Σάββατο, 10 Μαΐ, 2025

Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου έτους 2022

Τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνίας, Λογοτεχνικής Μετάφρασης και Παιδικού Βιβλίου έτους 2022 (για τις εκδόσεις 2021) ανακοίνωσε το υπουργείο Πολιτισμού.

Τα Βραβεία απονέμονται σε δημιουργούς, οι οποίοι με την πένα τους υπηρέτησαν την τέχνη του λόγου και ξεχώρισαν για την πρωτοτυπία της γραφής τους, την τεχνική, την αφηγηματική αρτιότητα, την αισθητική ποιότητα και τη θεματολογία που προάγει τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα.

Ι. ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ 2022

Το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων απονέμεται στη Μαρία Λαϊνά για τη συνολική προσφορά της στα Γράμματα

Το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Σωτήρη Δημητρίου για το έργο του «Ουρανός απ’ άλλους τόπους», εκδόσεις Πατάκη.

Το Κρατικό Βραβείο Διηγήματος – Νουβέλας 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Νάσια Διονυσίου για το έργο της «Τι είναι ένας κάμπος», εκδόσεις Πόλις.

Το Κρατικό Βραβείο Ποίησης 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Θανάση Χατζόπουλο για το έργο του «Υπό κατασκευήν σημαίες», εκδόσεις Πόλις.

Το Κρατικό Βραβείο Δοκιμίου – Κριτικής 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Παναγή Παναγιωτόπουλο για το έργο του «Περιπέτειες της μεσαίας τάξης. Κοινωνιολογικές καταγραφές στην Ελλάδα της ύστερης μεταπολίτευσης», εκδόσεις Επίκεντρο.

Το Κρατικό Βραβείο Μαρτυρίας – Bιογραφίας – Χρονικού – Ταξιδιωτικής Λογοτεχνίας 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στην Τασούλα Βερβενιώτη για το έργο της «Οι άμαχοι του Ελληνικού Εμφυλίου. Η δυναμική της μνήμης», εκδόσεις Κουκκίδα, και στον Χρήστο Χρηστίδη για το έργο του «Γεώργιος Καρτάλης», εκδόσεις του Ιδρύματος της Βουλής των Ελλήνων.

Το Ειδικό Κρατικό Βραβείο 2022 για βιβλίο που προάγει σημαντικά τον διάλογο πάνω σε ευαίσθητα κοινωνικά ζητήματα, απονέμεται κατά πλειοψηφία στη Χίλντα Παπαδημητρίου, για το έργο της «Ένοχος μέχρι αποδείξεως του εναντίου», εκδόσεις Μεταίχμιο.

Σημειώνεται ότι για το έτος 2022 η αρμόδια Επιτροπή αποφάσισε ομόφωνα να μην απονείμει Κρατικό Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου/ης Συγγραφέα έως 35 ετών και τιμητική διάκριση σε λογοτεχνικό περιοδικό.

ΙΙ. ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΚΗΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΗΣ 2022

Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας σε Ελληνική Γλώσσα 2022 απονέμεται στον Γιώργο Κεντρωτή για τη μετάφραση του έργου του Georg Trakl «Άπαντα τα ποιήματα», εκδόσεις Ρώμη.

Το Κρατικό Βραβείο Απόδοσης Έργου της Αρχαίας Ελληνικής Γραμματείας στα Νέα Ελληνικά 2022 απονέμεται στον Νικόλαο Π. Μπεζαντάκο για τη μετάφραση του έργου «Ανθολογία της αρχαίας ελληνικής ερωτικής λογοτεχνίας» (Τόμ. Α’ Ποίηση & Τόμ. Β’ Πεζογραφία), εκδόσεις Σύλλογος προς Διάδοσιν Ωφελίμων Βιβλίων.

Το Κρατικό Βραβείο Μετάφρασης Έργου Ελληνικής Γλώσσας σε Ξένη Γλώσσα 2022 απονέμεται εξ ημισείας στον Πάνο Καραγιώργο για τη μετάφραση του έργου «Κωστής Παλαμάς/Ποιητική Ανθολογία», εκδόσεις Φιλύρα, και στον Loïc Marcou για τη μετάφραση του έργου της Διδώς Σωτηρίου «Electra» εκδόσεις H & O éditions.

ΙΙI. ΚΡΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ 2022

Το Κρατικό Βραβείο Παιδικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στην Αργυρώ Πιπίνη για το έργο με τίτλο «Ζάζα» (εικονογράφηση Πέτρος Μπουλούμπασης), εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Το Κρατικό Βραβείο Εφηβικού-Νεανικού Λογοτεχνικού Βιβλίου 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στον Μάνο Κοντολέοντα για το έργο με τίτλο «Η μάσκα του Καπιτάνο», εκδόσεις Πατάκη.

Το Κρατικό Βραβείο Εικονογραφημένου Παιδικού Βιβλίου 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία στην εικονογράφο Πέρσα Ζαχαριά και στη συγγραφέα Μυρτώ Καλοφωλιά για το έργο με τίτλο «Μοναχική υπόθεση», εκδόσεις Καλειδοσκόπιο.

Το Κρατικό Βραβείο Βιβλίου Γνώσεων για παιδιά 2022 απονέμεται κατά πλειοψηφία εξ ημισείας στην Αγγελική Δαρλάση για το έργο με τίτλο «Οι μεγάλοι…. μικροί: οι επιστήμονες» (εικονογράφηση Σοφία Παπαδοπούλου), εκδόσεις Μεταίχμιο, και στη Βάσια Εξάρχου για το έργο με τίτλο «Ο κύκλος των Κυκλάδων» (εικονογράφηση Βάσια Εξάρχου, Δημήτρης Δουράμπεης, Άννυ Δαδούκη), εκδόσεις Κέδρος.

Υπενθυμίζεται η σύνθεση των αρμόδιων Επιτροπών:

Επιτροπή για τα ετήσια Βραβεία Λογοτεχνίας και το Μεγάλο Βραβείο Γραμμάτων, το Βραβείο Πρωτοεμφανιζόμενου Συγγραφέα, το Ειδικό Θεματικό Βραβείο και τα Βραβεία Δοκιμίου – Μαρτυρίας

Άλκηστη Σοφού, αναπληρώτρια καθηγήτρια Νεοελληνικού Ινστιτούτου στο Τμήμα Κλασικών Σπουδών του Πανεπιστημίου της Σορβόνης, πρόεδρος

Σοφία-Λαμπρινή Ντενίση, καθηγήτρια Ιστορίας και Κριτικής της Λογοτεχνίας στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών, αντιπρόεδρος

Αναστασία Νάτσινα, επίκουρη καθηγήτρια Νεοελληνικής Φιλολογίας στο Τμήμα Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης, μέλος

Δημήτρης Αθηνάκης, συγγραφέας, μέλος

Ηλίας Καφάογλου, συγγραφέας, μέλος

Ανδρέας Μήτσου, συγγραφέας, μέλος

Νίκος Βατόπουλος, κριτικός, μέλος

Κώστας Καραβίδας, κριτικός, μέλος

Λίνα Πανταλέων, κριτικός, μέλος

Επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Λογοτεχνικής Μετάφρασης

Ιωάννης Τσόλκας, καθηγητής Ιστορίας της Ιταλικής Λογοτεχνίας και Ευρωπαϊκού Πολιτισμού στο Τμήμα Ιταλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. γνωστικού αντικειμένου σχετικού με τη φιλολογία), πρόεδρος

Βασίλειος Σαμπατακάκης, αναπληρωτής καθηγητής Νεοελληνικών Σπουδών στο Πανεπιστήμιο Lund (Σουηδία), πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Νεοελληνικών Σπουδών, νεοελληνιστής, αντιπρόεδρος

