Ευρώπη

Εμφανίστηκε στη Δύση πολύ αργότερα. Η κινεζική πορσελάνη μεταφέρθηκε για πρώτη φορά στην Ευρώπη τον 14ο αιώνα.

Οι Ευρωπαίοι γοητεύτηκαν από το εύθραυστο αλλά ανθεκτικό υλικό που αποκαλούσαν «λευκό χρυσό» και η αριστοκρατία συγκέντρωσε τεράστιες συλλογές. Αργότερα, θέλησαν να φτιάχνουν οι ίδιοι επιτραπέζια σκεύη και διακοσμητικά από πορσελάνη. Μέχρι τις αρχές του 18ου αιώνα, κανένας Ευρωπαίος δεν είχε μπορέσει να βρει τη μέθοδο παραγωγής πραγματικής πορσελάνης, γνωστής ως πορσελάνη dura.

Τα δύο μεγαλύτερα ευρωπαϊκά εργοστάσια πορσελάνης του 18ου αιώνα βρίσκονταν στο Μάισσεν και τις Σέβρες (αρχικά Vincennes). Ο εθνικισμός ενέτεινε τον ανταγωνισμό μεταξύ τους: Το Μάισσεν (Meissen) βρισκόταν στη Σαξονία (μέρος της σύγχρονης Γερμανίας) και οι Σέβρες (Sèvres) στη Γαλλία.

‘Πορσελανίτις’

Ο ηγεμόνας της Σαξονίας Αύγουστος Β’ είχε σχεδόν εμμονή με την πορσελάνη. Ο Εκλέκτορας, περισσότερο γνωστός ως Αύγουστος ο Ισχυρός, διέγνωσε στον εαυτό του Porzellankrankheit – ‘πορσελανίτιδα’. Κατά τη διάρκεια της ζωής του συγκέντρωσε περισσότερα από 35 χιλιάδες κομμάτια.

Ο Αύγουστος επέβαλλε στον αλχημιστή Γιόχαν Φρήντριχ Μπότγκερ [Johann Friedrich Böttger] να παραμείνει στη Δρέσδη, την πρωτεύουσα της Σαξονίας, για να πειραματιστεί με διάφορες συνταγές πορσελάνης. Οι προσπάθειές του στέφθηκαν με επιτυχία και ο Μπότγκερ και οι συνεργάτες του ήταν οι πρώτοι που κατάφεραν να αναπαράγουν πραγματική πορσελάνη στη Δύση. Το εργαστήριο Meissen ιδρύθηκε το 1710 υπό τη βασιλική αιγίδα του Αύγουστου Β΄.

Οι πορσελάνες Meissen κυριάρχησαν στην Ευρώπη για τα επόμενα 40 χρόνια έως ότου εμφανίστηκαν οι πορσελάνες του βασιλικού εργαστηρίου του Λουδοβίκου ΙΕ΄ της Γαλλίας.

Ο μύθος της Αθηνάς και της Αράχνης σε πορσελάνη Meissen

Ένα αριστούργημα της πρώιμης περιόδου του Meissen είναι ένα επιτραπέζιο ρολόι με εκκρεμές με την Αράχνη και την Αθηνά, το οποίο ανήκει πλέον στο Rijksmuseum. Αυτό το κομμάτι έχει πολύπλοκο διακοσμητικό σχέδιο και προέλευση. Οι μελετητές πιστεύουν ότι μπορεί να είχε κατασκευαστεί αρχικά για τον ίδιο τον Αύγουστο. Τον 19ο αιώνα άλλαξε πολλούς ιδιοκτήτες, πριν καταλήξει στη συλλογή του ζεύγους Φραντς και Μάργκαρετ Οπενχάιμερ από το Βερολίνο.

Οι Οπενχάιμερ εγκατέλειψαν την πατρίδα τους μετά την άνοδο του Χίτλερ στην εξουσία και κατέφυγαν στη Βιέννη, αλλά αργότερα αναγκάστηκαν να φύγουν και από εκεί. Πριν ξεφύγουν από τη δίωξη στη Βιέννη, πούλησαν τη συλλογή τους από πορσελάνες Meissen σε έναν Ολλανδό συλλέκτη, ο οποίος πέθανε αμέσως μετά και η συλλογή αγοράστηκε από τους Ναζί. Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, η ιδιοκτησία της συλλογής πέρασε στο ολλανδικό κράτος, το οποίο τη μετέφερε στο Rijksmuseum.

Το 2019, το ολλανδικό κράτος επέστρεψε τη συλλογή στους κληρονόμους των Οπενχάιμερ. Δύο χρόνια αργότερα, ο Sotheby’s την έβγαλε σε δημοπρασία για λογαριασμό τους και το Rijksmuseum αγόρασε περισσότερα από τα μισά κομμάτια, συμπεριλαμβανομένου αυτού του ρολογιού, που ήταν το εξέχον έργο της δημοπρασίας. Με αρχική αξία, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα 200.000 με 400.000 ευρώ, πουλήθηκε για λίγο λιγότερο από 1,5 εκατομμύριο.

Ο κατάλογος του Sotheby’s περιγράφει το ρολόι ως εξής:

«Η ευκρινώς διαμορφωμένη αρχιτεκτονική μορφή ενισχύεται περαιτέρω από ένα εξαιρετικό θησαυρό διακοσμητικών τεχνικών, που περιλαμβάνει πληθωρικά ζωγραφισμένα εικονιστικά τμήματα, εμπλουτισμένα είτε με πορφυρό και σιδηρόχρωμο φυλλωτό περίγραμμα είτε με γαλάζια πλαίσια είτε με επίχρυσες σινουαζερί, πάνω από σμάλτο Μπότγκερ.»

Το γυαλιστερό σμάλτο είναι ένα ροζ-λιλά χρώμα που εφευρέθηκε από τον Μπότγκερ. Χρησιμοποιήθηκε συχνά στις πορσελάνες Meissen με σινουαζερί, μοτίβα δηλαδή και τεχνοτροπίες που μιμούνταν τα θέματα της Ανατολικής Ασίας, προσαρμόζοντάς τα στις ευρωπαϊκές προτιμήσεις.

Οι φιγούρες στην κορυφή του θολωτού τρούλου της θήκης του ρολογιού παραπέμπουν στον μύθο της Αθηνάς και της Αράχνης, από την ελληνική μυθολογία. Στην ιστορία, η Αράχνη, μια νεαρή υφάντρα, καυχιόταν ότι οι ικανότητές της στην ύφανση ήταν υψηλότερες από αυτές της Αθηνάς. Όταν η θεά παρουσιάστηκε μπροστά της, όχι μόνο η Αράχνη τόλμησε να διαγωνιστεί μαζί της, αλλά και απεικόνισε στο υφαντό της υβριστικά για τους θεούς θέματα. Παρά την τεχνική τελειότητα του έργου της, την οποία θαύμασε η Αθηνά, η ύβρις της κοπέλας εξόργισε τη θεά, η οποία έσκισε το υφαντό και μεταμόρφωσε την Αράχνη στο ομώνυμο έντομο, καταδικασμένη να υφαίνει διαρκώς έργα – ιστούς – που δε θα θεωρούνταν πλέον θαυμαστά αλλά οχληρά και θα καταστρέφονταν  εσαεί από τους ανθρώπους.

Η έμπνευση του ρολογιού πιθανότατα προήλθε από τα αρχαία και σύγχρονα γλυπτά που επίσης συνέλεγε ο Αύγουστος, σημειώνει η ιστορικός τέχνης Μωρήν Κάσσιντυ-Γκάιγκερ στο άρθρο του Sotheby’s «Provenance and Prestige: The Collection of Margaret and Franz Oppenheimer». Ο πρώτος καλλιτέχνης που εργάστηκε στη θήκη του ρολογιού ήταν ο Γκέοργκ Φρίσε, μέχρι που ήρθε ο γλύπτης Γιόχαν Γκότλιμπ Κίρχνερ να αναλάβει τη διακόσμηση, ο οποίος στη συνέχεια φιλοτέχνησε μερικές από τα πιο διάσημα κομμάτια Meissen.

Τα πορσελάνινα λουλούδια της Vincennes

Η επιτυχία της Σαξονίας και του εργαστηρίου Meissen στην παραγωγή πορσελάνης παρακίνησε τη Γαλλία να προσπαθήσει να την ξεπεράσει. Το 1740, δημιουργήθηκε το εργοστάσιο Vincennes (Βενσέν) σε ένα βασιλικό κάστρο ανατολικά του Παρισιού. Το διηύθυνε ένας πρώην ξυλουργός που τελειοποίησε τη δημιουργία πιο λευκής, πιο γυαλιστερής πορσελάνης από μαλακή πάστα. Στόχος της εταιρείας ήταν να παράγει πορσελάνη που θα μπορούσε να συναγωνιστεί αυτή του Meissen. Στην αρχή, έκανε συχνά αντίγραφα δημοφιλών προϊόντων Meissen. Πέντε χρόνια μετά την ίδρυση της εταιρείας, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ εξέδωσε βασιλικό ένταλμα για το Vincennes.

Η επιλογή των αντικειμένων που στεγάζονται στο Getty Center του Λος Άντζελες αντικατοπτρίζει αυτή την περίοδο ανταγωνισμού στην παραγωγή ευρωπαϊκής πορσελάνης. Το ζευγάρι των σύνθετων βάζων με λουλούδια θυμίζει τα βάζα Meissen που δημιουργήθηκαν πριν από το 1733. Τα πορσελάνινα βάζα φέρουν ζωγραφισμένα λουλούδια και έντομα. Για να ενισχυθεί η ρεαλιστική εντύπωση, έχουν ζωγραφιστεί και οι σκιές τους. Σύμφωνα με το Getty, «ο καλλιτέχνης τοποθέτησε προσεκτικά ορισμένα μικρά ζωύφια για να κρύψει τις ατέλειες στην πορσελάνη».

Τα βάζα Meissen, τα οποία φέρουν ζωγραφισμένο με μπλε χρώμα με το μονόγραμμα του Αύγουστου του Ισχυρού (AR), εισήχθησαν στη Γαλλία γύρω στο 1745. Κατά την άφιξή τους στο Παρίσι, ο έμπορος τα τοποθέτησε σε επιχρυσωμένες μπρούτζινες βάσεις. Στη συνέχεια, οι τεχνίτες προσάρτησαν λουλούδια από πορσελάνη Vincennes σε επιχρυσωμένους μπρούντζινους μίσχους, δημιουργώντας όμορφα μπουκέτα που συμπλήρωναν τα βάζα Meissen.

