Σημαντικά στοιχεία για τη χρήση του κατασκοπευτικού λογισμικού Predator από κρατικούς μηχανισμούς αναδεικνύονται στις τελευταίες συνεδριάσεις της δίκης που εξελίσσεται στα δικαστήρια της Ευελπίδων. Οι καταθέσεις έξι μαρτύρων συγκλίνουν στην εικόνα μιας οργανωμένης πρακτικής παρακολούθησης, με τη δικαστική διερεύνηση να βρίσκεται πλέον σε κρίσιμο σημείο.
Καταθέσεις
Δύο πρώην υπάλληλοι της ΕΥΠ περιέγραψαν περιστατικά στοχοποίησής τους με το Predator, το 2021.
Η πρώτη μάρτυρας συνδέει τη χρονική στιγμή της παρακολούθησης με μήνυση που είχε υποβάλει μαζί με συναδέλφους της για υπηρεσιακές αποφάσεις. Στην κατάθεσή της ανέφερε ότι θεωρεί πως η παρακολούθηση σχετιζόταν με την εσωτερική λειτουργία της υπηρεσίας και με ενδεχόμενη συλλογή πληροφοριών.
Η δεύτερη μάρτυρας ανέφερε ότι είχε προηγηθεί καταγγελία της για περιστατικό σεξουαλικής παρενόχλησης και εξέφρασε την άποψη ότι η υπηρεσία δεν διερεύνησε επαρκώς την υπόθεση, γεγονός που ερμηνεύει ως ένδειξη γνώσης ή εσωτερικής πληροφόρησης για τη χρήση του λογισμικού.
Οι δύο καταθέσεις αναδεικνύουν ζητήματα θεσμικής λογοδοσίας και ενδοϋπηρεσιακής επίβλεψης.
Ο δημοσιογράφος Θανάσης Κουκάκης, ο οποίος υποβλήθηκε σε παρακολούθηση τόσο μέσω νόμιμων επισυνδέσεων όσο και μέσω Predator, δήλωσε ότι έχει ήδη καταθέσει στον Άρειο Πάγο ονόματα προσώπων που, σύμφωνα με τις πληροφορίες του, είχαν ρόλο στη λειτουργία του συστήματος.
Ανέφερε επίσης ότι το λογισμικό είχε εγκατασταθεί σε διαφορετικούς χώρους κατά την περίοδο χρήσης του, περιλαμβανομένων εγκαταστάσεων υπηρεσιών του ελληνικού κράτους. Σύμφωνα με την κατάθεσή του, μέρος του προσωπικού που εκπαίδευσε τη χρήση του συστήματος είχε λάβει σχετική εκπαίδευση από συνεργαζόμενη ξένη υπηρεσία.
Η ανάδειξη πιθανών χειριστών του λογισμικού θεωρείται κρίσιμο σκέλος της δικαστικής διαδικασίας.
Ευρήματα από τον έλεγχο σε εγκαταστάσεις του Mega
Κατάθεση στελέχους της ΑΔΑΕ αναφέρθηκε σε έλεγχο που πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2022 σε κτίριο του Mega. Σύμφωνα με όσα καταγράφηκαν, στον χώρο εντοπίστηκε εξοπλισμός που εμφάνιζε κρυπτογραφημένη επικοινωνία με εγκαταστάσεις της ΕΥΠ. Το εύρημα αυτό αποτέλεσε αντικείμενο συζήτησης, καθώς σύμφωνα με την περιγραφή δεν υπήρχε αντίστοιχη πληροφοριακή υποδομή στους λοιπούς ορόφους του κτιρίου.
Η χρονική στιγμή του ελέγχου συνέπεσε με την περίοδο κατά την οποία το ζήτημα των παρακολουθήσεων είχε ήδη λάβει δημοσιότητα.
Πρώην στέλεχος της CIA περιέγραψε τη συμμετοχή του στην παρουσίαση προηγμένων εργαλείων big data (Nerula, Zephyr) σε ξένες κυβερνήσεις, μεταξύ των οποίων το Καζακστάν, η Μογγολία και άλλες χώρες της Ασίας και της Λατινικής Αμερικής.
Η μαρτυρία απέκτησε πρόσθετο ενδιαφέρον μετά από αναφορές διεθνών οργανώσεων ότι σε ορισμένες από αυτές τις χώρες έχουν καταγραφεί περιστατικά παρακολούθησης με το Predator.
Ζητήματα θεσμικού ελέγχου και καταγγελίες για παρεμβάσεις
Κατάθεση επιχειρηματία που συνδέεται με εταιρεία εμπλεκόμενη στη σχετική τεχνολογία αναφέρθηκε σε επικοινωνίες του με πολιτικά πρόσωπα και σε καθοδήγηση που — όπως υποστήριξε — είχε λάβει πριν από κατάθεση στην Εξεταστική Επιτροπή της Βουλής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, υπήρχαν επαφές μεταξύ προσώπων που είχαν ρόλο στο οικοσύστημα εταιρειών που σχετίζονται με το λογισμικό και με κυβερνητικές δομές.
Η προηγούμενη εισαγγελέας του Αρείου Πάγου είχε κλείσει το σκέλος της έρευνας που αφορούσε τη συμμετοχή κυβερνητικών παραγόντων, υποστηρίζοντας ότι δεν προέκυψαν ενδείξεις εμπλοκής. Ωστόσο, η νέα ηγεσία του ανώτατου δικαστηρίου καλείται να αξιολογήσει εάν υπάρχει λόγος επανεξέτασης των συμπερασμάτων, λαμβάνοντας υπ’ όψιν τα νεότερα στοιχεία που τίθενται ενώπιον του δικαστηρίου.
Η εξέλιξη της υπόθεσης θα εξαρτηθεί από την αξιολόγηση των καταθέσεων, την κλήση ή μη πρόσθετων μαρτύρων και την εξέταση τεχνικών δεδομένων που έχουν ήδη κατασχεθεί.
