Σάββατο, 05 Ιούλ, 2025

Οι ΗΠΑ προσπαθούν να «πνίξουν» τον στρατό της Κίνας περιορίζοντας τις πωλήσεις υπεραγωγών

Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να «πνίξουν» τη στρατιωτική ικανότητα του κινεζικού καθεστώτος και δεν θα αφήσουν να πωληθούν στο Πεκίνο τα «πιο εξελιγμένα» τσιπ, δήλωσε η υπουργός Εμπορίου Τζίνα Ραϊμόντο σε συνέντευξη που προβλήθηκε την Κυριακή.

Η κα Ραϊμόντο, το υπουργείο της οποίας εποπτεύει τους ελέγχους των εξαγωγών, ρωτήθηκε κατά τη διάρκεια συνέντευξης στην εκπομπή «Meet the Press» του NBC αν η Αμερική θα περιορίσει την εξαγωγή των τσιπ υπεραγωγών στο Πεκίνο «με τρόπο που η Κίνα να μην αισθάνεται ότι προσπαθούμε να πνίξουμε τη στρατιωτική της τεχνολογία».

«Προσπαθούμε να πνίξουμε τη στρατιωτική τους ικανότητα», δήλωσε η κα Ραϊμόντο. «Έτσι, αν το αισθάνονται αυτό, αυτό σημαίνει ότι η στρατηγική μας λειτουργεί.»

«Όσο είμαι εγώ υπεύθυνη, δεν πρόκειται να πουλήσουμε τα πιο εξελιγμένα αμερικανικά τσιπ στην Κίνα, που τα θέλει για τη στρατιωτική της ικανότητα.»

Η κα Ραϊμόντο επιβεβαίωσε ότι οι ΗΠΑ θα εμποδίσουν επίσης τις εταιρείες τους να πουλήσουν τους πιο εξελιγμένους ημιαγωγούς στην Κίνα. Δήλωσε, όμως, ότι οι περιορισμοί δεν θα ισχύουν για «λιγότερο εξελιγμένα» τσιπ.

«Θέλω να είμαι σαφής. Θα συνεχίσουμε να πουλάμε τσιπ στην Κίνα, αξίας δισεκατομμυρίων δολαρίων ανά έτος, αφού η πλειονότητά τους δεν είναι … η τελευταία λέξη της τεχνολογίας στην οποία αναφέρομαι.»

«Ίσως είναι δύσκολο να το αποδεχτεί ο κόσμος αυτό. Είναι ένα είδος χρωματισμένου, περίπλοκου μηνύματος και ταυτόχρονα πολιτική πραγματικότητα”, είπε η κα Ραϊμόντο. «Είναι όμως η πραγματικότητα, καθώς … ο έλεγχος των εξαγωγών είναι ένα ζήτημα εθνικής ασφάλειας, όχι ένα οικονομικό πλεονέκτημα.»

Το μήνυμα της υπουργού βγήκε μερικές ημέρες μετά από την επιστροφή της από την Κίνα. Η κα Ραϊμόντο είχε ένα τριήμερο συναντήσεων και συνομιλιών στο Πεκίνο και τη Σαγκάη με ανώτερους αξιωματούχους των Οικονομικών του καθεστώτος και Αμερικανούς αντιπροσώπους. Αποτέλεσμα των επαφών της ήταν η αμοιβαία συμφωνία για τακτικό διάλογο, δημιουργώντας μια νέα ομάδα εργασίας για τα «εμπορικά θέματα» και μια πλατφόρμα που θα επικεντρωθεί στην «ανταλλαγή πληροφοριών για την ενίσχυση του ελέγχου των εξαγωγών».

Το ταξίδι της στην Κίνα έγινε αφότου ο πρόεδρος Μπάιντεν υπέγραψε μια εντολή τον προηγούμενο μήνα για τον περιορισμό των επενδύσεων στους ημιαγωγούς της Κίνας και άλλες ευαίσθητες τεχνολογίες. Η εντολή, η οποία προβλέπεται να ισχύσει από το επόμενο έτος, θα εμποδίζει τα ιδιωτικά αμερικανικά κεφάλαια και τα κεφάλαια επιχειρηματικού κινδύνου να ρέουν προς την Κίνα, στερώντας το καθεστώς από τη χρηματοδότηση που θα του επέτρεπε να αναπτύξει περαιτέρω τη στρατιωτική και κατασκοπευτική του ικανότητα. Η απόφαση αυτή ακολούθησε τον έλεγχο εξαγωγών αμερικανικών ημιαγωγών στην Κίνα, που αποκαλύφθηκε τον περασμένο Οκτώβριο.

Κορυφαίοι αξιωματούχοι του κινεζικού καθεστώτος, περιλαμβανομένων του υπουργού Εμπορίου Γουάνγκ Γουεντάο και τον Αντιπρόεδρο Χε Λιφένγκ, εξέφρασαν στην κα Ραϊμόντο τη δυσαρέσκεια του Πεκίνου για τους περιορισμούς αυτούς.

Η υπουργός, εν τω μεταξύ, επανέλαβε αρκετές φορές ότι δεν τίθεται ζήτημα συμβιβασμού ή διαπραγματεύσεων όταν πρόκειται για την εθνική ασφάλεια. Πριν φύγει από την Κίνα, τόνισε ότι οι νέοι δίαυλοι επικοινωνίας, οι οποίοι έχουν ήδη επικριθεί από τους Ρεπουμπλικάνους, «δεν έχουν ως στόχο την αναζήτηση παραχωρήσεων, αλλά είναι μια ευκαιρία για το μοίρασμα πληροφοριών και την αύξηση της διαφάνειας».

China's Premier Li Qiang (R) speaks with U.S. Commerce Secretary Gina Raimondo during their meeting in Beijing on Aug. 29, 2023. (Andy Wong/Pool/AFP via Getty Images)
Ο πρωθυπουργός της Κίνας Λι Τσιανγκ συνομιλεί με την υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο στο Πεκίνο, στις 29 Αυγούστου 2023. (Andy Wong/Pool/AFP via Getty Images)

 

Η κα Ραϊμόντο είπε στο NBC ότι μέχρι το τέλος της δεκαετίας η Αμερική θα έχει «ένα μεγάλο, βαθύ οικοσύστημα ημιαγωγών, το καλύτερο στον κόσμο».

«Πρέπει να ξαναρχίσουμε να φτιάχνουμε και να συσκευάζουμε εδώ τσιπ τελευταίας τεχνολογίας”, τόνισε η υπουργός. «Και ναι, μέχρι το τέλος της δεκαετίας θα έχουμε επανακτήσει την ηγετική θέση και θα έχουμε ένα βαθύ οικοσύστημα, που θα περιλαμβάνει την έρευνα και την ανάπτυξη, εδώ στις ΗΠΑ.»

Όταν η εμπιστοσύνη υπονομεύεται 

Η κα Ραϊμόντο είναι η πιο πρόσφατη κρατική αξιωματούχος των ΗΠΑ που επισκέπτεται την Κϊνα, μετά από τον υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, την υπουργό Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν και τον Τζον Κέρι, απεσταλμένο του Τζο Μπάιντεν για το κλίμα.

Ο πρόεδρος Μπάιντεν επιδιώκει να ξαναρχίσουν οι υψηλού επιπέδου συνομιλίες με το Πεκίνο, ώστε να χαλαρώσουν οι εντάσεις που είχαν κλιμακωθεί εξαιτίας ορισμένων ζητημάτων, από το εμπόριο και την τεχνολογία μέχρι την Ταιβάν. Το τελευταίο επεισόδιο περιλαμβάνει την παραβίαση κυβερνητικών μηνυμάτων ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από χάκερ που συνδέονται με την Κίνα.

Η κα Ραϊμόντο είπε ότι κατά τη διάρκεια συνάντησης που είχε με Κινέζους αξιωματούχους στο Πεκίνο ανέφερε ότι και ο δικός της λογαριασμός είχε παραβιαστεί.

«Το ανέφερα. Είπα ότι γνωρίζουμε αυτά που συμβαίνουν και υπονομεύουν την εμπιστοσύνη. Και ήθελα να είμαι ξεκάθαρη ότι δεν είμαστε κουτοί, ότι γνωρίζουμε τι προσπαθούν να κάνουν», είπε η κα Ραϊμόντο σχετικά με τις συναντήσεις της στην εκπομπή του CNN «State of the Union», που προβλήθηκε την Κυριακή.

«Υπαινίχθηκαν ότι δεν γνώριζαν τίποτα σχετικά και πρότειναν ότι δεν έγινε σκόπιμα. Αλλά πιστεύω ότι ήταν σημαντικό που το φανέρωσα και τους έδειξα ότι είναι δύσκολο να υπάρξει εμπιστοσύνη όταν γίνονται τέτοια πράγματα.»

Φθορά

Το σχόλιό της είναι καίριο, ιδίως αν σκεφτούμε την προβληματική κατάσταση της κινεζικής οικονομίας. Οι ξένοι επενδυτές αποσύρουν τα χρήματά τους από τις κινεζικές μετοχές. Ένας στους πέντε νεαρούς Κινέζους, μεταξύ 16 και 24 ετών, είναι άνεργος. Ο κτηματομεσιτικός τομέας, που κάποτε συνέβαλε στο 1/3 σχεδόν του ΑΕΠ της Κίνας, είναι σε θλιβερή κατάσταση. Ο γίγαντας του χώρου Evergrande κήρυξε πτώχευση νωρίτερα αυτόν τον μήνα, ενώ η Country Garden, άλλη μεγάλη εταιρεία ακινήτων, κινδυνεύει επίσης.

«Φαίνεται ξεκάθαρα ότι [η οικονομία της Κίνας] κόβει ταχύτητα», είπε η κα Ραϊμόντο. «Και σίγουρα έχουν πολύ σημαντικές προκλήσεις στον τομέα των ακινήτων.»

Η υπουργός είπε επίσης ότι αμερικανικές εταιρείες βρέθηκαν αντιμέτωπες με νέες προκλήσεις, όπως αναίτια μεγάλα πρόστιμα, αιφνίδιοι έλεγχοι επιχειρήσεων και αλλαγές του αντικατασκοπευτικού νόμου.

«Ήμουν πολύ σαφής, άμεση και σταθερή σε όλες τις συνομιλίες που είχα με την κινεζική πλευρά», είπε στο CNN. «Ούτε επιθετική ήμουν, αλλά ούτε και εξωράισα κάτι.»

Επεσήμανε ότι η υπομονή των αμερικανικών επιχειρήσεων τελειώνει και ότι ένα «προβλέψιμο περιβάλλον και ένα ισότιμο πεδίο» θα ήταν σαφώς προτιμότερο.

«Η Κίνα το κάνει όλο και πιο δύσκολο», είπε η κα Ραϊμόντο στο «Face the Nation» του CBS. «Είπα ξεκάθαρα στην Κίνα ότι χρειαζόμαστε… Η υπομονή των Αμερικανών επιχειρηματιών τελειώνει. Χρειάζονται και τους αξίζει να έχουν ένα προβλέψιμο περιβάλλον και ένα ισότιμο πεδίο δράσης.»