Ρουμπίνη Δημοπούλου, μόνιμη επίκουρη καθηγήτρια Λατινικής Λογοτεχνίας του Μεσαίωνα και Αναγέννησης στον Τομέα Κλασικής Φιλολογίας του Τμήματος Φιλολογίας της Φιλοσοφικής Σχολής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (Μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. γνωστικού αντικειμένου σχετικού με την ελληνική ιστορία, κοινωνία ή πολιτική), μέλος

Δημήτριος Φίλιας, καθηγητής Λογοτεχνικής Μετάφρασης στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης & Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου (μέλος Δ.Ε.Π. Α.Ε.Ι. γνωστικού αντικειμένου σχετικού με τη μετάφραση), μέλος

Μόσχος Μορφακίδης-Φυλακτός, καθηγητής Ελληνικής Φιλολογίας στο Πανεπιστήμιο της Γρανάδας, διευθυντής του Κέντρου Βυζαντινών, Νεοελληνικών και Κυπριακών Σπουδών, νεοελληνιστής, μέλος

Κωνσταντίνος Καλφόπουλος, κριτικός, μέλος

Κωνσταντίνος Μπούρας, κριτικός, μέλος

Μαρία Κιτροέφ, μεταφράστρια, μέλος

Κλεάνθη-Ισμήνη (Κλαίτη) Σωτηριάδου, μεταφράστρια, μέλος

Επιτροπή για τα Κρατικά Βραβεία Παιδικού Βιβλίου

Μελπομένη (Μένη) Κανατσούλη, καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών Προσχολικής Αγωγής και Εκπαίδευσης του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, πρόεδρος

Τασούλα Τσιλιμένη, καθηγήτρια του Παιδαγωγικού Τμήματος Προσχολικής Εκπαίδευσης του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, συγγραφέας, αντιπρόεδρος

Αναστασία (Σούλα) Οικονομίδου, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης στην Προσχολική Ηλικία του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης, μέλος

Ιωάννης Παπαδάτος, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Επιστημών της Προσχολικής Αγωγής και του Εκπαιδευτικού Σχεδιασμού του Πανεπιστημίου Αιγαίου, κριτικός, μέλος

Δημήτριος Πολίτης, αναπληρωτής καθηγητής του Τμήματος Επιστημών της Εκπαίδευσης και της Αγωγής στην Προσχολική Ηλικία του Πανεπιστημίου Πατρών, μέλος

Ζωή Κοσκινίδου, κριτικός, μέλος

Ευσταθία (Τέτη) Σώλου, εικονογράφος, μέλος

Πρόδρομος (Μάκης) Τσίτας, συγγραφέας, μέλος

Αχιλλέας-Αλέξανδρος Ραζής, εικονογράφος, μέλος

 

(πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι: Ο μπαρόκ διάδοχος του Μιχαήλ Άγγελου

Αν καλλιτέχνες τόσο λαμπροί όσο ο Μιχαήλ Άγγελος και έργα τέχνης τόσο καθοριστικά όσο ο «Δαυίδ» του σπανίζουν, τη χρονιά που συμπληρώθηκαν 120 χρόνια από τα αποκαλυπτήρια αυτού του γλυπτού συνέβη ένα γεγονός σχεδόν ανεπανάληπτο στην ιστορία της τέχνης. Για πρώτη και ίσως τελευταία φορά, υπήρξε ένας καλλιτέχνης που μπορούσε να ανταγωνιστεί τον Μιχαήλ Άγγελο τόσο ως γλύπτης όσο και ως δεξιοτέχνης πολλαπλών μέσων τέχνης. Και το 1624, αυτός ο καλλιτέχνης – ο Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι – αποκάλυψε έναν δικό του «Δαυίδ».

Γεννημένος το 1598, ο Μπερνίνι επωφελήθηκε από έναν συνδυασμό ιδιοφυΐας και εξαιρετικής καλλιτεχνικής βάσης. Ο πατέρας του Πιέτρο ήταν από τους καλύτερους γλύπτες της γενιάς του. Όπως και ο Μιχαήλ Άγγελος, ο Πιέτρο καταγόταν από τη Φλωρεντία και έμαθε το επάγγελμά του στην πόλη αυτή. Το 1606 μετέβη στη Ρώμη για να εκπληρώσει μια παπική παραγγελία και παρέμεινε εκεί για το υπόλοιπο της ζωής του.

Τα θεμέλια της Ρώμης

«Αυτοπροσωπογραφία σε νεαρή ηλικία”, του Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι, 1623. Λάδι σε καμβά, 38 x 30 εκ. Πινακοθήκη Μποργκέζε, Ρώμη. (Public Domain )

 

Τον 17ο αιώνα, η Ρώμη ήταν το ιδανικό μέρος για να εκπαιδευτεί ο νεαρός Μπερνίνι στην τέχνη. Έναν αιώνα νωρίτερα, οι δάσκαλοι της Αναγέννησης εξακολουθούσαν να τελειοποιούν τις τεχνικές τους, να μαθαίνουν από πρόσφατα ανακαλυφθέντα αρχαία κειμήλια και να δημιουργούν έργα που θα χρησίμευαν ως πρότυπα για την επόμενη γενιά δασκάλων. Στην εποχή του Μπερνίνι, τα έργα αυτά βρίσκονταν στην κορυφή του καλλιτεχνικού κανόνα.

Ωστόσο, όλο και περισσότερο, οι καλλιτέχνες έχτιζαν πάνω σε αυτά τα θεμέλια με δημιουργικούς και πρωτότυπους τρόπους, αντί να μιμούνται απλώς τα προγενέστερα έργα. Οι πίνακες του Καραβάτζιο και του Ρούμπενς πραγματοποίησαν ακόμη και το σχεδόν ακατόρθωτο κατόρθωμα να συγκριθούν με εκείνους των δασκάλων της Αναγέννησης. Στη γλυπτική, ο Μιχαήλ Άγγελος συνέχιζε να δεσπόζει, μέχρι που εμφανίστηκε στη σκηνή ο Μπερνίνι.

Οι καλλιτέχνες και οι προστάτες δεν άργησαν να θεωρήσουν τον Μπερνίνι, σύμφωνα με τα λόγια του Πάπα Παύλου Ε’, ως «τον Μιχαήλ Άγγελο της εποχής του». Κάποια στιγμή ο καρδινάλιος Μαφέο Μπαρμπερίνι, ο μετέπειτα Πάπας Ουρβανός Η’, σκέφτηκε ακόμη και να προσλάβει το 19χρονο παιδί-θαύμα για να ολοκληρώσει ένα γλυπτό που είχε αφήσει ημιτελές ο ίδιος ο Μιχαήλ Άγγελος – το οποίο κανείς δεν είχε τολμήσει προηγουμένως να αγγίξει. Δυστυχώς, δεν έχουμε καμία καταγραφή για το ποιο ήταν το γλυπτό ή αν ο Μπερνίνι το ολοκλήρωσε ποτέ.

Αν ο Μπερνίνι ολοκλήρωσε πράγματι εκείνο το γλυπτό, θα είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον, όχι μόνο ως κοινό έργο δύο μεγάλων καλλιτεχνών αλλά και λόγω των διαφορών μεταξύ τους. Και οι δύο καλλιτέχνες διέθεταν παρόμοια αισθητική ιδιοφυΐα και αμφότεροι είχαν την ικανότητα να ζωντανεύουν την πέτρα με την ικανότητα να εκφράζουν την απαλότητα και την ελαστικότητα της σάρκας και του υφάσματος. Με σημείο αναφοράς τα πολλά γλυπτά του Μιχαήλ Άγγελου στη Ρώμη, συμπεριλαμβανομένης της «Πιετά», ο Μπερνίνι πήρε ως στυλιστικό παράδειγμα τους πρώιμους ζωγράφους του μπαρόκ, ιδίως τον Καραβάτζιο.

