Πριν από μια σημαντική ομιλία στις Ηνωμένες Πολιτείες, η Σουέλλα Μπρέιβερμαν [Suella Braverman] πρότεινε ότι μπορεί να χρειαστεί μια ανατροπή των διεθνών κανόνων για την αντιμετώπιση της μεταναστευτικής κρίσης.
Η υπουργός Εσωτερικών της Μεγάλης Βρετανίας αμφισβήτησε κατά πόσον οι συμβάσεις και τα νομικά πλαίσια που σχεδιάστηκαν πριν από μισό και πλέον αιώνα εξακολουθούν να «είναι ακόμα κατάλληλα».
Προειδοποίησε ότι η αποτυχία αντιμετώπισης του προβλήματος θα υπονομεύσει τη «δημοκρατική νομιμότητα» των πολιτικών θεσμών.
Η υπουργός Εσωτερικών έχει δηλώσει στο παρελθόν την προσωπική της άποψη ότι το Ηνωμένο Βασίλειο πρέπει να εγκαταλείψει την Ευρωπαϊκή Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα που υπογράφηκε το 1950, την οποία κατηγόρησε ότι εμποδίζει την εισαγωγή σκληρών πολιτικών όπως το πρόγραμμα της Ρουάντα.
Οι επικριτές της προσέγγισής της έχουν αμφισβητήσει τη συμμόρφωσή της με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες του 1951.
Πριν από το ταξίδι της, η υπουργός Εσωτερικών δήλωσε: «Η παράνομη μετανάστευση και οι άνευ προηγουμένου μαζικές μετακινήσεις ανθρώπων σε όλο τον κόσμο ασκούν μη βιώσιμες πιέσεις στην Αμερική, το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ευρώπη γενικότερα.
»Πρέπει να συναντηθούμε και να αναρωτηθούμε αν οι διεθνείς συμβάσεις και τα νομικά πλαίσια που σχεδιάστηκαν πριν από 50 και πλέον χρόνια είναι κατάλληλα για τον σκοπό τους στην εποχή των smartphone και των ταξιδιών με τζετ.
»Θα πάω στην Ουάσιγκτον για να συζητήσω αυτή την κρίση με τους Αμερικανούς ομολόγους μας.
»Εάν αποτύχουμε να αντιμετωπίσουμε αυτές τις προκλήσεις, τότε οι πολιτικοί μας θεσμοί κινδυνεύουν να χάσουν τη δημοκρατική τους νομιμοποίηση.»
Η κα Μπρέιβερμαν θα μεταβεί στην Ουάσιγκτον σήμερα και θα εκφωνήσει την Τρίτη κεντρική ομιλία, στην οποία θα εκθέσει την εκτίμησή της για τις παγκόσμιες μεταναστευτικές προκλήσεις.
Θα παρουσιάσει ένα σχέδιο για το πώς άλλες χώρες μπορούν να καταπολεμήσουν την κρίση και θα υποστηρίξει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο έχει πρωτοστατήσει στην προώθηση καινοτόμων προσεγγίσεων για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
Μέχρι στιγμής φέτος, σύμφωνα με τις καταγραφές, σχεδόν 24.000 άνθρωποι διέσχισαν τη Μάγχη, παρά την υπόσχεση του Βρετανού πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακ να «σταματήσει τις βάρκες» – αν και ο αριθμός αυτός είναι μειωμένος σε σχέση με το 2022.
Οι προσπάθειες να σταλούν ορισμένοι αιτούντες άσυλο σε ένα ταξίδι χωρίς επιστροφή στη Ρουάντα έχουν κολλήσει σε νομικές διαμάχες, ενώ η προσπάθεια να στεγαστούν άνθρωποι που περιμένουν την αξιολόγηση των αιτημάτων τους σε μια φορτηγίδα στο Πόρτλαντ του Ντόρσετ έχει ανασταλεί μετά την ανακάλυψη του βακτηριδίου της λεγεωνέλλας.
Η υπουργός Εσωτερικών θα χρησιμοποιήσει το ταξίδι της για να επιδιώξει στενότερη συνεργασία με τις αμερικανικές αρχές για την αντιμετώπιση της παράνομης μετανάστευσης και των διακινητών ανθρώπων.
Θα συναντηθεί με τον υπουργό Εσωτερικής Ασφάλειας Αλεχάντρο Μαγιόρκας και τον υπουργό Δικαιοσύνης Μέρρικ Γκάρλαντ για συνομιλίες σχετικά με τη μετανάστευση και την εθνική ασφάλεια.
Σε συνέχεια της έκκλησής της προς τις εταιρείες κοινωνικής δικτύωσης, όπως η Meta, να κάνουν περισσότερα για την αντιμετώπιση της διαδικτυακής κακοποίησης παιδιών, θα επισκεφθεί το Εθνικό Κέντρο για τα Εξαφανισμένα και Κακοποιημένα Παιδιά για να δει πώς ο οργανισμός συνεργάζεται με τις αρχές επιβολής του νόμου σε όλο τον κόσμο για την αντιμετώπιση της εξελισσόμενης απειλής.
Θα δει επίσης τις εργασίες που γίνονται για την αντιμετώπιση των θανατηφόρων προβλημάτων που σχετίζονται με τη χρήση οπιοειδών στις Ηνωμένες Πολιτείες, εν μέσω ανησυχιών από τις υπηρεσίες επιβολής του νόμου του Ηνωμένου Βασιλείου σχετικά με την εξάπλωση ναρκωτικών όπως η φαιντανύλη.
Ο Αλπ Μεχμέτ, πρόεδρος της ομάδας εκστρατείας Migration Watch UK, δήλωσε ότι η κα Μπρέιβερμαν είχε δίκιο που «αναφέρθηκε στις συμβάσεις» και πρότεινε το Ηνωμένο Βασίλειο να αποχωρήσει τόσο από την Ευρωπαϊκή Σύμβαση Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΣΑΔ) όσο και από τη Σύμβαση για τους Πρόσφυγες, εάν δεν γίνουν μεταρρυθμίσεις.
«Εδώ και καιρό λέμε ότι τόσο η Σύμβαση για τους Πρόσφυγες όσο και η ΕΣΑΔ είναι ξεπερασμένες και ακατάλληλες για τις σύγχρονες προκλήσεις», δήλωσε.
Αλλά ο επικεφαλής του Συμβουλίου Προσφύγων Ενβέρ Σόλομον δήλωσε: «Αυτό που χρειαζόμαστε είναι μια δίκαιη διαδικασία για τους ανθρώπους που έρχονται εδώ σε αναζήτηση ασφάλειας και προστασίας.
»Αντί να απειλούμε να εγκαταλείψουμε τα πλαίσια και τις συμβάσεις που προστατεύουν τα δικαιώματα των προσφύγων, θα πρέπει να αντιμετωπίσουμε τα πραγματικά ζητήματα του συστήματος ασύλου, όπως η συσσώρευση-ρεκόρ, και να παρέχουμε ασφαλείς διαδρομές για όσους χρειάζονται προστασία, συμπεριλαμβανομένων των θεωρήσεων βίζας για πρόσφυγες, της επανεγκατάστασης και των προγραμμάτων οικογενειακής επανένωσης.»
Ο μικρός ορειβάτης, που ξεκίνησε να σκαρφαλώνει σε κορυφές από την ηλικία των 3 ετών, ακολουθώντας τη μητέρα του στη δουλειά της, έγινε φέτος ο νεότερος Βρετανός που κατακτά το βουνό των θεών.
Ο Φράνκι ΜακΜίλαν, 7 ετών, σκαρφαλώνει τακτικά τα βουνά στη Λίμνη Ντίστρικτ, στο Ηνωμένο Βασίλειο, μαζί με τη μαμά του, Μπάσια ΜακΜίλαν, 39 ετών, η οποία τον έβαλε στο άθλημα από μικρό παιδί.
Ο Φράνκι ανέβηκε στο Σκάφελ Πάικ σε ηλικία μόλις 4 ετών και σε όλα τα 214 Γουέινραϊτ στο Εθνικό Πάρκο της Λίμνης Ντίστρικτ.
Αυτόν τον Σεπτέμβριο, ήρθε με τη μητέρα του στην Ελλάδα έχοντας ως στόχο την κορυφή του Ολύμπου, στα 2.918 μ.
Το δίδυμο μητέρας και γιου ανέβηκε μέσα σε δύο ημέρες το βουνό με έναν τοπικό οδηγό, φτάνοντας στην κορυφή στις 2 Σεπτεμβρίου και κατεβαίνοντας στις 3 Σεπτεμβρίου.
Η κα ΜακΜίλαν είχε περάσει μήνες ανταλλάσσοντας μηνύματα και τηλεφωνήματα με τους διοργανωτές της πεζοπορίας, τους οποίους έπρεπε να πείσει ότι ο Φράνκι θα μπορούσε να φτάσει στην κορυφή.
«Είμαι πολύ περήφανος για τον εαυτό μου, είναι το μεγαλύτερο ύψος που έχω φτάσει», δήλωσε ο Φράνκι, που κατάγεται από το Γκόσφορθ της Κάμπρια.
«Στην αναρρίχηση μού αρέσει που περνάω χρόνο με την οικογένειά μου, βγαίνω στην ύπαιθρο, κοιτάζω τη θέα και βρίσκω θησαυρούς. Αλλά πάνω απ’ όλα μου αρέσει το σκαρφάλωμα των βράχων.»
Οι φίλοι του Φράνκι στο σχολείο τον σέβονται και τον θεωρούν καταπληκτικό, όπως λέει ο ίδιος. Τον παρακολούθησαν στην τηλεόραση και τον συνεχάρησαν για το επίτευγμά του.
«Δεν τους αρέσει να σκαρφαλώνουν σε βουνά όσο σε εμένα, γιατί τα πόδια τους κουράζονται, αλλά εμένα μου αρέσει», είπε.
«Θα ήθελα να ανέβω στην κορυφή του Έβερεστ, αλλά είμαι πολύ μικρός, οπότε ίσως μπορέσω να ανέβω στο όρος Ουράνιο Τόξο στο Περού ή στο Τουμπκάλ στο Μαρόκο ή στο Στρατόπεδο Βάσης του Έβερεστ, αν με αφήσει η μαμά μου.»
Η κα ΜακΜίλαν, επαγγελματίας οδηγός βουνού, «ανησυχεί λίγο» για το αν θα τα καταφέρει ή όχι.
«Αλλά με έκανε περήφανη – δεν υπήρξε ούτε ένα δευτερόλεπτο που να παραπονέθηκε ή να ήθελε να ξεκουραστεί», είπε, προσθέτοντας ότι «αν μη τι άλλο, ήταν καλύτερος από μένα».
«Απλώς ρουφούσε την εμπειρία – μερικές φορές ακόμη και ο οδηγός έπρεπε να του πει να επιβραδύνει.
»Τα πήγε πάρα πολύ καλά.
»Είναι τόσο ξεχωριστό.»
Από τότε που ήταν μικρός, η μητέρα του πάντα του έλεγε ότι μια μέρα θα μετακινούσε βουνά.
«Ήξερα ότι μπορούσε να το κάνει, βέβαια ανησυχούσα, γιατί ποτέ δεν μπορείς να είσαι σίγουρος», είπε η κα Μακμίλαν. «Αλλά όταν φτάσαμε στην κορυφή, ήμουν τόσο περήφανη.
»Ήταν μια πολύ χαρούμενη εμπειρία να τον βλέπω να αγγίζει την κορυφή μετά από όλο τον προγραμματισμό και τις ανησυχίες.»
Στη δουλειά της πηγαίνει ανθρώπους στις κορυφές της Λίμνης Ντίστρικτ. Λέει ότι ο Φράνκι πάντα ήθελε να πάει μαζί της.
«Ο Φράνκι πάντα με έβλεπε να ανεβοκατεβαίνω και πάντα ήθελε να έρθει μαζί μου. Όταν ήταν τριών ετών, τον πήρα», είπε η κα ΜακΜίλαν.
