων και ομάδες ΛΟΑΤΚΙ, όπως η Gays Against Groomers, έχουν σχηματίσει συμμαχίες και έχουν καταγγείλει την τάση.
Λένε ότι υποκινείται από την προσπάθεια να προετοιμάσουν τους νέους για σεξουαλική δραστηριότητα και να προωθήσουν τον τρανσεξουαλισμό, ο οποίος έχει γίνει μια προσοδοφόρα βιομηχανία.
Πολλοί προοδευτικοί και φιλελεύθεροι υπερασπίζονται τα μαθήματα σχετικά με την ταυτότητα φύλου και τον σεξουαλικό προσανατολισμό για τα μικρά παιδιά, λέγοντας ότι αποσκοπούν στην προώθηση της ανεκτικότητας, της αυτοαποδοχής και της ασφάλειας των ΛΟΑΤΚΙ νέων.
Η Σεξουαλική αγωγή του «Χιονάνθρωπου»
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το μάθημα του «χιονάνθρωπου» που εξηγεί σεξουαλικά θέματα έτυχε θερμής υποδοχής από τα σχολεία στο Νιου Τζέρσεϊ.
Το 2019, το Υπουργείο Παιδείας του Νιου Τζέρσεϊ εξέδωσε μια επικαιροποιημένη πολιτική για την καθοδήγηση των διαφυλικών μαθητών για τις σχολικές περιφέρειες, η οποία εγγυάται την εμπιστευτικότητα της διαφυλικής κατάστασης ενός μαθητή.
«Τα σχολεία θα πρέπει να απευθύνονται στον μαθητή χρησιμοποιώντας ένα επιλεγμένο όνομα. Το όνομα γέννησης του μαθητή θα πρέπει να παραμένει εμπιστευτικό από το προσωπικό του σχολείου και της περιφέρειας», σύμφωνα με την οδηγία.
Πολλοί γονείς όμως επεφύλαξαν στο μάθημα για το χιονάνθρωπο μια πιο ψυχρή υποδοχή.
Κατά τη διάρκεια μιας συγκέντρωσης ακτιβιστών τρανσέξουαλ στη Νέα Υόρκη στις 23 Φεβρουαρίου 2017, ένα αγόρι που θέλει να του συμπεριφέρονται σαν κορίτσι κρατάει μια πινακίδα παρακαλώντας να μπορεί να χρησιμοποιεί την τουαλέτα των κοριτσιών (Spencer Platt/Getty Images).
Οι γονείς των μαθητών που φοιτούν στα δημόσια σχολεία της Lawrence Township μίλησαν κατά του σχεδίου μαθήματος σε συνεδρίαση του σχολικού συμβουλίου τον Οκτώβριο και εξέφρασαν την απογοήτευσή τους για την αυξανόμενη εμφάνιση πολιτικών για τους τρανσέξουαλ που επηρεάζουν τα παιδιά τους.
Κατά τη διάρκεια της δημόσιας συζήτησης, η Άνα Σάμιουελ περιέγραψε τον τρόπο με τον οποίο το μάθημα «φυλετικός χιονάνθρωπος» παρουσιάζεται στους μαθητές της 4ης τάξης. Στο μάθημα, είπε, τα παιδιά καλούνται να σκεφτούν τους εαυτούς τους ως χιονισμένα όντα που μπορούν να έχουν οποιοδήποτε φύλο επιλέξουν.
Αγόρι, κορίτσι ή κανένα από τα δύο
Το σχέδιο μαθήματος που ενόχλησε τους γονείς προτείνει στα παιδιά να ζωγραφίσουν ένα χιονάνθρωπο και να αποφασίσουν αν θα πρέπει να είναι αγόρι, κορίτσι ή κανένα από τα δύο.
Το υλικό του μαθήματος δημιουργήθηκε για χρήση σε σχολεία και παιδικά προγράμματα από την Gsafe. Η Εκστρατεία Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, η οποία διαφημίζει ότι αγωνίζεται για τα «δικαιώματα των λεσβιών, των ομοφυλοφίλων, και των τρανς», παρέχει ένα αντίγραφο για τους εκπαιδευτικούς που μπορεί να το κατεβάσει ο οποιοσδήποτε. Η αποστολή της Gsafe, σύμφωνα με τον ιστότοπό της, είναι να δημιουργήσει «δίκαια σχολεία για τη νεολαία ΛΟΑΤΚΙ».