Το εργοστάσιο πορσελάνης Vincennes έγινε διάσημο για τα νατουραλιστικά του χρώματα, τα οποία είχαν ιδιαίτερη επιτυχία μεταξύ των κομψών και ευγενών Παριζιάνων της δεκαετίας του 1740. Οι θιασώτες τους έφταναν να έχουν συλλογές από χιλιάδες λουλούδια, που αντιστοιχούσαν σε πολλά διαφορετικά φυσικά είδη. Χρησιμοποιούνταν για τη διακόσμηση εσωτερικών χώρων και ενίοτε περιχύνονταν με άρωμα, για να επαυξάνεται η ομοιότητά τους με τις ζωντανές συνθέσεις.

Το 1756 το εργαστήριο μετακόμισε σε ειδικά κατασκευασμένες εγκαταστάσεις στις Σέβρες, μια περιοχή νοτιοδυτικά του Παρισιού και τα προϊόντα του έγιναν γνωστά με το όνομα της νέας του διεύθυνσης. Τρία χρόνια αργότερα, ο Λουδοβίκος ΙΕ΄ έγινε ο μοναδικός ιδιοκτήτης του και τα προϊόντα του εργαστηρίου προορίζονταν κυρίως για τη γαλλική βασιλική οικογένεια και τους αυλικούς, όπως συνέβαινε με αυτά του Meissen επί Αύγουστου του Ισχυρού.

Το ροζ της κυρίας ντε Πομπαντούρ

Ένα ιδιόρρυθμο ζευγάρι βάζα με κεφάλια ελέφαντα, που βρίσκονται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης της Νέας Υόρκης και τα οποία χρονολογούνται περί το 1758, αποτελούν εκπληκτικά δείγματα ροζ εγκεκριμένου από την κυρία ντε Πομπαντούρ. Σε αυτήν την περίοδο, χάρη στην τεχνική εφευρετικότητα και τα πληθωρικά διακοσμητικά σχέδια, οι Σέβρες είχαν γίνει το κορυφαίο ευρωπαϊκό εργαστήριο μαλακής πορσελάνης. Η σκληρή πορσελάνη άρχισε να παράγεται μόλις το 1769, δύο χρόνια μετά την ανακάλυψη της καολίνη στη Λιμόζ, επίσης πόλη της Γαλλίας.

Οι Σέβρες (Sèvres) σύντομα σταμάτησαν να βασίζονται σε κομμάτια Meissen για έμπνευση. Ορισμένοι μελετητές θεωρούν τα διακοσμητικά βάζα των Σεβρών, με τα πλούσια χρώματα και την άφθονη επιχρύσωση, ως το μεγαλύτερο επίτευγμα της εταιρείας. Το συμμετρικό ροζ ζευγάρι, που εκτίθεται στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης, έγινε από τον Ζαν-Κλωντ Ντουπλεσί (Jean-Claude Duplessis), έναν ιταλικής καταγωγής χρυσοχόο που πήγε στην εταιρεία των Σεβρών το 1748 και εισήγαγε νέες γλυπτικές φόρμες.

Στα τέλη της δεκαετίας του 1750 δημιουργήθηκαν μερικά από τα πιο εκπληκτικά σχέδια βάζων των Σεβρών, τα οποία ήταν εξαιρετικά περίτεχνα και κοστοβόρα. Τα βάζα με κεφάλια ελέφαντα, των οποίων οι προβοσκίδες χρησίμευαν ως κηροπήγια, είχαν μεγάλη απήχηση μεταξύ των βασιλιάδων και της γαλλικής  αριστοκρατίας. Η Madame de Pompadour είχε τουλάχιστον τρία ζευγάρια.

«Οι ελέφαντες ασκούσαν μεγάλη γοητεία στην πρώιμη σύγχρονη Ευρώπη», γράφει ο επιμελητής του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης Βολφ Μπύρχαρντ στον κατάλογό του «Inspiring Walt Disney: Animation of the French Decorative Arts» (Εμπνέοντας τον Γουώλτ Ντίσνεϋ: Το animation και οι διακοσμητικές τέχνες  της Γαλλίας).

Τα βάζα του Μητροπολιτικού Μουσείου Τέχνης αγοράστηκαν αρχικά από τον Λουδοβίκο Ιωσήφ των Βουρβώνων, πρίγκιπα του Κοντέ, σε αποκλειστική πώληση στα ιδιωτικά διαμερίσματα του Λουδοβίκου ΙΕ΄ στις Βερσαλλίες. Ο πρίγκιπας αγόρασε πέντε βάζα. Η συνολική τιμή τους ήταν 4.320 λίβρες, ποσό που ξεπερνούσε τον ετήσιο μισθό ενός επαγγελματία εργάτη. Οι ιστορικοί πιστεύουν ότι μόνο 22 αγγεία με κεφάλια ελέφαντα έχουν διασωθεί μέχρι σήμερα.

Μετά τη Γαλλική Επανάσταση, η ιδιοκτησία του εργαστηρίου των Σεβρών πέρασε στη γαλλική κυβέρνηση. Συνεχίζει την παραγωγή του και συχνά συνεργάζεται με σύγχρονους καλλιτέχνες. Το εργοστάσιο Meissen συνεχίζει επίσης την παραγωγή του και ανήκει πλέον στο κρατίδιο της Σαξονίας. Αν και τώρα δεν αποτελεί  προτεραιότητα για τα δύο κράτη να ξεπερνούν το ένα το άλλο στην παραγωγή πορσελάνης, οι «πόλεμοι της πορσελάνης» του 18ου αιώνα είχαν ως αποτέλεσμα τη δημιουργία μερικών από τα πιο όμορφα ευρωπαϊκά διακοσμητικά αντικείμενα.

Της Michelle Plastrik

Επιμέλεια: Βαλεντίνα Λισάκ & Αλία Ζάε

Το Ηνωμένο Βασίλειο είναι ο νούμερο ένα προορισμός στην Ευρώπη για κινεζικές επενδύσεις, έχοντας λάβει το μεγαλύτερο ποσό μεταξύ 2000 και 2023, σύμφωνα με έκθεση που δημοσιεύθηκε την Πέμπτη.

Η έκθεση της εταιρείας συμβούλων Rhodium Group και της γερμανικής δεξαμενής σκέψης Mercator Institute for China Studies αναφέρει ότι το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γερμανία και η Γαλλία ήταν οι «τρεις μεγάλες» χώρες της Ευρώπης όσον αφορά την ‘επίθεση’ των άμεσων ξένων επενδύσεων (ΑΞΕ) από την Κίνα.

Οι συγχωνεύσεις σημείωσαν πτώση τα τελευταία χρόνια καθώς το γεωπολιτικό κλίμα στην Κίνα δεν παύει να μεταβάλλεται, με πλήθος οικονομικών δυσκολιών να ρίχνουν επίσης τη σκιά τους, αλλά οι ‘πράσινες’ επενδύσεις, όπως τα προγράμματα ηλεκτρικών οχημάτων (EV), απέτρεψαν την καταβαράθρωση του επιπέδου των κινεζικών ΑΞΕ και έκαναν την Ουγγαρία να ξεπεράσει τις «Μεγάλες Τρεις» το 2023 ως ο κορυφαίος ευρωπαϊκός προορισμός για τις κινεζικές ΑΞΕ.

Σύμφωνα με την έκθεση, μεταξύ 2000 και 2023, οι «Μεγάλοι Τρεις» αντιπροσωπεύουν πάνω από το ήμισυ (55%) του συνόλου των σωρευτικών κινεζικών άμεσων επενδύσεων στην Ευρώπη.

Σε όρους αξίας, το Ηνωμένο Βασίλειο έχει προσελκύσει 75,6 δισεκατομμύρια ευρώ (64,4 δισεκατομμύρια λίρες) κινεζικών ΑΞΕ από το 2000, ξεπερνώντας κατά πολύ το ποσό που προσέλκυσε η Γερμανία με 33,2 δισεκατομμύρια ευρώ (28,3 δισεκατομμύρια λίρες) – και η Γαλλία με 21,9 δισεκατομμύρια ευρώ (18,7 δισεκατομμύρια λίρες).

Ωστόσο, η τάση έχει αλλάξει, με τις πρόσφατες επενδύσεις να επικεντρώνονται στην προώθηση των ηλεκτρικών οχημάτων στην κεντρική Ευρώπη.

Το 2017, το Ηνωμένο Βασίλειο έλαβε περίπου το ήμισυ όλων των κινεζικών ΑΞΕ στην Ευρώπη. Το ποσοστό ήταν 29,8% το 2022 και 10,3% το 2023.

Οι συνολικές κινεζικές ΑΞΕ στην Ευρώπη έχουν πέσει κατακόρυφα τα τελευταία χρόνια στα 6,8 δισεκατομμύρια ευρώ το 2023, το οποίο είναι το χαμηλότερο επίπεδο από το 2010.

Είναι μειωμένες σε σχέση με τα 7,1 δισεκατομμύρια ευρώ του 2022 και με το μέγιστο των 47,5 δισεκατομμυρίων ευρώ του 2016.

Η πτώση οφείλεται στην καθίζηση των συγχωνεύσεων και των εξαγορών (Σ&Ε), οι οποίες αποτελούσαν τη συντριπτική πλειοψηφία των κινεζικών επενδύσεων στην Ευρώπη.

Το 2023, η αξία των συγχωνεύσεων και των εξαγορών μειώθηκε κατά 58% σε λιγότερο από 1,5 δισ. ευρώ.

«Οι οικονομικές δυσκολίες της Κίνας και οι αυστηροί έλεγχοι κεφαλαίων, παράλληλα με τον αυξημένο έλεγχο των ξένων επενδύσεων στην Ευρώπη, συνέβαλαν στην πτώση των συμφωνιών συγχωνεύσεων και εξαγορών», αναφέρει η έκθεση.