«Και το έκανε μόνος του. Νόμιζα ότι θα γύριζε πίσω, αλλά έφτασε μέχρι την κορυφή και από τότε ζητάει όλο και περισσότερα.
«Ήθελε να πάει να παίξει ποδόσφαιρο αφού ανεβήκαμε στο Σκάφελ Πάικ.»
Η τελική ανάβαση στον Όλυμπο είναι πολύ «τεχνική», αλλά η κα ΜακΜίλαν λέει ότι αυτό ήταν που ενθουσίασε περισσότερο τον Φράνκι.
«Προσπαθήσαμε να βρούμε κάτι όσο το δυνατόν υψηλότερο, αλλά εντός του ορίου», είπε. «Τα 2.500 μέτρα θεωρούνται ένα καλό αρχικό υψόμετρο για την ανάβαση.»
Σε αυτή την ηλικία, αυτό ήταν το υψηλότερο σημείο που μπορούσαν να πάνε, αλλά ο Φράνκι πραγματικά απολαμβάνει τα τεχνικά μέρη της αναρρίχησης.
«Το τελευταίο χιλιόμετρο είναι πολύ τεχνικό στον Όλυμπο και ήταν πολύ ενθουσιασμένος με αυτό το κομμάτι, καθώς είναι μια σχεδόν κάθετη ανάβαση όπου χρειάζονται τα σχοινιά», είπε η μητέρα του.
Τώρα που ο Όλυμπος έχει κατακτηθεί, ο Φράνκι έχει στρέψει την προσοχή του στο όρος Τουμπκάλ στο Μαρόκο – με απώτερο στόχο να κατακτήσει μια μέρα το Έβερεστ.
«Ρωτούσε πότε είναι οι επόμενες σχολικές διακοπές για την επόμενη περιπέτειά του», είπε η κα ΜακΜίλαν. «Και έφτιαξε μια λίστα με τα μέρη που θέλει να πάει: Μαρόκο, Νεπάλ, Περού και Εκουαδόρ.»
«Έτσι, είτε θα είναι το Μαρόκο τον Νοέμβριο είτε θα περιμένουμε μέχρι τον Απρίλιο για να δοκιμάσουμε το Στρατόπεδο Βάσης του Έβερεστ.»
Το τελευταίο ταξίδι δεν είναι εύκολη υπόθεση, καθώς περιλαμβάνει 15 ημέρες περπάτημα.
«Νομίζω ότι έχει αποδείξει ότι μπορεί να το κάνει, αλλά πραγματικά πιστεύω ότι και τεχνικά θα μπορέσει να το κάνει και αυτό θα είναι πιο κοντά στο όνειρό του – οπότε θα δούμε», είπε η μητέρα του.
«Έχετε δει φαντάζομαι την πρώτη σκηνή στην πρόσφατη ταινία του James Bond, “Spectre”; Εκεί όπου ένα ελικόπτερο εκτελεί περιστροφές και loop στον αέρα; Αυτό ήταν ένα από τα δικά μας ελικόπτερα και στα χειριστήρια είναι συνάδελφος μου στην ομάδα μας από τις ΗΠΑ, ενώ το ελικόπτερο είναι όμοιο με αυτό που πετά στην πόλη σας. Έχουμε δύο τέτοια στη ευρωπαϊκή μας βάση στην Αυστρία και δύο στις ΗΠΑ. Είναι τα μόνα με τις εγκρίσεις που απαιτούνται για τέτοια αεροβατικά…».
Ο ήρεμος και χαμογελαστός χειριστής ελικοπτέρων Μίρκο Φλάιμ ξεκινά τη συζήτηση διηγούμενος με υπερηφάνεια μια εμβληματική σκηνή που εκτέλεσαν με μαεστρία οι «εναέριοι κασκαντέρ» της ομάδας The Flying Bulls (Οι Ιπτάμενοι Ταύροι), που ειδικεύονται παγκοσμίως στα εναέρια σόου και τις επιδείξεις πτήσης (airshow και display flying). «Όλα όσα κάνουμε δείχνουν επικίνδυνα, αλλά κάθε λεπτομέρεια μιας εναέριας μανούβρας μας έχει μελετηθεί και προετοιμαστεί με απόλυτη προσοχή στη λεπτομέρεια», προσθέτει ο κος Φλάιμ. Tην ίδια ώρα και λίγο πριν ξεκινήσει το πρόγραμμα του εντυπωσιακού show με το μονοκινητήριο της Formula 1 στο πλακόστρωτο χθες Σάββατο, οι μηχανικοί της ομάδας του Μίρκο ολοκλήρωναν τους τελευταίους ελέγχους στην εναέρια μηχανή με την οποία γυρίζει όλο τον κόσμο.
Χορεύοντας στον αέρα με ένα …κουτί 2400 κιλών
Λίγη ώρα μετά, το βάρους 2.400 κιλών, πρώην ελικόπτερο της Αστυνομίας στρατιωτικών προδιαγραφών BO 105 θα εκτελέσει δύο ακροβατικές πτήσεις μπροστά και πάνω από ένα κατάμεστο παραλιακό μέτωπο. Ο Μίρκο Φλάιμ θα κάνει ελιγμούς που το κοινό σίγουρα αγνοεί πως υπό κανονικές συνθήκες είναι από αδύνατοι έως οριακά επικίνδυνοι για κάθε κοινό χειριστή ελικοπτέρου στον κόσμο.
«Χάρη στις υψηλές προδιαγραφές της ομάδας μας έχω την τύχη να πετώ αυτή την πανέμορφη πτητική μηχανή. Είναι ένα από τα λίγα εγκεκριμένα για αεροβατικές (σ.σ aerobating, από το αέρας + ακροβάτες) πτήσεις ελικόπτερα. Αυτό σημαίνει πως μπορεί να κάνει loops, rolls, backfliping (σ.σ κύκλους, περιστροφές και απότομη πτήση προς τα πίσω) και όσα βλέπει το κοινό από κάτω στον αέρα», εξηγεί ο πεπειραμένος χειριστής. Ο κος Φλάιμ έχει ειδική άδεια για αυτό που αποκαλείται helicopter aerobatics (αεροβατικά ελικοπτέρου), είναι ο μόνος Ιταλός με τέτοια έγκριση για πολιτικά ελικόπτερα και ένας από τους μετρημένους στα δάχτυλα πιλότους ελικοπτέρων που έχει και άδεια για τέτοιες πτήσεις στις ΗΠΑ, την επονομαζόμενη FAA helicopter aerobatics license. Μετά μάλιστα από την συνταξιοδότηση του συναδέλφου του Ζήγκφριντ Σβάρτς, έχει και επιτελικό ρόλο στην ομάδα ως αρχηγός πιλότος και διαχειριστής πτήσεων από τις αρχές του 2023.
Αεροβάτες μετρημένοι στα δάχτυλα
Για ποιο λόγο, όμως, είναι απαραίτητες όλες αυτές οι ειδικές άδειες και τεχνικές προϋποθέσεις; Δεν μπορεί κάθε χειριστής ελικοπτέρου να εκτελέσει τέτοιο εναέριο πρόγραμμα;
«Η διαφορά είναι στον τρόπο με το οποίο πρέπει να πετάμε. Το ελικόπτερο είναι ένα πολύ ευαίσθητο αεροσκάφος, μπορεί να κάνει πολλά πράγματα, είναι όμως ένα ασταθές αεροδυναμικά μέσο. Φυσιολογικά το χειρίζεται κάποιος πιλότος π.χ. σε ρόλο διασωστικό ή στρατιωτικό με πολύ περιορισμένη “πίεση” στα χειριστήρια και προσεκτικές κινήσεις, χιλιοστά κίνησης με το χέρι… Αυτό που εμείς κάνουμε στην αεροβατική πτήση είναι στην ουσία το εντελώς αντίθετο. Κάνουμε full stop (σ.σ δυναμικοί σε ένταση χειρισμοί) με τα χειριστήρια, ώστε αυτό να εκτελέσει έντονες κινήσεις στον αέρα. Είναι υπέροχο να βλέπουμε έτσι το αερόχημα να κάνει λίγο από όλα όσα μπορεί. Είναι υπέροχο για εμένα να είμαι στην εταιρεία. Το συγκεκριμένο ελικόπτερο που ήρθε στη Θεσσαλονίκη είναι το μοναδικό που έχει έγκριση για να κάνει αυτές τις κινήσεις», εξηγεί ο Ιταλός πιλότος που έχει περισσότερες από 5000 ώρες πτήσεις σε ελικόπτερα.
Στη συγκεκριμένη ομάδα βρέθηκε μετά από χρόνια εμπειρίας όταν… άρπαξε μια ευκαιρία, καθώς εμπειρία είναι αποτέλεσμα ετών στον αέρα. «Ήμουν για πολλά χρόνια χειριστής και εκπαιδευτής, μέχρι που μου έγινε κάποια μετά από σύσταση πρόταση να εργαστώ στους “The Flying Bulls”. Ήταν κάτι που, φυσικά, με χαρά αποδέχτηκα!», εξηγεί ο Μίρκο Φλάιμ, που ξεκίνησε να την αεροπορική του εκπαίδευση μόλις αποφοίτησε στα 21 του χρόνια στο Γκράτς της Αυστρίας. Η συγκεκριμένη πρόταση της ομάδας έφερε λοιπόν τον κάτοικο από το Νότιο Τιρόλο και τα εκπαιδευτικά κόκπιτ στην ομάδα το 2012, όπου πέρα από τα ελικόπτερα BO 105 πετά και ελικόπτερα όπως το Bell Cobra, το Bell 47 και το ‘παιδί’ του BO 105, το νεότερο Eurocopter EC135.
Μέχρι και 70 σόου το χρόνο
Η χρονιά για τον κο Φλάιμ και τους συναδέλφους του δεν έχει μόνο τα μετρημένα Red Bull Showrun, όπως αυτό της Θεσσαλονίκης, αλλά μαζί με τους συναδέλφους του έχουν τα καθήκοντα εναέριας μετακίνησης που θα χρειαστεί η ομάδα γενικότερα, όπως και ρόλο ιπτάμενης κάμερας αφού εργάζονται για τις τηλεοπτικές καλύψεις αγώνων στον μηχανοκίνητο αθλητισμό με αγωνιστικά αυτοκίνητα, MotoGP αγώνες, το αυστριακό Γκραν Πρι. Η ομάδα τους έχει και τηλεοπτικό σταθμό και συνεργάζονται, μάλιστα, στις παραγωγές ντοκιμαντέρ και άλλων οπτικουακουστικών παραγωγών σε ρόλο area filming από ψηλά.
«Για όλα τα παραπάνω, αλλά και για ρόλους μάρκετινγκ και βοηθητικούς για σπορ όπως ρίψεις της ομάδας skydiving που έχουμε, διαθέτουμε συνολικά ένα στόλο 40 αεροσκαφών κάθε τύπου για τις 50 με 70 εκδηλώσεις που κάνουμε κάθε χρόνο», εξήγησε ο ο Ιταλός πιλότος δηλώνοντας χαρούμενος που, παρά το πιεστικό του πρόγραμμα, κατάφερε να δει με τους συνεργάτες του την περιοχή.
«Από τον Μάιο μέχρι τον Οκτώβριο έχουμε πολύ δουλειά. Πριν από εδώ, είμασταν στη Ρουμανία και φτάσαμε στη Θεσσαλονίκη για τις προετοιμασίες την περασμένη Δευτέρα. Είχαμε έτσι μέχρι την Πέμπτη μερικές ημέρες ελεύθερες και, ευτυχώς, νοικιάσαμε ένα αυτοκίνητο και κινηθήκαμε αρκετά. Πήγαμε μέχρι και την Χαλκιδική, είδαμε τον τόπο σας εδώ που είναι πραγματικά πολύ όμορφος. Υπέροχος καιρός, υπέροχοι άνθρωποι, υπέροχα εστιατόρια. Δεν υπάρχει κάτι παραπάνω να ζητήσεις!», σχολίασε ο εξειδικευμένος χειριστής ελικοπτέρων πριν ξεκινήσει τις ριψοκίνδυνες πτήσεις της όμορφης ιπτάμενης μηχανής του, με την οποία ενθουσίασε τους χιλιάδες θεατές που κατέκλυσαν το παραλιακό μέτωπο της πόλης.
