Οι αμερικανικές δυνάμεις επιτέθηκαν και κατέρριψαν περισσότερους από 75 πυραύλους και drones που εκτόξευσε το Ιράν στο Ισραήλ αυτό το Σαββατοκύριακο, σηματοδοτώντας τη μεγαλύτερη μάχη αεράμυνας στην εξάμηνη κρίση στη Μέση Ανατολή, αναφέρει το Business Insider .
Το Ιράν και οι πολιτοφυλακές του εκτόξευσαν ένα μπαράζ 170 επιθετικών drones, 120 βαλλιστικών πυραύλων και 30 πυραύλων κρουζ στο Ισραήλ σε μια μαζική και άνευ προηγουμένου επίθεση τη νύχτα του Σαββάτου προς την Κυριακή, τοπική ώρα, σύμφωνα με τις Αμυντικές Δυνάμεις του Ισραήλ.
Αυτή ήταν η πρώτη άμεση επίθεση στο Ισραήλ από ιρανικό έδαφος. Περίπου το 99% των απειλών αναχαιτίστηκαν από το Ισραήλ και τους εταίρους του, ανέφεραν οι Αμυντικές Δυνάμεις του Ισραήλ (IDF), χωρίς να περάσουν οι περισσότερες σε ισραηλινό έδαφος – μια αξιοσημείωτη επιτυχία για την αεράμυνα.
Οι αμερικανικές δυνάμεις στην περιοχή αφαίρεσαν περισσότερα από 70 από τα ιρανικά πυρομαχικά, δήλωσε την Κυριακή ανώτερος στρατιωτικός αξιωματούχος των ΗΠΑ.
Δύο αντιτορπιλικά του αμερικανικού Ναυτικού που επιχειρούσαν στην ανατολική Μεσόγειο – το USS Arleigh Burke και το USS Carney – κατέστρεψαν τέσσερεις έως έξι βαλλιστικούς πυραύλους και ένα σύστημα αεράμυνας Patriot κατέρριψε έναν βαλλιστικό πύραυλο πάνω από το Ιράκ, δήλωσε αξιωματούχος.
Οι περισσότεροι από τους εναπομείναντες βαλλιστικούς πυραύλους εμπλέκονταν από τα συστήματα Arrow 2 και 3 του Ισραήλ, τα οποία αποτελούν το ανώτερο κλιμάκιο του εξελιγμένου δικτύου αεράμυνας της χώρας. Αρκετοί από τους βαλλιστικούς πύραυλους εισήλθαν στο ισραηλινό έδαφος και έπληξαν στόχους, περιλαμβανομένης μιας βάσης των ισραηλινών ενόπλων δυνάμεων, προκαλώντας μικρές ζημιές, δήλωσε ο στρατός.
Αμερικανικά πολεμικά αεροσκάφη κατέρριψαν, επίσης, περισσότερα από 70 ιρανικά μονόδρομα επιθετικά μη επανδρωμένα αεροσκάφη, δήλωσε ο Αμερικανός στρατιωτικός αξιωματούχος. Δεν είπαν πόσα αεροπλάνα συμμετείχαν στις αναχαιτίσεις.
Ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν είπε ότι διέταξε τον αμερικανικό στρατό να μεταφέρει αεροσκάφη και συστήματα αντιβαλλιστικής άμυνας στην περιοχή την περασμένη εβδομάδα.
«Χάρη σε αυτές τις αναπτύξεις και την εξαιρετική ικανότητα των μελών της υπηρεσίας μας, βοηθήσαμε το Ισραήλ να καταρρίψει σχεδόν όλα τα drones και τους πυραύλους που πλησιάζουν», ανέφερε σε δήλωσή του.
«Οι δυνάμεις μας παραμένουν σε θέση να προστατεύσουν τα αμερικανικά στρατεύματα και τους εταίρους στην περιοχή, να παρέχουν πρόσθετη υποστήριξη για την άμυνα του Ισραήλ και να ενισχύσουν την περιφερειακή σταθερότητα», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν μετά την επίθεση.
Ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Γκραντ Σαπς επιβεβαίωσε ότι η Βρετανία επίσης αναχαίτισε πολλά drones. Ούτε τα drones ούτε οι πύραυλοι κρουζ που εκτόξευσε το Ιράν δεν διέσχισε το ισραηλινό έδαφος, σύμφωνα με τις ισραηλινής ένοπλες δυνάμεις.
Η επίθεση σηματοδότησε τη μεγαλύτερη μάχη αεράμυνας του αμερικανικού στρατού στην τρέχουσα εκτεταμένη κρίση στη Μέση Ανατολή, η οποία ξεκίνησε με την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου στο νότιο Ισραήλ, προκαλώντας έκρηξη βίας σε ολόκληρη την περιοχή.
Πλοίο του Αμερικανικού Ναυτικού (στιγμιότυπο).
Από τον Οκτώβριο, οι αμερικανικές δυνάμεις αντιμετωπίζουν πάνω από το Ιράκ και τη Συρία, καθώς και πάνω από την Ερυθρά Θάλασσα και τον Κόλπο του Άντεν αεροπορικές απειλές που εξαπολύουν πολιτοφυλακές που υποστηρίζονται από το Ιράν. Η μεγαλύτερη από αυτές τις επιθέσεις αφορούσε περισσότερα από 20 μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πύραυλους που πραγματοποιήθηκαν από τους αντάρτες Χούτι της Υεμένης το 2024.
Συμφραζόμενα
Η επίθεση της Τεχεράνης στο Ισραήλ, εν τω μεταξύ, ήρθε ως αντίποινα για μια ισραηλινή αεροπορική επιδρομή σε ιρανική διπλωματική εγκατάσταση στη Συρία στις αρχές Απριλίου, κατά την οποία σκοτώθηκαν αρκετοί αξιωματούχοι του στρατού, περιλαμβανομένων δύο στρατηγών του Σώματος των Φρουρών της Ισλαμικής Επανάστασης (IRGC).
Μετά το περιστατικό, το Ιράν υποσχέθηκε εκδίκηση και τηλεγράφησε ότι θα ανταποδώσει στο Ισραήλ. Η Μέση Ανατολή βρισκόταν σε κατάσταση συναγερμού τις τελευταίες δύο εβδομάδες, προετοιμαζόμενη για την απάντηση της Τεχεράνης, το μέγεθος και το εύρος της οποίας ήταν ασαφή.
Η επίθεση του Σαββάτου καταδικάστηκε διεθνώς, με τους περισσότερους ηγέτες να επικρίνουν το Ιράν ως «απερίσκεπτο». Οι ηγέτες της G7 -που αποτελούνται από τις ΗΠΑ, τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία, τη Γερμανία, τον Καναδά, την Ιταλία και την Ιαπωνία – δήλωσαν ότι εξέφρασαν την αλληλεγγύη τους στο Ισραήλ και ότι είναι αφοσιωμένοι στην ασφάλεια της χώρας.
«Με τις ενέργειές του, το Ιράν έκανε ένα επιπλέον βήμα προς την αποσταθεροποίηση της περιοχής και κινδυνεύει να προκαλέσει μια ανεξέλεγκτη περιφερειακή κλιμάκωση. Αυτό πρέπει να αποφευχθεί», ανέφεραν οι ηγέτες σε δήλωσή τους.
Προς το παρόν, το Ισραήλ φαίνεται να προετοιμάζει μια απάντηση στην ιρανική επίθεση, αν και δεν είναι ακόμη σαφές το είδος της.
Κυρώσεις και αντίποινα
Επιπλέον, το Ισραήλ ζήτησε νέες κυρώσεις κατά του Ιράν κατά τη διάρκεια συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, σύμφωνα με τον Guardian .
Ο απεσταλμένος του Ισραήλ στον ΟΗΕ Γκιλάντ Ερντάν προέτρεψε το Συμβούλιο να «επιβάλει όλες τις πιθανές κυρώσεις στο Ιράν πριν να είναι πολύ αργά» και «να καταδικάσει το Ιράν για τις τρομοκρατικές του ενέργειες», αναφέρει το Γαλλικό Πρακτορείο.
Ο πρέσβης του Ισραήλ στα Ηνωμένα Έθνη Γκιλάντ Ερντάν (αριστερά) δείχνει ένα βίντεο με αναχαιτισμένες βόμβες πάνω από το τέμενος Αλ Άκσα, ενώ ο Μόνιμος Αντιπρόσωπος του Ιράν στον ΟΗΕ Αμίρ Σαΐντ Ιραβάνι (δεξιά) απευθύνεται, επίσης, στο Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Πολιτειών Έθνη κατά τη διάρκεια έκτακτης συνάντησης, στις 14 Απριλίου 2024, στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη. (David Dee Delgado/Getty Images)
Από την άλλη, ο γενικός γραμματέας του ΟΗΕ ζήτησε αυτοσυγκράτηση, φοβούμενος μια κλιμάκωση μετά τις επιθέσεις του Ιράν στο Ισραήλ.
«Ούτε η περιοχή ούτε ο κόσμος μπορούν να αντέξουν περισσότερους πολέμους», είπε ο Αντόνιο Γκουτέρες στο Συμβούλιο Ασφαλείας του σώματος, το οποίο συνεδρίασε για να συζητήσει την ιρανική επίθεση του Σαββάτου. «Η Μέση Ανατολή βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Οι λαοί της περιοχής αντιμετωπίζουν πραγματικό κίνδυνο μιας καταστροφικής σύγκρουσης πλήρους κλίμακας. Τώρα είναι η ώρα να εκτονωθεί και να αποκλιμακωθεί η κατάσταση», προειδοποίησε.
Ο απεσταλμένος του Ιράν στον ΟΗΕ Αμίρ Σαΐντ Ιραβανί απάντησε λέγοντας ότι η Ισλαμική Δημοκρατία έχει ασκήσει το «εγγενές δικαίωμά της στην αυτοάμυνα» και ότι «δεν είχε άλλη επιλογή» παρά να δράσει, επιμένοντας ότι η χώρα του «δεν επιδιώκει κλιμάκωση ή πόλεμο», αλλά θα απαντήσει σε οποιαδήποτε «απειλή ή επιθετικότητα».
Ο Πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊζί με αξιωματικούς των ιρανικών ενόπλων δυνάμεων παρακολουθούν τη στρατιωτική παρέλαση κατά τη διάρκεια της ετήσιας Ημέρας Στρατού. Τεχεράνη, 17 Απριλίου 2024. (Atta Kenare/AFP μέσω Getty Images)
Η αποστολή του Ιράν στα Ηνωμένα Έθνη προειδοποίησε, επίσης, την Ουάσιγκτον να μην παρέμβει στη σύγκρουσή της με το Ισραήλ. Πρόσθεσε σε μήνυμα στο X ότι «το θέμα μπορεί να θεωρηθεί λήξαν».
«Αλλά εάν το ισραηλινό καθεστώς κάνει άλλο ένα λάθος, η απάντηση του Ιράν θα είναι πολύ πιο αυστηρή.»
Ο πρόεδρος του Ιράν Εμπραχίμ Ραϊζί, στην ομιλία του κατά την ετήσια στρατιωτική παρέλαση των ενόπλων δυνάμεων της χώρας, η οποία κατ’ εξαίρεση διεξήχθη σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις βόρεια της Τεχεράνης φέτος, χωρίς τηλεοπτική κάλυψη, χαρακτήρισε την επίθεση του Σαββάτου «περιορισμένη», δηλώνοντας ότι θα μπορούσαν να «εξαλείψουν το σιωνιστικό καθεστώς» με περισσότερες επιθέσεις.
Ο επικεφαλής του ιρανικού ναυτικού Σαχράμ Ιράνι δήλωσε ότι θα αυξηθεί η παρουσία του ιρανικού στόλου στην Ερυθρά Θάλασσα, όπου οι αντάρτες Χούτι, με την υποστήριξη του Ιράν, επιτίθενται σε εμπορικά πλοία, προκαλώντας την αντίδραση των ΗΠΑ.
«Το ναυτικό μας θα συνοδεύει τα εμπορικά πλοία μας στην Ερυθρά Θάλασσα και η φρεγάτα Τζαμαράν θα είναι παρούσα στον Κόλπο του Άντεν», είπε ο κος Ιράνι, σύμφωνα με το ειδησεογραφικό πρακτορείο Τασνίμ, που υποστηρίζεται από την κυβέρνηση.
ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ – Η επιρροή της Κίνας στη ζωή ενάμιση δισεκατομμυρίων Αφρικανών έχει αυξηθεί τόσο που είναι πλέον διάχυτη σε κάθε πτυχή των αφρικανικών κοινωνιών.
Το αποτύπωμα του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος βρίσκεται σε όλη την ήπειρο σχεδόν σε κάθε τομέα της οικονομίας, από τη γεωργία και τους φυσικούς πόρους μέχρι το εμπόριο και τις υλικοτεχνικές υποδομές. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης επενδύσει στη μεταποίηση, τις υπηρεσίες και τα ακίνητα.
Στο πρώτο μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε η Κίνα για να σταθεροποιήσει τη θέση της στις αφρικανικές οικονομίες, καθώς και τα συμφέροντά της στον τομέα του ορυκτού πλούτου της Αφρικής. Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάστηκαν οι σχολές εκπαίδευσης που ιδρύει το ΚΚΚ στις αφρικανικές χώρες και το πώς τις εκμεταλλεύεται για να επηρεάζει το πολιτικό γίγνεσθαι των χωρών που φιλοξενούν αυτές τις σχολές. Στο τρίτο μέρος εξετάστηκε η εξάπλωση των στρατιωτικών δομών του ΚΚΚ στην αφρικανική ήπειρο. Σε αυτό το τέταρτο και τελευταίο μέρος αναλύονται οι λανθασμένες κινήσεις που έκανε η Κίνα στην προσπάθειά της να επεκτείνει και στερεώσει την επιρροή της στην Αφρική και ο αντίκτυπος που αυτές μπορεί να έχουν στις σχέσεις της με τις αφρικανικές κυβερνήσεις.
Τα λάθη της Κίνας στην Αφρική
Ο κος Σίμοντς λέει ότι η Δύση οφείλει να «κεφαλαιοποιήσει» τα «λάθη» της Κίνας στην Αφρική.
Επεσήμανε ότι η Κίνα δεν ενθαρρύνει τις πολυεθνικές της να επενδύσουν εκεί όπου είναι δυνατή η προστιθέμενη αξία ή να ανοίξουν ερευνητικά ή κατασκευαστικά κέντρα στην Αφρική.
