ΚΙΝΑ

Το παγκόσμιο επενδυτικό πρόγραμμα υποδομών της Κίνας, ύψους 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων, μόλις έκλεισε τα 10 του χρόνια και αρχίζει να χάνει τη λάμψη του.

Η πρωτοβουλία «Μία ζώνη, ένας δρόμος» (Belt & Road Initiative / BRI), που διαφημίζεται ως πλατφόρμα για την Κίνα για την οικοδόμηση εμπορικών και επενδυτικών δεσμών στις αναπτυσσόμενες χώρες, έχει εξελιχθεί πολύ την τελευταία δεκαετία.

Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, η επιφυλακτικότητα των χωρών  έχει αυξηθεί και το πρόγραμμα έχει προκαλέσει επικρίσεις για ζητήματα που κυμαίνονται από το να φορτώνουν στους εταίρους μη βιώσιμο χρέος μέχρι να τροφοδοτούν τη διαφθορά και τις εργασιακές καταχρήσεις.

Η Ιταλία αποσύρθηκε επίσημα από την πρωτοβουλία τον Δεκέμβριο του 2023, σημειώνοντας πλήγμα στους στόχους του κινεζικού καθεστώτος να επεκτείνει την πρωτοβουλία πέρα από τα κράτη χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος. Η Ιταλία είναι η μόνη χώρα της G7 που είχε ενταχθεί στην BRI.

Οι Φιλιππίνες εγκατέλειψαν ένα μήνα νωρίτερα και δήλωσαν ότι θα αναζητήσουν εναλλακτική χρηματοδότηση για τα 5 δισεκατομμύρια δολάρια που είχε υποσχεθεί η Κίνα για τρεις σιδηροδρομικές γραμμές. Ο υπουργός Μεταφορών της χώρας δήλωσε ότι η απόφαση ελήφθη αφού το Πεκίνο δεν ανταποκρίθηκε στα αιτήματα χρηματοδότησης.

Εν τω μεταξύ, το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) έχει γίνει πιο σαφές σχετικά με τα σχέδιά του να αναδιαμορφώσει τον κόσμο. Τον περασμένο μήνα, το ΚΚΚ υπογράμμισε τον «ηγετικό ρόλο» της BRI στην «επιτάχυνση της μεταρρύθμισης του παγκόσμιου συστήματος διακυβέρνησης».

Οι ειδικοί έχουν πει ότι η εμπορική συνιστώσα της BRI δεν ήταν ποτέ το επίκεντρο. Από τον σχεδιασμό του, το πλαίσιο χρησιμοποιεί επενδύσεις σε υποδομές για να εξαγοράσει τις πολιτικές αποφάσεις άλλων χωρών και η οικονομική ανάπτυξη έχει χρησιμεύσει ως κάλυψη στο Πεκίνο για την προώθηση των παγκόσμιων στρατιωτικών φιλοδοξιών του.

Ο Γιάο-Γιουάν Γιε, καθηγητής διεθνών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σεντ Τόμας στο Χιούστον, δήλωσε στους Epoch Times ότι ο αρχικός σκοπός της BRI ήταν να εξαχθεί η πλεονάζουσα βιομηχανική ικανότητα της Κίνας.

«Η Κίνα το είχε σκεφτεί αυτό εδώ και πολύ καιρό: Για να έχει την ευκαιρία να χωρίσει τους δρόμους της με τον καπιταλιστικό ή τον δημοκρατικό κόσμο, η Κίνα πρέπει να ενισχύσει την αγορά της», είπε.

 

Κατά την τελευταία δεκαετία, η Κίνα έφερε περισσότερες από 150 χώρες κάτω από την ομπρέλα της BRI – την πλειονότητα των 193 κρατών μελών των Ηνωμένων Εθνών, συμπεριλαμβανομένων των χωρών που έχουν ταξινομηθεί από τον ΟΗΕ ως χώρες χαμηλού εισοδήματος. Επί του παρόντος, οι Ηνωμένες Πολιτείες, ο Καναδάς, το μεγαλύτερο μέρος της Δυτικής Ευρώπης και ένα μέρος της Νότιας Αμερικής εξακολουθούν να απέχουν.

Ο κ. Γιε περιέγραψε τις επενδύσεις του ΚΚΚ ως «ληστρικές», επειδή τα έργα υποδομής έπρεπε να ανατίθενται σε κινεζικές εταιρείες. Ως εκ τούτου, οι κινεζικές τράπεζες πολιτικής δανείζουν χρήματα στη χώρα υποδοχής, η οποία στη συνέχεια πληρώνει τους Κινέζους εργολάβους. «Τα χρήματα επιστρέφουν στην Κίνα χωρίς να παρέχουν μεγάλη βοήθεια στις τοπικές οικονομίες», είπε.