Ηλεκτρικά οχήματα και άλλες επενδύσεις

Το 2023, τα ‘πράσινα’ προγράμματα ηλεκτρικών αυτοκινήτων έγιναν κυρίαρχα στις κινεζικές ΑΞΕ στην Ευρώπη, παράλληλα με μια μετατόπιση των κύριων προορισμών τα τελευταία δύο χρόνια.

Η Ουγγαρία προσέλκυσε το 44,1% του συνόλου των κινεζικών ΑΞΕ στην Ευρώπη το 2023, από 0,6% το 2021 και 21,3% το 2022, ξεπερνώντας τις «τρεις μεγάλες χώρες», οι οποίες είχαν το 35,3% των κινεζικών ΑΞΕ στην Ευρώπη το 2023.

Η αύξηση οφείλεται στις επενδύσεις σε εργοστάσια μπαταριών της CATL και της Huayou Cobalt, συνολικής αξίας 8,7 δισεκατομμυρίων ευρώ (7,4 δισεκατομμυρίων λιρών).

Η Ουγγαρία, μαζί με τη Γαλλία και τη Γερμανία, απορρόφησε το 88% του συνόλου των κινεζικών επενδύσεων που σχετίζονται με τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, σύμφωνα με την έκθεση.

Εκτός από τις επενδύσεις σε πράσινα πεδία, τομείς όπως η υγειονομική περίθαλψη, τα καταναλωτικά προϊόντα, η ψυχαγωγία και η τεχνολογία πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) συνέχισαν επίσης να προσελκύουν κινεζικές επενδύσεις, με επενδύσεις ύψους έως και 3,1 δισεκατομμυρίων ευρώ ετησίως μεταξύ 2021 και 2023, αναφέρει η έκθεση.

Αυτό συγκρίνεται με την απότομη πτώση στις μεταφορές, την ακίνητη περιουσία και τον χρηματοπιστωτικό και επιχειρηματικό τομέα, όπου οι αξίες των επενδύσεων έχουν μειωθεί κατά περισσότερο από 90%.

«Οι τομείς της υγειονομικής περίθαλψης, των καταναλωτών και της ΤΠΕ απορροφούν τώρα περίπου το 70% των κινεζικών ΑΞΕ που δεν σχετίζονται με την ηλεκτροκίνηση στην Ευρώπη, διπλασιάζοντας το μερίδιο του 35% από το 2014 έως το 2023», αναφέρει η έκθεση.

Ωστόσο, οι συντάκτες υποδεικνύουν ότι ο έλεγχος των κινεζικών επενδύσεων στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης πιθανότατα θα αυξηθεί, επισημαίνοντας τις έρευνες της ΕΕ σχετικά με τις δημόσιες προμήθειες ιατρικών συσκευών της Κίνας τον Απρίλιο και την καταχώρηση της βιοτεχνολογίας από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως μία από τις τέσσερεις κορυφαίες κρίσιμες τεχνολογίες της Ευρώπης για τη στρατηγική οικονομικής της ασφάλειας.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, από τότε που τέθηκε σε ισχύ ο νόμος για την εθνική ασφάλεια και τις επενδύσεις του 2021, η κυβέρνηση έχει προβεί σε περισσότερες από είκοσι παρεμβάσεις, από τις οποίες περίπου οι μισές αφορούσαν το μπλοκάρισμα ή τον περιορισμό της κινεζικής εξαγοράς βρετανικών υποδομών ή κατασκευαστών διπλής χρήσης.

Της  Lily Zhou

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να ανακοινώσει δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα στις αρχές Ιουνίου, ως αποτέλεσμα της έρευνας για κρατικές επιδοτήσεις που ξεκίνησε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον περασμένο Οκτώβριο.

Η έρευνα αποσκοπεί στο να διαπιστώσει εάν τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα που εξάγονται στην αγορά της ΕΕ έχουν λάβει υπερβολικές επιδοτήσεις, γεγονός που οδηγεί σε αθέμιτες εμπορικές πρακτικές.

Ενώ η ΕΕ εξακολουθά να διερευνά το θέμα, οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ήδη καταλήξει σε αυτό το συμπέρασμα, αυξάνοντας τους δασμούς στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα από 25% σε 100% στα μέσα Μαΐου, με ισχύ από την 1η Αυγούστου. Άλλα κινεζικά προϊόντα, περιλαμβανομένου του χάλυβα, του αλουμινίου, των ηλιακών συλλεκτών και των κρίσιμων ιατρικών προμηθειών, είδαν επίσης αυξήσεις δασμών.

«Η Κίνα επιδοτεί σε μεγάλο βαθμό όλα αυτά τα προϊόντα, ωθώντας τις κινεζικές εταιρείες να παράγουν πολύ περισσότερα από όσα μπορεί να απορροφήσει ο υπόλοιπος κόσμος και στη συνέχεια να απορρίπτουν τα πλεονάζοντα προϊόντα στην αγορά σε αθέμιτα χαμηλές τιμές, οδηγώντας άλλους κατασκευαστές σε όλο τον κόσμο σε χρεωκοπία», δήλωσε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πριν υπογράψει το διάταγμα στις 14 Μαΐου.

Η κίνηση των ΗΠΑ είναι σε μεγάλο βαθμό προληπτική, επειδή τα κινεζικής κατασκευής ηλεκτρικά αυτοκίνητα εξακολουθούν να σπανίζουν στην αμερικανική αγορά. Ωστόσο, τα ηλεκτροκίνητα οχήματα που παράγονται στην Κίνα έχουν ήδη εδραιωθεί στην Ευρώπη.

Τα κατασκευασμένα στην Κίνα ηλεκτρικά οχήματα κατέλαβαν περίπου το 20% της ευρωπαϊκής αγοράς πέρυσι, σύμφωνα με την Rhodium Group, εταιρεία ερευνών με έμφαση στην κινεζική οικονομία. Στην έκθεσή της περιγράφεται επίσης ο στόχος της BYD – της κορυφαίας κινεζικής κατασκευάστριας εταιρείας ηλεκτρικών οχημάτων – να αυξήσει το μερίδιο της στην ευρωπαϊκή αγορά ηλεκτρικών οχημάτων στο 10% ή στις 920.000 μονάδες, έως το 2030.

Σύμφωνα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι κατά 20% φθηνότερα από τα ευρωπαϊκά μοντέλα. Η BYD, ο μεγαλύτερος κινεζικός κατασκευαστής τηλεοράσεων, σχεδιάζει να εξάγει στην Ευρώπη το 2025 το οικονομικό ηλεκτρικό πεντάπορτο Seagull σε τιμή χαμηλότερη από 20.000 ευρώ.

Ο Γιάο-Γιουάν Γε, καθηγητής διεθνών σπουδών στο Πανεπιστήμιο του Σαιντ Τόμας στο Χιούστον, αναμένει ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα βρει στοιχεία για υπερβολικές κινεζικές επιδοτήσεις ηλεκτρικών οχημάτων και είτε θα επιβάλει δασμούς είτε ποσόστωση στα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα.

Κατά την άποψή του, η εισφορά που θα επιβάλει η Ευρώπη στα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πιθανό να είναι χαμηλότερη από εκείνη της Αμερικής, επειδή οικονομίες με εξαγωγικό προσανατολισμό όπως η Γερμανία είναι πιο ευάλωτες στα αντίποινα της Κίνας.

Θεωρεί ότι οι πιθανοί δασμοί της ΕΕ θα μπορούσαν να φτάσουν το 80%, ενώ η Rhodium Group εκτιμά ότι θα πρέπει να κυμαίνονται μεταξύ 45 και 55% για να δημιουργηθούν ίσοι όροι ανταγωνισμού μεταξύ των κινεζικών και των ευρωπαϊκών ηλεκτρικών οχημάτων.

Ενιαίο Μέτωπο

Οι παγκόσμιοι ηγέτες αναγνώρισαν ότι πρέπει να συνεργαστούν για να αντιμετωπίσουν τις εξαγωγές της Κίνας που αφορούν την πλεονάζουσα ικανότητα παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων.

Κατά τη διάρκεια της συνάντησης των υπουργών Οικονομικών της G7 στα τέλη Μαΐου, η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλλεν προέτρεψε σε μια κοινή απάντηση της G7 στη βιομηχανική πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα της Κίνας με «στρατηγικό και ενωμένο τρόπο».

Ο υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας Λε Μαιρ ζήτησε επίσης ένα «ενιαίο μέτωπο» κατά των αθέμιτων εμπορικών πρακτικών της Κίνας, αλλά επεσήμανε ότι πρέπει να «αποφευχθεί κάθε είδους εμπορικός πόλεμος». Ο Γερμανός υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ, συμμεριζόμενος την ανησυχία του, πρόσθεσε ότι «οι εμπορικοί πόλεμοι έχουν μόνο ηττημένους. Δεν μπορούν να κερδηθούν».

Ο Ιταλός υπουργός Βιομηχανίας Αντόλφο, σε επιχειρηματικό συνέδριο στις 25 Μαΐου, εξέφρασε την άποψη να ακολουθηθεί η δασμολογική πολιτική των Ηνωμένων Πολιτειών. Το Ηνωμένο Βασίλειο εξετάζει μια παρόμοια έρευνα για τις κινεζικές κρατικές επιδοτήσεις.

Εμπιστοσύνη που φθίνει

Το ζήτημα των δασμών στα ηλεκτρικά οχήματα προκύπτει σε μια περίοδο κατά την οποία οι σχέσεις ΕΕ-Κίνας έχουν εισέλθει σε μια διαφορετική φάση. Το 2019 σηματοδότησε μια αλλαγή πολιτικής της ΕΕ, η οποία άρχισε να αντιμετωπίζει την Κίνα ως «οικονομικός ανταγωνιστής και συστημικός αντίπαλος» και όχι ως στρατηγικό εταίρο, όπως συνέβαινε πριν, για περισσότερο από μία δεκαετία.

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, κατά τη διάρκεια της ομιλίας της για την κατάσταση της Ένωσης και πριν ξεκινήσει η έρευνα γύρω από τις επιδοτήσεις για τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν δήλωσε ότι η «παγκόσμια αγορά κατακλύζεται από φθηνότερα ηλεκτρικά οχήματα» με τεχνητά χαμηλές τιμές λόγω «τεράστιων κρατικών επιδοτήσεων».