Ο στόχος για το μάθημα του χιονάνθρωπου είναι να «εξερευνήσει τις έννοιες της ταυτότητας και της έκφρασης του φύλου» και να βοηθήσει τους μαθητές να κατανοήσουν τη διαφορά μεταξύ της ταυτότητας φύλου, του σεξουαλικού προσανατολισμού και του φύλου που «αποδίδεται κατά τη γέννηση».
Η εργασία παρουσιάζει έναν χιονανθρώπο που αποτελείται από τρία μέρη. Το κεφάλι έχει μακριές, θηλυκές βλεφαρίδες, μύτη καρότου και μουστάκι. Ένα κινούμενο πλαίσιο υποδηλώνει μια σκέψη που αιωρείται από πάνω.
Το μεσαίο τμήμα έχει μια κόκκινη καρδιά, που λέγεται ότι αντιπροσωπεύει τον σεξουαλικό προσανατολισμό. Οι εκπαιδευτικοί θα πρέπει να εξηγήσουν στους μαθητές ότι αυτό σημαίνει «ποιον αγαπάς ή από ποιον ελκύεσαι», σύμφωνα με το σχέδιο μαθήματος.
Χιονάνθρωποι στον λόφο του Καπιτωλίου στην Ουάσινγκτον στις 13 Ιανουαρίου 2019. (AP Photo/Alex Brandon)
Το κάτω τμήμα του χιονάνθρωπου περιλαμβάνει μόνο ένα κίτρινο αστέρι, το οποίο αντιπροσωπεύει το «καθορισμένο φύλο του ατόμου κατά τη γέννηση». Οι μαθητές μπορούν να το χαρακτηρίσουν ως κορίτσι, αγόρι ή κανένα από τα δύο, σύμφωνα με τον οδηγό για τους εκπαιδευτικούς.
Οι μαθητές θα πρέπει να καθοδηγηθούν να συμπληρώσουν το σύννεφο σκέψης δίπλα στο κεφάλι του δημιουργήματός τους, χαρακτηρίζοντας την ταυτότητα του φύλου του, ανάλογα με «αυτό που είσαι / πώς αισθάνεσαι ως άτομο», προτείνει ο οδηγός για τους εκπαιδευτικούς.
Το μάθημα προτείνει επίσης τη χρήση του οδηγού «Λεξιλόγιο οικογενειακής ποικιλομορφίας» για να εξηγήσει στα παιδιά όρους όπως γκέι, λεσβίες, αμφιφυλόφιλοι, πανσεξουαλικοί και ετεροφυλόφιλοι.
«Είναι σημαντικό να σεβόμαστε όλες τις οικογένειες και όλες τις οικογενειακές δομές στα σχολεία μας και να στέλνουμε το μήνυμα στους μαθητές ότι όλοι μπορούμε να αγαπάμε αυτόν που αγαπάμε», αναφέρει το σχέδιο μαθήματος.
Άγιος Βασίλης 2.0
Οι χιονάνθρωποι δεν είναι οι μόνοι παραδοσιακοί χριστουγεννιάτικοι χαρακτήρες που βιώνουν μια επαναδιατύπωση.
Ένα άλλο παιδικό σύμβολο, ο Άγιος Βασίλης, απεικονίζεται ως παντρεμένος ομοφυλόφιλος άνδρας στο «Ο σύζυγος του Άγιου Βασίλη».
Το βιβλίο του 2017, είναι διαθέσιμο για τους μαθητές στο Σύστημα Σχολικών Βιβλιοθηκών της Νέας Υόρκης στη συλλογή LGBT e-book.
Ο «Σύζυγος του Άγιου Βασίλη» προσέλκυσε την προσοχή των μέσων ενημέρωσης στην κομητεία Μάντισον του Μισισιπή, επειδή εξόργισε τους κατοίκους όταν εμφανίστηκε ως μέρος μιας χριστουγεννιάτικης έκθεσης σε μια δημόσια βιβλιοθήκη.
Το Amazon αποκαλεί το βιβλίο μια «φρέσκια εκδοχή, ένα έξυπνο αλλά και ειλικρινές βιβλίο που αφηγείται την ιστορία ενός μαύρου Άγιου Βασίλη, του λευκού συζύγου του και της ζωής τους στο Βόρειο Πόλο». Οι 504 κριτικές του έχουν συγκεντρώσει βαθμολογία τεσσεράμισι αστέρων στα πέντε στο Amazon.