Ο κ. Γιε είπε ότι αναμένει ότι, καθώς περισσότερες χώρες υποδοχής θα συνειδητοποιούν τη φύση της BRI, αν δεν κολλήσουν με βαρύ χρέος που δεν μπορούν να αποπληρώσουν, θα αρχίσουν να αποσύρονται, όπως η Ιταλία και οι Φιλιππίνες.

Η Ιταλία την «κοπανάει»

Η Ιταλία επικαλέστηκε την έλλειψη αποτελεσμάτων για να αποσυρθεί από την BRI. Η χώρα προσχώρησε στην BRI τον Μάρτιο του 2019, ελπίζοντας να εξισορροπήσει το εμπόριό της με την Κίνα.

Ως συμφωνία-πλαίσιο, ένα μνημόνιο κατανόησης BRI (MOU) δεν αποφέρει απαραίτητα συγκεκριμένα οφέλη σε μια χώρα υποδοχής, εάν δεν ακολουθήσουν συγκεκριμένες συμβάσεις έργων.

Αυτή ήταν η κατάσταση στην Ιταλία.

Αντί να εξισορροπήσει το εμπόριό της, το εμπορικό έλλειμμα της Ιταλίας διπλασιάστηκε μεταξύ 2019 και 2022 – οι εξαγωγές της προς την Κίνα αυξήθηκαν ελαφρώς, από 14 δισ. δολάρια σε 18 δισ. δολάρια, ενώ οι εισαγωγές διογκώθηκαν από 34 δισ. δολάρια σε 62 δισ. δολάρια.

Ο κ. Γιε σημείωσε ότι η απόσυρση της Ιταλίας μπορεί να πυροδοτήσει ένα «φαινόμενο χιονοστιβάδας», ξεκινώντας από χώρες της νότιας και ανατολικής Ευρώπης.

Είπε ότι το ΚΚΚ δεν είναι πρόθυμο να δανείσει περισσότερα χρήματα σε χώρες με χαμηλό εισόδημα που αγωνίζονται να αποπληρώσουν το χρέος που έχουν ήδη αναλάβει μέσω των έργων BRI. Το χρέος προς την Κίνα έχει εκτοξευθεί σε πολλές χώρες- στην Καμπότζη και το Λάος, τα χρέη της BRI αποτελούν το ένα πέμπτο του ΑΕΠ τους.

Ο κ. Γιε ανέφερε ότι το ΚΚΚ μπορεί να επικεντρωθεί στις υπόλοιπες χώρες της κεντρικής Ασίας, της Μέσης Ανατολής, της Βόρειας Αφρικής και της Καραϊβικής, οι οποίες χρειάζονται μετρητά και δεν είναι ευθυγραμμισμένες με τις αξίες των ΗΠΑ.

Είπε ότι η BRI έχει γίνει ένα εργαλείο δημοσίων σχέσεων για το ΚΚΚ για να κερδίσει ψήφους στα Ηνωμένα Έθνη.

Η Κίνα είναι σήμερα μόνιμο μέλος του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ και κατέχει κορυφαίες ηγετικές θέσεις σε άλλους οργανισμούς του ΟΗΕ για το διεθνές εμπόριο, την πνευματική ιδιοκτησία, τη ναυτιλία, τα τρόφιμα και τη δικαιοσύνη.

«Ένας από τους σημαντικότερους στόχους του “Μία ζώνη, ένας δρόμος” είναι πολιτικός: να σωπάσει η κριτική προς το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας», δήλωσε ο Λι Σαομίν, καθηγητής διεθνών επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο Old Dominion της Βιρτζίνια, στο NTD, αδελφό μέσο ενημέρωσης των Epoch Times.

«Φυσικά, το ΚΚΚ θα καλωσόριζε επίσης τα όποια οικονομικά οφέλη», δήλωσε ο κ. Λι, γιος ενός διάσημου θεωρητικού της μεταρρύθμισης του ΚΚΚ υπό τον πρώην ηγέτη Χου Γιαομπάνγκ.

Κατά την άποψη του καθηγητή, η BRI σχεδιάστηκε για να ανταποκριθεί στην ανάγκη του ΚΚΚ να κάνει επιχειρηματικές συναλλαγές με τον υπόλοιπο κόσμο, εμποδίζοντας παράλληλα οποιαδήποτε εξωτερική πολιτική επιρροή – αν το ΚΚΚ μπορούσε να επηρεάσει πολιτικά άλλες χώρες για να φιμώσει την κριτική τους, τότε οι Κινέζοι δεν θα είχαν κανένα λόγο να αποδοκιμάσουν το Κόμμα.