«Ελπίζω ότι η Κίνα θα λάβει το μήνυμα.»

Της Dorothy Li, με τη συμβολή του Reuters

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Γιατί οι αγαπημένοι μας με άνοια πότε είναι «αλλού» και πότε όχι;

Η άνοια είναι ένας γενικός όρος που περιγράφει μια προοδευτική νευρολογική πάθηση που επηρεάζει τις γνωστικές ικανότητες των ανθρώπων, όπως η μνήμη, η γλώσσα και η λογική.

Εκτός από τη νόσο Αλτσχάιμερ, που είναι η πιο συνηθισμένη μορφή άνοιας, υπάρχουν και η αγγειακή άνοια, η νόσος του σώματος Λιούι και η μετωποκροταφική άνοια.

Τα άτομα που πάσχουν από άνοια παρουσιάζουν συχνά διακυμάνσεις στις γνωσιακές τους ικανότητες και στα επίπεδα επίγνωσης.

Είναι συνηθισμένο φαινόμενο οι άνθρωποι με άνοια πότε να είναι πλήρως «παρόντες», γνωρίζοντας ποιοι είναι γύρω τους, πού βρίσκονται και τι συμβαίνει, ενώ άλλες φορές είναι μπερδεμένοι, αποπροσανατολισμένοι, χωρίς να αναγνωρίζουν ούτε το περιβάλλον τους ούτε τους οικείους τους.

Αυτές οι διακυμάνσεις μπορεί να είναι οδυνηρές για τους φροντιστές, οι οποίοι δεν ξέρουν ποτέ τι να περιμένουν από τη μία μέρα στην άλλη.

Τι προκαλεί αυτές τις διακυμάνσεις στην επίγνωση;

Οι παράγοντες που επηρεάζουν τις γνωστικές διακυμάνσεις των ατόμων με άνοια ποικίλουν. Αλλαγές στη ρουτίνα ή ένα νέο περιβάλλον μπορούν να προκαλέσουν σύγχυση και αποπροσανατολισμό, όπως και η κόπωση. Η κόπωση, ακόμη και σε νεαρούς ενήλικες, έχει γνωστές αρνητικές επιπτώσεις στην προσοχή και τη μαθησιακή ικανότητα ενός ατόμου, οι οποίες εντείνονται όταν πρόκειται για ηλικιωμένους και άτομα με άνοια.

Γνωρίζουμε τι συμβαίνει στον εγκέφαλο;

Η νευροβιολογία που διέπει αυτές τις γνωστικές διακυμάνσεις παραμένει ασαφής. Ωστόσο, γνωρίζουμε ότι η άνοια προκαλείται από βλάβες στα εγκεφαλικά κύτταρα και στις συνδέσεις μεταξύ τους.

Στη νόσο Αλτσχάιμερ, αυτή η σταδιακή φθορά των εγκεφαλικών κυττάρων αρχίζει πρώτα στα κέντρα μνήμης του εγκεφάλου και σταδιακά εξαπλώνεται στις περιοχές που διέπουν την προσοχή και την επίγνωση.

Αλλαγές στο «δίκτυο προεπιλεγμένων λειτουργιών» του εγκεφάλου μπορεί επίσης να οδηγήσουν σε αυτές τις διακυμάνσεις. Το δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας είναι ένα δίκτυο εγκεφαλικών περιοχών που παραμένει ενεργό όταν ένα άτομο δεν ασχολείται ή δεν εστιάζει σε κάποιο έργο. Θεωρείται ότι βοηθά στη μνήμη, στην ανάπτυξη της έννοιας του εαυτού μας και στη σκέψη για το μέλλον.

Αυτό το δίκτυο είναι ενεργό κατά τη διάρκεια της «κατάστασης ηρεμίας». Στα άτομα με άνοια, το δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας διαταράσσεται και αυτό μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη νόηση και την αυτογνωσία.

Υπάρχει κάτι που μπορεί να βοηθήσει;

Παρά τις προκλήσεις που σχετίζονται με τις γνωσιακές διακυμάνσεις στα άτομα με άνοια, οι επιστήμονες έχουν διαπιστώσει ότι οι συμπεριφορικές παρεμβάσεις μπορούν να προσφέρουν κάποια ανακούφιση.

Για παράδειγμα, μια ανασκόπηση μελετών μουσικοθεραπείας έδειξε ότι η μουσική μπορεί να βελτιώσει τη διάθεση και τα αποτελέσματα της μνήμης σε άτομα με άνοια.

Η ακρόαση γνώριμης μουσικής μπορεί επίσης να βοηθήσει στη διατήρηση της αίσθησης του εαυτού και στην τόνωση των προσωπικών αναμνήσεων των ατόμων με άνοια.

Ορισμένοι επιστήμονες πιστεύουν ότι αυτό μπορεί να οφείλεται στο γεγονός ότι η μουσική βοηθά στη ρύθμιση του δικτύου προεπιλεγμένων λειτουργιών, το οποίο είναι ζωτικής σημασίας για την επεξεργασία πληροφοριών σχετικών με τον εαυτό μας.

Epoch Times Photo
Η μουσική βελτιώνει τη διάθεση και τη μνήμη των ασθενών με άνοια. (Eduardo Romero/Pexels)

 

Τι να κάνετε αν το αγαπημένο σας πρόσωπο είναι «αλλού»

Όταν επισκέπτεστε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο που έχει άνοια, είναι σημαντικό να χρησιμοποιείτε σύντομες προτάσεις, να κάνετε οπτική επαφή, να ελαχιστοποιείτε τους περισπασμούς (όπως η τηλεόραση ή το ραδιόφωνο που παίζει δυνατά στο παρασκήνιο) και να μην το διακόπτετε.

Εάν το αγαπημένο σας πρόσωπο με άνοια είναι ταραγμένο, είναι σημαντικό να ακούσετε με ηρεμία τις ανησυχίες και τις απογοητεύσεις του. Η αμφισβήτησή τους μπορεί συχνά να τους οδηγήσει σε μεγαλύτερη ταραχή.

Οι αλλαγές στη συμπεριφορά ή τη συναισθηματική κατάσταση ενός ατόμου με άνοια μπορεί να είναι πολύ αγχωτικές για το ίδιο το άτομο, τους αγαπημένους του και τους φροντιστές του. Αυτές οι αλλαγές στη συμπεριφορά μπορεί να είναι αποτέλεσμα αλλαγών στον εγκέφαλο. Συχνά όμως μπορεί να οφείλονται και σε απογοήτευση για τη μειωμένη ικανότητα του ατόμου να επικοινωνεί τόσο αποτελεσματικά όσο κάποτε.

Υπάρχει μια σειρά από συμβουλές για τη μείωση των γνωσιακών διακυμάνσεων στα άτομα με άνοια. Αυτές περιλαμβάνουν τον περιορισμό της πρόσληψης καφεΐνης, την έκθεσή τους σε φυσικό φως κατά τη διάρκεια της ημέρας και σε θερμότερο φωτισμό το βράδυ και την επαρκή σωματική δραστηριότητα.

Ωστόσο, οι γνωσιακές διακυμάνσεις στα άτομα με άνοια αποτελούν μια σύνθετη και δύσκολη πτυχή της νόσου. Και ενώ ορισμένες συμπεριφορικές παρεμβάσεις, όπως η μουσικοθεραπεία, μπορούν να προσφέρουν προσωρινές βελτιώσεις στη διάθεση και τη μνήμη, η άνοια είναι μια μη αναστρέψιμη κατάσταση.

Πλέον υπάρχουν αρκετά φάρμακα που υπόσχονται την επιβράδυνση της απώλειας της μνήμης σε άτομα με Αλτσχάιμερ. Ωστόσο, τα αποτελέσματα είναι πενιχρά και απαιτείται πολύ περισσότερη έρευνα για την καλύτερη κατανόηση και αντιμετώπιση αυτής της νόσου.

Της Yen Ying Lim, αναπληρώτρια καθηγήτρια, Πανεπιστήμιο Monash

Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

«Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία» τον Σεπτέμβριο στην Αθήνα

Από τις 16 Σεπτεμβρίου έως τις 8 Οκτωβρίου, οι Αθηναίοι θα έχουν την ευκαιρία να επισκεφθούν την έκθεση «Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία» στο Μουσείο Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη», στην Πλάκα.

Πρόκειται για μοναδική έκθεση, που «ταξίδεψε» από την πανέμορφη Λευκάδα, όπου είχε παρουσιαστεί το περασμένο φθινόπωρο (26/11 έως 9/12/22/2022) , που συνδιοργανώνεται από τον Οργανισμό Πολιτισμού, Αθλητισμού και Νεολαίας Δήμου Αθηναίων (ΟΠΑΝΔΑ) και το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκαδίων. Η αθηναϊκή εκδοχή που επίκειται είναι εμπλουτισμένη με κεντήματα και λαογραφικά στοιχεία της λευκαδίτικης παράδοσης, εκτός των σύγχρονων δημιουργιών των εμπνευσμένων από την καρσάνικη βελονιά – την παραδοσιακή κεντητική τέχνη του νησιού- που συμμετείχαν στην πρωτότυπη έκθεση της Λευκάδας.

Η επίσημη εκδήλωση για την έκθεση θα γίνει το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου, στις 19:00.

Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία στο Μουσείο «Αγγελική Χατζημιχάλη» - Zougla
Από το αρχείο της Μαυρέττας Αρβανίτη

 

«Οι δράσεις για την “καρσάνικη” λευκαδίτικη βελονιά ξεκίνησαν από τη Λευκάδα το 2022 και περιελάμβαναν ανοιχτό κάλεσμα καλλιτεχνών, συμπόσιο καλλιτεχνών, ημερίδα και έκθεση έργων σύγχρονης τέχνης. Όλες αυτές οι δράσεις ενισχύθηκαν με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και τιμήθηκαν με την αιγίδα του. Το ενδιαφέρον κοινού και καλλιτεχνών ήταν έντονο και οι δράσεις είχαν μεγάλη επιτυχία. Την ίδια εποχή, με πρωτοβουλία της προέδρου του ΟΠΑΝΔΑ Νίκης Αραμπατζή, που είναι Λευκαδίτισσα, ήρθε η πρόταση να παρουσιαστούν καρσάνικα κεντήματα στον χώρο του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης “Αγγελική Χατζημιχάλη”. Κάπως έτσι γεννήθηκε η ιδέα να μεταφερθεί η έκθεση σύγχρονων δημιουργών στο Μουσείο μαζί με κεντήματα αυτή τη φορά και πολλά άλλα λαογραφικά στοιχεία. Μεγάλη τιμή, αλλά και ευθύνη για το Πνευματικό Κέντρο Δήμου Λευκαδίων αυτή η συνδιοργάνωση – για εμένα προσωπικά διπλό το βάρος, καθώς εκτός από αντιπρόεδρος του Πνευματικού Κέντρου έχω και την επιμέλεια της έκθεσης», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Χαρά Σαΐτη, εικαστικός, επιμελήτρια και των δύο εκθέσεων (στην Αθήνα μαζί με τη Σταυρούλα Πισιμίση, Διευθύντρια του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη»).

Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία | Athens Voice

Οι δυο επιμελήτριες κατάφεραν να εντάξουν στην έκθεση της Αθήνας νέα στοιχεία, τόσο από την παράδοση της Λευκάδας όσο και σύγχρονα εικαστικά έργα, στο απαιτητικό περιβάλλον του Μουσείου, ακολουθώντας μια πρωτοποριακή μουσειολογική προσέγγιση, που ενώνει το παλιό με το καινούργιο, προβάλλοντας την παράδοση μέσα από τη σύγχρονη αισθητική. «Πρόκειται για έναν καταπληκτικό χώρο. Μάλιστα θυμάμαι ότι και ως φοιτήτρια Ιστορίας της Τέχνης είχα ασχοληθεί διεξοδικά με την αρχιτεκτονική του κτίσματος, που συνδυάζει παραδοσιακά στοιχεία από όλη την Ελλάδα με μια μοντέρνα αρχιτεκτονική αντίληψη. Έτσι, λοιπόν, αποδείχθηκε ο καλύτερος χώρος για να φιλοξενήσει αριστουργήματα της λευκαδίτικης παράδοσης μαζί με σύγχρονα εικαστικά έργα», τονίζει η κ. Σαΐτη για την επιλογή του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» του δήμου Αθηναίων, που αναδεικνύει με άριστο τρόπο τον γόνιμο διάλογο μεταξύ κεντημάτων, εικαστικών έργων και μόνιμων συλλογών.

Στο πλαίσιο της έκθεσης, εκτίθενται αυθεντικά δείγματα κεντημάτων «καρσάνικης βελονιάς», καθώς και σύγχρονες δημιουργίες εμπνευσμένες από την παραδοσιακή λευκαδίτικη κεντητική τεχνική. Τι έκανε στην ίδια περισσότερο εντύπωση από αυτή τη «συνομιλία» του χτες με το σήμερα;

«Πρόκειται για μια αληθινή αποκάλυψη! Όταν είχα ξεκινήσει να δουλεύω πάνω σε αυτήν την ιδέα, ποτέ δεν είχα φανταστεί αυτό το αποτέλεσμα! Τα κεντήματα έντυσαν τον απαιτητικό χώρο του Μουσείου με τη φινέτσα και τη χάρη τους. Τα έργα προσαρμόστηκαν στο νέο περιβάλλον τους και εντάχθηκαν με αφοπλιστική φυσικότητα στον χώρο, δίνοντας την εντύπωση ότι αποτελούν μέρος του. Έχει κανείς την εντύπωση ότι το ένα συμπληρώνει το άλλο, ότι το ένα είναι συνέχεια του άλλου, μια ιστορική και καλλιτεχνική αδιάσπαστη πορεία στον χρόνο, μέσα από τον ανθρώπινο μόχθο, την έμπνευση, τη φαντασία.»

ΜΟΥΣΕΙΟ ΛΑΙΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ | ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΑΤΖΗΜΙΧΑΛΗ | ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΑΘΗΝΑΙΩΝ | ΜΟΥΣΕΙ ΤΕΧΝΗΣ | https://www.opanda.gr/
Ένας από τους εσωτερικούς χώρους του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης και Παράδοσης «Αγγελική Χατζημιχάλη» στην Πλάκα.

 

«Σημαντική η συμβολή της Διευθύντριας του Μουσείου Σταυρούλας Πισιμίση, που γνωρίζει άριστα την αισθητική και τις απαιτήσεις του χώρου. Τελικό αποτέλεσμα, μια πρωτότυπη μουσειολογική προσέγγιση, που νομίζω είναι καινοφανής και πρωτοπόρος για τα ελληνικά δεδομένα. Ίσως για πρώτη φορά η παράδοση συνομιλεί με το σήμερα και αξιοποιείται με σεβασμό και βλέμμα στο μέλλον. Μεγάλη εντύπωση μου έκανε, επίσης, η συμμετοχή εικαστικών από όλη την Ελλάδα και όχι μόνο από τη Λευκάδα, που συγκινήθηκαν και εμπνεύστηκαν από την ιστορία, τη μορφή, την τεχνική και τις ιστορικοκοινωνικές επεκτάσεις του λευκαδίτικου παραδοσιακού κεντήματος», τονίζει η κ. Σαΐτη στο ΑΠΕ-ΜΠΕ.

Προσθέτει επίσης τις θερμές ευχαριστίες της προς «τη Νίκη Αραμπατζή για την πρωτοβουλία και την πρόταση συνδιοργάνωσης, τη Σταυρούλα Πισιμίση για τη συνεπιμέλεια, το προσωπικό του ΟΠΑΝΔΑ και του Μουσείου Λαϊκής Τέχνης “Αγγελική Χατζημιχάλη” για την αμέριστη βοήθεια, καθώς και τους καλλιτέχνες για την ανταπόκριση και την εμπνευσμένη συμμετοχή». Επίσης ευχαριστεί «για τη γενναιοδωρία και την εμπιστοσύνη τους, τις άξιες κεντήστρες που εμπιστεύτηκαν τα έργα των χειρών τους στα χέρια μου κι έγιναν έτσι πρέσβειρες του λευκαδίτικου πολιτισμού: Ρένα Κατηφόρη, Αναστασία Γλένη, Μαρία Ραυτοπούλου, Πάτρα Αργύρη, και οικογένεια Μπένου».

Όλα τα κορίτσια του χωριού κεντάνε πλέον και δημιουργούνται έτσι εκατοντάδες – ή και χιλιάδες – αριστουργήματα που, κατά κύριο λόγο, προστίθενται στα προικιά των κοριτσιών. (ellas2.wordpress.com)

 

Η παρουσίαση διαρθρώνεται σε δύο ενότητες, οι οποίες αναπτύσσονται στους μουσειακούς χώρους με τις μόνιμες συλλογές αντικειμένων λαϊκής τέχνης. Στην πρώτη ενότητα της έκθεσης παρουσιάζονται χαρακτηριστικά δείγματα κεντημάτων «καρσάνικης βελονιάς», της παραδοσιακής λευκαδίτικης κεντητικής τεχνικής, τεκμηριωμένης το 2019 στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ελλάδας, υπό την αιγίδα της UNESCO. Στη δεύτερη ενότητα εκτίθενται 30 σύγχρονα εικαστικά έργα τέχνης νέων καλλιτεχνών, εμπνευσμένα από την καρσάνικη βελονιά.

Η καρσάνικη βελονιά πιθανόν έχει τις καταβολές της στην περίοδο της Ενετοκρατίας στα Επτάνησα (14ος-18ος αιώνας), ωστόσο στη Λευκάδα απέκτησε αναγνωρίσιμο ύφος. Τα μοτίβα του καρσάνικου κεντήματος διακρίνονται για την αυστηρότητα, την ισορροπία και τη δωρικότητα των συνθέσεων, την αυτοσυγκράτηση των χρωματικών επιλογών, την εσωτερική αρμονία των γεωμετρικών αντιθέσεων, την αρχιτεκτονική ποιητική διάσταση, τις ευφάνταστες παραλλαγές και τη συμμετρία και λεπτότητα της σύλληψης μέσα από την έκφραση της λαϊκής ψυχής.

Στο ίδιο πλαίσιο κινούνται και τα σύγχρονα εικαστικά έργα, καθώς δημιουργήθηκαν μέσα από τη διαδικασία της αλληλεπίδρασης τόσο μεταξύ των δημιουργών όσο και με την τοπική κοινωνία. Οι καλλιτέχνες κατανοούν, εμπνέονται, ερμηνεύουν και διερευνούν τη σχέση της σύγχρονης τέχνης με την παραδοσιακή χειροτεχνία, διεισδύουν στα μυστικά της σύνθεσης, ανακαλύπτουν σχέσεις και αναλογίες με μορφές και στοιχεία της φύσης, υπογραμμίζουν συσχετισμούς με άλλους πολιτισμούς και άλλες εποχές, προσπαθούν να ισορροπήσουν την σύγχρονη τεχνολογία με την προβιομηχανική πρακτική, παρουσιάζοντας έναν ενδιαφέροντα διακαλλιτεχνικό και γόνιμο προβληματισμό.

Μαρία Ματάλα / Maria Matala
Έργο της Μαρίας Ματάλα για την έκθεση «Παραδοσιακή λευκαδίτικη βελονιά και σύγχρονη εικαστική δημιουργία». (mariamatala)

 

Στην έκθεση δίνεται, τέλος, έμφαση στις καινοτόμες, βιώσιμες και ολοκληρωμένες προτάσεις από νέους που δραστηριοποιούνται στους τομείς του κοσμήματος, της ένδυσης, της υπόδησης, του interior design κλπ, οι οποίοι με σεβασμό στην παράδοση καταφέρνουν να την επανεντάξουν στη σύγχρονη καθημερινότητα. Στην έκθεση συμμετέχουν οι Γιάννα Αλεξοπούλου, Ρένα Ανούση-Ηλία, Κωνσταντία Βλαχίδου, Γιάννης Βρακάς, Μαρία Γενιτσαρίου, Μαρία Γεωργιάδη, Έλενα Γκώγκου, Χριστίνα Δημητρά, Σπυριδούλα Ζαβιτσάνου, Δήμητρα Κανέλλη, Βάλια Καραπιδάκη, Ελένη Κατηφόρη, Βασιλική Κολιπέτσα, Σοφία Κουκουλιώτη, Μάριος Λουριδάς, Ιωάννα Μαργέλη, Μαρία Ματάλα, Δημήτρης Νικολούλιας, Χρήστος Παλαμίδης, Λίνα Παπαγεωργίου, Μαρίνα Παπαδημητρίου, Χαρά Σαΐτη, Μαρία Στραγαλινού, Κωνσταντίνα Συλίκου, Καίτη Τουρτούρα, Ξανθή Τουτουντζόγλου, Καίτη Τσαβαρή, Ανδρέας Τσάλας, Στέλιος Τσιμογιάννης, Κυριακή Χριστακοπούλου, Ελευθερία Λογοθέτη από την οικοτεχνία «Ελίχρυσο» και Γεωργία Καψοκώστα από τη «ΛΕVKA».

Η είσοδος για το κοινό είναι ελεύθερη.

 

Σταυροβελονιά με Μπορντούρα • *karsaniko kentima

 

Της Ελένης Μάρκου

 

Η Χίος στοχεύει στην ένταξή της στο δίκτυο γεωπάρκων της UNESCO

Η Χίος βάζει «πλώρη» για να προστεθεί στη λίστα των 195 παγκόσμιων γεωπάρκων της UNESCO. Στηριγμένη στην πλούσια γεωλογική κληρονομιά της και την ιδιαίτερη γεωμορφολογία της δηλώνει «παρούσα» στην προσπάθεια για τη λειτουργία στο σύνολο της ως γεωπάρκο.