Οι δύο Δαυίδ

«Δαυίδ», του Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι, 1623-1624. Μάρμαρο, 170 εκ. Πινακοθήκη Μποργκέζε, Ρώμη. (wjarek/Shutterstock)

 

Η κλασική αναγεννησιακή τέχνη, όπως εκφράζεται από τον Μιχαήλ Άγγελο και τον Ραφαήλ, κλίνει προς τη διάνοια και τα συγκρατημένα συναισθήματα, ενώ η τέχνη του Μπαρόκ του Καραβάτζιο και του Μπερνίνι κλίνει περισσότερο προς τη συναισθηματική ένταση. Στα αφηγηματικά έργα, οι κλασικοί απεικόνιζαν φιγούρες σε στάση, πριν ή μετά την εκδήλωση μιας δράσης. Οι καλλιτέχνες του μπαρόκ προτιμούσαν γενικά να παρουσιάζουν τις μορφές εν ώρα έντονης δράσης.

Ακόμη πιο έντονες διαφορές χαρακτηρίζουν τις προσεγγίσεις των σχολών σε θρησκευτικές και ιστορικές μορφές παλαιότερων εποχών. Οι κλασικιστές χρησιμοποιούσαν τις μορφές για να αναφερθούν μέσω της σωματικής τελειότητας στις ηθικές ιδιότητες, χρησιμοποιώντας μεταφορικά τα θέματά τους ως αρχέτυπα των αρετών. Οι καλλιτέχνες του μπαρόκ, αντιθέτως, αντιμετώπιζαν τις κεντρικές φιγούρες τους ως άτομα, προσπαθώντας να αποτυπώσουν με ακρίβεια τα συναισθήματά τους.

(Alberto Pizzoli/Getty Images)

 

Εξίσου όμορφες και αριστοτεχνικά δουλεμένες, οι δύο εκδοχές του «Δαυίδ» που έδωσαν πρώτα ο Μιχαήλ Άγγελος και κατόπιν ο Μπερνίνι, εκφράζουν χαρακτηριστικά αυτές τις αντιθέσεις. Ο «Δαυίδ» του Μιχαήλ Άγγελου είναι στατικός, με μυώδες σώμα που ανταποκρίνεται στις ελληνικές και ρωμαϊκές αντιλήψεις περί τελειότητας, συμβολίζοντας τον ηρωισμό του. Ο Μπερνίνι απεικονίζει έναν κάπως μικροκαμωμένο Δαυίδ σε κίνηση, που τρέχει να πετάξει μια πέτρα με τη σφεντόνα του, με τα σηκωμένα μαλλιά του να υποδηλώνουν ότι χρησιμοποιεί τον άνεμο στην πλάτη του για να βοηθήσει την προώθηση της πέτρας και με το πρόσωπό του να δείχνει συγκέντρωση, αποφασιστικότητα και, ίσως, ελεγχόμενη ανησυχία.

Μπερνίνι και Καραβάτζιο

«Ο Δαυίδ με το κεφάλι του Γολιάθ», του Καραβάτζιο, 1600-1601. Λάδι σε ξύλο λεύκας, 91 x 116 εκ. Μουσείο Ιστορίας της Τέχνης, Βιέννη. (Public Domain)

 

Οι ομοιότητες μεταξύ του αγάλματος του Μπερνίνι και του πίνακα του Καραβάτζιο «Ο Δαυίδ με το κεφάλι του Γολιάθ» είναι τόσο αξιοσημείωτες όσο είναι και οι διαφορές μεταξύ των δύο γλυπτών Δαυίδ. Ο πίνακας του Καραβάτζιο απεικονίζει τη στιγμή αμέσως μετά το θάνατο του Γολιάθ και το πρόσωπο του Δαυίδ υποδηλώνει ανακούφιση και ψυχική ανάκαμψη. Μπορεί ακόμη και να φαίνεται σαν ο Δαυίδ να σηκώνει το κεφάλι του Γολιάθ αντί να το κρατά ακίνητο – εντύπωση που θα συμφωνούσε με τα περισσότερα έργα του Καραβάτζιο. Και αν αυτές οι ομοιότητες παραμένουν εντός του γενικού πλαισίου της μπαρόκ τέχνης, η σχέση μεταξύ των τεχνοτροπιών των δύο καλλιτεχνών γίνεται σαφέστερη όταν συγκρίνουμε περισσότερα έργα τους.

Λεπτομέρεια από την «Έκσταση της Αγίας Τερέζας» του Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι, 1647-1652. Παρεκκλήσι Κορνάρο, Σάντα Μαρία ντέλα Βιτόρια, Ρώμη. (Public Domain)

 

Ο πίνακας του Καραβάτζιο «Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης σε έκσταση» και το γλυπτό του Μπερνίνι «Η έκσταση της Αγίας Τερέζας» έχουν στενή θεματική σχέση. Και τα δύο έργα τέχνης απεικονίζουν αγίους να καταρρέουν μέσα σε έκσταση παρουσία ενός αγγέλου, και διαθέτουν αμφότερα έντονες συναισθηματικές ποιότητες: στο έργο του Καραβάτζιο επικρατεί η τρυφερότητα, ενώ στον Μπερνίνι η δραματική ένταση. Ο Άγιος Φραγκίσκος είδε σε όραμα έναν άγγελο τη στιγμή που έλαβε τα στίγματα: πέντε πληγές στα χέρια, τα πόδια και στο πλάι κοντά στην καρδιά του, τα μέρη του σώματος όπου ο Χριστός καρφώθηκε στο σταυρό και τρυπήθηκε με μια λόγχη. Κατά τη διάρκεια του οράματος της Αγίας Τερέζας, ένας άγγελος χρησιμοποίησε μια λόγχη για να τρυπήσει την καρδιά της αρκετές φορές.

«Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης σε έκσταση» του Καραβάτζιο, περ. 1594. Λάδι σε καμβά, 92 x 127 εκ. Wadsworth Atheneum, Χάρφορντ, Κονέκτικατ. (Public Domain)

 

Ακόμα μεγαλύτερες ομοιότητες υπάρχουν μεταξύ της τέχνης του Καραβάτζιο και του συχνά ξεχασμένου έργου του Μπερνίνι ως ζωγράφου. Το έργο του Καραβάτζιο «Η κλήση των Αγίων Πέτρου και Ανδρέα» και το έργο του Μπερνίνι «Ο Άγιος Ανδρέας και ο Άγιος Θωμάς» θα μπορούσαν να θεωρηθούν κατά λάθος ως πίνακες του ίδιου καλλιτέχνη. Έχουν την ίδια ρεαλιστική απεικόνιση των χαρακτηριστικών των μορφών τους, μαλλιά δοσμένα με λεπτομέρειες και τενεβρισμό (έντονη αντίθεση μεταξύ φωτός και σκιάς).

(α) «Η κλήση των Αγίων Πέτρου και Ανδρέα», του Καραβάτζιο, περ. 1602-1604. Λάδι σε καμβά, 140 x 175 εκ. Βασιλική Συλλογή, Ηνωμένο Βασίλειο. (δ) «Ο Άγιος Ανδρέας και ο Άγιος Θωμάς», του Τζιαν Λορέντζο Μπερνίνι, περ. 1627. Λάδι σε καμβά, 61,5 x 78 εκ. Εθνική Πινακοθήκη, Λονδίνο. (Public Domain)

 

Αν και ο Μπερνίνι ακολούθησε το στυλιστικό πρότυπο του Καραβάτζιο, θα συγκρίνεται πάντα με τον Μιχαήλ Άγγελο. Ο Μιχαήλ Άγγελος και ο Μπερνίνι ήταν και οι δύο οι μεγαλύτεροι γλύπτες της ιστορίας και οι μόνοι γνωστοί καλλιτέχνες που έχουν επιτύχει την ύψιστη τελειότητα και στους τρεις τομείς της τέχνης: αρχιτεκτονική, ζωγραφική και γλυπτική. Σε αυτόν τον συνδυασμό ύψους, εύρους επιτευγμάτων και λαμπρότητας, ο Μπερνίνι είναι ο μοναδικός διάδοχος του Μιχαήλ Άγγελου.