Αντιδρώντας στην κίνηση της ΕΕ, η Κίνα ξεκίνησε έρευνα αντιντάμπινγκ για τη συμπολυμερή φορμαλδεΰδη που εισάγεται από τις Ηνωμένες Πολιτείες και την ΕΕ τον Μάιο και ανάλογη έρευνα για τα γαλλικά μπράντι τον Ιανουάριο. Τα κρατικά μέσα ενημέρωσης ανέφεραν επίσης στις 25 Μαΐου ότι η Κίνα σχεδίαζε έρευνα για το ντάμπινγκ σε χοιρινό κρέας της ΕΕ.

Παρά τις έρευνες-αντίποινα, η σχέση Κίνας και ΕΕ δεν έχει φθάσει ακόμη σε σημείο πλήρους αναμέτρησης, σύμφωνα με τον κο Γε:

«Νομίζω ότι η σχέση μεταξύ των δύο πλευρών βρίσκεται σε αδιέξοδο. Ενώ δεν θα βελτιωθεί, δεν θα επιδεινωθεί πάρα πολύ στο εμπόριο και τις επενδύσεις”, δήλωσε στους Epoch Times. Πρόσθεσε ότι «οι Ηνωμένες Πολιτείες παροτρύνουν την ΕΕ να αντισταθεί στην Κίνα, αλλά η Ευρώπη εξακολουθεί να θεωρεί τη Ρωσία ως τη μεγαλύτερη απειλή».

Η Γιάνκα Έρτελ, επικεφαλής του προγράμματος Ασίας στο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (ECFR), έγραψε στην έκθεσή της τον Ιανουάριο ότι «το ζήτημα της εμπιστοσύνης έχει γίνει βασικό ζήτημα στις σχέσεις Κίνας και Ευρώπης».

Στην έκθεσή της ανέφερε ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ θα πρέπει να θυμηθούν τι συνέβη όταν απέκλεισαν τους Κινέζους προμηθευτές από την ανάπτυξη του δικτύου 5G το 2019 και το 2020: «Τελικά, οι Ευρωπαίοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η εμπιστοσύνη – ή η έλλειψή της στην κινεζική προσφορά – θα έπρεπε να είναι καθοριστικός παράγοντας».

Προειδοποίησε ότι ο κίνδυνος ασφάλειας που συνδέεται με τα κινεζικά ηλεκτρικά οχήματα θα είναι πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί από ό,τι ο τηλεπικοινωνιακός εξοπλισμός σε ένα δίκτυο 5G.

‘Smartphone με ρόδες’

Ένας αυξανόμενος αριθμός κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων θα απειλούσε την υποδομή μεταφορών με τρόπο παρόμοιο με τον οποίο η Huawei απείλησε τα τηλεπικοινωνιακά δίκτυα της Ευρώπης, δήλωσε στους Epoch Times η Μήγκαν Κου, πρώην αναλύτρια άμυνας και νυν σύμβουλος έρευνας και πολιτικής του Hong Kong Watch.

Τον Φεβρουάριο, αποκαλώντας τα ηλεκτρικά οχήματα «συνδεδεμένα» και «smartphone με ρόδες», ο πρόεδρος Μπάιντεν ζήτησε από το Υπουργείο Εμπορίου των ΗΠΑ να διερευνήσει κατά πόσον τα κινεζικά οχήματα ενέχουν κινδύνους για τα δεδομένα ή τις υποδομές των Ηνωμένων Πολιτειών.

Το Κοινοβούλιο του Ηνωμένου Βασιλείου εξετάζει ένα παρόμοιο ζήτημα. «Τα κινεζικά συνδεδεμένα ηλεκτρικά οχήματα που κατακλύζουν τη χώρα θα μπορούσαν να είναι ο πιο αποτελεσματικός δούρειος ίππος για τη διείσδυση του κινεζικού καθεστώτος στο Ηνωμένο Βασίλειο», έγραψε το Institute of the Motor Industry, μια ομάδα υπεράσπισης εκ μέρους του εργατικού δυναμικού της αυτοκινητοβιομηχανίας, σε μια εισήγηση προς τη Μεικτή Επιτροπή Στρατηγικής Εθνικής Ασφάλειας του Ηνωμένου Βασιλείου τον Ιανουάριο.

Σύμφωνα με τον νόμο περί αντικατασκοπείας της Κίνας, η BYD ή οποιαδήποτε άλλη κινεζική εταιρεία ηλεκτρικών οχημάτων οφείλει να παραδώσει τα δεδομένα των ξένων χρηστών της, εάν οι αρχές το ζητήσουν.

Η κα Κου προέτρεψε τις ευρωπαϊκές χώρες να λάβουν αυστηρά μέτρα κατά της χρήσης κινεζικών ηλεκτρικών οχημάτων σε ευαίσθητες περιοχές για να μετριάσουν τους πιθανούς κινδύνους για την ασφάλεια.

Ο κος Γε συμφωνεί ότι τα κινεζικά ηλεκτρικά αυτοκίνητα θα μπορούσαν ενδεχομένως να αποτελέσουν ένα ακόμη μέσο της κομμουνιστικής Κίνας να συλλέγει πληροφορίες στις ευρωπαϊκές χώρες. «Μέχρι στιγμής, δεν έχω δει την ΕΕ να έχει κάποια λύση για αυτό το πρόβλημα».

Της Mary Man, με τη συμβολή της Terri Wu

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ παροτρύνει όλο και περισσότερο τα μέλη του ΝΑΤΟ να δώσουν στον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι το πράσινο φως για να χρησιμοποιήσει τα όπλα που προμηθεύεται από το ΝΑΤΟ για να πλήξει το εσωτερικό της Ρωσίας.

«Έχει έρθει η ώρα για τους συμμάχους να εξετάσουν αν θα πρέπει να άρουν ορισμένους από τους περιορισμούς που έχουν θέσει στη χρήση των όπλων που έχουν δωρίσει στην Ουκρανία», δήλωσε ο κος Στόλτενμπεργκ σε συνέντευξή του στο Economist στις 25 Μαΐου. «Ειδικά τώρα που πολλές από τις μάχες διεξάγονται στο Χάρκοβο, κοντά στα σύνορα, το να στερούμε από την Ουκρανία τη δυνατότητα να χρησιμοποιήσει αυτά τα όπλα εναντίον νόμιμων στρατιωτικών στόχων στο ρωσικό έδαφος καθιστά την άμυνά της πολύ δύσκολη.»

Μιλώντας στη Κοινοβουλευτική Συνέλευση του ΝΑΤΟ τη Δευτέρα, ο κος Στόλτενμπεργκ προσέφερε και πάλι την υποστήριξή του στις ουκρανικές δυνάμεις να χτυπήσουν εντός των ρωσικών συνόρων:

«Η αυτοάμυνα περιλαμβάνει, επίσης, το δικαίωμα επίθεσης σε νόμιμους στρατιωτικούς στόχους εντός της Ρωσίας. Αυτό είναι αυτοάμυνα και έχουν το δικαίωμα στην αυτοάμυνα και θα πρέπει να τους βοηθήσουμε να διατηρήσουν το δικαίωμα της αυτοάμυνας.»

Διχάζονται οι σύμμαχοι

Σε συνέντευξη Τύπου που έδωσε την Τρίτη μαζί με τον Γερμανό καγκελάριο Όλαφ Σολτς, ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν εξέφρασε την υποστήριξή του στις απόψεις του Γενικού Γραμματέα του ΝΑΤΟ, σημειώνοντας ότι οι ρωσικές δυνάμεις έχουν εκτοξεύσει πυραύλους από το εσωτερικό της διεθνώς αναγνωρισμένης επικράτειάς τους, για να χτυπήσουν την ανατολική περιοχή Χάρκοβο της Ουκρανίας. Επομένως, η Ουκρανία πρέπει να είναι σε θέση να χτυπήσει εντός της Ρωσίας για να σταματήσει αυτού του είδους τις επιθέσεις, επεσήμανε ο Γάλλος πρόεδρος.

«Πιστεύουμε ότι πρέπει να επιτρέψουμε (στην Ουκρανία) να εξουδετερώσει τις (ρωσικές) στρατιωτικές εγκαταστάσεις από τις οποίες εκτοξεύονται οι πύραυλοι, αλλά όχι άλλους πολιτικούς ή στρατιωτικούς στόχους», δήλωσε ο κος Μακρόν.

Ο κος Σολτς, από την πλευρά του ήταν πιο επιφυλακτικός, δηλώνοντας σε ένα δημόσιο γερμανικό φόρουμ την Κυριακή 26 Μαΐου ότι η ιδέα των χτυπημάτων στο εσωτερικό της Ρωσίας απαιτεί προσεκτική εξέταση και ότι θα μπορούσε να αποδειχθεί «προβληματικό» για τα μέλη του ΝΑΤΟ να δώσουν στην Ουκρανία όπλα μεγάλου βεληνεκούς ικανά για τέτοια πλήγματα χωρίς επίσης να παρέχουν προσεκτική καθοδήγηση σχετικά με τους επιδιωκόμενους στόχους αυτών των όπλων.

Την Τρίτη, ενώ βρισκόταν δίπλα στον Γάλλο ομόλογό του, ο κος Σολτς απέφυγε να εκφράσει ευθεία υποστήριξη ή αντίθεση στα ουκρανικά πλήγματα εντός της Ρωσίας. Δήλωσε μόνο ότι η Ουκρανία «επιτρέπεται να υπερασπιστεί τον εαυτό της» σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο.

Όταν ρωτήθηκε ο Βρετανός υπουργός Άμυνας Ντέιβιντ Κάμερον, κατά τη διάρκεια συνέντευξης στις 2 Μαΐου, αν η Ουκρανία θα πρέπει να πραγματοποιήσει πλήγματα σε στόχους στη Ρωσία, απάντησε: «Δεν συζητάμε τις προϋποθέσεις που θέτουμε σε αυτά τα πράγματα, αλλά ας είμαστε απολύτως σαφείς ότι η Ρωσία έχει εξαπολύσει μία επίθεση στην Ουκρανία και η Ουκρανία έχει απολύτως το δικαίωμα να ανταποδώσει το πλήγμα στη Ρωσία».