Στο «οπλοστάσιο» της για την κατάκτηση του στόχου, λέει στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής Νίκος Ζούρος, κοσμήτορας της Σχολής Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Αιγαίου, πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Γεωπάρκων της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO και πρόεδρος του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων, περιλαμβάνονται «οι σημαντικές διεθνώς απολιθωματοφόρες θέσεις, όπως στην περιοχή του Κορακάρη με τα απολιθώματα των αμμωνιτών, τα πετρώματα και οι πτυχωσιγενείς δομές στη βόρεια Χίο, ηλικίας πολλών εκατομμυρίων ετών, τα σημαντικά σπήλαια και τα άλλα ηφαιστειακά προϊόντα. Αλλά και άλλα σημαντικά στοιχεία που υπογραμμίζουν τη σχέση των πετρωμάτων με την βιοποικιλότητα, την πολιτιστική κληρονομιά του Κάμπου και των Μαστιχοχωρίων της Χίου και βέβαια την καλλιέργεια της μαστίχας που έχει ενταχθεί στην άυλη πολιτιστική κληρονομιά της UNESCO».

Πρόταση για τη δημιουργία περιπατητικής διαδρομής στον Κορακάρη
Απολίθωμα αμμωνίτη στην περιοχή Κορακάρη της Χίου.

 

Και καταλήγει ο κος Ζούρος: «Αυτή η γεωλογική ιστορία της περιοχής έχει αφήσει έντονα αποτυπώματα στον χαρακτήρα του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού και στην πολιτιστική διαδρομή του ανθρώπου στον χώρο αυτό. Στοιχεία που συμβάλλουν στην ανακήρυξη ενός τόπου ως παγκόσμιο γεωπάρκο της UNESCO».

Η δυνατότητα δημιουργίας γεωπάρκου στη Χίο και η υποβολή υποψηφιότητας για την ένταξη του στα Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO συζητήθηκαν σε συνάντηση που διοργάνωσε η Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου με τον αρμόδιο αντιπεριφερειάρχη Παντελή Μπουρνιά και τη συμμετοχή εκπροσώπων του δήμου Χίου, της Εταιρείας Τοπικής Ανάπτυξης Χίου ΕΤΑΧ, του Φορέα Τουρισμού, της Ένωσης Ξενοδόχων και ευαισθητοποιημένων πολιτών για την ανάδειξη και διάσωση των γεωλογικών μνημείων της Χίου. Στη σύσκεψη παραβρέθηκε ο καθηγητής Νίκος Ζούρος, με την ιδιότητα του πρόεδρου της Ελληνικής Επιτροπής Γεωπάρκων της Ελληνικής Εθνικής Επιτροπής για την UNESCO και του προέδρου του Παγκόσμιου Δικτύου Γεωπάρκων.

Στη συνάντηση παρουσιάσθηκε διεξοδικά η διαδικασία και οι προϋποθέσεις που πρέπει να πληροί μια περιοχή για τη δημιουργία και τη λειτουργίας ενός γεωπάρκου (θέσεις γεωλογικής κληρονομιάς διεθνούς σημασίας, φορέας διαχείρισης, σχέδιο δράσεων για την προστασία, ανάδειξη και διαχείριση, δράσεις εκπαίδευσης και ευαισθητοποίησης, δραστηριότητες εναλλακτικών μορφών τουρισμού, δράσεις ανάδειξης τοπικών προϊόντων) και τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για την ένταξη της στο Παγκόσμιο Δίκτυο Γεωπάρκων UNESCO. Συζητήθηκαν επίσης τα βήματα που πρέπει να ακολουθήσουν οι τοπικοί φορείς προκειμένου η υποβολή φακέλου υποψηφιότητας να είναι επιτυχής.

Όπως χαρακτηριστικά αναφέρθηκε, «τα 195 Παγκόσμια Γεωπάρκα της UNESCO αποτελούν ενοποιημένες γεωγραφικές περιοχές και τοπία διεθνούς γεωλογικής σημασίας με οικολογικό και πολιτιστικό ενδιαφέρον, προσθέτοντας ότι η προβολή και η ανάδειξη αυτών των περιοχών οδηγεί στην τοπική ανάπτυξη και στην αύξηση της επισκεψιμότητας, δίνοντας στις περιοχές ένα ξεχωριστό δυναμισμό».

 

(κεντρική εικόνα: Chios Vertical Life)

Μετά τη Σελήνη, η Ινδία εκτοξεύει πύραυλο για να μελετήσει τον Ήλιο

ΜΠΕΓΚΑΛΟΥΡΟΥ – Αμέσως μετά την επιτυχία της προσελήνωσης της Ινδίας στο φεγγάρι, η διαστημική υπηρεσία της χώρας εκτόξευσε το Σάββατο έναν πύραυλο για να μελετήσει τον ήλιο στην πρώτη της ηλιακή αποστολή.

Ο πύραυλος άφησε ένα ίχνος καπνού και φωτιάς που επιδοκιμάστηκε από τους επιστήμονες, όπως έδειξε η ζωντανή μετάδοση στον ιστότοπο του Ινδικού Οργανισμού Διαστημικής Έρευνας (ISRO).

Η διαστημική υπηρεσία της Ινδίας στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X (πρώην Twitter) δήλωσε αργότερα ότι ο δορυφόρος βρίσκεται πλέον σε τροχιά.

Την εκπομπή παρακολούθησαν περισσότεροι από 860.000 τηλεθεατές, ενώ χιλιάδες συγκεντρώθηκαν σε μια αίθουσα προβολής κοντά στον χώρο εκτόξευσης για να δουν την απογείωση του σκάφους, το οποίο έχει ως στόχο να μελετήσει τους ηλιακούς ανέμους, οι οποίοι προκαλούν διαταραχές στη γη, που γίνονται συνήθως αντιληπτές ως σέλας.

Το διαστημόπλοιο Aditya-L1, που πήρε το όνομά του από την ινδική λέξη για τον ήλιο, πέταξε μόλις μια εβδομάδα αφότου η Ινδία έγινε η πρώτη χώρα που προσγειώθηκε στο νότιο πόλο της σελήνης.

Ο πρωθυπουργός Ναρέντρα Μόντι πιέζει ώστε οι διαστημικές αποστολές της Ινδίας να διαδραματίσουν μεγαλύτερο ρόλο στην παγκόσμια σκηνή όπου κυριαρχούν οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Κίνα. Ο υπουργός Εσωτερικών Αμίτ Σαχ δήλωσε στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X ότι η εκτόξευση ήταν ένα «τεράστιο βήμα» προς το όραμα του κου Μόντι.

Το Aditya-L1 έχει σχεδιαστεί για να διανύσει 1,5 εκατομμύρια χιλιόμετρα μέσα σε τέσσερεις μήνες πολύ κοντά στον ήλιο, ο οποίος απέχει 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα από τη Γη. Σκοπός του είναι να σταματήσει το ταξίδι του σε ένα είδος διαστημικού πάρκινγκ που ονομάζεται σημείο Λαγκράνζ, όπου τα αντικείμενα τείνουν να παραμένουν στη θέση τους λόγω της εξισορρόπησης των βαρυτικών δυνάμεων, μειώνοντας την κατανάλωση καυσίμων για το διαστημόπλοιο.

«Έχουμε διασφαλίσει ότι θα έχουμε ένα μοναδικό σύνολο δεδομένων που δεν είναι επί του παρόντος διαθέσιμο από καμία άλλη αποστολή», δήλωσε ο Σανκάρ Σουμπραμανιάν, επικεφαλής επιστήμονας της αποστολής.

«Αυτό θα μας επιτρέψει να κατανοήσουμε τον ήλιο, τη δυναμική του, καθώς και την εσωτερική ηλιόσφαιρα, η οποία αποτελεί σημαντικό στοιχείο για τη σημερινή τεχνολογία, καθώς και πτυχές του διαστημικού καιρού», πρόσθεσε.

Η αποστολή έχει επίσης τη δυνατότητα να έχει σημαντικό αντίκτυπο στην επιστήμη, δήλωσε ο Σομάκ Ραϊτσάουντχουρι, ο οποίος συμμετείχε στην ανάπτυξη ορισμένων στοιχείων του παρατηρητηρίου, προσθέτοντας ότι τα σωματίδια ενέργειας που εκπέμπονται από τον ήλιο μπορούν να πλήξουν δορυφόρους που ελέγχουν τις επικοινωνίες στη γη.

«Υπήρξαν επεισόδια κατά τα οποία σημαντικές επικοινωνίες διακόπηκαν επειδή ένας δορυφόρος χτυπήθηκε από μια μεγάλη στεμματική εκπομπή μάζας (ή στεφανιαία μαζική εκτίναξη). Οι δορυφόροι σε χαμηλή γήινη τροχιά είναι το κύριο μέλημα των παγκόσμιων ιδιωτικών παικτών, γεγονός που καθιστά την αποστολή Aditya-L1 ένα πολύ σημαντικό έργο», δήλωσε.

Οι επιστήμονες ελπίζουν να μάθουν περισσότερα για την επίδραση της ηλιακής ακτινοβολίας στους χιλιάδες δορυφόρους σε τροχιά, αριθμός που αυξάνεται με την επιτυχία εγχειρημάτων όπως το δίκτυο επικοινωνιών Starlink της SpaceX του Έλον Μασκ.

Μακροπρόθεσμα, τα δεδομένα από την αποστολή θα μπορούσαν να βοηθήσουν στην καλύτερη κατανόηση της επίδρασης του ήλιου στα κλιματικά πρότυπα της Γης και στην προέλευση του ηλιακού ανέμου, του ρεύματος σωματιδίων που ρέει από τον ήλιο μέσω του ηλιακού συστήματος, δήλωσαν οι επιστήμονες του ISRO.

Με την ώθηση του κου Μόντι, η Ινδία ιδιωτικοποίησε τις διαστημικές εκτοξεύσεις και επιδιώκει να ανοίξει τον τομέα σε ξένες επενδύσεις, καθώς στοχεύει να πενταπλασιάσει το μερίδιό της στην παγκόσμια αγορά εκτοξεύσεων μέσα στην επόμενη δεκαετία.

Καθώς το διάστημα μετατρέπεται σε παγκόσμια επιχείρηση, η χώρα βασίζεται επίσης στην επιτυχία του ISRO για να αναδείξει τις ικανότητές της στον τομέα αυτό.

Η Ιαπωνία απαιτεί ανάκληση της απαγόρευσης των αλιευμάτων της από το Πεκίνο

Από τις 24 Αυγούστου που άρχισε η προγραμματισμένη απόρριψη επεξεργασμένων λυμάτων από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα στην Ιαπωνία, οι αρχές του Κομμουνιστικού Κόμματος Κίνας (ΚΚΚ) επέβαλαν σαρωτική απαγόρευση στις εισαγωγές ιαπωνικών θαλασσινών στην Κίνα.

Η ενέργεια αυτή πυροδότησε θύελλα διαμαρτυριών κατά της απελευθέρωσης του νερού σε διάφορες κινέζικες διαδικτυακές πλατφόρμες, όπου μέσα ενημέρωσης και κοινωνικοί σχολιαστές καταδίκασαν έντονα την Ιαπωνία. Η αντίδρασή τους τρέφεται από αυξημένα αντι-ιαπωνικά αισθήματα, που εκδηλώνονται με ενοχλητικά τηλεφωνήματα σε τοποθεσίες της Ιαπωνίας όπως το Τόκιο και η Φουκουσίμα.