 

Του  James Baresel

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Στο Ηρώδειο η «βασίλισσα του βιολιού» Άννε-Ζοφί Μούτερ

Ένα από τα μεγαλύτερα και πιο λαμπερά ονόματα της κλασικής μουσικής παγκοσμίως, η Άννε-Ζοφί Μούτερ, θα βρεθεί για μια μοναδική συναυλία στο Ηρώδειο στις 12 Ιουνίου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Η εμφάνιση της διασημότερης Γερμανίδας βιολονίστριας με τη μυθική καριέρα 40 και πλέον ετών και τα τέσσερα βραβεία Grammy αναμένεται να αποτελέσει σημείο αναφοράς για το φετινό φεστιβαλικό καλοκαίρι.

Μάλιστα, η Άννε-Ζοφί Μούτερ θα βρίσκεται στη σκηνή του ρωμαϊκού ωδείου όλη τη βραδιά παίζοντας τρία κοντσέρτα – φαινόμενο σπάνιο για σολίστ τέτοιου μεγέθους- ενώ θα διευθύνει και τους Mutter’s Virtuosi, σύνολο εγχόρδων που απαρτίζεται από υπότροφους του ιδρύματός της καθώς και άλλους επίλεκτους νέους μουσικούς.

Η λαμπερή διαδρομή της Μούτερ

Κορυφαία μουσικός, μέντορας και οραματίστρια η Άννε-Ζοφί Μούτερ έχει χαρακτηριστεί ως «φαινόμενο» και ως «η αδιαμφισβήτητη βασίλισσα του βιολιού». Η καλλιτεχνική της πορεία ξεκίνησε από την ηλικία των 5 ετών. Η Μούτερ χαρακτηρίστηκε πολύ γρήγορα παιδί-θαύμα και κατάφερε να ξεχωρίσει με την υποστήριξη του περίφημου μαέστρου Χέρμπερτ φον Κάραγιαν. Η αγάπη της για τη μουσική και η απαράμιλλη δεξιοτεχνία της στο βιολί, της προσέφεραν γρήγορα την αναγνώριση των ομοτέχνων της αλλά και του κοινού.

Έχει εμφανιστεί σε όλες τις μεγάλες αίθουσες του κόσμου και παράλληλα με τις συναυλίες της έχει πραγματοποιήσει πολυάριθμες ηχογραφήσεις, με πρώτη αυτή του 1978 σε κοντσέρτα του Μότσαρτ με τη συνοδεία της θρυλικής Φιλαρμονικής του Βερολίνου. Μερικοί από τους πιο σημαντικούς σύγχρονους μουσικούς, ανάμεσα στους οποίους ο Αντρέ Πρεβέν και ο Τζον Ουίλιαμς, έχουν συνθέσει περισσότερα από 30 έργα ειδικά για την Άννε-Ζοφί Μούτερ, που τα έχει παρουσιάσει η ίδια σε παγκόσμιες πρεμιέρες.

Το πολύπλευρο έργο της Μούτερ

Η Άννε-Ζοφί Μούτερ έχει εδώ και δεκαετίες αφήσει το δικό της στίγμα στη μουσική, παράλληλα όμως έχει αναγνωριστεί διεθνώς και για τη συνολική προσφορά της στις τέχνες, τον πολιτισμό και σε θέματα κοινωνικού ενδιαφέροντος. Με τη διοργάνωση συναυλιών, η Μούτερ έχει συμβάλει στη συγκέντρωση μεγάλων ποσών για φιλανθρωπικούς σκοπούς, ιδιαιτέρως για την καταπολέμηση σοβαρών ασθενειών της σύγχρονης εποχής.

Επίσης, η Γερμανίδα βιολονίστρια, πέρα από την προσωπική της πορεία στη μουσική, αντιλαμβάνεται ως μέρος του έργου της τη μεταλαμπάδευση του δικού της οράματος στις νεότερες γενιές. Μια από τις πιο σημαντικές συνεισφορές της στην τέχνη είναι η ίδρυση το 2008 του Ιδρύματος Anne-Sophie Mutter, το οποίο δίνει υποτροφίες σε ταλαντούχους νέους σολίστ εγχόρδων για να εξελίξουν τις σπουδές τους σε υψηλό επίπεδο. Από το ίδρυμα προέρχονται και οι περισσότεροι μουσικοί από τους Βιρτουόζους της Μούτερ, που από το 2011 τη συνοδεύουν στις συναυλίες της.

Τι θα ακούσουμε στο Ηρώδειο

Στο Ηρώδειο, η Άννε-Ζοφί Μούτερ θα παίξει σόλο σε τρία κοντσέρτα Μπαχ, Βιβάλντι και Ζοζέφ Μπολόν ντε Σεν Ζορζ – του πρώτου Ευρωπαίου συνθέτη με αφρικανική καταγωγή, ο οποίος έφερε το προσωνύμιο «Ιππότης του Αγίου Γεωργίου». Ο Μπολόν, που ήταν γιος ενός Γάλλου κτηματία και μιας μαύρης σκλάβας από τη Σενεγάλη, διακρίθηκε για τη δεξιοτεχνία του στο βιολί, αλλά και στη ξιφομαχία και έμεινε γνωστός ως «Βολταίρος της Μουσικής».

Η Άννε-Ζοφί Μούτερ θα ερμηνεύσει επίσης και το αφιερωμένο στην ίδια Νονέτο (έργο μουσικής δωματίου για εννέα όργανα) του Αντρέ Πρεβέν, που υπήρξε σύντροφός της, το οποίο και θα παρουσιαστεί για πρώτη φορά στην Ελλάδα.

Πληροφορίες εισιτηρίων: http://aefestival.gr/plirofories-eisitirion/

Ν.Μπ.

(πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Η υπερβολική χρήση smartphone μπορεί να προκαλέσει οξεία επίκτητη συνοδό εσωτροπία

Καθώς οι ψηφιακές συσκευές, όπως τα smartphones, γίνονται πανταχού παρούσες, ο αριθμός των νέων που πάσχουν από μια διαταραχή της όρασης που ονομάζεται στραβισμός αυξάνεται. Η διαταραχή προκαλεί τα μάτια να μην ευθυγραμμίζονται σωστά μεταξύ τους όταν κοιτάζουν ένα αντικείμενο. Ο στραβισμός μπορεί να προκαλέσει διασταύρωση των ματιών προς τα μέσα (εσωτροπία) ή στροφή προς τα έξω (εξωτροπία).

Οι οφθαλμίατροι προτρέπουν να τεθούν όρια στην υπερβολική χρήση κινητών τηλεφώνων από τα παιδιά.

Ο Κότζι Καβαμότο [Koji Kawamoto], ειδικός οφθαλμίατρος στην Ιαπωνία, δημοσίευσε το βιβλίο «スマホ失明» (Smartphone και τύφλωση) το 2022. Έγραψε ότι το να περνάει κανείς πολύ χρόνο κοιτάζοντας ένα smartphone μπορεί να προκαλέσει τη σταθεροποίηση των ματιών του σε μια προς τα μέσα εστιασμένη θέση. Μακροπρόθεσμα, αυτό μπορεί να προκαλέσει «οξεία επίκτητη συνοδευτική εσωτροπία » (AACE). Η AACE εμφανίζεται συχνά σε μυωπικούς ασθενείς που κοιτάζουν κοντινά αντικείμενα για μεγάλο χρονικό διάστημα.