Περισσότεροι από 100.000 Ισραηλινοί διαδήλωσαν χθες Σάββατο στο Τελ Αβίβ κατά της κυβέρνησης Νετανιάχου. Ανάλογες κινητοποιήσεις πραγματοποιήθηκαν επίσης σε αρκετές πόλεις του Ισραήλ.
Οι αντικυβερνητικές διαδηλώσεις που πυροδότησε η αμφιλεγόμενη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος συνεχίζονται για 38η εβδομάδα.
Ένα τεράστιο πανό με κόκκινο φόντο έγραφε «Δικτάτορας κυνηγημένος» δίπλα σε μια φωτογραφία του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου, ο οποίος βρίσκεται στις ΗΠΑ, ενώ πλήθος κόσμου εκφράζει σε κάθε ευκαιρία την αποδοκιμασία του για τη μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος που προωθεί.
Στα τέλη Ιουλίου, αψηφώντας τις ογκώδεις διαδηλώσεις, το ισραηλινό κοινοβούλιο (Κνεσέτ) ενέκρινε τροπολογία που περιορίζει τη δυνατότητα του Ανωτάτου Δικαστηρίου να ακυρώνει κυβερνητικές αποφάσεις που κρίνει «ανάρμοστες».
Οι επικριτές της μεταρρύθμισης θεωρούν πως συνιστά απειλή για τη δημοκρατία στο Ισραήλ. Στον αντίποδα, η κυβέρνηση Νετανιάχου υποστηρίζει ότι η μεταρρύθμιση του δικαστικού συστήματος είναι επιβεβλημένη προκειμένου να περιοριστούν «υπερβολικές» παρεμβάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου στο κυβερνητικό έργο. Μέχρι στιγμής, οι διαπραγματεύσεις με την αντιπολίτευση για την επίτευξη συμβιβασμού δεν έχουν αποδώσει καρπούς.
Το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ εξετάζει οκτώ προσφυγές κατά της επίμαχης τροπολογίας.
Σε συνέντευξη που παραχώρησε την Παρασκευή στο τηλεοπτικό δίκτυο CNN, ο Μπενιαμίν Νετανιάχου απέφυγε να δώσει σαφή απάντηση όταν ρωτήθηκε εάν θα σεβόταν απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου κατά της τροπολογίας. «Θεωρώ πως πρέπει να σεβόμαστε τις αποφάσεις του Ανωτάτου Δικαστηρίου και ότι το Ανώτατο Δικαστήριο πρέπει να σέβεται τα νομοσχέδια που ψηφίζει η Κνεσέτ», είπε ο πρωθυπουργός του Ισραήλ.
Δ.Π.
Σε ψυχρό κλίμα η συνάντηση Μπάιντεν-Νετανιάχου
Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου συνάντησε τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν την Τετάρτη 20 Σεπτεμβρίου στη Νέα Υόρκη, για πρώτη φορά από τότε που ο Ισραηλινός ηγέτης επέστρεψε στην εξουσία στα τέλη του περασμένου έτους. Συζήτησαν μια σειρά διμερών και περιφερειακών θεμάτων, συμπεριλαμβανομένης της εξομάλυνσης των σχέσεων με το Ριάντ, κατά τη διάρκεια της συνάντησης που πραγματοποιήθηκε στο περιθώριο της Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών.
Ο κος Μπάιντεν άνοιξε τη διμερή συνάντηση υπενθυμίζοντας πόσο καιρό γνωρίζει τον κο Νετανιάχου.
Στη συνέχεια δήλωσε ότι οι δύο τους θα συζητήσουν «δύσκολα ζητήματα», συμπεριλαμβανομένης της υπεράσπισης των «δημοκρατικών αξιών» και της διατήρησης της πορείας προς τη λύση των δύο κρατών με διαπραγματεύσεις, ένα προτεινόμενο πλαίσιο για τη διευθέτηση της ισραηλινο-παλαιστινιακής σύγκρουσης. Η αποτροπή του Ιράν από το να αποκτήσει πυρηνικά όπλα αποτέλεσε επίσης προτεραιότητα της συνάντησης.
Τον Μάρτιο, ο πρόεδρος Μπάιντεν είχε δηλώσει ότι δεν θα προσκαλέσει τον κο Νετανιάχου στον Λευκό Οίκο στο εγγύς μέλλον, λόγω της προσπάθειάς του να αλλάξει το δικαστικό σύστημα του Ισραήλ.
Επίσης, σε συνέντευξή του στο CNN τον Ιούλιο, περιέγραψε το υπουργικό συμβούλιο του κου Νετανιάχου ως ακραίο. «Πρόκειται για ένα από τα πιο εξτρεμιστικά μέλη του Υπουργικού Συμβουλίου», δήλωσε στον Φαρίντ Ζακάρια του CNN.
Ο Λευκός Οίκος εξέφρασε ανησυχίες για την προσπάθεια του κου Νετανιάχου να αναμορφώσει το δικαστικό σύστημα της χώρας στις αρχές του έτους. Η Κνεσέτ, το κοινοβούλιο του Ισραήλ, ενέκρινε νομοθεσία που καταργούσε το «δόγμα της δικαιοσύνης και της λογικής», το οποίο χρησιμοποιούσε το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ για να κρίνει τις κυβερνητικές πολιτικές. Οι επικριτές υποστήριξαν ότι οι προτεινόμενες μεταρρυθμίσεις του κου Νετανιάχου θα έβλαπταν την ισορροπία δυνάμεων μεταξύ των κυβερνητικών οργάνων και θα αποσταθεροποιούσαν τη δημοκρατία της χώρας.
«Ακόμα και όταν έχουμε κάποιες διαφορές, η δέσμευσή μου στο Ισραήλ, ξέρετε, είναι ακλόνητη», δήλωσε ο πρόεδρος Μπάιντεν κατά τη διάρκεια της διμερούς συνάντησης. «Νομίζω ότι χωρίς το Ισραήλ, δεν υπάρχει Εβραίος στον κόσμο που να είναι ασφαλής. Το Ισραήλ είναι απαραίτητο.»
«Ελπίζω ότι θα συναντηθούμε στην Ουάσιγκτον μέχρι το τέλος του έτους», είπε ο κος Νετανιάχου στον Πρόεδρο Μπάιντεν στις εναρκτήριες παρατηρήσεις του.
Και οι δύο ηγέτες τόνισαν τον κοινό στόχο μιας «πιο σταθερής και ευημερούσας Μέσης Ανατολής» και τον νέο οικονομικό διάδρομο που συμφωνήθηκε στην πρόσφατη σύνοδο κορυφής της G20 στο Νέο Δελχί.
Στη σύνοδο κορυφής της G20 στις αρχές του μήνα, οι Ηνωμένες Πολιτείες, η Ινδία, η Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα (ΗΑΕ) ανακοίνωσαν μνημόνιο συμφωνίας για ένα έργο υποδομής που θα συνδέει την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Το έργο θα δημιουργήσει έναν οικονομικό διάδρομο που θα συνδέεται με μια σιδηροδρομική γραμμή και υφιστάμενα λιμάνια που διέρχονται από τα ΗΑΕ, τη Σαουδική Αραβία, την Ιορδανία και το Ισραήλ.
Ισραήλ και Σαουδική Αραβία
Κατά τη διάρκεια της διμερούς συνάντησης, ο πρόεδρος Μπάιντεν εξέφρασε την ελπίδα του για την επιτυχία των προσπαθειών εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας, σημειώνοντας ότι μια τέτοια ιδέα θα ήταν αδύνατη πριν από μια δεκαετία.
«Νομίζω ότι υπό την ηγεσία σας, κε Πρόεδρε, μπορούμε να σφυρηλατήσουμε μια ιστορική ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και της Σαουδικής Αραβίας», δήλωσε ο κος Νετανιάχου. «Και νομίζω ότι μια τέτοια ειρήνη θα μας βοηθήσει πολύ να προωθήσουμε το τέλος της αραβοϊσραηλινής σύγκρουσης, να επιτύχουμε τη συμφιλίωση μεταξύ του ισλαμικού κόσμου και του εβραϊκού κράτους και να προωθήσουμε μια πραγματική ειρήνη μεταξύ του Ισραήλ και των Παλαιστινίων.»
Πριν από τρία χρόνια, το Ισραήλ εξομάλυνε τους δεσμούς του με τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Μπαχρέιν, το Μαρόκο και το Σουδάν, στο πλαίσιο των λεγόμενων Συμφωνιών του Αβραάμ.
Η κυβέρνηση Μπάιντεν πιέζει τώρα για μια συμφωνία μεταξύ Σαουδικής Αραβίας και Ισραήλ. Αν και οι Συμφωνίες του Αβραάμ επέφεραν σημαντικές αλλαγές, η Ουάσιγκτον πιστεύει ότι μια σαουδαραβο-ισραηλινή συμφωνία θα αποτελούσε καμπή στις περιφερειακές σχέσεις του Ισραήλ, τερματίζοντας ουσιαστικά την απομόνωσή του και ανοίγοντας το δρόμο για μια πιο ειρηνική και ευημερούσα περιοχή.
Ωστόσο,δεν είναι όλοι αισιόδοξοι για το χρονοδιάγραμμα επίτευξης μιας τέτοιας συμφωνίας. «Η προσπάθεια της κυβέρνησης Μπάιντεν να μεσολαβήσει για μια σαουδαραβο-ισραηλινή συμφωνία είναι μόνο η πιο πρόσφατη σε μια μακρά σειρά διπλωματικών προσπαθειών των ΗΠΑ στη Μέση Ανατολή», έγραψε σε πρόσφατη έκθεσή του ο Τζον Άλτερμαν, ανώτερος αντιπρόεδρος και διευθυντής του Προγράμματος Μέσης Ανατολής στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Σπουδών.
«Ενώ οι ελπίδες πολλαπλασιάζονται, είναι πιθανό να περάσουν χρόνια προτού επιτευχθεί μια ουσιαστική συμφωνία.»
Η επιδείνωση των οικονομικών προβλημάτων στην Κίνα είναι κάτι που το κομμουνιστικό καθεστώς δεν μπορεί πλέον να αρνείται και που οι εξαρτημένες από την Κίνα χώρες δεν έχουν την πολυτέλεια να αγνοήσουν.
Από τον περασμένο Δεκέμβριο, όταν ανακοινώθηκε η απόφαση της Κίνας να τερματίσει την πολιτική του «μηδενικού COVID», η επακόλουθη οικονομική ύφεση έπληξε πολλούς τομείς. Οι αγορές εισαγωγών και εξαγωγών έχουν κατακρημνιστεί φέτος, ενώ το χρέος της χώρας εκτινάχθηκε, η βιομηχανική παραγωγή έπεσε και η αγορά ακινήτων κατέρρευσε.
Τα στοιχεία του Ιουλίου έδειξαν σημαντική πτώση του εξωτερικού εμπορίου σε ετήσια βάση, με τις εξαγωγές να συρρικνώνονται κατά 14,5% και τις εισαγωγές να μειώνονται κατά 12,4%.
Αυτό περιπλέκεται από τη συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και την υψηλή ανεργία των νέων. Ο αριθμός των νέων που δεν μπορούν να βρουν δουλειά ανέβηκε στο σημείο-ρεκόρ του 20,4% τον Απρίλιο στην ηλικιακή ομάδα των 16 έως 24 ετών, ενώ τον Ιούνιου αυξήθηκε περαιτέρω στο 21,3%.
Η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία της Κίνας δημοσίευσε αρχικά τα στοιχεία, αλλά στη συνέχεια η κρατική υπηρεσία δεν επέτρεψε τη δημοσίευση επιπλέον στατιστικών στοιχείων για την ανεργία μετά από εκτεταμένες αναφορές των μέσων ενημέρωσης.