«Συμπεριλαμβανομένου του εσωτερικού της Ρωσίας;» ρώτησε και πάλι ο δημοσιογράφος του Reuters, για να απαντήσει ο κος Κάμερον: «Λοιπόν, αυτή είναι μια απόφαση που πρέπει να πάρει η Ουκρανία, και η Ουκρανία έχει αυτό το δικαίωμα».

Κατά τη διάρκεια του Σαββατοκύριακου, ο Σουηδός υπουργός Άμυνας Πoλ Γιόνσον δήλωσε επίσης στη σουηδική εφημερίδα Hallandsposten ότι «η Ουκρανία έχει το δικαίωμα να υπερασπιστεί τον εαυτό της μέσω πολεμικών ενεργειών που κατευθύνονται στο έδαφος του αντιπάλου, εφόσον οι πολεμικές ενέργειες είναι σύμφωνες με τους νόμους του πολέμου». Η Σουηδία είναι το νεότερο μέλος του ΝΑΤΟ και εισήχθη στη συμμαχία τον Μάρτιο.

Αντίθετα, η Ιταλίδα πρωθυπουργός Τζόρτζια Μελόνι και η κυβέρνησή της παίρνουν αποστάσεις από τις εκκλήσεις του κου Στόλτενμπεργκ.

Μιλώντας στο ιταλικό πρακτορείο ειδήσεων Ansa τη Δευτέρα, η κα Μελόνι παρατήρησε ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ θα πρέπει να επιδεικνύει «μεγαλύτερη σύνεση» όταν μιλά. Ο αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Μεταφορών της Ιταλίας, Ματέο Σαλβίνι, δήλωσε επίσης στο Ansa News ότι τα σχόλια του κου Στόλτενμπεργκ αυξάνουν την προοπτική ενός νέου παγκόσμιου πολέμου και ότι ο γενικός γραμματέας του ΝΑΤΟ θα πρέπει να ζητήσει συγγνώμη για τα πρόσφατα σχόλιά του ή να παραιτηθεί.

Διχογνωμίες και εντός των ΗΠΑ

Η προοπτική των πληγμάτων στο εσωτερικό της Ρωσίας έχει προκαλέσει αμφιγνωμίες και μεταξύ των νυν και πρώην μελών της κυβέρνησης των ΗΠΑ. Αν και η γενική πολιτική της κυβέρνησης Μπάιντεν ήταν αντίθετη στα ουκρανικά πλήγματα εντός της Ρωσίας, ορισμένοι προέτρεψαν για αλλαγή πολιτικής ή πρότειναν προφυλάξεις.

Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης στην Ουκρανία στις 15 Μαΐου, ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν δήλωσε ότι η κυβέρνηση των ΗΠΑ δεν έχει «ενθαρρύνει ή επιτρέψει χτυπήματα εκτός Ουκρανίας». Ωστόσο, ο κος Μπλίνκεν άφησε κάποιο περιθώριο στην Ουκρανία να αποφασίσει η ίδια αν τέτοια πλήγματα είναι συνετά.

«Τελικά, η Ουκρανία πρέπει να αποφασίσει μόνη της πώς θα διεξάγει αυτόν τον πόλεμο, έναν πόλεμο που διεξάγει για να υπερασπιστεί την ελευθερία της, την κυριαρχία της, την εδαφική της ακεραιότητα», δήλωσε ο υπουργός Εξωτερικών. «Θα συνεχίσουμε να υποστηρίζουμε την Ουκρανία με τον εξοπλισμό που χρειάζεται για να πετύχει, που χρειάζεται για να νικήσει».

Σε συνέντευξή της στις 19 Μαΐου στο ABC News, η πρώην υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για πολιτικές υποθέσεις Βικτόρια Νούλαντ δήλωσε ότι με την πρόσφατη ρωσική επίθεση γύρω από το Χάρκοβο, ήρθε η ώρα να αλλάξει στάση η κυβέρνηση Μπάιντεν και να επιτρέψει πλήγματα σε στρατιωτικές βάσεις εντός της Ρωσίας.

Κληθείς να απαντήσει στις παρατηρήσεις της κας Νούλαντ στη συνέντευξη του ABC News, ο υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ Λόυντ Ώστιν δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου του Πενταγώνου στις 20 Μαΐου ότι η εστίαση του ουκρανικού στρατού «θα έπρεπε να είναι στη μάχη από κοντά». Λίγα λεπτά αργότερα, ο κος Ώστιν πρόσθεσε ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες αναμένουν από τις ουκρανικές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ «σε στόχους εντός της Ουκρανίας», αλλά δήλωσε ότι «η εναέρια δυναμική είναι λίγο διαφορετική» και ότι θα «αφήσει τους εμπειρογνώμονες» να αποφασίσουν.

Μια διακομματική ομάδα 13 βουλευτών της Βουλής έστειλε επιστολή στον κο Ώστιν στις 20 Μαΐου, προτρέποντας την κυβέρνηση Μπάιντεν να επιτρέψει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ σε στρατηγικούς στόχους εντός των συνόρων της Ρωσίας.

Την περασμένη εβδομάδα, ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων Μάικ Τζόνσον (R-La.) φάνηκε επίσης να τίθεται υπέρ του να επιτραπεί στις ουκρανικές δυνάμεις να χρησιμοποιήσουν όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ εντός των συνόρων της Ρωσίας, λέγοντας σε δημοσιογράφο της Φωνής της Αμερικής: «Νομίζω ότι πρέπει να επιτρέψουμε στην Ουκρανία να συνεχίσει τον πόλεμο με τον τρόπο που θεωρεί κατάλληλο» και «Νομίζω ότι το να προσπαθούμε να μικροδιαχειριζόμαστε την προσπάθεια εκεί δεν είναι καλή πολιτική για εμάς».

Παρά την αυξανόμενη εγχώρια και διεθνή πίεση, η κυβέρνηση Μπάιντεν επέμεινε στο να μην επιτρέπει στην Ουκρανία να χρησιμοποιήσει όπλα που παρέχουν οι ΗΠΑ στο εσωτερικό της Ρωσίας.

«Γνωρίζουμε το ενδιαφέρον που έχει εκφράσει ο πρόεδρος Ζελένσκι για το θέμα αυτό. Θα σας έλεγα ότι δεν υπάρχει καμία αλλαγή στην πολιτική μας σε αυτό το σημείο. Δεν ενθαρρύνουμε ούτε επιτρέπουμε να χρησιμοποιηθούν τα όπλα που προμηθεύουν οι ΗΠΑ για χτυπήματα στο εσωτερικό της Ρωσίας», δήλωσε ο εκπρόσωπος του Συμβουλίου Εθνικής Ασφαλείας του Λευκού Οίκου Τζον Κίρμπυ στους δημοσιογράφους κατά την ενημέρωση των δημοσιογράφων του Λευκού Οίκου την Τρίτη.

Η Ρωσία προειδοποιεί

ΜΟΣΧΑ – Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν προειδοποίησε την Τρίτη τη Δύση ότι τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη παίζουν με τη φωτιά, όταν προτείνουν να αφήσουν την Ουκρανία να χρησιμοποιήσει δυτικά όπλα για να χτυπήσει βαθιά μέσα στη Ρωσία – κάτι που, όπως είπε, θα μπορούσε να προκαλέσει μια παγκόσμια σύγκρουση.

Μετά από περισσότερα από δύο χρόνια, στον πιο θανατηφόρο χερσαίο πόλεμο στην Ευρώπη από τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, ο κος Πούτιν μιλάει όλο και συχνότερα για τον κίνδυνο μιας πολύ ευρύτερης παγκόσμιας σύγκρουσης, καθώς η Δύση αναζητά μια λύση για να αναχαιτιστεί η προέλαση των ρωσικών στρατευμάτων στην Ουκρανία.

«Η συνεχής κλιμάκωση μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρές συνέπειες», δήλωσε ο κος Πούτιν στους δημοσιογράφους στην Τασκένδη. «Εάν η Ευρώπη υποστεί αυτές τις σοβαρές συνέπειες, πώς θα συμπεριφερθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, έχοντας υπ’ όψιν την ισοτιμία μας στον τομέα των στρατηγικών όπλων;»

»Δύσκολο να πούμε – θέλουν μια παγκόσμια σύγκρουση;»

Ο κος Πούτιν δήλωσε ότι τα ουκρανικά πλήγματα κατά της Ρωσίας με όπλα μεγάλου βεληνεκούς θα χρειαστούν δυτική δορυφορική, πληροφοριακή και στρατιωτική βοήθεια – οπότε η Δύση θα εμπλακεί άμεσα. Η αποστολή γαλλικών στρατευμάτων στην Ουκρανία θα ήταν ένα βήμα προς μια παγκόσμια σύγκρουση, πρόσθεσε.

Μιλώντας για τα μέλη του ΝΑΤΟ στην Ευρώπη, ο κος Πούτιν είπε ότι οι μικρές χώρες της συμμαχίας «θα πρέπει να γνωρίζουν με τι παίζουν», καθώς έχουν μικρές εκτάσεις και πολύ πυκνούς πληθυσμούς.

«Αυτός είναι ένας παράγοντας που θα πρέπει να έχουν κατά νου πριν μιλήσουν για χτύπημα βαθιά στο ρωσικό έδαφος», είπε ο κ. Πούτιν.

Οι δυτικοί ηγέτες και η Ουκρανία υποτιμούν τις προειδοποιήσεις της Ρωσίας για τον κίνδυνο ενός ευρύτερου πολέμου στον οποίο θα εμπλέκονται η Ρωσία, η μεγαλύτερη πυρηνική δύναμη του κόσμου, και το ΝΑΤΟ, η ισχυρότερη στρατιωτική συμμαχία του κόσμου με επικεφαλής τις Ηνωμένες Πολιτείες.

Ρώσοι αξιωματούχοι λένε ότι η υπομονή της Μόσχας εξαντλείται μετά από επανειλημμένες ουκρανικές επιθέσεις σε ρωσικές πόλεις, διυλιστήρια πετρελαίου και, τις τελευταίες ημέρες, ακόμη και εναντίον στοιχείων του πυρηνικού συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης.