 

Στρατιωτικές φιλοδοξίες

Η BRI αρχικά τοποθετήθηκε ως πρόγραμμα οικονομικής ανάπτυξης.

Ξεκίνησε τον Σεπτέμβριο του 2013 ως «Οικονομική Ζώνη του Δρόμου του Μεταξιού», την οποία παρουσίασε ο γενικός γραμματέας του ΚΚΚ Σι Τζινπίνγκ σε ένα πανεπιστήμιο στο Καζακστάν. Η εστίαση ήταν στην κατασκευή δρόμων και στη διευκόλυνση του εμπορίου.

Ένα μήνα αργότερα, ο Σι εισηγήθηκε τον «Θαλάσσιο Δρόμο του Μεταξιού του 21ου αιώνα» κατά τη διάρκεια ομιλίας του στο νομοθετικό σώμα της Ινδονησίας. Εκείνη την εποχή, εξακολουθούσε να αφορά κυρίως τη θαλάσσια συνεργασία με τα κράτη μέλη της Ένωσης Κρατών Νοτιοανατολικής Ασίας (ASEAN).

Δέκα χρόνια αργότερα, το ΚΚΚ έχει μεταμορφώσει την BRI σε έναν κολοσσό της εξωτερικής πολιτικής της νέας παγκόσμιας τάξης – μια ομπρέλα πολλών πρωτοβουλιών του ΚΚΚ, συμπεριλαμβανομένου του παγκόσμιου σχεδίου διακυβέρνησης της τεχνητής νοημοσύνης, της αναπτυξιακής πρωτοβουλίας, της πρωτοβουλίας για την ασφάλεια και της παγκόσμιας πρωτοβουλίας για τον πολιτισμό. Το πεδίο εφαρμογής έχει επίσης επεκταθεί στην υγειονομική περίθαλψη, τις ψηφιακές υποδομές και την πράσινη ενέργεια.

Η αναπτυξιακή συνιστώσα είναι απλώς ένα κάλυμμα για τις στρατιωτικές φιλοδοξίες, μια στρατηγική εστίαση εκ του σχεδιασμού, σύμφωνα με τον Λιάνγκ-τσιχ Έβανς Τσεν, ερευνητή στο επίσημο Ινστιτούτο Έρευνας για την Εθνική Ασφάλεια και την Άμυνα της Ταϊβάν.

Το ΚΚΚ δεν αναφέρει τη στρατιωτική πλευρά της BRI επειδή δεν θέλει να σημάνει συναγερμός στη διεθνή κοινότητα, δήλωσε ο κ. Τσεν στους Epoch Times.

Είπε ότι οι επενδύσεις σε υποδομές της BRI κάλυψαν το αυξημένο αποτύπωμα του Πεκίνου σε ξένα λιμάνια για τη διπλή πολιτική και στρατιωτική χρήση του.

Ταυτόχρονα, ο Ναυτικός κλάδος του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού (PLA) έχει αυξηθεί σημαντικά. Το 2015, το μέγεθος του στόλου του ξεπέρασε εκείνο των Ηνωμένων Πολιτειών, και καθώς το ναυτικό του ενισχύθηκε, οι στρατιωτικές κινήσεις του ΚΚΚ έγιναν πιο δημόσιες.

Το 2016, η Κίνα ξεκίνησε την κατασκευή της Ειδικής Οικονομικής Ζώνης του Γκουαντάρ, έκτασης 2.000 στρεμμάτων, δίπλα στο λιμάνι του Γκουαντάρ στο Πακιστάν, στο τέλος του Οικονομικού Διαδρόμου Κίνας-Πακιστάν ύψους 62 δισεκατομμυρίων δολαρίων.

Τον Δεκέμβριο του 2018, οι New York Times αποκάλυψαν ότι το πρόγραμμα BRI της Κίνας στο Πακιστάν περιελάμβανε στρατιωτικά έργα, όπως η εμβάθυνση της συνεργασίας στο διάστημα.

Τον Δεκέμβριο του 2022, το περιοδικό Maritime Executive ανέφερε ότι «το ένα τρίτο των λιμανιών στα οποία η Κίνα πραγματοποίησε οικονομικές επενδύσεις φιλοξένησε και επίσης εφοδίασε στρατιωτικά σκάφη του Ναυτικού του Λαϊκού Απελευθερωτικού Στρατού».