Ένας εκπρόσωπος της Στατιστικής Υπηρεσίας, ο Φου Λινγκχούι, δήλωσε στους δημοσιογράφους κατά τη διάρκεια μιας συνέντευξης Τύπου τον Αύγουστο ότι το « ηλικιακό ποσοστό ανεργίας στις πόλεις για τους νέους» θα ανασταλεί για εκείνον τον μήνα. Δεδομένης της αυξημένης πίεσης που αντιμετωπίζει το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) για την παραπαίουσα οικονομία, οι προσπάθειες σε κρατικό επίπεδο για έλεγχο της πληροφόρησης δεν προκαλούν έκπληξη.
Μια έκθεση του Συμβουλίου Εξωτερικών Σχέσεων με έδρα τη Νέα Υόρκη επεσήμανε τον Αύγουστο: « Η μετακίνηση εκατοντάδων εκατομμυρίων ανθρώπων από την αναποτελεσματική αγροτική γεωργία στην εργοστασιακή εργασία υψηλότερης παραγωγικότητας στις πόλεις μπορεί να πραγματοποιηθεί μόνο μία φορά».
Οι επιπτώσεις της οικονομικής ύφεσης του Πεκίνου θα υπερβούν κατά πολύ τα σύνορά του. Πολλοί εμπειρογνώμονες προβλέπουν ότι οι εταίροι της Κίνας στον αναπτυσσόμενο κόσμο, ιδίως στη Λατινική Αμερική, θα υποστούν το μεγαλύτερο βάρος των εσωτερικών προβλημάτων της.
Τα συμφέροντα του Πεκίνου στη Λατινική Αμερική είναι αρκετά μεγάλα. Μεταξύ του 2000 και του 2020, περίπου 160 δισεκατομμύρια δολάρια επενδύθηκαν από κινεζικές εταιρείες στην περιοχή.
Τα τελευταία 20 χρόνια, η σχέση της Λατινικής Αμερικής με την Κίνα βασιζόταν σε «αντιλήψεις και ελπίδες» και όχι σε πρακτικές λεπτομέρειες, δήλωσε ο Ήβαν Έλλις, περιφερειακός αναλυτής και καθηγητής στο Ινστιτούτο Στρατηγικών Μελετών του U.S. Army War College.
Οι αντανακλάσεις αυτού του γεγονότος είναι εμφανείς στα αμφίβολα έργα υποδομής στη Λατινική Αμερική και στα υψηλά δάνεια που δόθηκαν σε τοπικές κυβερνήσεις με ιστορικό αδυναμίας πληρωμής των χρεών τους.
Σε ένα πρόσφατο παράδειγμα, το αριστερό καθεστώς της Αργεντινής χρησιμοποίησε μια πιστωτική γραμμή 7,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για να πληρώσει μέρος κινέζικου δανείου τον Αύγουστο. Η Αργεντινή έχει μακρόχρονη ιστορία αθέτησης πληρωμών εξωτερικού χρέους και, από το 2019, χρωστούσε στο Πεκίνο σχεδόν 17 δισεκατομμύρια δολάρια από δάνεια που είχαν εκδοθεί από το 2007, σύμφωνα με τον Διαμερικανικό Διάλογο.
Τα έργα υποδομής της Κίνας στη Λατινική Αμερική είναι γνωστό ότι είναι γεμάτα προβλήματα, ορισμένα από τα οποία επηρεάζουν σημαντικά τους τοπικούς πληθυσμούς. Ένα από αυτά είναι και το υδροηλεκτρικό φράγμα Coca Codo Sinclair, ύψους 2,7 δισεκατομμυρίων δολαρίων, στο Εκουαδόρ, το οποίο άνοιξε το 2016 και ήδη οι τοπικοί μηχανικοί εκφράζουν ανησυχίες για ρωγμές και δομικά ζητήματα.
Οι κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής που διψούν για επενδύσεις και εμπορικές συμφωνίες παραβλέπουν συστηματικά αυτά τα γεγονότα επηρεασμένες από τα μεγάλα ποσά που διοχετεύει σε αυτές η Κίνα. Ωστόσο, δεδομένων των σημερινών εσωτερικών προβλημάτων του Πεκίνου, αυτά τα ποσά ίσως αρχίσουν να μειώνονται και να συνοδεύονται από περισσότερους όρους, δήλωσε ο κος Έλλις στην Epoch Times.
Οι επιπτώσεις στα εμπορεύματα
Μία από τις βραχυπρόθεσμες επιπτώσεις που αντιμετωπίζει ήδη η περιοχή είναι η υποχώρηση των τιμών των βασικών εμπορευμάτων λόγω της μειωμένης ζήτησης από την Κίνα, τον μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο της περιοχής, του Μεξικού εξαιρουμένου.
Σε χώρες όπως η Βραζιλία, η Χιλή και το Περού, τα εμπορεύματα αντιπροσωπεύουν το 72% του συνόλου των εξαγωγών, σύμφωνα με το Institute of International Finance. Συγκριτικά, οι εξαγωγές εμπορευμάτων της Αφρικής ανέρχονται στο 62%, της Μέσης Ανατολής στο 51% και της Ασίας στο 25%.
Αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό για τις χώρες με ισχυρούς ορυκτούς και γεωργικούς τομείς, οι οποίοι εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από την κινεζική ζήτηση.
Η Διαμερικανική Τράπεζα Ανάπτυξης ανέφερε πτώση των τιμών μεταξύ Ιανουαρίου και Απριλίου σε βασικά προϊόντα της Λατινικής Αμερικής, όπως το πετρέλαιο, ο καφές, το σιδηρομετάλλευμα, ο χαλκός και η σόγια.
Ο κος Έλλις προβλέπει μια «παρατεταμένη περίοδο χαμηλότερων τιμών των εμπορευμάτων» που θα πλήξει σκληρά τις χώρες της Λατινικής Αμερικής, καθώς η Κίνα πιθανότατα θα αγοράζει λιγότερα και θα προσπαθεί να πουλάει περισσότερα. Είπε ότι πιθανότατα το ΚΚΚ «δεν θα μπορεί να διοχετεύει τόσα χρήματα όσο άλλοτε στην περιοχή».
Κατά συνέπεια, αυτό θα μπορούσε να αμβλύνει μέρος της φήμης την οποία η Κίνα οικοδομούσε προσεκτικά για πολλά χρόνια. «Η Κίνα δεν θα φαίνεται τόσο γοητευτική στη Λατινική Αμερική όσο παλιά, σε κανένα επίπεδο», δήλωσε ο κος Έλλις.
Ο επικεφαλής οικονομολόγος των αναδυόμενων αγορών Ρόμπερτ Γκιλχούλι επεσήμανε: «Οι εξαγωγείς πρώτων υλών, όπως η Χιλή, το Περού, η Νότια Αφρική και η Αυστραλία, μπορεί να δουν τη ζήτηση των προϊόντων τους από την Κίνα να πέφτει», γεγονός που, όπως είπε, θα οδηγούσε σε μια τάση παγώματος των παγκόσμιων τιμών και σε «επιπτώσεις στις επενδύσεις, τα φορολογικά έσοδα και το ευρύτερο επιχειρηματικό κλίμα».
Άλλοι αναλυτές λένε ότι το πάγωμα των τιμών των εμπορευμάτων είναι μόνο η αρχή.
«Ένας από τους κύριους λόγους για τους οποίους αυτά τα καθεστώτα [της Λατινικής Αμερικής] έλκονται από την Κίνα είναι λόγω των άμεσων πρακτικών οφελών αυτής της σχέσης … ελκυστικά δάνεια, επενδύσεις, στρατιωτικές ευκαιρίες και ευκαιρίες ασφάλειας και διάφορες μορφές υποστήριξης», δήλωσε στην Epoch Times η αναλύτρια περιφερειακής ασφάλειας και πρόεδρος της Scarab Rising, Ιρίνα Τσούκερμαν.
«Εάν [οι κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής] αρχίσουν να βλέπουν την Κίνα ως αναξιόπιστο σύμμαχο … που δεν τηρεί τις υποσχέσεις του, θα απομακρυνθούν αμέσως αναζητώντας άλλον μνηστήρα.»
Η κα Τσούκερμαν πιστεύει ότι η εικόνα επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον τρόπο με τον οποίο η Κίνα προσεγγίζει τη σχέση της με τη Λατινική Αμερική. Δεν είναι πεπεισμένη ότι το ΚΚΚ θα μειώσει τις περιφερειακές επενδύσεις του, ακόμη και με κόστος τη δική του οικονομική κρίση. Αντιθέτως, η αναλύτρια πιστεύει ότι το Πεκίνο νοιάζεται περισσότερο για την «προβολή ισχύος» παρά για αυτό που αποκάλεσε «συνετή και νηφάλια ισορροπία δαπανών».
«Στην πραγματικότητα, υπάρχει μια αντίληψη στην άρχουσα τάξη ότι, όσο το μακρύ χέρι του Πεκίνου φτάνει μακριά σε όλο τον κόσμο, οι φήμες για την οικονομική του κατάρρευση δεν θα γίνουν πλήρως πιστευτές από τις δυτικές χώρες», είπε.
Ωστόσο, οι επενδύσεις του Πεκίνου στη Λατινική Αμερική, εφ’ εξής, θα συνοδεύονται πιθανότατα από αυτό που ο κος Έλλις αποκάλεσε «σκλήρυνση της διπλωματικής γραμμής της Κίνας». Αναμένει ότι αυτό θα υλοποιηθεί με τους όρους δανεισμού της Κίνας, προσθέτοντας ότι το ΚΚΚ είναι «πολύ επιδέξιο» στο να πληρώνεται.
«Όπως και στην Αφρική, οι Κινέζοι δεν αφήνουν κανέναν να ξεφύγει από τα χρέη του», δήλωσε ο κος Έλλις.
Πρόσθεσε ότι το ΚΚΚ πιθανότατα θα οξύνει την προσέγγισή του ως εμπορικός και επενδυτικός εταίρος, ενώ θα θέτει αυστηρότερους όρους και θα εμβαθύνει την «πολιτικοποίησή» του στη Λατινική Αμερική.
Ο κος Έλλις είπε ότι η Κίνα πιθανότατα θα γίνει ένας πιο δύσκολος διεθνής εταίρος, που θα προσφέρει λιγότερα μετρητά.
Μια καλή ευκαιρία
Εάν οι εμπορικές και επενδυτικές συμφωνίες μεταξύ της Κίνας και της Λατινικής Αμερικής γίνουν πιο αυστηρές, αυτό μπορεί να επηρεάσει αρνητικά και τις προσπάθειες του ΚΚΚ να επεκτείνει το γουάν RMB ως αποθεματικό νόμισμα στην περιοχή. Νωρίτερα φέτος, οι κυβερνήσεις της Βραζιλίας και της Αργεντινής ανακοίνωσαν ότι θα αρχίσουν να χρησιμοποιούν το γουάν ως εμπορικό νόμισμα. Στις 29 Ιουνίου, η κυβέρνηση της Αργεντινής προχώρησε ένα βήμα παραπέρα, όταν η κεντρική της τράπεζα ανακοίνωσε ότι οι κάτοικοι και οι επιχειρήσεις θα μπορούν να ανοίγουν λογαριασμούς σε γουάν.
Η Κίνα δεν έχει κρύψει την πρόθεσή της να προωθήσει το γουάν ως εναλλακτική λύση στο δολάριο ΗΠΑ για τα αποθεματικά και το εμπόριο, κάτι που πολλοί έχουν αποκαλέσει εκστρατεία «απο-δολαριοποίησης».
Ωστόσο, η οικονομική υποβάθμιση του Πεκίνου και η πιο περίπλοκη ή μικρότερη πρόσβαση των χωρών της Λατινικής Αμερικής στην κινεζική χρηματοδότηση, ίσως αποτελούν για τις Ηνωμένες Πολιτείες μια καλή ευκαιρία να αναλάβουν δράση στη «γειτονιά» τους. Η κα Τσούκερμαν λέει ότι η μεταβαλλόμενης οικονομική κατάσταση της Κίνας θα μπορούσε να προκαλέσει μια αλλαγή στάσης.