Ερωτηθείς από τη ρωσική κρατική τηλεόραση σχετικά με τη νομιμότητα του Ουκρανού προέδρου Βολοντίμιρ Ζελένσκι, ο κος Πούτιν είπε ότι η μόνη νόμιμη αρχή στην Ουκρανία τώρα είναι το κοινοβούλιο και ότι ο επικεφαλής του θα πρέπει να αναλάβει την εξουσία.

Παρά τη λήξη της θητείας του κου Ζελένσκι, δεν έχουν διεξαχθεί εκλογές στην Ουκρανία, λόγω του στρατιωτικού νόμου που επιβλήθηκε στη χώρα όταν ξέσπασε ο πόλεμος.

Του Ryan Morgan, με πληροφορίες από το Reuters

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

ΦΡΑΝΚΦΟΥΡΤΗ, Γερμανία – Αξιωματούχοι οικονομικών από τις επτά πλουσιότερες δημοκρατίες (G7) είπαν πως κινούνται προς μια θετική κατεύθυνση σχετικά με την πρόταση των ΗΠΑ για παραχώρηση χρημάτων προς την Ουκρανία από δεσμευμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία στη χώρα τους. Οι υπουργοί, ωστόσο, λένε πως χρειάζεται μια τελική συμφωνία πριν τη σύνοδο κορυφής των διεθνών ηγετών τον Ιούνιο.

«Υπάρχει πρόοδος στις συζητήσεις μας για πιθανές λύσεις σχετικά με τα κέρδη που εισρέουν από ρωσικά δεσμευμένα περιουσιακά στοιχεία προς όφελος της Ουκρανίας», αναφέρει μια πρόχειρη δήλωση χωρίς περαιτέρω λεπτομέρειες.

Παρά την πρόοδο κατά τη συνάντηση στη Στρέσα, στις ακτές του Λάγκο Ματζόρε στη βόρεια Ιταλία, η τελική απόφαση όσον αφορά το πώς θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα στοιχεία θα παρθεί από τους ηγέτες της G7, περιλαμβανομένου και του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν, τον επόμενο μήνα στην ετήσια συνάντηση κορυφής στο Φαζάνο, στη νότια Ιταλία.

Ο οικοδεσπότης υπουργός Οικονομικών Τζανκάρλο Τζορτζέττι ανέφερε ότι «μέχρι στιγμής υπάρχει πρόοδος», αλλά υπάρχουν και «νομικά και τεχνικά ζητήματα τα οποία πρέπει να διευθετηθούν».

«Είναι ένα δύσκολο θέμα αλλά δουλεύουμε πάνω σε αυτό», είπε σε συνέντευξη Τύπου μετά το τέλος της συνάντησης.

Ο Ουκρανός υπουργός Οικονομικών Σέρχη Μαρτσένκο ήταν επίσης παρών στην τελική συνεδρία των υπουργών Οικονομικών και των αρχηγών των κεντρικών τραπεζών το Σάββατο. «Είμαι ικανοποιημένος με την πρόοδο», ανέφερε στους δημοσιογράφους, προσθέτοντας ότι οι υπουργοί της G7 «εργάζονται πυρετωδώς για να καταλήξουν σε μια βιώσιμη λύση για την Ουκρανία».

Το Κογκρέσο των ΗΠΑ πέρασε μια διάταξη που επέτρεψε στη διοίκηση Μπάιντεν να κατάσχει περίπου 5 δισεκ. δολάρια σε ρωσικά περιουσιακά στοιχεία τα οποία βρίσκονται στις ΗΠΑ. Ωστόσο, αναφέροντας νομικά ζητήματα, οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι δείχνουν να αρνούνται τη δέσμευση και την αποστολή των χρημάτων στην Ουκρανία ως αποζημίωση για τις καταστροφές που της έχει προκαλέσει η Ρωσία, σκεπτόμενοι να χρησιμοποιηθεί το επιτόκιο αυτών, το οποίο είναι περίπου μόλις 3 δισεκ. δολάρια ανά έτος – περίπου όσα χρειάζεται  το ουκρανικό κράτος για έναν μήνα.

Η θέση των ευρωπαϊκών χωρών έχει βαρύτητα, καθώς η πλειοψηφία των 260 δισεκ. δολαρίων σε κατασχεμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία από τις κεντρικές τράπεζες, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου 2022, βρίσκονται υπό την δικαιοδοσία τους.

Η υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ Τζάνετ Γέλλεν πιέζει για δανεισμό έναντι των μελλοντικών τόκων που θα προέλθουν από τα κατασχεμένα περιουσιακά στοιχεία. Αυτό σημαίνει πως η Ουκρανία θα μπορούσε να λάβει απευθείας έως και 50 δις.

Η πρόταση αυτή όμως αντιμετωπίζεται με ανησυχίες από τα μέλη της ΕΕ σχετικά με τυχόν νομικές περιπλοκές όπως επίσης και το γεγονός ότι η Ρωσία θα μπορούσε να αντιδράσει στον όλο και μικρότερο αριθμό μετόχων από δυτικές εταιρείες και άτομα ή στο κεντρικό αποθετήριο τίτλων της Euroclear στο Βέλγιο, όπου και φυλάσσεται το μεγαλύτερο κομμάτι των κεφαλαίων.

Η Ρωσία, από την πλευρά της, δημοσιοποίησε διάταγμα του προέδρου Βλαντίμιρ Πούτιν το οποίο επιτρέπει την κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων αμερικανικών εταιρειών και πολιτών ως αποζημίωση για κάθε ρωσικό περιουσιακό στοιχείο που κατάσχεται στις ΗΠΑ.

Οι υπουργοί μίλησαν, επίσης, για την υπερμεγέθη και υποστηριζόμενη από το κράτος παραγωγή τεχνολογίας πράσινης ενέργειας της Κίνας, την οποία οι Ηνωμένες Πολιτείες θεωρούν απειλή για την παγκόσμια οικονομία. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη θέσει σε ισχύ νέα μεγάλα τιμολόγια στα ηλεκτρικά οχήματα, τους ημιαγωγούς, τον ηλιακό εξοπλισμό και τις ιατρικές προμήθειες που εισάγονται από την Κίνα. Μέσα σε αυτά περιλαμβάνεται και 100% τιμολόγηση στα κινέζικα ηλεκτρικά οχήματα (EV), προκειμένου να προστατευθεί η αμερικανική οικονομία από φθηνές κινέζικες εισαγωγές.

Η θέση των ΗΠΑ είναι πως η πλεονάζουσα παραγωγική ικανότητα της Κίνας είναι πρόβλημα όχι μόνο για τις ΗΠΑ, αλλά και για τις χώρες των G7 καθώς και για τις αναπτυσσόμενες χώρες. Αυτό επειδή η πώληση χαμηλού κόστους αγαθών της Κίνας απειλεί την ύπαρξη ανταγωνιστικών εταιρειών στον κόσμο.

Το G7 είναι ένα άτυπο φόρουμ, το οποίο πραγματοποιεί ετήσιες συναντήσεις, όπου συζητούνται η οικονομική πολιτική και θέματα ασφαλείας. Οι χώρες-μέλη είναι ο Καναδάς, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ιταλία, η Ιαπωνία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ. Αντιπρόσωποι της ΕΕ επίσης λαμβάνουν μέρος, αλλά η ίδια η ΕΕ δεν έχει κάποια θέση στο φόρουμ αυτό.

Του David Mchugh

Μετάφραση: Βλαδίμηρος Αλεξάντρωφ

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Μετά τη μοιραία συντριβή του ελικοπτέρου στο οποίο επέβαινε ο Ιρανός προέδρος Εμπραχίμ Ραϊσί, ο υπουργός Εξωτερικών της Κίνας, Γουάνγκ Γι, συναντήθηκε με τον υπουργό Εξωτερικών της Ρωσίας στο Καζακστάν για να συζητήσουν την κατάσταση στη Μέση Ανατολή.

Το ελικόπτερο του κου Ραϊσί συνετρίβη στις 19 Μαΐου και ο θάνατός του επιβεβαιώθηκε στις 20 Μαΐου.

Αργότερα την ίδια ημέρα, ο κος Γουάνγκ συναντήθηκε με τον Ρώσο ομόλογό του, Σεργκέι Λαβρόφ, σε διάσκεψη του Οργανισμού Συνεργασίας της Σαγκάης στην Αστάνα του Καζακστάν.

Ο Οργανισμός Συνεργασίας της Σαγκάης είναι ένας ευρασιατικός οργανισμός για την πολιτική, την οικονομία, την ασφάλεια και την άμυνα υπό την ηγεσία της Κίνας και της Ρωσίας.

Σύμφωνα με τις επίσημες αναφορές του ΚΚ Κίνας, οι δύο υπουργοί Εξωτερικών αντάλλαξαν απόψεις για την κατάσταση στη Μέση Ανατολή κατά τη διάρκεια της συνάντησης.

Ο κος Γουάνγκ είπε στον κο Λαβρόφ ότι οι δύο χώρες θα πρέπει να προετοιμαστούν για περισσότερες διμερείς συναλλαγές εντός του έτους, να συνεχίσουν να διευρύνουν την αμοιβαία υποστήριξη μεταξύ τους και να εδραιώσουν τα βασικά θεμέλια της συνεργασίας.

Μετά το θάνατο του κου Ραϊσί, τόσο ο ηγέτης του ΚΚΚ Σι Τζινπίνγκ όσο και ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσαν ότι έχασαν έναν «καλό φίλο» και εξήραν το ρόλο του κου Ραϊσί στην ανάπτυξη της στρατηγικής εταιρικής σχέσης μεταξύ των δύο χωρών.

Στα μέσα Μαρτίου, η Κίνα, η Ρωσία και το Ιράν διεξήγαγαν κοινές στρατιωτικές ασκήσεις στην Αραβική Θάλασσα. Η Κίνα είναι, επίσης, ο μεγαλύτερος αγοραστής του ιρανικού πετρελαίου.