Το λιμάνι Γκουαντάρ του Πακιστάν είναι ένα από τα οκτώ λιμάνια BRI που χαρακτηρίζονται ως υποψήφια για μελλοντική ναυτική βάση του κινεζικού στρατού σε μια έκθεση του Ιουλίου 2023 από την AidData, ένα ερευνητικό εργαστήριο του Κολλεγίου William and Mary στη Βιρτζίνια.

Ο Μάικ Σουν, επιχειρηματίας με έδρα τις ΗΠΑ και δεκαετή εμπειρία στην παροχή συμβουλών σε ξένους επενδυτές και εμπόρους που δραστηριοποιούνται στην Κίνα, δήλωσε ότι πιστεύει επίσης ότι οι στρατιωτικές εκτιμήσεις αποτελούν μέρος του σχεδιασμού της BRI. Χρησιμοποίησε ψευδώνυμο για να αποφύγει αντίποινα από το κινεζικό καθεστώς.

Ο κ. Σουν είπε ότι, μαζί με τα έργα υποδομής και ενέργειας, το Πεκίνο πιέζει για τον τελικό του στόχο μιας «παγκόσμιας κοινότητας κοινού μέλλοντος» ή του κομμουνισμού υπό το ΚΚΚ.

«Το ΚΚΚ σκοπεύει να κρατάει χρήματα στο ένα χέρι και όπλα στο άλλο. Παρόλο που η στρατιωτική της δύναμη δεν έχει φτάσει σε αυτό το σημείο, αυτό είναι το επόμενο βήμα της», δήλωσε στους Epoch Times.

«Νομίζω ότι η δυναμική προώθηση των αξιών και της κοσμοθεωρίας της για την καταπολέμηση της Δύσης είναι η πιο σημαντική ιδέα στο πλαίσιο της BRI του Σι Τζινπίνγκ. Φυσικά, το ΚΚΚ δεν θα το δηλώσει αυτό ξεκάθαρα.»

Πριν από τρία χρόνια, ο Γουάνγκ Ζονγκγουέι δεν φανταζόταν ποτέ ότι θα αψηφούσε το κινεζικό καθεστώς. Σε ηλικία μόλις 30 ετών, ήταν απασχολημένος με τη διεύθυνση μιας επιχείρησης εξαγωγής ενδυμάτων στην πόλη Γουενζού της Κίνας, με δεκάδες υπαλλήλους υπό την εποπτεία του.

Όταν ο αδελφός του τον καλούσε επανειλημμένα από την Καλιφόρνια, προειδοποιώντας τον για μια αναδυόμενη επιδημία στη Γουχάν της επαρχίας Χουμπέι, ο κ. Γουάνγκ το απέρριπτε κατηγορηματικά. Είπε στον αδελφό του ότι πίστευε στο Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας (ΚΚΚ) και ότι οι ηγέτες της Κίνας δεν θα συγκάλυπταν ποτέ έναν τέτοιου είδους παγκόσμιο κίνδυνο.

Τα μάτια του κ. Γουάνγκ άνοιξαν αρκετά σύντομα. Τα λοκντάουν μετέτρεψαν την πόλη του σε «φυλακή» και άρχισε να καταλαβαίνει τι ήταν διατεθειμένο να κάνει το Κόμμα για χάρη της εξουσίας.

Αν το καθεστώς μπορούσε να λέει ψέματα για θέματα ζωής και θανάτου, αναρωτήθηκε, τι θα γινόταν με αυτόν αν πέθαινε από τον COVID-19;

«Είσαι τόσο ασήμαντος που ακόμη και αν πεθάνεις, κανείς δεν θα το μάθει», δήλωσε ο κ. Γουάνγκ στους Epoch Times.

Αν ο COVID-19 αποτέλεσε σημείο καμπής για ανθρώπους όπως ο κ. Γουάνγκ, το περασμένο έτος απλώς αύξησε τη δυσμένεια του καθεστώτος.

Τρία χρόνια αδιάκοπων λοκντάουν έκλεισαν εκατοντάδες χιλιάδες ιδιωτικές επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένης της επιχείρησης του κ. Γουάνγκ, και αποδεκάτισαν έναν τομέα που απασχολεί περίπου το 80% του κινεζικού εργατικού δυναμικού, σε μια εποχή που οι νέοι και οι μορφωμένοι αγωνίζονται να βρουν δουλειά.

 

Οποιαδήποτε όνειρα για μείωση της οδύνης το 2023 σχεδόν εξανεμίστηκαν. Παρά τις επανειλημμένες πιέσεις των Κινέζων φορέων χάραξης πολιτικής για την επέκταση της χρηματοδοτικής στήριξης των μικρών επιχειρήσεων, την αναζωογόνηση του τουρισμού και την ενίσχυση των εγχώριων δαπανών, η απεγνωσμένα προσδοκώμενη οικονομική ανάκαμψη δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα.