«Παρά τις αριστερές ιδεολογίες των λατινοαμερικανικών καθεστώτων, όπως η Αργεντινή και η Βραζιλία, οι ηγέτες τους είναι πραγματιστές και ιδιοτελείς. Μπορεί να χρησιμοποιούν λαϊκίστικη ρητορική και ακραίες ιδεολογίες για να αποκτήσουν την εξουσία και τον έλεγχο, αλλά όταν πρόκειται να διαφυλάξουν την εξωτερική πολιτική και την τσέπη τους, γνωρίζουν πολύ καλά ποιο είναι το συμφέρον τους», δήλωσε η αναλύτρια.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες μπορεί να έχουν υποσκελιστεί από την Κίνα ως κορυφαίος εμπορικός εταίρος των λατινοαμερικανικών χωρών τα τελευταία χρόνια, αλλά οι άμεσες ξένες επενδύσεις των ΗΠΑ στην περιοχή εξακολουθούν να είναι τεράστιες – πέρυσι αντιπροσώπευαν το 38% της οικονομικής εισροής σχεδόν 225 δισεκατομμυρίων δολαρίων στη Λατινική Αμερική και την Καραϊβική.
Ο κος Έλλις λέει ότι εναπόκειται στην Ουάσιγκτον να διαφοροποιηθεί ως εμπορικός εταίρος στη Λατινική Αμερική και να επωφεληθεί από οποιαδήποτε οικονομική αμηχανία της Κίνας. Εάν δεν το κάνει, παρατήρησε, δεν θα είναι η πρώτη φορά που Αμερικανοί αξιωματούχοι χάνουν μια χρυσή ευκαιρία.
«Ποτέ δεν απογοητεύτηκα από την ικανότητα της κυβέρνησής μας να πυροβολεί τον εαυτό της στο πόδι.»
Ο επικεφαλής της αμερικανικής διπλωματίας Άντονι Μπλίνκεν εξέφρασε χθες, Σάββατο, στην Αρμενία τη “βαθειά ανησυχία” της Ουάσινγκτον σχετικά με την τύχη των Αρμενίων κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ μετά την αστραπιαία επίθεση των δυνάμεων των Αζερμπαϊτζάν στις αρχές της εβδομάδας και την ανακατάληψη του θύλακα.
Σε τηλεφωνική συνομιλία που είχε με τον Αρμένιο πρωθυπουργό Νικόλ Πασινιάν, ο Μπλίνκεν “εξέφρασε τη βαθειά ανησυχία των ΗΠΑ για τον αρμενικό πληθυσμό του Ναγκόρνο Καραμπάχ”, δήλωσε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών των ΗΠΑ Μάθιου Μίλερ.
“Υπογράμμισε το γεγονός ότι οι ΗΠΑ ζητούν από το Αζερμπαϊτζάν να προστατεύσει τους αμάχους και να σεβαστεί τις υποχρεώσεις του σχετικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα και τις θεμελιώδεις ελευθερίες των κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ και να διασφαλίσει ότι οι δυνάμεις του σέβονται το διεθνές ανθρωπιστικό δίκαιο”, πρόσθεσε ο Μίλερ.
Ο Άντονι Μπλίνκεν πραγματοποίησε τρεις συνόδους ειρηνευτικών συνομιλιών ανάμεσα στην Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν με στόχο την άμβλυνση των εντάσεων στο Ναγκόρνο Καραμπάχ, θύλακα που διεθνώς αναγνωρίζεται ως τμήμα της αζερικής επικράτειας, αλλά κατοικείται κυρίως από Αρμένιους.
Η αποσχισθείσα αυτή περιοχή αποτέλεσε στο παρελθόν το πεδίο δύο πολέμων ανάμεσα στις δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία: ο ένας από το 1988 ως το 1994 (30.000 νεκροί) και ο άλλος το φθινόπωρο του 2020 (6.500 νεκροί).
Την Τρίτη επίθεση αστραπή του Μπακού ανάγκασε τους Αρμένιους αυτονομιστές να παραδοθούν.
Η Αρμενία κατηγόρησε το Αζερμπαϊτζάν ότι σχεδιάζει εθνοκάθαρση, αλλά το Μπακού διαβεβαίωσε χθες, Σάββατο, ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ ότι θα προστατεύσει τους κατοίκους του Ναγκόρνο Καραμπάχ.
Σύντομα η αγορά ακινήτων, έτσι όπως την γνωρίσαμε μέχρι σήμερα, θα αλλάξει. Το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών με τις πρωτοβουλίες που αναλαμβάνει επιχειρεί να βάλει σε μία τάξη την αγορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων, εξισώνοντας τις – από πλευράς φορολογίας – με αυτές των ξενοδοχείων και των ενοικιαζόμενων δωματίων, ενώ επίσης περιορίζει την χρήση «μαύρου χρήματος» για τις αγοραπωλησίες ακινήτων.
Ταυτόχρονα με την πρώτη κίνηση στην αγορά του Airbnb, ενισχύεται το Ταμείο Αλληλεγγύης που αφορά την αποκατάσταση ζημιών από φυσικές καταστροφές.
Επιγραμματικά τα μέτρα που έρχονται για το επόμενο χρονικό διάστημα, εστιάζονται στην κατάργηση μετρητών σε αγορές ακινήτων, στη θέσπιση ακόμη πιο αυστηρών ποινών για ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων οι οποίοι δεν δηλώνουν στην Εφορία τα ακίνητα που προορίζονται για βραχυχρόνιες μισθώσεις τύπου Airbnb.
Με την τελευταία παρέμβαση επιχειρείται η αντιμετώπιση των αρνητικών συνεπειών στην κτηματαγορά και ειδικά στο κομμάτι που αφορά την ενοικιαζόμενη κατοικία.
Κομβικής σημασίας επίσης είναι και η παρέμβαση που προβλέπει την θέσπιση ΦΠΑ για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις με άνοιγμα βιβλίων, για όλους εκείνους που εκμεταλλεύονται πάνω από δύο ακίνητα βραχυχρόνιας μίσθωσης, όπως επίσης και η επιβολή φόρου διαμονής σε 170.000 ακίνητα, ανάλογο με αυτόν που ισχύει σε ξενοδοχεία και ετοιμαζόμενα δωμάτια.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που δημοσιοποίησε η ΑΑΔΕ προκύπτει, ότι τα φυσικά πρόσωπα κατέχουν την συντριπτική πλειονότητα των ακινήτων που προορίζονται για βραχυχρόνιες μισθώσεις και συγκεκριμένα, τα 8 στα 10 ακίνητα που έχουν καταχωρηθεί στο Μητρώο Βραχυχρόνιων Μισθώσεων έχουν ιδιοκτήτη ή διαχειριστή φυσικό πρόσωπο.
Παράλληλα μέσα στο επόμενο έτος 7.440 ιδιοκτήτες και διαχειριστές ακινήτων θα κληθούν να καταβάλλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων εκτός και εάν μετατρέψουν τις βραχυχρόνιες μισθώσεις σε μακροχρόνιες.
Ας δούμε αναλυτικά όλες τις παρεμβάσεις που θα ενεργοποιηθούν από την 1η Ιανουαρίου 2024 όπως αυτές έχουν ανακοινωθεί από το υπουργείο Οικονομικών.
Στον τομέα των βραχυχρόνιων μισθώσεων θεσμοθετείται συνδυασμός παρεμβάσεων με στόχο την αντιμετώπιση αθέμιτου ανταγωνισμού με τα ξενοδοχεία (στις περιπτώσεις που η δραστηριότητα σε αυτά αποκτά επιχειρηματικά χαρακτηριστικά χωρίς, έως τώρα, να συνοδεύεται από τις αντίστοιχες υποχρεώσεις), αλλά και την αντιμετώπιση των δευτερογενών αρνητικών επιπτώσεων στην κτηματαγορά και τα ενοίκια. Δεν θίγεται η ανάπτυξη των βραχυχρόνιων μισθώσεων που αποτελούν σημαντική πηγή εισοδήματος για χιλιάδες ιδιοκτήτες ακινήτων αλλά και για τη χώρα συνολικά.
Οι παρεμβάσεις περιλαμβάνουν τα εξής:
1. Τροποποίηση ορισμού της Βραχυχρόνιας Μίσθωσης: Βραχυχρόνια μίσθωση θα ορίζεται η μίσθωση ή υπεκμίσθωση για συγκεκριμένη χρονική διάρκεια, μικρότερη των 60 ημερών, ακινήτου που είναι αναρτημένο σε ψηφιακή πλατφόρμα και εφόσον δεν παρέχονται άλλες υπηρεσίες πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
2. Δημιουργείται νέος Κωδικός Αριθμός Δραστηριότητας (ΚΑΔ) ειδικά για Βραχυχρόνια Μίσθωση. Όλα τα νομικά πρόσωπα και τα φυσικά που ασκούν επιχειρηματική δραστηριότητα βραχυχρόνιας μίσθωσης θα υποχρεούνται σε έναρξη ή προσθήκη δραστηριότητας με βάση τον νέο ΚΑΔ.
3. Υποχρέωση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας για φυσικά πρόσωπα που διαθέτουν σε ψηφιακή πλατφόρμα τρία ή περισσότερα προς εκμίσθωση/υπεκμίσθωση για σκοπούς βραχυχρόνιας μίσθωσης. Με την συγκεκριμένη παρέμβαση οι ιδιώτες που αναρτούν προς μίσθωση (ή υπεκμίσθωση) τρία ή περισσότερα ακίνητα σε ψηφιακή πλατφόρμα, θα καθίστανται επιχειρήσεις (ατομική ή νομικό πρόσωπο) και θα υποχρεούνται σε έναρξη όπως υποχρεούνται ήδη τα νομικά πρόσωπα που ασκούν την συγκεκριμένη δραστηριότητα, (με ανάλογες ασφαλιστικές εισφορές, τέλος επιτηδεύματος και ΦΠΑ από το πρώτο ακίνητο).
4. Επιβολή ΦΠΑ, Τέλους Παρεπιδημούντων και τέλους αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής: Για τους εκμισθωτές/ υπεκμισθωτές νομικά πρόσωπα/ατομικές επιχειρήσεις με ΚΑΔ βραχυχρόνιας μίσθωσης: α) το εισόδημα από βραχυχρόνιες μισθώσεις ακινήτων θα υπόκειται σε ΦΠΑ, β) θα υπόκεινται σε τέλος Παρεπιδημούντων και γ) θα υπόκεινται σε τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής που αντικαθιστά το φόρο διαμονής.
Επισημαίνεται ότι το νέο τέλος που αντικαθιστά το φόρο διαμονής, θα ισχύει και για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις των εκμισθωτών/υπεκμισθωτών φυσικών προσώπων (ιδιωτών) με ένα ή δύο ακίνητα. (περισσότερες πληροφορίες για το τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής στο τέλος του σημειώματος, στην ενότητα για τις φυσικές καταστροφές).
Η παλιά κλίμακα του φόρου διαμονής και το νέο τέλος αντιμετώπισης των συνεπειών της κλιματικής αλλαγής ανάλογα με την κατηγορία του καταλύματος έχουν ως εξής:
Κατηγορία Ποσό ανά ημέρα σήμερα Νέα Τιμή Αύξηση
1-2 αστέρων 0,50 Euro 1,50 Euro 1,00 Euro
3 αστέρων 1,50 Euro 3,00 Euro 1,50 Euro
4 αστέρων 3,00 Euro 7,00 Euro 4,00 Euro
5 αστέρων 4,00 Euro 10,00 Euro 6,00 Euro
Ενοικιαζόμενα δωμάτια 0,50 Euro 1,50 Euro 1,00 Euro
Βραχυχρόνια μίσθωση 0,00 Euro 1,50 Euro 1,50 Euro
5. Εντατικοποίηση ελέγχων, με βάση τα δεδομένα των ηλεκτρονικών πλατφορμών και επιβολή κυρώσεων στις περιπτώσεις φοροδιαφυγής ή παροχής επιπρόσθετων υπηρεσιών πλην της διαμονής και της παροχής κλινοσκεπασμάτων.