«Αντ’ αυτού, το Πεκίνο εστιάζει πρωτίστως στην εξόρυξη ορυκτών. Οι δυτικές χώρες μπορούν να αποκτήσουν το πάνω χέρι στον ανταγωνισμό με την Κίνα, αξιοποιώντας τις αδυναμίες των κινεζικών επενδύσεων και προσφέροντας ένα πιο ελκυστικό μοντέλο συνεργασίας», τόνισε.
Υπάρχει επίσης ένα αυξανόμενο αντι-κινεζικό αίσθημα στην Αφρική, μετά από κατηγορίες που έχουν διατυπωθεί κατά τη διάρκεια των ετών, σύμφωνα με τις οποίες οι εταιρείες του Πεκίνου κακομεταχειρίζονται τους εργαζόμενους και συνεργάζονται με εγκληματίες.
Αναλυτές ασφάλειας και πληροφοριών δήλωσαν στους Epoch Times ότι κινεζικές εταιρείες εξόρυξης συνεργάζονται με ομάδες οργανωμένου εγκλήματος, τρομοκράτες και διεφθαρμένους κυβερνητικούς αξιωματούχους, λειτουργώντας παράνομα ορυχεία στην Αφρική και κλέβοντας πολύτιμα ορυκτά και μέταλλα.
Αρκετοί ξένοι και Αφρικανοί διπλωμάτες με τους οποίους μίλησαν οι Epoch Times ανέφεραν αυξανόμενες εντάσεις μεταξύ του Πεκίνου και ορισμένων αφρικανικών διοικήσεων, λόγω της εξελισσόμενης κατάστασης και της παρουσίας Κινέζων εγκληματιών στις χώρες τους.
«Υπάρχουν ισχυρές ενδείξεις ότι κινεζικές εταιρείες εξόρυξης έχουν χρηματοδοτήσει ισλαμιστές μαχητές για να διαταράξουν τις νόμιμες δραστηριότητες εξόρυξης σε διάφορα αφρικανικά έθνη», δήλωσε η Τζασμίν Όπερμαν, σύμβουλος ασφαλείας με έδρα το Πανεπιστήμιο της Πρετόρια.
«Προφανώς, όταν οι νόμιμες εταιρείες εξόρυξης φεύγουν εξαιτίας βίαιων επιθέσεων από τρομοκράτες, κινεζικές εταιρείες εξόρυξης, υποστηριζόμενες ενίοτε από μαφιόζικες ομάδες, έρχονται και αναλαμβάνουν τα ορυχεία», είπε η πρώην πράκτορας των νοτιοαφρικανικών μυστικών υπηρεσιών, που συμβουλεύει διεθνείς επενδυτές σχετικά με τον εξτρεμισμό και την πολιτική βία στην ήπειρο.
Ο Ντέιβιντ Νντίι, ένας από τους πιο αξιοσέβαστους οικονομολόγους της Αφρικής και ιδρυτής του Ινστιτούτου Οικονομικών Υποθέσεων της Κένυας, δήλωσε στους Epoch Times ότι οι αφρικανικές κυβερνήσεις και οι ιδιωτικές εταιρείες κερδίζουν δισεκατομμύρια δολάρια από τις κινεζικές επενδύσεις, αλλά αυτό «έχει τεράστιο κόστος για την ήπειρο και τους ανθρώπους της».
«Φαίνεται ότι ορισμένοι από τους Κινέζους θεωρούν ότι είναι δικαίωμά τους να εκμεταλλεύονται τους πόρους της ηπείρου, ακόμα και μέσω παράνομων εξορύξεων», λέει.
(Επάνω) Διαδηλωτές συγκρούονται με την αστυνομία κατά τη διάρκεια συγκέντρωσης κατά της παρουσίας της κινεζικής εταιρείας εξόρυξης Τζιουσίνγκ στη Σοαμαχαμανίνα. Μαδαγασκάρη, 29 Σεπτεμβρίου 2016. (Κάτω) Μοτοσυκλετιστής περνά μπροστά από τοίχο όπου φαίνεται γραμμένο το σύνθημα «Έξω οι Κινέζοι» στη Σοαμαχαμανίνα. Μαδαγασκάρη, 29 Σεπτεμβρίου 2016. (Rijasolo/AFP μέσω Getty Images)
Σύμφωνα με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ), τα κέρδη της Κίνας από το εμπόριο με την Αφρική για το 2022 ανέρχονται σε 265,47 δισεκ. ευρώ, κάτι που την καθιστά πρωτεύοντα εμπορικό εταίρο της ηπείρου.
Ειδικοί του τομέα εξορύξεων επισημαίνουν ότι η βιομηχανία μετάλλων της Κίνας μπορεί να διατηρήσει το μέγεθός της μόνο χρησιμοποιώντας εισαγόμενα υλικά. Ωστόσο, τα αποθέματα είναι περιορισμένα, έτσι στρέφεται σε εγκληματικές ομάδες, οι οποίες της προμηθεύουν τα ‘επιπλέον’ μέταλλα που έχουν εξορυχθεί παράνομα, ώστε να διατηρηθεί η ανοδική πορεία του τομέα των μετάλλων του Πεκίνου.
Τώρα, μετά από χρόνια αδράνειας, κυβερνήσεις με ισχυρούς δεσμούς με την Κίνα, αρχίζουν να αντιδρούν κατά των κινεζικών κακών πρακτικών.
Η Νιγηρία, η οποία σύμφωνα με διεθνείς αναλυτές τηρεί φιλοδυτική στάση μετά την εκλογή του Μπόλα Τινούμπου στην προεδρία τον Μάιο του 2023, έχει δραστηριοποιηθεί έντονα κατά των κινεζικών εταιρειών εξόρυξης.
Έναν μήνα αφότου ο κος Τινούμπου ανέλαβε τα καθήκοντά του, η Επιτροπή για Οικονομικά Εγκλήματα της Νιγηρίας συνέλαβε 13 Κινέζους εργάτες, με την κατηγορία ότι εμπλέκονταν σε παράνομη εξορυκτική δραστηριότητα στην πολιτεία της Κουάρα, στα δυτικά της χώρας.
«Η εταιρεία χρησιμοποιούσε γρανίτη που είχε εξορυχθεί παράνομα για να κατασκευάσει μάρμαρο για την αγορά της Νιγηρίας. Ορισμένοι ύποπτοι δεν είχαν άδεια εργασίας. Οι Κινέζοι έρχονται στη Νιγηρία με τουριστική βίζα και ύστερα βρίσκουν δουλειά», υποστηρίζει ο πρόεδρος της Επιτροπής Ολανιπέκουμ Ολουκοϊέντε, προσθέτοντας ότι μέσα σε 8 μήνες, το 2023, η Επιτροπή συνέλαβε περισσότερους από 80 Κινέζους «που δούλευαν στις εξορύξεις χωρίς άδεια».
Είπε επίσης ότι «άρπαξαν σχεδόν 30 φορτηγά με διάφορα είδη μετάλλων και ορυκτών».
Τον Σεπτέμβριο του 2022, ερευνητές της Επιτροπής για Οικονομικά Εγκλήματα της Νιγηρίας συνέλαβαν ένα Κινέζο ονόματι Ντανγκ Ντενγκ, διευθυντή της εταιρείας εξόρυξης λιθίου Sinuo Xinyang Nigeria, για παράνομη κατοχή 25 τόνων ακατέργαστων μετάλλων και ορυκτών. Ο Ντανγκ καταδικάστηκε και τώρα εκτίει πενταετή ποινή κάθειρξης.
«Οι επαφές μου στη Νιγηρία μού λένε ότι οι κινεζικές εταιρείες εξόρυξης κλείνουν συμφωνίες με τρομοκρατικές ομάδες, για την προστασία των παράνομων ορυχείων τους από κάθε εισβολή και επίθεση», λέει η κα Όπερμαν.
Ο Νιγηριανός πρόεδρος Μπόλα Τινούμπου κινήθηκε ενάντια στις κινεζικές εταιρείες εξόρυξης μετά την εκλογή του τον Μάιο του 2023. (Ludovic Marin/AFP μέσω Getty Images)
Η κινεζική πρεσβεία στη Νιγηρία αρνήθηκε την κατηγορία για συνεργασία Κινέζων με τρομοκράτες, ισχυριζόμενη ότι πάντα προέτρεπε τους Κινέζους επιχειρηματίες να δρουν εντός των πλαισίων του νόμου.
Το ενδιαφέρον της Κίνας φαίνεται να εστιάζεται στην απόκτηση λιθίου, καθώς το μέταλλο αυτό χρησιμοποιείται ευρέως στη κατασκευή ανανεώσιμων ενεργειακών προϊόντων, όπως οι επαναφορτιζόμενες μπαταρίες. Μερικά από τα μεγαλύτερα κοιτάσματα λιθίου βρίσκονται σε αφρικανικές χώρες: στο Κονγκό, στο Μάλι, στη Νότιο Αφρική και στη Ζιμπάμπουε.
Ο Παγκόσμιος Μάρτυρας (Global Witness), διεθνής μη κερδοσκοπικός οργανισμός που ασχολείται με τη διερεύνηση των σχέσεων μεταξύ των φυσικών πόρων, των συγκρούσεων και της διαφθοράς, αφιέρωσε αρκετά χρόνια στην έρευνα των κακών πρακτικών στον τομέα εξόρυξης λιθίου της αφρικανικής ηπείρου. Τα αποτελέσματα αυτών των ερευνών δόθηκαν στη δημοσιότητα τον Νοέμβριο του 2023, αποκαλύπτοντας ότι το ‘κυνήγι’ του λιθίου της Αφρικής όχι μόνο δεν έφερε μια «δίκαιη ενεργειακή μετάβαση», αλλά αντιθέτως αύξησε τις περιπτώσεις διαφθοράς και προκάλεσε πλήθος περιβαλλοντικών, κοινωνικών και κυβερνητικών προβλημάτων.
Όπως αναφέρεται στην έκθεση του Παγκόσμιου Μάρτυρα, «η εκμετάλλευση του ορυκτού πλούτου των αφρικανικών εθνών έχει μακρά ιστορία, και καθώς η ζήτηση για τα ορυκτά [ενεργειακής] μετάβασης αυξάνεται, υπάρχει ο κίνδυνος να επαναληφθούν οι καταχρήσεις του παρελθόντος».
Ο Τζέμου Σόντα, υπουργός Ορυχείων της Ζιμπάμπουε, αποκάλυψε πέρυσι ότι τα κέρδη της χώρας του από τις εξαγωγές λιθίου για τους πρώτους εννέα μήνες του 2023 ήταν σχεδόν τριπλάσια από αυτά του 2022, κυρίως εξαιτίας της αύξησης των κινεζικών εργασιών στον τομέα της εξόρυξης και της επεξεργασίας των ορυκτών.
Σύμφωνα με τον κο Σόντα, οι κινεζικές εταιρείες, περιλαμβανομένων των Zhejiang Huayou Cobalt, Sinomine Resource Group, Chengxin Lithium Group, Yahua Group και Canmax Technologies, έχουν ξοδέψει περισσότερα από 1 δισεκ. δολάρια από το 2021 για την αγορά και ανάπτυξη επιχειρήσεων λιθίου στη Ζιμπάμπουε.
Όπως δήλωσε στα μέσα ενημέρωσης στη Χαράρε, οι περισσότερες από αυτές τις εταιρείες είχαν κατασκευάσει μονάδες επεξεργασίας και έστελναν στην Κίνα συμπυκνωμένο λίθιο για «περαιτέρω επεξεργασία».
Η έρευνα του Παγκόσμιου Μάρτυρα στη Ζιμπάμπουε εστιάστηκε στο ορυχείο της Σανταγουάνα, το οποίο ανήκει σε εταιρείες που συνδέονται με το κυβερνών κόμμα (Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ζιμπάμπουε – Πατριωτικό Μέτωπο), το οποίο με τη σειρά του είναι στενός σύμμαχος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κίνας.
Το Πατριωτικό Μέτωπο βρίσκεται στην εξουσία από τότε που η χώρα απέκτησε την ανεξαρτησία της από τους Βρετανούς το 1980. Μέσα σε αυτό το διάστημα, έχει κατηγορηθεί για τη δολοφονία και φυλάκιση αντιπάλων του, όπως και για την οικονομική καταστροφή της χώρας.
Οι επικριτές του ισχυρίζονται, επίσης, ότι έχει ενισχύσει τη δύναμή του με νοθεία των εκλογικών διαδικασιών.
Εργάτες επιθεωρούν ανοικτό λάκκο στο Ορυχείο Λιθίου Αρκαδία, στο Γκορομόνζι της Ζιμπάμπουε, στις 11 Ιανουαρίου 2022. Η κινεζική εταιρεία Zhejiang Huayou Cobalt απέκτησε το εν λόγω ορυχείο για περισσότερα από 400 εκατομμύρια δολάρια τον Απρίλιο του 2022. (Tafadzwa Ufumeli/Getty Images)
Οι εξορύξεις έχουν κατατάξει τα μέλη του Πατριωτικού Μετώπου μεταξύ των πλουσιότερων πολιτικών ελίτ της Αφρικής, ενώ η πλειοψηφία των κατοίκων της χώρας ζουν σε συνθήκες φτώχειας, με την πείνα να μαστίζει τους περισσότερους.
«Παρά την επίσημη απαγόρευση για εξαγωγές ακατέργαστου λιθίου, το ορυχείο Σανταγουάνα, με τις πολιτικές διασυνδέσεις του, φαίνεται να εξαιρείται από αυτήν, εξάγοντας χιλιάδες τόνους υλικού κατά τη διάρκεια του 2023», αναφέρει η έκθεση του Παγκόσμιου Μάρτυρα, προσθέτοντας ότι σχεδόν όλη η εξαγόμενη ποσότητα αποστέλλεται στην Κίνα.