Ενωμένοι απέναντι σε αυτές τις εκδηλώσεις, Ιάπωνες διπλωμάτες, πολιτικοί και οργανισμοί μέσων ενημέρωσης εκφράζουν τις κοινές ανησυχίες τους και καλούν την Κίνα να παράσχει ακριβείς πληροφορίες σχετικά με την απόρριψη, να τιμωρήσει τους υπεύθυνους για την παρενόχληση και να άρει αμέσως την αβάσιμη, σύμφωνα με τα στοιχεία και τις μετρήσεις, απαγόρευση των ιαπωνικών θαλασσινών.

Fishery workers sort out seafood caught in offshore trawl fishing at Matsukawaura port in Soma City, Fukushima prefecture, on Sept. 1, 2023, about a week after the country began discharging treated wastewater from the TEPCO Fukushima Daiichi nuclear power plant. (JIJI Press/AFP via Getty Images)
Εργαζόμενοι στην αλιεία ταξινομούν θαλασσινά υπεράκτιας αλιείας με μηχανότρατα στο λιμάνι Ματσουκαβάουρα στην πόλη Σόμα, στο νομό Φουκουσίμα, την 1η Σεπτεμβρίου 2023, περίπου μια εβδομάδα αφότου η χώρα άρχισε να απορρίπτει επεξεργασμένα λύματα από τον πυρηνικό σταθμό παραγωγής ενέργειας TEPCO Fukushima Daiichi. (JIJI Press/AFP μέσω Getty Images)

 

Η Κίνα «σκάβει τον διπλωματικό της τάφο», προειδοποιεί η Ιαπωνία

Η ιαπωνική πρεσβεία στο Πεκίνο αποκάλυψε ότι από τότε που άρχισε η απόρριψη του επεξεργασμένου νερού, η παρενόχληση προς τα ιαπωνικά μέρη έχει κλιμακωθεί. Δραστηριότητες που είχαν προγραμματιστεί στην πρεσβεία έχουν αναβληθεί λόγω του κατακλυσμού εχθρικών τηλεφωνημάτων που προέρχονται από την Κίνα.

Δημοσιεύματα της Asahi TV στις 26 Αυγούστου ανέφεραν ότι ξενοδοχεία στο Τόκυο και τη Φουκουσίμα έχουν επίσης δεχθεί ενοχλητικά τηλεφωνήματα από την Κίνα, τα οποία περιελάμβαναν ερωτήσεις όπως: «Έχετε δοκιμάσει το μολυσμένο νερό; Πώς είναι η γεύση του; Είστε ακόμα ζωντανός;». Κάποιοι έφτασαν στο σημείο να πουν: «Ανυπομονούμε να εκραγεί το όρος Φούτζι για να χαθείτε όλοι μαζί του».

Οι Ιάπωνες υπήκοοι που διαμένουν στην Κίνα έχουν επίσης γίνει αποδέκτες εκφοβισμού. Σε μια περίπτωση, θαμώνας ιαπωνικού εστιατορίου στην Γκουανγκζού απείλησε να καταγγείλει το κατάστημα στις αρχές αν χρησιμοποιούσε συστατικά που προέρχονταν από την Ιαπωνία.

Στο διπλωματικό μέτωπο, ο Ναμάζου Χιρογιούκι, γενικός διευθυντής του Γραφείου Ασιατικών και Ωκεάνιων Υποθέσεων του Υπουργείου Εξωτερικών της Ιαπωνίας, μετέφερε την επίσημη καταγγελία της Ιαπωνίας στον Γιανγκ Γιου, αναπληρωτή πρέσβη της Κίνας στην Ιαπωνία. Σε τηλεφωνική επικοινωνία, ο κος Χιρογιούκι εξέφρασε «βαθιά λύπη και ανησυχία» για τις ενέργειες της Κίνας σχετικά με την απελευθέρωση των επεξεργασμένων λυμάτων της Φουκουσίμα. Έκανε έκκληση για ηρεμία της κοινής γνώμης εντός της Κίνας και ζήτησε διαβεβαίωση για την ασφάλεια των Ιαπώνων πολιτών και των διπλωματικών της εγκαταστάσεων. Ο κος Χιρογιούκι πίεσε επίσης την κινεζική κυβέρνηση να δημοσιεύσει πραγματικές πληροφορίες σχετικά με το επεξεργασμένο πυρηνικό νερό.

Ο Κουνιχίκο Μιγιάκε, διπλωματικός σχολιαστής, που συμμετέχει στη Γραμματεία του Υπουργικού Συμβουλίου της Ιαπωνίας, επεσήμανε σε τηλεοπτική εκπομπή ότι το ΚΚΚ φαίνεται να επιδιώκει «πολιτικές παραχωρήσεις» εκ μέρους της Ιαπωνίας. Ο κος Μιγιάκε προειδοποίησε: «Όσο περισσότερο η Κίνα ενεργεί με αυτόν τον τρόπο τόσο περισσότερο η Ιαπωνία θα ενισχύσει τις συμμαχίες της με τις Ηνωμένες Πολιτείες και τη Νότια Κορέα – ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα που θα ήθελε η Κίνα. Παρά το γεγονός ότι γνωρίζει ότι σκάβει τον διπλωματικό του τάφο, το ΚΚΚ συνεχίζει την επιθετική ρητορική του».

Ο Κόιτσι Χαγκιούντα, επικεφαλής του Συμβουλίου Πολιτικής Έρευνας του Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος της Ιαπωνίας, επέκρινε έντονα τις κινεζικές αντιδράσεις, δηλώνοντας: “Η απόφαση για τη διακοπή των ιαπωνικών εισαγωγών θαλασσινών θα έπρεπε να βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία και όχι σε πολιτικούς ελιγμούς».

Στις 27 Αυγούστου, ο Γιασουτόσι Νισιμούρα, υπουργός Οικονομίας, Εμπορίου και Βιομηχανίας της Ιαπωνίας, τόνισε τη σημασία της διαφάνειας σε συνέντευξή του στο NHK. «Έχουμε ήδη δημοσιεύσει στοιχεία τις δύο τελευταίες ημέρες, αποκαλύπτοντας επίπεδα τριτίου που είναι ακόμη και κάτω από τα ανιχνεύσιμα όρια», δήλωσε. Πρόσθεσε ότι η Ιαπωνία «προέτρεψε έντονα το ΚΚΚ να άρει αμέσως την απαγόρευση και να ενεργήσει με βάση επιστημονικά στοιχεία».

This aerial picture shows storage tanks used for storing treated water at TEPCO's crippled Fukushima Daiichi Nuclear Power Plant in Okuma, Fukushima prefecture, on Aug. 24, 2023. (STR/JIJI Press/AFP via Getty Images)
Αεροφωτογραφία δεξαμενών αποθήκευσης που χρησιμοποιούνται για την αποθήκευση επεξεργασμένου νερού στον κατεστραμμένο πυρηνικό σταθμό Fukushima Daiichi της TEPCO στην Οκούμα του νομού Φουκουσίμα, στις 24 Αυγούστου 2023. (STR/JIJI Press/AFP μέσω Getty Images)

 

Τα ιαπωνικά μέσα ενημέρωσης επικρίνουν τη στάση του Πεκίνου

Σε μια τολμηρή κίνηση στις 26 Αυγούστου, η μεγάλη ιαπωνική εφημερίδα Yomiuri Shimbun δημοσίευσε ένα κύριο άρθρο στο οποίο κατηγορεί το ΚΚΚ ότι «αγνοεί την επιστήμη και ασκεί πολιτική πίεση στην Ιαπωνία». Το άρθρο υποστήριξε ότι η προσπάθεια του ΚΚΚ να σπείρει τη διχόνοια στο εσωτερικό της Ιαπωνίας προέκυψε από τους στενότερους δεσμούς της Ιαπωνίας με τις Ηνωμένες Πολιτείες σε θέματα όπως η Ταϊβάν και ο έλεγχος των εξαγωγών ημιαγωγών.

«Η Κίνα δεν συμβαδίζει με τη διεθνή κοινότητα. Ακόμη και η Ευρωπαϊκή Ένωση, μαζί με έθνη όπως η Νορβηγία και η Ελβετία, έχουν αρχίσει να αίρουν τις απαγορεύσεις εισαγωγής ιαπωνικών τροφίμων», σημειώνει το κύριο άρθρο.

Η μεγάλη έκδοση Asahi Shimbun τοποθετήθηκε επίσης στις 26 Αυγούστου, κατακεραυνώνοντας το ΚΚΚ για «αδικαιολόγητες απειλές» και «εργαλειοποίηση της αγοράς του για την άσκηση οικονομικής πίεσης». Το κύριο άρθρο προειδοποίησε ότι τέτοιες τακτικές θα μπορούσαν να θέσουν σε κίνδυνο την οικονομική ασφάλεια της Κίνας και να αποτελέσουν σημαντικό θέμα συζήτησης στην επικείμενη σύνοδο κορυφής των G7.

Η Sankei Shimbun κατέκρινε επίσης τη στάση της Κίνας, καλώντας το ΚΚΚ να «σταματήσει τις επιστημονικά αβάσιμες ενέργειές του». Η εφημερίδα επαίνεσε τον πρωθυπουργό Φούμιο Κισίντα που απαίτησε την άμεση άρση της απαγόρευσης. Υπογράμμισε επίσης τους κινδύνους από την «αντιφατική στάση της Κίνας που διαιωνίζει την κυκλοφορία αντιεπιστημονικών διαδόσεων».

Ομοίως, το κύριο άρθρο της Mainichi Shimbun την ίδια ημέρα επέκρινε την απαγόρευση ως παραβίαση των εμπορικών κανονισμών που δεν βασίζεται σε επιστημονικά στοιχεία. Η εφημερίδα έθεσε επίσης ως θέμα την άρνηση της Κίνας να συμμετάσχει σε συζητήσεις σε επίπεδο εμπειρογνωμόνων, υπονοώντας ότι η άρνηση αυτή έχει διπλωματικά κίνητρα που συνδέονται με τις εξαγωγές ημιαγωγών και την κατάσταση στην Ταϊβάν.

«Για να υποχρεωθεί η Κίνα να ανακαλέσει την απαγόρευση, ο πρωθυπουργός Κισίντα πρέπει να εντείνει τις διπλωματικές προσπάθειες», κατέληξε το κύριο άρθρο.