Οι ταμειακά ταλαιπωρημένες κυβερνήσεις έχουν περικόψει τους μισθούς των εργαζομένων και έχουν καθυστερήσει τα μπόνους τους. Ένα δημόσιο νοσοκομείο στην επαρχία Γκανσού έχει καθυστερήσει 15 μήνες να πληρώσει τους μισθούς του.

Η κατακόρυφη πτώση της ζήτησης ανάγκασε έναν προμηθευτή ιατρικού εξοπλισμού στο κινεζικό βιομηχανικό κέντρο της Σενζέν να θέσει τους υπαλλήλους του σε 10μηνη άδεια άνευ αποδοχών. Αρκετοί άλλοι κατασκευαστές, σε βιομηχανίες από γυαλί έως αλουμίνιο, κατέφυγαν στα ίδια μέτρα στην κοντινή επαρχία Γκουανγκντόνγκ.

Η Bestore, μια δημοφιλής κινεζική μάρκα σνακ, μείωσε τις τιμές σε περίπου 300 προϊόντα κατά 45% εν μέσω του πρώτου έτους πτώσης των πωλήσεών της εδώ και 17 χρόνια. Δεδομένου του τρόπου με τον οποίο οι καταναλωτές έχουν σφίξει τα πορτοφόλια τους, οποιαδήποτε άλλη επιλογή θα ήταν «αδιέξοδο», έγραψε ο ιδρυτής της εταιρείας Γιανγκ Γινφέν σε εσωτερικό σημείωμα.

Η απαισιοδοξία διαχέεται σε όλες τις γωνιές της κινεζικής κοινωνίας. Η υπερχρεωμένη αγορά ακινήτων είναι γεμάτη από απογοητευμένους ιδιοκτήτες ημιτελών ακινήτων που έχουν αφήσει πίσω τους οι χρεοκοπημένοι κατασκευαστές. Σε ορισμένες πόλεις, οι τιμές των κατοικιών έχουν πέσει τόσο απότομα που οι ιδιοκτήτες ακινήτων προσφέρουν δωρεάν τα πρόσφατα επιπλωμένα σπίτια τους μόνο και μόνο για να απαλλαγούν από τις μηνιαίες πληρωμές των υποθηκών.

Το χρέος έχει μετατραπεί σε ένα εξόφθαλμο ζήτημα. Οι καθυστερημένες πληρωμές δανείων ή ενυπόθηκων δανείων έχουν βάλει περίπου 8,6 εκατομμύρια Κινέζους σε δικαστική μαύρη λίστα, αριθμός που έχει αυξηθεί κατά 50% από τις αρχές του 2020.

Τροφοδοτώντας περαιτέρω τις παγκόσμιες ανησυχίες για την παραπαίουσα οικονομία της Κίνας, ο οίκος Moody’s υποβάθμισε τον Δεκέμβριο την πιστοληπτική ικανότητα της κυβέρνησης της χώρας σε αρνητική από σταθερή, υπονομεύοντας την επιμονή του Πεκίνου ότι η οικονομία του είναι ανθεκτική και πάει καλά.

Αποφασισμένη να εξαλείψει τις αντίθετες φωνές, τουλάχιστον στην εγχώρια σφαίρα, η κορυφαία υπηρεσία πληροφοριών της Κίνας ανέδειξε στα μέσα Δεκεμβρίου τα αφηγήματα σχετικά με την οικονομία σε ζήτημα εθνικής ασφάλειας. Οι ηγέτες άφησαν να εννοηθεί ότι όποιος κακολογεί την οικονομία -στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και αλλού- θα μπορούσε να θεωρηθεί ποινικά υπεύθυνος.

«Αυτό δείχνει πόσο κακή είναι η κινεζική οικονομία», δήλωσε στους Epoch Times ο πρώην δικηγόρος του Πεκίνου Λάι Τζιανπίνγκ. «Οι αρχές έχουν ξεμείνει τόσο πολύ από επιλογές για την αναζωογόνηση της οικονομίας που χρησιμοποιούν αυτή την άκρως ανόητη τακτική».

 

Ένα έθνος στο χείλος του γκρεμού

Η απόκρυψη των τρωτών σημείων αποτελεί συνήθη πρακτική για το καθεστώς, αλλά διακυβεύεται κάτι περισσότερο από τη χρηματική ισχύ. Ενώ ο κινεζικός πληθυσμός ήταν πρόθυμος να ανεχτεί τις καταχρήσεις όσο το βιοτικό του επίπεδο βελτιωνόταν, αυτό δεν συμβαίνει πλέον, σύμφωνα με τον Πιέρο Τότσι, διευθυντή προσωπικού της διακομματικής Επιτροπής του Κογκρέσου για την Κίνα.