Το περασμένο έτος, στη Ναμίμπια, μέλη του κοινοβουλίου κατηγόρησαν την κινεζική εταιρεία Xinfeng Investments, ότι συντηρεί εργάτες σε ‘συνθήκες απαρτχάιντ’ στο ορυχείο λιθίου της, το οποίο βρίσκεται περίπου 320 χλμ. έξω από την πρωτεύουσα Βίντχοκ. Αυτές οι κατηγορίες έγιναν αφορμή να ερευνηθεί το ζήτημα από τις αρχές, αποκαλύπτοντας σε δικαστήριο που έγινε ότι η Xinfeng είχε αποκτήσει το ορυχείο με δωροδοκίες και απάτη. Σύμφωνα με τα στοιχεία, ο δικαστής απεφάνθη ότι η Xinfeng είχε εξορύξει λίθιο χρησιμοποιώντας άδειες για μικρής κλίμακας εξορύξεις.
Ο Παγκόσμιος Μάρτυρας έγραψε: «Έτσι, η Xinfeng μπόρεσε να εξορύξει μία μεγάλη ποσότητα λιθίου πληρώνοντας μόνο $140 (131,75 ευρώ), αποφεύγοντας και την επιβαλλόμενη εκτίμηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων».
Ο Τομ Αλγουίντο, υπουργός Ορυχείων της Ναμίμπια, είπε στους Epoch Times: «Νιώθουμε ευγνωμοσύνη για τη φιλία της Κίνας και για την εμπιστοσύνη που δείχνει επενδύοντας στη Ναμίμπια. Ωστόσο, αυτό δεν σημαίνει ότι πρέπει να κάνουμε τα στραβά μάτια όταν κινεζικές εταιρείες διαπράττουν απάτες και παραβιάζουν τους νόμους στην περιοχή μας». Πρόσθεσε δε ότι η Xinfeng είχε εξάγει τόνους ακατέργαστου λιθίου στην Κίνα, αποτυγχάνοντας παράλληλα να κατασκευάσει τις δομές που είχε υποσχεθεί στη Ναμίμπια.
Έκτοτε, η κυβέρνηση της Ναμίμπια απαγορεύει τις εξαγωγές ακατέργαστου λιθίου.
«Αποφασίσαμε να αυξήσουμε την εγχώρια επεξεργασία και να εκμεταλλευτούμε την αυξημένη παγκόσμια ζήτηση για μέταλλα που χρησιμοποιούνται στην καθαρή ενέργεια», δήλωσε ο κος Αλγουίντο.
Στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, η κυβέρνηση απαγόρευσε το περασμένο έτος τη λειτουργία έξι κινεζικών εταιρειών στο Νότιο Κίβου εξαιτίας παράνομης εξόρυξης χρυσού και άλλων ορυκτών.
Τεχνικός καθαρίζει λιωμένες ράβδους χρυσού στο εργαστήριο επεξεργασίας χρυσού της Πριμέρα, στο Μπουκαβού. Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, 12 Μαΐου 2023. (Alexis Huguet/AFP μέσω Getty Images)
Ο Παγκόσμιος Μάρτυρας συνέδεσε αρκετές περιπτώσεις διαφθοράς σχετικές με την εξόρυξη λιθίου στο Κονγκό με κινεζικές εταιρείες. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι στην περίπτωση του κοιτάσματος λιθίου του Μανόνο πολλές ‘κόκκινες κάρτες πρέπει να δοθούν για διαφθορά’.
Αναφέρεται στην έκθεση: «Το συγκεκριμένο εγχείρημα δείχνει να έχει αποδώσει περί τα US$28 εκατ. (26,34 εκατ. ευρώ) σε εικονικές εταιρείες που ανήκουν σε μεσάζοντες, οι οποίοι είχαν εμπλακεί και παλαιότερα σε σκάνδαλα διαφθοράς στα οποία συμμετείχε και ο τέως πρόεδρος Ιωσήφ Καμπιλά. Επιπλέον, ανώτατο στέλεχος της σημερινής κυβέρνησης του προέδρου Φελίξ Τσιζεκέντι φέρεται να έλαβε $1,6 εκατ. ως ‘προμήθεια’ από την [κινεζική εταιρεία εξόρυξης] Ζιτζίν, όταν [η τελευταία] απέκτησε μετοχές του έργου».
Η κα Όπερμαν δήλωσε: «Πράκτορες του Κονγκό κατά της διαφθοράς μού είπαν ότι η κρατική εταιρεία που υπέγραψε τη συμφωνία του Μανόνο πούλησε τα δικαιώματα εξόρυξης του λιθίου στους Κινέζους σε ύποπτα χαμηλή τιμή» και πρόσθεσε ότι σε όλη την Αφρική λαμβάνονται μέτρα κατά των κινεζικών εταιρειών εξόρυξης σε πρωτοφανή βαθμό.
Εν τούτοις, ο Μάρκους Ντε Φρέιτας, ανώτερο στέλεχος του Κέντρου Πολιτικής για τον Νέο Νότο, είπε στους Epoch Times ότι δεν μοιάζει ιδιαίτερα πιθανό οι καταχρήσεις και οι παρατυπίες των κινεζικών εταιρειών εξόρυξης να αποτρέψουν τελικά τις αφρικανικές κυβερνήσεις από το να συσφίξουν τους δεσμούς τους με την Κίνα.
«Στο σύνολό τους, τα αποτελέσματα των κινεζικών επενδύσεων στην Αφρική έχουν θετικό πρόσημο», εξήγησε ο κος Ντε Φρέιτας, ο οποίος είναι και επισκέπτης καθηγητής Διεθνούς Δικαίου και Διεθνών Σχέσεων στο Πανεπιστήμιο Εξωτερικών Υποθέσεων της Κίνας, στο Πεκίνο.
«Όλοι οι δρόμοι, οι γέφυρες, οι εμπορικές και οικονομικές ζώνες, τα σιδηροδρομικά δίκτυα που έχει χρηματοδοτήσει η κινεζική κυβέρνηση… Δεν ξεχνιούνται όλα αυτά εξαιτίας των λίγων κινεζικών εξορυκτικών ομίλων που έδειξαν κακό πρόσωπο.»
Το καρπάτσο (carpaccio) αποτελείται από πολύ λεπτές φέτες ωμού κρέατος ή ψαριού (όπως βοδινό, μοσχάρι, ελάφι, σολομό ή τόνο) και σερβίρεται συνήθως ως ορεκτικό.
Η συνταγή που ακολουθεί βασίζεται στον τόνο και δίνει ένα ανάλαφρο αλλά εκλεπτυσμένο αποτέλεσμα, εύκολα και γρήγορα.
Υλικά
Τόνος (σε ένα κομμάτι) περίπου 400 γρ
100 γραμμάρια μανιταριών
1 ντομάτα
1 σκελίδα σκόρδου
κρέμα βαλσάμικου
λεμόνι
μουστάρδα
Πιπέρι
Μαϊντανός
Αλάτι
Εκτέλεση
Για να μπορέσουμε να κόψουμε τον τόνο σε όσο πιο λεπτές φέτες γίνεται, πρέπει πρώτα να τον σκληρύνουμε. Γι’ αυτό τον καθαρίζουμε καλά, τον τυλίγουμε σε πλαστική μεμβράνη και τον φυλάμε στο ψυγείο.
Ψιλοκόβουμε το σκόρδο και τον μαϊντανό. Όταν δούμε ότι ο τόνος μπορεί να κοπεί χωρίς να τον ξεκολλήσουμε, θα τον βγάλουμε από το ψυγείο. Με ένα πολύ κοφτερό μαχαίρι θα κόψουμε πολύ λεπτές φέτες και θα τις τακτοποιήσουμε σε ένα πιάτο.
Αλατοπιπερώνουμε και τώρα σκεπάζουμε τον τόνο για να είναι πιο ζουμερός. Καθαρίζουμε τις ντομάτες, τις κόβουμε σε φέτες ίδιου πάχους με τον τόνο, και τις σκεπάζουμε.
Καθαρίζουμε καλά τα μανιτάρια και κάνουμε το ίδιο. Με το σκόρδο και τον μαϊντανό θα φτιάξουμε μια βινεγκρέτ (προσθέτοντας χυμό λεμονιού). Όταν είναι έτοιμη, η σάλτσα θα καλύψουμε με αυτήν όλο τον τόνο. Τη διατηρούμε στο ψυγείο μέχρι να έρθει η ώρα του σερβιρίσματος.
Το καρπάτσο τόνου συνδυάζεται ιδανικά είναι λευκό κρασί.
Ο αρχηγός του στρατού του Ισραήλ δήλωσε στις 15 Απριλίου ότι το Ισραήλ θα απαντήσει στην επίθεση του Ιράν με πυραύλους και μη επανδρωμένα αεροσκάφη, αλλά δεν είναι σαφές το πώς και το πότε.
Ο Χέρζι Χαλέβι, επικεφαλής των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι τα χτυπήματα του Ιράν «θα λάβουν απάντηση», χωρίς να δώσει περισσότερες διευκρινίσεις. Μίλησε κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην αεροπορική βάση Νεβατίμ, η οποία σύμφωνα με το Ισραήλ υπέστη ελαφρές ζημιές από την ιρανική επίθεση.
«Το Ιράν ήθελε να βλάψει τις στρατηγικές δυνατότητες του κράτους του Ισραήλ – αυτό είναι κάτι που δεν είχε συμβεί στο παρελθόν. Ήμασταν προετοιμασμένοι για την επιχείρηση “Σιδηρά Ασπίδα” -προετοιμασία που έφερε το Ιράν να αντιμετωπίσει και αεροπορική υπεροχή», είπε. «Την περασμένη Δευτέρα, είδαμε τι οργανώνεται και πιστεύουμε ότι το κράτος του Ισραήλ είναι πολύ ισχυρό και ξέρει πώς να το αντιμετωπίσει μόνο του, αλλά με μια απειλή τόσο πολυάριθμη και τόσο μακριά, είμαστε πάντα ευτυχείς που έχουμε [τις Ηνωμένες Πολιτείες] μαζί μας.
«Κοιτώντας μπροστά, εξετάζουμε τα βήματά μας, και αυτή η εκτόξευση τόσων πολλών πυραύλων, πυραύλων κρουζ και UAV στο έδαφος του κράτους του Ισραήλ θα αντιμετωπιστεί με απάντηση».
Ο πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου συσκέπτεται με κορυφαίους αξιωματούχους για να συζητήσουν μια πιθανή απάντηση στην επίθεση του Ιράν που περιλαμβάνει εκατοντάδες μη επανδρωμένα αεροσκάφη, βαλλιστικούς πυραύλους και πυραύλους κρουζ. Οι παγκόσμιοι ηγέτες έχουν παροτρύνει το Ισραήλ να μην προβεί σε αντίποινα, ενώ Αμερικανοί αξιωματούχοι έχουν υποστηρίξει ότι ο αμυντικός μηχανισμός του Ισραήλ ήταν εξαιρετικά επιτυχής στην αντιμετώπιση της επίθεσης του Ιράν και αναχαίτισε το 99% των πυραύλων και των μη επανδρωμένων αεροσκαφών του.
Η επίθεση του Ιράν στις 13 Απριλίου ήταν η πρώτη φορά που η Τεχεράνη στόχευσε άμεσα το Ισραήλ από τότε που ανέλαβε το σημερινό καθεστώς το 1979. Ωστόσο, η χώρα έχει εμπλακεί σε επιθέσεις δι’ αντιπροσώπων τόσο κατά του Ισραήλ όσο και κατά των Ηνωμένων Πολιτειών που προέρχονται από διάφορες χώρες της Μέσης Ανατολής.
Ακύρωση πτήσεων από αεροπορικές εταιρείες
Στις 15 Απριλίου, πολλές αεροπορικές εταιρείες ακύρωσαν ή καθυστέρησαν εκ νέου πτήσεις μετά την ιρανική επίθεση με πυραύλους και drone. Η United Airlines και η Air Canada, κυρίως, ακύρωσαν ορισμένες πτήσεις προς το Τελ Αβίβ καθώς και πτήσεις προς την Ιορδανία.
Περίπου δώδεκα ακόμη εταιρείες ανακοίνωσαν ότι θα διακόψουν τις πτήσεις προς τη χώρα εν μέσω αυξημένων εντάσεων.
Περισσότερες προειδοποιήσεις
Ιρανοί αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε ως απάντηση σε ισραηλινή αεροπορική επιδρομή την 1η Απριλίου σε συριακό συγκρότημα που άφησε πίσω της δύο Ιρανούς στρατηγούς και άλλους αξιωματούχους νεκρούς.
Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, η Τεχεράνη απηύθυνε περισσότερες προειδοποιήσεις προς το Ισραήλ να μην απαντήσει, ενώ σημείωσε ότι οποιαδήποτε παρέμβαση των ΗΠΑ στην κλιμακούμενη σύγκρουση θα αντιμετωπιστεί επίσης με απάντηση. Όλα τα περιουσιακά στοιχεία και οι βάσεις των ΗΠΑ στην περιοχή θα μπορούσαν να αποτελέσουν στόχο, δήλωσε ένας αξιωματούχος.
«Η απάντησή μας θα είναι πολύ μεγαλύτερη από την αποψινή στρατιωτική δράση, εάν το Ισραήλ προβεί σε αντίποινα κατά του Ιράν», δήλωσε ο αρχηγός του επιτελείου των ενόπλων δυνάμεων υποστράτηγος Μοχάμαντ Μπαγκερί σε άρθρα που δημοσιεύθηκαν στις 14 Απριλίου στα κρατικά μέσα ενημέρωσης. Υποστήριξε ότι το Ιράν προειδοποίησε τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω της Ελβετίας ότι οποιαδήποτε υποστήριξη ισραηλινής αντεπίθεσης κατά του Ιράν θα οδηγήσει σε στοχοποίηση αμερικανικών περιουσιακών στοιχείων.
Μετά την εκτόξευση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών και των πυραύλων, οι Φρουροί της Επανάστασης του Ιράν απηύθυναν άμεση προειδοποίηση προς τις Ηνωμένες Πολιτείες μέσω του κρατικού IRNA ότι «η κυβέρνηση των ΗΠΑ προειδοποιείται ότι οποιαδήποτε υποστήριξη ή συμμετοχή σε βλάβη των συμφερόντων του Ιράν θα ακολουθηθεί από αποφασιστική και λυπηρή απάντηση από τις ένοπλες δυνάμεις του Ιράν».
Ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας των ΗΠΑ Τζον Κίρμπι σχολίασε στις 15 Απριλίου σχετικά με το αν οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ενημερωθεί ή αναμένουν να ενημερωθούν για τυχόν σχέδια ισραηλινής απάντησης.