6. Αυστηροποίηση κυρώσεων: Σε περίπτωση μη εγγραφής στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Μίσθωσης, αυστηροποιείται το πρόστιμο και ορίζεται, ανά χρήση, σε 50%, των ακαθαρίστων εσόδων του τελευταίου φορολογικού έτους και κατ’ ελάχιστο 5.000 ευρώ (σήμερα το πρόστιμο είναι οριζόντιο και ανέρχεται σε 5.000 ευρώ). Σε περίπτωση υποτροπής για επόμενη χρήση το ανωτέρω πρόστιμο θα διπλασιάζεται.
7. Εκμίσθωση συνόλου διαμερισμάτων πολυκατοικίας: Σε περίπτωση που το σύνολο των διαμερισμάτων πολυκατοικίας ή συγκροτήματος κατοικιών διατίθεται προς βραχυχρόνια μίσθωση, θα θεωρείται τουριστικό κατάλυμα, το οποίο θα πρέπει να διαθέτει την αντίστοιχη αδειοδότηση.
Σημειώνεται ότι στο Μητρώο Ακινήτων Βραχυχρόνιας Διαμονής της ΑΑΔΕ είναι καταχωρημένα 168.819 ακίνητα που ανήκουν σε 107.719 ΑΦΜ (νομικά και φυσικά πρόσωπα). Από αυτά:
* 27.367 ακίνητα ανήκουν σε 5.297 νομικά πρόσωπα
* 141.452 ακίνητα ανήκουν σε 102.422 φυσικά πρόσωπα. Από αυτά έως 2 ακίνητα έχουν 94.982 φυσικά πρόσωπα (92,7% των φυσικών προσώπων). Τρία ή περισσότερα ακίνητα έχουν 7.440 φυσικά πρόσωπα και αντιστοιχούν σε 30.329 ακίνητα.
Συνεπώς, συνολικά θα κληθούν να καταβάλουν ΦΠΑ και τέλος παρεπιδημούντων 7.440 φυσικά πρόσωπα και 5.297 νομικά πρόσωπα με 57.696 ακίνητα (το 34,2% των ακινήτων), εκτός εάν επιλέξουν μέρος αυτών να τα μετατρέψουν σε μακροχρόνια μίσθωση. Σημειώνεται ότι 4.100 φυσικά πρόσωπα έχουν ακριβώς τρία ακίνητα (και επιπλέον 1.687 φυσικά πρόσωπα έχουν τέσσερα ακίνητα).
Τέλος στο εξής όλες οι αγοραπωλησίες ακινήτων θα γίνονται μόνο με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στο πλαίσιο αυτό τα συμβόλαια αγοραπωλησίας ακινήτων θα αναγράφουν υποχρεωτικά την εξόφληση του τιμήματος μεταβίβασης αποκλειστικά με τραπεζικά μέσα πληρωμής. Στόχος είναι να καταργηθεί η δυνατότητα αγοράς ακινήτων με μετρητά που συντηρεί φαινόμενα φοροδιαφυγής και ξεπλύματος βρώμικου χρήματος καθώς δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις συναλλαγών με «αγνώστου προέλευσης» χρήμα.
Με βάση τα στοιχεία του υπουργείου Οικονομικών από την έναρξη λειτουργίας της πλατφόρμας myPROPERTY το Μάρτιο του 2021 έχουν καταχωριστεί 42.613 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων, το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε αποκλειστικά με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 462.493.710,3 ευρώ.. Έχουν καταχωριστεί επιπλέον 41.741 δηλώσεις μεταβίβασης ακινήτων το τίμημα των οποίων εξοφλήθηκε εν μέρει μόνο με μετρητά και ανέρχεται αθροιστικά στα 2.980.580.395.13 ευρώ χωρίς να υπάρχουν στοιχεία για το ύψος του ποσού που καταβλήθηκε με μετρητά.
Συνελήφθησαν την Πέμπτη (21/9) το απόγευμα, σε νησιωτική περιοχή, από την Υπηρεσία Εσωτερικών Υποθέσεων Σωμάτων Ασφαλείας, ένας αξιωματικός της Ελληνικής Αστυνομίας, κατηγορούμενος για δωροληψία υπαλλήλου που αντίκειται στα καθήκοντά του κατ’ εξακολούθηση, κατάχρηση εξουσίας και ψευδή βεβαίωση, καθώς και ιδιώτης για συνέργεια σε δωροληψία κατ’ εξακολούθηση.
Ειδικότερα, σύμφωνα με την ΕΛΑΣ, στο πλαίσιο διερεύνησης καταγγελίας και μετά από κατάλληλη αξιοποίηση πληροφοριακών στοιχείων και δεδομένων, με την εφαρμογή ειδικών ανακριτικών τεχνικών, προέκυψε ότι ο ιδιώτης προσέγγιζε, ως μεσολαβητής του αξιωματικού, επιχειρηματίες του νησιού και ζητούσε 30.000 ευρώ για κάθε τουριστική περίοδο, ώστε να μην βεβαιώνονται παραβάσεις στα καταστήματα τους.
Στη συνέχεια, ειδικό κλιμάκιο αστυνομικών της Υπηρεσίας Εσωτερικών Υποθέσεων πραγματοποίησε επιτόπια προανακριτική έρευνα στο νησί, στο πλαίσιο της οποίας εντοπίστηκε θύμα της παράνομης δράσης του αξιωματικού, από την οποία είχε απαιτηθεί το ποσό των 30.000 ευρώ.
Ακολούθησε αστυνομική επιχείρηση, κατά την οποία η καταγγέλλουσα, σε προγραμματισμένο ραντεβού, παρέδωσε στον ιδιώτη προσημειωμένο το χρηματικό ποσό των 30.000 ευρώ, το οποίο σε δεύτερο χρόνο παρέλαβε ο αξιωματικός, από επαγγελματικό χώρο του ιδιώτη. Κατά την έξοδο του από τον χώρο ο αξιωματικός ακινητοποιήθηκε και σε σωματική έρευνα βρέθηκε και κατασχέθηκε το προσημειωθέν χρηματικό ποσό.
Από την περαιτέρω έρευνα της υπόθεσης προέκυψε ότι τον Μάιο του 2023, ο αξιωματικός απαίτησε και έλαβε μέσω του ιδιώτη, το χρηματικό ποσό των 1.000 ευρώ από ιδιοκτήτη ξενοδοχείου του νησιού, προκειμένου να μην προβεί σε αστυνομικό έλεγχο κατά τη διάρκεια οικοδομικών εργασιών που πραγματοποιούνταν στο ξενοδοχείο.
Σε επακόλουθες έρευνες στις οικίες των συλληφθέντων, βρέθηκαν και κατασχέθηκαν, μεταξύ άλλων, ψηφιακά πειστήρια, το χρηματικό ποσό των 7.000 ευρώ, πρωτότυπη υπογεγραμμένη ανακριτική έκθεση εξέτασης μάρτυρα, κλειδί τραπεζικής θυρίδας και ιδιόχειρες σημειώσεις.
Οι συλληφθέντες οδηγήθηκαν στην αρμόδια εισαγγελική Αρχή.
Ορισμένοι αμπελουργοί και οινοποιοί δεν θα τρυγήσουν φέτος ούτε ένα τσαμπί. Άλλοι στέκονται καταμεσής κατεστραμμένων αμπελώνων και πλημμυρισμένων οινοποιείων. Οι περισσότεροι θα πάρουν φέτος μειωμένη παραγωγή. Γιατί; Σε πολλές περιοχές της Ελλάδας ήταν ο πρώιμος περονόσπορος, που έφεραν οι βροχές και οι υψηλές θερμοκρασίες της άνοιξης. Σε άλλες το χαλάζι και οι ανοιξιάτικοι άνεμοι, που «αμμοβόλησαν» τα νεαρά βλαστάρια και τα άνθη των αμπελιών, νεκρώνοντάς τα. Σε όλες, ο παρατεταμένος καύσωνας του Ιουλίου, που επηρέασε ακόμα και ορεινές περιοχές. Και στη Θεσσαλία οι καταστροφικές πλημμύρες, που ήρθαν σαν το «κερασάκι στην τούρτα». Συνολικά στην Ελλάδα, η παραγωγή από τον φετινό τρύγο εκτιμάται ότι θα είναι μειωμένη κατά 25% έως 30% ή και 40%, αν και σε ορισμένες ζώνες οι απώλειες υπολογίζεται ότι θα ξεπεράσουν το 70% -ιδίως σε βιολογικούς αμπελώνες.
Το 2023 εξελίσσεται σε πολύ δύσκολη χρονιά για τους οινοποιούς όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη, όπου οι καιρικές συνθήκες των τελευταίων μηνών έφεραν σε πολλές περιπτώσεις ασθένειες δύσκολο να καταπολεμηθούν. Τον φετινό χειμώνα πιθανότατα θα υπάρχουν ελλείψεις λόγω μειωμένης παραγωγής και -σε συνδυασμό και με τις πληθωριστικές πιέσεις- τα κρασιά στα ράφια του λιανεμπορίου και στην εστίαση αναμένεται να έχουν αυξημένες τιμές. Τα καλά νέα είναι ότι τα εναπομείναντα σταφύλια να είναι καλής -έως πολύ καλής- ποιότητας και σε αυτό βοηθά και το «φθινοπωρινό καλοκαίρι» των τελευταίων ημερών. Κάποιοι οινοποιοί μιλούν για μια σοδειά, που τα ποιοτικά της χαρακτηριστικά προσομοιάζουν εκείνα της πολύ καλής χρονιάς του 2017, κάτι που πιθανώς θα βοηθήσει περαιτέρω στο εξαγωγικό άνοιγμα του ελληνικού κρασιού, που οι αγορές ζητούν πλέον με το «όνομά» του.
Όταν οι Γερμανοί οινοποιοί αναζητούν μούστο στην Ελλάδα
«Η μέση μείωση της παραγωγής από τον τρύγο στη χώρα φτάνει στο 30% και δεν αποκλείεται να προσεγγίσει ακόμα και το 40%. Καθαρή εικόνα θα έχουμε όταν ολοκληρωθεί η συγκομιδή, αλλά ήδη βλέπουμε ότι κάποια χωράφια, τόσο στη βιολογική, όσο και στη συμβατική καλλιέργεια έχουν πολύ μειωμένη, ελάχιστη ή και καθόλου παραγωγή. Μπροστά μας έχουμε έναν πολύ δύσκολο τρύγο. Με τα πρώτα κρασιά όμως θα κάνουμε λογαριασμό. Κάθε τρύγος είναι ένας αγώνας και ο καλός οινολόγος, όπως και ο καλός καπετάνιος, είναι για τα δύσκολα» λέει ο οινολόγος Γιάννης Βογιατζής, πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικού Οίνου. Ο ίδιος εξηγεί: «οι πολλές βροχές του Μαΐου και του Ιουνίου, σε συνδυασμό με τις υψηλές θερμοκρασίες, έφεραν πρώιμο περονόσπορο, μια ύπουλη ασθένεια, συχνά δύσκολο να αντιμετωπιστεί, δεδομένου ιδίως ότι σε κάποια χωράφια η πρόληψη δεν ήταν εύκολη, λόγω του πολύ λασπωμένου χώματος, που δεν επέτρεπε την πρόσβαση στον αμπελώνα. Ο περονόσπορος επηρέασε όλη τη χώρα και έχουμε μειωμένη παραγωγή στο μεγαλύτερο μέρος της, με διαφοροποιήσεις ανά υποπεριοχή. Οι βιολογικοί αμπελώνες δε, έχουν μεγαλύτερο πρόβλημα στην αντιμετώπιση του περονόσπορου και εκεί η παραγωγή αναμένεται μειωμένη σε ποσοστό άνω του 50% σε πολλές περιπτώσεις. Ο περονόσπορος βέβαια δεν είναι μόνο ελληνικό πρόβλημα αλλά και ευρωπαϊκό. Προβλήματα αντιμετωπίζουν η Ιταλία και η Ισπανία, ενώ πριν από λίγες ημέρες μάς προσέγγισε στον ΣΕΟ αντίστοιχος Σύνδεσμος από τη Γερμανία, με το ερώτημα αν υπάρχουν στην Ελλάδα παραγωγοί που πουλάνε μούστο. Η έλλειψη είναι γενικό φαινόμενο».