Ο Τσουνγκ Τσιχ-τουνγκ, βοηθός ερευνητής στο Ινστιτούτο Έρευνας Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας της Ταϊβάν, δήλωσε στους Epoch Times στις 21 Μαΐου ότι οι υπουργοί Εξωτερικών της Κίνας και της Ρωσίας ανταλλάσσουν συνήθως πληροφορίες μέσω τέτοιων συναντήσεων και ότι σίγουρα μοιράστηκαν τις απόψεις των χωρών τους σχετικά με το θάνατο του κου Ραϊσί σε αυτήν τη συνάντηση.

Ο Σου Τζε-γιουν, διευθυντής του Τμήματος Αμυντικής Στρατηγικής και Πόρων στο Ινστιτούτο Έρευνας Εθνικής Άμυνας και Ασφάλειας της Ταϊβάν, δήλωσε στους Epoch Times ότι ο θάνατος του κου Ραϊσί θα οδηγήσει σε ορισμένες αλλαγές στο εσωτερικό του Ιράν.

«Εξάλλου, υπάρχουν διάφορες δυνάμεις στο εσωτερικό του Ιράν, οπότε μετά τον θάνατο του προέδρου, ο οποίος ήταν μάλλον σινόφιλος και ρωσόφιλος, πρέπει να εκλεγεί νέος πρόεδρος», δήλωσε ο κου Σου.

«Σε αυτή την κατάσταση, αν αλλάξει η διπλωματική κατεύθυνση του Ιράν, σίγουρα δεν θα είναι καλά νέα για το Πεκίνο και τη Μόσχα, ιδίως για τον πρώτο που χρειάζεται πολύ πετρέλαιο από το Ιράν».

Ο κος Τσουνγκ είπε ότι το Ιράν, όπως και η Ρωσία, αντιμετωπίζει σοβαρές κυρώσεις από τη Δύση και ότι το ΚΚΚ έχει υιοθετήσει την ίδια αμφίπλευρη προσέγγιση στην αντιμετώπιση των σχέσεων με το Ιράν, όπως και με τη Ρωσία:

«Το ΚΚΚ χρησιμοποιεί το Ιράν για να μεσολαβεί σε ζητήματα με τις αραβικές χώρες και να δείχνει την επιρροή του στη Μέση Ανατολή. Οι δυτικές χώρες ελπίζουν, επίσης, ότι μέσω της επιρροής της στο Ιράν, η Κίνα μπορεί να έχει και μία ‘επιρροή’ στις συγκρούσεις στη Μέση Ανατολή και στο ζήτημα των πυρηνικών όπλων.

»Αξίζει ιδιαίτερα να σημειωθεί ότι, ακόμη και αν το ΚΚΚ και το Ιράν έχουν ενιαίο μέτωπο, το ΚΚΚ δεν θέλει να επηρεαστεί αρνητικά από το Ιράν, επειδή θέλει να κάνει συμφωνίες με τις δυτικές χώρες. Το ΚΚΚ δεν θέλει να υπονομεύονται οι συναλλαγές του με τις δυτικές χώρες από το Ιράν.»

Ο κος Σου δήλωσε ότι, λαμβάνοντας υπόψη την επίδραση των ενταλμάτων σύλληψης του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου για τον Ισραηλινό πρωθυπουργό και τους ηγέτες της Χαμάς στις 20 Μαΐου, ο νέος Ιρανός πρόεδρος είναι πιθανό να σκεφτεί διαφορετικά και να έχει μια ελαφρώς πιο μαλακή στάση απέναντι στη Δύση.

«Αλλά δεν θα απομακρυνθεί από τη συνεργασία με το ΚΚΚ και τη Ρωσία», είπε. «Μπορεί απλώς να αμβλύνει λίγο την κατάσταση στη Μέση Ανατολή, αυτό είναι όλο.»

Ούτε ο κος Τσουνγκ πιστεύει ότι η στρατηγική εταιρική σχέση και συμμαχία μεταξύ του ΚΚΚ, του Ιράν και της Ρωσίας θα αλλάξει:

«Αυτές οι τρεις χώρες είναι ουσιαστικά απομονωμένες από τη διεθνή κοινότητα. Συμμαχούν για ‘ζεστασιά’. Δεν έχει σημασία ποιος είναι ο πρόεδρος του Ιράν, αυτό δεν θα αλλάξει.»

Του Alex Wu, με τη συμβολή των Zhang Hong και Luo Ya

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η Νορβηγία, η Ισπανία και η Ιρλανδία ανακοίνωσαν στις 22 Μαΐου ότι θα αναγνωρίσουν επίσημα ένα παλαιστινιακό κράτος. Ως αποτέλεσμα, το Ισραήλ ανακάλεσε αμέσως τους πρεσβευτές του από τα τρία αυτά κράτη.

Η επίσημη αναγνώριση θα πραγματοποιηθεί στις 28 Μαΐου, σύμφωνα με τον πρωθυπουργό της Νορβηγίας Γιόνας Γκαρ Στόρε.

«Εν μέσω ενός πολέμου, με δεκάδες χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες, πρέπει να κρατήσουμε ζωντανή τη μόνη εναλλακτική λύση που προσφέρει πολιτική λύση τόσο για τους Ισραηλινούς όσο και για τους Παλαιστινίους: Δύο κράτη, που θα ζουν δίπλα-δίπλα, σε ειρήνη και ασφάλεια» , ανέφερε ο κος Στόρε σε δήλωσή του.

Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε σε ομιλία του στο Κογκρέσο των Αντιπροσώπων ότι ο Ισραηλινός ομόλογός του, Μπενιαμίν Νετανιάχου, δεν έχει «ένα ειρηνευτικό σχέδιο για την Παλαιστίνη» και ότι η συνεχιζόμενη ισραηλινή επίθεση στη Γάζα υπονομεύει τη δυνατότητα λύσης δύο κρατών.

«Η καταπολέμηση της Χαμάς είναι νόμιμη μετά την 7η Οκτωβρίου, αλλά ο Νετανιάχου δημιουργεί τόση δυσαρέσκεια. […] Η επιθετικότητα αυξάνει μόνο το μίσος, επιδεινώνοντας τις προοπτικές ασφάλειας για το Ισραήλ και ολόκληρη την περιοχή» , επεσήμανε.

«Η μόνη λύση είναι η ύπαρξη δύο κρατών, ενός ισραηλινού και ενός παλαιστινιακού, με αμοιβαίες εγγυήσεις ασφαλείας», είπε ο κος Σάντσεθ, υποστηρίζοντας ότι η αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους είναι απαραίτητη για να «ενδυναμωθεί η Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή εναντίον της Χαμάς, μιας τρομοκρατικής ομάδας που πρέπει να εξαφανιστεί».

Ο Ιρλανδός πρωθυπουργός Σάιμον Χάρις δήλωσε ότι αναμένει ότι και άλλες χώρες θα ακολουθήσουν το παράδειγμά τους, αναγνωρίζοντας ένα παλαιστινιακό κράτος.

«Το όνειρο της Ιρλανδίας είναι ότι τα παιδιά του Ισραήλ και της Παλαιστίνης της 28ης Μαΐου 2024 θα μεγαλώσουν σε ειρηνική γειτνίαση», ανέφερε σε δήλωσή του. «Θέλουμε να ευχαριστήσουμε και είναι τιμή μας που αναγνωρίζουμε την Παλαιστίνη ταυτόχρονα με τους φίλους μας στην Ισπανία και τη Νορβηγία. Ελπίζουμε ότι και άλλοι θα κάνουν το ίδιο στο επόμενο κύμα».

Η ιρλανδική κυβέρνηση ζήτησε επίσης την άνευ όρων απελευθέρωση των ομήρων που κρατούνται από τη Χαμάς και την «πλήρη, ασφαλή και ανεμπόδιστη» ανθρωπιστική πρόσβαση στη Γάζα.

Το Ισραήλ απειλεί με «σοβαρές συνέπειες»

Σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις παραπάνω δηλώσεις, το Ισραήλ ανακοίνωσε στις 22 Μαΐου ότι θα ανακαλέσει τους πρεσβευτές του από τη Νορβηγία, την Ιρλανδία και την Ισπανία.

«Στέλνω ένα σαφές και ξεκάθαρο μήνυμα στην Ιρλανδία και τη Νορβηγία: Το Ισραήλ δεν θα παραμείνει σιωπηλό απέναντι σε εκείνους που υπονομεύουν την κυριαρχία του και θέτουν σε κίνδυνο την ασφάλειά του», έγραψε ο Ισραηλινός υπουργός Εξωτερικών Ισραέλ Κατζ σε ανάρτησή του στην πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης X, πριν βγει η ανακοίνωση της Ισπανίας.

«Αυτό το διαστρεβλωμένο βήμα των δύο χωρών είναι μια αδικία στη μνήμη των θυμάτων [της επίθεσης της 7ης Οκτωβρίου], ένα πλήγμα στις προσπάθειες για την επιστροφή των 128 ομήρων και μια ώθηση στους τζιχαντιστές της Χαμάς και του Ιράν, η οποία υπονομεύει την ευκαιρία για ειρήνη και αμφισβητεί το δικαίωμα του Ισραήλ στην αυτοάμυνα.»

Προειδοποίησε, επίσης, τις άλλες χώρες να μην ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα:

«Το Ισραήλ δεν θα παραμείνει σιωπηλό – θα υπάρξουν περαιτέρω σοβαρές συνέπειες», είπε. «Εάν η Ισπανία προχωρήσει και εκείνη στην αναγνώριση ενός παλαιστινιακού κράτους, θα ληφθούν παρόμοια μέτρα και εναντίον της.»

«Η ιρλανδο-νορβηγική ανοησία δεν μας αποθαρρύνει – είμαστε αποφασισμένοι να επιτύχουμε τους στόχους μας: να αποκαταστήσουμε την ασφάλεια των πολιτών μας, να διαλύσουμε τη Χαμάς και να φέρουμε τους ομήρους στην πατρίδα. Δεν υπάρχουν πιο δίκαιοι σκοποί από αυτούς.»

Τον Οκτώβριο του 2014, η Σουηδία έγινε το πρώτο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης που αναγνώρισε ένα παλαιστινιακό κράτος. Η Βουλγαρία, η Κύπρος, η Τσεχία, η Ουγγαρία, η Μάλτα, η Πολωνία, η Ρουμανία και η Σλοβακία ακολούθησαν την επόμενη δεκαετία.