«Οι άνθρωποι δεν είναι ρομπότ. Και αυτό που λένε είναι ότι δεν έχουμε πια ελπίδα και εμπιστοσύνη στο μέλλον υπό το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κίνας», δήλωσε στους Epoch Times. «Αυτό, νομίζω, δημιουργεί μια ευκαιρία για αλλαγή».

Ενώ το Πεκίνο συνεχίζει την εκστρατεία του για τον έλεγχο του αφηγήματος, η πίστη στον ηγέτη του κόμματος Σι Τζινπίνγκ και στο κομμουνιστικό σύστημα φθίνει.

«Δεν νομίζω ότι οι άνθρωποι θα θέλουν να τον ακολουθήσουν σε μια άβυσσο», δήλωσε ο κ. Τότσι.

Ένα υψηλόβαθμο στέλεχος των κινεζικών μέσων ενημέρωσης, το όνομα του οποίου δεν έχει αποκαλυφθεί για λόγους ασφαλείας, δήλωσε στους Epoch Times ότι έχει μιλήσει με πολλούς υψηλόβαθμους αξιωματούχους που έχουν σοβαρές αμφιβολίες για την τρέχουσα κατάσταση της Κίνας.

Οι κορυφαίοι αξιωματούχοι χρησιμοποιούν την ιδιότητά τους για να μεταφέρουν τα παιδιά τους και τα περιουσιακά τους στοιχεία στο εξωτερικό, ενώ οι κατώτεροι «βολοδέρνουν παθητικά», είπε.

Ακόμα και οι πιο εύποροι άνθρωποι στην Κίνα αγωνίζονταν για φαγητό ή ιατρική βοήθεια κατά τη διάρκεια των τριών τελευταίων ετών της εικονικής φυλάκισης. Πολλοί είναι τόσο ανυπόμονοι για μια διέξοδο που κάποιοι φέρονται να έχουν εμπιστευτεί τις οικονομίες της ζωής τους σε εντελώς αγνώστους για να βγάλουν κρυφά μετρητά από τη χώρα.

Σύμφωνα με τους αριθμούς, η Κίνα κατέχει την υψηλότερη θέση στον κόσμο όσον αφορά τις αναχωρήσεις εκατομμυριούχων: 13.500 πάμπλουτοι εκτιμάται ότι έφυγαν το 2023.

Δεκάδες χιλιάδες άλλοι Κινέζοι εγκαταλείπουν επίσης τη χώρα- με δεκαπλασιασμό όσων εμφανίζονται στα σύνορα ΗΠΑ-Μεξικού. Πρόσφατα, σε μία μόνο ημέρα, οι Κινέζοι χρήστες των μέσων κοινωνικής δικτύωσης αναζήτησαν 510 εκατομμύρια φορές τρόπους μετανάστευσης από την Κίνα, ένα ρεκόρ που προφανώς ενόχλησε τόσο πολύ τις αρχές ώστε η εφαρμογή WeChat διέγραψε γρήγορα τη λέξη-κλειδί από το ιστορικό κατάταξής της.

Μια μεταστροφή του κλίματος μεταξύ των ανώτατων κλιμακίων της Κίνας θα είναι ιδιαίτερα ανησυχητική για το καθεστώς, καθώς το μάντρα του Κόμματος ήταν να υιοθετήσει τις ελίτ και να τις κρατήσει στο πλευρό του, ακόμη και αν η υπόλοιπη χώρα πρέπει να υποφέρει, σύμφωνα με τον Τζον Λι, ανώτερο συνεργάτη του Ινστιτούτου Χάντσον, ο οποίος στο παρελθόν συμβούλευε την αυστραλιανή κυβέρνηση σε θέματα Ινδο-Ειρηνικού.

«Αυτό είναι ένα μάθημα που πήραμε από τη Σοβιετική Ένωση, ότι αν χάσεις την υποστήριξη των ελίτ, τότε αυτό είναι το πρώτο βήμα προς την ανατροπή», δήλωσε στους Epoch Times.

Κύριος παράγοντας της δυσαρέσκειας τους είναι η συρρικνούμενη οικονομική πίτα. Υπονοώντας τις οικονομικές πιέσεις της χώρας, ο επικεφαλής του κόμματος Σι έδωσε δύο φορές τους τελευταίους δύο μήνες εντολή στους κυβερνητικούς οργανισμούς να «συνηθίσουν στην πρακτική μιας αυστηρής οικονομίας».