Η οξεία επίκτητη συνοδευτική εσωτροπία είναι μια προσωρινή κατάσταση που μπορεί να ανακουφιστεί αποφεύγοντας να κοιτάζουμε κοντινά αντικείμενα. Ωστόσο, με τη μακροχρόνια χρήση των smartphone, τα συμπτώματα της εσωτροπίας είναι δύσκολο να βελτιωθούν. Ένας αυξανόμενος αριθμός ασθενών χρειάζεται χειρουργική θεραπεία.

Σύμφωνα με μια έκθεση βάσει ερωτηματολογίου της Ιαπωνικής Ένωσης Παιδιατρικής Οφθαλμολογίας και της Ένωσης Στραβισμού και Αμβλυωπίας το 2019, 158 από τους 371 οφθαλμιάτρους συμβουλεύτηκαν ασθενείς με AACE ηλικίας 5 έως 35 ετών το 2018. Και 122 οφθαλμίατροι δήλωσαν ότι η ασθένεια σχετίζεται με την υπερβολική χρήση ψηφιακών συσκευών όπως τα smartphone, ιδίως μεταξύ των νέων κάτω των 12 ετών.

Η οξεία επίκτητη συνοδευτική εσωτροπία και η υπερβολική χρήση προϊόντων 3C

Ο Δρ Γουένγκ Σαογουέι, οφθαλμίατρος στην Ταϊβάν, δήλωσε ότι η συχνότητα εμφάνισης της AACE έχει αυξηθεί μεταξύ των νέων ηλικίας 10 έως 20 ετών λόγω της υπερβολικής χρήσης ηλεκτρονικών προϊόντων «3c» (υπολογιστές, επικοινωνία και καταναλωτικά προϊόντα).

Ο Δρ Γουένγκ δήλωσε ότι η εσωτροπία προκαλείται συνήθως από άλλες ασθένειες όπως το υψηλό διαθλαστικό σφάλμα, ο τραυματισμός των εξωφθαλμικών μυών, η φλεγμονή, ο υπερθυρεοειδισμός, η μυασθένεια gravis, η χρόνια ρινοκολπίτιδα και τα χειρουργικά επακόλουθα. Η πίεση στο νεύρο από έναν όγκο στον εγκέφαλο θα μπορούσε επίσης να προκαλέσει την κατάσταση.

Εάν ένας ενήλικας αναπτύξει ξαφνικά AACE, θα βλέπει δύο εικόνες όταν κοιτάζει ένα αντικείμενο. Ο ασθενής δεν μπορεί να συγχωνεύσει οπτικά την εικόνα- η αδυναμία αυτή ονομάζεται «διπλωπία».

Ο Δρ Γουένγκ ανέφερε ότι όταν οι άνθρωποι κοιτάζουν τα τηλέφωνά τους, η απόσταση θέασης είναι περίπου 20 έως 30 εκατοστά, επηρεάζοντας μακροπρόθεσμα την ικανότητα οπτικής συγχώνευσης. Επιπλέον, για τα άτομα με εσωτροπία, τα συμπτώματα μπορεί να εξελιχθούν γρήγορα σε οξεία επίκτητη συνοδευτική εσωτροπία.

Όταν αποκλείονται οι συστηματικές ασθένειες, οι φλεγμονές, οι εξωτερικοί τραυματισμοί και τα εγκεφαλικά προβλήματα ως αιτία της εσωτροπίας, οι οφθαλμίατροι θα χρησιμοποιήσουν θεραπεία με βοτουλινική τοξίνη (Botox) για να χαλαρώσουν τις υπερβολικές μυϊκές συσπάσεις χωρίς χειρουργική επέμβαση. Δυστυχώς, η θεραπεία μπορεί να μην θεραπεύσει τους ασθενείς με AACE. Ορισμένοι υποτροπιάζουν μετά τη θεραπεία με Botox και τελικά χρειάζονται χειρουργική επέμβαση ή γυαλιά πρίσματος.

Ο Δρ Γουένγκ προτείνει στους γονείς να αποτρέπουν τα παιδιά τους από τη μακροχρόνια χρήση προϊόντων ψηφιακών οθονών και προϊόντων. Όταν το παιδί σας παραπονιέται για διπλωπία, κόπωση ή πονοκέφαλο ή κλείνει το ένα μάτι κάτω από έντονο ηλιακό φως, θα πρέπει να προσέξετε πολύ, καθώς το παιδί μπορεί να έχει ήδη αναπτύξει συμπτώματα εσωτροπίας. Πηγαίνετε το παιδί στο γιατρό το συντομότερο δυνατό. Η εσωτροπία πολύ μεγάλης γωνίας, η οποία δεν μπορεί να θεραπευτεί γρήγορα,  προκαλεί μεγάλη ταλαιπωρία. Στα παιδιά, η μακροχρόνια εσωτροπία θα μπορούσε να βλάψει την οπτική λειτουργία και να οδηγήσει ακόμη και σε αμβλυωπία (που ονομάζεται, επίσης, «τεμπέλικο μάτι»).

Ο Τζενγκ Τζίε, διδάκτωρ ιατρικής επιστήμης του Πανεπιστημίου του Τόκιο στην Ιαπωνία, δήλωσε σε συνέντευξή του στην εφημερίδα The Epoch Times ότι οι έφηβοι που αναπτύσσουν ακόμη τις οπτικές τους λειτουργίες θα πρέπει να δίνουν προσοχή στα ακόλουθα σημεία:

1. Διατηρήστε μια απόσταση οθόνης-ματιών 50 εκατοστών για τους υπολογιστές και 30 εκατοστών ή περισσότερο για τα smartphones.

2. Περιορίστε τον χρόνο που παίζετε βιντεοπαιχνίδια ή κοιτάζετε καθημερινά ένα smartphone.

3. Όταν χρησιμοποιείτε μια οθόνη, να θυμάστε να κοιτάτε μακριά σε ένα μακρινό αντικείμενο μετά από κάθε περίοδο 10 έως 20 λεπτών.

4. Συμμετέχετε σε υπαίθριες δραστηριότητες.

 

Της Ellen Wan

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η ειδική εκλογική άδεια στον ιδιωτικό τομέα

Με απόφαση της υπηρεσιακής υπουργού Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, Πατρίνας Παπαρρηγοπούλου, (ΦΕΚ Β’ 3748- Ιουνίου 2023), καθορίζονται οι λεπτομέρειες για τη χορήγηση ειδικής άδειας μετ’ αποδοχών για την άσκηση του εκλογικού δικαιώματος των εργαζομένων στον ιδιωτικό τομέα κατά τις βουλευτικές εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023.

Η απόφαση προβλέπει συγκεκριμένα ότι όλες οι βιομηχανικές, βιοτεχνικές και εμπορικές επιχειρήσεις, εκμεταλλεύσεις και εργασίες του ιδιωτικού τομέα, καθώς και όσοι γενικώς απασχολούν προσωπικό και υπάγονται στον ιδιωτικό τομέα, υποχρεούνται να χορηγήσουν στο προσωπικό τους ειδική άδεια απουσίας με αποδοχές για τη διευκόλυνση άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος, κατά τις εκλογές της 25ης Ιουνίου 2023.

Ο αριθμός των ημερών αδείας που καλύπτει τον απολύτως αναγκαίο χρόνο για τη μετάβαση των εργαζομένων στον τόπο άσκησης του εκλογικού τους δικαιώματος και την επιστροφή τους, καθορίζεται ως εξής:

Α. Για τους μισθωτούς με καθεστώς εξαήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:

α) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 100-200 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια μίας εργάσιμης ημέρας.

β) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 201-400 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών.

γ) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω, χορηγείται άδεια τριών εργάσιμων ημερών, εφόσον μετακινηθούν οδικώς, με βάση την υπεύθυνη δήλωσή τους.

δ) Σε όσους μετακινηθούν από και προς νησιά για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

Β. Για τους μισθωτούς με καθεστώς πενθήμερης εβδομαδιαίας εργασίας:

α) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 200-400 χιλιομέτρων, χορηγείται άδεια μίας εργάσιμης ημέρας.

β) Σε όσους μετακινηθούν σε απόσταση 401 χιλιομέτρων και άνω, χορηγείται άδεια δύο εργάσιμων ημερών, εφόσον μετακινηθούν οδικώς, με βάση υπεύθυνη δήλωσή τους.

γ) Σε όσους μετακινηθούν από και προς νησιά για τα οποία δεν υπάρχει οδική πρόσβαση, ο αριθμός των ημερών αδείας, που χορηγείται, θα εξετάζεται κατά περίπτωση, ανάλογα με την απόσταση και τις ειδικές συνθήκες μετακίνησης, χωρίς, ωστόσο, η άδεια στις περιπτώσεις αυτές να υπερβαίνει τις τρεις εργάσιμες ημέρες.

* Για όσους εκ των μισθωτών, η Κυριακή 25 Ιουνίου 2023, ημέρα διεξαγωγής της ψηφοφορίας, είναι εργάσιμη ημέρα, θεωρείται ως ημέρα ειδικής άδειας απουσίας με αποδοχές, πέραν αυτών που προαναφέρθηκαν.

Τέλος, σημειώνεται ότι η ειδική άδεια άσκησης εκλογικού δικαιώματος δεν συμψηφίζεται με την ετήσια άδεια μετ΄ αποδοχών.

Γ.Μπ.

(πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ)

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός εκφράζει τα συγχαρητήριά του στον Κ. Μητσοτάκη και δρομολογείται συνάντηση για τα ενεργειακά

Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης είχε σήμερα επικοινωνία με τον Ισραηλινό ομόλογό του Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος του τηλεφώνησε για να τον συγχαρεί για την εκλογική του νίκη.

Κατά τη διάρκεια της συνομιλίας οι δύο ηγέτες επιβεβαίωσαν τη βούλησή τους για την περαιτέρω ενίσχυση των διμερών σχέσεων, ενώ συμφώνησαν να συναντηθούν σύντομα, όπως αναφέρουν πηγές της κυβέρνησης.

Οι δύο ηγέτες δήλωσαν ότι θα πρέπει να πραγματοποιηθεί το συντομότερο δυνατόν τριμερής συνάντηση Ισραήλ-Ελλάδας-Κύπρου και τόνισαν ότι θα ασχοληθεί και με τα ενεργειακά, μεταξύ άλλων θεμάτων.

Επίσης, αναφέρεται πως συμφώνησαν να συνεχίσουν τη σύσφιξη της διμερούς συνεργασίας σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της τεχνολογίας και της τεχνητής νοημοσύνης.

Αμέσως μετά, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου ανέφερε στον προσωπικό του  λογαριασμό στο Twitter για τη συνάντηση: «Μόλις είχα μια εξαιρετική συζήτηση με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Κυριάκο Μητσοτάκη, συγχαίροντάς τον για την εντυπωσιακή εκλογική του νίκη. Είμαι ενθουσιασμένος που ανακοινώνω ότι σύντομα θα συγκαλέσουμε ηγέτες από Ισραήλ-Ελλάδα-Κύπρο για να αντιμετωπίσουμε κρίσιμα θέματα, κυρίως ενεργειακά. Μπροστά μας είναι μια συναρπαστική περίοδος!» έγραψε ο Ισραηλινός πρωθυπουργός.

Δημήτρης Μάνωλης

Ανθρώπινα λείψανα πιστεύται ότι εντοπίστηκαν στα συντρίμμια του βαθυσκάφους Titan

Αντικείμενα που πιστεύεται ότι είναι «ανθρώπινα λείψανα» εντοπίστηκαν μεταξύ των συντριμμιών του βαθυσκάφους που εξαφανίστηκε με πέντε επιβάτες στον βόρειο Ατλαντικό κοντά στο ναυάγιο του Τιτανικού, ανακοίνωσε χθες Τετάρτη το λιμενικό των ΗΠΑ.

Αμερικανοί ιατροδικαστές «θα διεξάγουν επίσημη ανάλυση των φερόμενων ως ανθρώπινων λειψάνων τα οποία συλλέχθηκαν με προσοχή (…) στο σημείο του δυστυχήματος», επεσήμανε η ανακοίνωση του λιμενικού.

Η ανάλυση των αντικειμένων που εντοπίστηκαν αναμένεται ότι θα προσφέρει «κρίσιμα στοιχεία για την κατανόηση των αιτιών της τραγωδίας αυτής», δήλωσε ο Τζέισον Νιούμπαουερ επικεφαλής των ερευνών του λιμενικού.

Το Titan, ένα μικρό βαθυσκάφος μήκους περίπου 6,5 μέτρων το οποίο διαχειριζόταν ιδιωτική εταιρεία, καταδύθηκε στις 18 Ιουνίου με σκοπό να φτάσει στο ναυάγιο του Τιτανικού, σε βάθος περίπου 4 χιλιομέτρων, και αναμενόταν να αναδυθεί επτά ώρες αργότερα. Ωστόσο η επαφή μαζί του χάθηκε περίπου δύο ώρες μετά την αναχώρησή του από το πλοίο Polar Prince.

Έπειτα από μια τεράστια επιχείρηση έρευνας και διάσωσης, έγινε γνωστό ότι το βαθυσκάφος υπέστη «καταστροφική ενδόρρηξη» λίγη ώρα μετά την κατάδυσή του, με αποτέλεσμα να σκοτωθούν οι πέντε επιβαίνοντες σε αυτό.

Τα συντρίμμια του Titan, που βρέθηκαν σε απόσταση περίπου 500 μέτρων από το ναυάγιο του Τιτανικού, μεταφέρθηκαν χθες στην ξηρά, στο Σεντ Τζονς της Νέας Γης του Καναδά. Στη συνέχεια θα μεταφερθούν με πλοίο του αμερικανικού λιμενικού σε λιμάνι των ΗΠΑ για να υποβληθούν σε ανάλυση στο πλαίσιο της επίσημης έρευνας που έχουν ξεκινήσει οι αμερικανικές αρχές για το περιστατικό.

Βίντεο που μεταδόθηκε από το Canadian Broadcast Corp δείχνει κάτι που μοιάζει να είναι το ρύγχος του βαθυσκάφους και άλλα κομμάτια του τυλιγμένα σε μια λευκή λινάτσα να αναδύονται από τη θάλασσα με τη βοήθεια γερανού και να τοποθετούνται στο κατάστρωμα του πλοίου Horizon Arctic.

Στο βίντεο φαίνεται επίσης ένα κομμάτι από το κύτος του Titan και μηχανήματα με καλώδια που κρέμονται να μεταφέρονται από το πλοίο στο λιμάνι.

Ο Πούτιν λέει ότι η Ρωσία θα τοποθετήσει πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία τον επόμενο μήνα

Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε την Παρασκευή ότι η Μόσχα θα αρχίσει να αναπτύσσει τακτικά πυρηνικά όπλα στη Λευκορωσία όταν ολοκληρωθούν οι απαραίτητες ειδικές εγκαταστάσεις αποθήκευσης στην πρώην σοβιετική δημοκρατία στις αρχές του επόμενου μήνα.