Επανεξετάζοντας την προσέγγιση του Όσλο

Η Νορβηγία, η οποία ηγήθηκε των δηλώσεων της 22ας Μαΐου, διαδραμάτισε επίσης σημαντικό ρόλο στις ειρηνευτικές συνομιλίες Ισραήλ-Παλαιστίνης στις αρχές της δεκαετίας του 1990.

Αυτές οι ειρηνευτικές συνομιλίες, καθοδηγούμενες από αυτό που ο κος Στόρε περιέγραψε ως μια στρατηγική σύμφωνα με την οποία η αναγνώριση της παλαιστινιακής κρατικής υπόστασης θα ακολουθούσε μια ειρηνευτική συμφωνία, οδήγησαν τελικά στις συμφωνίες του Όσλο, ένα σύνολο συμφωνιών που έκτοτε καταρρέουν σιγά-σιγά.

Οι Συμφωνίες του Όσλο δημιούργησαν την Παλαιστινιακή Εθνική Αρχή και της έδωσαν τον έλεγχο σε τμήματα της Δυτικής Όχθης και της Λωρίδας της Γάζας. Το παλαιστινιακό κυβερνητικό όργανο έχασε τον έλεγχο της Γάζας από τη Χαμάς μετά από μάχες το 2007 και σήμερα ελέγχει μόνο το 40% περίπου της Δυτικής Όχθης. Το υπόλοιπο της Δυτικής Όχθης βρίσκεται στα χέρια του Ισραήλ.

Στο Ισραήλ, η δυναμική των Συμφωνιών του Όσλο εκτροχιάστηκε σε μεγάλο βαθμό αφότου ο βασικός υπογράφων, ο τότε πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν, χαρακτηρίστηκε προδότης και δολοφονήθηκε το 1995. Ο διάδοχός του, ο τότε υπηρεσιακός πρωθυπουργός Σιμόν Πέρες, ηττήθηκε στις εκλογές του επόμενου έτους και αντικαταστάθηκε από τον κο Νετανιάχου, ο οποίος έδειξε ελάχιστο ενδιαφέρον για το όραμα των προκατόχων του για παλαιστινιακή κρατική οντότητα δίπλα στο Ισραήλ.

Αναγνωρίζοντας την αποτυχία της προσέγγισης του Όσλο, ο κος Στόρε υποστήριξε ότι η Νορβηγία και άλλες ευρωπαϊκές χώρες πρέπει «να σκεφτούν διαφορετικά και να δράσουν ανάλογα», καθώς πιέζουν για μια λύση δύο κρατών στη σύγκρουση.

«Δεν μπορούμε πλέον να περιμένουμε την επίλυση της σύγκρουσης πριν αναγνωρίσουμε το κράτος της Παλαιστίνης», είπε.

Του Bill Pan

Επιμέλεια: Αλία Ζάε

Η Ευρωπαϊκή Ένωση δήλωσε στις 17 Μαΐου ότι αναστέλλει τη διανομή τεσσάρων μέσων ενημέρωσης που συνδέονται με τη Ρωσία στην ΕΕ, παρά την προειδοποίηση της Μόσχας αυτή την εβδομάδα ότι οποιαδήποτε τέτοια κίνηση θα επισύρει άμεσα αντίποινα.

Το Συμβούλιο της ΕΕ, το νομοθετικό όργανο της ομάδας των 27 κρατών-μελών, απαγόρευσε την κυκλοφορία τεσσάρων ειδησεογραφικών μέσων ενημέρωσης που συνδέονται με τη Ρωσία, και συγκεκριμένα των Voice of Europe, RIA Novosti, Izvestia και Rossiyskaya Gazeta, για λόγους διάδοσης, όπως είπε, προπαγάνδας σχετικά με την εισβολή στην Ουκρανία και παραπληροφόρησης σχετικά με τις κοινοβουλευτικές εκλογές της ΕΕ που θα διεξαχθούν σε τρεις εβδομάδες.

«Τα εν λόγω μέσα ενημέρωσης βρίσκονται υπό τον μόνιμο άμεσο ή έμμεσο έλεγχο της ηγεσίας της Ρωσικής Ομοσπονδίας και διαδραματίζουν ουσιαστικό και καθοριστικό ρόλο στην προώθηση και υποστήριξη του επιθετικού πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως και στην αποσταθεροποίηση των γειτονικών της χωρών», ανέφερε το Συμβούλιο σε ανακοίνωσή του.

Οι δραστηριότητες προπαγάνδας, χειραγώγησης πληροφοριών και παρεμβολής έχουν ως στόχο όχι μόνο το ουκρανικό κράτος και τις αρχές του, αλλά και τα ευρωπαϊκά πολιτικά κόμματα, ιδίως κατά τις προεκλογικές περιόδους, την «κοινωνία των πολιτών της ΕΕ, τους αιτούντες άσυλο, τις ρωσικές εθνικές μειονότητες, τις μειονότητες των φύλων και τη λειτουργία των δημοκρατικών θεσμών στην ΕΕ και τα κράτη-μέλη της», εξηγεί η ανακοίνωση.

Ωστόσο, σύμφωνα με την ανακοίνωση, οι κυρώσεις απαγόρευσαν μόνο τις ραδιοτηλεοπτικές μεταδόσεις στην ΕΕ. Το συμβούλιο δήλωσε ότι τα στοχοθετημένα μέσα ενημέρωσης και το προσωπικό τους μπορούν ακόμη να ασκούν δραστηριότητες εκτός της ραδιοτηλεοπτικής μετάδοσης, όπως έρευνα και συνεντεύξεις.

Την ίδια ημέρα, ο εκτελεστικός κλάδος της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, εξήρε τις κυρώσεις σε ανακοίνωσή της.

Ελευθερία της έκφρασης

Η Επιτροπή ανέφερε στην ανακοίνωσή της ότι «οι κυρώσεις δεν στοχεύουν στην ελευθερία της γνώμης», διότι «περιλαμβάνουν ειδικές εγγυήσεις για την ελευθερία της έκφρασης και τις δημοσιογραφικές δραστηριότητες» και επιβάλλουν κυρώσεις μόνο στις ραδιοτηλεοπτικές εκπομπές, ενώ επιτρέπουν στα μέσα ενημέρωσης που υπόκεινται σε κυρώσεις να διεξάγουν άλλες δημοσιογραφικές δραστηριότητες.

Ο εγκεκριμένος από το Συμβούλιο κανονισμός αναφέρει ότι οι κυρώσεις «συνάδουν με τα θεμελιώδη δικαιώματα και τις ελευθερίες που αναγνωρίζονται στον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων [της ΕΕ], ιδίως με την ελευθερία της έκφρασης και της πληροφόρησης, όπως αναγνωρίζεται στο άρθρο 11 αυτού».

Το άρθρο 11 ορίζει ότι «καθένας έχει δικαίωμα στην ελευθερία της έκφρασης» και ότι «η ελευθερία και ο πλουραλισμός των μέσων ενημέρωσης γίνονται σεβαστά».

Ορίζει επίσης ότι το δικαίωμα της ελευθερίας της έκφρασης «περιλαμβάνει την ελευθερία της γνώμης και της λήψης και διάδοσης πληροφοριών και ιδεών χωρίς παρεμβάσεις από τη δημόσια εξουσία και ανεξαρτήτως συνόρων».

«[Οι κυρώσεις] πρέπει να διατηρηθούν έως ότου τερματιστεί η ρωσική επίθεση κατά της Ουκρανίας και έως ότου η Ρωσική Ομοσπονδία και τα συνδεδεμένα με αυτήν μέσα ενημέρωσης παύσουν να διεξάγουν προπαγανδιστικές ενέργειες κατά της Ένωσης και των κρατών-μελών της», αναφέρει ο κανονισμός.

Το μέτρο αποτελεί μέρος της σχεδιαζόμενης 14ης δέσμης κυρώσεων κατά της Ρωσίας για την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία το 2022. H EE έχει ήδη επιβάλει κυρώσεις στα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης Russia Today και Sputnik.

Η Ένωση είχε σηματοδοτήσει την κίνηση αυτή νωρίτερα αυτή την εβδομάδα, προκαλώντας την αντίδραση της εκπρόσωπο του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών Μαρία Ζαχάροβα: «Θα απαντήσουμε με αστραπιαία ταχύτητα και εξαιρετικά επώδυνα για τους Δυτικούς».

Ωστόσο, δεν έκανε σαφές πώς θα αντεπιτεθεί η Μόσχα.

Σε συνέντευξή του στη ρωσική εφημερίδα Ιζβέστια, ο επικεφαλής του διεθνούς τμήματος της Ρωσικής Ένωσης Δημοσιογράφων (RUJ) χαρακτήρισε την απαγόρευση της ΕΕ «παράνομη» και δήλωσε ότι το θέμα θα έπρεπε να είχε κριθεί από δικαστήριο.

Ο Τιμούρ Σαφίρ της RUJ δήλωσε ότι η απαγόρευση θα εμπόδιζε τους ρωσόφωνους που ζουν σε μέρη της Ευρώπης που κάποτε βρίσκονταν υπό σοβιετικό έλεγχο να έχουν πρόσβαση σε αυτό που αποκάλεσε «εναλλακτικές πληροφορίες» για τα παγκόσμια γεγονότα.

Το Βέλγιο ξεκίνησε ήδη τον περασμένο μήνα έρευνα για πιθανή ρωσική ανάμειξη στις πανευρωπαϊκές εκλογές του Ιουνίου, λέγοντας ότι η υπηρεσία πληροφοριών της χώρας του επιβεβαίωσε την ύπαρξη ενός δικτύου που προσπαθούσε να υπονομεύσει την υποστήριξη προς την Ουκρανία.

Η κυβέρνηση της Τσεχίας έχει επιβάλει κυρώσεις σε ορισμένα άτομα αφότου αποκαλύφθηκε εκεί μια φιλορωσική επιχείρηση επιρροής, με την κατηγορία απόπειρας δωροδοκίας μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, στους οποίους προσέφεραν χρήματα για να προωθήσουν τη ρωσική προπαγάνδα.

Της Ella Kietlinska, με πληροφορίες από το Reuters και το Associated Press

Επιμέλεια: Αλία Ζάε