Ακόμη και με την αδιαφάνεια του κομματικού μηχανισμού, είναι σαφές ότι το καθεστώς αισθάνεται ανασφαλές. Τους τελευταίους μήνες, ο Σι ξεπέρασε κάθε προηγούμενο απολύοντας όσους είχε επιλέξει ο ίδιος για να ηγηθούν τόσο του υπουργείου Άμυνας όσο και του υπουργείου Εξωτερικών. Αντικατέστησε τους επικεφαλής του πυρηνικού οπλοστασίου του καθεστώτος με εξωτερικούς συνεργάτες, και σε έναν ανασχηματισμό στο τέλος του έτους, έδιωξε εννέα στρατηγούς από το κοινοβούλιο.

Όποια εγκλήματα και αν χρεωθούν στη συνέχεια στους εκδιωχθέντες αξιωματούχους δεν είναι ολόκληρη η ιστορία, σύμφωνα με τον Γιουάν Χονγκμπίνγκ, έναν Κινέζο αντιφρονούντα και πρώην νομικό που έχει πρόσβαση στους εσωτερικούς κύκλους του Κόμματος.

«Δεν πρόκειται για διαρροή μυστικών ή διαφθορά, αλλά για τους ανθρώπους που κρατούν βαθιά μέσα τους την αποδοκιμασία των πολιτικών του Σι Τζινπίνγκ», δήλωσε στους Epoch Times για την επεκτεινόμενη εκκαθάριση.

Αλλά, προειδοποίησε, οι ατελείωτες πολιτικές εκκαθαρίσεις θα κάνουν τα πράγματα μόνο χειρότερα: Το κλίμα φόβου που προκύπτει, ακόμη και αν εξασφαλίζει την απόλυτη υπακοή προς το παρόν, θα χρησιμεύσει τελικά στην αποθάρρυνση και τη δημιουργία περισσότερων εχθρών.

 

Εντός και εκτός συνόρων

Πέρα από την οικονομία, η Κίνα είχε και άλλα προβλήματα σε άλλα μέτωπα κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους.

Οι πλημμύρες, η ξηρασία και το χαλάζι κατέστρεψαν τις σοδειές σε περιοχές που υπερηφανεύεται η Κίνα ως το καλάθι των σιτηρών, πλήττοντας τη φιλοδοξία του Πεκίνου να καταστήσει τη χώρα -που σήμερα είναι ο μεγαλύτερος εισαγωγέας τροφίμων στον κόσμο- αγροτικά αυτάρκη, και η συνεχής συγκάλυψη από το καθεστώς νέων κρουσμάτων ιών τροφοδοτεί τη δυσαρέσκεια της κοινής γνώμης.

Σε μια σημαντική ομιλία στο τέλος του έτους, ο κομμουνιστής ηγέτης της Κίνας καυχήθηκε ότι έχει χαράξει μια πορεία για το μέλλον του κόσμου. «Η δημιουργία ενός κοινού πεπρωμένου για την ανθρωπότητα», είπε, είναι ένα από τα «ιστορικά επιτεύγματα» της τελευταίας δεκαετίας και αντανακλά την «κοινή επιθυμία των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο».

Αλλά η δήλωσή του ηχεί κούφια όταν, στη διεθνή σκηνή, η στρατιωτική επιθετικότητα του Πεκίνου, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και ο οικονομικός καταναγκασμός έχουν ολοένα και περισσότερο απομονώσει το καθεστώς από τη Δύση.

Η Ιταλία, κάποτε η μόνη μεγάλη δυτική χώρα που είχε προσχωρήσει στην Πρωτοβουλία του Πεκίνου «Μία Ζώνη, Ένας Δρόμος», αποσύρθηκε επίσημα από το πρόγραμμα υποδομών, ενώ ο νέος πρόεδρος της Αργεντινής απέκρουσε την πρόσκληση να ενταχθεί στη λέσχη των αναπτυσσόμενων οικονομιών BRICS υπό την ηγεσία της Κίνας.

Αναφορές για κινεζική κατασκοπεία στο Βέλγιο ώθησαν τον πρωθυπουργό του, Αλεξάντερ Ντε Κρου, να αποκαλέσει την Κίνα «μερικές φορές πολύ εχθρική» χώρα, και η υπουργός Εμπορίου των ΗΠΑ Τζίνα Ραϊμόντο, υπερασπιζόμενη τις νέες κυρώσεις κατά του Πεκίνου, δήλωσε σε ένα φόρουμ εθνικής άμυνας στην Καλιφόρνια τον Δεκέμβριο του 2023 ότι «η Κίνα δεν είναι φίλη μας» αλλά η «μεγαλύτερη απειλή που είχαμε ποτέ».