Όπως λέει, ενώ η μείωση της παραγωγής είχε δημιουργήσει κλίμα απογοήτευσης και επιφυλάξεις ως προς την ποιότητα των σταφυλιών, το καλό νέο είναι ότι η παραγωγή είναι ποιοτικά καλή, πιθανώς και πολύ καλή, κάτι που θα υποστηρίξει το «καλό όνομα» που έχει αρχίσει να δημιουργεί το ελληνικό κρασί εντός και εκτός των συνόρων. Το γεγονός είναι όμως ότι πιθανότατα θα σημειωθεί έλλειψη κρασιών προς πώληση και ήδη πολλά οινοποιεία έχουν ειδοποιήσει το λιανεμπόριο ότι δεν θα μπορέσουν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες. Οι ελλείψεις, σε συνδυασμό με τις πληθωριστικές πιέσεις, πιθανώς θα ανεβάσουν τις τιμές τον φετινό χειμώνα, αλλά οι παραγωγοί, λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες των καταναλωτών, θα προσπαθήσουν, όπως κάθε φορά, να απορροφήσουν μέρος αυτής της αύξησης, συμπληρώνει ο κ.Βογιατζής, σύμφωνα με τον οποίο το ελληνικό κρασί βρίσκεται σε μια περίοδο δυναμισμού, αύξησης των εξαγωγών και αναβάθμισης της αξίας του, αλλά και των τιμών του.
Η καλή σοδειά …από τον χειμώνα φαίνεται
Ήδη από τις αρχές του έτους φάνηκε ότι το 2023 θα ήταν μια ιδιαίτερη χρονιά για τους οινοποιούς, όπως επισημαίνει ο πρόεδρος της ένωσης «Οινοποιοί Βορείου Ελλάδος», Στέλλιος Μπουτάρης. «Είχαμε έναν χειμώνα χωρίς τις βροχές και τα χιόνια που χρειαζόμασταν, μετά ήρθαν οι βροχές του Ιουνίου, όταν δεν τις θέλαμε, έπειτα ακολούθησε ο παρατεταμένος καύσωνας του Ιουλίου και αργότερα ήρθε και η κακοκαιρία “Daniel”. Η πτώση της παραγωγής εκτιμάται ότι θα είναι 25%-30% στο σύνολο της χώρας, αλλά μικρότερη, γύρω στο 15% στη Νάουσα. Βέβαια, παρά τη μικρότερη ποσότητα, έχουμε καλή ποιότητα, ειδικά σε όσους κάνουν διαλογή. Στη Νάουσα τα σημάδια είναι πολύ καλά, η ποιότητα της παραγωγής μας θυμίζει το 2017, που ήταν πολύ καλή χρονιά και στην ποιότητα αυτή βοηθά και το “φθινοπωρινό καλοκαίρι” που ζούμε αυτές τις ημέρες» προσθέτει, διευκρινίζοντας ότι, σε κάθε περίπτωση, η εικόνα αναμένεται να ξεκαθαρίσει πλήρως μετά τις 10-15 Οκτωβρίου, όταν ο τρύγος στη Βόρεια Ελλάδα εκτιμάται ότι θα ολοκληρωθεί με το Ξινόμαυρο.
Στο σκηνικό αυτό, η ανοδική πορεία των εξαγωγών συνεχίζεται, με τη ζήτηση για ελληνικό κρασί να αποκτά πιο σταθερά χαρακτηριστικά, ακόμα και σε αγορές όπως η Γερμανία ή το Βέλγιο, όπου «δεν είχε γκελ» και η ποιότητά του δεν θεωρείτο καλή. «Στη δημιουργία αυτής της ζήτησης έχει βοηθήσει πάρα πολύ ο τουρισμός (δεδομένου ότι αν ένας ξένος επισκέπτης της χώρας δοκιμάσει ένα καλό κρασί θα το αναζητήσει και στη χώρα του), αλλά και η βελτίωση του brand της Eλλάδας, η θετική δημοσιότητα γύρω από τη χώρα. Επίσης αποδίδουν καρπούς και οι προσπάθειες της “Wines of Greece” και το γεγονός ότι η εστίαση έχει ανέβει επίπεδο ως προς τα κρασιά που προσφέρει» σημειώνει. Το ελληνικό κρασί συνεχίζει να φτάνει και σε μη παραδοσιακές για αυτό αγορές, παρότι αυτή είναι μια διαδικασία που απαιτεί χρόνο, καθώς απαιτούνται «τουλάχιστον έξι μήνες μέχρι να τιμολογήσουμε» σε μια καινούργια αγορά. Και ο κ. Μπουτάρης αναμένει ανατιμήσεις προϊόντων στο ράφι και τα εστιατόρια τον φετινό χειμώνα.
«Κάποιοι παραγωγοί στη Θεσσαλία ίσως το σκεφτούν να ξαναφυτέψουν»
Καταστροφές και σε αμπελώνες προκάλεσε στη Θεσσαλία η κακοκαιρία «Daniel», η οποία ήρθε «σαν το κερασάκι στην τούρτα» σε μια έτσι κι αλλιώς δύσκολη χρονιά για τους οινοποιούς, λέει ο αντιπρόεδρος της Ένωσης Οίνων και Αποσταγμάτων Θεσσαλίας, Κώστας Τσιλιλής. «Υπάρχουν αμπέλια που καταστράφηκαν 100%, γιατί τα “έπνιξε” ο Πηνειός, στην περιοχή του Τυρνάβου. Επίσης, αμπελώνες που δεν πνίγηκαν μεν, αλλά βρέθηκαν στον δρόμο χειμάρρων, που τα γέμισαν με φερτά υλικά και πέτρες. Σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να γίνει μια υπολογίσιμη επένδυση, για να απομακρυνθούν τα φερτά υλικά και οι πέτρες, να αποκατασταθούν υποστηλώματα που ξηλώθηκαν και να ξαναφυτετούν αμπέλια. Σε κάποιες περιπτώσεις ίσως θα το ξανασκεφτεί ο παραγωγός αν θα ξαναφυτέψει ένα αμπέλι, που απαιτεί επένδυση τώρα, για να αποδώσει την πρώτη παραγωγή σε τέσσερα ή πέντε χρόνια» εκτιμά ο κ. Τσιλιλής, ο οποίος, σε ερώτημα για την έκταση των καταστροφών στους αμπελώνες, απαντά πως δεν έχει ακόμα ξεκάθαρη εικόνα, αλλά διευκρινίζει ότι ζημίες υπήρχαν και σε εγκαταστάσεις οινοποιείων, που πλημμύρισαν. «Είχαν προηγηθεί οι βροχές που έφεραν τον περονόσπορο, μετά ο καύσωνας και τέλος ο “Daniel”. Εκτιμώ ότι στη Θεσσαλία η παραγωγή σταφυλιού θα είναι φέτος μειωμένη κατά περίπου 50%. Είναι πολύ δύσκολη χρονιά, γιατί πέρα από τις απώλειες στην ίδια την παραγωγή, έχουμε να αντιμετωπίσουμε και τη γενικότερη προβληματική κατάσταση από τις επιπτώσεις των πλημμυρών» καταλήγει ο κ. Τσιλιλής.
Όταν ο καύσωνας ανηφορίζει στα ορεινά
Κατακόρυφα μειωμένη εκτιμάται ότι θα είναι η παραγωγή από τον φετινό τρύγο στην περιοχή της Ζίτσας στην Ήπειρο, με αποτέλεσμα να «βγαίνουν οριακά» οι ποσότητες για τα εμφιαλωμένα κρασιά Προστατευόμενης Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ). Τα παραπάνω επισημαίνει η οινολόγος Ελένη Σίντου, εξηγώντας ότι στις συμβατικές καλλιέργειες η μείωση ανέρχεται σε περίπου 70% και στις βιολογικές φτάνει μέχρι και στο 90%, καθώς ο περονόσπορος, που είναι ακόμα πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί με βιολογικά σκευάσματα, αποδεκάτισε την παραγωγή. «Ευτυχώς, ό,τι έχει απομείνει, είναι καλής ποιότητας» λέει η κα Σίντου, διευκρινίζοντας ότι είναι μόλις η τέταρτη (21/9) ημέρα του τρύγου, άρα «όλα αυτά είναι απλώς εκτιμήσεις. Ο τρύγος ολοκληρώνεται σε περίπου 15 ημέρες και τότε θα δουμε πού ακριβώς βρισκόμαστε» σημειώνει.
Παρατηρεί πως οι καιρικές συνθήκες έχουν αλλάξει σημαντικά την τελευταία δεκαετία: «για παράδειγμα η περίοδος του καύσωνα του Ιουλίου ήταν η πιο παρατεταμένη που έχουμε ζήσει τα τελευταία 20-25 χρόνια. Εδώ στη Ζίτσα έχουμε ορεινούς αμπελώνες, σε υψόμετρο 700 μέτρων, και συνήθως δεν υπάρχει τόση ζέστη, δεν έχουμε δηλαδή τις θερμοκρασίες της κεντρικής και της νότιας Ελλάδας. Την τελευταία δεκαετία βέβαια, οι αλλαγές στον καιρό μπορώ να πω πως έχουν ευνοήσει τη ζώνη μας, βοηθώντας στην καλύτερη ωρίμανση των σταφυλιών και βελτιώνοντας το κόστος της καλλιέργειας. Η Ζίτσα είναι όψιμη ζώνη και η συγκομιδή γίνεται συνήθως στο τέλος Σεπτεμβρίου. Τις προηγούμενες δεκαετίες το φθινόπωρο ερχόταν πολύ νωρίς, οπότε ο καιρός της τελευταίας δεκαετίας μάς έχει βοηθήσει να αναδείξουμε τις ποικιλίες μας. Το φετινό βέβαια, ήταν κάτι απρόσμενο. Μένει να δούμε αν ήταν απλά μια κακή χρονιά ή κάτι που θα συνεχιστεί» λέει.
Ο οινολόγος Βασίλης Τσακτσαρλής, συν-δημιουργός (μαζί με τον Βαγγέλη Γεροβασιλείου) του Κτήματος Βιβλία Χώρα στις πλαγιές του Παγγαίου Όρους, έχει εικόνα του φετινού τρύγου σχεδόν από άκρη σε άκρη της χώρας, χάρη στα οινοποιεία που λειτουργούν σε Θηρασιά (όπου η παραγωγή προέρχεται από περίπου 70 στρέμματα αμπελιών, συν άλλα τόσα περίπου στη Σαντορίνη), Γουμένισσα (όπου υπάρχουν 50 στρέμματα γύρω από το Μικρό Κτήμα Τίτου, συν άλλα 120 στη Γερακώνα) και Ηλεία (150 στρέμματα). «Κατά κύριο λόγο και πρώτα από όλα είμαστε αμπελουργοί και μετά οινοποιοί. Στην Ηλεία έχουμε 150 στρέμματα και συγκομίσαμε όλα τα σταφύλια. Ήταν δύσκολη χρονιά εξαιτίας του περονόσπορου -αν ο περονόσπορος κατάφερνε να μπει στο αμπέλι. Εμείς καλλιεργούμε με βιολογικό τρόπο, τόσο για το περιβάλλον, όσο και για εμάς, γιατί θέλουμε, όταν περπατάμε στο αμπέλι, να μπορούμε να κόψουμε και κάποιο τσαμπί σταφύλι και να το φάμε. Η βιολογική καλλιέργεια είναι πιο δύσκολη από τη συμβατική, γιατί τα σκευάσματα που χρησιμοποιούμε -χαλκός και θειάφι- όταν βρέχει, ξεπλένονται. Χρειάζεται λοιπόν συνεχής εγρήγορση και επαγρύπνηση. Δεν μπορείς να πεις “ράντισα πριν από δέκα ημέρες” και να αφήσεις το αμπέλι στην τύχη του. Αν είσαι μέσα στο αμπέλι, δύσκολα το χάνεις» υποστηρίζει.