Japan's Prime Minister Fumio Kishida speaks to reporters about ALPS-treated water from the Fukushima Daiichi Nuclear Power Plant at the Prime Minister's office on Aug. 24, 2023. (Photo by STR/JIJI Press/AFP via Getty Images)
Ο πρωθυπουργός της Ιαπωνίας Φούμιο Κισίντα μιλάει σε δημοσιογράφους για το επεξεργασμένο νερό ALPS από τον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα Νταϊίτσι, στο γραφείο του πρωθυπουργού, στις 24 Αυγούστου 2023. (Photo by STR/JIJI Press/AFP via Getty Images)

 

Τα αυστηρά επιστημονικά πρωτόκολλα της Ιαπωνίας διασφαλίζουν την ασφαλή απόρριψη του νερού

Μετά τον καταστροφικό σεισμό μεγέθους 9,0 βαθμών και το επακόλουθο τσουνάμι τον Μάρτιο του 2011, η Ιαπωνία αντιμετώπισε μια άνευ προηγουμένου πρόκληση στον πυρηνικό σταθμό της Φουκουσίμα. Τρεις αντιδραστήρες είχαν υποστεί σοβαρή βλάβη, γεγονός που επέβαλε την έγχυση θαλασσινού νερού για ψύξη. Αντί να απορρίψει το μολυσμένο νερό αμέσως στον ωκεανό, η Ιαπωνία επέλεξε μια πιο υπεύθυνη προσέγγιση: αποθήκευση και επεξεργασία.

Με την πάροδο των ετών, περίπου 1,34 εκατομμύρια τόνοι ραδιενεργού υγρού συσσωρεύτηκαν, επιβαρύνοντας τον διαθέσιμο αποθηκευτικό χώρο. Αντιμέτωπη με αυτή την πρόκληση, η ιαπωνική κυβέρνηση ξεκίνησε συζητήσεις το 2016, αποφασίζοντας τελικά τον Απρίλιο του 2021 να απορρίψει το νερό μετά από αραίωση.

Για να ενισχύσει την εγχώρια και διεθνή εμπιστοσύνη, η Ιαπωνία έχει αναλάβει μια δυναμική εκστρατεία διαφανούς επικοινωνίας, διεξοδικών επιστημονικών επικυρώσεων και διεθνούς εποπτείας. Ο Διεθνής Οργανισμός Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) συμμετέχει ενεργά στην εποπτεία, τον έλεγχο και την πιστοποίηση της διαδικασίας απόρριψης του νερού.

Ασφάλεια μέσω μιας μεθόδου τεσσάρων βημάτων

Η επεξεργασία και η απόρριψη του αποθηκευμένου νερού της Φουκουσίμα ακολουθούν ένα σχολαστικό πρωτόκολλο τεσσάρων σταδίων: επεξεργασία, μέτρηση, αραίωση και απόρριψη. Αρχικά, το νερό υποβάλλεται σε επεξεργασία Advanced Liquid Processing System (ALPS) για τη μείωση όλων των ραδιενεργών στοιχείων, εκτός από το τρίτιο, σε επίπεδα κάτω από τα ρυθμιστικά πρότυπα. Στη συνέχεια, το νερό αραιώνεται με θαλασσινό νερό περισσότερο από εκατονταπλάσιο για να εξασφαλιστεί ότι η συγκέντρωση τριτίου δεν υπερβαίνει τα 1.500 μπεκερέλ ανά λίτρο (Bq/L).

Αξίζει να σημειωθεί ότι τα αυστηρά πρότυπα της Ιαπωνίας καθιστούν το ρυθμιζόμενο όριο ακτινοβολίας για το τρίτιο μόλις 1.500 Bq/L – σημαντικά κάτω από το όριο των 10.000 Bq/L του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το πόσιμο νερό.

Μετά την επεξεργασία και την αραίωση, το νερό απελευθερώνεται στη θάλασσα μέσω ενός υπόγειου συστήματος σωληνώσεων που βρίσκεται ένα χιλιόμετρο μακριά από το εργοστάσιο της Φουκουσίμα. Πριν από την απόρριψη διενεργείται μια σειρά τριών δοκιμών και οποιαδήποτε αποτυχία στην επίτευξη του επιχειρησιακού στόχου οδηγεί πρόσθετο καθαρισμό.

Η Tokyo Electric Power Company επιβλέπει ολόκληρη την επιχείρηση απελευθέρωσης του νερού, αναπτύσσοντας τέσσερα συστήματα παρακολούθησης 24/7 που ελέγχουν τα επίπεδα νερού και τις συγκεντρώσεις τριτίου. Μέχρι σήμερα, όλα τα συστήματα λειτουργούν όπως πρέπει.

Μετά την απόρριψη, συλλέγονται δείγματα νερού από 10 σημεία σε ακτίνα 3 χιλιομέτρων από την παράκτια ζώνη για την παρακολούθηση των επιπέδων τριτίου. Εάν η συγκέντρωση ξεπεράσει τα 700 Bq/L, η λειτουργία διακόπτεται αμέσως.

Επιπλέον, τα στοιχεία που δημοσιεύθηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος της Ιαπωνίας στις 27 Αυγούστου έδειξαν ότι σε όλα τα σημεία των δοκιμών οι συγκεντρώσεις τριτίου ήταν πολύ κάτω από τα ανιχνεύσιμα όρια, επιβεβαιώνοντας ότι δεν υπήρξαν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία ή στο περιβάλλον. Αυτό επιβεβαιώνεται από την Ιαπωνική Υπηρεσία Αλιείας, η οποία αποκάλυψε ότι δεν βρέθηκαν ανιχνεύσιμα επίπεδα τριτίου σε ψάρια που αλιεύθηκαν κοντά στο εργοστάσιο Fukushima Daiichi.

Των Jon Sun και Sean Tseng

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Μελέτη του Lancet: Οι άνθρωποι σπάνια μεταδίδουν τον COVID-19 πριν εμφανίσουν συμπτώματα

Αποτελώντας πλήγμα στο αφήγημα του «σιωπηλού φορέα εξάπλωσης» του COVID-19, που έχει χρησιμοποιηθεί για την προώθηση της καθολικής χρήσης μάσκας, ακόμη και αμφιλεγόμενα μεταξύ των μαθητών, μια πρόσφατη μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet υποδεικνύει ότι τα άτομα που δεν έχουν συμπτώματα σπάνια έχουν την ικανότητα να μολύνουν άλλους.

Η σιωπηλή μετάδοση είναι η ιδέα ότι όσοι έχουν μολυνθεί με COVID-19 αλλά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα μπορούν ακόμη να μεταδώσουν τον ιό σε άλλους ανθρώπους.

Ενώ όλες οι σχετικές μελέτες δείχνουν ότι οι προσυμπτωματικοί και ασυμπτωματικοί «σιωπηλοί μεταδότες» ευθύνονται για κάποιο ποσοστό των λοιμώξεων σε άλλους ανθρώπους, ο βαθμός της σιωπηλής μετάδοσης είναι λιγότερο σαφής.

Ένας αριθμός πρώιμων μελετών – σε ορισμένες περιπτώσεις επηρεαζόμενες από περιορισμούς που μπορεί να οδήγησαν σε «τεχνητή διόγκωση» του ποσοστού της προσυμπτωματικής μετάδοσης – υπέθεσαν ότι η σιωπηλή μετάδοση αντιπροσωπεύει περίπου το ήμισυ των δευτερογενών λοιμώξεων ή και περισσότερο.

Αυτές οι πρώιμες μελέτες οδήγησαν τις αρχές δημόσιας υγείας να υποστηρίξουν ότι όλοι πρέπει να φορούν μάσκα ανά πάσα στιγμή όταν βρίσκονται σε δημόσιους ή πολυσύχναστους χώρους. Αυτό, με τη σειρά του, συνέβαλε στην προώθηση δρακόντειων πολιτικών καθολικής μάσκας, μεταξύ άλλων και στα σχολεία, σε μια προσπάθεια να μειωθεί η εξάπλωση του COVID-19.

Για παράδειγμα, ο Δρ Άντονι Φάουτσι, πρώην διευθυντής του Εθνικού Ινστιτούτου Αλλεργιών και Λοιμωδών Νοσημάτων (NIAID), αρχικά αποθάρρυνε την καθολική χρήση μάσκας στις αρχές της πανδημίας, αλλά αργότερα έκανε στροφή.

Αρχικά, «δεν είχαμε συνειδητοποιήσει την έκταση της ασυμπτωματικής εξάπλωσης», δήλωσε ο Δρ Φάουτσι τον Ιούλιο του 2020, προσθέτοντας ότι αργότερα, «συνειδητοποιήσαμε πλήρως ότι υπάρχουν πολλοί ασυμπτωματικοί άνθρωποι που μεταδίδουν τη λοίμωξη».

«Έτσι έγινε σαφές ότι θα πρέπει οπωσδήποτε να φοράμε συνεχώς μάσκες», είχε δηλώσει εκείνο τον καιρό ο Δρ Φάουτσι.

Αλλά η νέα έρευνα θέτει υπό αμφισβήτηση τη σημασία της απειλής της σιωπηρής μετάδοσης, η οποία έρχεται καθώς τα κρούσματα του COVID-19 αυξάνονται στην Αμερική, οδηγώντας αυτό που ορισμένοι αποκαλούν νέα «υστερία» πανδημίας και ζητώντας νέο γύρο περιορισμών, συμπεριλαμβανομένων των εντολών για μάσκες.

«Πολύ λίγες εκπομπές» πριν από την έναρξη των συμπτωμάτων

Η νέα μελέτη, που δημοσιεύτηκε στο τεύχος Αυγούστου του περιοδικού Microbe του The Lancet, δείχνει ότι οι άνθρωποι που νοσούν από τον ιό COVID-19 αλλά δεν παρουσιάζουν συμπτώματα έχουν περιορισμένη ικανότητα να μεταδίδουν τον ιό σε άλλους ανθρώπους.

Οι συμμετέχοντες στη βρετανική μελέτη, η οποία διεξήχθη από ερευνητές του Imperial College του Λονδίνου, ήταν ανεμβολίαστοι υγιείς ενήλικες ηλικίας 18-30 ετών, οι οποίοι μολύνθηκαν σκόπιμα με COVID-19.

Τα άτομα παρακολουθούνταν υπό ελεγχόμενες συνθήκες, ενώ ανέφεραν οι ίδιοι τα συμπτώματά τους τρεις φορές την ημέρα, ενώ οι ερευνητές συνέλεγαν καθημερινά δείγματα από τη μύτη και το λαιμό τους, ελέγχοντας την παρουσία του ιού.

Οι ερευνητές εξέτασαν επίσης το εσωτερικό των μασκών που φορούσαν οι συμμετέχοντες, έλεγξαν τα χέρια τους και εξέτασαν τον αέρα και τις επιφάνειες των δωματίων στα οποία παρέμεναν τα άτομα για τουλάχιστον 14 ημέρες.

Τελικά, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι λιγότερο από το 10 τοις εκατό των ιικών εκπομπών από τους μολυσμένους συμμετέχοντες πραγματοποιήθηκε πριν από την εμφάνιση των πρώτων συμπτωμάτων.

«Πολύ λίγες εκπομπές συνέβησαν πριν από το πρώτο αναφερόμενο σύμπτωμα (7%) και σχεδόν καμία πριν από την πρώτη θετική εξέταση αντιγόνου πλευρικής ροής (2%)», γράφουν οι συγγραφείς της μελέτης.