«Θα αφήσουμε τους Ισραηλινούς να μιλήσουν γι’ αυτό», δήλωσε στους δημοσιογράφους. «Δεν εμπλεκόμαστε στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σχετικά με μια πιθανή απάντηση».
Η ιρανική επίθεση στις 13 Απριλίου ήταν η πρώτη φορά που το Ιράν εξαπέλυσε άμεση στρατιωτική επίθεση κατά του Ισραήλ, παρά τις δεκαετίες εχθρότητας που χρονολογούνται από την Ισλαμική Επανάσταση του 1979. Η επίθεση έγινε λιγότερο από δύο εβδομάδες μετά από ένα ύποπτο ισραηλινό χτύπημα στη Συρία που σκότωσε δύο Ιρανούς στρατηγούς σε ένα ιρανικό προξενικό κτίριο.
Ο στρατός του Ισραήλ δήλωσε ότι το σύστημά του Arrow, το οποίο καταρρίπτει βαλλιστικούς πυραύλους εκτός ατμόσφαιρας, χειρίστηκε τις περισσότερες αναχαιτίσεις και σημείωσε ότι εμπλέκονται «στρατηγικοί εταίροι».
Ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας Λόιντ Όστιν ανέφερε σε ανακοίνωσή του ότι οι αμερικανικές στρατιωτικές δυνάμεις «αναχαίτισαν δεκάδες πυραύλους και UAVs καθ’ οδόν προς το Ισραήλ, που εκτοξεύτηκαν από το Ιράν, το Ιράκ, τη Συρία και την Υεμένη», αναφερόμενος σε έναν όρο που χρησιμοποιείται για μη επανδρωμένα αεροσκάφη.
«Κατόπιν δικής μου εντολής, για την υποστήριξη της άμυνας του Ισραήλ, ο αμερικανικός στρατός μετέφερε αεροσκάφη και αντιτορπιλικά βαλλιστικής αντιπυραυλικής άμυνας στην περιοχή κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας», ανέφερε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν σε ξεχωριστή δήλωση το περασμένο Σαββατοκύριακο. «Χάρη σε αυτές τις αναπτύξεις και την εξαιρετική ικανότητα των μελών των υπηρεσιών μας, βοηθήσαμε το Ισραήλ να καταρρίψει σχεδόν όλα τα εισερχόμενα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και πυραύλους».
Το Ισραήλ και το Ιράν βρίσκονταν σε πορεία σύγκρουσης καθ’ όλη τη διάρκεια του εξάμηνου πολέμου του Ισραήλ κατά των τρομοκρατών της Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας, αφού μέλη της οργάνωσης πραγματοποίησαν διασυνοριακή επίθεση που άφησε πίσω της περισσότερους από 1.200 αμάχους νεκρούς. Περισσότεροι από 250 άνθρωποι απήχθησαν κατά τη διάρκεια του περιστατικού της 7ης Οκτωβρίου 2023, σύμφωνα με αξιωματούχους. Η κυβέρνηση του Ισραήλ εξακολουθεί να διαπραγματεύεται με τη Χαμάς για την απελευθέρωση των υπόλοιπων ομήρων.
Ο Απρίλιος είναι ο τελευταίος μήνας κατά τον οποίο έχουμε την ευκαιρία να δούμε την παράσταση «Σκιές στο πεντάγραμμο» από τον θίασο σκιών του Ηλία Καρελλά. Συμπληρωματικά, γίνονται και δύο εργαστήρια σχετικά με την παράσταση: το πρώτο μας προσκαλεί να γίνουμε «μάστορες του Καραγκιόζη» και να κατασκευάσουμε τη φιγούρα του αγαπημένου μας ήρωα όπως τη φανταζόμαστε, ενώ στο δεύτερο τα παιδιά ξεναγούνται στα μυστικά των οργάνων της ελληνικής παράδοσης και της Ανατολής.
Ο καταξιωμένος σκιοπαίκτης και οι συνεργάτες του ετοίμασαν και παρουσίασαν στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, τον χειμώνα που μας πέρασε, μια διαφορετική παράσταση, στην οποία ο Καραγκιόζης ζει μια μουσική περιπέτεια! Για να βγει σώος και να γλιτώσει μια όμορφη, μαγεμένη υψίφωνο πρέπει να κάνει μια βουτιά μέσα στην ιστορία της μουσικής, διαπερνώντας είδη όπως η κλασική μουσική, άγνωστα δημοτικά, το ρεμπέτικο, το μπαρόκ, η όπερα, αλλά και τραγούδια της ξενιτιάς ακόμα… Και όλα αυτά ερμηνευμένα από μία ορχήστρα παραδοσιακών οργάνων, με το σαντούρι και την υπέροχη φωνή της Αρετής Κετιμέ, με λάφτα, σάζι, αλλά και σαξόφωνο, κιθάρα και ακορντεόν.
Στιγμιότυπο από την παράσταση «Σκιές στο πεντάγραμμο».
Παρακολουθώντας τις προσπάθειες του Καραγκιόζη, οι μικροί του φίλοι και οι συνοδοί τους θα ανακαλύψουν πώς μια άρια μετατρέπεται σε αμανέ στο μουσικό σταυροδρόμι Δύσης και Ανατολής, όπου οι πιο απροσδόκητοι συνδυασμοί μπορούν να συμβούν – αρκεί να έχεις την τόλμη να τους φανταστείς! Οι «Σκιές στο πεντάγραμμο» μας δείχνουν έμπρακτα ότι η μουσική ενώνει, με το χιούμορ και την έλλειψη προκαταλήψεων να δρουν ως ισχυρές συγκολλητικές ουσίες.
Το χιούμορ του Καραγκιόζη του Ηλία Καρελλά κρατά την παράσταση στο ύψος των περιστάσεων: πνευματώδες και παιγνιώδες πάντα, αρνείται να ξεπέσει στην χυδαιότητα και τον άσκοπο θόρυβο, προσφέροντας χίλιες δυο αφορμές στα παιδιά να ανακαλύψουν και να γελάσουν με τα τερτίπια της γλώσσας μας.
Καθώς η παράσταση είναι πολυεπίπεδη, περιλαμβάνει και μία ξενάγηση στην ιστορία του θεάτρου σκιών, όπως αυτό ξεκίνησε στις χώρες της Ανατολής μέχρι να έρθει και στη χώρα μας με τον Καραγκιόζη. Η γνωριμία αυτή ξεκινά πριν αρχίσει η παράσταση, αφού για να φτάσουμε στη σκηνή, πρέπει να περάσουμε από έναν μαγικό κόσμο, γεμάτο φώτα και σκιές, όπου μας περιμένουν και μας υποδέχονται φιγούρες από διάφορες εποχές και σημεία του κόσμου: μια πλούσια συλλογή που προσφέρεται στο κοινό των «Σκιών» και διευκολύνει τη μεταφορά του στον τόπο όπου οι νόμοι του θεάτρου αντικαθιστούν αυτούς της καθημερινότητας.
Οι τελευταίες παραστάσεις των «Σκιών στο πεντάγραμμο» είναι στις 13, 20 και 27 Απριλίου, ημέρα Σάββατο, στις 18:00.
Το εργαστήριο κατασκευής Καραγκιόζη θα λάβει χώρα το Σάββατο20 Απριλίου, στις 16:00-17:00, λίγο πριν από την παράσταση.
Η γνωριμία με τα μουσικά όργανα της Ανατολής και της ελληνικής παράδοσης θα λάβει χώρα το Σάββατο 27 Απριλίου, στις 16:00-17:00.
Τα δέντρα είναι απαραίτητα στη ζωή μας. Γνωρίζουμε τη σημασία τους στην παραγωγή του πολύτιμου για τον ανθρώπινο οργανισμό οξυγόνου και απολαμβάνουμε τα άλλα οφέλη που μας προσφέρουν. Αλλά καταλαβαίνουμε πραγματικά τι είδους οντότητες είναι
Αρκετοί πολιτισμοί ανά τους αιώνες έχουν αντιμετωπίσει τα δέντρα με τον δέοντα σεβασμό, ως έμβια και έμψυχα πλάσματα. Ορισμένοι, όπως οι Ιάπωνες για παράδειγμα, αντιμετωπίζουν ορισμένα είδη δέντρων ως θεότητες. Πολλοί ιαπωνικοί ναοί έχουν υπέροχα δέντρα διακοσμημένα με ειδικές τελετουργικές κορδέλες με επιγραφές. Οι Ιάπωνες είναι σίγουροι ότι η Ψυχή ζει σε αυτά τα δέντρα. Το κόνταμα είναι αυτό που οι Ιάπωνες αποκαλούν την ψυχή ενός δέντρου και την ηχώ του.
Στην αρχαία Ελλάδα, πίστευαν ότι στα δέντρα κατοικούσαν νύμφες, οι δρυάδες και οι αμαδρυάδες, που γεννιούνταν με τα δέντρα και αναπτύσσονταν μαζί τους και ευλαβείς ή απλώς σώφρονες άνθρωποι τα προστάτευαν. Όσοι τα αντιμετώπιζαν με περιφρόνηση και τα κακοποιούσαν ανεξέλεγκτα έρχονταν αντιμέτωποι με την οργή και την αναπόφευκτη τιμωρία των θεών και των νυμφών, όπως ο αλαζονικός Ερυσίχθονας, που θέλησε να κόψει τα δέντρα ενός άλσους που είχαν αφιερώσει οι Πελασγοί στη θεά Δήμητρα, αλλά τιμωρήθηκε από τη θεά με ασίγαστη πείνα.
Στη Ρωσία, η βελανιδιά ήταν σεβαστή και αντιμετωπιζόταν με ευλάβεια. Κάτω από τη βελανιδιά, γίνονταν δικαστήρια και παίρνονταν οι αποφάσεις από τους κοινοτικούς άρχοντες. Το δέντρο «παρακινούσε» τον άρχοντα να πάρει τη σωστή απόφαση. Αυτό σημαίνει ότι οι άνθρωποι παλιά επικοινωνούσαν με τα δέντρα και κατανοούσαν την ομιλία τους;
Γεγονότα από τη ζωή
Στην περιοχή του Νίζνυ Τατζίλ στην Ρωσία, στις αρχές της δεκαετίας του 1990, κάποιοι εργάτες έκοψαν ένα ξέφωτο. Ένας από τους ξυλοκόπους, στα «διαλείμματα για τσιγάρο», είχε μια ενδιαφέρουσα δραστηριότητα – μετρούσε τους ετήσιους δακτυλίους των κομμένων δέντρων. Πολλά δέντρα ήταν 80-90 ετών. Ο περίεργος ξυλοκόπος παρατήρησε το εξής: κάθε δέντρο είχε πολλούς ελαττωματικούς δακτυλίους ακριβώς στη μέση. Το χρώμα τους έδειχνε άρρωστο και ήταν στενοί και στραβοί. Ο ξυλοκόπος μέτρησε τα χρόνια κατά τα οποία σχηματίστηκαν οι ελαττωματικοί δακτύλιοι και αποδείχθηκε ότι ήταν την περίοδο 1941-1945: τα χρόνια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.
Δακτύλιοι σε κομμένο κορμό δέντρου. (wal_172619 από Pixabay)
Το συμπέρασμα είναι εκπληκτικό: τα δέντρα που επέζησαν από τα τρομερά χρόνια του πολέμου, είχαν υποφέρει επίσης εκείνη την περίοδο.
Στα νησιά του Σολομώντα, οι άνθρωποι δεν κόβουν δέντρα όταν θέλουν να καθαρίσουν χώρο για τα χωράφια τους. Πηγαίνουν σε εκείνο το μέρος με όλη τη φυλή και βρίζουν τα δέντρα. Μετά από λίγες μέρες, τα δέντρα αρχίζουν να μαραίνονται. Αργά αλλά σταθερά, τα δέντρα δίνουν τη θέση τους στους ανθρώπους. Το δέντρο συμφωνεί με τη θέληση του ανθρώπου. Πόσο σοφοί είναι οι ιθαγενείς! Αντιμετωπίζουν το δέντρο ως ίσο, μπαίνουν σε ίση μάχη για την επικράτεια με το δέντρο, κατανοώντας τη νοοτροπία του. Και το δέντρο ανταποκρίνεται με τη δική του ελεύθερη βούληση.
Τα δέντρα μεταδίδουν σήματα
Επιστήμονες διεξήγαγαν το εξής πείραμα: μια μεγάλη καρυδιά χτυπήθηκε αλύπητα στα κλαδιά της με ξύλα. Στη συνέχεια, πραγματοποίησαν εργαστηριακή ανάλυση του φυλλώματος του χτυπημένου δέντρου και διαπίστωσαν ότι μέσα σε λίγα λεπτά μετά το χτύπημα, άλλαξε η χημική σύσταση των φύλλων. Το ποσοστό της τανίνης, μιας ουσίας που έχει επιζήμια επίδραση στα παράσιτα, είχε αυξηθεί ραγδαία στο φύλλωμα της καρυδιάς. Επιπλέον, λόγω της υψηλής περιεκτικότητας σε τανίνες, τα φύλλα του δέντρου έγιναν μη βρώσιμα για τα ζώα. Τι απέγινε η βελανιδιά που φύτρωνε εκεί κοντά και δεν την σκότωσε κανείς; Η βελανιδιά έλαβε σήμα συναγερμού από την καρυδιά – και το ποσοστό τοξικής τανίνης στο φύλλωμά της επίσης αυξήθηκε απότομα.
Οι καρυδιές και οι αμυγδαλιές είναι από τα σημαντικότερα δέντρα της Βυτίνας. (arcadiaportal.gr)
Πολυάριθμα πειράματα που έγιναν από Άγγλους επιστήμονες έχουν δείξει ότι τα δέντρα, με κάποιον ακατανόητο τρόπο, μεταδίδουν σήματα το ένα στο άλλο. Ίσως το κάνουν αυτό χρησιμοποιώντας ένα είδος web system; Ή μήπως απλώς φωνάζουν στη δική τους ειδική γλώσσα, η οποία δεν είναι προσβάσιμη στους ανθρώπους;
Τα δέντρα έχουν νευρικό σύστημα, απλά είναι διαφορετικό. Νιώθουν, γνωρίζουν, κατανοούν, θυμούνται, αντιδρούν σε όλα όσα συμβαίνουν γύρω τους. Πονούν όταν τα κόβουν, όταν σπάνε τα κλαδιά τους ή όταν σκίζονται τα φύλλα και τα άνθη τους.