Καθώς οι γεωπολιτικές εντάσεις κλιμακώνονται και οι άνθρωποι, πλούσιοι και φτωχοί, μαζεύουν τα πράγματά τους και φεύγουν, ακόμη και ορισμένοι από τους πιο ένθερμους υποστηρικτές της Κίνας αλλάζουν γνώμη.

Η επενδυτική εταιρεία Vanguard ματαίωσε τα σχέδιά της να επεκτείνει την παρουσία της στην Κίνα και διέλυσε την τελευταία επιχειρησιακή της ομάδα με έδρα την Κίνα τον Νοέμβριο του 2023.

Έξι μήνες αφότου δεσμεύτηκε η εταιρεία του να διεξάγει επιχειρηματικές δραστηριότητες στην κομμουνιστική χώρα «σε καλές και κακές εποχές», ο διευθύνων σύμβουλος της JPMorgan Chase, Τζέιμι Ντάιμον, δηλώνει πρόθυμος να αποχωρήσει από τη χώρα, εάν η κυβέρνηση των ΗΠΑ το διατάξει.

Κατά τους τρεις μήνες έως τον Σεπτέμβριο του 2023, οι ξένοι επενδυτές απομάκρυναν 12 δισεκατομμύρια δολάρια από την Κίνα, η πρώτη φορά που συνέβη μια τέτοια φυγή μετρητών από το 1998, όταν το Πεκίνο άρχισε να δημοσιεύει τέτοια στοιχεία.

Από πάνω προς τα κάτω, οι μουρμούρες δυσαρέσκειας φαίνεται να γίνονται όλο και πιο δυνατές σε όλη την Κίνα.

Η ομάδα υπεράσπισης China Labour Bulletin με έδρα το Χονγκ Κονγκ κατέγραψε περισσότερες από 1.900 διαμαρτυρίες και απεργίες Κινέζων εργαζομένων για απλήρωτους μισθούς το 2023, περισσότερες από τον αριθμό των διαδηλώσεων των τριών προηγούμενων ετών μαζί.

 

Μια τέτοια αύξηση αντανακλά την απελπισία της εργατικής τάξης της Κίνας, η οποία θα καταστεί δυσκολότερο να κατασταλεί καθώς η οικονομία επιδεινώνεται, σύμφωνα με τον κ. Λάι, ο οποίος είναι τώρα πρόεδρος της Ομοσπονδίας για μια Δημοκρατική Κίνα στον Καναδά.

Ανέφερε μια αρχαία κινεζική παροιμία: «Αν οι άνθρωποι δεν φοβούνται πλέον τον θάνατο, πώς μπορείς να τους απειλήσεις με θάνατο;».

Η νεολαία της Κίνας, από την οποία τουλάχιστον 1 στους 5 είναι πλέον άνεργοι και δεν πηγαίνει σχολείο, φαίνεται αποφασισμένη να αντισταθεί στις επιταγές του καθεστώτος. Καθώς ο Σι τους ενθαρρύνει να «καταπιούν την πικρία τους» -να εκτελούν ταπεινή εργασία και να υποφέρουν για έναν μεγαλύτερο σκοπό- οι νέοι ενήλικες μιλούν για το “tangping”, ή αλλιώς να ξαπλώνουν και να μην κάνουν απολύτως τίποτα.

Ο Μάιλς Γιου, κύριος στρατηγικός σύμβουλος για την πολιτική σε θέματα Κίνας στην κυβέρνηση Τραμπ, βλέπει απογοήτευση μέσα σε αυτή την παθητικότητα.

Η Κίνα είχε και στο παρελθόν οικονομικές υφέσεις, αλλά «το πραγματικό πρόβλημα σήμερα είναι ότι η συντριπτική πλειοψηφία των ανθρώπων έχει χάσει την εμπιστοσύνη της στο σύστημα», δήλωσε στους Epoch Times. «Έτσι, ακόμη και αν η οικονομία ανακάμψει, οι άνθρωποι δεν θέλουν να πιστεύουν πια σε αυτό, γι’ αυτό και φεύγουν εκτός χώρας. Οπότε είναι [ή] να κάνουν “tangping” ή να το βάλουν στα πόδια.

«Μόλις οι άνθρωποι χάσουν την εμπιστοσύνη τους σε αυτό το καθεστώς, αυτή είναι η αρχή της κατάρρευσης της κυβέρνησης».