Η νέα μελέτη -η οποία έχει τη μορφή μιας αυστηρής, ελεγχόμενης “μελέτης πρόκλησης” και όχι των προηγούμενων μελετών μοντελοποίησης που βασίζονταν σε υποκειμενικές πληροφορίες και υποθέσεις των ερευνητών- έρχεται σε αντίθεση με προηγούμενες έρευνες που έδωσαν τον τόνο σε μεγάλο μέρος της επικρατούσας αφήγησης. Αυτή η πρώιμη έρευνα φαίνεται να διόγκωσε την αντιληπτή απειλή της προσυμπτωματικής εξάπλωσης.

Η τελευταία μελέτη, η οποία υποδηλώνει ότι η σιωπηρή μετάδοση είναι πολύ λιγότερο σημαντική, έρχεται εν μέσω αυξανόμενων τυμπανοκρουσιών συναγερμού, καθώς τα κρούσματα COVID-19, οι νοσηλείες και οι θάνατοι αυξάνονται – μαζί με εκκλήσεις σε ορισμένους κύκλους για ανανέωση των περιορισμών.

Αντίθετα, πολλοί ζητούν να επικρατήσει ψυχραιμία -ή προτρέπουν σε πολιτική ανυπακοή, εάν επιβληθούν εκ νέου lockdown ή άλλες εντολές.

«Τεχνητά διογκωμένα»;

Ορισμένες πρώιμες μελέτες, όπως αυτή που δημοσιεύθηκε τον Αύγουστο του 2020 με τίτλο “Temporal Dynamics In Viral Shedding and Transmissibility of COVID-19”, έδειξαν ότι τα άτομα που ήταν προσυμπτωματικά ή ασυμπτωματικά αντιπροσώπευαν ένα μεγάλο ποσοστό των δευτερογενών λοιμώξεων.

Η συγκεκριμένη μελέτη υπολόγισε ότι το 44% των δευτερογενών κρουσμάτων μολύνθηκαν κατά το προσυμπτωματικό στάδιο, ενώ κατέληξε στο συμπέρασμα ότι «τα μέτρα ελέγχου της νόσου θα πρέπει να προσαρμοστούν ώστε να ληφθεί υπόψη η πιθανώς σημαντική προσυμπτωματική μετάδοση».

Ωστόσο, οι συγγραφείς της μελέτης παραδέχθηκαν ότι είχε αρκετούς περιορισμούς, μεταξύ των οποίων πιθανή «μεροληψία ανάκλησης» που μπορεί να έτεινε προς την κατεύθυνση της καθυστέρησης στην αναγνώριση των πρώτων συμπτωμάτων.

«Η περίοδος επώασης θα είχε υπερεκτιμηθεί και, επομένως, το ποσοστό της προσυμπτωματικής μετάδοσης θα ήταν τεχνητά διογκωμένο», πράγμα που σημαίνει ότι η μελέτη μπορεί να είχε υπερβάλει το ποσοστό των ατόμων που διέδωσαν τον ιό πριν εμφανίσουν συμπτώματα, είπαν.

Μια άλλη μελέτη από τον Ιούλιο του 2020 με τίτλο “The Implications of Silent Transmission for the Control of COVID-19 Outbreaks” προχώρησε ακόμη περισσότερο, υποδεικνύοντας ότι οι άνθρωποι ήταν πιο μολυσματικοί κατά τη διάρκεια της προσυμπτωματικής φάσης και καταλήγοντας στο συμπέρασμα ότι η σιωπηλή μετάδοση ήταν «ο κύριος μοχλός των κρουσμάτων COVID-19 και υπογραμμίζει την ανάγκη για στρατηγικές μετριασμού, όπως η ανίχνευση επαφών, που ανιχνεύουν και απομονώνουν τα μολυσματικά άτομα πριν από την εμφάνιση των συμπτωμάτων».

Η εν λόγω μελέτη βασίστηκε σε μια σειρά παραδοχών και μοντέλων, με διαφορετικά ποσοστά προσυμπτωματικής, ασυμπτωματικής και συμπτωματικής μετάδοσης που υπολογίστηκαν με βάση ένα πολύπλοκο μαθηματικό μοντέλο από άλλη μελέτη.

Τα ευρήματα από προηγούμενες μελέτες όπως αυτές που αναφέρθηκαν παραπάνω οδήγησαν τους αξιωματούχους δημόσιας υγείας να υποστηρίξουν ότι οι σιωπηλοί φορείς εξάπλωσης ήταν ένας μεγάλος παράγοντας στη μετάδοση του COVID-19 και έτσι να συστήσουν σε όλους να φοράνε μάσκες.

Έβρος: Συνεχής η μάχη με τις φλόγες. Μείωση της έντασης του μετώπου στη Λευκίμμη

Με τις διαδοχικές ρίψεις νερού από τα εναέρια πυροσβεστικά μέσα τις ισχυρές επίγειες δυνάμεις κατάσβεσης και την πτώση -τις τελευταίες ώρες- της έντασης των βορειοανατολικών ανέμων που πνέουν στην περιοχή μειώνεται σταδιακά η μεγάλη δυναμική του μετώπου της πυρκαγιάς που από το μεσημέρι προσέγγισε τον οικισμό της Λευκίμης. Σύμφωνα με το δήμαρχο Σουφλίου Παναγιώτη Καλακίκο στην αναχαίτιση του συγκεκριμένου μετώπου το οποίο ανέπτυξε μεγάλη ένταση καθώς διέρχεται από περιοχή με πεύκα συνέβαλε τα μέγιστα η συνδρομή στο έργο της κατάσβεσης των εναέριων μέσων. Σημειώνεται ότι χθες λίγο μετά 14.30 εστία φωτιάς που εμφανίστηκε πλησίον του στρατοπέδου του Προβατώνα κινήθηκε προς την περιοχή της Λευκίμμης, με αποτέλεσμα την εκκένωση του οικισμού και τη μεταφορά των κατοίκων στη Μαθητική Εστία Σουφλίου.

7ο Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ» στη Σύρο: όλο και «ψηλότερα»

Μια φιλόξενη διοργάνωση, το Διεθνές Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ», έφερε και φέτος στην Ερμούπολη οργανίστες και μουσικούς διεθνούς εμβέλειας, δίνοντας την ευκαιρία σε ένα πολυπληθές ετερόκλητο κοινό να παρακολουθήσει μια σειρά συναυλιών με έργα περισσότερο ή λιγότερο γνωστών συνθετών από διάφορες μουσικές περιόδους μέχρι αυτοσχεδιασμούς κι ένα ευφυές πάντρεμα παλαιότερων και σύγχρονων έργων.

Στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου στην Άνω Σύρο, το ρεσιτάλ του Τζιανλούκα Λιμπερτούτσι, οργανίστα του Βικαριάτου για την Πόλη του Βατικανού στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου της Ρώμης περιελάμβανε έργα γνωστών συνθετών, όπως Μπαχ, Βιβάλντι και Φρεσκομπάλντι, αλλά και λιγότερο γνωστών, καλύπτοντας σχεδόν όλες τις περιόδους της μουσικής, από το 1600 μέχρι σήμερα.

Πριν τη συναυλία, στο προαύλιο του ναού, το κοινό καλωσόριζε ένα σύνολο πνευστών από μέλη της Φιλαρμονικής του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης.

Εντυπωσιακή ήταν η διασκευασμένη εκτέλεση της Φραγκοσυριανής που γέμισε με το ξεχωριστό της ηχόχρωμα, συναίσθημα, την κατάμεστη αίθουσα του ναού.

Σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο, φιλοξενήθηκε παράλληλα, σε συνεργασία με το Τσεχικό Κέντρο της Αθήνας, η έκθεση «Διάσημοι Τσέχοι Συνθέτες» (Σμέτανα / Ντβόρζακ / Γιάνατσεκ / Μαρτίνου) του Εθνικού Μουσείου της Πράγας παρουσιάζοντας τις σπουδαίες προσωπικότητες των 4 Τσέχων συνθετών, οι οποίοι αποτελούν τον πυρήνα της λεγόμενης τσεχικής κλασικής μουσικής με επιδράσεις πέρα από τα σύνορα της χώρας τους.

Η δεύτερη εκδήλωση στο πλαίσιο του Φεστιβάλ ήταν το αποτέλεσμα της σύμπραξης δύο εξαιρετικών μουσικών, του οργανίστα Μίχαου Μαρκουσέφσκι (Πολωνία) και της σολίστριας κόρνου Μαρτίνα Ράιτμαν (Γερμανία). Η συναυλία πραγματοποιήθηκε σε συνεργασία με την Πρεσβεία της Πολωνικής Δημοκρατίας και την Πρεσβεία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας στην Αθήνα. Και αυτής της συναυλίας προηγήθηκε το καλωσόρισμα του κοινού με τρεις φανφάρες από σύνολο πνευστών μελών της Φιλαρμονικής του Δήμου Σύρου – Ερμούπολης, στο προαύλιο του ναού.

Οι άνθρωποι που έχουν εμφυσήσει πνοή στο Φεστιβάλ

Πολύτιμο στην όλη διαδικασία είναι ότι το Φεστιβάλ Εκκλησιαστικού Οργάνου «ΑΝΩ» δεν είναι απλώς ένα ακόμη φεστιβάλ μεταξύ πολλών που φιλοξενούνται κάθε χρόνο στην πολιτιστικά δραστήρια Ερμούπολη.

Αποτελεί έναν ζωντανό οργανισμό που έκανε δειλά τα πρώτα του βήματα πριν από επτά χρόνια, εξελίσσεται και προχωρά με όραμα και καινοτομίες. Ο εκτελεστικός διευθυντής του Φεστιβάλ Χάρης Βεκρής, πάντα δημιουργικός και πρωτοπόρος, έχει καταφέρει με τους ανθρώπους που αναλαμβάνουν την καλλιτεχνική ευθύνη, αλλά και τη σταθερή στήριξη του σεβασμιότατου καθολικού Επισκόπου Σύρου π. Πέτρου Στεφάνου να δημιουργήσει έναν δυναμικό θεσμό που ωριμάζει παραγωγικά και ανεβαίνει διαρκώς επίπεδο.

Σε σύντομη τοποθέτησή του, ο κος Βεκρής αναφέρθηκε ταυτόχρονα στη συμβολή της διοργάνωσης στην προβολή και αναζωογόνηση του μεσαιωνικού οικισμού της Άνω Σύρου, επισημαίνοντας πως η προσπάθεια αυτή δεν διακόπηκε ούτε κατά την περίοδο της πανδημίας. Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του «ΑΝΩ», ο μαέστρος Στέφανος Τσιαλής, ευχαρίστησε στη συνέχεια όλους τους εθελοντές του Φεστιβάλ για την ανεκτίμητη προσφορά τους στη στήριξη του θεσμού και δήλωσε ενθουσιασμένος που του δίνεται η ευκαιρία και τα εφόδια για να συμβάλει κι εκείνος στην ανάπτυξη της πολιτιστικής ζωής της ιδιαίτερης πατρίδας του. Πολύτιμο εργαλείο, για μια ακόμη φορά, ήταν τα σχόλια του συμβούλου προγράμματος του Φεστιβάλ Νίκου Κανελλόπουλου, μέσα από τα οποία το κοινό γνώρισε λεπτομέρειες για το πρόγραμμα που παρουσιάστηκε και το οποίο περιλάμβανε από συνθέσεις του W.A. Mozart, μέχρι τον «Άρχοντα των Δαχτυλιδιών» και τον «Χάρι Πότερ».