Τα δέντρα καταλαβαίνουν
Ο διάσημος Αμερικανός βοτανολόγος Λούθερ Μπέρμπανκ (1849-1926), προκειμένου να δημιουργήσει μια νέα ποικιλία φυτών, μίλησε με έναν κάκτο για αρκετή ώρα, επαναλαμβάνοντας: «Δεν χρειάζεσαι αγκάθια, δεν έχεις τίποτα να φοβηθείς. Θα σε προστατεύσω.»
Ο Λούθερ Μπέρμπανκ (και το καπέλο του) ανάμεσα στους κάκτους χωρίς αγκάθια. (Συλλογή Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Βιβιλιοθήκης της Κομητείας Σονόμα)
Τελικά, ο Μπέρμπανκ ‘έπεισε’ τον κάκτο να αναπτυχθεί χωρίς αγκάθια – και, μάλιστα, η ποικιλία που προέκυψε ήταν σε θέση να μεταδώσει νέες πληροφορίες στους απογόνους της. Ο επιστήμονας δημιούργησε πολλά άλλα ακόμα είδη φυτών, δέντρων και φρούτων, όπως για παράδειγμα δαμάσκηνα χωρίς σπόρους. Και αυτό απλώς μιλώντας με τα φυτά σαν να είναι όντα με ίδια με τη δική του ευφυΐα.
Ο Μπέρμπανκ ανέπτυξε πάνω από 200 ποικιλίες οπωροφόρων φυτών, περιλαμβανομένων νέων ποικιλιών οπωροφόρων δέντρων: δαμασκηνιές, καρυδιές, αμυγδαλιές, αχλαδιές, ροδακινιές, κερασιές και μηλιές. Όλα φέρουν το όνομά του μέχρι σήμερα.
Τα δέντρα θυμούνται
Ήδη από την αρχαιότητα, οι άνθρωποι είχαν παρατηρήσει ότι κάθε δέντρο έχει συνείδηση, άρα και ψυχή. Υπάρχουν μαρτυρίες για αυτό σε πολλά αρχαία χρονικά. Οι αρχαίοι συγγραφείς αναφέρονται σε ακόμα πιο αρχαία στοιχεία και κείμενα. Πολλοί λαοί πίστευαν ότι η ανθρώπινη ψυχή μπορούσε να ζήσει στα δέντρα. Πιστεύεται ότι η ψυχή του Βούδα έζησε 23 ζωές σε σώματα δέντρων πριν ενσαρκωθεί σε ανθρώπινο σώμα.
Αποδεικνύεται ότι τα δέντρα βιολογικά δεν διαφέρουν πολύ από τους εκπροσώπους του ζωικού κόσμου. Το μόνο «αλλά» που εμποδίζει την ανθρωπότητα να αναγνωρίσει τα δέντρα και τα φυτά ως πλήρως νοήμονα όντα είναι ότι δεν μπορούν να κινηθούν. Από άλλες απόψεις, είναι συγκρίσιμα με ένα άτομο και μάλιστα, ίσως έχουν και ηθική υπεροχή.
ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ – Η επιρροή της Κίνας στη ζωή ενάμιση δισεκατομμυρίων Αφρικανών έχει αυξηθεί τόσο που είναι πλέον διάχυτη σε κάθε πτυχή των αφρικανικών κοινωνιών.
Το αποτύπωμα του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος βρίσκεται σε όλη την ήπειρο σχεδόν σε κάθε τομέα της οικονομίας, από τη γεωργία και τους φυσικούς πόρους μέχρι το εμπόριο και τις υλικοτεχνικές υποδομές. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης επενδύσει στη μεταποίηση, τις υπηρεσίες και τα ακίνητα.
Στο πρώτο μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε η Κίνα για να σταθεροποιήσει τη θέση της στις αφρικανικές οικονομίες, καθώς και τα συμφέροντά της στον τομέα του ορυκτού πλούτου της Αφρικής. Στο δεύτερο μέρος, παρουσιάστηκαν οι σχολές εκπαίδευσης που ιδρύει το ΚΚΚ στις αφρικανικές χώρες και το πώς τις εκμεταλλεύεται για να επηρεάζει το πολιτικό γίγνεσθαι των χωρών όπου οι σχολές αυτές φιλοξενούνται. Το τρίτο μέρος εξετάζει την εξάπλωση των στρατιωτικών δομών του στην αφρικανική ήπειρο.
Η εξάπλωση του κινεζικού στρατιωτικού αποτυπώματος
Η επέκταση της Κίνας στην Αφρική τα τελευταία χρόνια χαρακτηρίζεται επίσης από αυξημένη στρατιωτική συνεργασία με χώρες της ηπείρου.
Ο στρατός του ΚΚΚ εκπαιδεύει χιλιάδες Αφρικανούς στρατιώτες και αξιωματικούς και φιλοδοξεί να δημιουργήσει και μια δεύτερη βάση στην Αφρική.
Αναλυτές και εργαζόμενοι στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ανησυχούν ότι η Κίνα προετοιμάζει στρατιωτικούς αξιωματικούς για την καταστολή των εγχώριων διαφωνιών, ακόμη και για να ηγηθούν πραξικοπημάτων εναντίον κυβερνήσεων που θεωρούνται «πολύ κοντά στη Δύση».
Ωστόσο, δεν προκαλεί σε όλους ανησυχία η αυξανόμενη στρατιωτική εμπλοκή της Κίνας στην Αφρική .
«Γιατί είναι πρόβλημα το να εκπαιδεύει η Κίνα τις αφρικανικές δυνάμεις ασφαλείας, αλλά δεν είναι πρόβλημα όταν η Αμερική ή το Ηνωμένο Βασίλειο κάνουν το ίδιο;», ρωτά η ανεξάρτητη πολιτική αναλύτρια Λιντίγουε Μακχούλου, με έδρα το Γιοχάνεσμπουργκ.
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 20 βάσεις στην Αφρική – απ’ όσο γνωρίζω, η Κίνα έχει μόνο μία», δήλωσε στους Epoch Times.
Η Ουάσιγκτον έχει, πράγματι, έντονη στρατιωτική παρουσία στην Αφρική εδώ και δεκαετίες, επεκτείνοντας σημαντικά το στρατιωτικό της στίγμα μετά την κήρυξη του «πολέμου κατά της τρομοκρατίας» από τον πρόεδρο Τζορτζ Μπους, μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου 2001.
Τον Μάρτιο του 2023, ο στρατηγός Μάικλ Λάνγκλεϊ, επικεφαλής της αμερικανικής Διοίκησης Αφρικής (AFRICOM), δήλωσε στο Κογκρέσο ότι υπήρχαν μόλις δύο «μόνιμες» αμερικανικές «προωθημένες επιχειρησιακές τοποθεσίες» στην Αφρική: Το στρατόπεδο Λεμονιέ στο Τζιμπουτί και ένας «κόμβος ανεφοδιασμού» στη Νήσο Αναλήψεως στον νότιο Ατλαντικό Ωκεανό.
«Η Διοίκηση διαθέτει επίσης 12 ακόμα θέσεις στην Αφρική», ανέφερε στην κατάθεση που είχε προετοιμάσει. «Αυτές οι τοποθεσίες έχουν ελάχιστη μόνιμη αμερικανική παρουσία και διαθέτουν εγκαταστάσεις χαμηλού κόστους και περιορισμένες προμήθειες, ώστε αυτοί οι αφοσιωμένοι Αμερικανοί να εκτελούν κρίσιμες αποστολές και να ανταποκρίνονται γρήγορα σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.»
Αλλά ένας από τους κορυφαίους αμυντικούς και στρατιωτικούς αναλυτές της Αφρικής, ο Χέλμοντ Χάιτμαν, ο οποίος είναι επίσης πρώην υψηλόβαθμο μέλος του στρατού της Νότιας Αφρικής, δήλωσε στους Epoch Times ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν 18 «βάσεις ή φυλάκια», εκτός από το στρατόπεδο Λεμονιέ και το νησί της Ανάληψης, στην ήπειρο.
Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γουάνυ Γι επισκέφθηκε πρόσφατα την Αίγυπτο, την Τυνησία, το Τόγκο και την Ακτή Ελεφαντοστού – όλες παράκτιες αφρικανικές χώρες – προκαλώντας εικασίες ότι η Κίνα ενδιαφέρεται να κατασκευάσει μια δεύτερη στρατιωτική βάση στην ήπειρο.
Η υψηλού επιπέδου κινεζική επίσκεψη πραγματοποιήθηκε περίπου την ίδια στιγμή που οι Γάλλοι απέσυραν τα στρατεύματά τους από τη Δυτική Αφρική και την περιοχή του Σαχέλ, ενώ σημειώθηκε και μια αντίστοιχη αύξηση των θανάτων που σχετίζονται με την τρομοκρατία.
Οι τελευταίοι Γάλλοι στρατιώτες επιβιβάζονται σε γαλλικό στρατιωτικό αεροπλάνο, εγκαταλείποντας τον Νίγηρα. Νιαμέι, 22 Δεκεμβρίου 2023. (Boureima Hama/AFP μέσω Getty Images)
Ο κος Χάιτμαν δήλωσε ότι η συνεχιζόμενη στρατιωτική παρουσία του Ηνωμένου Βασιλείου στην Κένυα δεν είναι επίσης καθόλου σίγουρη.
«Μπορείτε να στοιχηματίσετε ότι η Κίνα παρακολουθεί στενά αυτές τις εξελίξεις, για να δει αν οι Αμερικανοί και οι Βρετανοί θα θα αποχωρήσουν, όπως οι Γάλλοι, από την αφρικανική αρένα. Αυτή θα ήταν η ιδανική στιγμή για να βασιστεί η Κίνα στα υπάρχοντα συστήματα και την υπάρχουσα ενιαία βάση της», είπε.
Η Κίνα εγκαινίασε την πρώτη της, και μέχρι στιγμής μοναδική, στρατιωτική βάση στην Αφρική στο Τζιμπουτί το 2017, συμμετέχοντας σε αποστολές κατά της πειρατείας και εξασφαλίζοντας ασφαλή διέλευση στα κινεζικά πλοία που εμπορεύονται με την Αφρική.
Άλλα έθνη, περιλαμβανομένων των Ηνωμένων Πολιτειών, διατηρούν επίσης στρατιωτικές βάσεις στο Τζιμπουτί για τους ίδιους λόγους. Η Ουάσιγκτον χρησιμοποιεί επίσης την εγκατάστασή της στο Τζιμπουτί για να εξαπολύει πλήγματα κατά της τρομοκρατικής οργάνωσης al-Shabaab στη γειτονική Σομαλία.
Η κα Μακχούλου πρότεινε ότι η δυνητική στρατιωτική επέκταση της Κίνας στην Αφρική μπορεί να επηρεαστεί από γεγονότα του παρελθόντος, όπως το ξέσπασμα συγκρούσεων στην πλούσια σε πετρέλαιο Λιβύη το 2011, κατά το οποίο περίπου 35.000 Κινέζους εργάτες αποκλείστηκαν στη χώρα:
«Οι πολλές χιλιάδες Κινέζοι που βρίσκονται τώρα στην Αφρική και εργάζονται σε μεγάλης κλίμακας έργα και σε ορυχεία σε ορισμένα αρκετά επικίνδυνα μέρη, αποτελούν ικανή δικαιολογία για να κατασκευάσει η κυβέρνηση της Κίνας μία ακόμα μεγάλη στρατιωτική βάση στην Αφρική. Μπορείτε να στοιχηματίσετε ότι η επόμενη κρίση που θα θέσει σε κίνδυνο τους Κινέζους εργαζόμενους είναι προ των πυλών και το Πεκίνο δεν θέλει άλλη μια καταστροφή δημοσίων σχέσεων όπως αυτή που συνέβη στη Λιβύη.»
Όμως ο Άλεξ Βάινς, διευθυντής του προγράμματος για την Αφρική στη βρετανική δεξαμενή σκέψης Chatham House, δεν πιστεύει ότι το Πεκίνο είναι έτοιμο να δημιουργήσει άλλη μια μεγάλη στρατιωτική βάση στην Αφρική:
«Είναι πιο πιθανό να επιδιώξει η Κίνα να επεκτείνει τις υπάρχουσες πολιτικές λιμενικές υποδομές και να κατασκευάσει εγκαταστάσεις διπλής χρήσης στα αφρικανικά λιμάνια στα οποία έχει επενδύσει. Η Κίνα θα αναβαθμίσει τα λιμάνια ώστε να τα χρησιμοποιεί και το πολεμικό κινεζικό ναυτικό, μαζί με τα εμπορικά πλοία της Κίνας», δήλωσε.
Κινέζοι και Ιβοριανοί τεχνικοί εργάζονται στο εργοτάξιο ενός νέου τερματικού σταθμού εμπορευματοκιβωτίων στο λιμάνι του Αμπιτζάν. Ακτή Ελεφαντοστού, 27 Μαρτίου 2019. (Issouf Sanogo/AFP μέσω Getty Images)
Το 2022, ο Κούι Τζιαν Τσουν, πρέσβης του Πεκίνου στη Νιγηρία, δήλωσε ότι η Κίνα έχει κατασκευάσει 100 λιμάνια στην Αφρική από το 2000.
Ο κος Χάιτμαν δήλωσε επίσης ότι είναι πιθανό η Κίνα, αντί να επενδύσει σε μια στρατιωτική βάση «ακόμα», να αυξήσει την «επαγγελματική στρατιωτική εκπαίδευση» των αφρικανικών δυνάμεων ασφαλείας:
«Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας θέλει να κερδίσει τις καρδιές και τα μυαλά στην Αφρική, και αν κερδίσει τις καρδιές και τα μυαλά δεκάδων χιλιάδων αφρικανών αστυνομικών και αξιωματικών του στρατού… Λοιπόν, αυτό θα είναι μια μεγάλη νίκη.»
Ο κος Ναντούλυα δήλωσε ότι η Κίνα βλέπει την εκπαίδευση της αφρικανικής αστυνομίας και των στρατιωτών ως «μια ευκαιρία να προωθήσει το κυβερνητικό της μοντέλο και παράλληλα να εμβαθύνει τους δεσμούς της με τα κυβερνώντα πολιτικά κόμματα της Αφρικής».