Η ανακοίνωση έρχεται αρκετούς μήνες αφότου ο Πούτιν περιέγραψε για πρώτη φορά σχέδια για τη μεταφορά τακτικών πυρηνικών όπλων στη Λευκορωσία τον Μάρτιο, επισημαίνοντας την ανάπτυξη παρόμοιου οπλισμού από τις ΗΠΑ σε βάσεις του ΝΑΤΟ σε διάφορες ευρωπαϊκές χώρες επί πολλές δεκαετίες.

Ο επί μακρόν αυταρχικός ηγέτης της Λευκορωσίας, Αλεξάντερ Λουκασένκο, περιέγραψε πρόσφατα την εξέλιξη αυτή ως μια μοναδική ευκαιρία για το Μινσκ και τη Μόσχα να ενωθούν. Η Λευκορωσία, μαζί με το Καζακστάν και την Ουκρανία, παραχώρησε τα πυρηνικά της όπλα στη Ρωσία τη δεκαετία του 1990 με αντάλλαγμα εγγυήσεις ασφαλείας.

«Όλα εξελίσσονται σύμφωνα με το σχέδιο», δήλωσε ο Πούτιν σε τηλεοπτικές δηλώσεις από τη συνάντησή του με τον Λουκασένκο στο θέρετρό του Bocharov Ruchey στο Σότσι, στις ακτές της Μαύρης Θάλασσας της Ρωσίας.

«Οι προετοιμασίες των σχετικών εγκαταστάσεων θα ολοκληρωθούν στις 7 ή 8 Ιουλίου και θα ξεκινήσουμε αμέσως τις δραστηριότητες που σχετίζονται με την ανάπτυξη των αντίστοιχων τύπων όπλων στο έδαφός σας», πρόσθεσε, σύμφωνα με το κείμενο των δηλώσεών του από το Κρεμλίνο.

Αν όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο, η ανάπτυξη θα σηματοδοτήσει την πρώτη φορά που ρωσικά τακτικά πυρηνικά όπλα θα τοποθετηθούν εκτός Ρωσίας μετά την πτώση της Σοβιετικής Ένωσης τη δεκαετία του 1990.

Τα τακτικά πυρηνικά όπλα σχεδιάζονται ως ένα μέσο παροχής της καταστροφικής ισχύος ενός πυρηνικού όπλου σε έναν σχετικά περιορισμένο χώρο στο πεδίο της μάχης. Τα όπλα αυτά είναι συνήθως μικρότερης απόδοσης από τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα που είχαν σχεδιαστεί για να καταστρέφουν ολόκληρες πόλεις κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.

Ο Λουκασένκο, σταθερός σύμμαχος του Πούτιν που βρίσκεται στην εξουσία εδώ και σχεδόν τρεις δεκαετίες, βασίστηκε στην πολιτική και οικονομική στήριξη της Μόσχας για να επιβιώσει από μήνες διαδηλώσεων, μαζικών συλλήψεων και δυτικών κυρώσεων μετά από εκλογές του 2020 που τον διατήρησαν στην εξουσία αλλά θεωρήθηκαν ευρέως στο εσωτερικό και στο εξωτερικό ως στημένες.

Τον περασμένο μήνα, ο Λουκασένκο υποσχέθηκε τακτικά πυρηνικά όπλα σε κάθε άλλη χώρα που θα ήθελε να ενταχθεί στο Ενωτικό Κράτος της Ρωσίας και της Λευκορωσίας -μια υπερεθνική συμφωνία μεταξύ των δύο πρώην σοβιετικών δημοκρατιών που υπογράφηκε το 1999 με στόχο την ενίσχυση των οικονομικών και αμυντικών δεσμών μεταξύ των δύο γειτόνων.

«Είναι πολύ απλό: ενταχθείτε στο κράτος της Ένωσης της Λευκορωσίας και της Ρωσίας”, δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης στην κρατική τηλεόραση του Κρεμλίνου στις 28 Μαΐου, προσθέτοντας: “Θα υπάρχουν πυρηνικά όπλα για όλους». Ο Λουκασένκο τόνισε κατά τη διάρκεια της συνέντευξης ότι επρόκειτο για τη δική του άποψη -όχι απαραίτητα για την άποψη του Πούτιν.

Στρατιωτική κλιμάκωση

Καθώς ο πόλεμος στην Ανατολική Ευρώπη μεταξύ της Ουκρανίας και της Ρωσίας συνεχίζει να μαίνεται μετά από περισσότερους από 15 μήνες, ο Πούτιν έχει επανειλημμένα εγείρει ζητήματα σχετικά με τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλα δυτικά έθνη που διοχετεύουν όπλα στο Κίεβο στο πλαίσιο ενός επεκτεινόμενου πολέμου δι’ αντιπροσώπων με στόχο να γονατίσει τη Ρωσία.

Ο Πούτιν θέτει τον πόλεμο ως μια μάχη για την επιβίωση της ίδιας της Ρωσίας απέναντι σε αυτό που περιγράφει ως ένα συνεχώς διευρυνόμενο ΝΑΤΟ. Έχει προειδοποιήσει τη Δύση ότι η Μόσχα δεν θα υποχωρήσει. Εξέφρασε επίσης την ανησυχία του για τις Ηνωμένες Πολιτείες που αναπτύσσουν τακτικές πυρηνικές κεφαλές B61 σε βάσεις του ΝΑΤΟ στο Βέλγιο, την Ολλανδία, τη Γερμανία, την Ιταλία και την Τουρκία. Η Μόσχα είναι επίσης δυσαρεστημένη για μια αναφερόμενη αναβάθμιση του B61, ο οποίος δοκιμάστηκε για πρώτη φορά στη Νεβάδα λίγο μετά την κρίση των πυραύλων της Κούβας.

Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν επικρίνει την πυρηνική επέκταση της Ρωσίας στη γειτονική σύμμαχό τους, αλλά έχουν δηλώσει ότι δεν έχουν πρόθεση να αλλάξουν τη θέση τους σχετικά με τα στρατηγικά πυρηνικά όπλα και επίσης ότι δεν έχουν δει ενδείξεις ότι η Ρωσία ετοιμάζεται να χρησιμοποιήσει πυρηνικό όπλο.

Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου Καρέιν Ζαν-Πιέρ δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου τον Μάιο ότι η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι ενήμερη για τη συμφωνία Ρωσίας-Λευκορωσίας και «θα συνεχίσει να παρακολουθεί, σίγουρα, τις επιπτώσεις εδώ».

«Πρόκειται για ένα ακόμη παράδειγμα ανεύθυνων και προκλητικών επιλογών [του Πούτιν]», δήλωσε η ίδια. «Παραμένουμε προσηλωμένοι στη συλλογική άμυνα της συμμαχίας του ΝΑΤΟ και θα το αφήσω εκεί».

Η εκπρόσωπος του ΝΑΤΟ Οάνα Λουνγκέσκου καταδίκασε επίσης τα σχέδια του Πούτιν τον Μάρτιο, λέγοντας ότι η «αναφορά της Μόσχας στον πυρηνικό διαμοιρασμό του ΝΑΤΟ είναι εντελώς παραπλανητική».

«Οι σύμμαχοι του ΝΑΤΟ ενεργούν με πλήρη σεβασμό των διεθνών δεσμεύσεών τους», δήλωσε η ίδια, προσθέτοντας ότι «η Ρωσία έχει παραβιάσει σταθερά τις δεσμεύσεις της για τον έλεγχο των όπλων».

Ο πόλεμος στην Ουκρανία έχει προκαλέσει αυτό που τόσο η Μόσχα όσο και η Ουάσινγκτον λένε ότι είναι η βαθύτερη κρίση στις σχέσεις από την εποχή του Ψυχρού Πολέμου, με σημαντικές συνθήκες ελέγχου των πυρηνικών όπλων να διαλύονται και τις δύο πλευρές να καταγγέλλουν η μία την άλλη δημοσίως.