Και φέτος η επαγρύπνηση χρειαζόταν να είναι πραγματικά συνεχής, καθώς στην αρχή, το πρόβλημα ήταν ο περονόσπορος, μετά ήρθε το ωίδιο και ακολούθησε και ο καύσωνας, «που αν είχες κρατήσει λίγα φύλλα να σκιάζουν τα σταφύλια και έριχνες και λίγο νερό, έκανες εξαιρετικά σταφύλια». «Στη Γουμένισσα ο τρύγος θα αρχίσει μετά τις 30 Σεπτεμβρίου. Στο Παγγαίο τρυγήσαμε ήδη και έχουμε εξαιρετικά λευκά και τώρα μαζεύουμε τα κόκκινα, που είναι επίσης πολύ καλά. Στην Ηλεία τρυγήθηκαν όλα. Είναι πολύ καλή χρονιά για εμάς. Και στα τρία κτήματα βέβαια, υπάρχει έλλειψη προϊόντος» λέει. Κι όταν το προϊόν λείπει, τι έχει προτεραιότητα; Η εγχώρια αγορά ή οι εξαγωγές; «Επειδή η ελληνική αγορά στήριξε πολύ τη Βιβλία Χώρα, προσπαθούμε πάντα να κρατάμε ισορροπία. Οι εξαγωγές μας είναι σήμερα στο 27% και μπορούν να φτάσουν και στο 35%. Δεν τις αυξάνουμε, γιατί αν το κάνουμε, θα λείψουν τα κρασιά στην ελληνική αγορά» καταλήγει.
Οι αυξανόμενες τριβές μεταξύ Κιέβου και Βαρσοβίας – σχετικά με τις εξαγωγές σιτηρών και τις μεταφορές όπλων – είναι ένα σημάδι ότι η Ουκρανία «χάνει συμμάχους», σύμφωνα με επιφανή Ρώσο νομοθέτη.
«Οι Ευρωπαίοι γραφειοκράτες … συνειδητοποιούν σταδιακά πόσο κοστίζει στις χώρες τους -και στους ίδιους- να υποστηρίζουν τον [Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ] Ζελένσκι», δήλωσε στις 20 Σεπτεμβρίου ο Λεονίντ Σλούτσκι, επικεφαλής της επιτροπής διεθνών υποθέσεων της ρωσικής Κρατικής Δούμας.
Ο ισχυρισμός του κ. Σλούτσκι συνέπεσε με την ανακοίνωση του Πολωνού πρωθυπουργού Ματέους Μοραβιέτσκι ότι η Βαρσοβία θα σταματήσει να παρέχει όπλα για την πολεμική δράση της Ουκρανίας.
«Δεν μεταφέρουμε πλέον όπλα στην Ουκρανία, διότι τώρα εξοπλίζουμε την Πολωνία με πιο σύγχρονα όπλα», δήλωσε ο κ. Μοραβιέτσκι σε δηλώσεις του στον πολωνικό Τύπο.
Η Βαρσοβία διευκρίνισε αργότερα ότι θα συνεχίσει να προμηθεύει την Ουκρανία με όπλα και πυρομαχικά -αλλά μόνο αυτά που έχουν ήδη συμφωνηθεί.
Από τότε που η Ρωσία εξαπέλυσε την εισβολή της στην ανατολική Ουκρανία στις αρχές του περασμένου έτους, η Βαρσοβία ήταν από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές του Κιέβου.
Η Πολωνία ήταν μεταξύ των πρώτων χωρών που παρείχαν στην Ουκρανία μαχητικά αεροσκάφη και σήμερα φιλοξενεί περισσότερους από 1 εκατομμύριο Ουκρανούς πρόσφυγες.
Αλλά τους τελευταίους μήνες, οι τριβές μεταξύ Βαρσοβίας και Κιέβου έχουν αυξηθεί λόγω μιας μακροχρόνιας διαμάχης για τις εξαγωγές σιτηρών.
Την περασμένη εβδομάδα, οι εντάσεις ξέσπασαν όταν η Πολωνία, μαζί με την Ουγγαρία και τη Σλοβακία, επέβαλαν μονομερείς απαγορεύσεις σε εισαγόμενα ουκρανικά σιτηρά.
Οι τρεις χώρες προχώρησαν σε αυτό το βήμα αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αρνήθηκε να επεκτείνει την προϋπάρχουσα απαγόρευση για τα ουκρανικά σιτηρά σε πέντε κράτη της ΕΕ, στα οποία περιλαμβάνονταν επίσης η Ρουμανία και η Βουλγαρία.
Οι απαγορεύσεις αποσκοπούν στην προστασία των τοπικών γεωργών από την εισροή ουκρανικών σιτηρών μετά την κατάρρευση μιας σημαδιακής συμφωνίας για τα σιτηρά μεταξύ Κιέβου και Μόσχας.
Με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ και της Τουρκίας πέρυσι, η συμφωνία είχε επιτρέψει στην Ουκρανία να συνεχίσει να εξάγει σιτηρά -παρά τις εχθροπραξίες- μέσω της Μαύρης Θάλασσας.
Αλλά στα μέσα Ιουλίου, η Ρωσία ανέστειλε μονομερώς τη συμφωνία, λέγοντας ότι δεν είχαν εκπληρωθεί βασικά μέρη της συμφωνίας.
Το Κίεβο, εν τω μεταξύ, έχει καταθέσει επίσημη καταγγελία στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου με την ελπίδα να δει τις απαγορεύσεις εισαγωγής να ανατρέπονται.
Έχει επίσης απειλήσει να επιβάλει τους δικούς του περιορισμούς στα εισαγόμενα προϊόντα της Πολωνίας και της Ουγγαρίας, εάν οι δύο χώρες αρνηθούν να ανατρέψουν τις απαγορεύσεις εισαγωγής τους.
Ο κ. Μοραβιέτσκι, από την πλευρά του, έχει προειδοποιήσει το Κίεβο ότι αν επιλέξει να κλιμακώσει τη διαμάχη, η Βαρσοβία θα «προσθέσει περισσότερα προϊόντα στην απαγόρευση των [ουκρανικών] εισαγωγών».
Σκληρά λόγια στον ΟΗΕ
Μιλώντας ενώπιον της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ στις 19 Σεπτεμβρίου, ο κ. Ζελένσκι κατήγγειλε τις απαγορεύσεις εισαγωγών σε σχόλια που φάνηκε να απευθύνονται στην Πολωνία.
«Είναι ανησυχητικό να βλέπουμε πώς κάποιοι στην Ευρώπη παίζουν την αλληλεγγύη [με την Ουκρανία] σε ένα πολιτικό θέατρο», δήλωσε ο κ. Ζελένσκι.
«Μπορεί να φαίνεται ότι παίζουν τον δικό τους ρόλο, αλλά στην πραγματικότητα βοηθούν να στηθεί το σκηνικό για λογαριασμό της Μόσχας», πρόσθεσε, αφήνοντας να εννοηθεί ότι οι απαγορεύσεις εισαγωγών εξυπηρετούν την ενίσχυση της θέσης της Ρωσίας.
Σε μια ένδειξη της ταχείας επιδείνωσης των σχέσεων, η προγραμματισμένη συνάντηση μεταξύ του κ. Ζελένσκι και του Πολωνού προέδρου Αντρέι Ντούντα, ο οποίος επίσης συμμετείχε στη συνεδρίαση της Γενικής Συνέλευσης, δεν υλοποιήθηκε.
Ο κ. Ντούντα εξόργισε περαιτέρω το Κίεβο όταν μιλώντας στο περιθώριο της συνέλευσης, χαρακτήρισε την Ουκρανία ως «άνθρωπο που πνίγεται».
«Ένας άνθρωπος που πνίγεται έχει τεράστια δύναμη λόγω φόβου και αδρεναλίνης και μπορεί να καταλήξει να πνίξει τον διασώστη», δήλωσε στους δημοσιογράφους.
«Είναι λίγο σαν την κατάσταση μεταξύ Πολωνίας και Ουκρανίας», πρόσθεσε. «Η Ουκρανία, που δέχεται ρωσική επίθεση, βρίσκεται σε δύσκολη θέση και αρπάζει τα πάντα.
«Πρέπει να φροντίσουμε τα δικά μας συμφέροντα και θα το κάνουμε αποτελεσματικά και αποφασιστικά», διαβεβαίωσε ο κ. Ντούντα, ο οποίος θα βρεθεί αντιμέτωπος με εθνικές εκλογές τον επόμενο μήνα.
Το υπουργείο Εξωτερικών της Πολωνίας κάλεσε αργότερα τον πρέσβη της Ουκρανίας στη Βαρσοβία για να εκφράσει τη δυσαρέσκειά του για τα σχόλια του κ. Ζελένσκι στη Γενική Συνέλευση.
Σύμφωνα με το υπουργείο, ο πρέσβης ενημερώθηκε ότι «η άσκηση πίεσης στην Πολωνία σε πολυμερή φόρουμ ή η αποστολή καταγγελιών σε διεθνή δικαστήρια δεν είναι κατάλληλες μέθοδοι για την επίλυση διαφορών μεταξύ των χωρών μας».
Το υπουργείο Εξωτερικών της Ουκρανίας, εν τω μεταξύ, εξέφρασε την αντίθεσή του για τα σχόλια του κ. Ντούντα περί «πνιγμένου ανθρώπου», χαρακτηρίζοντάς τα «ανάρμοστα».
Η Μόσχα κατηγορεί συλλογικά τη Δύση
Οι Ρώσοι παρατηρητές, εν τω μεταξύ, παρακολουθούν στενά την κλιμακούμενη διαμάχη μεταξύ της Ουκρανίας και της Πολωνίας – μέλους του ΝΑΤΟ.
«Καθώς η κατάρρευση του αντιρωσικού σχεδίου [της Δύσης] γίνεται όλο και πιο εμφανής, το Κίεβο αρχίζει να χάνει συμμάχους», δήλωσε ο κ. Σλούτσκι, ο οποίος ηγείται του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος της Ρωσίας, στο Telegram.
«Ο πρόεδρος Ντούντα αρνήθηκε να συναντήσει τον Ζελένσκι στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ και συνέκρινε την Ουκρανία με έναν ‘πνιγμένο’ που θα παρασύρει και άλλους στη δίνη», πρόσθεσε.
Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα συμφώνησε με τα σχόλια του κ. Ντούντα, αλλά δήλωσε ότι έλειπε «μια μικρή λεπτομέρεια».
«Ήταν η Βαρσοβία -και άλλοι που υποστήριξαν την αλλαγή καθεστώτος στη χώρα- που βοήθησαν να πέσει η Ουκρανία στο νερό», σημείωσε η ίδια.
Πιθανότατα αναφερόταν στην «επανάσταση του Μαϊντάν» στην Ουκρανία το 2014, η οποία υποστηρίχθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και τους Ευρωπαίους συμμάχους τους.
Το γεγονός αυτό οδήγησε στην απομάκρυνση του Ουκρανού προέδρου Βίκτορ Γιανούκοβιτς, ο οποίος ήταν γνωστό ότι είχε καλές σχέσεις με τη Ρωσία. Σύντομα αντικαταστάθηκε από τον Πέτρο Ποροσένκο, ο οποίος έθεσε τη χώρα σε μια σαφώς πιο φιλοδυτική πορεία.
Η Μόσχα θεωρεί την απότομη μετάβαση της εξουσίας ως «πραξικόπημα» που υποστηρίχθηκε από τη Δύση και ως την κύρια αιτία της τρέχουσας σύγκρουσης στην Ουκρανία.
«Με τέτοιους “διασώστες”», διαβεβαίωσε η κ. Ζαχάροβα, «ο “πνιγμένος” δεν έχει καμία ελπίδα».