Όπως είπε στους Epoch Times, «η Κίνα έχει αυτόν τον όρο που ονομάζεται ‘στρατιωτικό πολιτικό έργο’. Αυτός ο όρος δείχνει ότι το ΚΚΚ δεν έχει κανένα πρόβλημα να είναι γνωστό το ότι χρησιμοποιεί τον Λαϊκό Απελευθερωτικό Στρατό για να διατηρείται στην εξουσία. Το στρατιωτικό πολιτικό έργο περιγράφει όλες τις δραστηριότητες του ΛΑΣ για τη διαμόρφωση του πολιτικού περιβάλλοντος, ούτως ώστε να επιτευχθούν οι πολιτικοί, ιδεολογικοί και στρατιωτικοί στόχοι που θέτει το ΚΚΚ. Το Πεκίνο εξάγει ενεργά αυτό το μοντέλο στην Αφρική, μέσω της ‘πολιτικής στρατιωτικής εκπαίδευσης’ στις αφρικανικές δυνάμεις ασφαλείας».
Οι Αφρικανοί απόφοιτοι του Nanjing Army Command College περιλαμβάνουν 10 αρχηγούς άμυνας, 8 υπουργούς άμυνας και αρκετούς πρώην προέδρους, όπως ο Λωράν Καμπίλα της Λαϊκής Δημοκρατίας του Κονγκό, ο Ζοάο Μπερνάρντο Βιέιρα της Γουινέας-Μπισάου και ο Τζακάγια Κικουέτε της Τανζανίας.
Κανένας από αυτούς δεν ήταν γνωστός για την προσήλωσή του στις δημοκρατικές αρχές, αλλά ο κος Χάιτμαν δήλωσε ότι «ωχριούν σε σύγκριση» με δύο σημερινούς προέδρους που εκπαιδεύτηκαν στο ίδιο ίδρυμα, τον Ησαΐα Αφουέρκι της Ερυθραίας και τον Έμερσον Μνανγκάγκουα της Ζιμπάμπουε.
Και οι δύο φέρονται να έχουν διαπράξει εκτεταμένες θηριωδίες κατά των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων βασανιστηρίων και δολοφονιών πολιτικών αντιπάλων τους.
Ο πρόεδρος της Ερυθραίας Ησαΐας Αφουέρκι, ο οποίος εκπαιδεύτηκε στην κινεζική ιδεολογία. (Luis Tato/AFP μέσω Getty Images)
Ο πρόεδρος της Ζιμπάμπουε Έμερσον Μνανγκάγκουα, ο οποίος έλαβε την ίδια εκπαίδευση. (Luis Tato/AFP μέσω Getty Images)
Ο κος Ναντούλυα δήλωσε ότι 94 ανώτεροι αξιωματικοί της Μοζαμβίκης έχουν σπουδάσει στη Ναντζίνγκ, συμπεριλαμβανομένου του μακροβιότερου αρχηγού άμυνας του Μαπούτο, του στρατηγού Λάγος Λίντιμο, και των ομολόγων τους στην Αγκόλα, το Καμερούν, τη Γκάνα, τη Ναμίμπια, τη Νιγηρία, το Νότιο Σουδάν, το Σουδάν, την Τανζανία και την Ουγκάντα.
Το 2024, χιλιάδες Αφρικανοί στρατιωτικοί πρόκειται να εκπαιδευτούν σε εγκαταστάσεις που διαχειρίζεται η Κεντρική Στρατιωτική Επιτροπή του ΚΚΚ.
Η βασικότερη διαφορά μεταξύ της στρατιωτικής εκπαίδευσης που παρέχεται από τις δυτικές δυνάμεις στους Αφρικανούς και αυτής που παρέχεται από την Κίνα, λέει ο κος Χάιτμαν, είναι «απλή»:
«Οι Ηνωμένες Πολιτείες, για παράδειγμα, εκπαιδεύουν τους Αφρικανούς στρατιώτες για να αντιμετωπίσουν εξωτερικούς εχθρούς. Η Κίνα εκπαιδεύει Αφρικανούς στρατιώτες για να καταπιέζουν και να αντιμάχονται, στην πραγματικότητα, τον ίδιο τους το λαό.»
Ο κος Ναντούλυα πηγαίνει ακόμα πιο πέρα, ισχυριζόμενος ότι «ο ΛΑΣ εμμένει στην αρχή του απόλυτου κομματικού ελέγχου του στρατού – με άλλα λόγια ‘το κόμμα κρατά το όπλο’. Το ίδιο το ΚΚΚ παραδέχεται ότι με αυτόν τον τρόπο διατηρεί την εξουσία από το 1949. Ο ΛΑΣ δεν είναι ένας εθνικός στρατός του τύπου που περιγράφεται στα περισσότερα αφρικανικά συντάγματα και τους νόμους που διέπουν τις ένοπλες δυνάμεις. Είναι ένας ‘πολιτικός στρατός’ και η ραχοκοκαλιά του ΚΚΚ. Τα ένστολα μέλη του είναι πιστά στο κόμμα και θεματοφύλακες των αξιών, της ιστορίας και του πνεύματος του κόμματος, και όχι στο σύνταγμα, την κυβέρνηση ή το κράτος. Το ΚΚΚ είναι υπεράνω και των τριών».
Σύμφωνα με την έρευνά του, 50 από τις 54 χώρες της Αφρικής συμμετέχουν τακτικά στην κινεζική ‘πολιτική στρατιωτική εκπαίδευση’.
Ένας ανώτερος αξιωματικός της Εθνικής Άμυνας της Νότιας Αφρικής δήλωσε στους Epoch Times: «Θα θέλαμε πολύ να στείλουμε τους αξιωματικούς μας στο West Point, επειδή η εκπαίδευση εκεί είναι πολύ ανώτερη. Αλλά είναι γεγονός ότι η Κίνα προσφέρει περισσότερες ευκαιρίες εκπαίδευσης από οποιονδήποτε άλλον».
Στη δεκαετία του 1990, κατά τη διάρκεια ενός κύματος δημοκρατίας, οι αφρικανικές χώρες – ακόμη και εκείνες που κυβερνώνταν από πρώην απελευθερωτικά κινήματα, όπου ήταν κανόνας τα πολιτικά κόμματα να ελέγχουν τον στρατό – υιοθέτησαν νέα μοντέλα που απομάκρυναν τον στρατό από την κομματική πολιτική και μετέφεραν την υποταγή τους στο σύνταγμα.
Ωστόσο, η δημοκρατία έχει ατονήσει στην Αφρική την τελευταία δεκαετία και το μοντέλο κόμματος-στρατού της Κίνας θέλγει όλο και περισσότερο τα αφρικανικά κόμματα που «επικεντρώνονται στην επιβίωση του καθεστώτος».
Διαδηλωτές κατά του πραξικοπήματος καλύπτονται καθώς η αστυνομία των ΜΑΤ προσπαθεί να τους διαλύσει με κανόνια νερού κατά τη διάρκεια διαδήλωσης κατά της στρατιωτικής διακυβέρνησης στο Χαρτούμ. Σουδάν, 30 Ιουνίου 2022. (-/AFP μέσω Getty Images)
Το χταπόδι είναι ένα αγαπημένο θαλασσινό, που το έχουμε συνδέσει κυρίως με το καλοκαίρι, σε ένα ταβερνάκι πάνω στη θάλασσα, να συνοδεύει το ούζο ή το τσίπουρο. Εκτός αυτού, αποτελεί ιδανικό έδεσμα για όσους έχουν αποφασίσει να νηστέψουν. Οι τρόποι μαγειρέματός του ποικίλλουν. Ψητό στα κάρβουνα είναι εξαιρετικό, αλλά και μαγειρευτό ως στιφάδο ή γιουβέτσι είναι εξίσου νόστιμο.
Μια ενδιαφέρουσα παραλλαγή είναι ως ανοιξιάτικο λαδερό κατσαρόλας με αγκινάρες.
Χταπόδι με αγκινάρες
Υλικά
1 μεγάλο χταπόδι, 1½ κιλό περίπου
12 αγκινάρες φρέσκες και καθαρισμένες, κομμένες στη μέση (ή από βάζο)
1 μάτσο φρέσκα κρεμμυδάκια μαζί με το πράσινο, κομμένα σε ροδέλες
1 μέτριο κρεμμύδι χοντροκομμένο
1 σκελίδα σκόρδο ψιλοκομμένη
1 μεγάλο σφηνάκι ούζο
1 κ. γλ. μαραθόσπορο ξερό, κοπανισμένο στο γουδί
1 φλιτζάνι έξτρα παρθένο ελαιόλαδο
1 μικρό ματσάκι μαϊντανό ψιλοκομμένο
1 ματσάκι άνηθο (ή μάραθο) ψιλοκομμένο
1 κ. σ. κορνφλάουρ
χυμό και ξύσμα από 1 λεμόνι
αλάτι & πιπέρι φρεσκοτριμμένο
Εκτέλεση
1. Σε κατσαρόλα βάζετε το χταπόδι να βράσει σκέτο, χωρίς νερό, με λίγο αλάτι, σε χαμηλή φωτιά. Μόλις μαλακώσει, το κόβετε σε χοντρά κομμάτια.
2. Σε χαμηλή, φαρδιά κατσαρόλα ζεσταίνετε το ελαιόλαδο και σοτάρετε το κρεμμύδι, τα κρεμμυδάκια και το σκόρδο μαζί με το μαραθόσπορο, μέχρι να μαραθούν. Αν έχετε φρέσκες αγκινάρες, θα τις ρίξετε σε αυτήν τη φάση.
3. Προσθέτετε και το χταπόδι και ανακατεύετε. Σβήνετε με το ούζο, αλατίζετε και χαμηλώνετε τη φωτιά. Αν έχετε αγκινάρες σε βαζάκι, θα τις ρίξετε τώρα. Μαγειρεύετε σε χαμηλή φωτιά, το φαγητό σκεπασμένο, μέχρι να μαλακώσουν τα λαχανικά. Ρίχνετε τον άνηθο και τον μαϊντανό.
4. Διαλύετε το κορνφλάουρ σε 4 κουτ. σούπας νερό μαζί με το χυμό του λεμονιού και το ξύσμα. Ρίχνετε το μίγμα στην κατσαρόλα, κουνάτε να πάει παντού και συνεχίζετε για 1 λεπτό το μαγείρεμα. Σερβίρετε το φαγητό ζεστό.
ΓΙΟΧΑΝΕΣΜΠΟΥΡΓΚ – Η επιρροή της Κίνας στη ζωή ενάμιση δισεκατομμυρίων Αφρικανών έχει αυξηθεί τόσο που είναι πλέον διάχυτη σε κάθε πτυχή των αφρικανικών κοινωνιών.
Το αποτύπωμα του κινεζικού κομμουνιστικού καθεστώτος βρίσκεται σε όλη την ήπειρο σχεδόν σε κάθε τομέα της οικονομίας, από τη γεωργία και τους φυσικούς πόρους μέχρι το εμπόριο και τις υλικοτεχνικές υποδομές. Οι κινεζικές εταιρείες έχουν επίσης επενδύσει στη μεταποίηση, τις υπηρεσίες και τα ακίνητα.
Στο πρώτο μέρος του άρθρου, παρουσιάστηκαν οι μέθοδοι που χρησιμοποίησε η Κίνα για να σταθεροποιήσει τη θέση της στις αφρικανικές οικονομίες, καθώς και τα συμφέροντά της στον τομέα του ορυκτού πλούτου της Αφρικής. Στο δεύτερο μέρος θα δούμε πώς το ΚΚΚ εκμεταλλεύεται τις σχολές που ιδρύει στις αφρικανικές χώρες.
Εξάγοντας στρατιωτικά και πολιτικά μοντέλα
Στην προσπάθειά του να ισχυροποιήσει περαιτέρω τη θέση του στην Αφρική, το κινεζικό καθεστώς ιδρύει «σχολές πολιτικής εκπαίδευσης για τους σημερινούς και μελλοντικούς Αφρικανούς ηγέτες” σε όλη την ήπειρο, με τους αξιωματούχους του ΚΚΚ να διδάσκουν ότι τα κυβερνώντα κόμματα πρέπει να είναι ανώτερα από τις κυβερνήσεις και τα δικαστήρια.
Το πρώτο από αυτά, και το πρώτο που δημιουργήθηκε από το ΚΚ Κίνας σε ξένο έδαφος γενικότερα, ιδρύθηκε το 2022 στην Κιμπάχα της ανατολικής Τανζανίας.
Η πολιτική οργάνωση που ίδρυσε ο κος Νυερέρε το 1977, το Κόμμα της Επανάστασης ή Chama Cha Mapinduzi (CCM), και ο προκάτοχός του, η Αφρικανική Εθνική Ένωση της Ταγκανίκα, κυβέρνησαν την Τανζανία χωρίς διακοπή από την ανεξαρτησία της χώρας πριν από 62 χρόνια.
Οι υποψήφιοι πρόεδροι του CCM κερδίζουν πάντα τις εκλογές με συντριπτική διαφορά. Σήμερα το 94% των μελών του κοινοβουλίου είναι μέλη του CCM.
Η Σχολή Ηγεσίας Νυερέρε χρηματοδοτήθηκε από κινεζικά κρατικά κονδύλια. Όμως στην ιστοσελίδα του, το ίδρυμα, που αυτοαποκαλείται «σύγχρονη κομματική σχολή», αναφέρει ότι «ιδρύθηκε από κοινού» από τα Πρώην Απελευθερωτικά Κινήματα της Νότιας Αφρικής (FLMSA).
Αυτά είναι το CCM, το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο της Νότιας Αφρικής (ANC), το Απελευθερωτικό Μέτωπο της Μοζαμβίκης (FRELIMO), το Λαϊκό Κίνημα για την Απελευθέρωση της Αγκόλας (MPLA), η Λαϊκή Οργάνωση της Νοτιοδυτικής Αφρικής (SWAPO), η οποία κυβερνά τη Ναμίμπια, και το Πατριωτικό Μέτωπο της Αφρικανικής Εθνικής Ένωσης της Ζιμπάμπουε (ZANU-PF).
Τα κόμματα αυτά κυβερνούν τις αντίστοιχες χώρες επί δεκαετίες, με την κυριαρχία τους να ενισχύεται συχνά μέσω της διαφθοράς, της νοθείας στις εκλογές και της βίαιης καταστολής της αντιπολίτευσης.