Από τον Μότσαρτ στον Μορικόνε

Ιδιαίτερα ενδιαφέρουσα ήταν η εκδήλωση που φιλοξενήθηκε στο προαύλιο του Ησυχαστηρίου «Παναγία της Ελπίδος» της Ιεράς Μονής των Αδελφών του Ελέους, στην Ερμούπολη, όπου το σύνολο εγχόρδων «Athens Classical Players», αποτελούμενο από μουσικούς της Κρατικής Ορχήστρας Αθηνών, παρουσίασε ένα ξεχωριστό πρόγραμμα με έργα των Μότσαρτ, Μπέλα Μπάρτοκ, Αράμ Χατσατουριάν, Νίκου Σκαλκώτα και Ένιο Μορικόνε. Άλλωστε και μόνο ο τίτλος της εκδήλωσης, «Από τον Μότσαρτ στον Μορικόνε», κινούσε το ενδιαφέρον. Το κοινό είχε την ευκαιρία να ταξιδέψει μελωδικά σε μια μαγική ατμόσφαιρα από ένα ανοιχτό μπαλκόνι στο Αιγαίο.

Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με έργα για εκκλησιαστικό όργανο και φωνή, στον Καθεδρικό Ναό Αγίου Γεωργίου Άνω Σύρου, με τον Τσέχο οργανίστα Κάρελ Μαρτίνεκ και τη συριανής καταγωγής υψίφωνο Χριστίνα Ασημακοπούλου.

Αναβαθμίζοντας τη νοητική μας κατάσταση μέσω της επαφής με τη φύση

Τα φυτά μοιάζουν τόσο διαφορετικά από τα ζώα, ώστε πολλοί τείνουν να τα θεωρούν ξένα και ξεχωριστά από εμάς. Αν και οι περισσότεροι άνθρωποι εκτιμούν την ομορφιά των λουλουδιών και των δέντρων και γνωρίζουν ότι η φωτοσύνθεση είναι απαραίτητη για τη ζωή, δεν αντιλαμβάνονται ότι η ψυχική και φυσική μας σύνδεση με τη ζωή των φυτών είναι βαθύτερη από ό,τι θα περίμενε κανείς.

Τα επιστημονικά στοιχεία που αποδεικνύουν ότι τα φυτά παίζουν θεμελιώδη ρόλο στη διαμόρφωση της ψυχικής μας κατάστασης και στη μείωση του κινδύνου ψυχικών και σωματικών ασθενειών πληθαίνουν.

Τα φυτά συντελούν στη μείωση της κατάθλιψης, του άγχους και των συμπτωμάτων διαταραχής της διάθεσης στον άνθρωπο, μειώνοντας τα επίπεδα της ορμόνης του στρες κορτιζόλης, κάτι που επακόλουθα ρίχνει τον καρδιακό ρυθμό και προάγει μια ευχάριστη ψυχική κατάσταση.

Αρκετές μελέτες έχουν δείξει ότι η φυτοκομική θεραπεία βοηθά ορισμένους ανθρώπους να διαχειριστούν τα συμπτώματα της PTSD [διαταραχή μετατραυματικού στρες] και να βελτιώσουν την ποιότητα ζωής τους.

Τα φυτά μπορούν ακόμη και να αυξήσουν τη δημιουργικότητά σας μέσω της διέγερσης του εγκεφάλου με τα ζωντανά, φυσικά χρώματά τους.

Μια πηγή ευημερίας

Ακόμα και το μικρό γλαστράκι με το φυτό στο γραφείο σας σας επηρεάζει περισσότερο από ό,τι ίσως συνειδητοποιείτε. Τα φυτά εσωτερικού χώρου που αγοράσατε για να φωτίσουν το σπίτι ή τον χώρο εργασίας σας στην πραγματικότητα σας βοηθούν να σκέφτεστε πιο καθαρά. Μελέτες έχουν δείξει ότι το να περιβάλλετε τον εαυτό σας με φυτά συμβάλλει στη βελτίωση της συγκέντρωσής σας έως και κατά 20% και στην ενίσχυση της ικανότητάς σας να ανακαλείτε πληροφορίες κατά 15-20%. Αυτό συμβαίνει κυρίως χάρη στην ικανότητα των φυτών να μειώνουν τη συγκέντρωση του διοξειδίου του άνθρακα (CO₂) και να βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα.

Σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές της Εκτελεστικής Επιτροπής Υγείας και Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου, η συγκέντρωση CO₂ δεν πρέπει να υπερβαίνει τα 1.000 μέρη ανά εκατομμύριο (ppm) στα γραφεία, καθώς σε αυτό το επίπεδο μπορεί να προκαλέσει πονοκεφάλους, κόπωση και ζάλη.

Το ανθούριο είναι ιδανικό για τη μείωση των επιπέδων του διοξειδίου του άνθρακα σε κλειστούς χώρους. (Chyzh Galyna/Shutterstock)

 

Η έλλειψη οξυγόνου τείνει επίσης να αποδυναμώνει την κριτική μας ικανότητα. Έρευνες έχουν δείξει ότι σε ορισμένες περιπτώσεις τα φυτά εσωτερικού χώρου μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση διοξειδίου του άνθρακα από 2.000 ppm σε περίπου 480 ppm σε λιγότερο από μία ώρα σε κλειστό χώρο. Δημοφιλή φυτά εσωτερικού χώρου που απομακρύνουν αποτελεσματικά το διοξείδιο του άνθρακα είναι η μπλε αστεροειδής φτέρη (Phlebodium aureum), ο φίκος βενιαμίν (Ficus benjamina), τα φυτά αράχνης (Chlorophytum comosum) και τα διάφορα είδη ανθούριου.

Ορισμένα φυτά μπορούν ακόμα και να μεταβάλλουν τη χημεία του σώματός μας – σκεφτείτε μόνο τα πολλά είδη που χρησιμοποιούνται για τις φαρμακευτικές ή ψυχατρόπες ιδιότητές τους. Είναι ειρωνικό το γεγονός ότι ορισμένοι άνθρωποι θεωρούν τα φυτά κάτι λίγο περισσότερο από όμορφες πρασινάδες, όταν ο ίδιος ο άνθρωπος τα χρησιμοποιεί εδώ και δεκάδες χιλιάδες χρόνια για να εξερευνήσει διαφορετικές καταστάσεις συνείδησης, να ανακουφίσει τον πόνο και να χαλαρώσει.

Η ζωή με τα φυτά

Τα φυτά είχαν κεντρική θέση στην ανθρώπινη κοινωνία από την αρχή της ζωής μας, αλλά ο τρόπος με τον οποίο τα χρησιμοποιούμε και συνδεόμαστε με αυτά διαφέρει από πολιτισμό σε πολιτισμό, αλλάζοντας από γενιά σε γενιά. Από την εξάρτηση από τα φυτά για τροφή και θεραπεία κατά την παλαιολιθική εποχή (έως και πριν από 11.000 χρόνια), η σύγχρονη κοινωνία έχει χάσει με πολλούς τρόπους την εκτίμηση και τις γνώσεις της για τα φυτά.

Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά ότι μέχρι το 2050 επτά στους δέκα ανθρώπους θα ζουν σε πόλεις και η πρόσβαση σε φυτά στο φυσικό τους περιβάλλον θα καταστεί πιο δύσκολη. Αποσυνδεόμαστε όλο και περισσότερο από τη φύση. Όμως, παρά την πληθώρα ανέσεων και διασκεδάσεων που βρίσκουμε στις πόλεις και την τεχνολογία του 21ου αιώνα, δεν μπορούμε να μείνουμε μακριά της.

Οι άνθρωποι έχουμε «βιοφιλία», που σημαίνει ότι είμαστε «προγραμματισμένοι» να επιζητούμε τη σύνδεση με τη φύση και τα φυτά. Τα φυτά αυξάνουν τις ορμόνες ευτυχίας, όπως οι ενδορφίνες, στους ανθρώπους. Δεν είναι μόνο συνυφασμένα με την τύχη του ανθρώπινου είδους, αλλά είναι και βαθιά ριζωμένα στα θεμέλια της ίδιας μας της ύπαρξης. Το σχήμα, το χρώμα, η μυρωδιά, η αίσθηση και η γεύση των φυτών μας κάνουν πιο χαρούμενους όταν είμαστε κοντά τους, αλλά και ανθίζουν στις αναμνήσεις μας.

Από τη βελούδινη αίσθηση των πετάλων των λουλουδιών στα ακροδάχτυλά μας μέχρι τα υπέροχα αρώματα που απελευθερώνουν για να προσελκύσουν τους επικονιαστές, αλλά και την ακαταμάχητα απαλή γεύση της σοκολάτας, τα φυτά δεν έχουν πάψει να δελεάζουν τις αισθήσεις μας καθ’ όλη τη διάρκεια της ανθρώπινης ιστορίας, με χίλιους διαφορετικούς τρόπους.

saffron
Σαφράν (ή κρόκος): Η κόρη του γράφοντα πήρε το όνομά της από αυτό το πολύχρωμο λουλούδι. (Sigfrid Campama Puig/Shutterstock)

 

Οι αναμνήσεις και τα βιώματά μας μας συνδέουν με τα φυτά με διάφορους τρόπους και συναισθήματα. Για παράδειγμα, ο Crocus sativus (ή σαφράν ή κρόκος) με κάνει ευτυχισμένο και μου προκαλεί ένα βαθύ αίσθημα αγάπης, καθώς έχω δώσει το όνομά του στην πρώτη μου κόρη (Saffron).

Κατά τη διάρκεια της πανδημίας COVID, οι πωλήσεις φυτών στη Βρετανία αυξήθηκαν περισσότερο από 30%, καθώς οι άνθρωποι ανακάλυψαν ξανά τη σημασία των φυτών για την ψυχική τους ευεξία. Το 2021, το Ηνωμένο Βασίλειο ξόδεψε πάνω από 7,6 δισεκατομμύρια λίρες για φυτά, δηλαδή 1-2 δισεκατομμύρια λίρες περισσότερα σε σύγκριση με τα δύο προηγούμενα έτη.

Τα φυτά δεν αποτελούν πολυτέλεια. Είναι μέρος του εαυτού μας. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η λέξη «φυτό» μεταφράζεται σε πολλές μητρικές γλώσσες ως «εκείνοι που μας φροντίζουν».

The Conversation
Του Sven Batke, Λέκτορας Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Edge Hill

Αυτό το άρθρο αναδημοσιεύεται από το The Conversation με άδεια Creative Commons. Διαβάστε το πρωτότυπο άρθρο εδώ.

Του Sven Batke

Επιμέλεια: Αλία Ζάε