Το Reuters συνέβαλε σε αυτό το ρεπορτάζ.

Αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν πλανήτη που… δεν θα έπρεπε να υπάρχει

Όταν ο Ήλιος φτάσει στο τέλος της ζωής του, θα αυξηθεί σε 100 φορές το σημερινό του μέγεθος, καταπίνοντας και τη Γη. Πολλοί πλανήτες σε άλλα ηλιακά συστήματα αντιμετωπίζουν παρόμοια μοίρα, καθώς τα αστέρια που τους φιλοξενούν, γερνούν. Ωστόσο, αστρονόμοι από το Ινστιτούτο Αστρονομίας του Πανεπιστημίου της Χαβάης λένε ότι ίσως… υπάρχει ελπίδα: ανακάλυψαν έναν πλανήτη που επιβίωσε, έπειτα από ένα τέτοιο γεγονός.

Ο πλανήτης 8 UMi b, που επίσημα ονομάζεται Halla, μοιάζει με τον Δία και περιστρέφεται γύρω από το ερυθρό γιγάντιο άστρο Baekdu (8 UMi), σε απόσταση μόλις το μισό της απόστασης που χωρίζει τη Γη από τον Ήλιο. Η ομάδα των αστρονόμων ανακάλυψε ότι ο Halla συνεχίζει να υπάρχει, παρά την επικίνδυνη εξέλιξη που είχε το Baekdu. Διαπίστωσαν ότι το άστρο καίει ήλιο στον πυρήνα του, γεγονός που σηματοδοτεί ότι είχε ήδη επεκταθεί πάρα πολύ ως ερυθρό γιγάντιο αστέρι κάποτε στο παρελθόν. Το άστρο θα είχε διογκωθεί έως και 1,5 φορά την τροχιακή απόσταση του πλανήτη καταπίνοντας τον πλανήτη κατά τη διαδικασία, πριν συρρικνωθεί στο σημερινό του μέγεθος, μόλις στο ένα δέκατο της απόστασης αυτής. Ωστόσο, ο πλανήτης συνεχίζει να υπάρχει, αποτελώντας έναν «εξαιρετικό επιζώντα», όπως δηλώνει ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Μαρκ Χον.

Το ερώτημα είναι πώς κατάφερε ο πλανήτης να επιζήσει και οι κυρίαρχες θεωρίες είναι τρεις: ότι ξεκίνησε από μεγαλύτερη τροχιά πριν φτάσει κοντά στο άστρο του, όπως οι «θερμοί» ή «καυτοί» πλανήτες σαν τον Δία, ή ότι δεν αντιμετώπισε ποτέ κίνδυνο καταστροφής, καθώς το άστρο-ξενιστής Baekdu μπορεί αρχικά να ήταν δύο αστέρια, των οποίων η συγχώνευση απέτρεψε το κάθε ένα από αυτά να επεκταθεί τόσο ώστε να καταβροχθίσει έναν πλανήτη. Η τρίτη πιθανότητα είναι ότι ο Halla είναι σχετικά νεογέννητος και σχηματίστηκε από το νέφος αερίων που παρήγαγε η βίαιη σύγκρουση μεταξύ των δύο άστρων.

Μ.Κουζινοπούλου

«Μόνιμη ευρωπαϊκή ασπίδα αλληλεγγύης» για την Ελλάδα, η συμφωνία για το μεταναστευτικό

«Η ιστορική συμφωνία» για το μεταναστευτικό και το άσυλο που επιτεύχθηκε την Πέμπτη μεταξύ των “27” σημαίνει για την Ελλάδα μια «μόνιμη ευρωπαϊκή ασπίδα αλληλεγγύης, προστασίας και αρωγής στη διαχείριση του μεταναστευτικού», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την προώθηση του Ευρωπαϊκού Τρόπου Ζωής Μαργαρίτης Σχοινάς, ο οποίος αμέσως μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας δέχθηκε τα εύσημα της προέδρου της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για τη «σκληρή δουλειά» πολλών χρόνων.

«Για την Ελλάδα, σημαίνει ότι για πρώτη φορά θα έχουμε μια μόνιμη, έννομη, ευρωπαϊκή ασπίδα αλληλεγγύης, προστασίας και αρωγής στη διαχείριση του μεταναστευτικού, αντί του μοντέλου ad hoc διαχείρισης κρίσεων όπως τις ζήσαμε στον Έβρο, στο Αιγαίο και τη ντροπή της Μόριας. Τα υπερσύγχρονα – και πλήρως χρηματοδοτημένα από την ΕΕ – κέντρα σε Σάμο, Κω και Λέρο και προσεχώς σε Λέσβο και Χίο δίνουν τον τόνο του εξευρωπαϊσμού όλων των σχετικών διαδικασιών που θα φέρουν οι αλλαγές που συνεπάγεται το Σύμφωνο», είπε αναφερόμενος στη χώρα μας.

Για την Ευρώπη, πρόσθεσε ο κ. Σχοινάς, η χθεσινή συμφωνία που επιτυγχάνεται ένα χρόνο πριν τις ευρωεκλογές, αποτελεί πλήγμα για τους λαϊκιστές που ήθελαν το μεταναστευτικό ως πάγιο πρόβλημα της ΕΕ, όχι ως ευκαιρία λύσης. «Αποδείξαμε ότι οι λύσεις μας είναι πιο ισχυρές από τις κραυγές τους. Οι Ευρωπαίοι θα ψηφίσουν με τη βεβαιότητα ότι όπως και στη πανδημία, έτσι και στο μεταναστευτικό, υπάρχουν λύσεις και είναι αποτελεσματικές μόνον όταν είναι συλλογικές».

Αναφερόμενος στην αρχή της προσπάθειας, τον Σεπτέμβριο του 2020, είπε ότι «όταν παρουσιάσαμε την πρότασή μας για ένα νέο ευρωπαϊκό Σύμφωνο Μετανάστευσης και Ασύλου και παρά τις αποτυχίες των περασμένων ετών, ήμασταν σίγουροι ότι η Ευρώπη ήταν εφικτό να αποκτήσει μια: ενιαία, συνεκτική και ολιστική πολιτική για το μεταναστευτικό που θα βασίζεται στο τρίπτυχο:

– συμφωνίες με τρίτες χώρες προέλευσης και διέλευσης

– ισχυρά εξωτερικά σύνορα, ισχυρή Frontex, κοινές ευρωπαϊκές διαδικασίες ελέγχου

– αλληλεγγύη και δίκαιος επιμερισμός των βαρών από όλους τους εταίρους

Αυτός η μεγάλος στόχος δεκαετιών επιτεύχθηκε χθες με την ιστορική συμφωνία των “27” γύρω από τα βασικά στοιχεία των προτάσεών μας: “Τις κοινές διαδικασίες διαχείρισης και διαδικασιών ασύλου με το σωστό μείγμα υποχρεώσεων και αλληλεγγύης”. Η χθεσινοβραδινή συμφωνία των εταίρων συμπληρώνει την πρόοδο σε προηγούμενες πτυχές του Συμφώνου και ανοίγει τον δρόμο για τη τελική υιοθέτηση του πακέτου από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο».

Ολοκληρώνοντας τη δήλωσή του, ο αντιπρόεδρος χαρακτήρισε τη συμφωνία «ένα καθοριστικής σημασίας επίτευγμα, προϊόν σκληρής δουλειάς, εξαντλητικής διαβούλευσης και σύνθετης διαπραγμάτευσης. Αναμφίβολα μια από τις μεγαλύτερες επιτυχίες της Επιτροπής Φον ντερ Λάιεν».