Ώρα διαλείμματος. Στο φόντο, ο τοίχος είναι γεμάτος με προεκλογικές αφίσες, καθώς είναι περίοδος προεδρικών εκλογών στην Τανζανία. Νταρ ες Σαλάμ, 25 Οκτωβρίου 2015. (Daniel Hayduk/AFP μέσω Getty Images)
«Η κινεζική κυβέρνηση προφανώς επέλεξε αυτές τις χώρες ως εταίρους για την πρώτη λεγόμενη σχολή ηγεσίας στην Αφρική, επειδή όλες εμφανίζουν χαρακτηριστικά αυταρχικών κρατών, με τα κυβερνώντα κόμματα να βρίσκονται στην εξουσία για μεγάλο χρονικό διάστημα», επισημαίνει ο Κόμπους βαν Στάντεν, συνιδρυτής του China Global South Project στο Γιοχάνεσμπουργκ.
«Τα κυβερνώντα κόμματα αυτών των χωρών ταυτίζονται έντονα με την Κίνα. Όπως και το ΚΚΚ, αυτές οι κυβερνητικές ελίτ διατηρούν αυστηρό έλεγχο των υπηρεσιών ασφαλείας. Συγκεντρώνουν όλη την εξουσία στο κράτος, με ελάχιστη έως καθόλου διάθεση για ανεξάρτητη εποπτεία. Όλες αυτές είναι χώρες που προηγουμένως κυβερνούνταν από λευκά αποικιακά καθεστώτα ή καθεστώτα απαρτχάιντ.
»Έτσι, αυτή η σχολή, όπως και τα 61 Ινστιτούτα Κομφούκιου της Κίνας που λειτουργούν σε 46 αφρικανικές χώρες, έχει σχεδιαστεί ως αντίπαλο δέος στα δυτικά ιδεώδη της δημοκρατίας, αλλά και για την προώθηση της κινεζικής κουλτούρας και γλώσσας στην Αφρική», δηλώνει ο κος βαν Στάντεν, προσθέτοντας:
«Όταν ιδρύει αυτά τα ιδρύματα, η Κίνα λέει έμμεσα στους Αφρικανούς: ‘Γιατί να ακολουθήσετε αυτό που η ρατσιστική Δύση λέει ότι είναι ο καλύτερος τρόπος πολιτικής διακυβέρνησης; Γιατί να μιλάτε μόνο αγγλικά και γαλλικά, τις γλώσσες των αποικιοκρατών, όταν μπορείτε να μιλάτε και κινέζικα, που είναι η γλώσσα του μέλλοντος;’»
Ο κος Ναντούλυα λέει ότι τα Ινστιτούτα Κομφούκιος αποτελούν «πιο διακριτικές” προσπάθειες του Πεκίνου να αποκτήσει επιρροή στην Αφρική, αλλά ότι τελικά βρίσκονται υπό τον έλεγχο του ΚΚΚ.
«Τα Ινστιτούτα Κομφούκιος ιδρύονται μέσω συνεργασιών μεταξύ κινεζικών πανεπιστημίων, πανεπιστημίων της χώρας υποδοχής και της Hanban. Η Hanban είναι μια υπηρεσία του κινεζικού υπουργείου Παιδείας και συνδέεται με το ΚΚΚ. Επίσημη αποστολή της είναι η προώθηση της κινεζικής γλώσσας και του κινεζικού πολιτισμού», εξηγεί και προσθέτει:
«Τα Ινστιτούτα Κομφούκιος εδρεύουν σε αφρικανικά πανεπιστήμια, αλλά χρηματοδοτούνται και ελέγχονται από τη Hanban.»
Ο κος βαν Στάντεν υποστηρίζει ότι τα Ινστιτούτα Κομφούκιος και η Σχολή Νυερέρε δείχνουν ότι η Κίνα είναι πρόθυμη να «παίξει ένα μακροπρόθεσμο παιχνίδι για την οικοδόμηση επιρροής» στην Αφρική.
«Είμαι βέβαιος ότι η σχολή στην Τανζανία δεν θα είναι η τελευταία του είδους της στην Αφρική», λέει.
Ένας καθηγητής κινεζικής γλώσσας μιλάει με φοιτητές στο Ινστιτούτο Κομφούκιος του Πανεπιστημίου του Λάγκος στη νοτιοανατολική Νιγηρία, στις 6 Απριλίου 2016. (Pius Utomi Ekpei/AFP μέσω Getty Images)
Ο καθηγητής Ίμπο Μαντάζα, γνωστός ακαδημαϊκός της Νότιας Αφρικής και συνεργάτης του Ινστιτούτου Έρευνας Εξωτερικής Πολιτικής στη Φιλαδέλφεια, δήλωσε στους Epoch Times ότι η σχολή αποτελεί «κραυγαλέα απόδειξη” ότι το Πεκίνο εξάγει το μοντέλο διακυβέρνησής του.
«Είναι μέρος της προσπάθειάς του να αντιπαρατεθεί στην υπό δυτική ηγεσία παγκόσμια τάξη, να εγκαθιδρύσει μια Νέα Τάξη Πραγμάτων, και ένα βασικό μέρος αυτής της Νέας Τάξης Πραγμάτων στο μέλλον θα είναι ένα πολιτικό μπλοκ στην Αφρική που είτε θα προσποιείται ότι αγνοεί τον αυταρχισμό είτε θα είναι το ίδιο αυταρχικό», λέει.
Σε συνέντευξή της στους Epoch Times, η διευθύντρια της Σχολής Νυερέρε, Μαρσελίνα Τσιγιορίγκα, η οποία είναι επίσης ηγετικό μέλος του CCM, δήλωσε ότι στον πυρήνα του ιδρύματος «βρίσκεται η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της Αφρικής και ο τερματισμός της φτώχειας. Ο καλύτερος τρόπος για να το πετύχουμε αυτό είναι να εκπαιδεύσουμε καλύτερους ηγέτες».
Ο Κόλιν Νγκουτζαπέουα, στέλεχος του κυβερνώντος κόμματος SWAPO της Ναμίμπια, συμμετείχε σε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα της Σχολής Νυερέρε το 2023.
Δήλωσε στους Epoch Times: «Είπαν ότι ήταν ειδικοί στην πολιτική θεωρία από την Κεντρική Σχολή του ΚΚΚ στο Πεκίνο. Μέσα σε λίγες ημέρες μας μίλησαν για το πώς κυβερνούν και γιατί η Κίνα ως κράτος είναι τόσο επιτυχημένη. Βασικά το μήνυμά τους ήταν ότι η πραγματική ανάπτυξη σε μια χώρα μπορεί να συμβεί μόνο όταν το κυβερνών κόμμα έχει τον απόλυτο έλεγχο των πάντων και ότι μόνο η ακραία πειθαρχία στο κόμμα μπορεί να αποτρέψει την κατάρρευση των πραγμάτων από ξένους».
Ο κος Νγκουτζαπέουα πρόσθεσε ότι οι «Κινέζοι θεωρητικοί» εξήγησαν ότι «η διακυβέρνηση είναι πετυχημένη μόνο εάν τα κυβερνώντα κόμματα και οι κυβερνήσεις είναι ένα και το αυτό και μιλούν με μια φωνή».
Ο Κινέζος υπουργός Εξωτερικών Γιανγκ Τζιετσί και ο αντιπρόεδρος του Μπουρούντι Ιβ Σαχινγκούρου (αριστερά) εγκαινιάζουν τις εργασίες για την κατασκευή ενός σχολείου κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του κου Γιανγκ στην Μπουζουμπούρα του Μπουρούντι. (Esdras Ndikumana/AFP μέσω Getty Images)
Ο κος βαν Στάντεν δήλωσε ότι η ιδρυτική αρχή του ΚΚ Κίνας είναι ο «απόλυτος κομματικός έλεγχος της κυβέρνησης».
«Η Κίνα δεν επιθυμεί καθόλου την πολυκομματική δημοκρατία στην Αφρική. Οι Κινέζοι θέλουν τη σταθερότητα που επιφέρει η συνεργασία με ένα μόνο κόμμα, για πάντα. Δεν τους αρέσει οτιδήποτε ανατρέπει το κλίμα. Το ΚΚΚ θέλει την απολυταρχία στην Αφρική. Θέλει de facto μονοκομματική διακυβέρνηση στην Αφρική, διότι αυτό το διευκολύνει να επιτύχει τους στόχους του στην Αφρική», τόνισε.
Ο κος Μαντάζα είπε: «Υπάρχει καλύτερος τρόπος για να αποκτήσουν πρόσβαση οι Κινέζοι στον τεράστιο ορυκτό πλούτο της Αφρικής από το να κυβερνούν τις αφρικανικές χώρες καθεστώτα που ταυτίζονται με το ΚΚΚ; Που είναι στενά συνδεδεμένα με το ΚΚΚ;»
Η σχολή στην Κιμπάχα δέχεται μόνο «ανερχόμενα, συνήθως νεαρά» μέλη των αφρικανικών κυβερνητικών κομμάτων, σύμφωνα με την κα Τσιγιορίγκα.
«Το γεγονός ότι οι πολιτικοί της αντιπολίτευσης δεν επιτρέπονται στις εγκαταστάσεις είναι χαρακτηριστικό για αυτό που συμβαίνει εδώ: Προετοιμασία των μελλοντικών πολιτικών ηγετών για να είναι σύμμαχοι του Πεκίνου και εχθροί της Δύσης», δηλώνει ο κος Μαντάζα.
Η κα Τσιγιορίγκα αρνείται ότι το ίδρυμα «διδάσκει αυριανούς δικτάτορες» και ότι είναι «φερέφωνο της κινεζικής προπαγάνδας».
Λέει: «Είναι αναμφισβήτητο ότι το μοντέλο ανάπτυξης της Κίνας είναι ένα επιτυχημένο μοντέλο τα τελευταία 20 και πλέον χρόνια. Δεν μαθαίνει μόνο η Αφρική από την Κίνα, αλλά όλος ο κόσμος. Η οικονομική επιτυχία της Κίνας οφείλεται στο γεγονός ότι είχε την ισχυρή ηγεσία του ΚΚΚ. Πρέπει να βαδίσουμε στα χνάρια τους.»
Ερωτηθείσα γιατί στη σχολή της εγγράφονται μόνο μέλη των κυβερνητικών ελίτ και αποκλείονται τα μέλη των κομμάτων της αντιπολίτευσης, η κα Τσιγιορίγκα υποστήριξε ότι τα κόμματα της αφρικανικής αντιπολίτευσης είναι «εναντίον» της Κίνας και «φιλοδυτικά».
«Γιατί να δεχτούμε αυτούς τους αντιδραστικούς στη σχολή μας;» ρωτά. «Απλώς θα προκαλέσουν προβλήματα.»
Στρατιώτες του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού της Κίνας (ΛΑΣ), οι οποίοι έχουν αναπτυχθεί για ειρηνευτικές αποστολές των Ηνωμένων Εθνών στην Αφρική, παρατάσσονται στη βάση τους στην επαρχία Χενάν της Κίνας, στις 15 Σεπτεμβρίου 2007. (Peter Parks/AFP μέσω Getty Images)
Ο κος Ναντούλυα δήλωσε ότι ο σκοπός της συνεργασίας του κινεζικού καθεστώτος με τα πρώην απελευθερωτικά κινήματα της Αφρικής «δεν ήταν ποτέ μυστικός».
«Μαζί με το ΚΚΚ, αυτά τα κυβερνητικά κόμματα αντιπροσωπεύουν ένα ενιαίο μέτωπο. Αυτό το ‘ενιαίο μέτωπο’ είναι μια στρατηγική του ΚΚΚ που συγκεντρώνει υποστήριξη σε όλο τον κόσμο για να προωθήσει τα συμφέροντα του ΚΚΚ και της Κίνας και να απομονώσει τους θεωρούμενους εχθρούς», λέει.
«Έτσι, αυτό που κάνει η Κίνα, αργά αλλά σταθερά στην ήπειρο με τις εκπαιδευτικές της εγκαταστάσεις, είναι να δημιουργήσει μια ‘σοδειά’ Αφρικανών που συμφωνούν με τον τρόπο πολιτικής διακυβέρνησης του ΚΚΚ. Αυτό με τη σειρά του θα ανοίξει ένα προσοδοφόρο μέτωπο για την Κίνα στην Αφρική του μέλλοντος.»
Ο κος Μαντάζα τόνισε ότι στην κούρσα για πρόσβαση στους πόρους της Αφρικής, οι οποίοι περιλαμβάνουν ορυκτά απαραίτητα για την κατασκευή των σύγχρονων ηλεκτρονικών συσκευών, των ηλεκτρικών οχημάτων και των οπλικών συστημάτων, η Κίνα κάνει «τα πάντα» για να κερδίσει τις καρδιές και τα μυαλά των νέων Αφρικανών.
«Η ιδέα είναι μακροπρόθεσμα ότι οι μορφωμένοι Αφρικανοί θα στραφούν προς την Κίνα και όχι προς την Ευρώπη και την Αμερική για ηγεσία, σχέδια για κοινωνική, οικονομική και πολιτική ανάπτυξη και πνευματικά κίνητρα», είπε.
Ο κος Μαντάζα πρόσθεσε ότι αυτή η προσέγγιση αποτελεί, από μόνη της, ένα αποικιακό μοντέλο.
«Η αποικιοκρατία δεν περιορίζεται στην κλοπή γης, χρυσού, διαμαντιών, άνθρακα κλπ. Είναι επίσης η συστηματική και συστημική κατήχηση των ιθαγενών, και ιδίως των ηγετών τους, προκειμένου οι αποικιοκράτες να επιτύχουν πολιτιστική κυριαρχία και εκμετάλλευση.»
Σήμερα, η σημαία του ΚΚΚ κυματίζει μαζί με τις σημαίες των πρώην απελευθερωτικών κινημάτων της Αφρικής στην είσοδο της σχολής στην Κιμπάχα.
«Αυτή η σημαία βρίσκεται εκεί για διάφορους λόγους», δήλωσε ο κος Μαντάζα. «Ένας από αυτούς είναι συμβολικός, καθώς συμβολίζει τη συνεργασία της Κίνας με την Αφρική. Αλλά οι Αφρικανοί θα πρέπει να θυμούνται ότι και οι πρώην αποικιοκράτες τους είχαν την τάση να φυτεύουν τις σημαίες τους σε όλη την ήπειρο και να κατασκευάζουν φανταχτερά κτίρια.»