«Μια πραγματικά γλυκιά ιστορία που απεικονίζει έναν υγιή, χαρούμενο γάμο», έγραψε το Vice.com.
«Όλοι γνωρίζουμε ότι ο Άγιος Βασίλης είναι λευκός και ετεροφυλόφιλος, σωστά; Α, περιμένετε, είναι ένας μαγικός φανταστικός χοντρός τύπος που μπαίνει στο σπίτι σας κάθε χρόνο για να αφήσει δώρα στα παιδιά σας. Μπορεί να είναι ό,τι θέλετε να είναι!» έγραψε το Out.com.
Το εικονογραφημένο βιβλίο «Ο σύζυγος του Αϊ-Βασίλη» έχει προκαλέσει επικρίσεις επειδή εισάγει προοδευτικά θέματα στην παραδοσιακή ιστορία του Αϊ-Βασίλη. (Tucker Holt για τους Epoch Times)
«Είναι το τέλειο δώρο για τον ρατσιστή, ομοφοβικό θείο σας!» προτείνει το World of Wonder/WOW Report.
Μεταξύ άλλων παραδειγμάτων συζυγικής ευδαιμονίας, το 32σέλιδο βιβλίο περιγράφει τη ρουτίνα φιλιού και μακιγιάζ του Άγιου Βασίλη και του συζύγου του καθώς απολαμβάνουν μαζί γάλα και μπισκότα.
«Προστατέψτε την οικογένεια»
Το βιβλίο του Άγιου Βασίλη καταδεικνύει ότι οι γονείς πρέπει να είναι όλο και πιο προσεκτικοί σχετικά με το τι παρουσιάζουν στα παιδιά τους οι ενήλικες που εμπιστεύονται, δήλωσε η Κρίστεν Χάμπερ, εκπρόσωπος της ομάδας παρακολούθησης County Citizens Defending Freedom.
«Το πρότυπο για μια υγιή κοινωνία είναι η προστασία εκείνων που δεν μπορούν να προστατεύσουν τον εαυτό τους και η προστασία της οικογενειακής δομής», δήλωσε η Χάμπερ στην Epoch Times.
Αντί να γιορτάζουν τη γέννηση του Ιησού με κλασικά χριστουγεννιάτικα τραγούδια, όπως το «Frosty the Snowman», ή απολαυστικές ιστορίες για τον Άγιο Βασίλη, τα παιδιά αντιμετωπίζουν τώρα διαλέξεις και κατήχηση που μοιράζονται από ενήλικες σε θέσεις εμπιστοσύνης, είπε.
«Είναι τρομακτικό να σκεφτεί κανείς ότι εμείς, ως κοινωνία, γινόμαστε μάρτυρες της αθωότητας των παιδιών μας που αφαιρείται σε πολύ μικρή ηλικία», δήλωσε η Χάμπερ.
Ένας άνδρας οδηγεί τη μοτοσικλέτα του κατά τη διάρκεια της 12ης φιλανθρωπικής συγκέντρωσης του Άγιου Βασίλη «Papa Noel» στο Τορίνο της Ιταλίας, στις 4 Δεκεμβρίου 2022, για τη συγκέντρωση χρημάτων για μια παιδιατρική μονάδα υγειονομικής περίθαλψης. (Marco Bertorello/AFP μέσω Getty Images)
Η Τάνια Πάρους, πρόεδρος του παραρτήματος της οργάνωσης «Μαμάδες για την Αμερική» στην κομητεία Σαρασότα της Φλόριντα, ενοχλείται από αυτό που θεωρεί επίθεση του βιβλίου στην παραδοσιακή δομή της οικογένειας.
Δήλωσε στην Epoch Times ότι κατηγορεί όσους ανήκουν στην πολιτική αριστερά για την προσπάθεια να «μπερδέψουν τα παιδιά» σε νεαρή ηλικία.
«Σε ποιο σημείο τραβάμε τις κόκκινες γραμμές μας;» αναρωτήθηκε η Πάρους. «Η γοητεία τους για την καταστροφή της πυρηνικής οικογένειας με μπερδεύει».
Η Πάρους πρόσθεσε: «Στο δημοτικό σχολείο, ένα παιδί θέλει να γίνει σούπερ ήρωας ή πριγκίπισσα όταν μεγαλώσει. Και τώρα τους δίνουν ακόμα περισσότερα πράγματα να φανταστούν αμφισβητώντας το πραγματικό τους φύλο».