Κινεζικές εταιρείες, όπως η μεταλλευτική εταιρεία La Sino-Congolaise Des Mines Societe Anonyme, επενδύουν σε μεγάλο βαθμό στην Αφρική. (Mercedes-Benz/Reuters)
Συχνά χρησιμοποιείται η γλυπτική για τη διατήρηση σπουδαίων μορφών και ιστοριών διαμέσου των αιώνων. Πιο δημοφιλή θέματά της έχουν υπάρξει οι μυθολογικές σκηνές και οι προσωπογραφίες πολιτικών ηγετών ή θρησκευτικών μορφών. Ωστόσο, δεν είναι όλα τα θέματα που νικούν τον χρόνο επιφανείς προσωπικότητες. Στην περίπτωση του Απακανθιζομένου – ή Σπινάριο – η μορφή που έχει διατηρηθεί, θαυμαστεί και αντιγραφεί πολλάκις από τα ελληνιστικά χρόνια μέχρι και τις μέρες μας είναι αυτή ενός μικρού αγοριού, το οποίο προσπαθεί να βγάλει ένα αγκάθι από το πόδι του.
Η μορφή του, καθιστή και σκυφτή πάνω από την πληγωμένη πατούσα του, βαθιά συγκεντρωμένη στην προσπάθειά της, έχει εμπνεύσει ανά τους αιώνες πολλούς καλλιτέχνες, γλύπτες και ζωγράφους, που επιχείρησαν να αναπαράγουν με ποικίλους τρόπους και υλικά όλες τις αποχρώσεις της κίνησης και των συναισθημάτων του παιδιού.
Ο παλαιότερος Απακανθιζόμενος
Σπινάριο ή Απακανθιζόμενος, 1ος ή 3ος αι. π.Χ. Χαλκός, 73 εκ. Μουσεία Καπιτωλίου, Ρώμη. (Attapola/Shutterstock)
Η πιο γνωστή εκδοχή του Απακανθιζομένου είναι το χάλκινο γλυπτό που βρίσκεται στα Μουσεία του Καπιτωλίου στη Ρώμη. Αυτό το αριστούργημα εικάζεται ότι είναι και το πρωτότυπο, αν και είναι αρκετά πιθανόν να υπάρχουν και προγενέστερα έργα που δεν έχουν διασωθεί ή ανακαλυφθεί. Αν και ορισμένοι μελετητές τοποθετούν τη δημιουργία του περί τον 3ο αιώνα π.Χ., το ίδρυμα που το φιλοξενεί ισχυρίζεται ότι είναι πιο σωστό να θεωρήσουμε τον 1ο αιώνα π.Χ. ως εποχή της δημιουργίας του.
Από εικαστική άποψη, συνδυάζει στοιχεία από αρκετές καλλιτεχνικές περιόδους, με το σώμα του να εμφανίζει ελληνιστικές επιδράσεις από τον 3ο αι. π.Χ. και το κεφάλι να θυμίζει περισσότερο την ελληνική κλασική τέχνη του 5ου αι. π.Χ. Το βλέμμα του αγοριού είναι προσηλωμένο στην πατούσα του, όπου έχει καρφωθεί ένα αγκάθι. Τα λεπτά χαρακτηριστικά του αντιπαραβάλλονται με λυρισμό στην ένταση των μυών του.
Στην αρχαιότητα, το γλυπτό αυτό ήταν ευρέως γνωστό και ενέπνευσε πολλά αντίγραφα, αλλά στους πιο σύγχρονους χρόνους παρατηρήθηκε για πρώτη φορά στα τέλη του 12ου αιώνα, όταν βρισκόταν έξω από το Παλάτι του Λατερανού στη Ρώμη. Το 1471, ο Πάπας Σίξτος Δ΄ δώρισε τον Spinario και άλλα χάλκινα γλυπτά στον λαό της Ρώμης. Τοποθετήθηκαν στον λόφο του Καπιτωλίου, βάζοντας τα θεμέλια για τα ομώνυμα μουσεία του. Το γλυπτό αυτό αποτέλεσε κομβικό έργο για την ανάπτυξη της ιταλικής Αναγέννησης και ήταν ένα από τα έργα που αντιγράφηκαν περισσότερο εκείνη την περίοδο.
Μοναδικά χαρακτηριστικά
Ο Απακανθιζόμενος των Μουσείων του Καπιτωλίου είναι ένα μοναδικό έργο από πολλές απόψεις. Αφ’ ενός, είναι σπάνιο για ένα χάλκινο άγαλμα μεγάλης κλίμακας από την αρχαιότητα να έχει επιβιώσει άθικτο μέχρι τις μέρες μας, αφ΄ ετέρου, σε αντίθεση με τα περισσότερα γλυπτά της ελληνιστικής και ρωμαϊκής εποχής που ανήκουν σε μια συγκεκριμένη ιστορία, δεν συνδέεται με μια δεδομένη αφήγηση.
Υπάρχουν διάφορες ερμηνείες σχετικά με τη στάση του αγοριού. Ορισμένες ιστορικές αναγνώσεις περιγράφουν τον Απακανθιζόμενο ως ένα πιστό βοσκόπουλο που, ενώ πηγαίνει να παραδώσει μια ανακοίνωση στη Ρωμαϊκή Σύγκλητο, αναγκάζεται να σταματήσει εξαιτίας ενός αγκαθιού που μπήκε στο πόδι του. Στα χρόνια της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, λεγόταν ότι απεικονίζει τον Ασκάνιους, έναν θρυλικό Τρώα πρίγκιπα που θεωρείτο πρόγονος του Ιουλίου Καίσαρα. Σήμερα, ορισμένοι ειδικοί πιστεύουν ότι απεικονίζει απλώς ένα αγόρι που αφαιρεί ένα αγκάθι που σφηνώθηκε στο πόδι του όταν πατούσε σταφύλια την περίοδο του τρύγου.
Ρωμαϊκό αντίγραφο από μάρμαρο, 1ος αιώνα μ.Χ. Βρετανικό Μουσείο. (Public Domain)
Ένα εξαίρετο αρχαίο αντίγραφο από μάρμαρο βρίσκεται στο Βρετανικό Μουσείο. Αυτή η ρωμαϊκή εκδοχή χρονολογείται από τον πρώτο αιώνα μ.Χ. και δείχνει το αγόρι καθισμένο σε έναν βράχο, ολότελα αφοσιωμένο σε αυτό που προσπαθεί να κάνει. Η απόλυτη συγκέντρωσή του αναγκάζει τον θεατή να τον κοιτάξει με ανάλογη προσήλωση. Λέγεται ότι αυτό το κομμάτι έχει βρεθεί σε ανασκαφή στον Εσκουιλίνο λόφο, έναν από τους επτά λόφους της Ρώμης. Κάποια στιγμή, είτε από τον αρχικό καλλιτέχνη είτε από άλλο χέρι αργότερα, το μάρμαρο τρυπήθηκε ώστε να περάσει σωλήνας για σιντριβάνι, μετατρέποντας το γλυπτό σε διακοσμητικό στοιχείο κήπου. Πράγματι, ένας βουκολικός κήπος είναι ένα ιδανικό περιβάλλον για τον Απακανθιζόμενο, καθώς η εικόνα του λεπτοκαμωμένου αγοριού παραπέμπει έντονα σε ένα όμορφο εξοχικό τοπίο.
Ο Απακανθιζόμενος του Antico
Πιερ Τζάκοπο Αλάρι Μπονακόλσι (Antico), «Spinario» (Αγόρι που τραβάει ένα αγκάθι από το πόδι του), περ. 1501. Χαλκός, με επιχρύχωση στα μαλλιά και επαργύρωση στα μάτια, 20 εκ. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη. (Public Domain)
Στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης βρίσκεται μια αναγεννησιακή εκδοχή του Απακανθιζομένου, η οποία είναι ένας μικρός θησαυρός.
Δημιουργήθηκε από τον γλύπτη-χρυσοχόο Πιερ Τζάκοπο Αλάρι Μπονακόλσι (Pier Jacopo Alari Bonacolsi, περ.1460-1528), γνωστό και ως Antico, και θεωρείται το καλύτερο σωζόμενο δείγμα των πολλών παραλλαγών του έργου.
Είναι πιθανόν να κατασκευάστηκε για την επιφανή προστάτιδα των τεχνών Ιζαμπέλα ντ’ Έστε, η οποία με τον γάμο της έγινε μέλος της οικογένειας Γκονζάγκα, που κυβερνούσε τότε τη Μάντοβα. Ο Antico ήταν ο γλύπτης της αυλής τους. Ο καλλιτέχνης ήταν διάσημος για τις παραλλαγές των μεγάλων αρχαίων αγαλμάτων σε πολύτιμα χάλκινα αγαλματίδια.
Ο «Spinario» (Αγόρι που τραβάει ένα αγκάθι από το πόδι του) του Μητροπολιτικού Μουσείου έχει ως πρότυπο το έργο του Καπιτωλίου, αλλά διαθέτει πιο λεπτές αποχρώσεις. Πρόκειται για ένα όμορφο και εξιδανικευμένο έργο, ζωντανό και αληθοφανές.
Ο Antico δείχνει το αγόρι να τραβάει ένα αγκάθι από τη φτέρνα του, αντί από το μπροστινό μέρος της πατούσας του. Το ανασηκωμένο πόδι έχει καμπυλωμένα δάχτυλα που δείχνουν να αναμένουν τον σωματικό πόνο, ενώ το άλλο πόδι ισορροπεί στο έδαφος, αγγίζοντάς το ελάχιστα. Το λείο σώμα του, το οποίο δεν είναι γωνιώδες όπως στο γλυπτό του Καπιτωλίου, έρχεται σε αντίθεση με τον τραχύ κορμό δέντρου που χρησιμοποιεί το αγόρι ως κάθισμα. Τα σγουρά μαλλιά του παιδιού είναι επιχρυσωμένα και τα μάτια του επάργυρα.
Πιερ Τζάκοπο Αλάρι Μπονακόλσι (Antico), «Spinario» (Αγόρι που τραβάει ένα αγκάθι από το πόδι του), περ. 1501. Χαλκός, με επιχρύχωση στα μαλλιά και επαργύρωση στα μάτια, 20 εκ. Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, Νέα Υόρκη. (Public Domain)
Στον κατάλογο «Italian Renaissance and Baroque Bronzes in the Metropolitan Museum of Art», η επιμελήτρια Ντενίζ Άλλεν γράφει:
«Η καμπύλη της πλάτης του αγοριού επαναλαμβάνεται στο βαθύ τόξο της σπονδυλικής στήλης και αντανακλάται στις κυματοειδείς προεξοχές της βραχώδους βάσης στην οποία κάθεται το παιδί. Η εξαίσια συγχορδία μεταξύ γραμμής και μορφής κλείνει με τη χαριτωμένη ενορχήστρωση της χειρονομίας, του βλέμματος και της στάσης που επικεντρώνεται στα δάχτυλα του αγοριού, καθώς αυτά αιωρούνται προσεκτικά πάνω από την αιχμή του αγκαθιού που είναι μπηγμένο στη φτέρνα του.»
Το έργο αυτό σχεδιάστηκε για να φαίνεται από κάτω, οπότε θα τοποθετούνταν σε ράφι πάνω από το επίπεδο των ματιών. Λόγω του μικρού του μεγέθους, προοριζόταν επίσης να κρατιέται στο χέρι για προσεκτικότερη ενατένιση.
Ο Απακανθιζόμενος συνέχισε να ασκεί ισχυρή επιρροή στις τέχνες καθ’ όλη τη διάρκεια του 17ου και του 18ου αιώνα. Οι επισκέπτες της Ρώμης απέτιαν φόρο τιμής στο χάλκινο γλυπτό του Καπιτωλίου στο πλαίσιο του Grand Tour. Αντίγραφα συνέχισαν να κυκλοφορούν ευρέως, ενώ η μορφή του σκυφτού αγοριού βρήκε άρχισε να εμφανίζεται και σε σχέδια και πίνακες ζωγραφικής.
Pieter Claesz, «Νεκρή φύση vanitas με τον Απακανθιζόμενο», 1628. Λάδι σε πάνελ, 70 x 80 εκ. Rijksmuseum, Άμστερνταμ. (Public Domain)
Παράδειγμα αποτελεί ο πίνακας του Pieter Claesz «Νεκρή φύση vanitas με τον Απακανθιζόμενο» (περ. 1596/97–1660), μία περίπλοκη ελαιογραφία που βρίσκεται στο Rijksmuseum, στο Άμστερνταμ. Αυτό το έργο αποτελεί μία σύνθεση ποικίλων αντικειμένων, τα οποία ο καλλιτέχνης έχει αποδώσει με μεγάλη φροντίδα και τα οποία όλα παραπέμπουν στις τέχνες και τις επιστήμες. Πάνω από ένα σύνολο που αποτελείται από μία πανοπλία, μουσικά όργανα, ένα τετράδιο σχεδίου, συγγράμματα και εργαλεία ζωγραφικής μεταξύ άλλων, δεσπόζει η λευκή φιγούρα ενός εκμαγείου του Απακανθιζομένου.
Σύμφωνα με τον πρώην επιμελητή του Rijksmuseum Γιαν Πιετ Φίλντ Κοκ, «συχνά οι ζωγράφοι του βορρά του 16ου και του 17ου αιώνα χρησιμοποιούσαν παρόμοια εκμαγεία και αντίγραφα ως μοντέλα για τους πίνακές τους, τα οποία πρέπει να θεωρούσαν ιδανικά δείγματα κλασικής τέχνης».
Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς, μελέτες από το γλυπτό του Καπιτωλίου (περ. 1601-1601). Βρετανικό Μουσείο, Λονδίνο. (Public Domain)
Στα χρόνια της δόξας του, ο Ναπολέων θέλησε να κάνει δικό του τον γνήσιο Απακανθιζόμενο. Έτσι, το 1798, το γλυπτό του Καπιτωλίου παρέλασε στους δρόμους του Παρισιού μαζί με άλλα αριστουργήματα τέχνης που λεηλατήθηκαν από τον Βοναπάρτη. Μετά την ήττα του αυτοκράτορα, ο Απακανθιζόμενος επέστρεψε στη Ρώμη, όπου και παραμένει μέχρι σήμερα.
